Ocena spożycia witamin oraz wskaźnik diety śródziemnomorskiej w
Transkrypt
Ocena spożycia witamin oraz wskaźnik diety śródziemnomorskiej w
OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM Elżbieta Karpińska*, Katarzyna Socha, Maria H. Borawska Zakład Bromatologii Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. farm. M.H. Borawska *Stypendystka programu: ,,Studiuję, badam, komercjalizuję – program wsparcia doktorantów UMB” Pododdział 8.2.1 Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, współfinansowanego przez Unię Europejską w Ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Elżbieta Karpińska, Katarzyna Socha, Maria H. Borawska OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM Stwardnienie rozsiane (Sclerosis Multiplex, SM) : autoimmunologiczna choroba demielinizacyjna, przeważnie ujawnia się pomiędzy 20 a 40 rokiem życia częściej u kobiet niż u mężczyzn. wiąże się z rozsianymi ogniskami uszkodzenia centralnego układu nerwowego. Patogeneza SM nie jest znana ale wiąże się między innymi z czynnikami środowiskowymi takimi jak: klimat rodzaj diety obecność patogenów oraz stresem oksydacyjnym Celem pracy była ocena spożycia witamin oraz wskaźnika diety śródziemnomorskiej u osób ze stwardnieniem rozsianym w odniesieniu do osób zdrowych. Otrzymane wyniki porównano z najnowszymi normami dla populacji polskiej. Jarosz M Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2012. Elżbieta Karpińska, Katarzyna Socha, Maria H. Borawska OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM Materiał: Tabela I. Charakterystyka osób zdrowych i z SM Grupa zdrowych Grupa osób z SM Kobiety n = 28 Mężczyźni n = 10 Kobiety n = 53 Mężczyźni n = 27 średnia ± SD (min- max) średnia ± SD (min- max) średnia ± SD (min- max) średnia ± SD (min- max) Wiek [lata] 39 ± 12 (19 - 55) 38 ± 13 (26 - 56) 40 ± 10 (19,5 – 56,8) 42 ± 11 (18,5 – 57,5) BMI [kg/m2] 23,1 ± 2,8 (17,7 – 30,1) 24,7 ± 3,4 (20,5 – 29,4) 23,9 ± 4 (18,9 – 32,3) 24,7 ± 4 (16,4 – 35,8) Parametry charakteryzując e grupę Zgoda Komisji Bioetycznej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, nr zgody: R-I-002/70/2011 BMI (Body Mass Index) – wskaźnik masy ciała; SD – (ang. Standard Deviation) - odchylenie standardowe min. – minimum, max. – maximum; n – liczebność grup Metody: 24 godzinne wywiady żywieniowe Album Fotografii Produktów i Potraw Szponar L, Wolnicka K, Rychlik E. IŻŻ,Warszawa2000 program komputerowy Dieta 5.0 (IŻŻ) Jarosz M. Normy żywienia dla populacji polskiej – nowelizacja, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa 2012 (obliczono średnie spożycie oraz odsetek osób o dostatecznym i niedostatecznym spożyciu witamin: A, E, D, B1, B2, PP, B6, B12, C oraz folianów) Obliczono punktację aMED (Alternate Mediterranean Diet Score) – ocena stopnia przestrzegania diety śródziemnomorskiej według 9-punktowej skali uwzględniającej częstość spożycia: pełnoziarnistych produktów zbożowych (+), ryb (+), warzyw (+), owoców (+), produktów z roślin strączkowych (+), produktów mlecznych (-), mięsa (-), alkoholu (-) oraz stosunek JNKT/NKT w diecie; Elżbieta Karpińska, Katarzyna Socha, Maria H. Borawska OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM Wyniki: [% osób] 100 100 85 90 80 67 70 60 50 50 41 40 30 27 37 35 32 23 15 20 46 22 20 27 25 14 10 0 A B1 B2 Grupa osób zdrowych B3 B6 B12 Foliany C Odsetek osób o dostatecznym spożyciu witamin Odsetek osób o niedostatecznym spożyciu witamin [% osób] 90 80 70 55 60 50 40 26 30 20 10 10 9 0 D E Grupa osób z SM Ryc.1. Odsetek osób o niedostatecznym i dostatecznym spożyciu witamin w grupie osób zdrowych i ze stwardnieniem rozsianym Elżbieta Karpińska, Katarzyna Socha, Maria H. Borawska OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM Wyniki: n = 38 aMed score 5,50 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 n = 80 * 1 osoby zdrowe 2 osoby z SM Ryc 2. Średni wskaźnik diety śródziemnomorskiej w grupie osób zdrowych i osób ze stwardnieniem rozsianym *p1/2 < 0,01 Elżbieta Karpińska, Katarzyna Socha, Maria H. Borawska OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM Wnioski: 1. Dieta osób z SM jest niedoborowa w witaminy, głównie D, foliany, E, B12, C, A i B2 co może przyczyniać się do pogorszenia stanu zdrowia i samopoczucia. 1. U pacjentów z SM należałoby zwiększyć spożycie produktów charakterystycznych dla diety śródziemnomorskiej.