V. POSIEDZENIE ŚWIATOWEJ RADY BURSZTYNU

Transkrypt

V. Posi edzen i e Światowej R ady Bu rszt ynu, 21–22 maja 2010, N owy R atusz w Gdańsku
5 th Session of the World Amber Coun ci l, 21–22 May 2010, Cit y Coun ci l in Gdansk
Progr am posiedzenia
Progr amme OF THE SESSION
Posiedzenie Światowej Rady Bursztynu, 21–22 maja 2010 r.
Session of the World Amber Council, 21–22 May 2010
Program
Programme
Piątek, 21 maja, Gdańsk, Nowy Ratusz
Friday, 21 May, Gdańsk, City Council
9.00–11.00. Posiedzenie Rady
9.00–14.00. Session of the Council
– Przywitanie uczestników. Informacje organizacyjne
– Sprawozdanie z działań w okresie od marca 2009 do
maja 2010 r. Dyskusja. Przyjęcie protokołu z ostatniego
posiedzenia Rady
– Wniosek o powołanie profesora dr hab. Dany Azara z Libanu
na członka Rady
– Wybory przewodniczącego i wiceprzewodniczących
Rady na kadencję 2010–2012
– Opening. General inquires
– Report of the board on the Council activity from May 2009
to May 2010. Discussion. Acceptance of the minutes of the 2009
session
– Motion to appoint to the World Amber Council professor
dr hab. Dany Azar from Lebanon
– Election of the president and vice-presidents of the Council
for the next term 2010–2012
11.00-15.00. Seminarium otwarte dla publiczności
pt. „Bursztyn we współczesnym jubilerstwie, mediach i sztuce”
11.00–15.00. Seminar open to the public
„Amber in modern jewellery, media and art”
– Bursztyn we współczesnej sztuce – Sławomir Fijałkowski
– Bursztyn we współczesnym jubilerstwie – Anna Sado
– Bursztyn w Internecie – Robert Pytlos
– Bursztynowy świat Aleksandra Zhuravlova (1943–2009) –
Aleksandr Krylov
– Wspaniały talent Eleny Gradinarowej (1959–2009) –
Zoya Kostyashova
– Amber in contemporary art – Sławomir Fijałkowski
– Amber in contemporary jewellery – Anna Sado
– Amber on the internet – Robert Pytlos
– Amber world of Alexandr Zhuravlov (1943–2009) – Aleksandr
Krylov
– Amber in artistic works of Elena Gradinarova (1959–2009) – Zoya
Kostyashova
16.00–19.00. Posiedzenie Rady
Aktualności bursztynowe ogólne
– Inkluzje – Wiesław Krzemiński
– Drzewo macierzyste bursztynu bałtyckiego – Ryszard
Szadziewski
– Targi – Ewa Rachoń
– Promocja bursztynu w modzie, wzornictwie i sztuce – Mariusz
Gliwiński
Aktualności bursztynowe regionalne
– Litwa – Kazimieras Mizgiris
– Polska – Barbara Kosmowska-Ceranowicz
– Rosja – Aleksandr Krylov
– Obwód Kaliningradzki– Zoya Kostyashova
– Ukraina – Olena Belichenko
– Urząd Miejski w Gdańsku – Robert Pytlos
– Nowe możliwości artystycznego bursztynnictwa po zmianach
prawa geologicznego w Polsce – Wiesław Gierłowski
– Bałtycka Wyższa Szkoła Bursztynu – Maria Grąglewska
– Sprawy bieżące i wolne wnioski
– Zamknięcie obrad
Sobota, 22 maja 2010 r.
10.00–16.00. Wycieczka na działkę bursztynową.
Pokaz wypłukiwania bursztynu
16.00–19.00. Session of the Council
General amber news
– Inclusions – Wiesław Krzemiński
– Mother tree of Baltic amber – Ryszard Szadziewski
– Fairs – Ewa Rachoń
– Promotion of amber in fashion, design and art – Mariusz
Gliwiński
Regional amber news
– Lithuania – Kazimieras Mizgiris
– Poland – Barbara Kosmowska-Ceranowicz
– Russia – Aleksandr Krylov
– Russia, Kaliningrad Region – Zoya Kostyashova
– Ukraine – Olena Belichenko
– Gdańsk – Robert Pytlos
– New chances of amber jewellery after modifications of
geological regulations in Poland – Wiesław Gierłowski
– Baltic Amber School of Art and Design – Maria Grąglewska
– Current affairs. Any other business
– Closing of the Session
Saturday, 23 May
10.00–16.00. Trip to the amber “mine” near Gdańsk.
Presentation a hydraulic method of washing out the amber
Szanowni Miłośnicy Bursztynu,
Dear Amber Lovers,
Cieszę się, że już po raz piąty możemy spotkać się w Gdańsku przy
okazji posiedzenia Światowej Rady Bursztynu. Już po raz drugi sesji
towarzyszy otwarte dla publiczności seminarium oraz kolorowa
publikacja, zawierająca bursztynowe aktualności z Kanady, Litwy,
Polski, Rosji, Niemiec i Ukrainy.
I am happy that we can meet in Gdańsk for the fifth session of the
World Amber Council. It is the second time when the meeting in
accompanied by a seminar open to the public and a colourful publication with amber news from Canada, Lithuania, Poland, Russia,
Germany and Ukraine.
Od kilku lat miasto konsekwentnie realizuje projekt „Gdańsk – Światową Stolicą Bursztynu”. Promuje bursztyn bałtycki i popularyzuje
wiedzę na jego temat. Współorganizuje wraz z Międzynarodowymi
Targami Gdańskimi Galę Mody i Bursztynu, towarzyszącą największym na świecie targom bursztynu Amberif. Dziennikarze zagraniczni są zapraszani na wizyty studyjne, które przybliżają im atrakcje
turystyczne miasta związane z bursztynem.
For several years, Gdańsk has consistently been implementing the
Gdańsk – World Capital of Amber project , promoting Baltic amber
and spreading knowledge about it. Together with the Gdańsk International Fair Co., the city co-organises The Amber and Fashion Gala,
which accompanies Amberif, the largest amber fair in the world.
International journalists come here for study visits during which
they get to know the city’s amber tourist attractions.
W ramach majowego Bursztynowego Tygodnia podczas Święta
Miasta odbywają się międzynarodowe warsztaty bursztynnicze
i wernisaże wystaw związanych z bursztynem. Organizujemy Forum
Miast Szlaku Bursztynowego i konferencje podsumowujące międzyszkolne konkursy wiedzy o bursztynie. W 2009 roku wspólnie ze
Związkiem Miast i Gmin Morskich oraz Muzeum Bursztynu w Gdańsku zrealizowano nowoczesną multimedialną wystawę „Gdańsk –
Światową Stolicą Bursztynu”, która promuje bursztyn bałtycki
i w kolejnych latach będzie prezentowana w kraju i za granicą.
Tradycją stało się obdarowywanie gości odwiedzających Gdańsk
prezentami dyplomatycznymi z bursztynem.
The May Amber Week, part of the Gdańsk City Festival, features
international amber workshops and art jewellery exhibition previews. We organise the Forum of Amber Route Cities, meetings of
the World Amber Council and its seminars available to the public.
In 2009, together with the Union of Maritime Cities and Communes
and the Gdańsk Amber Museum, we organised a cutting-edge
multimedia exhibition titled Gdańsk – The World Capital of Amber,
which promoted Baltic amber and will be presented in the coming
years both in Poland and abroad. It has become tradition to present
visitors to Gdańsk with diplomatic gifts made of amber.
W oparciu o strategię klastra „Gdańska Delta Bursztynu”, opracowaną
przez Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową i skonsultowaną
w środowiskach bursztynniczych, miasto wspólnie z organizacjami
branżowymi opracowuje polską normę na bursztyn bałtycki i zasady certyfikacji surowca bursztynowego. Wspólnie z Fundacją Gdańską rozwija projekt promocyjny „Paszport Bursztynowy”, który w tym
roku pojawi się także w innych miastach na szlaku bursztynowym.
Upowszechnia również wiedzę na temat bursztynu bałtyckiego
wśród młodego pokolenia, organizując lekcje o bursztynie i międzyszkolne konkursy wiedzy o bursztynie: „Szkoła na bursztynowym
szlaku” i „Bursztynowe impresje”. Wspiera także wydawnictwa popularyzujące „złoto Północy”.
Cieszę się, że dzięki wspólnym wysiłkom miasta i instytucji miejskich oraz środowisk bursztynniczych i pedagogów projekt „Gdańsk
– Światową Stolicą Bursztynu” z roku na rok rozwija się. Wszystkim
miłośnikom bursztynu życzę wspaniałych chwil spędzonych
w naszym mieście.
Paweł Adamowicz, Prezydent Miasta Gdańska
Based on the strategy of the Gdańsk Amber Delta business cluster,
developed by the Gdańsk Institute for Market Economics and consulted by the amber community, the city and amber trade organisations are working on a Polish standard on Baltic amber and on raw
amber certification principles. Together with the Gdańsk Foundation, the City is developing the Amber Passport promo project,
which will also appear this year in the other cities on the Amber
Route. Gdańsk is also spreading Baltic amber awareness among the
young generation by organising amber lessons and the School on
the Amber Route and Amber Impressions inter-school competitions. It also supports publications about the Gold of the North.
I am pleased that thanks to the joint effort of the City, its institutions, the amber community and teachers the Gdańsk – World
Capital of Amber project is growing year by year. I wish all amber
lovers a wonderful time in our city.
Paweł Adamowicz, Mayor of the City of Gdańsk
SPIS TREŚCI/TABLE OF CONTENTS
WSTĘP
3
INTRODUC TION
4 Członkowie Światowej Rady Bursztynu/Members of the World Amber Council
5 Światowa Rada Bursztynu/World Amber Council
Aktualności bursztynowe/Amber news
6 Drzewo macierzyste bursztynu bałtyckiego/The Baltic amber parent tree – Ryszard Szadziewski
9 Aktualne badania inkluzji z bursztynu bałtyckiego i informacje o nowych stanowiskach mezozoicznych żywic
z Libanu i Bułgarii/Current research on Baltic amber inclusions and news about new Mesozoic resin sites in
Lebanon and Bulgaria – Wiesław Krzemiński
13 Międzynarodowe targi bursztynu oraz targi jubilerskie/International Amber and Jewellery Fairs – Ewa Rachoń
22 Promocja bursztynu w modzie, wzornictwie i sztuce/Amber promotion in fashion, design and art – Mariusz
Gliwiński
Aktualności bursztynowe regionALNE/Regional amber news
29 Aktualności bursztynowe z Ukrainy/Amber news from Ukraine – Olena Belichenko
32 Nowe możliwości artystycznego bursztynnictwa według projektu prawa geologicznego w Polsce/New
Opportunities for Amber Jewellery and art in view of Poland’s Draft Law on Geology – Wiesław Gierłowski
34 Światowa Wystawa Bursztynu w Wilnie/World Amber exibition, Vilnius – Kazimieras Mizgiris
38 Aktualności bursztynowe z Polski/Amber news from Poland – Barbara Kosmowska-Ceranowicz
43 Aktualności bursztynowe z Rosji/Amber news from Russia – Aleksandr Krylov
45 Perspektywy rozwoju Kaliningradzkiego Kombinatu Bursztynu/The development of the Kaliningrad Amber
Factory – Zoya Kostyashova
Szanowni Państwo,
Dear Readers,
Światowa Rada Bursztynu powołana w 2006 r. w Gdańsku z inicjatywy Pawła Adamowicza, Prezydenta Miasta Gdańska, spotyka
się raz w roku. Zwykle posiedzenia mają charakter konferencji,
podczas której poruszane są aktualne problemy branży bursztynowej w skali świata, krajów i regionów. W tym roku będą omawiane światowe i regionalne wydarzenia bursztynowe, głównie
z ubiegłego roku, które dotyczą geologii (nowe złoża), osiągnięć
naukowych (paleontologia, konferencje), sztuki (moda, wzornictwo) oraz zagadnień gospodarczych (targi, kondycja branży
bursztynowej, promocja). Podczas obrad uprzywilejowaną po
zycję zajmuje problematyka dotycząca bursztynu bałtyckiego
pochodzącego z rejonu Zatoki Gdańskiej oraz rozwoju bursztynnictwa w Gdańsku i regionie pomorskim.
Established in 2006 in Gdańsk upon the initiative of Gdańsk
Mayor Paweł Adamowicz, the World Amber Council meets once
a year. Usually these meetings take the form of a conference
with discussion on the current issues of the amber business on
a global, national and regional scale. This year we will review
global and regional amber news and events, mainly those which
took place last year and which concern geology (new deposits),
scientific achievements (palaeontology, conferences), art (fashion,
design) and economic issues (trade exhibitions, the condition
of the amber business, promotion). During the WAC sessions,
a privileged role is played by subjects related to Baltic amber
which comes from the Bay of Gdańsk area and to the development of the amber industry in Gdańsk and the Pomeranian
region.
Obecna sesja Rady odbywa się w trakcie trwania III Światowego
Zjazdu Gdańszczan. Korzystając z okazji, że na zebranie Rady
przybywają światowej sławy eksperci, po raz drugi proponujemy
seminarium otwarte dla mieszkańców Gdańska. Tegoroczne,
zatytułowane „Bursztyn we współczesnym jubilerstwie, mediach
i sztuce”, dotyczy zagadnień związanych z oceną pozycji jaką
bursztyn zajmuje we współczesnym, pozbawionym granic
świecie sztuki oraz komercji.
The World Amber Council meeting takes place during the 3rd
World Gdańsk Reunion. Taking advantage of the fact that some
world-famous experts shall come to the WAC meeting, we have
organised our second annual seminar open to the people of
Gdańsk. This year’s seminar on Amber in Contemporary Jewellery, Media and Art addresses the evaluation of what amber
means in the current borderless world of art and commerce.
Trwały ślad po majowych obradach Światowej Rady Bursztynu
roku 2010 to ilustrowane materiały zawierające streszczenia wystąpień, które wskazują, jak złożony jest świat „bursztynowy” i jak
wiele ciekawych wydarzeń naukowych, kulturalnych i gospodarczych ma związek z bursztynem w świecie, Europie i Gdańsku.
Czytając doniesienia regionalne trzeba jednak pamiętać, że z reguły nie wyczerpują one tematu a poruszają tylko subiektywnie
wybrane zagadnienia. Wyrażamy głęboką nadzieję, że opublikowane materiały z obecnego posiedzenia Rady będą dobrze
służyły bursztynnikom i promocji bursztynu.
An illustrated publication with abstracts of the papers delivered
at the meeting is a durable imprint left by the meeting of the
World Amber Council in May 2010. They illustrate how complex
the world of amber is and how many interesting scientific, cultural and economic events revolve around amber in Gdańsk,
Europe and the World. However, when reading the articles with
regional news one should remember that they usually do not
exhaust the topic, but only cover subjectively selected issues.
We deeply hope that the publication of the materials from
the current WAC meeting will serve the amber community
and amber promotion well. 60 Bursztynowy świat Aleksandra Żurawlowa/The Amber World of Alexander Zhuravlov – Alexander Krylov
Przewodniczący Światowej Rady Bursztynu,
prof. dr hab. Ryszard Szadziewski
President of the World Amber Council,
Prof. dr hab Ryszard Szadziewski
66 Wspaniały talent Jeleny Gradinarowej (1959–2009)/Elena Gradinarova’s generous talent (1959–2009) – Zoya
Kostyashova
Koordynator ds. Bursztynu,
Robert Pytlos
Co-ordinator for Amber Issues,
Robert Pytlos
48 Polacy piszą normę na bursztyn bałtycki/The Poles are developing a standard for Baltic amber – Robert Pytlos
SeminariUM/Seminar
52 Bursztyn we współczesnej sztuce/Amber in contemporary – Sławomir Fijałkowski
54 Bursztyn we współczesnym jubilerstwie/Amber in contemporary jewellery art – Anna Sado
57 Bursztyn w internecie/AMBER on the Internet – Robert Pytlos
CZŁONKOWIE RADY
4
MEMBERS OF THE COUNCIL
dr Olena Belichenko
Państwowe Centrum Gemmologiczne w Kijowie (Ukraina)
Dr Olena Belichenko
State Gemmological Centre in Kiev (Ukraine)
Ulf Erichson
Niemieckie Muzeum Bursztynu w Ribnitz-Damgarten
(Niemcy)
Ulf Erichson
German Amber Museum in Ribnitz-Damgarten (Germany)
Wiesław Gierłowski
Międzynarodowe Stowarzyszenie Bursztynników,
Bursztynnik Stulecia (Polska)
Mariusz Gliwiński
Międzynarodowe Stowarzyszenie Bursztynników (Polska)
Światowa Rada Bursztynu
5
WORLD AMBER COUNCIL
International Amber Association
Amber Personality of the Century (Poland)
Mariusz Gliwiński
International Amber Association (Poland)
prof. Barbara Kosmowska-Ceranowicz
Muzeum Ziemi PAN w Warszawie, Bursztynnik Stulecia
(Polska)
prof. Barbara Kosmowska-Ceranowicz
Museum of the Earth at the Polish Academy of Sciences
(PAN) in Warsaw, Amber Personality of the Century
(Poland)
Zoya Kostyashova
Muzeum Bursztynu w Kaliningradzie (Rosja)
Zoya Kostyashova
Amber Museum in Kaliningrad (Russia)
dr Adam Koperkiewicz
Muzeum Historyczne Miasta Gdańska (Polska)
Dr Adam Koperkiewicz
Gdańsk History Museum, (Poland)
dr Aleksandr Krylov
Pracownia Konserwacji Bursztynowej Komnaty w Carskim
Siole (Rosja)
Dr Aleksandr Krylov
Conservatory Workshop of the Amber Room in Tsarskoye
Selo (Russia)
prof. Wiesław Krzemiński
Muzeum Przyrodnicze w Krakowie (Polska)
prof. Wiesław Krzemiński
Natural History Museum in Cracow (Poland)
Kazimieras Mizgiris
fundator galerii w Wilnie i Nidzie, Bursztynnik Roku
(Litwa)
Kazimieras Mizgiris
founder of galleries in Vilnius and Nida,
Amber Personality of the Year (Lithuania)
Ewa Rachoń
Miedzynarodowe Targi Bursztynu Amberif w Gdańsku,
Bursztynnik Roku (Polska)
Ewa Rachoń
International Amberif Fair in Gdańsk, Amber Personality
of the Year (Poland)
prof. Ryszard Szadziewski
Uniwersytet Gdański (Polska)
prof. Ryszard Szadziewski
University of Gdańsk (Poland)
dr Wolfgang Weitschat,
Uniwerystet w Hamburgu (Niemcy)
Dr Wolfgang Weitschat
University of Hamburg (Germany)
dr Norbert Vávra
Uniwersytet w Wiedniu (Austria)
Dr Norbert Vávra
University of Vienna (Austria)
dr Alicja Zobel
Uniwersytet w Trent (Kanada)
Dr Alicja Zobel
Trent University (Canada)
Aleksandr Zhuravlov
Pracownia Konserwacji Bursztynowej Komnaty
w Carskim Siole (Rosja)
Aleksandr Zhuravlov
Conservatory Workshop of the Amber Room in Tsarskoye
Selo (Russia)
„Nawiązując do odległych tradycji handlu bursztynowym surowcem, po który już od czasów prehistorycznych sięgały cywilizacje krajów południa, i do tradycji
gdańskiego bursztynnictwa rozwijającego się od neolitu poprzez wczesne średniowiecze, aby zalśnić blaskiem w XVI i XVII wieku – Światowa Rada Bursztynu
została dziś powołana przez zjednoczenie środowisk
związanych z bursztynem” – czytamy w akcie założycielskim Światowej Rady Bursztynu w Gdańsku.
28 czerwca 2006 roku w salach gdańskiego Domu
Uphagena powołano pod przewodnictwem Prezydenta
Miasta Gdańska Światową Radę Bursztynu. Organizacja
zajmuje się zagadnieniami związanymi z szeroko pojętym
obrotem surowcem bursztynowym i wyrobami jubilerskimi z bursztynem na całym świecie oraz promuje jego
naturalne piękno i właściwości. Do jej zadań należy, m.in.
opiniowanie i przygotowywanie projektów dotyczących
bursztynu i bursztynnictwa, a także opiniowanie strategii
rozwoju projektu „Gdańsk Światową Stolicą Bursztynu”
i działań naukowych, kulturalnych, edukacyjnych i gospodarczych dotyczących bursztynu. Rada składa się
z 15 specjalistów z Polski, Austrii, Kanady, Litwy,
Niemiec, Rosji i Ukrainy.
Prezydium Rady
Obecnie przewodniczącym Światowej Rady Bursztynu
jest prof. Ryszard Szadziewski, kierownik Katedry Zoologii Bezkręgowców Wydziału Biologii, Uniwersytetu
Gdańskiego. Wybrano także trójkę wiceprzewodniczących: prof. Barbarę Kosmowską-Ceranowicz z Muzeum
Ziemi Polskiej Akademii Nauk, obecnego kuratora Bursztynowej Komnaty dr Aleksandra Kryłowa i geologa
z Uniwersytetu w Hamburgu, dr Wolfganga Weitschata.
“Referring to the ancient traditions of trade in raw amber, which has been sought after by the civilisations of
the countries of the south ever since prehistoric times,
and to the tradition of Gdańsk amber craft which has
been developing since the Neolithic Age through the
early Middle Ages, to glisten in its full glow in the 16th
and 17th centuries, the World Amber Council has been
founded today by the uniting of the amber-related
communities,” reads the Founding Act of the World
Amber Council in Gdańsk.
On 28 June 2006, in the halls of the Uphagen House in
Gdańsk, the World Amber Council was established upon
the initiative of the Mayor of Gdańsk. The organisation
addresses issues related to the broadly understood trade
in raw amber and amber jewellery all over the world and
serves to promote amber’s natural beauty and properties. The Council’s objectives include providing opinions
on and developing projects concerning amber and the
amber industry, providing opinions on the development
strategy for the Gdańsk – The World Capital of Amber
project, as well as performing scientific, cultural, educational and economic activities concerning amber. The
Council includes 15 specialists from Poland, Austria, Canada, Lithuania, Germany, Russia and Ukraine.
The Council’s executive committee
Prof. Ryszard Szadziewski, head of the Department of
Invertebrate Zoology at the Faculty of Biology of the University of Gdańsk, is the current Chairman of the World
Amber Council. There are also three Deputy Chairpersons:
Prof. Barbara Kosmowska-Ceranowicz of the Museum of
the Earth at the Polish Academy of Sciences (PAN), Dr Alexander Krylov – the current curator of the Amber Room
and Dr Wolfgang Weitschat – geologist from the University of Hamburg.
AK TUALNOŚCI BURSZT YNOWE
Drzewo macierzyste bursztynu
bałtyckiego
Ryszard Szadziewski
Pomimo prowadzonych od ponad 150 lat badań tajemnica
rośliny macierzystej żywicy bałtyckiej nie została do tej pory
rozwiązana. Sugerowane rośliny należały do dwu rodzin
drzew szpilkowych: sosnowatych (Pinaceae) i araukariowatych (Araucariaceae). Tradycyjna nazwa rośliny macierzystej
żywicy bursztynu bałtyckiego zaproponowana została już
w połowie XIX wieku – sosna bursztynowa Pinus succinifera
(GÖPPERT, 1836), jednak rzeczywista przynależność systematyczna tego taksonu nadal jest niepewna. Wśród poważnych pretendentów do drzewa macierzystego żywicy bursztynu bałtyckiego proponowany był modrzewnik Pseudolarix
z tej samej rodziny sosnowatych, a ostatnio sośnica Sciadopitys z odrębnej rodziny sośnicowatych (Sciadopityaceae).
Badania paleobotaniczne i fizykochemiczne bursztynu nie
wyjaśniły wielu wątpliwości, a nawet przyniosły kolejne
pytania. Przegląd zagadnień związanych z „tajemnicą pochodzenia bursztynu bałtyckiego” przedstawiony został w monografii żywic roślinnych przez LANGENHEIM (2003). Badania spektroskopowe w podczerwieni wskazały, że bursztyn
bałtycki ma widmo odmienne od znanych żywic produkowanych przez drzewa z rodziny sosnowatych (Pinaceae). Charakterystyczną cechą bursztynu bałtyckiego jest fragment
krzywej widma w zakresie 1250-1175 cm-1, określanej jako
„ramię bursztynu bałtyckiego”. Ramię to nie występuje wśród
żywic drzew współczesnych za wyjątkiem sosny z Ameryki
Północnej Pinus lambertiana. Widmo bursztynu bałtyckiego
wykazuje pewne podobieństwo do widma żywicy soplicy
australijskiej Agathis australis z rodziny Araucariaceae.
Bursztyn bałtycki nie zawiera kwasu abietowego, który
charakteryzuje żywice pochodzące od drzew sosnowatych.
Większość rodzajów bursztynu bałtyckiego zawiera natomiast kwas bursztynowy, który z kolei nie występuje w żywicach pochodzących od roślin Araucariaceae. Jednak ta wyjątkowa cecha chemiczna bursztynu bałtyckiego została podważona przez fakt odnalezienia kwasu bursztynowego
w innych żywicach kredowych i paleogeńskich (ANDERSON
6
Amber ne ws
7
Amber ne ws
2. Sośnica japońska Sciadopitys
verticillata dorasta do wysokości
40 m. Drzewo to w naturze
występuje wyłącznie w Japonii
(Fotografia wg Wikipedia)
2. Sciadopitys verticillata, the
Japanese umbrella-pine, grows
to a height of 40 m. In nature,
this tree grows only in Japan
(photograph from Wikipedia)
The Baltic amber parent tree
Ryszard Szadziewski
In spite of investigations carried out for more than 150 years,
the mystery of Baltic amber’s parent plant remains unsolved.
The species suggested as the parent tree belonged to two
conifer families: the Pinaceae and the Araucariaceae. The
traditional name for the parent plant of the Baltic amber
re-sin was coined as early as in the mid-19th century as Pinus
succinifera or the amber pine (GÖPPERT, 1836). However, the
actual systematic affiliation of this taxon remains uncertain.
The serious contenders for the title of Baltic amber resin’s
parent plant also included the golden larch (Pseudolarix)
from the same family Pinaceae, and recently the umbrella
pine (Sciadopitys) from the separate family Sciadopityaceae.
Palaeobotanical and physio-chemical research has failed
to resolve many doubts and even raised new questions. An
overview of the issues related to the “mysterious origin of
Baltic amber” was presented in a monograph on botanical
resins by LANGENHEIM (2003) Infra-red spectroscopy (IRS)
tests have shown Baltic amber to have a different spectrum from known resins produced by trees from the family
Pinaceae. Baltic amber’s distinguishing feature comes in a
part of the spectrum curve between 1250 and 1175 cm-1,
known as the “Baltic amber shoulder.” This arm is not found
in the spectra of contemporary tree resins, with the exception of the Pinus lambertiana, a pine from North America.
Baltic amber’s spectrum is somewhat similar to that of the
kauri (Agathis australis) from the family Araucariaceae.
Baltic amber does not contain abietic acid, which is a chemical feature of resins produced by plants from the family Pinaceae, but most Baltic amber varieties contain amber acid,
which is not found in the resins produced by plants from
the family Araucariaceae. However, this chemical feature,
once thought of as unique to Baltic amber, has also been
found in other resins from the Cretaceous and Palaeogene
(ANDERSON & LEPAGE 1995 NGUYEN TU et al. 2000, OTTO
& SIMONEIT 2001, WOLFE A.P. et al. 2009). The resins of contemporary pines from the genera Keteleeria and Pseudolarix
also contain amber acid (GRIMALDI 1996). The Pseudolarix
1. Widma absorpcyjne w podczerwieni (IR) żywicy współczesnej
sośnicy Sciadopitys verticillata oraz bursztynu bałtyckiego są
bardzo podobne (wg Wolfe et al. 2009)
1. The infra-red (IR) absorption spectra of the contemporary
Sciadopitys verticillata umbrella-pine’s resin and Baltic amber
are very similar (Wolfe et al. 2009)
& LEPAGE 1995, WOLFE A.P. et al. 2009). Również żywice
współczesnych sosnowatych z rodzajów Keteleeria oraz
Pseudolarix zawierają kwas bursztynowy (GRIMALDI 1996).
Szczególnie interesujące są modrzewniki Pseudolarix, bowiem w skamieniałych eoceńskich szyszkach Pseudolarix
wehri z wyspy Axel Heiberg w Arktyce kanadyjskiej zachowała się żywica zawierająca kwas bursztynowy (ANDERSON
& LEPAGE 1995). Współcześnie drzewa z tego rodzaju są
reprezentowane przez jedyny gatunek Pseudolarix amabilis
ograniczony w naturalnym zasięgu wyłącznie do obszarów
górskich w południowo-wschodnich Chinach.
Obecnie sugeruje się, że kwas bursztynowy jest produktem wtórnym fosylizacji powstałym na skutek fermentacji
celulozy, polisacharydów, żywic i biodegradacji substancji
organicznych z udziałem mikroorganizmów oraz procesów
redoks z udziałem jonów żelaza (stąd prawdopodobnie
obecność wtrętów pirytowych w bursztynie). W związku
z tym kwas bursztynowy nie powinien być traktowany
jako chemiczny wskaźnik bursztynu bałtyckiego.
Ostatnio opublikowana hipoteza wskazująca, iż to wymarłe
drzewa z rodziny sośnicowatych (Sciadopityaceae), bliskie
współczesnemu rodzajowi Sciadopitys, były roślinami macie-
3. Żywica i kanały żywiczne
sośnicy Sciadopitys
(wg Wolfe et al. 2009).
3. The resin and the resin channels
of the Sciadopitys umbrella-pine
(Wolfe et al. 2009)
is especially interesting, as a resin with amber acid content
was discovered in the fossilised Eocene cones of the Pseudolarix wehri from Axel Heiberg Island in the Canadian Arctic
(ANDERSON & LEPAGE 1995). Today, such trees are represented by the sole species Pseudolarix amabilis, limited in its natural occurrence exclusively to certain mountainous areas
in south-eastern China.
It is now suggested that amber acid is a secondary product
of fossilisation, resulting from the fermentation of cellulose,
polysaccharides, resins and the biodegradation of organic
substances with the participation of microorganisms and
redox processes in the presence of ferric ions (which is the
likely reason for pyrite traces in amber). Therefore, amber
acid should not be treated as a chemical indicator of Baltic
amber.
Recently, a hypothesis was published to suggest that extinct
trees from the family Sciadopityaceae, related to the contemporary genus Sciadopitys (WOLFE P.A. et al. 2009), were the
parent plants of the resin that became Baltic amber. This
rzystymi żywicy bursztynu bałtyckiego (WOLFE P.A. et al.
2009) została poparta wynikami analiz spektroskopowych
w podczerwieni z użyciem transformacji Fouriera (FTIR), a
także badaniami z użyciem chromatografii gazowej i spektroskopii masowej. Widmo w podczerwieni żywicy sośnicy
japońskiej Sciadopitys verticillata jest bardzo zbliżone do widma bursztynu bałtyckiego (WOLFE P.A. et al. 2009) (Ryc. 1).
Na naturalnych stanowiskach roślina ta występuje obecnie
wyłącznie w Japonii, gdzie dorasta do 40 m wysokości.
W innych częściach świata, również w Polsce, spotkać ją można jedynie w parkach i ogrodach. Sośnica japońska jest zaliczana do samodzielnej rodziny Sciadopityaceae spokrewnionej najbliżej z cypryśnikowatymi Cupressaceae. W osadach paleogenu i neogenu pyłki typu Sciadopitys są liczne
i wskazują, że drzewo to było pospolite w ówczesnych lasach.
Dane z analiz pyłkowych sugerują, iż szczątkowe populacje
tych drzew mogły przetrwać w Europie aż do pliocenu.
Najnowsza hipoteza, iż to Sciadopityacae były roślinami
macierzystymi żywicy bursztynu jest poparta również
przez wyniki analiz morfologicznych odcisków drewna
i kory o charakterystycznym wyglądzie. Na to wskazuje również obecność podobnych szpilek i szyszek wśród inkluzji
w bursztynie bałtyckim oraz pewne właściwości antybiotyczne żywicy współczesnej sośnicy (WOLFE P.A et al. 2009).
Nawiązując do właściwości antybiotycznych sośnicy warto
podkreślić, że żywice drzew z rodziny sosnowatych są
zupełnie nieodporne na szybką degradację pod wpływem
czynników biologicznych (bakterie, grzyby) i chemicznych,
w związku z czym nie mogą dłużej zalegać w środowisku
zewnętrznym. Odporne na biodegradację żywice produkują
natomiast rośliny araukariowate (np. żywica kauri). Problem
w tym, że na Półkuli Północnej rośliny te występowały tylko
do końca ery mezozoicznej, zatem w czasie powstawania
bursztynu bałtyckiego nie mogły współtworzyć lasów bursztynowych. Sośnicowate natomiast w lesie bursztynowym
były jego ważnym składnikiem i być może to one były
drzewami macierzystymi bursztynu bałtyckiego.
8
Amber ne ws
hypothesis was confirmed by Fourier-transform infrared
spectroscopy (FTIR) and by gas chromatography/mass spectrometry (GC/MS) tests. The IR spectrum of the resin of the
Sciadopitys verticillata Japanese umbrella-pine is very similar
to that of Baltic amber (WOLFE P.A. et al. 2009) (Fig. 1) In nature today, this plant is found only in Japan, where it grows
to a height of 40 m. In other parts of the world, including
Poland, it can only be found in parks and gardens. The Japanese umbrella-pine belongs to the independent family Sciadoptyaceae, whose closest relative is the Cupressaceae cypress family. In Palaeocene and Neogene sediments, Sciadopitys pollens are very frequent, which indicates that the tree
was common in the forests of the time. The results of pollen
analyses suggest that trace populations of these trees could
have survived in Europe until the Pliocene.
The latest hypothesis that it was Sciadopityacae that was
the parent plant of the resin that became Baltic amber is
supported by morphological analyses of the characteristically shaped impressions of wood and bark. It is also
evidenced by the presence of similar needles and cones
among Baltic amber inclusions, as well as by certain antibiotic properties of the contemporary umbrella-pine (WOLFE
P.A. et al. 2009). In reference to the umbrella-pine’s antibiotic
properties, it is worth emphasising that the resins of trees
from this family are utterly non-resistant to rapid degradation due to biological (bacteria, fungi) or chemical agents,
so they cannot be deposited in an external environment
for any extended period of time. Resins which are resistant
to biodegradation (e.g. kauri resin) are produced by the
araucaria family of plants. The problem is that these plants
were found in the Northern Hemisphere only until the end
of the Mesozoic period, so they could not have co-formed
the amber-bearing forests when Baltic amber came into
being. The Sciadopityaceae, in turn, were a very important
component of the amber forest and perhaps they were the
ones to give birth to Baltic amber.
Bibliography:
Literatura:
ANDERSON, K.B., LEPAGE, B.A. (1995). Analysis of fossil resins from Axel
Heiberg Island, Canadian Arctic. In: Anderson, K.B., Crelling, J.C.(Eds.)
Amber, resinite and fossil resins: 170–192. Washington, DC: American
Chemical Society.
GRIMALDI, D.A. (1996). Amber – window to the past. Harry M. Abrams Inc.,
Washington D.C.
LANGENHEIM, J.H. (2003). Plant Resins: Chemistry, Evolution, Ecology, and
Ethnobotany. Timber Press, Portland, Oregon.
WOLFE, A.P., TAPPERT, R., MUEHLENBACHS, K., BOUDREAU, M., MCKELLAR, R.C., BASINGER, J.F., GARRETT, A. (2009). A new proposal concerning
the botanical origin of Baltic amber. Proceedings of the Royal Society, B,
276: 3403–3412. doi:10.1098/rspb.2009.0806
ANDERSON, K.B., LEPAGE, B.A. (1995). Analysis of fossil resins from Axel
Heiberg Island, Canadian Arctic. In: Anderson, K.B., Crelling, J.C.(Eds.)
Amber, resinite and fossil resins: 170–192. Washington, DC: American
Chemical Society.
GRIMALDI, D.A. (1996). Amber – window to the past. Harry M. Abrams Inc.,
Washington D.C.
LANGENHEIM, J.H. (2003). Plant Resins: Chemistry, Evolution, Ecology,
and Ethnobotany. Timber Press, Portland, Oregon.
WOLFE, A.P., TAPPERT, R., MUEHLENBACHS, K., BOUDREAU, M., MCKELLAR, R.C., BASINGER, J.F., GARRETT, A. (2009). A new proposal concerning
the botanical origin of Baltic amber. Proceedings of the Royal Society, B,
276: 3403–3412. doi:10.1098/rspb.2009.0806
9
Amber ne ws
Aktualne badania inkluzji
z bursztynu bałtyckiego i informacje
o nowych stanowiskach mezozoicznych żywic z Libanu i Bułgarii
Current research on Baltic amber
inclusions and news about new
Mesozoic resin sites in Lebanon
and Bulgaria
Wiesław Krzemiński
Wiesław Krzemiński
W 2009 roku ukazało się wiele szczegółowych publikacji
opisujących nowe taksony z żywic kopalnych. Niewątpliwie najciekawszą pozycją dotyczącą inkluzji w bursztynie
bałtyckim jest obszerna monografia dotycząca wodnych
owadów (Wichard W., Gröhn C. & Seredszus F. 2009.
Aquatic Isects in Baltic Amber.–pp.1–336.) W tym opracowaniu autorzy skupili uwagę głównie na owadach
związanych ściśle ze środowiskiem wodnym i błotnym.
O ile owady dorosłe wychodzące na ląd lub latające
w pobliżu żywicujących drzew są znajdowane w bursztynie stosunkowo często, to do niezmiernie rzadkich
przypadków należą znaleziska larw owadów żyjących
wyłącznie w wodzie. Zawsze pozostaje zagadką, jak takie
zwierzęta trafiły do żywicy. Dużą wartością tego opracowania jest podsumowanie naszej wiedzy o wodnych
owadach z bursztynu bałtyckiego. Właściwie pokazuje
ona, jak słabo są poznane niektóre, nawet bardzo pospolite grupy jak np. muchówki z rodzin Chironomidae,
Psychodidae czy Simuliidae. Na tym tle wspaniale wyróżnia się rodzina Ceratopogonidae całościowo opracowana wiele lat temu przez prof. R. Szadziewskiego.
2009 brought many detailed papers describing new taxons found in fossil resins. Certainly the most attractive
publication concerning Baltic amber inclusions was an extensive monograph on aquatic insect (Wichard W., Gröhn
C. & Seredszus F. 2009. Aquatic Insects in Baltic Amber
336 p.) In this study, the authors focused mainly on insects
strictly tied to the aquatic and swampy environment. Although adult insects which came out on land or flew near
resinous trees are found in amber comparatively frequently, it is extremely rare to find the larvae of insects which
lived exclusively in the water. Just how these insects
came to be trapped in resin will always remain a mystery.
One of the greater assets of this study is a summary of
our knowledge about aquatic insects in Baltic amber
and in this sense it actually shows how poorly known
some, even very common groups are really known, such
as dipterans from the Chironomidae, Psychodidae and
Simuliidae families. In comparison, we have the wonderful example of the family Ceratopogo-nidae, which was
fully studied many years ago by Prof. R. Szadziewski.
Autorzy monografii z niewiadomego powodu do owadów włączyli również wodne skorupiaki (Crustacea),
które w bursztynie bałtyckim są nieliczne i bardzo
słabo opracowane.
Na uwagę zasługuje również opracowanie rodziny Hesperinidae i Bibionidae norweskiego dipterologa J. Skartveit. Praca wprawdzie ukazała się w 2008 roku, ale dotarła
do mnie dopiero w tym roku (Skartveit J. 2008. Fossil Hes-
For some reason, the authors of the monograph also
listed among the insects water crustaceans (Crustacea),
which are rarely found in Baltic amber and very poorly
studied.
Also noteworthy is a study of the families Hesperinidae
and Bibionidae by Norwegian dipterologist J. Skartveit.
Although the paper was published in 2008, I only received it this year (Skartveit J. 2008. Fossil Hesperinidae
and Bibionidae from Baltic amber (Diptera: Bibionoidea).
10
Amber ne ws
R. Szadziewski, J. Szwedo i W. Krzemiński poszukują bursztynu w Libanie, (fot. J. Szwedo)
R. Szadziewski, J. Szwedo and W. Krzemiński searching for amber in Lebanon (phot. J. Szwedo)
perinidae and Bibionidae from Baltic amber (Diptera:
Bibionoidea). Studia dipterologica 15(1/2):3–42). Na uwagę zasługuje również bardzo ciekawy artykuł W. Richarda
pt. „Taphozönosen im Baltischen Bernstein”, szkoda tylko,
że jest on opublikowany w języku niemieckim z bardzo
niewielkim angielskim streszczeniem (Wichard W. 2009.
Taphozonosen im Baltischen Bernstein. Denisia 26. Neue
Serie 86: 257–266).
W literaturze coraz częstsze są doniesienia o kolejnych
odkryciach bursztynów kredowych. W niektórych z nich
znajdowana jest bogata fauna owadów. Do najciekawszych doniesień niewątpliwie można zaliczyć informacje
o bursztynie afrykańskim z Etiopii, w którym znaleziono
wprawdzie jeszcze nieliczne inkluzje, ale dające nadzieję
na ciekawe i bogatsze materiały.
Warto wspomnieć też o pierwszej wyprawie polskich
badaczy kopalnych owadów do Libanu (R. Szadziewski,
J. Szwedo i W. Krzemiński), gdzie podpisano umowę
o współpracy w badaniu m. in. inkluzji z bursztynu
Studia dipterologica 15(1/2): pp. 3-42). Another paper
worth mentioning is an interesting article by W. Richard
entitled “Taphozönosen im Baltischen Bernstein”. It is a
pity that it was published only in German with but a very
short abstract in English (Wichard W. 2009. Taphozonosen im Baltischen Bernstein. Denisia 26. Neue Serie 86:
pp. 257–266).
Specialist literature brings more and more reports of ever
new discoveries of Cretaceous amber. Some of them contain abundant insect fauna. Among the most interesting
is a report of the discovery of African amber in Ethiopia,
in which, it must be said, not many inclusions have yet
been found, but what has been discovered gives hope
of finding interesting and abundant material.
Another event of note is the first journey of Polish fossil
insect researchers to Lebanon (R. Szadziewski, J. Szwedo
i W. Krzemiński), where they signed an agreement which
calls for the joint research on, among other things, Lebanese amber inclusions (which are 135 million years old).
11
Amber ne ws
Jurajski bursztyn z Beit Mounzer w Libanie (fot. J. Szwedo)
Jurassic amber from Beit Mounzer in Lebanon (phot. J. Szwedo)
libańskiego (135 mln lat). Wyjazd sfinansowała Polska
Ambasada w Libanie, za co serdecznie dziękujemy ambasadorowi Tomaszowi Niegodzisz, który obiecał nadal
wspierać nas w kontaktach z naukowcami z Libanu.
W czasie pobytu odwiedziliśmy kilka stanowisk, gdzie
udało się zebrać ok. 2 kg bursztynu (największa bryła
ważyła ponad 600 g). Niestety, bursztyn ten nie nadaje
się do wyrobów jubilerskich. Odwiedziliśmy również
stanowisko z odkrytym niedawno bursztynem jurajskim.
Niestety, do tej pory nie udało się w nim znaleźć inkluzji
zwierzęcych, a bursztyn ten jest równie kruchy jak kredowy i nie nadaje się do obróbki jubilerskiej.
The trip was funded by the Polish Embassy in Lebanon.
We would like to take this opportunity to thank Ambassador Tomasz Niegodzisz, who promised to supports us
further in our contacts with Lebanese scientists. During
our stay we visited several sites where we managed to
collect some 2 kg of amber (the largest nugget weighed
over 600 g). Unfortunately, this amber is not suitable for
jewellery. We also visited a site with recently discovered
Jurassic amber. Unfortunately, no zoological inclusions
have yet been found in it; this amber is equally brittle as
the one from the Cretaceous period and is unsuitable for
jewellery.
Wartym odnotowania jest fakt znalezienia w Bułgarii
przez polskich kolekcjonerów skamieniałości Iwonę,
Karolinę i Roberta Borek kilku bryłek bursztynu z dolnej
kredy. Wprawdzie na razie nie znaleziono w nim inkluzji,
ale liczne zanieczyszczenia wskazują, że może on zawierać inkluzje zwierzęce. Niestety nie wiadomo czy na tym
stanowisku bursztyn występuje w większych ilościach
i jest on tak samo kruchy jak bursztyn libański.
Yet another noteworthy event is the discovery in Bulgaria
by Polish fossil collectors Iwona, Karolina and Robert
Borek, several amber nuggets from the Lower Cretaceous
period. No inclusions have been found in it so far, but its
many impurities are a sign that it may contain zoological inclusions. Unfortunately, we do not know whether
this site contains any greater amount of amber and it is
equally brittle as the amber from Lebanon.
12
Amber ne ws
Targi, które są wiernym odbiciem sytuacji w branży, również przeżywały niespokojny okres, ponieważ jednak są
główną płaszczyzną wymiany informacji i kontaktów –
firmy korzystały z tego forum, chociaż w ograniczony
sposób i czasem rezygnując z imprez, które uznali za
niedostatecznie skuteczne.
Przegląd targów bursztynu i wybranych targów jubilerskich, w których uczestniczą polskie firmy bursztynnicze:
Międzynarodowe targi bursztynu
oraz targi jubilerskie
International Amber and Jewellery
Fairs
Ewa Rachoń
Ewa Rachoń
Rok 2009 będzie zapewne zapamiętany jako jeden z najtrudniejszych w handlu międzynarodowym, co odczuła
również cała społeczność jubilerska na świecie, chociaż
nie wszystkie jej segmenty i rejony świata w taki sam
sposób. Załamał się przez okres kilku miesięcy niemal
całkowicie obrót diamentami z wyjątkiem najdroższych
kamieni powyżej 5 karatów oraz złota, które traktowane jest jako lokata kapitału. Dane o wartości eksportu
biżuterii we Włoszech mówiły o prawie 60% spadku,
głównie z powodu kryzysu na rynku amerykańskim.
Pierwsze sygnały o stabilizacji zaczęły napływać jesienią,
ale kryzys porównywany z tym z lat 30-tych zmusił do
wielu przewartościowań i poszukiwania skutecznych
form sprzedaży. Zaczęto z większą uwagą przyglądać się
rynkom azjatyckim, ponieważ Indie i Chiny notują stały
wzrost poziomu dochodów i rysują się jako potencjalny
partner gotów nie tylko do eksportu tanich produktów
ale i do zakupu importowanych dóbr, często najwyższej
marki.
The year 2009 will surely be remembered as one of the
most difficult in international trade, which also affected
the entire global jewellery community, although not all
of its segments and world regions were affected in the
same way. The diamond trade collapsed almost completely for several months, with the exception of the most
expensive gemstones over 5 carats. Gold was treated as
an investment. The jewellery export figures from Italy
show a near 60% drop, mainly due to the crisis on the
American market. The first signs of stabilisation began
to appear in the autumn, but an economic crisis on a
par with the Great Depression of the 1930s was bound
to force a lot of redefining and searching for effective
forms of marketing. More attention began to be paid to
Asian markets, as India and China demonstrate a constant
growth in income and look like a potential partner not
only ready to export cheap products but to purchase
imported goods, often top brands.
Polska przechodzi przez ten trudny czas w miarę stabilnie, a rynek wewnętrzny zrekompensował pewną część
ograniczeń w eksporcie – jednak zapotrzebowanie na
biżuterię bursztynową nie jest aż tak duże by firmy nie
odczuły silnie skutków zmian. Wiele warsztatów znacznie ograniczyło zatrudnienie, przeprowadziło restrukturyzację kosztów ale również intensywnie pracowało nad
wzornictwem. Można mieć nadzieję, że ta praca przyniesie rezultaty teraz, kiedy rynek zaczyna się stabilizować,
a rzeczywistość konfrontuje nas z dobrze poinformowanym odbiorcą ery internetu, zachęcanym do zakupów
także przez producentów wszelkich innych możliwych
dóbr. Czy będziemy go umieli przekonać do zakupu
biżuterii z bursztynem?
Poland is going through this difficult time in a comparatively stable condition; the internal market has compensated for some of the drop in export. However, the
demand for amber jewellery is not so large as to keep
companies immune from being keenly affected by the
change. Many companies significantly downsized employment, restructured their costs, but also began to
work intensely on design. We can hope that these measures will yield results now, when the market is beginning
to stabilise and is facing the well-informed customer of
the internet era who is encouraged to shop also by the
manufacturers of all kinds of other goods. Will we be able
to convince these customers to buy amber jewellery?
Trade exhibitions, which are a faithful reflection of the
industry’s situation, also went through an anxious phase.
13
Amber ne ws
However, since they are the main platform for the exchange of information and contacts, companies used this
forum, albeit in a limited way and sometimes giving up
shows which they felt were not effective enough.
A review of amber fairs and selected jewellery shows in
which Polish amber companies participate.
AMBERIF – Gdańsk
17. Międzynarodowe Targi Bursztynu, Biżuterii
i Kamieni Jubilerskich w Gdańsku
10–13. 03. 2010 r.
www.amberif.pl
Targi Amberif są specjalistyczną imprezą skoncentrowaną
na branży bursztynniczej i złotniczej oraz branżch powiązanych, jak opakowania i maszyny oraz firmy usługowe.
Ostatnia edycja zgromadziła 454 wystawców z 15 krajów
m. in. z Belgii, Czech, Litwy, Niemiec, Turcji, Wielkiej Brytanii, Włoch oraz Polski, a odwiedziło je ponad 6 000 osób
z 38 krajów oraz dziennikarze z polskich i zagranicznych
mediów branżowych jak również grupa dziennikarzy,
którzy przyjechali z wizytą studyjną „Gdańsk – Światową
Stolicą Bursztynu” zorganizowaną przez Biuro Prezydenta
ds. Promocji Miasta Gdańska. Targom towarzyszy kilka
konkursów dla wystawców ale i o charakterze otwartym,
wszystkie zaś służą poszukiwaniu interesujących projektantów i producentów, tak by uzyskane wyróżnienia
wspierały ich rozwój. Międzynarodowy konkurs na projekt biżuterii z bursztynem Amberif Design Award,
w którym nagrodę główną wysokości 10.000 zł ufundował Prezydent Miasta Gdańska. Konkurs Jubilerski
Mercurius Gedanensis dla uczestników targów co roku
wyróżnia statuetką GRAND PRIX Ministra Gospodarki
RP najciekawszą pracę wykonaną w polskiej pracowni
złotniczej. Tegorocznym laureatem wytypowanym przez
międzynarodowe jury został Radosław Szwed. Konkurs
Bursztynowe Rzemiosło organizowany przez Komisję
Branżową Złotników i Jubilerów Pomorskiej Izby Rzemieślniczej Małych i Średnich Przedsiębiorstw jest otwarty dla
całej branży i rozgrywa się w kategorii seniorów i juniorów, mobilizując do pracy bardzo wielu uczestników, w tym
młodzież uczącą się zawodu. Cykl seminariów, bardzo
ceniony przez handlowców odwiedzających targi, koncentrował się na zagadnieniach gemmologicznych oraz wzorniczych. Podczas sesji Trendy/Design Carlo Pignataro
z mediolańskiej grupy TJF przedstawił trendy na nadchodzące sezony, sposób ich wyodrębniania i kreowania.
Amberif Design Award, nagroda Prezydenta Miasta Gdańska
– Eugeniusz Gowkielewicz, Marta Bogusz (fot .MTG SA)
Amberif Design Award 2010, The Mayor of the City of Gdańsk
Prize – Eugeniusz Gowkielewicz, Marta Bogusz (phot. MTG SA)
AMBERIF – Gdańsk, Poland
The 17th International Fair of Amber, Jewellery
and Gemstones,
10–13 March 2010
www.amberif.pl
Amberif is a trade event with focus on the amber and
jewellery industries and related businesses, such as packaging, machines and service providers. Amberif’s most
recent edition gathered 454 exhibitors from 15 countries,
including Belgium, the Czech Republic, Germany, Italy,
Lithuania, Turkey, the United Kingdom and Poland; the
show had a footfall of over 6000 visitors from 38 countries, with journalists from the Polish and international
trade media and a group of journalists who came on a
Gdańsk – World Capital of Amber study visit organised
by the Mayor of Gdańsk’s Bureau of City Promotion.
Amberif is accompanied by a number of competitions,
both exhibitor-only and all-inclusive ones, aimed at spotting interesting designers and manufacturers, while the
„Bursztyn w Geologii i Archeologii” był już 17-stą edycją
Seminarium Bursztynowego pod patronatem Międzynarodowego Stowarzyszenia Bursztynników oraz Muzeum
Ziemi PAN z Warszawy.
Główną atrakcją targów jest Gala Bursztynu i Mody zorganizowana przy wsparciu Ministerstwa Gospodarki oraz
Biura Prezydenta Miasta Gdańska ds. Promocji. Piękne
kreacje tworzone przez artystów specjalnie na ten wieczór długo jeszcze pozostają tematem rozmów i inspiracji do działań promujących bursztyn.
14
Amber ne ws
awards support their development. The Amberif Design
Award is an international competition for the design of
jewellery with amber, with a Grand Prize of PLN 10,000
sponsored by the Mayor of the City of Gdańsk. Every year,
the Mercurius Gedanensis Jewellery Competition for the
Amberif exhibitors awards Poland’s Minister of the Economy’s GRAND PRIX statuette to the most interesting piece
made in a Polish jewellery studio. The international jury
awarded this year’s prize to Radosław Szwed. The Amber
Handicraft competition is organised by the Trade Committee of Goldsmiths and Jewellers at the Pomeranian
Skilled Craft Chamber of SMEs; it is open to the entire
trade community and includes senior and junior categories, which motivates a huge number of participants, including young people who are still learning their profession.
Amberif’s 2009 seminars, which are highly valued by the
trade visitors, focused on gemmology and design issues.
At the Trends/Design session, Carlo Pignataro of the Milan
TJF Group presented the trends for the coming seasons,
the ways to set them or single them out. Amber in Geology and Archaeology was already the 17th edition of the
Amber Seminar held under the auspices of the International Amber Association and the Museum of the Earth of
the Polish Academy of Sciences (PAN) in Warsaw.
GRAND PRIX AMBERIF 2010 w kategorii wzornictwo
– Radosław Szwed, Szwed Design (fot. MTG SA)
Grand Prix Amberif 2010 in design category
– Radosław Szwed, Szwed Design (phot. MTG SA)
Podczas targów pracuje powołana przez MTG Komisja
Wspólna do Spraw Kontroli Bursztynu i Kamieni Jubilerskich, a także konsultanci społeczni delegowani z organizacji branżowych. Przeglądowi poddano wszystkie stoiska targowe prezentujące surowiec lub wyroby z bursztynu. Równocześnie w celach edukacyjnych funkcjonuje
Laboratorium Bursztynu, gdzie zaprezentowano różne
rodzaje bursztynu bałtyckiego, jego falsyfikaty i imitacje.
Rzeczoznawcy oceniali przyniesione przez odwiedzających próbki, a w przypadku wątpliwości przeprowadzono
badania spektroskopowe na Politechnice Gdańskiej.
Opinie wystawców potwierdziły obecność nowych
kupców oraz powolną zmianę koniunktury na lepszą,
choć zaznaczają także dużą ich ostrożność w wyborze
zamawianych kolekcji.
Amberif’s main attraction is the Amber and Fashion
Gala organised with the support of Poland’s Ministry of
the Economy and the Mayor of Gdańsk’s Bureau of City
Promotion. The beautiful creations made by jewellery and
fashion artists especially for that evening remain a topic
for conversation and an inspiration for amber promotional campaigns for a long time to come.
The Fair was supervised by the Joint Commission for Amber and Gemstone Inspection appointed by the Gdańsk
International Fair Co. together with consultants delegated from trade organisations. The Commission reviewed
all the exhibition stands with raw amber or amber products. In parallel, Amberif also has an Amber Laboratory
for educational purposes: it showcases different varieties of Baltic amber, its forgeries and imitations. Experts
examined samples brought in by the visitors; in dubious
cases, infra-red spectroscopy tests were carried out at the
Gdańsk University of Technology.
The exhibitors’ views confirm the inflow of new trade
visitors and a slow change towards a bullish market,
albeit with the buyers’ significant caution in the choice
of collections.
15
Amber ne ws
AMBERMART – Gdańsk, Polska
10. Międzynarodowe Targi Bursztynu
10–12. 09. 2010 r.
www.ambermart.pl
AMBERMART – Gdańsk, Poland
10th International Amber Fair
10–12 September 2010
www.ambermart.pl
Ambermart jest niemal wyłącznie wystawą bursztynni
czą, która podobnie jak w latach ubiegłych zgromadziła
130 wystawców z Polski, Litwy, Austrii oraz Sri Lanki.
Odwiedziło ją blisko 3700 gości, w tym kupcy z 28 krajów
świata. Ambermart to wystawa w pełni otwarta dla szerokiej publiczności.
Ambermart is almost exclusively an amber show. Just as
in previous years, its 2009 edition gathered 130 exhibitors
from Poland, Lithuania, Austria and Sri Lanka who were
called on by close to 3 700 visitors, including buyers from
28 countries from throughout the world. Ambermart is
fully open to the general public.
Targom towarzyszyły dwa konkursy, pierwszy z nich,
Galeria Ambermart, skierowany do internautów, zorganizowany był wspólnie przez Bursztynowy Portal
amber.com.pl oraz MTG SA, a zadaniem internautów
było wybrać najatrakcyjniejszy komplet biżuterii spośród
zgłoszonych i zaprezentowanych na stronach organizatorów. Drugi to Konkurs Publiczności na najładniejszy
komplet biżuterii z bursztynem.
Ambermart was accompanied by two competitions. The
first of them, Ambermart Gallery, was addressed to web
surfers. The competition was organised by MTG SA and
the amber.com.pl Amber Portal; the web surfers’ task
was to vote for the most attractive set of jewellery from
among the entries sent by the exhibitors and showcased
at the organisers’ websites. The second competition was
the Visitors’ Contest for the Best Set of Amber Jewellery
at Ambermart.
Jak co roku, podczas targów funkcjonowało Laboratorium
Bursztynu, w którym Komisja Rzeczoznawców Międzynarodowego Stowarzyszenia Bursztynników przeprowadzała
identyfikację bursztynu. Prezentowana była także wystawa kamieni bursztynowych i ich falsyfikatów. „Wystawa
przykładów klasyfikacji kamieni jubilerskich z bursztynu,
oraz imitacji przydaje się zwiedzającym, także kupcom
oraz wystawcom. Do Laboratorium przyjeżdżają specjalnie, z odległych nieraz miast, właściciele sklepów i galerii
zainteresowani uzyskaniem odpowiedzi na nurtujące ich
pytania związane z określonymi wyrobami z bursztynu,
z ich użytkowaniem. Laboratorium Bursztynu odwiedzają
też miłośnicy bursztynu, aby się poradzić, dowiedzieć
więcej o ulubionym bursztynowym przedmiocie” – mówi
Gabriela Gierłowska, której kolekcja była prezentowana
na stoisku.
Wyjątkowym wydarzeniem towarzyszącym targom Ambermart był wieczorny pokaz mody zatytułowany „Bursztyny na ulicy Mariackiej”. Ta urokliwa uliczka starego
Gdańska od wielu lat związana jest z bursztynem. Światła
rampy wydobyły z mroku jej przepiękną scenerię, w której tle zostały zaprezentowane dwie autorskie kolekcje –
Agnieszki Gruszki z Aleksandrem Gliwińskim („Mysterious
Mind”) oraz Bożeny Kamińskiej z Wojciechem Kujachem
(„Karnawał wenecki”).
Targom towarzyszyło skierowane do właścicieli firm bursztynniczych seminarium „E-marketing w małej firmie”
As each year, the fair featured the Amber Laboratory
where the Experts’ Committee of the International Amber
Association verified the authenticity of amber; an exhibition of amber gemstones and forgeries was available
as well. “An exhibition of amber gemstone classification
samples and amber imitations is useful to the public,
trade visitors and exhibitors alike. The Laboratory is
visited by owners of shops and galleries, oftentimes from
distant cities, who come specially to find answers to questions which bother them about certain amber items or
their use. The Amber Laboratory is also visited by amber
enthusiasts who bring their treasures to show them off,
seek advice and find out more about their favourite amber piece,” said Gabriela Gierłowska, whose collection
was presented at the stand.
The fashion show entitled Amber in Mariacka Street was
a remarkable Ambermart evening event. This charming
small street in Old Gdańsk has long been associated with
amber. Out of the darkness, footlights illuminated the
beautiful scenery to present two jewellery collections
and vivid fashion by Agnieszka Gruszka with Aleksander
Gliwiński (Mysterious Mind) and Bożena Kamińska with
Wojciech Kujach (The Carnival of Venice).
Ambermart was accompanied by a seminar addressed to
amber companies on E-marketing in a Small Company
organised by Oliwa Consulting Group, a multimedia
przygotowane przez Oliwską Grupę Konsultingową, multimedialna prezentacja wyników i prac biorących udział
w konkursie „Szkoła na bursztynowym szlaku” organizowanym przez X LO w Gdańsku oraz Międzynarodowe
Stowarzyszenie Bursztynników, Europejskie Szlaki Bursztynowe – Bursztyn w przyrodzie i kulturze Europy –
prezentacja Barbary Gronuś-Dutko, a także Galeria Paleontologiczna – Muzeum Inkluzji w Bursztynie przy Uniwersytecie Gdańskim oraz Galeria Projektantów – miejsce,
gdzie można podziwiać prace indywidualnych artystów.
Według wystawców dopisali odwiedzający, zwłaszcza
z USA i Europy Zachodniej, podkreślano jednak, że
w obecnym czasie do targów należy przygotowywać
się znacznie lepiej, zarówno pod względem nowych kolekcji jak i samej obsługi kupców.
AMBER TRIP – Wilno, Litwa
7. Międzynarodowe Bałtyckie Targi Biżuterii
4–7. 03. 2010 r.
www.ambertrip.com
Amber Trip, targi organizowane w Wilnie na Litwie kilka
dni przed Amberifem, zgromadziły 81 wystawców z Litwy, Belgii, Czech, Grecji, Indii, Łotwy, Estonii, Niemiec,
Polski, Rosji, Turcji i Ukrainy – połowę uczestników stanowiły firmy bursztynnicze. Wśród imprez towarzyszących
był pokaz mody, na który złożyło się 7 kolekcji, tak nowoczesnych jak i romantycznych oddających fascynujący,
złożony świat wyobraźni projektantów.
Międzynarodowy konkurs jubilerski „Dla Ciebie” spotkał
się z zainteresowaniem artystów z kilkunastu krajów, odbywały się także wykłady z zakresu historii sztuki i spotkania ze znanymi artystami cieszące się dużym zainteresowaniem publiczności. Organizator nie publikuje danych
liczbowych o odwiedzających.
JANTAR BALTIKI – Kaliningrad, Rosja
8–10. 04. 2010 r.
www.balticfair.com
Targi organizowane są w kwietniu w Kaliningradzie –
w tym roku po raz 11-ty. Uczestniczyło w nich 55 firm
oraz 17 artystów z Twórczego Związku Artystów Rosji.
Przeprowadzono doroczny konkurs „Bursztynowa Legenda” oraz konkurs na nowe technologie i innowacyjny
produkt. Odbyło się również seminarium o tematyce marketingowej i szkoleniowej. Zgodnie z informacją podaną
przez organizatora targi odwiedziło 6800 osób.
16
Amber ne ws
presentation of the winners and entries in the School on
the Amber Route competition organised by Secondary
School No. 10 in Gdańsk and the International Amber
Association, European Amber Routes: Amber in European
Nature and Culture – a presentation by Barbara GronuśDutko, the Palaeontological Gallery – Museum of Amber
Inclusions at the University of Gdańsk, and by the Designers’ Gallery with works by individual artists.
The exhibitors considered visitor turnout to be good,
especially from the USA and Western Europe, but they
emphasised that these days you needed to be better
prepared for a trade exhibition, especially in terms of
new collections and customer service.
AMBER TRIP – Vilnius, Lithuania
7th International Baltic Jewellery Exhibition,
4–7 March 2010
www.ambertrip.com
Amber Trip in Vilnius, Lithuania is an exhibition held just
a few days before Amberif. This year it gathered 81 exhibitors from Lithuania, Belgium, the Czech Republic, Greece,
India, Latvia, Estonia, Germany, Poland, Russia, Turkey and
Ukraine, with half of them being amber jewellery companies. The accompanying events included a fashion show
with 7 collections, both contemporary and romantic in
style, which reflected the fascinating and complex world
of the designers’ imaginations.
The For You International Competition of Jewellery Crafts
had entries by artists from over a dozen countries; there
were also lectures on art history and meetings with celebrated artists, which were very popular with the public.
Amber Trip’s organiser does not publish data on the exhibition’s footfall.
YANTAR BALTIKI – Kaliningrad, Russia
8–10 April 2010
www.balticfair.com
The Yantar Baltiki Fair is held in April in Kaliningrad, Russia. This year it had its 11th edition. The Fair gathered 55
companies and 17 artists from the Russian Artists’ Union.
The annual Amber Legend competition was held, coupled with a competition for new technologies and innovative products. There was also a seminar on marketing
and training. The organiser reports that the Yantar Baltiki
Fair was visited by 6800 persons.
17
Amber ne ws
ZŁOTO SREBRO CZAS – Warszawa, Polska
10. Targi Biżuterii i Zegarków
2–4. 10. 2009 r.
www. zlotosrebroczas.com
GOLD SILVER TIME – Warsaw, Poland
10th Jewellery and Watch Fair
2–4 October 2009
www. zlotosrebroczas.com
Zakres tematyczny targów stanowi przekrój przez całą
branżę i obejmuje biżuterię srebrną, złotą, bursztynową,
biżuterię autorską, fashion, kamienie szlachetne i jubilerskie, zegarki, opakowania i elementy wystawiennicze,
meble, narzędzia, maszyny i programy komputerowe.
Ofertę 260 wystawców, w tym12 zagranicznych oraz
25 pracowni bursztynniczych, obejrzało ok. 5.000 odwiedzających. Targi są dostępne dla szerokiej publiczności.
The scope of Gold Silver Time is a cross-section of the
entire industry, including silver, gold, amber, designer
and fashion jewellery, precious stones and gemstones,
watches, packaging and display systems, furniture, tools,
machines and software. The products showcased by 260
exhibitors, including 12 from abroad, and 25 amber studios, was seen by ca. 5,000 visitors. Gold Silver Time is
open to the general public.
Tradycyjnie już podczas targów Złoto Srebro Czas ogłaszane są oficjalne wyniki oraz wręczane nagrody i wyróżnienia w konkursach: Ogólnopolskim Otwartym Konkursie
Artystycznym „Prezentacje” oraz Złoto i Srebro w Rzemiośle. Ważnym prestiżowym wydarzeniem było wręczenie
nagród w organizowanym przez Narodowy Instytut
Fryderyka Chopina „Chopin – kształt muzyki”, którego
Międzynarodowe Centrum Targowe było partnerem.
It has already become a tradition at Gold Silver Time to
announce the official results and present the awards in
the Presentations Polish Open Art Jewellery Competition
and the Gold and Silver in Handicraft contest. Award presentation in the Chopin – Shape of Music competition
organised by the Fryderyk Chopin Institute, a partner of
the International Fair Centre (MCT), was an important
and prestigious event.
Od ośmiu lat przyznawana jest Nagroda Ministra Gospodarki za Najlepszy Wyrób Targów Złoto Srebro Czas – tym
razem jej laureatem została Firma Jubilerska Górecki.
Ogólnopolska Komisja Złotniczo-Jubilerska Związku Rzemiosła Polskiego wręczyła Medal św. Eligiusza dla Złotnika Roku – w tym roku został nim Wiesław Śliwowski
z Białegostoku.
Poland’s Minister of the Economy’s Award for the Best
Product at Gold Silver Time has been awarded for eight
years now – this time the winner was the Górecki Jewellery Company. The National Commission of Goldsmiths
and Jewellers of the Polish Craft Association awarded the
St Eligius Medal for the Goldsmith of the Year to Wiesław
Śliwowski of Białystok.
Wystawy to ważny punkt programu targów. Tym razem
w ramach współpracy z Muzeum Ziemi PAN została zaprezentowana wystawa „Bursztyn. Co nosiliśmy, a co
nosimy”, a dzięki zaangażowaniu Galerii YES zobaczyliśmy prace Tomasza Ogrodowskiego na wystawie zatytułowanej „Powrót”. Galeria Sztuki w Legnicy – przedstawiła
wystawę pt. „Kobieta, mężczyzna i …”
Exhibitions are an important part of Gold Silver Time’s
agenda. In 2009, the Fair’s partnership with the Museum
of the Earth of the Polish Academy of Sciences (PAN) resulted in the exhibition: Amber. What We Wore and What
We Wear, while thanks to the involvement of Galeria YES,
we were able to see the work of Tomasz Ogrodowski at an
exhibition entitled Return. The Gallery of Art in Legnica,
in turn, presented Woman, Man and....
Targi Biżuterii i Zegarków Złoto Srebro Czas rosną i ewoluują, umacniając tym samym swoją pozycję nie tylko
pośród imprez branżowych. Udział prominentnych przedstawicieli świata polityki, kultury, gospodarki oraz biznesu
powoduje, że stały się one istotnym wydarzeniem towarzyskim. Dzięki bogatemu i atrakcyjnemu programowi,
targi aspirują do ważnego wydarzenia kulturalnego stolicy, dają też świetną okazję do zapoznania się z aktualnymi trendami w modzie jubilerskiej. Wszystkie te działania
mają jeden, niezmienny od 10 lat cel – szeroko pojętą
promocję polskiej branży jubilerskiej i zegarkowej.
The Gold Silver Time Jewellery and Watch Fair is growing
and evolving, thereby strengthening its standing not
only among jewellery trade events. The participation of
prominent lawmakers, cultural economic and business
luminaries make GST an important social event. Thanks to
its rich and attractive programme the Fair aspires to be an
important cultural event in Poland’s capital city of Warsaw
and also provide an excellent opportunity to discover the
current trends in jewellery fashion. All these efforts have
the same goal, which remains unchanged for 10 years:
JUBINALE – Kraków
2. Letnie Targi Trendów Jubilerskich i Zegarkowych
5–7. 06. 2009 r.
www.jubinale.com
Jubinale w Krakowie gościło 110 wystawców (z Polski,
Litwy, Niemiec, Indii, Hong Kongu oraz Sri Lanki), a odwiedziło je blisko 2000 osób. Ci ostatni przybyli przede
wszystkim z Polski, ale także z Czech, Słowacji, Węgier,
Niemiec, Włoch, Słowenii, Chorwacji, Rosji. Wystawcy
podkreślali zwłaszcza obecność kupców z krajów takich
jak Czechy, Słowacja i Węgry. Jest to wyraźny sygnał, że
rok promocji ukierunkowany właśnie na te rynki przyniósł
spodziewany efekt, a Jubinale staje się rozpoznawalną
marką także na południe od Polski. Dobrym prognostykiem na następne lata stała się także obecność, tymczasem pojedynczych, odwiedzających z dalszych krajów
– Słowenii i Chorwacji. Podobnie jak w roku ubiegłym
targom towarzyszyły otwarte pokazy biżuterii i mody,
których głównym organizatorem był Magazyn Wesele.
Pokazy odbywały się dwa razy dziennie.
Dzięki Galerii Sztuki z Legnicy zobaczyć można było wystawy składające się na Legnicki Festiwal Srebra – największą i najstarsza imprezę poświęconą sztuce złotniczej
w Europie, która na Dolnym Śląsku odbywa się już od 30
lat. Zostały zaprezentowane wystawy z cyklu „Sylwetki
Twórców” – prace Australijki Felicity Peters i Małgorzaty
Kalińskiej oraz wystawa indywidualna Marcina Bogusława.
Dużym zainteresowaniem cieszyła się wystawa prac Marka
Mikickiego – mistrza rzemiosła jubilerskiego. „Spojrzenie
w przyszłość” to pierwsza indywidualna wystawa projektów jego autorstwa, które nagradzane były w konkursach
rzemieślniczych.
Seminaria towarzyszące targom miały na celu praktyczną
pomoc w prowadzeniu skutecznych rozmów handlowych
i orientacji w bieżących trendach. Wystawcy mogli wysłuchać wykładu „Biżuteria – dodatek czy główny atrybut
wizerunku” przygotowanego przez Monikę Harłacz ze
Szkoły Artystycznego Projektowania Ubioru. To, jak osiągnąć wyższe wyniki sprzedaży poprzez zrozumienie stylu
i motywacji swoich klientów, przybliżali Gabrielle Varga
oraz Marek Szuta z Success Insights CEE Inc. Zainteresowani historią mogli wziąć udział w wykładzie specjalnego
gościa z Węgier – jubilera z 60-letnim doświadczeniem,
Ferenca Oberfranka.
Mimo trudnej sytuacji gospodarczej Jubinale okazało się
udaną imprezą, która z pewnością będzie się rozwijała.
Wielu wystawców zwracało uwagę na całoroczną akcję
18
Amber ne ws
a widespread promotion of the Polish jewellery and
watch business.
promocyjną, podkreślając to, że Jubinale odkrywa przed
nimi nowe rynki.
JUBINALE – Cracow, Poland
The 2nd Summer Trendshow for Jewellery and Watches,
5–7 June 2009
www.jubinale.com
JOGS Gem and Jewelery Show – Tucson, USA
Targi Kamieni Jubilerskich i Biżuterii
28. 01–8. 02. 2010 r.
www.jogsshow.com
Jubinale in Cracow hosted 110 exhibitors (from Poland,
Lithuania, Germany, India, Hong Kong and Sri Lanka) and
close to 2,000 visitors. The latter came mainly from Poland
but also from the Czech Republic, Slovakia, Hungary, Germany, Italy, Slovenia, Croatia, Germany and Russia. The
exhibitors emphasised in particular the year on year increase in the presence of trade visitors from such countries as the Czech Republic, Slovakia and Hungary. This is
a clear indicator that the year-long promotional campaign
addressed to these markets brought about the expected
result and that Jubinale is becoming a recognisable brand
south of Poland as well. The presence of so far individual
visitors from more distant countries – Slovenia and Croatia – is a very positive indicator and a good signal for
the coming years. Just as last year, Jubinale was accompanied by open jewellery and fashion shows, with Magazyn
Wesele (The Wedding Magazine) as the main organiser.
The shows were presented twice a day.
Równolegle z szeregiem targów jubilersko – mineralogicznych w Tucson, odbywają się targi J.O.G.S., na których
udało się zebrać rozpoznawalną grupę wystawców oferujących biżuterię z bursztynem W pawilonie bursztynowym
wystąpiło w tym roku 21 firm bursztynniczych – 17 z Polski, 2 amerykańskie i 2 litewskie. Ciekawym pomysłem marketingowym organizatora było zorganizowanie linii autobusowej pod nazwą Amber Route, łączącej imprezę
z innym imprezami w mieście.
The Gallery of Art in Legnica gave us the opportunity to
view exhibitions which were part of the Legnica Silver
Festival – the largest and oldest event dedicated to jewellery art in Europe, which has been held in Poland’s Lower
Silesia region for 30 years now. Jubinale hosted exhibitions from two series: About the Artists (works by Australia’s Felicity Peters and Poland’s Małgorzata Kalińska)
and an individual exhibition by Marcin Bogusław. An exhibition of pieces by master jewellery craftsman Marek
Mikicki enjoyed great interest. It was the first individual
exhibition of his designs which had received awards in
handicraft competitions.
The aim of the Jubinale seminars was both to provide
practical help in conducting successful business discussions and to give an overview of current trends.The exhibitors had a chance to listen to a lecture on Jewellery – to Accessorise or be one’s Image’s Main Feature by
Monika Harłacz from the Cracow School of Art and Fashion Design (SAPU). Gabrielle Varga and Marek Szuta from
Success Insights CEE Inc. outlined how to achieve better
sales results through the understanding of customers’
style and motivation. History buffs were invited to a lecture by a special guest from Hungary, Ferenc Oberfrank.
Oprócz handlowców z USA pojawili się tutaj handlowcy
z Kanady, którzy robią spore zakupy i często nastawieni
są na biżuterię lepszej jakości. Według oceny Małgorzaty
Radwańskiej zachodzi obecnie proces polaryzacji rynku
biżuterii – trudniej sprzedawać biżuterię klasy średniej,
rośnie natomiast rynek biżuterii bardzo drogiej oraz
zdecydowanie tańszej.
IHORGENTA EUROPE – Monachium, Niemcy
37. Targi Zegarków, Biżuterii, Kamieni Szlachetnych,
Pereł i Technologii
19–22. 02. 2010 r.
www.inhorgenta.com
Łącznie 1143 wystawców z 38 krajów zaprezentowało
swoje produkty na 29 700 m2 powierzchni wystawienniczej netto, co stanowi wzrost o 2,5% w stosunku do poprzedniego roku, zajmując powierzchnię w sześciu halach
wystawowych na Nowych Terenach Targowych. Wśród
wystawców było również 27 firm polskich oraz grupa firm
litewskich z ofertą bursztynniczą.
Imprezę odwiedziło ponad 30 tysięcy gości z branży,
dzięki czemu targi zanotowały blisko 15% wzrost. Około
jedna trzecia odwiedzających pochodziła z zagranicy.
Oprócz Niemiec do krajów z największą liczbą odwiedzających należały Austria, Hiszpania, Włochy, Szwecja, Szwajcaria, Grecja, Holandia oraz Wielka Brytania i Irlandia.
Podczas seminarium o trendach Irmie Schüch-Schamburek omówiła tendencje wzornicze i kolorystykę biżuterii w relacji do mody i co ciekawe, użyła wśród przykła-
19
Amber ne ws
Despite the tough economy, Jubinale proved to be a
successful event, which is certain to keep developing.
Many exhibitors underscored the year-long promotional
campaign and pointed out that Jubinale really discovered
new markets for them.
JOGS – Tucson, AZ, USA Gem and Jewelery Show
28 January–8 February 2010
www.jogsshow.com
The JOGS Show takes place concurrently with a number
of jewellery and mineralogical fairs in Tucson. This year,
it had a recognisable contingent of amber jewellery
business, with the Amber Pavilion featuring 21 amber
companies – 17 from Poland, 2 from the US and 2 from
Lithuania. A bus line called the Amber Route, which links
JOGS with other shows in town, is an interesting marketing idea from the organiser.
Apart from trade visitors from the USA, there were visitors
from Canada who are known for their large purchases
and a penchant for high end jewellery. In Małgorzata
Radwańska’s opinion, we are now in the midst of a process whereby the jewellery market is becoming polarised:
it is more difficult to sell mid-range jewellery, while the
market for both very expensive and much cheaper jewellery is growing.
IHORGENTA EUROPE – Munich, Germany
37th International Trade Fair for Watches, Clocks,
Jewellery, Precious Stones, Pearls and Technology
19–22 February 2010
www.inhorgenta.com
A total of 1,143 exhibitors from 38 countries presented
their products over a net exhibition space of 29,700
square meters, which accounted for a 2.5% increase in
floor space at inhorgenta europe 2010 year-on-year, in six
exhibition halls at the New Munich Trade Fair Centre. The
exhibitors included 27 Polish companies and a group of
Lithuanian amber businesses.
With considerably more than 30,000 visiting industry
professionals, inhorgenta europe experienced a growth
of close to 15%. Approximately one third of the visitors
came from abroad. In addition to Germany, the countries
with the largest visitor delegations were Austria, Spain,
Italy, Sweden, Switzerland, Greece, the Netherlands, as
well as Great Britain and Ireland.
dów ilustrujących niektóre z nich biżuterię aż trzech polskich firm – NAC, Glitter i Jacka Ostrowskiego. Współorganizator seminarium marketingowego, prof. Stefan
Hencke w rozmowie z red. Anną Sado przekonuje, że
sukces na targach nie jest możliwy bez poprzedzających
go zabiegów marketingowych, które mają zwiększyć
świadomość produktu i wywołać zainteresowanie. Jeśli
produkt nigdzie się nie pojawia, jak ma powstać zapotrzebowanie na niego? Argumentuje, że nie da się wywołać popytu bez swoistego lobbingu na rzecz danego produktu czy marki. I nie da się doprowadzić do sytuacji,
w której to klient szuka konkretnego produktu i zmusza
tym samym sprzedawcę do wprowadzenia tegoż do
oferty.
Na targach po raz jedenasty uhonorowano oryginalną
biżuterię nagrodą „Innowacje”. Nagroda ma ustaloną
pozycję jako najważniejsze międzynarodowe wyróżnienie w dziedzinie wzornictwa biżuterii i jest dla młodych
projektantów trampoliną do międzynarodowej kariery.
Jej popularności dowodzi fakt, iż w tym roku prace do
konkursu zgłosiło ponad 160 projektantów z całego
świata. W gronie laureatów znalazł się Arkadiusz Wolski
– oby trampolina zadziałała.
Atmosfera na targach była pozytywna, zwłaszcza dzięki
dużej liczbie zamówień, co było spowodowane wyczerpaniem zapasów zegarków i biżuterii u sprzedawców
detalicznych pod koniec 2009 r. Ponadto aprobatę odwiedzających zyskał szeroki wybór wysokiej jakości
towarów. Targi potwierdziły swoją rolę jako barometr
trendów w branży jubilerskiej i zegarkowej. Dzięki wczesnemu terminowi impreza jest uważana za wiodące targi
wyrobów zegarmistrzowskich, biżuterii, kamieni szlachetnych, pereł i technologii. Ta pozycja została podkreślona
przez tegoroczny kongres CIBJO, który odbywał się
w Monachium w tym samym czasie co targi.
20
Amber ne ws
During a seminar on trends, Irmie Schüch-Schamburek
discussed the jewellery design and colour-scheme trends
relative to fashion and, interestingly enough, in the examples of jewellery she used to illustrate these trends, she
used pieces by as many as three Polish companies: NAC,
Glitter and Jacek Ostrowski. In an interview with Anna
Sado, editor-in-chief of the amber.com.pl web portal, Prof.
Stefan Hencke, co-organiser of the marketing seminar,
claimed that a successful trade exhibition for a company
was impossible without prior marketing efforts to raise
the awareness of the company’s product and generate
interest. If a product has no visibility, how is the demand
for it to appear? Prof. Hencke argued that one cannot
generate demand without certain lobbying for a given
product or brand. And that it is impossible to arrive at
a situation where it is the customer who looks for a certain product and thus forces the seller to introduce
such a product in their range.
At inhorgenta europe 2010, creative jewellery design
was honoured with the Innovation Award for the 11th
time. The award has established itself as one of the most
important international jewellery design awards and has
become the perfect stepping stone into the international
jewellery market for young designers. This explains its
popularity: this year more than 160 designers from all
over the world entered their pieces in the competition.
The winners include Arkadiusz Wolski – let’s hope the
stepping stone works.
W ocenie wystawców sprzedaż bursztynowych wyrobów
znacznie spadła zarówno w Niemczech jak w Anglii i Polsce. Wierne temu kamieniowi pozostają, np. Austria czy
Stany Zjednoczone. Generalnie klienci zamawiali mniej,
a ich zakupy były bardziej przemyślane.
The mood in the exhibition halls was very positive, particularly due to high ordering activity thanks to considerably reduced stock levels among the jewellery and watch
retailers at the end of 2009. Furthermore, the extensive,
high quality product range gained a lot of appreciative
attention. inhorgenta europe once again validated its
role as the jewellery and watch industry’s trend barometer. Thanks to its schedule early in the year, the show
is considered one of the world’s leading trade fairs for
jewellery, watches, gemstones, pearls, and technology.
This position was further highlighted by this year’s annual
CIBJO congress, held in Munich at the same time as the
37th Inhorgenta Europe.
HONG KONG International Jewellery Show –
Hong Kong, Chiny
27. Międzynarodowe Targi Biżuterii
5–9. 03. 2010 r.
www.hktdc.com/hkjewelleryshow
According to the exhibitors, sales of amber products
dropped dramatically in Germany, the UK and Poland. The
ever-faithful amber buying countries include Austria and
the United States. Generally speaking, customers ordered
less and their purchases were better thought-out.
Targi organizowane przez Radę Rozwoju Handlu w Hong
Kongu powołano w 1966 r., aby wspierać zagraniczny
marketing firm działających na wyspie. Zgromadziły
ponad 2600 wystawców z 43 krajów, o 13% więcej niż
w roku poprzedzającym. Wystawcy z Hongkongu stanowili ponad połowę z tej liczby. Odwiedziło je ponad
32 000 kupców, o 9% w porównaniu do poprzedniej edycji. Liczba kupców zagranicznych zwiększyła się o 28%.
Oferta targów obejmowała wszystkie segmenty branży
jubilersko – zegarmistrzowskiej, a więc diamenty, kamienie kolorowe, perły i zegarki oraz narodowy kamień
chiński – jadeit. Nie zabrakło również bursztynu, który
można było znaleźć na stoiskach 67 wystawców z Chin,
Tajwanu, Tajlandii, Indii, Litwy, Rosji, Hiszpanii czy Włoch.
Polskę reprezentowała firma Amber Gallery Edwarda
Pietrasa, który w Chinach oferuje bursztyn od dziewięciu
lat. Jego zdaniem, właśnie na bursztyn naturalny i jego
półprodukty jest tutaj obecnie największy popyt. Tutejsi
odbiorcy nie są zainteresowani gotowymi wyrobami,
lecz dobrej jakości kamieniami bez oprawy.
Opracowanie na podstawie informacji organizatorów
oraz portalu www.amber.com.pl
Amberif Design Award 2010, Nagroda Bursztynowa
– Joanna Bielak z Łodzi
Amberif Design Award 2010, The Amber Prize
– Joanna Bielak from Łódź
21
Amber ne ws
HONG KONG – Hong Kong, China
27th International Jewellery Show
5–9 March 2010
www.hktdc.com/hkjewelleryshow
The Show is organised by the Hong Kong Trade Development Council (HKTDC), established in 1966 to support the
foreign marketing of companies operating on the island.
The fair attracted over 2,600 exhibitors from 43 countries,
which is a 13% increase year-on-year. Exhibitors from
Hong Kong made up over one-half of this number. There
were more than 32,000 trade visitors, which is a 9% growth
year-on-year. The number of foreign trade visitors grew
by 28%.
The Hong Kong Show’s range covered all the segments
of the jewellery and watch business, including diamonds,
coloured gemstones, pearls, watches and jadeite, which
is China’s national gemstone.Amber was also present at
the show and could be found at the stands of 67 exhibitors from China, Taiwan, Thailand, India, Lithuania, Russia,
Spain and Italy. Poland was represented by Edward Pietras’ Amber Gallery company, which has been selling amber in China for nine years. In Mr Pietras’ opinion, natural
amber and semi-finished products made from it are the
most sought-after in China. Chinese customers are interested in high-quality gemstones without setting rather
than in finished products.
This report is based on reports from the trade exhibition
organisers and the www.amber.com.pl web portal.
22
Amber ne ws
Gdańska. Obie ekspozycje prezentowane były nie tylko
w Polsce, ale i za granicą, i wzbudziły duże zainteresowanie
publiczności, która, przyzwyczajona raczej do tradycyjnych
form bursztynowych, miała możliwość zapoznania się
z bardziej awangardowym wzornictwem.
Promocja bursztynu w modzie,
wzornictwie i sztuce
Amber Promotion in Fashion, Design
and Art
Mariusz Gliwiński
Mariusz Gliwiński
W stosunku do zeszłego roku nastąpił znaczny postęp
w promocji bursztynu we wzornictwie i sztuce. O ile
w Polsce bursztyn jest materiałem już uznanym i stosowanym nie tylko przez jubilerów, ale także przez artystów
i projektantów mody, o tyle na świecie „złoto północy”
bardzo powoli zdobywa należne mu miejsce. W związku
z tym, że duża rola bursztynu na rynku polskim jest już
dość oczywista, kładę nacisk na opis działań o szerszym,
międzynarodowym zasięgu.
We’ve seen significant progress in the promotion of amber in art and design compared to last year. While amber
is already a well-known material in Poland, where it is
used not only by jewellers, but also by artists and fashion
designers, throughout the world the Gold of the North is
only very slowly finding its due place. Since amber’s high
profile in the Polish market is rather self-evident, I will
focus on its broader international agenda.
Coraz większe zainteresowanie bursztynem wśród projektantów i artystów wynika przede wszystkim z kilku
działań: publikacji w magazynach o międzynarodowym
zasięgu, zagranicznych wystaw prezentujących nowoczesne wzornictwo z bursztynem (a tych było w tym roku
wyjątkowo dużo), międzynarodowych konkursów oraz
z promowania bursztynu poprzez pokazy mody oraz bursztynowe podarunki dla gwiazd. Jedną z form promocji
użycia bursztynu w nowoczesnej biżuterii są także działania, dzięki którym udało się zainteresować nim wybranych projektantów o światowym formacie.
1. Wystawy promujące współczesne wzornictwo
i sztukę z bursztynem
Bardzo cieszy fakt, że kilka ważnych wystaw prezentowanych za granicą poświęcono właśnie współczesnej sztuce
zdobniczej z użyciem bursztynu. Dużą rolę w promowaniu
nowego polskiego designu pełni galeria w Legnicy, która
zorganizowała w tym roku, przy współpracy z Polską
Agencją Informacji i Inwestycji Zagranicznych, m. in.
wystawę „Czas srebra i bursztynu”. Druga ważną wystawą
prezentująca dorobek współczesnych projektantów jest
projekt „Nasz bursztyn”, zrealizowany przez Stowarzyszenie Twórców Form Złotniczych przy wsparciu Prezydenta
The growing interest in amber among designers and artists is mainly the result of several key efforts: publications
in international magazines, exhibitions which showcase
contemporary amber design abroad (there were with an
especially large number of them over the last year), international competitions, the promotion of amber through
fashion shows and amber gifts for celebrities. Another
way to promote the use of amber in contemporary jewellery is to make world-class designers interested in it.
1. Exhibitions to promote contemporary amber
design and art
We were happy to see that several important exhibitions
showcased abroad were dedicated to contemporary amber jewellery art. A big role in the promotion of fresh Polish design is played by the Gallery of Art in Legnica, which
organised in 2009 the Time of Silver and Amber exhibition in partnership with the Polish Information and
Foreign Investment Agency. Another important exhibition showcasing the work of contemporary designers was
Our Amber – a project carried out by the Goldmithing
Artists’ Association (STFZ) with the support of the Mayor
of Gdańsk. Both exhibitions were shown both in Poland
and abroad and were quite popular with the public who,
being rather used to traditional forms of amber jewellery,
Jednym z najważniejszych przedsięwzięć wystawienniczych o tematyce bursztynowej jest także mobilna wystawa zorganizowana przez Urząd Miejski w Gdańsku
„Gdańsk – Światowa Stolica Bursztynu”. Wystawa, pokazywana w kilku miastach Europy, w sposób nowoczesny
i przystępny prezentuje nie tylko inkluzje i historyczne
obiekty z bursztynu, ale także obiekty nowoczesnego
wzornictwa autorstwa polskich i zagranicznych projektantów. Istotną częścią ekspozycji jest multimedialna
prezentacja pokazów z Gali Mody i Bursztynu Amberif
2009 – tak atrakcyjny sposób ekspozycji ma też istotny
wpływ na postrzeganie eksponatów.
Przykładem wysokiego poziomu wystawiennictwa są
ekspozycje organizowane przez Muzeum Bursztynu
w Gdańsku. Przykładem tego jest prezentacja poświęcona twórczości państwa Marii i Pawła Fietkiewiczów
otwierająca cykl ekspozycji dotyczących historii zdobnictwa z użyciem bursztynu od czasów powojennych
do współczesności.
Oprócz wystaw prezentujących wzornictwo, warto również zwrócić uwagę na ekspozycje współczesnej sztuki
tzw. wysokiej, która wykorzystuje elementy bursztynu.
Bardzo ciekawą wystawę bursztynowych rzeźb Gerharda Helmersa „Formy dla Światła” mogliśmy oglądać podczas targów Amberif na stoisku Muzeum w Ribnitz-Damgarten. Formy przestrzenne, w których ogromną rolę
odgrywa bursztyn, tworzy także Mariusz Drapikowski –
jego sztukę sakralną mogliśmy podziwiać w Polsce
i za granicą.
W ubiegłym roku nie brakowało również wystaw prezentujących sposób postrzegania bursztynu przez indywidualnych autorów – m. in. Mariusza Drapikowskiego i Mariusza Gliwińskiego “Bursztyn – skarby Bałtyku” w Mosbach,
Andrzeja Bossa w Wilnie czy Jacka Ostrowskiego „Geometric Life” w Szwecji. Oprócz autonomicznych wystaw
w galeriach i muzeach warto wspomnieć także różne
formy prezentacji organizowane w ramach imprez turystycznych (np. Światowy Dzień Bursztynu w Wieluniu,
Gdański Tydzień Bursztynu, Jarmark Św. Dominika).
Dzięki nim temat wzornictwa staje się bliższy szerokim
rzeszom odbiorców.
23
Amber ne ws
had an opportunity to have a taste of more avant-garde
design.
One of the most important amber exhibition projects is
Gdańsk – the World Capital of Amber, a touring exhibition
developed by the Gdańsk City Office. Shown in several
European cities, the exhibition is a modern and accessible
way to showcase not only amber inclusions and antiques,
but also contemporary amber design by Polish and international artists. A multimedia presentation of the Amberif
2009 Amber and Fashion Gala was an important part of
the exhibition; this attractive showcase also enhances the
way the pieces themselves are perceived.
The events held by the Amber Museum in Gdańsk are
another example of high-class presentation, with exhibitions such as that of the work of Maria and Paweł Fietkiewicz, which opened a series dedicated to the history
of amber jewellery from the post-World War II period to
contemporary times.
Apart from design showcases as such, it is also worth noting an exhibitions of high art which uses amber as one
of its elements. Forms for Light, a remarkably intriguing
exhibition of amber sculptures by Gerhard Helmers, was
presented at the Amberif Fair in Gdańsk, at the stand of
the Ribnitz-Damgarten Museum. Another artist to create
sculptural forms with amber playing a leading role is
Mariusz Drapikowski, whose sacred art can be seen both
in Poland and abroad.
Last year there were also many exhibitions which showed
amber as seen through the eyes of individual artists,
including Mariusz Drapikowski’s and Mariusz Gliwiński’s
Amber – the Treasure of the Baltic in Mosbach, Germany,
Andrzej Boss’s exhibition in Vilnius, Lithuania, and Jacek
Ostrowski’s Geometric Life in Sweden. Next to autonomous exhibitions in galleries and museums, it is worth
mentioning various forms of presentation organised as
part of tourist events (e.g. World Amber Day in Wieluń,
Gdańsk Amber Week and St Dominic’s Fair in Gdańsk).
Thanks to them, the notion of design is becoming more
familiar to the public.
2. Competitions
New trends can also be spotted in competitions, with
Amberif Design Award being the most important of all. In
2010, the competition topic was NON-JEWELLERY. For the
first time in its fourteen editions, the competition sugges-
24
Amber ne ws
ważne, aby reagować pozytywnie na tego rodzaju apel,
sformułowanie mocnych słów: wyrzuć podróbki!” (źródło:
http://www.mtgsa.pl/x.php/3,pl,4282/Amberif-DesignAward.html).
Biżuteria z bursztynem, brylantami i złotem autorstwa Barbary Westwood. Przygotowanie kamieni w szlifierni Steve’a Waltersa (fot. Sky Hall)
Jewellery with amber, diamonds and gold- Barbara Westwood. Stones polished by Steve Walters (phot. Sky Hall)
2. Konkursy
Nowe trendy można zaobserwować także w konkursach
– najważniejszym konkursem poświęconym bursztynowi
jest Amberif Design Award. W tym roku, tematem konkursu była NIEBIŻUTERIA. Po raz pierwszy od czternastu edycji, w temacie konkursu zawarta była sugestia spojrzenia
na bursztyn nie w kontekście tradycyjnym (a więc biżuterii). Intencją organizatorów było zwrócenie uwagi na
możliwość zaistnienia bursztynu na granicy sztuki konceptualnej. Jak widać na podstawie tego konkursu, bursztyn może być nie tylko nośnikiem idei estetycznej, ale
także medium stanowiącym komentarz do przemian
społecznych (patrz: nagrodzona praca Joanny Bielak).
Praca Eugeniusza Gowkielewicza i Marty Bogusz, która
zdobyła główna nagrodę, to projekt o charakterze konceptualnym. W opinii jury „Doceniona została odwaga
i silne przesłanie pracy, która manifestuje raczej ideę-koncept, niż jest rzeczywistym projektem. Członkowie
jury podzielają moralny przekaz tej pracy, nakazujący
szczególną dbałość o dobro, jakim jest naturalny bursztyn – zwłaszcza wobec zalewu tandetnych surowców,
w gruncie rzeczy szkodzących całej branży. To dzisiaj
ted looking at amber in a non-traditional (i.e. non-jewellery) context. It was the organisers’ intention to draw indicate the possibility of amber’s presence at the threshold
of conceptual art. As a result, we can see that amber can
be not only a vehicle for aesthetic ideas, but also a medium for commentary on social change (see the awardwinning entry by Joanna Bielak). The entry by Eugeniusz
Gowkielewicz and Marta Bogusz, which won the main
prize, is a conceptual project. In its opinion, “The Jury appreciates the courage and strong message conveyed by
the entry, which manifests an idea and a concept, rather
than being a design as such. The members of the Jury
support the moral appeal of this entry, which demands
that we take special care of natural amber, this gift of
nature, especially in light of the flood of cheap materials
which practically undermine the entire industry. Today it
is vital that we give a positive response to such an appeal.
The strong message: throw out the fakes!... is at the same
time a call to choose the right way…” (source: http://www.
mtgsa.pl/x.php/3,pl,4282/Amberif-Design-Award.html).
Mercurius Gedanensis is yet another important competition, also organised by the Gdańsk International Fair Co.
Drugim ważnym konkursem, który także organizowany
jest przez Międzynarodowe Targi Gdańskie Amberif, jest
Mercurius Gedanensis. Tu dało się zauważyć pewien trend,
który dotyczy również biżuterii z bursztynem. Obie nagrodzone w tym roku prace (laureatami są Radosław Szwed
i Jacek Byczewski) są przeznaczone zarówno dla mężczyzn,
jak i dla kobiet. Z kolei w konkursie organizowanym przez
Komisję Branżową Złotników i Jubilerów Pomorskiej Izby
Rzemieślniczej Małych i Średnich Przedsiębiorstw oraz
Międzynarodowe Targi Gdańskie S.A. „Bursztynowe Rzemiosło”, jeden z tematów dotyczył „przedmiotu dla taty”.
Biżuteria unisex, a także biżuteria przeznaczona wyłącznie
dla mężczyzn, jest bardzo szybko rozwijającą się gałęzią
wzornictwa – na rynku pojawia się coraz więcej akcesoriów dla panów wykonanych nie tylko z tytanu czy stali,
ale również z bursztynu. Jest to o tyle ważne, że mężczyźni stanowią trudniejszą grupę odbiorców biżuterii niż
kobiety i niełatwo panów przekonać do noszenia bursztynu. Na tegorocznej Gali Mody Amberif również nie
zabrakło akcentów typowo męskich – czyli kolekcji autorstwa Jacka Ostrowskiego dedykowanej panom.
3. Bursztyn w modzie
Jednym z najbardziej istotnych wydarzeń, kreujących
trendy w modzie i biżuterii bursztynowej, jest niewątpliwie Gala Targów Amberif. Impreza ta organizowana jest
na coraz wyższym poziomie. W tym roku (nie wiem, na
ile jest to zjawisko chwilowe, a na ile nowa tendencja
w środowisku projektantów), Gala należała zdecydowanie do pań projektantek. O ile w poprzednich latach
projektowanie biżuterii było głównie domeną mężczyzn,
o tyle ostatnio obserwujemy coraz więcej sukcesów
młodych, utalentowanych artystek. W tym roku bardzo
ciekawą kolekcję zaprezentowała m. in. pani Danuta
Czapnik, która ozdoby z bursztynu traktuje w sposób
bardzo kobiecy i malarski – w jej kolorowej kolekcji
można znaleźć świadomie zastosowane elementy
z pogranicza kiczu, takie jak piórka, szmatki, kolorowe
kamienie. Pokaz ten ilustruje jedną z tendencji – projektanci na tyle „oswoili się” już z materiałem jakim jest
bursztyn, że pozwalają sobie na nieskrępowaną zabawę
zestawiając go z najróżniejszymi materiałami. Takie eksperymenty świadczą o tym, że osiągnęliśmy już kolejny
etap w promocji bursztynu jako dodatku do mody –
25
Amber ne ws
(MTG S.A.) and held during the Amberif Fair. Here, we
could notice a certain trend which also applied to jewellery with amber. Both of this year’s award-winning entries
(by Radosław Szwed and Jacek Byczewski) can be worn
by both men and women. The Amber Handicraft competition, organised by the Trade Committee of Goldsmiths
and Jewellers at the Pomeranian Skilled Craft Chamber of
SMEs and by the Gdańsk International Fair Co., had Something for Dad as one of its themes. Unisex jewellery and
men’s jewellery are developing very rapidly, with more
and more men’s accessories appearing on the market not
only in titanium and steel but also as amber designs. This
is important insofar as men are a more difficult jewellery
target than women and it is not easy to convince them to
wear amber. There was also a typically male feature at the
2010 Amberif Fashion Gala: an entire collection by Jacek
Ostrowski dedicated to gentlemen.
3. Amber in Fashion
The Amberif Gala is certainly one of the most important
trend-setting events in amber fashion and jewellery. The
Gala is getting bigger and better. This year, it was definitely ruled by lady designers (I don’t know whether this is
a passing phenomenon or a new trend in the designer
community). Whereas in previous years jewellery design
was mainly a men’s domain, recently we can see more
and more successful young female artists. A very intriguing collection was presented by Ms Danuta Czapnik, who
treats amber jewellery in a very feminine and painterly
way – in her colourful collection one can find consciously
used elements bordering on kitsch, such as feathers,
pieces of cloth and colour stones. Her show illustrates
one of the current trends: designers have already grown
accustomed to amber as a material to the point where
they allow themselves to play with it in an unhindered
way by combining it with the most diverse materials.
Such experiments show that we have arrived at a new
stage in the promotion of amber as a fashion item: on the
one hand we underscore its value by combining it with
diamonds and precious materials, while on the other we
don’t shrink from combining it with such elements as
integrated circuit boards (Ambermoda) or Plexiglas
(E. Salwierz).
The Fashion Gala at the Amberif Fair is a unique event
on a global scale: no other jewellery fair can boast a fashion show of such quality. Fashion shows held as part of
jewellery exhibitions are chiefly dedicated to the jewellery business. Too bad that amber is not present in the fa-
z jednej strony podkreślamy jego wartość łącząc go
z brylantami i materiałami szlachetnymi, z drugiej strony
nie boimy się zestawiać go z elementami takimi jak płytki
układu scalonego (Ambermoda) czy plexi (E. Salwierz).
Gala Targów Amberif jest ewenementem na skalęświatową – żadne inne targi jubilerskie nie mogą pochwalić się pokazami mody na takim poziomie. Pokazy mody
wpisane w targi biżuterii są kierowane głównie do branży
jubilerskiej – szkoda, że bursztyn nie pojawia się także
na pokazach kolekcji projektantów zagranicz-nych przy
takich okazjach jak np. London Fashion Week. W Polsce
od kilku lat kolekcja biżuterii z bursztynem pojawia się na
wybiegach takich imprez modowych jak Warsaw Fashion
Street ( Warszawa) czy Moda i Sztuka (Wrocław).
Rynek biżuterii opiera się w dużej mierze na kreowaniu
trendów w modzie przez gwiazdy i celebrytów. Z tą ideą
związany jest projekt realizowany przez Urząd Miejski
w Gdańsku polegający na wręczaniu oficjalnym gościom
miasta upominków z bursztynu. Rod Stewart, Lura i Kylie
Minogue, którzy otrzymali od miasta biżuterię z bursztynem są przez szerokie rzesze fanów postrzegani jako
osoby będące wyznacznikami stylu. Bursztyn jako modny
dodatek promowany jest także przez osobę ambasadora
(a właściwie ambasadorki) bursztynu.
4. Targi jubilerskie
Targi branżowe są kolejnym ważnym miejscem, gdzie
można zauważyć bieżące trendy w sztuce czy jubilerstwie. Gościem specjalnym targów Amberif 2009 była
Barbara Westwood, jedna z najbardziej znanych amerykańskich projektantek biżuterii. Efektem jej wizyty
w Polsce jest fascynacja bursztynem, która doprowadziła
do powstania wspaniałej kolekcji z użyciem bursztynu
i materiałów szlachetnych (złoto, brylanty i inne kamienie). Swoje prace z bursztynem autorka pokazała w tym
roku na kilku prestiżowych imprezach targowych. Przygotowaniem kamieni dla Barbary Westwood zajmuje się
kilku znanych szlifierzy, takich jak Tom Munsteiner czy
Steve Walters, który dzięki Barbarze miał po raz pierwszy
okazję pracować z bursztynem.
JOGS, jedne z targów amerykańskich, cały swój marketing oparły na promocji pawilonu bursztynowego, przedstawiając go jako swoją największą atrakcję. Od siedmiu
lat w targach JOGS bierze udział grupa polskich firm, które prezentują szerokie spektrum biżuterii z bursztynem.
Organizator JOGS zaplanował stworzenie w przyszłym
26
Amber ne ws
shion shows by world designers at such events as London
Fashion Week. In Poland, amber jewellery collections
have been appearing for years on the catwalks of Warsaw
Fashion Street and Moda i Sztuka (Fashion and Art) in
Wrocław. The jewellery market relies to a great extent on
fashion trend-setting by stars and celebrities. This is the
idea behind a project run by the Gdańsk City Office which
presents the city’s official guests with amber gifts. Rod
Stewart, Lura and Kylie Minogue, who received amber
jewellery from the city, are seen by their fans as people
who determine style. Amber as an article of fashion is also
promoted by the Amber Ambassadors (lady celebrities
chosen each year to promote amber).
4. Jewellery Fairs
Jewellery business fairs are yet another important place
where one can see the current trends in art and jewellery.
Barbara Westwood, one of the most esteemed American
jewellery designers, was a Special Guest at Amberif 2009.
Her visit to Poland resulted in a fascination with amber,
which led to her designing a magnificent collection with
amber and precious materials (gold, diamonds and other
gemstones). She showcased her works with amber at
several prestigious trade fairs in the course of the year.
Barbara Westwood’s gemstones are produced by several
esteemed cutters, including Tom Munsteiner and Steve
Walters, who thanks to Barbara had the opportunity to
work with amber for the first time.
The American JOGS show based its entire marketing campaign on the promotion of the amber pavilion, presenting it as the show’s biggest attraction. For seven years,
JOGS has been attended by a group of Polish companies
which showcase a wide array of amber jewellery. Next
year, JOGS’ organiser intends to include a designers’
section where creators of designer amber jewellery will
also be able display their work. All this indicates that the
organiser sees an opportunity for their trade exhibition to
develop through the promotion of high-class design.
The American market is distrustful of amber: Baltic amber
is not seen as a valuable material ‘across the pond’ and
is much rather associated with cast products and small
stones (often of dubious quality). This is the result of
commercial measures taken before Poland’s political and
economic transformation, when the exchange rate of the
Polish zloty versus the dollar caused heavy depreciation
of Polish imports. In recent years, Polish manufacturers
have been striving to rebuild this market, not only by
27
Amber ne ws
roku sekcji projektantów, w której swoje prace pokażą
m. in. projektanci „designerskiej” biżuterii z bursztynem,
co świadczy o tym, że dostrzega on szansę na rozwój
imprezy targowej poprzez promocję za pomocą wysokiej jakości wzornictwa.
Rynek amerykański podchodzi z nieufnością do bursztynu – bursztyn bałtycki za oceanem nie jest postrzegany
jako materiał wartościowy i kojarzony jest raczej jako
drobne odlewy z (nierzadko wątpliwej jakości) drobnymi kamieniami. Jest to wynikiem działań handlowych
jeszcze sprzed okresu transformacji, kiedy stosunek złotówki do dolara spowodował duża deprecjację towaru
importowanego z Polski. W ostatnich latach producenci polscy walczą o odbudowanie rynku, nie tylko za pomocą wyższych cen, ale także proponując wzornictwo
na coraz wyższym poziomie. Chcemy przekonać Amerykanów, że bursztyn może być użyty także w biżuterii
przeznaczonej do galerii i butików. Dlatego sporym
sukcesem dla całej branży jest obecność polskich firm
na prestiżowych targach jubilerskich w USA. W tym roku
po raz pierwszy w historii, polska firma będzie miała
okazję prezentować designerską biżuterię w hali Design
Center na targach JCK – gdzie proces rekrutacji trwa kilka
lat, a na sąsiednich stoiskach pokazywana jest niemal
wyłącznie biżuteria z platyną i kamieniami szlachetnymi
wykonana przez uznanych projektantów.
5. Publikacje
Media są jak wiadomo ważnym czynnikiem kreującym
trendy – w stosunku do zeszłego roku nastąpił wzrost
promocji polskiego wzornictwa w pismach branżowych
o międzynarodowym zasięgu. Najważniejszym magazynem branżowym, zajmującym się „finished jewellery”
jest JCK Magazine, w którym, po raz kolejny znalazł się
artykuł o „designerskiej” biżuterii z bursztynem (opisano
m. in. kolekcje biżuterii B. Westwood oraz targi Amberif ).
Dzięki targom Amberif powstały także publikacje o polskiej biżuterii z bursztynem w magazynach „Die Vitrine”
oraz „Four Seasons of Jewellery”. O tym, jak mało znany
na świecie jest polski design świadczy artykuł autorstwa
znanej komentatorki rynku amerykańskiego Karli Rosenbusch pt. „International Amber”. Autorka w entuzjastycznym tonie opisuje odkrywcze dla niej spotkanie z nowoczesną biżuterią bursztynową. Świadczy to o zapotrzebowaniu na produkt jakim jest niekonwencjonalnie
zaprojektowana biżuteria z elementami bursztynu.
Gala Mody i Bursztynu – biżuteria Danuty Czapnik, ubrania:
Justyna Waraczyńska-Varma
(fot. A. Sadowski, www.polskabizuteria.pl)
Amber and Fashion Gala– jewellery by Danuta Czapnik, fashion
by Justyna Warczyńska-Varma
(phot. A. Sadowski, www.polskabizuteria.pl)
quoting higher prices, but also by providing increasingly
high-quality design. We want to convince Americans that
amber can also appear in jewellery designed for galleries
and boutiques. This is why the presence of Polish companies at prestigious US jewellery shows is a considerable
success for the entire industry. In 2010, for the first time
in history, a Polish company will have the opportunity to
showcase its designer jewellery at JCK’s Design Center,
where the recruitment process takes several years and
where the neighbouring stands have almost exclusively
jewellery with platinum and precious gemstones from
celebrated designers.
5. Publications
We all know the media to be an important trendsetter.
Compared to 2009, there has been an increase in the promotion of Polish design in international trade magazines.
Ważnym wydarzeniem był także kilkustronicowy artykuł na temat bursztynu w specjalistycznym magazynie
„InColor”, będący następstwem wstąpienia Międzynarodowego Stowarzyszenia Bursztynników do międzynarodowej organizacji International Colored Gemstone
Association (ICA). ICA jest organizacją non-profit, której
celem jest promocja kolorowych kamieni jubilerskich.
Upowszechnianie wiedzy o bursztynie bałtyckim i uznanie przez naukowców jego rangi na równi z innymi kolorowymi kamieniami jubilerskimi być może doprowadzi
do rozpowszechnienia zainteresowania tym materiałem
wśród projektantów zza granicy.
Działania mające na celu promocję polskiego wzornictwa z użyciem bursztynu podjęło też Miasto Gdańsk
w ramach projektu „Gdańsk – Światową Stolicą Bursztynu” – m. in w „Globe Magazine” (dodatku do „National
Geographic”) i innych materiałach kierowanych głównie
do turystów.
Obecnie promocja biżuterii z bursztynem przebiega
głównie na dwóch płaszczyznach (branżowej – „JCK”,
„InColor”, „Die Vitrine”) i turystycznej (“Globe Magazine”).
Tak jak wspomniałem w ubiegłym roku, warto byłoby poszerzyć działania promocyjne na polu bardziej komercyjnym (np. magazyny kobiece) i modowym. Bursztyn, choć
zaakceptowany już w modzie polskiej, wciąż nie pojawia
się na wybiegach międzynarodowych. Oczywiście pojedynczy polscy projektanci prezentują swoje kolekcje za
granicą, jednak są to raczej wydarzenia nie w pełni
wykorzystane medialnie.
W ostatnim czasie powstała także ważna publikacja albumowa na temat współczesnej sztuki bursztynniczej – Top
Amber. Ogromny wkład w jej stworzenie wniósł prof. Sławomir Fijałkowski, który został nagrodzony w tym roku
tytułem Bursztynnik Roku 2009. Nagroda dla Sławomira
Fijałkowskiego jest o tyle znamienna, że laureatami we
wcześniejszych edycjach byli zwykle naukowcy i właściciele firm – w tym roku zaś uhonorowano nią projektanta.
28
Amber ne ws
AKTUALNOŚCI BURSZTYNOWE regionALNE
29
REGIONAL Amber ne ws
The most important trade magazine which focuses on finished jewellery is JCK Magazine, which featured an article
in a series on designer jewellery with amber (including
an overview of the collection of jewellery by B. Westwood
and the Amberif Fair). Thanks to Amberif, we have also
had reports on amber jewellery from Poland in Die Vitrine
and Four Seasons of Jewellery magazines.
Just how little-known in the world Polish design is can be
seen from International Amber, an article by recognised
American commentator Karla Rosenbusch. The author
enthusiastically describes her encounter with contemporary amber jewellery which was a revelation for her. This
is proof of the demand for unconventionally designed
jewellery with amber.
Also of importance was a several-page article about
amber in the specialist InColor magazine, which was the
result of the International Amber Association’s joining the
International Colored Gemstone Association (ICA). ICA is a
non-profit organisation with a goal to promote coloured
gemstones. Disseminating awareness about Baltic amber
and having it accepted by scientists as an equal to other
coloured gemstones may perhaps make amber more
popular as design material internationally.
Efforts to promote Polish amber design have also been
made by the City of Gdańsk as part of its Gdańsk – World
Capital of Amber project, with features in Globe Magazine
and many other materials addressed mainly to tourists.
Today, the promotion of amber jewellery goes along two
avenues: the jewellery industry (JCK, InColor, Die Vitrine)
and tourism (Globe Magazine). As I mentioned last year, it
would be worthwhile broadening our promotional efforts
with a more commercial (e.g. women’s magazines) and
fashion approach. Although it has become a mainstay of
Polish fashion, amber has yet to appear on international
catwalks. Of course, individual Polish designers present
their collections abroad, but these events are not fully
taken advantage of media-wise.
Most recently, we have seen the publication of Top Amber, a coffee-table album about contemporary amber art.
Prof. Sławomir Fijałkowski, who won the title of Amber
Personality of the Year 2009, contributed the most to the
album’s release. Sławomir Fijałkowski’s title is also significant in its contrast to previous years, when the winners
were usually scientists or company owners; this year the
title went to a designer.
Aktualności bursztynowe z Ukrainy
Amber news from Ukraine
0lena Belichenko
0lena Belichenko
Państwowa Służba Geologiczna Ukrainy opracowała
projekt ukraińskiego Kodeksu Spraw Wewnętrznych
w nowej wersji w celu realizacji rozporządzenia prezydenta. W nowym projekcie Kodeksu zdefiniowano i znacznie
unowocześniono uwarunkowania prawne dla zasobów
na terenie kraju. Sformułowano główne zasady polityki
państwa w zakresie wykorzystania zasobów, podstawowe
wymogi dla rejestracji wewnętrznej, cechy realizacji
prawa własności oraz charakter i porządek wymogów
dotyczących wykorzystania zasobów na terenie kraju.
W szczególności zaproponowano wprowadzenie nowej
formy wykorzystania terenu w postaci badań poszukiwawczo-wydobywczych na obszarach o nierentownych
zasobach mineralnych. Badania poszukiwawczo-wydobywcze uznawane są za główną metodę pozyskiwania
bursztynu na obszarach nierentownych, pozwalającą na
znaczne zmniejszenie wielkości nielegalnego wydobycia
tego surowca.
We wrześniu 2009 r., ukraińskie Ministerstwo Ochrony
Środowiska przeprowadziło otwarty przetarg, w którym
przyznano licencję na wydobycie bursztynu ze złoża Włodzimierzec Szydny. Przez pierwsze trzy lata badania geologiczne będą prowadzone równocześnie z działalnością
wydobywczą.
Pod koniec roku 2009 zmieniło się kierownictwo przedsiębiorstwa państwowego „Ukrbursztyn” w Równem. Strategia marketingowa nowego kierownictwa skupia uwagę
przedsiębiorstwa na rynku krajowym i międzynarodowym, co ma pozwolić na osiągnięcie konkurencyjności
produkcji „Ukrbursztynu”.
W 2009 r. kontynuowano pracę nad projektem Ukraiński
Świat Bursztynu. Jego celem jest prezentacja bursztynu
ukraińskiego w kraju i za granicą, promocja pozytywnego
The State Geological Service of Ukraine developed a new
draft of the Ukrainian Codex on the Interior in order to
realize the Presidential decree. The new draft Codex defines and considerably modernizes the legal conditions
concerning domestic resources. It formulates the main
principles of the State policy for the using of the resources, the main requirements for the state Interior registration, the details concerning ownership issues, as well as
the features and order for the requirements for using
domestic resources. In particular, it proposes a new manner of land use, with prospecting mining in regions of
unprofitable minerals resources. Prospecting mining is
considered the main method of amber mining in unprofitable areas which will lead to a considerable reduction
of the amber illegal extraction.
In September 2009, the Ukraine Ministry of Environmental Protection held an open tender for the license
for amber mining on the Volodymyrets Shidny deposit.
During the first three years, geological research will be
conducted simultaneously with the amber mining.
At the end of 2009 the leadership of the state enterprise
“Ukrainian Amber” in Rivne changed. The marketing
policy of the new management strives to determine the
place of this enterprise in the domestic and international
market, which would allow “Ukrainian Amber” to be
competitive.
In 2009, the Ukrainian World of Amber Project was continued. The purpose of this project is to present Ukrainian
amber in Ukraine as well as throughout the world, to
promote the positive international image of Ukraine as
a State, which highly values its own natural resources,
supports its talented artists, cares for its heritage and the
30
Prace tych autorów po raz kolejny potwierdziły niezwykłą
zdolność bursztynu do łączenia się z różnorodnymi materiałami. Ukazują one światu jego wyjątkowe piękno.
Pierwszym i niezwykle symbolicznym krokiem było
stworzenie „Galerii Aniołów” w monastyrze narodowym
Sofia Kijowska. Anioły są tak różne, jak różne są osobowości każdego z twórców. Niektóre mają wygląd tradycyjny, inne są całkowicie abstrakcyjne. Każdy z mistrzów
wcielił w nich w życie swoją własną wizję twórczą.
Ważnym etapem prac było przyciągnięcie do twórczości
bursztynniczej wiodących firm jubilerskich i złotników
Ukrainy. Coraz częściej bursztyn znajduje nabywców
wśród autorów ekskluzywnych prac jubilerskich. Naturalną zaletą bursztynu jest bogata gama kolorystyczna
z subtelnymi odcieniami, różnorodność form, a oryginalne desenie skłaniają do niespotykanych skojarzeń,
w których bursztyn staje się centrum obrazu artystycznego.
achievements of previous generations and cares for the
intellectual development of its people.
Strona naukowa i edukacyjna projektu. W monastyrze
narodowym Sofia Kijowska ma miejsce stała wystawa
bursztynu ukraińskiego. Przedstawia ona historię wydobycia bursztynu na Ukrainie, pełną gamę kształtów i kolorów bursztynu wydobytego ze złóż Włodzimierzec
Szydny i Klesów w rejonie rówieńskim. Prezentowana
jest także kolekcja współczesnego bursztynnictwa ukraińskiego. Ekspozycja jest aktualizowana na bieżąco,
w miarę napływania nowych eksponatów.
The “From the state capital to the capital of amber land”
Program was launched upon the initiative of the organizational committee of the Ukrainian World of Amber
Project and with the support of the leaders of the Rivne
region. The purpose of this program is to transform Rivne
into the centre of Ukrainian amber extraction and artistic
amber processing, and to improve the touristic attraction
of the region. The Program is of strategic importance for
the area’s economic development.
W kwietniu 2010 r. w Państwowym Muzeum Przyrodniczym otwarto wystawę „Bursztyn Ukrainy”. Zorganizowała ją Państwowa Akademia Nauk Ukrainy, przy udziale
ukraińskiego Ministerstwa Ochrony Środowiska i projektu budowy wizerunku narodowego „Ukraiński Świat
Bursztynu”. Wystawa obejmuje dużą kolekcję bursztynu
ukraińskiego i bałtyckiego, kolekcję inkluzji oraz wydzieloną ekspozycję poświęconą konsekwencjom nielegalnego wydobycia bursztynu.
Projekt Ukraiński Świat Bursztynu prezentuje „Galerię
Aniołów” w narodowym monastyrze Sofia Kijowska
The Ukrainian Amber World Project presents “Angel Gallery”
in the National Sanctuary “Sophia of Kiev”
wizerunku Ukrainy jako państwa, które wysoko ceni
swoje zasoby naturalne, wspiera rodzime talenty artystyczne, dba o dziedzictwo i dorobek minionych pokoleń
oraz o rozwój intelektualny swoich obywateli.
Program „Od stolicy państwa do stolicy rejonu bursztynowego” powstał z inicjatywy komitetu organizacyjnego
projektu Ukraiński Świat Bursztynu, przy udziale władz
rejonu rówieńskiego. Celem programu jest przekształcenie Równego w centrum wydobycia i obróbki artystycznej bursztynu ukraińskiego i zwiększenie jego atrakcyjności dla turystów. Ma to znaczenie strategiczne dla
rozwoju gospodarczego regionu.
Szczególny nacisk kładzie się na rolę projektu Ukraiński
Świat Bursztynu w budowaniu wizerunku kraju. Popularyzacja bursztynu ukraińskiego wśród mistrzów
rękodzieła artystycznego i złotnictwa stała się impulsem
do powstania licznych dzieł utalentowanych twórców.
W ramach projektu połączyli siły artyści reprezentujący
diametralnie różne kierunki i style. Używane przez nich
materiały to m.in.: glina, szkło, drewno, metal, tekstylia.
The special emphasis is place on the national imagebuilding aspect of the Ukrainian World of Amber Project.
The popularization of Ukrainian amber among artists,
master craftspeople and jewellers led to the appearance
of many talented creators. The project united artists
representing completely different directions and styles.
They work with different materials such as: clay, glass,
wood, metal and textiles. The works of these artists once
again confirmed the amazing way that amber combines
31
with many materials. They show its special beauty to the
world.
The first and very symbolic step was the creation of the
“Angel Gallery” in the National Sanctuary “Sophia of Kiev”.
The angels are as different as the personalities of the
different artists. Some of them look traditional others are
completely abstract. Each artist created their own vision.
An important part of this project was to attract Ukraine’s
leading jewellery houses and jewellers to work with
amber. Amber is increasingly used by artists making
exclusive jewellery. The natural advantages of amber
include its rich colour range with many fine tints, a variety
of forms, original patterns which provide an impulse for
unusual associations, where amber is the centre of the
artistic image.
The scientific and educational side of this project. Their
is a regular exhibition of Ukrainian amber in the National
Sanctuary “Sophia of Kiev.” This exhibition shows the history of amber mining in Ukraine, the full range of shapes
and colours of the amber that was mined at the Volodymyrets Shidny and Klesovo deposits in Rivne Region. Also,
there is a collection of the modern Ukrainian amber art.
The exposition is constantly renewed as new showpieces
arrive.
In April 2010, the exhibition “Amber of Ukraine” was
opened in the National Museum of Natural History. It
was organized by the National Academy of Sciences
of Ukraine with the support of the Ukraine Ministry of
Environmental Protection and the Ukrainian Amber World
National Image Project. The exhibition showcases a large
collection of Ukrainian and Baltic amber, a collection of
inclusions and a separate exposition showing the consequences of the illegal amber mining.
32
Nowe możliwości artystycznego
bursztynnictwa według projektu
prawa geologicznego w Polsce
New Opportunities for Amber Jewellery and art in view of Poland’s
Draft Law on Geology
Problem zaopatrzenia artystów i warsztatów rzemiosła
artystycznego z ambicjami realizacji znaczących dzieł
sztuki z bursztynu napotyka nieustannie na bariery braku
legalnych źródeł surowca najwyższej jakości. Nieliczne
duże bryły z kombinatu w Jantarnym są zbywane z reguły na Daleki Wschód, do Japonii i obydwu państw
chińskich po wyśrubowanych cenach (vide: raport „Kaliningrad Amber Factory” I/II kwartał 2007 – www.amberplant.ru). Jednakże większość takich brył zarówno z Rosji
jak i Ukrainy jest pozyskiwana nielegalnie lub wprost
wykradana z urobku państwowych kopalń. Wiąże się to
nadmiernymi rygorami i komplikacją systemu gospodarczego, krępującymi swobodę podejmowania działalności wydobywczej i handlowej w tych krajach, a szczególnie ograniczających sprawny eksport.
Artists and manufacturers who have ambitions to make
grand pieces of amber art constantly run into the barrier
of insufficient legal sources of top-quality material. The
few large nuggets from the Factory in Yantarny, Russia,
are usually sold to the Far East, to Japan and to both
Chinese states at exorbitant prices (see the Kaliningrad
Amber Factory report 1st/2nd Quarter 2007 – www.amberplant.ru). However, most such nuggets, both from Russia
and Ukraine, are obtained illegally or simply stolen from
the output of the state-owned mines. This is due to the
excessively strict and complex economic systems of those
countries, which restrict the freedom of mining and
trade and especially hinder export.
Polska ma prawie równe z Rosją zasoby bursztynu w złożach paleogeńskich, aczkolwiek w większości niedostępne do eksploatacji odkrywkowej przy obecnych uwarunkowaniach technicznych.
W roku 2008 powstało pod kierownictwem dr Reginy
Kramarskiej kompleksowe opracowanie o perspektywach
wykorzystania polskich zasobów bursztynu pt. „Prognozy
zasobowe bursztynu w Polsce”. Szacuje się w nim polskie zasoby na 900.348 ton, w tym 256,5 ton w Północnej
Lubelszczyźnie, w warunkach podobnych do eksploatowanych złóż ukraińskich na sąsiadującym z Lubelszczyzną
Wołyniu. Dotąd jednak w Polsce nie podjęto prób wykorzystania tych zasobów.
Nowe możliwości ekonomiczne stwarza projekt prawa
geologicznego i górniczego przyjęty przez Rząd RP
18 listopada 2008 r., które w myśl pierwotnych założeń
miało wejść w życie już 1 lipca 2009 r.
Poland has got amber resources in Palaeogene deposits
which are almost on a par with Russia’s. Most of them,
however, cannot be strip-mined with today’s technology.
In 2008, a team led by Dr. Regina Kramarska developed
a comprehensive study on the prospects of using Polish
amber resources entitled Amber Resource Forecasts
in Poland. The study estimates Poland’s resources at
900,348 tonnes, including 256.5 tonnes in the northern
Lublin region, where the conditions are similar to those of
the already-mined Ukrainian deposits in the neighbouring region of Volyn. However, no one has yet attempted
to make use of these resources.
The draft of the Law on Geology and Mining passed by
the Government of the Republic of Poland on 18 November 2008 creates new economic opportunities. Originally,
the law was to become effective already on 1 July 2009.
The first reading of the draft in the Polish Parliament took
place on 6 March 2009 and gained the approval of the
governing coalition MPs. An analysis of the impact of
Pierwsze czytanie projektu w sejmie miało miejsce
6 marca 2009 r. przy aprobacie posłów koalicji rządowej.
Analizę skutków zmian po wprowadzeniu nowego prawa
przedstawił szef komisji górnictwa Jan Rzymełka. Dla
gospodarki bursztynem decydującą byłaby zasada, iż
surowiec zalegający w złożach przestaje być własnością
państwa, a przechodzi na każdorazowego właściciela
nieruchomości. Oznaczałoby to nie tylko ogromne uproszczenie procedur podejmowania eksploatacji lecz
także znaczne potanienie dostępu do złóż, dotąd zwykle
wysoko wyśrubowanych w procedurach przetargowych.
Z takim wyśrubowaniem mieliśmy do czynienia w odniesieniu do nagromadzeń holoceńskich we wschodniej
części Gdańska, kiedy wspaniała inicjatywa Prezydenta
Miasta o udostępnieniu działek komunalnych w praktyce
spaliła na panewce w toku procedowania w atmosferze
obaw przed zarzutami organów ścigania nastawionych na
walkę polityczną. Udział tego źródła w pokryciu zapotrzebowania na surowiec nie osiągnął nawet 1%.
W sytuacji prywatnej własności złóż natychmiast powstanie inicjatywa posiadaczy zmierzająca do wyciągnięcia
z nich realnych dochodów, które zapewnić może jedynie
eksploatacja na maksymalna skalę. Niestety, prace ustawodawcze zapowiadane na pół roku trwają już trzy razy
dłużej i praktycznie są wstrzymane, zapewne w obawie
przed wetem Prezydenta, przy braku większości sejmowej skłonnej do odejścia od etatystycznej koncepcji
gospodarki.
Warto spojrzeć na graficzny obraz głębokości zalegania bursztynu na Lubelszczyźnie. Cytuję z opracowania
zespołu Państwowego Instytutu Geologicznego pod
kierownictwem dr Reginy Kramarskiej.
33
the changes to be brought about by the new law were
presented by Jan Rzymełek, head of the Mining Commission. In the case of amber, the crucial matter is that amber
found in deposits will cease to be the property of the
state but will become the property of the real estate
owner instead. This would not only simplify greatly the
procedures required to start extraction, but also make
access to the deposits much cheaper, as until now the
access price was elevated exorbitantly in the tender
procedures.
This was the case with the Holocene deposits in eastern
Gdańsk, when the Mayor of Gdańsk’s superb initiative to
make municipality-owned plots available for extraction
practically fell through during a procedure carried out
in an atmosphere of concern about charges from prosecutors with political motives in mind. The share of this
source in the meeting of the raw amber demand has not
even reached 1%.
The private ownership of deposits will immediately lead
to initiatives of the owners who will wish to get real income from them – an outcome possible only with extraction on a maximum scale. Unfortunately, the legislative
work, which was supposed to take half a year, has already
been going on for three times as long and is practically
at a standstill, surely because of the concern about a presidential veto, with no parliamentary majority willing to
give up a state-controlled economy.
It is worthwhile having a look at the illustration of the
depths where the amber is found in the Lublin region, as
quoted from the study by the Polish Geological Institute
team led by Dr. Regina Kramarska.
34
Session of the World Amber Council, 22-23 May 2009
Programme
Posiedzenie Światowej Rady Bursztynu, 22-23 maja 2009 r.
Program
Friday, 22 May
Piątek 22 maja 2009 r
9.00-13.00. Session of the Council
9.00-13.00. Posiedzenie Rady.
1. Opening. General inquires.
2. Report of the board on the Council activity from March 2008
to April 2009. Discussion. Acceptance of the minutes of the 2008
Session.
Światowa
Wystawa
Bursztynu
w 5Wilnie
3.
Amber news (2007-2009)
(each
presentation about
min; 1
page of written text in the materials of the 2009 Session)
-Kazimieras
Geology, deposits
– Wolfgang Weitschat
Mizgiris
- Museums, collections – Ulf Erichson
- Fairs – Ewa Rachoń
Gdy
mowa o bursztynie, oczy wielu osób zwracają się ku
- Design, fashion and art – Mariusz Gliwiński
Morzu
Bałtyckiemu
i państwom
nadbałtyckim.
OdVavra
czasów
- Physical
and chemical
properties of
amber – Norbert
starożytnych
zwano
nas
krainami
bursztynowymi.
Z
tych
- Inclusions – Wiesław Krzemiński
terenów
wiodły
wielkie
bursztynowe
szlaki
handlowe
- Amber on the internet – Alicja Zobel
przez
Europę
Śródziemnemu,
gdzie
bursztyn
- Threats
causedkubyMorzu
the insufficient
extraction
raw amber
from
legalwielce
minesceniony.
– WiesławOd
Gierłowski
był
dłuższego czasu notujemy zaintere4. Regional
amber news
(2007-2009)
(each presentation
about 5
sowanie
„krewnymi”
bursztynu
z całego
świata. Bursztyn
min;
1 page w
of setkach
written text
in the odmian.
materialsZajmujemy
of the 2009 Session)
występuje
różnych
się ob- Germany – Wolfgang Weitschat
róbką bursztynu od dwudziestu lat, dzięki czemu zebraliś- Russia – Alexandr Krylov
my
ogromną liczbę okazów z całego świata. Mając możli- Lithuania – Kazimieras Mizgiris
wość
i zamiar
zaprezentowania
tych „obcych” bursztynów
- Ukraine
– Olena
Belichenko
w
naszym
muzeum,
zorganizowaliśmy
- Poland – Barbara Kosmowska-Ceranowiczdwie wystawy.
- Gdańsk City Office – Robert Pytlos
Pierwsza
„Bursztyn dominikański”
5. Current wystawa
affairs. Anynosiła
other tytuł
business.
6. Closing
of the Session.
(2008),
a powstała
we współpracy z profesorem W. Weit-
1. Przywitanie uczestników. Informacje organizacyjne.
2. Sprawozdanie z działań w okresie od marca 2008 do kwietnia
2009 r. Dyskusja. Przyjęcie protokołu z ostatniego posiedzenia
Rady.
exibition
Vilnius
3.World
AktualnościAmber
bursztynowe
(2007-2009) IN
(prezentacja
ok. 5 min; 1
str. maszynopisu w materiałach Zebrania 2009)
- Geologia,
złoża –Mizgiris
Wolfgang Weitschat
Kazimieras
- Muzealnictwo, kolekcje – Ulf Erichson
- Targi – Ewa Rachoń
When we talk about amber, the eyes of many people turn
- Wzornictwo, moda i sztuka – Mariusz Gliwiński
to the Balticfizyczne
Sea andi chemiczne
the Baltic countries.
ancient
- Właściwości
bursztynu –Since
Norbert
Vavra
times
we
have
been
called
the
lands
of
amber.
From
this
- Inkluzje – Wiesław Krzemiński
area
great
amber
trading
routes
stretched
through
Eu- Bursztyn w internecie – Alicja Zobel
- Zagrożenia
niedostatecznym
wydobyciem
burszrope to thepowodowane
Mediterranean
Sea, where amber
was regardtynu
w legalnych
kopalniach
– Wiesław
ed as
something
very precious.
For Gierłowski
a long time we have
4.been
Aktualności
bursztynowe
regionalne
(prezentacja
ok. 5 min; 1
interested
in “relatives”
of amber
from throughout
str.
maszynopisu
w materiałach
Posiedzenia
2009)varieties.
the
world. Amber
has hundreds
of different
- Niemcy – Wolfgang Weitschat
We have been working with amber for twenty years and
- Rosja – Aleksandr Krylov
have collected plenty of exhibits from all over the world.
- Litwa – Kazimieras Mizgiris
Having –the
opportunity
- Ukraina
Olena
Belichenkoand the aim to present these
“foreign”
amber
pieces in our museum, we organised two
- Polska – Barbara Kosmowska-Ceranowicz
amber
exhibitions.
- Urząd Miejski w Gdańsku – Robert Pytlos
5. Sprawy bieżące i wolne wnioski.
6.The
Zamknięcie
obrad. was called Dominican Amber (2008).
first exhibition
schatem, który uzupełnił ją okazami ze swojej kolekcji,
13.00-15.00.
Lunch break.
oraz z Instytutem
Geologiczno-Paleontologicznym i Muzeum Uniwersytetu Hamburskiego, jak również ze Świa15.00-19.00. Seminar open to the public: Methods of the consertowym
Muzeum Bursztynu w Santo Domingo i jego właśvation of amber historical artefacts and works of art
cicielem Jorge Caridadem. Najpierw w „Mizgiris Amber
Museum-Gallery”
w Wilnie,
a następnieofwartefacts
Muzeum
Bur-by
1. Katarzyna Kwiatkowska
– Conservation
made
sztynu
w
Nidzie,
zwiedzający
mieli
możliwość
zapoznania
primitive societies.
sięAlexsandr
z imponującą
bursztynu
dominikańskiego.
2.
Krylovkolekcją
– The Problems
related
to maintaining the
stylistic
features and colour
range of modern-era
artefacts based
Zaprezentowaliśmy
tam różnorodne
pod względem
on
the experience
the reconstruction
the Amber Room.
rozmiarów
i barwinformy
bursztynu z of
Dominikany,
jak
3.
Alexandr
Zhuravlov
– The Pros
and cons of thorough conservarównież
ciekawą
kolekcję
inkluzji.
tion of modern-era artefacts with their dismantling, repair, filling
in details and replacement of binder.
Ponieważ
nasza wystawa przyciągnęła wielu zwiedzają4. Wiesław Gierłowski. – The Principle of minimal intervention in
cych
z
Litwy
i z zagranicy,
na dalszą
historical components
versuszdecydowaliśmy
the problem of thesię
durability
and
prezentację
takich
zbiorów.
Stąd
w
kolejnym
roku
podjęaesthetic qualities of historical artefacts.
liśmy szersze działania i zrealizowaliśmy większą wystawę
z bursztynem
z ponad
Saturday,
23 May
2009 dwudziestu różnych lokalizacji
z całego świata. Ponownie we współpracy z profesorem
10.00
– 16.00. Historical
artefacts inHamburskiego,
the Malbork Amber
CollecW. Weitschatem
z Uniwersytetu
otworzytion.
to the
MalborkwCastle
liśmyTrip
drugą
wystawę
2009 Museum.
r. Tym razem prezentowała
ona bursztyn z Filipin, Włoch, Madagaskaru, Meksyku, Ja-
We developed it in partnership with Professor W. Weits-
13.00-15.00.
Przerwa
chat who complemented
the exhibition with his collected
pieces and also with the Geological Palaeontological
15.00-19.00 Seminarium otwarte pt. Metody konserwacji zaInstitute and Museum of the University of Hamburg and
bytkowych wyrobów i dzieł sztuki z bursztynu
the World Amber Museum Santo Domingo and its owner
Caridad.
In the Mizgiris
Amberwyrobów
Museum-Gallery
in
1.Jorge
Katarzyna
Kwiatkowska
– Konserwacja
społeczeństw
Vilnius
and
later
in
the
Amber
Museum
in
Nida
visitors
pierwotnych.
2.could
Aleksandr
Krylov
– Problemy
zachowania
cech stylowych
see an
impressive
collection
of Dominican
Amber.
i gamy
barwnej
dzieł nowożytnych
na tleand
doświadczeń
przy
Here were
demonstrated
vari-sized
vari-coloured
rekonstrukcji
Bursztynowej
Komnaty.
pieces of Dominican
Amber,
together with an interesting
3.collection
Aleksandr Zhuravlov
– Zalety i wady gruntownej konserwacji
of inclusions.
dzieł nowożytnych przy zastosowaniu demontażu obiektów,
naprawie i uzupełnieniu detali oraz wymianie spoiwa.
Since this exhibition attracted many visitors from Lithua4. Wiesław Gierłowski. – Zasada minimum ingerencji w
nia and abroad,
we adecided
continue
presenting
such
substancję
zabytkową
problemto
trwałości
i estetyki
zabytków.
collections to the public. Thus, next year’s step was bigger
and led
a more
exhibition with amber from
Sobota,
23to
maja
2009impressive
r.
more then twenty different places all over the world.
10.00
– 16.00.
Zabytkiinsztuki
w Malborskiej
Bursztynu.
Again
developed
co-operation
withKolekcji
Professor
W. WeitWycieczka
do the
Muzeum
Zamkowego
w Malborku.
schat from
University
of Hamburg,
the second exhibition opened in 2009. This time pieces of amber from the
Philippines, Italy, Madagascar, Mexico, Japan, Jordan,
35
ponii, Jordanii, Francji, Stanów Zjednoczonych i z innych
krajów. Każdy bursztyn był opatrzony informacją o jego
pochodzeniu, wieku, barwach, inkluzjach i innych ważnych cechach.
France, the United States of America and other countries
were exhibited. For each piece of amber we gave information about its origin, age, colours, inclusions and other
important characteristics.
Wystawa przełamała wiele stereotypów o pochodzeniu
bursztynu i jego odmianach. Zwiedzający mogli dowiedzieć się, że każdego roku odkrywa się na świecie nowe
pokłady bursztynu; mogli również zobaczyć i ocenić
cechy każdego eksponatu. Na przykład, niektóre bryłki
bursztynu z Dominikany przybierają barwę niebieską pod
wpływem promieni UV, a inne skrywają w sobie wielkie
ilości inkluzji. Bursztyn ten znajdowany jest na pewnych
The exhibition broke many stereotypes about the origin
of amber and its varieties. Visitors learned that almost
every year new amber deposits are discovered in the
world; they could also see and evaluate the features of
each exhibit. For instance, some Dominican amber pieces
take on a blue hue when affected by UV rays and some
have lots of inclusions inside. The amber is found at
certain levels in the mountains: it was lifted by tectonic
Naturalna żywica z drzewa
Damar Tree resin
wysokościach w górach, które na skutek ruchów tektonicznych zostały wyniesione z poziomu morza na wysokość
około tysiąca metrów. Wśród licznych inkluzji występują
liście, stonogi, mrówki, a nawet żaby. Znana jest bryła
bursztynu z Borneo o masie 30 kilogramów. Tamtejszy
bursztyn wydobywany jest z głębokości 400 m, gdzie
zalega w kopalni węgla. Liczy sobie od 15 do 20 milionów lat. Bursztyn na naszej wystawie pochodzi z okresu
od wczesnej kredy po młode żywice. Najstarszy bursztyn pochodzi z Włoch i ma 230 milionów lat, w przeciwieństwie do większości innych bursztynów, które liczą
sobie „zaledwie” 60 lub mniej milionów lat. Bursztyn ukraiński znany jest od czasów epoki kamienia. Jego wiek
to 40 do 50 milionów lat. Na wystawie zaprezentowano
również młodą żywicę damarową, którą wykorzystuje się
jako werniks do obrazów oraz do produkcji lakierów.
Złoża bursztynu mają różnorodną lokalizację. Na przykład w Japonii bursztyn występuje na zboczu góry na
wysokości 600 m, zaś we Francji znajduje się w osadach
trzeciorzędowych nieopodal Paryża. W Republice Domi-
Kopal z Madagaskaru
Copal from Madagascar
movements from the sea level to altitudes of about one
thousand metres. Among the many inclusions are leaves,
centipedes, ants, even frogs. The largest amber piece
from Borneo weighs 30 kilograms. Borneo amber, deposited in a coal mine, is excavated from a depth of 400 m.
It is 15 to 20 million years old. The amber in our exhibition ranges from the early Cretaceous to recent resin. The
oldest amber is found in Italy. It is 230 million years old,
unlike most of the other amber which is “only” 60 million
years old or younger. Ukrainian amber has been known
since the Stone Age. Its age is 40 to 50 million years. Also
exhibited was young Dammar resin which is used as lacquer for paintings and in the varnish production.
Amber deposits have diverse locations. For example, in
Japan amber-bearing sites are on a mountain side at an
altitude of 600 metres, while in France it is found in Tertiary sediments near Paris. In the Dominican Republic local people search for amber in caves which they dig into
the mountain side by hand. In Canada it is found together
with the bones of dinosaurs. Jordan amber comes from
36
Session of the World Amber Council, 22-23 May 2009
Programme
Posiedzenie Światowej Rady Bursztynu, 22-23 maja 2009 r.
Program
Friday, 22 May
Piątek 22 maja 2009 r
9.00-13.00. Session of the Council
9.00-13.00. Posiedzenie Rady.
1. Opening. General inquires.
2. Report of the board on the Council activity from March 2008
to April 2009. Discussion. Acceptance of the minutes of the 2008
Session.
3. Amber news (2007-2009) (each presentation about 5 min; 1
page of written text in the materials of the 2009 Session)
- Geology, deposits – Wolfgang Weitschat
- Museums, collections – Ulf Erichson
- Fairs – Ewa Rachoń 1
- Design, fashion and art – Mariusz Gliwiński
- Physical and chemical properties of amber – Norbert Vavra
- Inclusions – Wiesław Krzemiński
- Amber on the internet – Alicja Zobel
- Threats caused by the insufficient extraction raw amber from
legal mines – Wiesław Gierłowski
4. Regional amber news (2007-2009) (each presentation about 5
min; 1 page of written text in the materials of the 2009 Session)
- Germany – Wolfgang Weitschat
- Russia – Alexandr Krylov
- Lithuania – Kazimieras Mizgiris
- Ukraine – Olena Belichenko
4
- Poland – Barbara Kosmowska-Ceranowicz
- Gdańsk City Office – Robert Pytlos
5. Current affairs. Any other business.
6. Closing
of the
Session.
1. Bursztyn
z Borneo
2. Bursztyn z Kanady
3. Bursztyn
z Chinbreak.
13.00-15.00.
Lunch
4. Bursztyn z Japonii
5. Bursztyn
z Jordanii
15.00-19.00.
Seminar
open to the public: Methods of the conser6. Bursztyn z Libanu
vation of amber historical artefacts and works of art
1. Katarzyna Kwiatkowska – Conservation of artefacts made by
nikańskiej
miejscowi poszukują bursztynu w jaskiniach
primitive societies.
ręcznie
wykopywanych
w zboczach
gór.toWmaintaining
Kanadzie znaj2. Alexsandr Krylov – The Problems
related
the
dowany
jest wraz
kośćmirange
dinozaurów.
Bursztyn
z Jordastylistic features
andz colour
of modern-era
artefacts
based
nii
pochodzi
ze wzgórz
położonych wzdłuż
wadi (doliny
on the
experience
in the reconstruction
of the Amber
Room.
rzeki
okresowej)
Zerka.
Kopal
Madagaskaru
wydobywa
3. Alexandr
Zhuravlov
– The
Pros zand
cons of thorough
conservasię
powierzchni
piasku,
w pobliżurepair,
drzewfilling
tionspod
of modern-era
artefacts
withczasami
their dismantling,
tego
samego
gatunku coofroślina
in details
and replacement
binder.macierzysta kopalu. Nie
4. Wiesław
– The Principle
minimal intervention
można
goGierłowski.
jeszcze określać
mianemofbursztynu,
gdyż jegoin
historical
versus the
of thebryły
durability
and
wiek
nie components
przekracza miliona
lat.problem
Największe
kopalu
aesthetic
qualities
artefacts.
mają masę
do 50of
kg;historical
nie są one
jednak wysoko cenione,
1. Przywitanie uczestników. Informacje organizacyjne.
2. Sprawozdanie z działań w okresie od marca 2008 do kwietnia
2009 r. Dyskusja. Przyjęcie protokołu z ostatniego posiedzenia
Rady.
3. Aktualności bursztynowe (2007-2009) (prezentacja ok. 5 min; 1
str. maszynopisu w materiałach Zebrania 2009)
- Geologia, złoża – Wolfgang Weitschat
- Muzealnictwo, kolekcje – Ulf Erichson
2 - Targi – Ewa Rachoń
3
- Wzornictwo, moda i sztuka – Mariusz Gliwiński
- Właściwości fizyczne i chemiczne bursztynu – Norbert Vavra
- Inkluzje – Wiesław Krzemiński
- Bursztyn w internecie – Alicja Zobel
- Zagrożenia powodowane niedostatecznym wydobyciem bursztynu w legalnych kopalniach – Wiesław Gierłowski
4. Aktualności bursztynowe regionalne (prezentacja ok. 5 min; 1
str. maszynopisu w materiałach Posiedzenia 2009)
- Niemcy – Wolfgang Weitschat
- Rosja – Aleksandr Krylov
- Litwa – Kazimieras Mizgiris
- Ukraina – Olena Belichenko
5 Kosmowska-Ceranowicz
6
- Polska – Barbara
- Urząd Miejski w Gdańsku – Robert Pytlos
5. Sprawy bieżące i wolne wnioski.
6. Zamknięcie
obrad.
1. Amber from
Borneo
2. Amber from Canada
3. Amber
form China
13.00-15.00.
Przerwa
4. Amber from Japan
5. Amber
from Jordanotwarte pt. Metody konserwacji za15.00-19.00
Seminarium
6. Amber from Lebanon
7
37
8
10
7, 8. Bursztyn z Dolomitów we Włoszech
9. Bursztyn z Dominikany
10–12. Bursztyn z Meksyku
9
11
12
7, 8. Dolomitian amber, Italy
9. Amber from Dominicana
10–12. Amber from Mexico
bytkowych wyrobów i dzieł sztuki z bursztynu
1. Katarzyna Kwiatkowska – Konserwacja wyrobów społeczeństw
the hills along the Wadi Zerka. Copal from Madagascar
pierwotnych.
found under
surface in
the sand, cech
sometimes
in the
2.isAleksandr
Krylovthe
– Problemy
zachowania
stylowych
vicinity
of trees
of nowożytnych
the same species
the motherprzy
plant
i gamy
barwnej
dzieł
na tle as
doświadczeń
of the copal.
It cannot be
called amber yet, because it is
rekonstrukcji
Bursztynowej
Komnaty.
one million
years.
The
biggest copal
pieces
3.younger
Aleksandrthan
Zhuravlov
– Zalety
i wady
gruntownej
konserwacji
weigh
up to 50 kg,
they
are not very
highly valued,
unless
dzieł
nowożytnych
przy
zastosowaniu
demontażu
obiektów,
they have
inclusions. detali oraz wymianie spoiwa.
naprawie
i uzupełnieniu
4. Wiesław Gierłowski. – Zasada minimum ingerencji w
substancję
zabytkową
a probleminterested
trwałości i in
estetyki
zabytków.
The visitors
were especially
the fact
that
amber can be the resin of conifers, but also of deciduous
chyba że zawierają inkluzje.
Sobota,
23 maja
2009
r.
trees. They
also
realised
that amber from throughout the
Zwiedzający byli szczególnie zainteresowani faktem, iż
10.00 – 16.00. Historical artefacts in the Malbork Amber Collecbursztyn może pochodzić z żywicy zarówno drzew iglastion. Trip to the Malbork Castle Museum.
tych jak i liściastych. Mieli okazję przekonać się o różnorodności barw, form i inkluzji w bursztynie z całego świata. Jego barwa zwykle rozciąga się od przezroczystej żółci
po czerwień i brąz; może jednak być również zielona,
10.00
– 16.00.
Zabytki
sztuki
w Malborskiej
Kolekcji
Bursztynu.
Usually,
it varies
from
transparent
yellow
to red
and
Wycieczka do Muzeum Zamkowego w Malborku.
Saturday, 23 May 2009
world can have different colours, forms and inclusions.
brown; however, it can also be green, black and bluish.
Dominican amber can be proud of its plenty inclusions;
Chinese and American, Mexican and Japanese amber are
also rich in inclusions. The oldest inclusions (220 million
years) are found in Dolomitian amber.
czarna i niebieskawa. Bursztyn dominikański szczyci się
mnogością inkluzji; bursztyn chiński, amerykański, meksykański i japoński również jest bogaty w inkluzje, zaś
najstarsze inkluzje (220 milionów lat) znajdowane są
w bursztynie z Dolomitów.
Wszystkie wspomniane okazy pochodzą z wystaw bursztynu z Hamburga, Monachium, Hong Kongu, Pekinu,
Nowego Jorku i bezpośrednio ze złóż bursztynu w Republice Dominikańskiej, Japonii (Kuji) oraz w Okręgu Kaliningradzkim (Jantarnyj). Rodzinna Galeria i Muzeum Bursztynu Mizgirisów z przyjemnością mogła publicznie zaprezentować okazy, gromadzone przez dwadzieścialat;
nasze wystawy spotkały się z wielkim zainteresowaniem
ze strony zwiedzających i będą miały swoją kontynuację.
All the pieces referred to above were obtained from
amber exhibitions in Hamburg, Munich, Hong Kong,
Beijing, New York, and directly from the amber deposits
in the Dominican Republic, Japan (Kuji), Koenigsberg
(Yantarny). The Mizgiris family Amber Museum-Gallery
are very glad that we could show to the public the exhibits which we collected over twenty years; the exhibition met with a great response from the museum visitors
and will be continued.
38
Aktualności bursztynowe z Polski
Amber news from Poland
Barbara Kosmowska-Ceranowicz
Barbara Kosmowska-Ceranowicz
Po szczególnie bogatym roku 2008 w jubileusze i związane z nimi ciekawe konferencje i publikacje, aktywność
wokół bursztynu nie zmalała, choć hasłem do działań nie
były już w tak znacznym zagęszczeniu „lecia”. Obchodziliśmy jeszcze 10. „urodziny” – targów ZŁOTO SREBRO CZAS
(2009), podsumowane publikacją „Złotnicze opowieści” ,
która poza ciekawymi opracowaniami – cytując recenzję
„stała się jednocześnie dokumentacją śmiałych nowatorskich pomysłów wielu osób”. W maju 2010 przypada też
10 lecie gdańskiego Muzeum Bursztynu, ale o tym już
w przyszłym roku. Wszystkie ciekawe, od lat odbywające
się targi, seminaria, spotkania i III już Święto Bursztynu
w Wieluniu żyją swoim godnym pochwały rytmem.
Following 2008, a year especially abundant in anniversaries and associated conferences and publications, the activity surrounding amber has not subsided, even without
the jubilees. Still, we did celebrate 10 years of the GOLD
SILVER TIME fair, Warsaw (2009), recapped in a volume of
“Złotnicze opowieści” [Jeweller Stories] which, apart from
its interesting articles, “at the same time documents the
boldly innovative ideas of many persons,” as one reviewer
wrote. May 2010 is also the 10th anniversary of the Gdańsk
Amber Museum, but I will write about that next year. All
the intriguing regular fairs, seminars, meetings and the
Third Amber Celebration in Wieluń played out in their
commendable rhythm.
Na marcowe Amberif 2010 ukazał się w druku drugi tom
referatów z seminariów 1995–2009 „Bursztyn opinie poglądy”. Aż trudno uwierzyć, że Międzynarodowe Stowarzyszenie Bursztynników (MSB) może się już pochwalić tak
bogatym dorobkiem interdyscyplinarnego piśmiennictwa
na temat bursztynu, obok coraz ciekawszego dwujęzycznego czasopisma jakim jest Bursztynisko. Nie można było
również nie zauważyć już 11 numeru czasopisma Polskiego Towarzystwa Gemmologicznego Rynek Jubilerski.pl,
którego objętość, a jednocześnie liczba artykułów i informacji dotyczących bursztynu, znacznie się zwiększyła.
The second volume of papers delivered at Amberif seminars 1995–2009: Amber – Views, Opinions, came out
in March 2010, in time for Amberif. It’s almost hard to
believe that the International Amber Association (IAA)
can pride itself on such an impressive set of interdisciplinary writings about amber, not to mention the ever more
interesting bilingual Bursztynisko magazine. Moreover,
one could not help but notice the 11th issue of The Polish
Gemmology Society’s Rynek Jubilerski.pl (Jewellery Market.pl) magazine, whose size has increased considerably
and with it the number of articles and reports on amber.
Aprobowaną w środowisku bursztynników zmianę można
odnotować w fakcie otwarcia Bałtyckiej Wyższej Szkoły
Bursztynu (BWSB). Rozpoczął się czwarty miesiąc pracy
studentów na kierunku Wzornictwo ze specjalizacją –
projektowanie biżuterii i form złotniczych. Szkoła bardzo
długo przebijała się przez etap organizacyjny, w którym
pierwotny zamysł uległ daleko idącym zmianom. Jest jednak nadzieja, że studenci, są i będą zawsze uczestnikami
artystycznego kształcenia wzorniczego, ze stawianą na
pierwszym miejscu, rzadką w skali światowej, obróbką
The amber community was pleased to note the launching of the Baltic Amber College – Bałtycka Wyższa Szkoła Bursztynu (BWSB). The fourth months of tuition at the
Design Department has begun, where the students specialise in designing jewellery and metalsmith forms. The
school took a long time to organise and in the meantime
the initial idea for it underwent a profound change. There
is hope, however, that the students will always participate
in artistic design training, with the globally unique field of
amber craft as their priority. And most of all, there is hope
39
bursztynu. A przede wszystkim, że w trakcie studiów będą mieli okazję do głębi poznać tajemnice ze wszech miar
polskiego minerału organicznego, jakim jest bursztyn.
that during their studies they will have the opportunity
to master the mysteries of the iconic Polish organic mineral that amber is.
Szkoła zamierza wykształcić nauczycieli dla szkół zawo
dowych, potrzebnych projektantów dla firm bursztynniczych i jubilerskich, przedsiębiorców, twórców, kuratorów,
a także marszandów i krytyków sztuki złotniczej, a nade
wszystko bursztynniczej.
The school intends to train teachers for vocational
schools, the designers required by amber and jewellery
companies, businesspeople, artists, curators, art dealers
and critics of jewellery art, especially amber jewellery art.
W okresie organizacji uczelni, do mającej powstać biblioteki i archiwum zakupiono cenne nieopracowane materiały z zakresu muzealnictwa i historii bursztynnictwa.
Ich dokumentacja miała być wykonana w Muzeum Ziemi,
gdzie mogłyby stanowić źródło ostatecznych badań.
Szkoda, że przez kilka lat nie zostały udostępnione
zgodnie z założeniem.
Zakończony projekt Ministerstwa Środowiska
W minionym roku do ważnych wydarzeń niewątpliwie
należy zaliczyć zakończenie projektu „Określenie zasad
poszukiwań i dokumentowania złóż bursztynu”. Projekt
ten został wykonany przez Państwowy Instytut Geologiczny – Oddział Geologii Morza w Gdańsku oraz przez
Przedsiębiorstwo Geologiczne POLGEOL S. A. w Warszawie, zamówiony przez Ministerstwo Środowiska, a finansowany przez Narodowy Fundusz Środowiska i Gospodarki Wodnej. W projekcie uczestniczyło 14 geologów
z różnych instytucji naukowych i resortowych.
Opracowanie jest kompleksową prezentacją geologicznych uwarunkowań występowania bursztynu w Polsce.
Porusza zagadnienia metodyczne, dotyczące poszukiwań
i prac rozpoznawczych złóż bursztynu. Oparte zostało na
analizie wszystkich dostępnych materiałów (literatura,
dokumentacje geologiczne z lat 1970–2009, mapy i katalog znalezisk w: Kosmowska-Ceranowicz [red.] 2002).
Geologiczne warunki występowania bursztynu, oraz
genezę nagromadzeń o charakterze złożowym, jak i ich
gospodarcze znaczenie, określono zarówno w utworach
paleogeńskich, plejstoceńskich, jak i holoceńskich. Mniej
lub bardziej szczegółowa lokalizacja znalezisk, dotychczas pokazywana jedynie na mapach konturowych, została przedstawiona na arkuszach Szczegółowej Mapy
Geologicznej Polski w skali 1:50 000 oraz na mapie geomorfologicznej w skali 1:100 000 oraz w tabelach w ujęciu lito- i stratygraficznych. Wykonano również ocenę
dokładności szacowania zasobów oraz ich rozpoznania
i dokumentowania. Omówiono stosowane w Polsce spo-
When the college was being set up, valuable unstudied
materials on museums and the history of amber art were
purchased for its future library and archive. They were
to be catalogued at the Museum of the Earth, where
they could become a source for research. Too bad that,
contrary to the original intention, they have remained
unavailable for years.
Completion of the Project of the Ministry of the Environment
The completion of the project entitled The Specification
of the Principles of Amber Deposit Prospecting and Documenting is certainly among the more important events
of last year. The project was commissioned by Poland’s
Ministry of the Environment, carried out jointly by the
Polish Geological Institute, Branch of Marine Geology in
Gdańsk and the POLGEOL S. A. Geological Enterprise in
Warsaw and funded by the National Fund for Environmental Protection and Water Management. The project
team included 14 geologists from various scientific and
ministerial institutions.
The study is a comprehensive presentation of the geological conditions in which amber is found in Poland. It
covers the methodology of amber deposit prospecting
and identification. It was based on an analysis of all the
available materials (literature, geological documentation
from 1970–2009, maps and a catalogue of discoveries
in: Kosmowska-Ceranowicz [ed.] 2002). The geological
conditions of amber localities, the origin of deposit outcrops and their economic significance were described for
Palaeogene, Pleistocene and Holocene formations. The
more or less detailed location of the discoveries, which
were shown before on contour maps only, was presented
on Detailed Geological Map of Poland sheets scaled
1:50 000, on a geomorphological map scaled 1:100 000
and in tables from lithographic and stratigraphic perspectives. An assessment of the precision of the resource
estimates, their identification and documentation was
also performed. The study discusses the amber extrac-
soby wydobywania bursztynu, a także przedstawiono
założenia do technologii otworowej, pozyskiwania bursztynu pod kątem eksploatacji głębokich na terenie Polski
złóż paleogeńskiej delty gdańskiej. W ostatniej V. części
„O zasadach poszukiwania i rozpoznawania złóż bursztynu” zostały omówione zagadnienia wykonywania wierceń
i opróbowania oraz wymagania formalne prowadzenia
i dokumentowania prac poszukiwawczych i eksploatacyjnych.
40
tion methods used in Poland and presents the conditions
for using borehole technology for the prospect of amber
mining from the deep deposits on the Polish side of the
Palaeogene Gdańsk Delta. The study’s final, fifth, chapter
on “The Principles of Amber Deposit Prospecting and
Identification” discusses the issues of boreholes, sample
taking, and the formal requirements for carrying out and
documenting prospecting and extraction work.
tował” lądolód można było obejrzeć z Możdżanowa,
a nawet z Konina.
Pokazano też morskie otoczaki bursztynu z wybrzeży Bałtyku. Bursztyn w osadach holoceńskich plaż, które w trakcie tworzenia się Bałtyku sytuowały się albo bardziej na
południu, albo bardziej na północy – znajdują się dziś na
niewielkich głębokościach i są w Polsce głównym przedmiotem eksploatacji.
Przedstawiony materiał dokumentacyjny pokazuje złożoność poszukiwań, dokumentowania i eksploatacji nagromadzeń bursztynu, szczególnie w osadach czwartorzędowych oraz wynikającą z niej potrzebę opracowania regulacji prawnych niezbędnych dla racjonalnego gospodarczego wykorzystania tego rodzaju złóż.
Bursztyn na targach geologicznych
Zwrócenie się organizatorów VIII Międzynarodowych
Targów GEOLOGIA 2010 „Geo-Eko-Tech” o zrobienie
ekspozycji bursztynowej – jak zapowiada program „W kąciku bursztynu” i oferowanie na ten cel 9 m2 powierzchni
w namiocie wystawowym, może napawać optymizmem
i wskazywać na godne pochwały zrozumienie potrzeby
popularyzacji zagadnień związanych z tym burstynowym
surowcem.
Wystawę bursztynu (w dniach 7–8 maja 2010) zorganizowały Państwowy Instytut Geologiczny, Muzeum Ziemi
PAN, POLGEOL S.A. i MSB pod tytułem: „BURSZTYN
W POLSCE – ZŁOŻA I ZNALEZISKA ze zbiorów Muzeum
Ziemi i Państwowego Instytutu Geologicznego”.
Pokazane zostały okazy bursztynu (sukcynitu) z eksploatowanych paleogeńskich złóż na Sambii i na Ukrainie.
Zachodnia część złoża (ilustrowana próbką z Chłapowa)
paleogeńskiej delty gdańskiej zalegająca na terenie Polski, jak wiemy ze względu na zbyt dużą głębokość należy
do złóż strategicznych. Z paleogeńskich znalezisk południowego brzegu morza eoceńskiego, pokazano cenny
okaz z Parczewa z kolekcji E. Woźnego z lat 60. XX wieku.
Ponadto z neogenu zapadliska przedkarpackiego dwa
unikalne okazy: bryła z kopalni siarki w Machowie (880g)
oraz fragment rdzenia z bursztynem z miejscowości Pikule.
Okazy bursztynu z osadów plejstoceńskich obejmują
zarówno pojedyncze znaleziska z glin zwałowych, jak
i z sandrów. Bursztyn z kier „niebieskiej ziemi” w osadach
plejstoceńskich, które ze złóż paleogeńskich „wyeksploa-
41
Eventually, the amber exhibition (7-8 May 2010) was organised by the Polish Geological Institute, the Museum
of the Earth of the Polish Academy of Sciences (PAN),
POLGEOL S.A. and the IAA as: “AMBER IN POLAND –
DEPOSITS AND DISCOVERIES from the collections
of the Museum of the Earth and the Polish Geological Institute.”
The exhibits included amber (succinite) samples from
the Palaeogene deposits operated in Sambia and Ukraine.
As we know, the western part of the Palaeogene Gdańsk
Delta deposit (illustrated by a sample from Chłapowo)
located in Poland is a strategic deposit due to its deposition at too great a depth. Palaeogene finds from the
southern shore of the Eocene Sea were represented by
a valuable specimen from Parczew from E. Woźny’s collection from the 1960s. Furthermore, there were two unique
specimens from the Neogene Carpathian Foredeep Basin:
a nugget from the sulphur mine in Machów (880g) and
a fragment of a core with amber found in the village of
Pikule.
Amber specimens from Pleistocene deposits included
individual finds from both glacial tills and sandurs. We
could also see amber from the “blue earth” drift of Pleistocene sediments extracted by glaciers from Palaeogene
deposits. These specimens came from Możdżanów and
even from Konin.
Najnowsze piśmiennictwo bursztynowe
The latest amber publication
The study reflects the complexity of amber deposit prospecting, documentation and operation, especially in Quaternary sediments and the ensuing need to develop the
legal framework necessary for the economically rational
use of such deposits.
Amber at geological exhibitions
The organisers of the 8th International GEOLOGIA 2010
Geo-Eko-Tech Fair requested an amber exhibition tentatively called The Amber Corner with a floorspace of 9
m2 to be set up in the exhibition tent. This is cause for
optimism and indicates a commendable understanding
of the need to popularise the issues related to raw amber.
„Bursztyn poglądy opinie”, 2010
“Amber Views Opinions”, 2010
Also exhibited were amber boulder nuggets from the
Baltic Sea coast. They were found in Holocene beach sediments, located more to the south or to the north when
the Baltic Sea formed, which today rest at shallow depths
and are the main source of amber production in Poland.
Miejsca występowania złóż paleogeńskich pokazano
na mapach i przekrojach przez rejon Chłapowa. Duże
zainteresowanie budził przestrzenny model złoża „Górka
Lubartowska” Rozprzestrzenienie złóż paleogeńskich,
a także redeponowane znaleziska z osadów plejstoceńskich i holoceńskich na przygotowanej do druku przez
POLGEOL mapie geologicznej w opracowaniu jednego
z głównych inicjatorów projektu Lecha ŁAZOWSKIEGO.
Fotografie dawne i współczesne przybliżały problem eksploatacji bursztynu i zmieniające się metody wydobycia.
The locations of the Palaeogene deposits were shown on
maps and sectional views of the Chłapowo area. A three-dimensional model of the Lubartowska Hill deposit generated a lot of interest. The distribution of the Palaeogene deposits and the redeposited finds from Pleistocene
and Holocene sediments were depicted on a geological
map by Lech ŁAZOWSKI, one of the chief initiators of the
project. The map will be published by POLGEOL. Old and
contemporary photographs illustrated amber mining and
how its methods changed over the ages.
Była również możliwość zaopatrzenia się w publikacje
i folder popularno-naukowy „Bursztyn – historia naturalna, złoża, wydobycie”, który PIG przygotował specjalnie
na targi.
The visitors also had a chance to peruse Amber: Natural
History, Deposits, Mining, a popular science folder produced by the Polish Geological Institute especially
for the fair.
Badania nowych znalezisk żywic kopalnych świata
Wprawdzie nie u nas znaleziono nowe stanowiska występowania żywic kopalnych, ale trzy niezmiernie ciekawe
z Turcji, Niemiec i z Kanady zostały przekazane do badań
w Muzeum Ziemi. Wg metody IRS w Turcji odkryto rumenit (por. informację w Bursztynisku nr 32, 2010). Niestety
wiek piaskowców szarogłazowych, w których występuje
ta żywica nie został jeszcze określony ponieważ odkrywca
nie ujawnia dokładnego miejsca pochodzenia. W Niemczech zidentyfikowany został krancyt na nieznanym dotychczas terenie – w kopalni Profen (por. AMBERIF 2010
– materiały seminaryjne). Żywicę kopalną, której widmo
wskazuje na glessyt, bogato występującą w mioceńskich
osadach, w których występują złoża węgla kamiennego,
odkryto w Kanadzie (Fot.).
Dany Azar (por. AMBERIF 2010 – materiały seminaryjne)
dokonał odkrycia nowego stanowiska żywicy kopalnej
w górnojurajskiej bazaltowo-wulkanicznej glebie (laterytowej) w Libanie.
Krancyt z kopalni Profen, z osadów eoceńskich, Niemcy
Krantzite from Profen Mine, Eocene deposits, Germany
43
Research on new discoveries of fossil resins round
the world
Although there were no new discoveries of fossil resin
localities in Poland, three extraordinarily interesting discoveries were made in Turkey, Germany and Canada, with
samples sent for study at the Museum of the Earth. The
IRS method showed the fossil resin discovered in Turkey
to be Romanite (see Bursztynisko No. 32, 2010). Unfortunately, the age of the greywacke where this fossil resin is
found has not been determined yet because the person
who made the discovery has not disclosed its exact place
of discovery. Identified as Krantzite, the German resin was
found in Profen Mine, an area where it was not known to
appear (see AMBERIF 2010 seminar materials). The fossil
resin discovered in Canada was determined to be Glessite; it is found in large quantities in Miocene sediments
which contain bituminous coal deposits (photo).
Dany Azar (see AMBERIF 2010 seminar materials) discovered a new fossil resin site in Upper Jurassic basaltvolcanic (laterite) soil in Lebanon.
Rumenit w piaskowcu szrogłazowym, z gór Köroğlu, Turcja
Romanite in greywacke, Köroğlu Mountains, Turkey
Żywica kopalna z grupy glessytu z osadów mioceńskich
z Cold Lake w stanie Alberta, Kanada
Fossil resin from the glessite group in Miocene sediments,
Cold Lake, Alberta, Canada
Aktualności bursztynowe z Rosji
Amber news from Russia
Aleksandr Krylov
Alexandr Krylov
Mówiąc o bursztynowych wydarzeniach 2009 roku, niestety należy stwierdzić, że swoją negatywną rolę odegrał
trwający nadal światowy kryzys finansowy. Sztuka bursztyniarska, jak wiadomo, jest dostatecznie droga i problemy finansowe nie mogły nie mieć wpływu na ogólną
sytuację. Niemniej „Bursztynowy Dom” [Amber house]
z sukcesem kontynuuje pracę i aktywnie zajmuje się kompletowaniem swojej kolekcji. W 2009 roku „Bursztynowy
Dom” nabył kilka unikalnych dzieł artystycznych. Przede
wszystkim jest to panneau A. A. Żurawlewa, który opuścił
nas przedwcześnie, „Ruś” – największe z wyjątkiem Bursztynowej Komnaty, artystyczne dzieło z bursztynu. Zakupiony został również model fregaty szwedzkiej (135 х 63 х
100 cm) i dwa ekskluzywne egzemplarze zegarów: skomplikowany astronomiczny zegar „Woskresienie” [Niedziela],
pozwalający określić datę prawosławnej Wielkanocy do
9999 roku i zegar „Muslim” z muzułmańskim kalendarzem
i mapą gwiezdnego nieba nad 60 szerokością geograficzną. Ponadto, Waszemu pokornemu słudze złożono
duże zamówienie na wykonanie w bursztynie modelu
jednego z największych pomników architektury w SanktPetersburgu – Soboru św. Izaaka – w 1/200 naturalnej
wielkości. Ta niełatwa praca została wykonana i również
dopełniła kolekcję „Bursztynowego Domu”. W ten sposób
„Bursztynowy Dom” w chwili obecnej posiada najbardziej
znaczącą pod względem ilości i jakości dzieł kolekcję
artystyczną sztuki bursztyniarskiej w Sankt-Petersburgu.
Trudno przecenić znaczenie tej kolekcji, ponieważ muzeum w swoim planie kompletowania kieruje się swoją tradycyjną koncepcją i praktycznie nie nabywa dzieł współczesnej sztuki, a to znaczy, że po upływie kilku dziesięcioleci po prostu nie będą mogli przedstawić w jaki sposób
rozwijała się rosyjska sztuka bursztyniarska w drugiej
połowie XX i na początku XXI wieku.
When speaking of the amber news of 2009, it has to be
said, unfortunately that the ongoing world financial crisis
has taken its toll. As we know, amber art is rather expensive and the financial problems had to effect its general
situation. Nevertheless Amber House is successfully carrying on its work and is actively complementing its collection. In 2009 Amber House purchased a number of
unique works of art. First and foremost among them is
Rus, a panneau by the prematurely deceased A. A. Zhuravlev, which is the largest amber work of art with the
exception of the Amber Room. Amber House also purchased a model of a Swedish frigate (135 х 63 х 100 cm)
and two exclusive clocks: Voskreseniye [Sunday], a complex astronomical clock which allows one to determine
the dates of all the Eastern Orthodox Easters until 9999
and the Muslim clock which has a Muslim calendar and
a map of the stellar sky over at the latitude of 60 degrees.
Furthermore, yours truly received a large commission to
make an amber model of one of the largest monuments
of architecture in Saint Petersburg: Saint Isaac’s Cathedral
in a scale of 1/200. This difficult assignment has been
completed and also belongs to the Amber House collection. This way, Amber House now has Saint Petersburg’s
most significant collection of amber art both in terms of
quantity and quality. The collection’s importance is difficult to overestimate because the museum in its acquisition plans follows its traditional concept and purchases
practically no contemporary art, which means that in
several decades they will be unable to show how Russian amber art developed in the second half of the 20th
century and in the early 21st century.
It is comforting that the Kaliningrad Amber Museum has
taken a different approach. Contrary to Amber House, its
employees actively collect contemporary amber art. The
economic crisis has significantly limited the state-funded
44
Pocieszające jest to, że wyróżnia się tu Kaliningradzkie
Muzeum Bursztynu, którego pracownicy przeciwnie,
aktywnie zajmują się kompletowaniem współczesnych
dzieł sztuki bursztyniarskiej. Kryzys istotnie ograniczył
możliwości muzeum, które finansowane jest przez państwo, ale miejmy nadzieję, że w bieżącym roku sytuacja
poprawi się i Muzeum Bursztynu w dalszym ciągu będzie
kontynuowało kompletowanie swojej ciekawej i obszernej kolekcji.
Museum’s capabilities, but we can hope that this year the
situation will improve and that the Amber Museum will
continue to expand its intriguing and broad collection.
W Muzeum bardzo aktywnie rozwijana jest działalność
wystawiennicza. W 2009 roku przygotowano i zorganizowano 20 wystaw, w tym siedem wyjazdowych. Odbyły
się wystawy kaliningradzkich artystów Ernesta Lisa i Eleny
Gradinarowej.
The most significant project carried out by the Amber
Museum in 2009 was the organising of Alatyr 2009, the
Third International Amber Art Biennial. The biennial included a competition for original art, an educational programme for the students of Art and Industrial Vocational
Secondary School № 10 in the speciality of Jewellery Art
and Artistic Amber Craft and the publishing of a catalogue. Artists from eight countries: Russia, Germany, Austria, Latvia, Lithuania, Italy, Poland and Japan, took part
in the competition. Their was an exhibition of the competition entries with 180 pieces by 61 artists (Project Head:
T. J. Suvorova). The Amber Museum’s work will be described in more detail by Z. V. Kostiashova, its Deputy
Director for Scientific Affairs.
Najbardziej znaczącym projektem realizowanym w 2009
roku przez Muzeum Bursztynu była organizacja Trzeciego
Międzynarodowego Biennale Wyrobów Artystycznych
z Bursztynu „Ałatyr 2009”. Obejmowało ono przeprowadzenie konkursu prac autorskich, program edukacyjny
dla uczniów zawodowego liceum artystyczno-przemysłowego № 10 w specjalności „Sztuka jubilerska i artystyczna obróbka bursztynu”, wydanie katalogu. W konkursie
uczestniczyli artyści z ośmiu krajów – Rosji, Niemiec,
Austrii, Łotwy, Litwy,. Włoch, Polski i Japonii. Odbyła się
wystawa prac uczestników konkursu, na której przedstawiono 180 wyrobów 61 artystów (kierownik projektu
T. J. Suworowa). Bardziej szczegółowo o pracy Muzeum
Bursztynu opowie zastępca dyrektora ds. nauki Z. W.
Kostiaszowa, ja tylko wymieniam te aspekty.
A co się tyczy Moskwy i Sankt-Petersburga, to niestety,
w 2009 roku nie było ani jednej wystawy poświęconej
sztuce bursztyniarskiej. Mogę tylko zaznaczyć, że otrzymałem personalne zaproszenie do udziału w wystawie,
która obecnie odbywa się we Francji w zamku Le Clos
Luce i poświęcona jest Leonardo da Vinci. Dla wystawy
tej wykonana została dość ciekawa, według mnie, praca
– rzeźbiarski portret Leonardo. Praca ta została wysoko
oceniona przez francuskich specjalistów i obecnie eksponowana jest w zamku Le Clos Luce razem
z kilkoma wcześniejszymi dziełami.
45
The Museum is very actively developing its exhibition
work. In 2009 it developed and held 20 exhibitions, including seven away from the Museum. Among the exhibitions held were those dedicated to Kaliningrad artists
Ernesta Lis and Elena Gradinarova.
As regards Moscow and Saint Petersburg, unfortunately
there were no amber art exhibitions held there in 2009.
I can only mention that I received a personal invitation to
take part in an exhibition dedicated to Leonardo da Vinci
in Le Clos Luce Castle, France. For this exhibition, I made
a rather interesting, if I may say so myself, sculpted portrait of Leonardo. The piece was highly rated by French
specialists and is now exhibited in Le Clos Luce Castle
together with a number of earlier pieces.
PERSPEKTYWY ROZWOJU KALININGRADZKIEGO KOMBINATU BURSZTYNU
THE DEVELOPMENT PROSPECTS OF THE
KALININGRAD AMBER FACTORY
Zoya Kostyashova
Zoya Kostyashova
Według kierownictwa przedsiębiorstwa 70–80% sprzedawanego na świecie bursztynu pochodzi z kopalni położonej w pobliżu osiedla Jantarnyj, a sam Kombinat jak
dawniej pozostaje liderem całej bursztynowej branży
w Rosji. Kombinat w okresie zmian gospodarczych poważnie się zadłużył. Po wprowadzeniu zarządu komisarycznego i ogłoszeniu upadłości w 2003 r. zaszły istotne
zmiany. Przede wszystkim czterokrotnie zmniejszyła się
liczba zatrudnionych w przedsiębiorstwie pracowników
z 1350 w 2003 r. do 335 osób w 2009 r., a średnia płaca
zwiększyła się z 175 do 450 € miesięcznie. W tym czasie
zwiększyło się roczne wydobycie bursztynu z 188,2 do
341,1 ton. W kwietniu 2007 r. Kombinat zlikwidował swoje zadłużenie, uzyskał płynność finansową a procedura
upadłości została wstrzymana. W 2008 r. Kombinat zapłacił podatki w wysokości 16 568 000 rb. (0,4 mln. €),
w 2009 r. – 50 211 000 rb. (1,3 mln. €), z których ¾ zasiliło
budżet obwodu. Jednocześnie nie został rozwiązany
główny problem Kombinatu – totalne zniszczenie środków trwałych (80–90%.), głównie wyposażenia kompleksu wydobywczego.
According to the Factory’s management, 70–80% of the
amber sold in the world comes from the mine located
near the settlement of Yantarny, while the Factory itself
remains the leader the entire amber industry in Russia.
The Factory fell into considerable debt in the period of
economic transformations. Significant changes took place
in 2003 when a team of receivers was appointed and the
Factory’s bankruptcy was announced. First and foremost
there was a four-fold reduction in the number of staff:
from 1,350 in 2003 to 335 in 2009, while the average
monthly wage increased from €175 to €450. Over this
time, the annual amber output increased from 188.2 to
341.1 tonnes. In April 2007, the Factory got rid of its debt,
achieved financial liquidity and the bankruptcy procedure was halted. In 2008, the Factory paid 16,568,000
roubles (€0.4 million) in tax, in 2009 its taxes amounted
to 50,211,000 roubles (€1.3 million), of which ¾ went
to the budget of the Kaliningrad Oblast’. However, the
Factory’s main problem – the total destruction of its fixed
assets (80–90%), chiefly its mining equipment, remains
unsolved.
Obecnie Kombinat wchodzi w skład grupy kompanii,
która podlega Ministerstwu Finansów Federacji Rosyjskiej. Ta grupa składa się z trzech podstawowych przedsiębiorstw: 1) państwowe przedsiębiorstwo «Kaliningradzki Kombinat Bursztynu» (kopalnia, wydobycie i wzbogacanie); 2) spółka akcyjna «Bursztynowy Juwielirprom»
(przetwórstwo i produkcja jubilerska); 3) wydzielone
przedsiębiorstwo «Małyszewo» w obwodzie Swierdłowskim wydobywające szmaragdy z położonych tu największych w Europie złóż, które zostało przekazane Kombinatowi Bursztynu na czas zorganizowania eksploatacji.
Today, the Factory is part of a group of companies subject
to the Russian Federation’s Ministry of Finance. This
group consists of three primary enterprises: 1) the stateowned Kaliningrad Amber Factory (the mine, mining and
enrichment); 2) the Burshtynovy Juvielirprom joint-stock
company (processing and jewellery production); 3) the
separate Malyshevo enterprise in the Svierdlovsk Oblast’,
which mines emeralds from the local deposits (the largest in Europe) and which has been handed over to the
Amber Factory until its operation has been organised.
Poławiacz bursztynu w pobliżu osiedla Jantarnyj, 2009 r.
Amber fisher in the vicinity of the Yantarny settlement, 2009
W Kombinacie opracowano program rozwoju na lata
2010–2014, który przewiduje pełną modernizację techniczną kopalni, w tym przejście od sezonowego (7–8
miesiące) do całorocznego procesu wydobywczego, co
pozwoli w ciągu pięć lat zwiększyć wydobycie bursztynu
do 430 t rocznie. Opracowany plan przewiduje odtworzenie chemicznej przeróbki bursztynu drobnych frakcji,
zmniejszenie sprzedaży surowca i zwiększenie o połowę
sprzedaży wyrobów gotowych. Kierownictwo Kombinatu występuje corocznie do Ministerstwa Finansów o limity na sprzedaż surowego bursztynu za granicę w celu
ograniczenia jego nielegalnego obrotu. Uważa się, że
75% bursztynu, przetwarzanego w Polsce, stanowi surowiec wywieziony z Rosji nielegalnie.
Ale wszystkie te plany będą zrealizowane, gdy znajdą się
źródła finansowania programu modernizacji, na który
według obliczeń kierownictwa Kombinatu będzie potrzebny w ciągu najbliższych trzech lat 1 mld rb. (25 mln €).
46
Olga Szorochowa. Bursztynowa ikona „Matka Boska”.
Kaliningradzki Kombinat Bursztynu, 2010 r.
Olga Shorokhova. The Virgin Mary amber icon.
Kaliningrad Amber Factory, 2010
The Factory has compiled a development programme
for 2010–2014, which provides for the mine’s full technical modernisation, including a shift from seasonal (7–8
months) to all-year-round extraction, which will make
it possible to increase the annual amber output to 430
tonnes within five years. The plan provides for a return to
the chemical processing of fine-grained amber, a reduction in raw amber sales and an increase in the sale of
ready products by 50%. Every year, the Factory’s management applies to the Ministry of Finance for raw amber
export limits in order to reduce the illicit trade in amber.
It is estimated that 75% of the amber processed in Poland
has been illegally smuggled from Russia.
But all these plans can be implemented only when the
financial resources for the modernisation programme
have been secured, which according to the Factory management’s calculations will entail investments of 1 billion
roubles (€25 million) over the next three years. Mean-
47
W kopalni Kaliningradzkiego Kombinatu Bursztynu. 2009 r.
In the mine of the Kaliningrad Amber Factory, 2009
Tymczasem Ministerstwo Fnansów w 2009 roku przyznało Kombinatowi tylko 22 mln rb. (550 tys. €), co stanowi
mniej niż 2% wymaganej sumy. Dotychczas nie zakończyły się sukcesem próby kierownictwa Kombinatu aby
otrzymać pomoc finansową z budżetu obwodu. Zgodnie z projektem programu rządu regionalnego «Rozwój
branży bursztynowej w obwodzie Kaliningradzkim w latach 2010–2014», który będzie rozpatrywany i zatwierdzony przez gubernatora Gieorgija Boosa w czerwcu tego
roku. Na wsparcie miejscowego przemysłu bursztynowego planuje się wydzielić z budżetu obwodu w okresie
5 lat 23,9 mln. rb. (0,6 mln. €). Przy tym podkreśla się,
że to finansowanie nie dotyczy Kaliningradzkiego Kombinatu Bursztynu, który jest własnością federalną.
while, in 2009, the Ministry of Finance granted the Factory only 22 million roubles (€550,000), which is less than
2% of the necessary sum. The attempts of the Factory’s
management to receive financial aid from the Oblast’
budget have also proved unsuccessful so far. According
to the draft regional government programme: 2010–2014
Amber Industry Development in the Kaliningrad Oblast’,
which will be examined and approved by Governor
Gieorgiy Boos this June, there are plans to allocate 23.9
million roubles (€0.6 million) from the Oblast’ budget to
support the local amber industry over the next 5 years.
That said, however, it is emphasised that this financing
does not apply to the Kaliningrad Amber Factory, which
is federal property.
48
Polacy piszą normę na bursztyn
bałtycki
The Poles are developing a standard
for Baltic amber
Robert Pytlos
Koordynator Prezydenta Gdańska ds. bursztynu
Robert Pytlos
Co-ordinator for Amber Issues
Gdańsk Mayor’s Bureau of City Promotion
Powstająca norma nie będzie obowiązkowa. Jeśli ktoś nie
chce nie musi jej stosować. Wszyscy jednak otrzymamy
obiektywną informację co jest bursztynem bałtyckim
a co nim nie jest, potwierdzoną przez niezależną jednostkę normalizacyjną.
Polski projekt normy na bursztyn bałtycki powstaje zgodnie z przyjętą w 2008 roku strategią klastra „Gdańska
Delta Bursztynu” (cel strategiczny – globalny system oznaczania i certyfikacji bursztynu), opracowaną i poddaną
wielu konsultacjom środowiskowym przez Instytut Badań
nad Gospodarką Rynkową przy współpracy z Urzędem
Marszałkowskim i Urzędem Miejskim w Gdańsku. To bardzo mądry dokument wypracowany wspólnie przez
wszystkie środowiska związane z bursztynem. Możemy
być z niego dumni i powinniśmy dążyć do realizacji zawartych w nim założeń. Powstający projekt polskiej normy na bursztyn bałtycki wpisuje się w tego typu działania
i cieszy się uznaniem wśród naukowców, dziennikarzy,
analityków, konsultantów, finansistów i ludzi biznesu
w Polsce.
Zgodnie z procedurami
Projekt powstaje zgodnie ze wszelkimi obowiązującym
w tym zakresie procedurami w Polsce i Unii Europejskiej, i jest finansowany ze środków Urzędu Miejskiego
w Gdańsku w ramach działań promujących Gdańsk
– Światową Stolicę Bursztynu. Dzięki zgłoszeniu przez
Krajową Izbę Gospodarczą Bursztynu karty nowego
tematu w Polskim Komitecie Normalizacyjnym możliwe
było rozpoczęcie prac nad normą na bursztyn bałtycki.
Po konsultacjach w Polsce i w Europie uznano, że Gdań-
The standard will not be mandatory. If someone does
not want to use it, they do not have to. Everyone, however, will receive objective information about what Baltic
amber is and what it is not, confirmed by an independent
standardising institution.
The Polish draft standard for Baltic amber is being developed in line with the strategy of the Gdańsk Amber Delta
business cluster adopted in 2008 (strategic goal: a global
system for amber identification and certification), which
was formulated and frequently consulted with the amber
community by the Gdańsk Institute for Market Economics
in partnership with the Pomeranian Marshal’s Office and
the City Office in Gdańsk. The strategy is a very sensible
document developed jointly by all the amber stakeholders. We can be proud of our strategy and we must strive
to fulfil its principles. The Polish standard for Baltic amber,
which is currently being drafted, is part and parcel of
these efforts and has met with the approval of scientists,
the media, analysts, consultants, financiers and businesspeople in all over Poland.
szczanie mogą przystąpić do napisania projektu wyżej
wymienionej normy. W sierpniu 2009 roku została podpisana umowa z Urzędem Miejskim w Gdańsku na mocy,
której KIG Bursztynu zobowiązała się przygotować opracowanie, stanowiące podstawę do napisania normy własnej na bursztyn bałtycki przez prawnika rekomendowanego przez Polski Komitet Normalizacyjny. Izba zobowiązała się także zorganizować i pokryć koszty prac grupy
eksperckiej wyłonionej z przedstawicieli stowarzyszeń
i organizacji branżowych oraz wnieść wszelkie należne
opłaty w Polskim Komitecie Normalizacyjnym, związane
z normą na bursztyn bałtycki. Ponadto, KIG Bursztynu
zajmowała się przygotowaniem próbek bursztynu, zleceniem i nadzorowaniem badań laboratoryjnych. W powyżej opisanej sytuacji rola KIG Bursztynu polegała na
sprawnym inicjowaniu i koordynowania wszystkich działań. Tworzeniem projektu normy zajmowali się przedstawiciele wyłonieni z branżowych organizacji i stowarzyszeń. Jej pisaniem zajmą się w 2010 roku specjaliści rekomendowani przez PKN.
Obecnie, po konsultacjach środowiskowych i na podstawie prac grupy eksperckiej, wyłonionej w Gdańsku założenia i badania do projektu normy zostały przekazane
do Polskiego Komitetu Normalizacyjnego. PKN zgodnie
z przepisami powołał grupę roboczą, która zajmie się
ostatecznym zatwierdzeniem projektu i ponownym
poddaniu go konsultacjom ogólnopolskim, nie tylko
środowiskowym.
49
tations in Poland and throughout Europe, the Gdańsk
amber community received the go-ahead for drafting the
standard. In August 2009, an agreement was signed with
the Gdańsk City Office, whereby the KIGB Polish Chamber
of Amber Commerce undertook to prepare a study as the
basis for the development of an in-house standard for
Baltic amber, written by a lawyer recommended by the
Polish Committee for Standardisation (PKN). KIGB also undertook to form an expert group from among members
of trade associations and organisations, to finance the
group’s work and to cover all the fees due to the Polish
Committee for Standardisation (PKN) with regard to the
Baltic amber standard. Furthermore, the Chamber prepared the necessary amber samples, ordered and supervised the laboratory tests performed on them. The role of
the Polish Chamber of Amber Commerce was to initiate
and co-ordinate all these efforts in an efficient way. The
draft standard was developed by the representatives of
the trade organisations and associations. The standard’s
final version will be written in 2010 by specialists recommended by the PKN.
Today, following consultations within the amber community, the principles and tests for the draught / draft
standard developed by the expert group in Gdańsk have
been submitted to the Polish Committee for Standardisation. As per its regulations, the Committee will appoint
a Working Group which will handle the final approval of
the draft and submit it for general national consultation.
In line with the procedures
The draft is being developed in line with all the relevant
procedures required in Poland and the European Union; it
is financed by the Gdańsk City Office as one of the efforts
to promote Gdańsk as the World Capital of Amber. Once
the KIGB Polish Chamber of Amber Commerce filed an
application for a new standard at the Polish Committee
for Standardisation (PKN), it became possible to begin
work on a standard for Baltic amber. Following consul-
Dzięki normie na bursztyn bałtycki wszyscy otrzymamy obiektywną
informację co jest bursztynem bałtyckim a co nim nie jest.
(Na zdjęciu: rzadki zielony bursztyn bałtycki sprzedawany w internecie: )
Thanks to standard for Baltic Amber everyone receive objective
information about what Baltic amber is and what it is not.
(phot: Rare green baltic amber sold on the internet :)
Norma na bursztyn bałtycki – kalendarium wydarzeń
2008–2010
Warto przypomnieć dotychczasowe prace nad projektem
polskiej normy na bursztyn bałtycki.
1) Krajowa Izba Gospodarcza Bursztynu w grudniu 2008
roku zgłosiła w Polskim Komitecie Normalizacyjnym
kartę nowego tematu – norma na bursztyn bałtycki.
2) W kwietniu 2009 roku PKN zakończył konsultacje ogól
nopolskie i europejskie, dotyczące karty nowego tematu – norma na bursztyn bałtycki. W wyniku konsultacji
uznano bez głosu sprzeciwu, że gdańscy bursztynnicy
mogą rozpocząć pracę nad w/w normą.
3) W sierpniu 2009 roku została podpisana umowa
pomiędzy KIG Bursztynu i BPPM, dotycząca organizacji
prac grupy eksperckiej oraz przygotowania opracowania, które będzie podstawą do napisania normy na
bursztyn bałtycki.
4) KIG Bursztynu powołała 15 osobową reprezentatywną
dla środowisk bursztynniczych i jubilerskich grupę ekspertów, kompetentnych w temacie merytorycznego
opracowania zagadnień służących do napisania polskiej normy na bursztyn bałtycki. Eksperci reprezentują
Krajową Izbę Gospodarczą Bursztynu, Międzynarodowe
Stowarzyszenie Bursztynników, Politechnikę Lubelską,
Polski Komitet Normalizacyjny, Stowarzyszenie Rzeczoznawców Jubilerskich, Światową Radę Bursztynu,
Uniwersytet Śląski, Wojewódzki Inspektorat Państwowej Inspekcji Handlowej, Związek Rzemiosła Polskiego.
Stowarzyszenie Twórców Form Złotniczych uznało, że
przedstawiciele organizacji bursztynniczych gwarantują profesjonalne działanie grupy eksperckiej.
5) Grupa ekspertów odbyła dwa posiedzenia:
18.09.2009 r. – w Urzędzie Miejskim w Gdańsku
21.10.2009 r. – w siedzibie Związku Rzemiosła Polskiego
w Warszawie.
6) Wybrano osiem próbek bursztynu i żywic bursztynopodobnych, oraz zlecono ich badanie metodą spektroskopii optycznej w zakresie podczerwieni Panu dr Włodzimierzowi Łapotowi w laboratorium gemmologicznym „ LABGEM ” Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu.
7) Wniesiono należną opłatę do Polskiego Komitetu
Normalizacyjnego na podstawie stosownej umowy
dotyczącej opracowania projektu Polskiej normy na
bursztyn. Procedury te prowadzić będzie PKN.
8) Część ekspertów grupy roboczej zaleciła wykonanie
dalszych badań laboratoryjnych poszerzających wiedzę
o przebiegu krzywych w podczerwieni. Wyniki tych ba-
50
Standard on Baltic amber – a 2008–2010 timeline
Let us sum up the work carried out so far on the draft
Polish standard on Baltic amber.
1) In December 2008, the KIGB Polish Chamber of Amber
Commerce filed an application for a Baltic amber standard with the Polish Committee for Standardisation (PKN).
2) In April 2009, the PKN completed its national and European consultations on the application for the Standard.
As a result, it was unanimously agreed that the Gdańsk
amber community should begin work on the standard.
3) In August 2009, an agreement was signed between
the KIGB Polish Chamber of Amber Commerce and the
Gdańsk Mayor’s Bureau of City Promotion (BPPM), concerning the organising of the expert group’s work and
the development of a study which will serve as a basis
to write the standard on Baltic amber.
4) The KIGB Polish Chamber of Amber Commerce appointed a 15-person expert group representative of the amber and jewellery community and competent to deal
with the issues relevant to formulating a Polish standard on Baltic Amber. The experts represent the KIGB
Polish Chamber of Amber Commerce, the International
Amber Association, the Lublin University of Technology, the Polish Committee for Standardisation (PKN),
the Association of Jewellery Experts (SRJ), the World
Amber Council, the University of Silesia, the Pomorskie
Voivodeship Inspectorate Trade Inspection and the
Polish Skilled Craft Association (ZRP). The Goldsmithing
Artists’ Association (STFZ) recognised that the representatives of the amber business organisations guarantee the professionalism of the Expert Group.
5) The Expert Group had two meetings:
18 September 2009 – at the Gdańsk City Office,
21 October 2009 – at the head office of the Polish
Skilled Craft Association in Warsaw.
6) Eight samples of amber and amber-like resins were
selected for IRS tests to be performed by Dr. Włodzimierz Łapot at the LABGEM gemmology laboratory
at the University of Silesia in Sosnowiec.
7) The due fee was paid to the Polish Committee for Standardisation (PKN) based on the relevant agreement concerning the development of a draft Polish standard on
amber. These procedures will be carried out by the PKN.
8) Some of the experts of the working group recommended further laboratory tests to broaden our knowledge
about the shape of IR curves. The results of these tests
will not change the substantial agreements on the
dań nie zmienią merytorycznych uzgodnień dotyczących zapisu w normie a jedynie mają dać pełniejszą
informację na temat przebiegu krzywych bursztynu,
podlegającego różnorodnym procesom modyfikacji.
9) Uzgodnione zapisy w projekcie normy na bursztyn
bałtycki eksperci przyjęli niemal jednogłośnie (przy
jednym głosie wstrzymującym), w tym klasyfikację
wagową, przedstawioną przez hurtowników surowca
bursztyn niczego i stosowanych przez nich w codziennym obrocie gospodarczym.
10) Przedstawiony materiał o charakterze naukowo-badawczym, zaakceptowany przez grupę ekspertów,
został przekazany do PKN i będzie stanowić podstawę
do napisania polskiej normy na bursztyn bałtycki.
11) 23 listopada 2009 roku PKN nadał nr polskiej normie
na bursztyn (PN-M-17008 Bursztyn – Klasyfikacja i badania) i powołał reprezentatywną grupę roboczą do
uzgodnienia treści roboczego projektu normy (lista
w załączeniu). Grupa została wyłoniona na podstawie
zapytań skierowanych przez PKN do organizacji bursztynniczych i jubilerskich. Zgodnie z procedurami PKN,
spośród zgłoszonych osób trzeba było wybrać prowadzącego prace i powinna to być osoba ze składu KT nr
239 ds. Jubilerstwa przy Polskim Komitecie Normalizacyjnym. Członkowie grupy bez sprzeciwu zaakceptowali kandydaturę Zbigniewa Strzelczyka na przewodniczącego tego gremium.
12) W lutym 2010 roku wykonano badania kilkudziesięciu
dodatkowych próbek bursztynu bałtyckiego oraz jego
imitacji.
13) W marcu wyniki badań i opracowana procedura badawcza zostały przekazane do Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, który zwoła posiedzenie grupy roboczej
w celu ostatecznego ustalenia projektu normy na bursztyn bałtycki. Pisaniem projektu zajmuje się prawnik rekomendowany przez PKN.
51
Standard’s provisions, but only serve to provide fuller
information about the shape of curves in amber which
is subject to diverse processes of modification.
9) The provisions of the draft standard on Baltic amber
were approved by the experts almost unanimously
(with one vote abstaining), including the weight classification of raw amber put forward by the wholesalers
and used by them in daily business.
10) The scientific and research material, approved by the
Expert Group was sent to the PKN, where it will be
a basis for the Polish standard on Baltic amber.
11) On November 23, 2009, the PKN conferred a number
to the Polish standard on amber (PN-M-17008 Amber
– Classification and testing) and appointed a representative Working Group to work out the content of a working draft standard (list enclosed). The Group was appointed based on queries submitted by the PKN to
amber and jewellery trade organisations. In line with
PKN procedures, a chairperson was to be elected from
among the appointed persons who should also be
a member of Technical Committee KT No. 239 for Jewellery at the Polish Committee for Standardisation
(PKN). The members of the Working Group unanimously accepted the candidacy of Zbigniew Strzelczyk to be
the chairman of the Group.
12 )In February 2010, tests were carried out on several
dozen additional samples of Baltic amber and its imitations.
13) In March, the test results and a description of the
research procedure were sent to the Polish Committee for Standardisation (PKN), which will call a meeting
of the Working Group in order to complete the draft
standard on Baltic amber. The draft will be written by
a lawyer recommended by the PKN.
SEMINARIUM
52
SEMINAR
SEMINARIUM
istotnego elementu, w precyzyjnie zaplanowanej przez
specjalistów od reklamy „kampanii kreowania mitu”. Jeśli
ktoś jeszcze naiwnie sądzi, że trendy stylistyczne powstają w studiach projektowych Mediolanu powinien pozbyć
się złudzeń. Centrum wszystkiego przeniosło się do Beverly Hills, a współczesny design został zainfekowany mechanizmami manipulacji, stosowanymi przez reklamę.
Motywacja komercyjna
Bursztyn we współczesnej sztuce
Amber in contemporary art
Sławomir Fijałkowski
Sławomir Fijałkowski
Współczesny klient sklepu jubilerskiego postrzega biżuterię wyłącznie w kategoriach produktu. Czynnik komercyjny zdominował wszelkie inne, możliwe interpretacje
zjawiska, które jest jednym z najstarszych materialnych
świadectw historii kultury. Oczywiście z punktu widzenia
prostych mechanizmów rynkowych „podaż/popyt”, „producent/konsument” nie ma powodu, żeby dzisiejsze wyroby przemysłu jubilerskiego oceniać inaczej, niż przede
wszystkim z perspektywy ich merkantylnej atrakcyjności.
Today’s jewellery store customer sees jewellery exclusively as a product. The commercial factor has come to
dominate all other possible interpretations of the phenomenon which is one of the oldest material testaments
to the history of culture. Of course, from the point of
view of simple market mechanisms, such as supply and
demand, manufacturer and consumer, there is no reason
to treat contemporary jewellery industry products as
anything else than items of mercantile attraction.
Powszechna estetyzacja i ometkowanie
Universal aesthetisation and branding
Powszechna estetyzacja wszystkich bez wyjątku produktów użytkowych stała się zasadą, jaką kierują się współcześni konsumenci, dokonujący coraz bardziej świadomych decyzji, na co wydać swoje pieniądze. Dlatego wciąż
rosną wymagania dotyczące wzornictwa. Nikomu nie wystarcza już, aby takie przedmioty jak: długopis,szczoteczka
do zębów, kuchenka mikrofalowa bądź myszka komputerowa były wyłącznie funkcjonalne; równie istotne jest,
aby ich forma i kształt odpowiadały aktualnej stylistyce
i były opatrzone modnym logo. Powszechne dążenie do
ometkowywania społecznej świadomości powoduje, że
konkurencja polega obecnie nie na porównaniu parametrów jakościowych produktów, ale licytacji budżetów
przeznaczonych na ich reklamę.
The universal aesthetisation of all functional products
without exception has become a driving principle for
contemporary consumers, who make increasingly conscious decisions about how to spend their money. This is
why the requirements for design are growing constantly.
No one is content anymore for such objects as a pen,
a toothbrush, a microwave oven or a computer mouse
to be only functional; equally important is for their form
and shape to be in tune with the current style and equipped with a fashionable logo. The universal aspiration to
brand social consciousness makes today’s market competition consist not in comparing the products’ quality
parameters, but in bidding through their advertising
budgets.
Branding zamiast marketingu
Branding instead of marketing
Marketing, czyli umiejętność rozpoznawania potrzeb powoli staje się zbędny, zastąpił go branding – umiejętność
kreowania potrzeb; a medialne emocje wzbudza jedynie
dyskusja o tym, ile milionów dolarów kosztowała kolia,
jaką miała na sobie podczas ceremonii wręczania OskarówAngelina Jolie. Z punktu widzenia projektanta, ten
kierunek ewolucji wzornictwa staje się trudnym do zaakceptowania procesem zredukowania design’u do mało
Marketing, or the ability to recognise demand, is slowly
becoming superfluous, replaced by branding: the ability
to generate demand, while media excitement is generated only by discussions about how many millions of
dollars were spent on the necklace which Angelina Jolie
wore to the Oscars. From the designer’s point of view, this
direction in the evolution of design is becoming a process that is difficult to accept, whereby design is reduced
Proces ten dotyczy także sfery, którą jeszcze niedawno
określało się jako sztuka. Od dłuższego już czasu artyści-złotnicy, projektanci (nie tylko w Polsce) coraz rzadziej
podejmują działania nie motywowane czynnikami komercyjnymi. Wciąż jednak istnieją wydarzenia stanowiące pretekst do wypowiedzi o charakterze autorskim, konceptualnym, aspirującym do rangi sztuki.
Szansa dla bursztynu
W obszarze bursztynu takim właśnie wydarzeniem, inspirującym nowe interpretacje tego – tak silnie obciążonego
tradycją – surowca jest Amberif Design Award. Spojrzenie
na wybrane prace konkursowe, realizacje wybranych artystów i propozycje projektantów pozwoli nam wspólnie
zastanowić się nad intensywnie ostatnio dyskutowaną
kwestią, czy sztuka użytkowa wyczerpała swoje możliwości rozwoju i jest w odwrocie wobec wszechogarniającej
komercji, czy też – jak twierdzi legenda mediolańskiej
sceny wzornictwa Alessandro Mendini obserwujemy
właśnie powrót do unikatowości, rzemiosła i historycznej
tradycji sztuk użytkowych. Bardzo prawdopodobne, że to,
co dzisiaj – w epoce jednorazowych produktów – często
postrzegane jest jak skazany na wymarcie anachronizm,
wkrótce stanie się przejawem nowej awangardy i odzyska
swój ekskluzywny charakter.
53
SEMINAR
to an element of little importance in the “myth creation
campaign” meticulously planned by advertising specialists. If someone still naively thinks that stylistic trends are
developed at Milan designer studios, they should give
up their illusions. The centre of everything has moved
to Beverly Hills, while contemporary design has become
infected with the mechanism of manipulation used by
advertising.
Commercial motivation
This process also concerns the sphere which until recently used to be referred to as art. For a long time already,
jewellery artists and designers (not only in Poland) have
increasingly seldom taken up efforts not motivated by
commercial factors. However, there are still events that
are a pretext for personal or conceptual expression which
aspires to the realm of art.
An opportunity for amber
In the area of amber, the Amberif Design Award competition is just the event to inspire a reinterpretation of this
material which is so burdened with tradition. A look at
selected competition entries, the work of selected artists
and designers, will allow us to ponder together on the recently intensively discussed issue of whether functional
art had exhausted its capabilities of development and
is in retreat versus overwhelming commerciality, or – as
claimed by legendary Milan design scene maven Alessandro Mendini – whether we are at the cusp of a return to
uniqueness, craftsmanship and the historical tradition of
functional arts. It is very likely that what toady – in the era
of disposable products – is often seen as an anachronism
destined for extinction, will soon become a beacon of the
new avant-garde and reclaim its exclusive character.
Pomiędzy art i hard – designem
Between art design and hard design
Pretekstu do analizy perspektyw rozwoju współczesnego
bursztynnictwa dostarczą również obserwacje zjawiska
określanego w konserwatywnych kręgach akademickich
jako „art – design” (rozumianego jako swoista przeciwwaga dla tzw. hard-design, czyli wzornictwa przemysłowego).
Pytanie o przyszłość bursztynu będzie także pytaniem
o celowość edukacji w tym zakresie na poziomie akademickim, a istotnych argumentów dostarczą wybrane prace studentów nowoutworzonej Pracowni Projektowania
Biżuterii i Form Użytkowych na gdańskiej ASP.
Another pretext for an in-depth look at the development
prospects of contemporary amber jewellery is the observation of the phenomenon known in conservative academic circles as “art – design” (understood as a kind of
counterpoint to so-called hard-design, or industrial design).
The question about amber’s future will also be a question
about the need for university education in this regard
and significant arguments will be provided by selected
pieces by the students of the newly-opened Jewellery
and Functional Art Design Studio at the Academy of Fine
Arts in Gdańsk.
SEMINARIUM
54
SEMINAR
Bursztyn we współczesnym
jubilerstwie
Amber in Contemporary
Jewellery
Anna Sado
Anna Sado
Powoli ale systematycznie zmienia się wizerunek bursztynowej biżuterii utrwalony w powszechnej świadomości
odbiorców: bursztyn do tej pory kojarzony z pamiątką
znad morza i szkatułą babci zyskuje miano nowoczesnego i atrakcyjnego. Zawdzięczamy to przede wszystkim
kreatywności projektantów i artystów, którzy odkryli jego
niewyczerpany potencjał. Najbardziej atrakcyjnymi cechami cenionymi przez jubilerów są wyjątkowa uroda
i plastyczność, natomiast „status” odgrywa drugorzędną
rolę.
Slowly but surely, the image of amber jewellery established in public opinion is changing. Amber, which
used to be associated with a souvenir from the seaside
or granny’s jewellery box, is now becoming something
contemporary and attractive. We owe this mostly to the
creativity of the designers and artists who have discovered its unlimited potential. The features that jewellery
makers prize the most are amber’s exquisite beauty and
malleability, whereas “status” plays a secondary role.
Bardzo dobrze widać to na przykładzie zwłaszcza zagranicznych twórców, którzy częściej niż raz sięgnęli w swej
artystycznej karierze po bursztyn. Śledzenie ich dokonań
jest bardzo ciekawe i na swój sposób inspirujące. Tym
bardziej, że zazwyczaj mają oni zupełnie inne spojrzenie
i skojarzenia odmienne od tych, do których przyzwyczaili
nas rodzimi twórcy. Być może także dlatego, że w krajach
niezwiązanych tak silnie z bursztynem, jest on używany
raczej okazjonalnie. Tym ciekawsze jest więc prześledzeni,
jak prezentuje się on w innej estetyce i kulturze tworzenia
biżuterii.
Prawdziwą kopalnią ciekawych pomysłów są konkursy,
zarówno te cykliczne, jak i jednorazowe, zachęcające nie
tylko do użycia bursztynu w rozumieniu warsztatowym,
ale także zawarcia w nim przemyśleń autora na zadany
temat: Międzynarodowy Konkurs na Projekt Biżuterii
z Bursztynem Amberif Design Award (organiztor: Międzynarodowe Targi Gdańskie), Współczesna pamiątka
z bursztynem (organizator: Stowarzyszenie Niemieckich
Złotników i Jubilerów, 2008) czy Konkursu Sztuki Bursztynu Miast Nadbałtyckich (organizator: Muzeum Bursztynu w Ribnitz-Damgarten, 1999) oraz Międzynarodowy
Konkurs Wyrobów Artystycznych z Bursztynu Ałatyr (or-
We can see this very clearly especially in foreign artists
who have repeatedly used amber in their artistic careers.
Following them can be quite intriguing or even inspiring. All the more so that they usually have a completely
different view and different associations than those Polish
artists have made us accustomed to. Perhaps it is because
countries without such strong ties to amber as Poland,
make use of it only occasionally. This makes a review of
how amber is perceived in other jewellery cultures and
aesthetics all the more interesting.
Competitions, be it recurring or one-off, are a genuine
treasure trove of inspiring ideas which not only encourage the use of amber in the technical sense, but also
induce the artists to express their thoughts on a given
subject: the International Amberif Design Award (organiser: Gdańsk International Fair Co.), Contemporary Amber
Souvenir (organiser: Association of German Goldsmiths
and Jewellers, 2008), the Baltic City Amber Art Competition (organiser: Amber Museum in Ribnitz-Damgarten,
Germany, 1999) and the Alatyr International Amber Art
Competition (organiser: Amber Museum in Kaliningrad,
Russia). Their goal – apart from selecting the winning
competition entries – is also to present a certain “attitude
towards amber” which is specific to each country. Other
SEMINARIUM
Kolczyki, Michael Zobel, Niemcy
Earrings. Michael Zobel, Germany
ganizator: Muzeum Bursztynu w Kaliningradzie). Ich celem – poza oczywiście wyłonieniem prac najciekawszych
w opinii jurorów – jest także prezentacja specyficznego
dla każdego kraju „myślenia o bursztynie”. Inicjatywami
zasługującymi na uznanie i wzbogacającymi sztukę bursztynu są warsztaty organizowane przez Kazimierasa
i Virginię Mizgirisów w stworzonym przez nich Domu
Artysty w Nidzie oraz odbywające się po raz drugi warsztaty bursztynnicze w Gdańsku (wcześniej w 2005 roku
warsztaty „Bursztyn w dobrych rękach”). Jednak ciekawe
prace powstają także bez uprzednich przygotowań – dowodem na to jest wystawa prac członków hiszpańskiej
grupy twórczej Taller Perill, stworzonych z okazji otwarcia
galerii Amber Art w Barcelonie w 2008 roku.
Wszystkie te zorganizowane jak i indywidualne inicjatywy ubogacają w istotny sposób współczesną sztukę bursztynniczą. Powstaje cała gama nierzadko nowatorskich
55
SEMINAR
Pierścionki, Andrea Wagner, Międzynarodowe Warsztaty
Bursztynowe, Gdańsk 2010
Rings, Andrea Wagner, International Amberworkshop
Gdańsk
noteworthy initiatives which enrich amber art are the
workshops organised by Kazimieras and Virginia Mizgiris
at their Artists’ House in Nida, Lithuania, and the amber
workshop organised in Gdańsk for the second time (the
previous one, Amber in Good Hands, took place in 2005).
However, interesting works can be made without prior
groundwork, which is proven by the exhibition of the
Spanish art group Taller Perill to mark the opening of the
Amber Art gallery in Barcelona in 2008.
All these organised or individual initiatives vitally enrich
contemporary amber art. A wide array of often innovative design – from classical to totally abstract – shows
new aspects of amber, piques the imagination, provides
food for thought, is inspires and intrigues... For the artists
themselves, taking part in these events is an opportunity
to discover amber, which often leads to amber becoming
part of their artistic portfolios. This was the case with Wil-
SEMINARIUM
projektów – od klasycznych po całkiem abstrakcyjne –
ukazujących nowe aspekty, pobudzających wyobraźnię,
zmuszających do refleksji, służących jako inspiracja, intrygujących... Udział w nich to dla twórców przede wszystkim okazja do poznania bursztynu, co nierzadko kończy
się włączeniem go na dłużej do artystycznego portfolio.
Tak się stało w przypadku Wilhelma Tasso Mattara i Philipa Sajeta, których udział w Amberif Design Award zaowocował nie tylko licznymi pracami z bursztynem, ale
także pomysłem zorganizowania warsztatów bursztynniczych dla międzynarodowych uczestników na Majorce.
Zaproszona na targi Amberif ceniona projektantka amerykańska Barbara Westwood stworzyła ekskluzywną
kolekcję, której sercem – dosłownie i w przenośni – stał
się bursztyn łączony z kamieniami szlachetnymi i oprawiony w złoto. Urzekła ją jego szlachetność i magia, wyjeżdżając z Gdańska, mówiła: „Kocham ciepło i kolor bursztynu. Materiał jest łatwy w obróbce i mało waży, dzięki
czemu można stworzyć okazałą, a mimo to lekką biżuterię,
co nie jest możliwe w przypadku innych kamieni, których
używam. Bursztyn uważam za materiał nader romantyczny
i myślę, że to jest właśnie powód, dla którego tak pięknie
pasuje do mojej kolekcji.”
Nieczuły na wdzięki bursztynu nie pozostał także światowej sławy projektant Michael Zobel, który łączy go
z diamentami i metalami szlachetnymi, udowadniając,
że nie szlachetność a zaklęte w kamieniu piękno ma
decydujące znaczenie: „Dla mnie doświadczenie pracy
z bursztynem było fascynujące, a zwłaszcza zestawienie
najtwardszego materiału, jakim jest diament, z jednym
z najbardziej kruchych, czyli bursztynem. Postrzegam
bursztyn jako kamień szlachetny, bo wszystkie piękne kamienie są szlachetne”. Piękno bursztynu – a w szczególności gra światła, elementów przezroczystych i matowych – zafascynowało także niemiecką artystkę Wibke
Haase, która upatruje w nim symbolu promiennego,
czasem wręcz żarzącego się światła słonecznego. Bursztyn należy do jej ulubionych materiałów, a kreowanie
coraz to nowych jego postaci jest dla niej największym
wyzwaniem.
Sięganie po bursztyn w Polsce jest niejako „naturalnym”
odruchem wielu projektantów i artystów, w przypadku
zagranicznych twórców u podstaw takiej decyzji często
leżą nieco inne pobudki.
Cytaty pochodzą z wywiadów udzielonych dla
Bursztynowego Portalu amber.com.pl
56
SEMINAR
helm Tasso Mattar and Philip Sajet, whose participation in
Amberif Design Award led not only to many amber works,
but also gave birth to an idea to organise an international
amber workshop in Majorca. When celebrated American
jewellery designer Barbara Westwood was invited to the
Amberif Fair, she created an exclusive collection with
amber as its heart, both literally and figuratively – amber
combined with precious stones and set in gold. She was
charmed by its nobility and magic, and and upon leaving
Gdańsk, she said, “I love the warmth and colour of amber.
The material is easy to work with and I love the weight of
Amber. I can create large bold pieces without the heaviness
of other stones. I think the romance of Amber is completely
intact and I think it will be the reason it fits beautifully into
my collections.”
World famous jewellery designer Michael Zobel also has
a soft spot for amber and combines it with diamonds and
precious metals, proving that it is not how precious the
gemstone is, but what beauty it encapsulates that counts:
“To me, my experience working with amber was fascinating, especially combining diamond, the hardest material
of all, with amber, one of the most brittle materials. I see
amber as a precious stone – because all beautiful stones
are precious.” Amber’s beauty, especially the play of light,
its transparent and opaque elements, has fascinated
German artist Wibke Haase, who sees it as a symbol of
ra-diant, sometimes even glowing sunlight. Amber is
among her favourite materials and turning it into ever
new forms is her greatest challenge.
In Poland, using amber is only natural for many designers and artists; their international colleagues often have
other reasons.
Quotes from interviews for the amber.com.pl
SEMINARIUM
57
SEMINAR
BURSZTYN w internecie
AMBER on the Internet
Robert Pytlos
Robert Pytlos
Zgodnie z powiedzeniem: nie ma cię w google, nie istniejesz, swoje poszukiwania w sieci rozpocząłem od adresu
www.google.pl. Już po napisaniu liter „burs” ta najbardziej
popularna z wyszukiwarek podpowiedziała mi frazę: bursztynowa komnata. Zaraz po niej uplasowały się słowa
„bursztyny” i „bursztyn”.
As the saying goes: if you’re not on Google, you don’t
exist, so I began my search with www.google.pl. When I
typed in “burs”, the first four letters of bursztyn (Polish for
amber), the search engine suggested bursztynowa komnata (The Amber Room). Right after were bursztyny (plural
for amber) and bursztyn.
Na zapytanie „bursztynowa komnata” wyszukiwarka
google wskazał mi 38 900 linków. Choć linków najmniej
spośród trzech powyżej wymienionych to jednak trzeba
przyznać, że jak na internet to pierwsze wskazania dotyczące komnaty są niesłychanie przyzwoite.
The query for the amber room produced a result with
38,900 links. Even though this query produced the least
number of links from among the three described above,
one has to admit that the first links concerning the Amber
Room are very good indeed (for the Internet, that is).
Po pierwsze Wikipedia
First and foremost: Wikipedia
Na pierwszym miejscu, co dość częste zwłaszcza w przypadku mało komercyjnych zagadnień znalazła się informacja temat komnaty na polskiej wersji Wikipedii. Na kolejnych miejscach uplasowały się doniesienia o prawdopodobnym odnalezieniu w grudniu 2009 roku Bursztynowej Komnaty w Pniewie oraz bardzo ciekawy wywiad
z Bogusławem Wołoszańskim, pt. “Bursztynowa Komnata
jest dziś warta pół miliarda dolarów”.
The first link led to an entry about the Amber Room in
the Polish version of Wikipedia, which is a rather typical
result when searching for non-commercial items. The
subsequent links led to reports of the alleged discovery
of the Amber Room in Pniewo, Poland, in December 2009
and a very interesting interview with Polish TV journalist
Bogusław Wołoszański with the headline: “Today, the
Amber Room is Worth Half a Billion Dollars.”
850 000 wskazań na bursztyn
850 000 hits for amber
Podobnie rzecz dotyczy hasła: „bursztyn”. Dwa pierwsze
wskazania dotyczą Wikipedii. Kilka kolejnych to wpisy
komercyjne niereklamujące konkretne sklepy internetowe i firmy. Jeśli jednak chodzi o statystyki to Bursztynowa
Komnata zostaje daleko, daleko w tyle za słowem bursztyn: 850 tysięcy wskazań wobec 38 900 na bursztynową
komnatę mówi samo za siebie. Poza tym przy wyświetleniu pierwszych dziesięciu wpisów, więcej merytorycznej
wiedzy o bursztynie i tradycji z nim związanej otrzymujemy po przeczytaniu wskazań na temat bursztynowej
komnaty, aniżeli słowa bursztyn.
The same thing happened when I typed: “bursztyn”. The
first two results linked to Wikipedia. The next few led to
on-line stores and companies. In terms of statistics, the
Amber Room was way, way behind amber: 850,000 results for amber versus 38,900 for the Amber Room speaks
for itself. Furthermore, we get more factual knowledge
about amber and its traditions from the first ten results
for the query ‘Amber Room’ than we get for amber.
SEMINARIUM
58
SEMINAR
SEMINARIUM
59
SEMINAR
Bursztyny 207 000 razy
Amber in plural comes up 207,000 times
Bursztynek na Youtube
Bursztynek on Youtube
Pozostało nam wpisać słowo „bursztyny”, aby zakończyć
pierwszy etap, a właściwie wstępne rozeznanie rozległych
badań dotyczących pozycji bursztynu w internecie. Okazuje się, że wpis “bursztyny” pojawia się w wyszukiwarce
„www.google.pl” aż 207 tysięcy razy. I tu bardzo ciekawe
wpisy: dwa pierwsze z nich dotyczą omówień książki
Zofii Kossak-Szczuckiej, pt. „Bursztyny”, złożonej z 32
opowiadań, których tematem są dzieje Polski od czasów
najdawniejszych do XIX wieku. Autorka opisuje plemiona
słowiańskie, przyjęcie przez Mieszka I chrześcijaństwa
i chrystianizację kraju, co ma związek z wykorzenieniem
wierzeń w bogów pogańskich. Bardzo ciekawy jest wpis
drugi na stronie Gimnazjum nr 9 w Krakowie, z którego
dowiadujemy się więcej o autorce dzieła oraz możemy
przeczytać je, w tym oczywiście „Opowieść o bursztynie”.
Ale “google” to nie wszystko.
I finished the first stage of my search by typing bursztyny
(Polish plural for amber) to conclude my initial reconnaissance of amber’s presence on the world wide web. It
turns out that bursztyny produced as much as 207,000
results on www.google.pl. There were a number of very
interesting results: the first two links led to reviews of
Bursztyny, a book by Zofia Kossak- Szczucka, which consists of 32 short stories based on Poland’s history from the
most ancient times until the 19th century. The author describes Slavic tribes, the adoption of Christianity by Duke
Mieszko I, the country’s Christianisation and eradication
of its pagan religion. The second result lead to the website of Gymnasium (Junior High School) No. 9 in Cracow,
which tells us more about the book’s author and where
we can read her work including, of course, The Story of
Amber. But there is more than just Google.
Czas zobaczyć co w temacie bursztynu dzieje się na
www.youtube.com, najbardziej popularnego na świecie
portalu, na którym ludzie z całego świata udostępniają
całemu światu ich zdaniem godne uwagi filmy i filmiki.
Znów jak w wypadku „google” do wyszukiwarki wpisujemy literki: „burs” i wyskakuje nam „bursztynek”. Na
pierwszym miejscu piosenka „Kulfona i Moniki”, bohaterów dziecięcych z lat osiemdziesiątych. Imponująca
liczba wyświetleń – blisko 510 tysięcy!!! Któż z mojego
pokolenia nie pamięta słów refrenu: „Bursztynek, bursztynek, znalazłam go na plaży. Słoneczna kropelka, kropelka złotych marzeń!”.
Time to see if there is anything amber on www.youtube.
com, the world’s most popular video-sharing website
where people from round the globe upload what they
believe to be worthwhile films and clips for all to see. Just
like with Google, I typed in “burs” and the result came:
“Bursztynek”, a song from a Polish children’s television
show from the 1980s, with an amazing almost 510,000
views!!! Everyone my age remembers the song’s chorus:
“I found amber on the beach. A sunny drop, a drop of
golden dreams!”
Natomiast jeśli wpiszemy słowo amber (po angielsku
znaczy bursztyn) to na pierwszym miejscu wyskoczy
nam przebój dyskotekowej piosenkarki o pseudonimie
„Amber”, ale już na drugim miejsu pojawia się teledysk
amerykańskiej grupy 311, do rockowej ballady pt. „Amber”. Piosenka o ciekawej kompozycji, podczas której autor wyznaje ukochanej, że bursztyn jest barwą jej energii.
Ponad 510 tysięcy wyświetleń mówi samo za siebie.
Bursztyn w internecie – wnioski
Pozycjonowanie bursztynu w internecie to ogromne
wyzwanie dla miłośników złota północy. Przedstawiłem
w tym streszczeniu tylko kilka przykładów, żeby wskazać
kierunki naszego myślenia o godnej pozycji bursztynu
w internecie. Moim zdaniem mamy ogromne szanse
do nadania bardziej bursztynowych barw sieci www.
Musimy tylko wszystko dobrze zaplanować i konsekwentnie wcielać to w życie. Przed nami dużo pracy: www.
google.pl, Wikipedia, www.youtube.com, także Facebook
i Twitter, ale również i mniejsze nakłady finansowe w porównaniu do takich mediów jak telewizja, radio czy kolorowa prasa. Musimy tylko chcieć działać planowo i co
najważniejsze wspólnie. Moim zdaniem powinniśmy
powołać grupę bursztynowych Wikipedystów, którzy
zadbają o solidność i obszerność bursztynowych wpisów
na łamach różnych wersji językowych Wikipedii. Postulat
ten tym bardziej aktualny ponieważ w tym roku w Gdańsku planuje się organizację zjazdu Wikipedystów.
Piosenka „Kulfona i Moniki”, bohaterów dziecięcych z lat
osiemdziesiątych na portalu youtube
“Bursztynek”, a song from a Polish children’s television show from
the 1980s, on youtube
When we type in the English word amber, the first result
is a hit by Amber, a disco singer. That said, the second
result leads to a video clip from the American group 311,
and its power ballad Amber. It’s an intriguing piece, in
which the singer tells his loved one that amber is the
colour of her energy. Over 510,000 views speak for
themselves.
Amber on the Internet – conclusions
Amber’s positioning on the Internet is a great challenge
for the lovers of the Gold of the North. I’ve given here
but a few examples in order to indicate the directions of
thinking about amber’s rightful place on the net. I feel
we’ve got a tremendous opportunity to give the world
wide web more of an amber tint. All we have to do is
come up with a good plan and then consistently execute
it. We’ve got plenty to do: www.google.pl, Wikipedia,
www.youtube.com, Facebook and Twitter, but all this
costs a lot less than TV, radio or illustrated magazines. All
we have to do is act according to plan, and most importantly, together. I think we should appoint a group of
amber Wikipedists who will make sure that the amber
entries in Wikipedia’s various language versions are both
reliable and exhaustive. This idea is all the more current
today because an annual Wikipedian meeting, Wikimania,
is scheduled to take place in Gdańsk this year.
SEMINARIUM
60
SEMINAR
Bursztynowy świat Aleksandra
Zhuravlova
The Amber World of Alexander
Zhuravlov
Alexander Krylov
Alexander Krylov
Z nazwiskiem Aleksandra Aleksandrowicza Żurawlowa
związana jest cała epoka artystycznej obróbki i konserwacji bursztynu w Rosji. Od końca lat 70-tych ХХ wieku
Aleksander Zhuravlov uczestniczył, stał na czele i był inicjatorem wielu projektów artystycznych i konserwatorskich, związanych z historią oraz istnieniem wyrobów
z bursztynu.
The name of Alexander Alexandrovich Zhuravlov is associated with an entire era of artistic amber craft and amber
artefact restoration in Russia. From the late 1970s, Alexander Zhuravlov took part, led or was the initiator of many
artistic and restorative projects related to the history and
preservation of amber artefacts.
Droga twórcza mistrza wielu ludziom mogła wydawać się
niezwykłą: najpierw – inżynier-konstruktor, opracowujący
akceleratory elektronów, następnie – designer i na koniec
– artysta – konserwator wyrobów z bursztynu wyższej kategorii, członek Związku Artystów Plastyków FR, członek
Światowej Rady Bursztynu. Życie А. А. Zhuravlova jaskrawo obrazuje prawidłowość naszego bytu: trudności i przeszkody powstałe na jego drodze stawały się niezbędnymi
etapami jego rozwoju osobowościowego i twórczego. Za
każdym razem zmiany losu Aleksandra Zhuravlova były
porównywane z poważnym wewnętrznym duchowym
poszukiwaniem, rozmyślaniem o konieczności życiowych
wyborów.
Pierwsze kroki A. A. Zhuravlova w dziedzinie bursztynu
były ściśle związane z Kaliningradzkim Muzeum Bursztynu. Właśnie tu zapoczątkowana została twórcza droga
mistrza. Młody, zakochany w bursztynie zespół rozpoczął
pod koniec lat siedemdziesiątych ubiegłego stulecia ogromną pracę w zakresie stworzenia nowego muzeum.
Jednym z istotnych problemów stała się konieczność kopiowania zachowanych w muzeach artystycznych dzieł
z bursztynu z XVII–XVIII wieku i odtworzenia na podstawie
fotografii utraconych arcydzieł. Tradycje artystycznej obróbki bursztynu w świecie do tego czasu zaginęły. Trzeba
było rozpoczynać „od zera”, metodą prób i błędów. Jednak
właśnie na bazie Muzeum Bursztynu odradzały się i były
opracowane główne aspekty technologii, chemia bursz-
Many would consider the master’s creative life-story unusual: first – an engineer and builder, constructor of electron accelerators, then – a designer and finally – an artist
and restorer of amber artefacts of the highest category,
member of the Artists’ Union of the Russian Federation,
member of the World Amber Council. The life of А. А.
Zhuravlov is a striking illustration of the human lot in life:
the difficulties and obstacles he encountered became
keystones for his personal and artistic development.
Every time, the turns of fate that happened to Alexander
Zhuravlov went along with his serious spiritual introspection and thoughts about the need to make vital decisions.
A. A. Zhuravlov’s first steps into the world of amber were
closely tied to the Kaliningrad Amber Museum. It was
there that the master’s artistic journey began. In the late
1970s, the Kaliningrad team of young amber lovers began
an enormous undertaking to create a new museum. One
of their significant problems was the need to copy amber
artefacts from the 17th–18th centuries preserved in museums and recreate lost masterpieces based on photographs.
The traditions of artistic amber craft were lost by that
time. Everything had to be started from scratch, by trial
and error. But it was at the Amber Museum that the main
aspects of technique, amber chemistry and the tools of the
craft were recreated and studied. And so, the traditional
methods of the artistic crafting of the sunny gemstone
were reborn. This work determined his future choices.
SEMINARIUM
61
SEMINAR
Bursztynowy obraz „Ruś” (wymiary bez ramy: 120 x 240 cm)
The amber picture “Russia” (size without frame: 120 x 240 cm)
tynu, instrumentarium, rozpoczęło się odrodzenie tradycyjnych sposobów obróbki artystycznej słonecznego
kamienia. Praca ta przesądziła o jego dalszym wyborze.
Następne 16 lat życia mistrza oddane zostało na odtworzenie ósmego cudu świata – znamienitej Komnaty Bursztynowej – w pracowni konserwacji bursztynu w Pałacu
Jekateryninskim. Pomysł ten w tamtym czasie wielu
ludziom wydawał się nierealny. Mimo to A. A.Zhuravlov
wierzył w sukces. I rozpoczęła się wytężona praca. Jako
dyrektor i kierownik artystyczny, wziął na siebie ogromną
pracę w zakresie organizacji pracowni, doboru i przeszkolenia zespołu, stworzenia metod obróbki kamienia,
poszukiwania specjalistów i organizacji, które zdolne byłyby pomóc w sprawie odtworzenia bursztynowego arcydzieła. Historia pracy w archiwach, poszukiwań kamiennego surowca, eksperymentów w laboratoriach fizykochemicznych i fotograficznych, nieskończonych sporów
i dyskusji z powodu zmiany koloru bursztynu – godne
są oddzielnej opowieści. Niemniej, baza dla realizacji
imponującego pomysłu odtworzenia bursztynowych
paneli została założona i w 2003 roku komnata w końcu
otworzyła swoje drzwi dla zwiedzających.
The master devoted the next 16 years of his life to recreate the Eighth Wonder of the World – the magnificent
Amber Room – at the amber restoration workshop of
Catherine Palace. Many people thought the idea unrealistic at the time. In spite of that, A. A. Zhuravlov believed
he would succeed. And so the hard work began. As the
workshop’s director and artistic head, he took upon himself the great effort of organising the studio, selecting
and training its staff, developing amber processing methods, looking for specialists and organisations which
could help his cause of recreating the amber masterpiece.
The story of his research in archives, his search for raw
material, experiments in physical, chemical and photographic laboratories, unending arguments and discussions on how to alter the amber’s colour deserve a separate telling. In any event, Zhuravlov and his team developed the know-how necessary to recreate the amber
panels and in 2003 the Room finally opened its doors
to the public.
A job change in the mid-1990s allowed A. A. Zhuravlov
to take advantage of his talent in a new way. His long-standing work with the Moscow Kremlin Armoury and
SEMINARIUM
62
SEMINAR
SEMINARIUM
Specjalista z wieloletnim stażem Aleksander Zhuravlov
był nie tylko uznanym mistrzem w dziedzinie konserwacji
bursztynu, lecz także autorem i osobą, która opracowała
unikalne metody artystycznej obróbki bursztynu oraz
współautorem wynalezienia sposobu na zmianę jego
koloru. Sposób ten zastosowano przy odtwarzaniu Komnaty Bursztynowej oraz przy wykonaniu kopii i naukowych rekonstrukcji wyrobów europejskich mistrzów
XVII–XVIII wieków.
A. Zhuravlov podczas prac nad bursztynowym obrazem „Ruś”
A. Zhuravlov working on the amber picture “Russia”
Zmiana miejsca pracy w środku lat 90-tych pozwoliła
A. A. Zhuravlovowi zrealizować inne możliwości jego talentu. Wieloletnia współpraca ze Zbrojownią Moskiewskiego Kremla i Państwowym Ermitażem w Sankt-Petersburgu przywróciła do życia nie jeden zabytek historii
i kultury. Wiele z wyrobów bursztynowych, które trafiły
do rąk Aleksandra Zhuravlova było na tyle zniszczonych,
że niemożliwe było patrzenie na nie bez łez. Niektóre
przedmioty to była kupka zdekompletowanych elementów, z których jak feniks z popiołów, pod rękoma mistrza
powstawały przepiękne rzeczy z XVII–XVIII wieku. Tak
w szczególności było z buławą Patriarchy Filareta z XVII w.
i wazą dekoracyjną do zupy zwaną „Rossolnik” (dosłownie:
zupa ogórkowa) z XVIII w. (ze zbiorów Zbrojowni). Wieloletnia praca w magazynach Ermitażu przywróciła życie
całej kolekcji wyrobów bursztynowych XVII–XVIII w., pokazanych na wystawie „Bursztyn bałtycki w zbiorach
Ermitażu”.
Prawdziwe mistrzostwo zawarte jest nie w technice obróbki kamienia, nie w dokładności rzeźby, nie w zawiłości
i skomplikowaniu wykonywanej pracy. Wyraża się ono
w umiejętności ucieleśnienia idei, uczucia, myśli w materiale. Bez wątpienia, mistrz wybiera ten materiał, który
według niego jest najbardziej odpowiedni. Dla jednego
będzie to płótno i olej, dla innego papier i glina, a dla
Aleksandra Zhuravlova był to bursztyn. Wspaniałe wyczucie formy, koloru, odczuwanie właściwości i charakteru
bursztynu, pozwoliły mistrzowi przezwyciężyć ograniczenia, które zawsze stawia sam kamień i wyjść na zasadniczo inny poziom pracy i twórczości.
A. Zhuravlov na wystawie w „Galeria Wyrobów Bursztynowych”, 2009
A. Zhuravlov at the exhibition “Amber House Masterpieces”, 2009
the Hermitage in St Petersburg brought numerous artefacts of history and culture back to life. Many of the amber artefacts which came to Alexander Zhuravlov’s hands
were so badly damaged that one could not bear to look
at them without shedding tears. Some of them were but
piles of incomplete pieces which rose like a phoenix from
the ashes, as the master’s hands recreated beautiful artefacts from the 17th and 18th centuries. This was especially
the case with the baton of Patriarch Philaret from the 17th
century and the 18th century ornamental soup tureen
called The “Rossolnik” [which literally means cucumber
soup] from the collection of the Kremlin Armoury. In his
many year of work in the storerooms of the Hermitage, he
brought an entire collection of amber artefacts from the
1600 and 1700s back to life, as shown at the “Baltic Amber
at the Hermitage” exhibition.
His true mastery does not lie in the gemstone crafting
technique, nor in the precision of sculpting, not even in
the intricacy and complexity of his work. It is expressed in
his capability of embodying ideas, feelings and thoughts
in the material. It is certain that the master selected the
very material he thought to be the most appropriate. For
one person this might be canvass and oil, another would
choose paper and clay, for Alexander Zhuravlov it was
amber. His wonderful feeling for form, colour, the way he
knew amber’s properties and nature, allowed the master
to overcome the limitations imposed by the gemstone
itself and arrive at a fundamentally new plane of work
and creativity.
Na dzień dzisiejszy Aleksander Zhuravlov jest jedynym
autorem mozaikowych portretów i monumentalnych
panneau z bursztynu. Początek całego szeregu prac mozaikowych przypada na lata 90-te, kiedy to na zamówienie Moskiewskiego Kremla pracownie Pałacu Jekateryninskiego wykonały szereg ikon z twardego kamienia
i bursztynu do Sali Modlitewnej oficjalnych apartamentów prezydenta FR. Mozaikowe ikony „Borys i Gleb” oraz
„Cud św. Jerzego ze smokiem” były pierwszymi w całym
szeregu dzieł autorskich Aleksandra Aleksandrowicza.
Według opracowanej przez niego technologii, płytki
bursztynu dobierane są na podstawie rysunku, kształtu,
koloru i zmienia się im kolor w ten sposób, aby stworzyć
„żywy” obraz o dużych wymiarach. W ciągu lat rękoma
mistrza stworzone zostały portrety wielu postaci historycznych – Natsume Soseki, Jurija Gagarina, Piotra Czajkowskiego, Lwa Tołstoja, Immanuela Kanta, Aleksandra
Puszkina, cara Aleksandra II, cara Piotra I. Największymi
projektami były monumentalne panneau „Wojna i Pokój”
(„Ruś”), „Świt nad brzegami Kuji” i „Złoty kwiatek Kinkaku-ji”, znajdujące się w Muzeum Bursztynu i Centrum Kultury w Kuji (Japonia) oraz panneau „Ruś”, wykonane dla
prywatnej galerii w Rosji.
Każdy z tych wyrobów zasługuje na oddzielny opis i opowiadanie. Nie ma wątpliwości, że doświadczenia zdobyte
podczas pracy w pracowni bursztynu w Carskim Siole,
designerskie podejście do obróbki materiału i artystyczna wizja świata dały możliwość realizacji najśmielszych
idei twórczych w bursztynowej mozaice. Zaangażowanie
Aleksandra Zhuravlova w swoje dzieło przyciągało i było
natchnieniem dla innych osób. Jego pomysły artystyczne
po raz pierwszy zostały zrealizowane za granicami Rosji –
w Japonii. Pomimo, że dalekim od nas wydaje się ten kraj
i jego kultura, to estetyczna wrażliwość, zainteresowanie
i szacunek do obcych tradycji pozwoliły A. A. Zhuravlovowi stworzyć takie zachwycające dzieła jak „Złoty kwiatek
Kinkaku-ji” i „Świt nad brzegami Kuji” właśnie według
japońskich narodowych motywów.
63
SEMINAR
As a long-standing specialist, Alexander Zhuravlov was
not only a celebrated master in amber renovation, but
also an artist in his own right and a person who developed unique methods of artistic amber craft and co-developed a method to alter amber’s colour. This method was
used to recreate the Amber Room and to make copies
and scientific reconstructions of the works of European
masters from the 17th and 18th centuries.
To date, Alexander Zhuravlov remains the only artist to
have made mosaic portraits and monumental panneaux
of amber. He began a whole series of mosaic pieces in
the 1990s when, upon commission from the Moscow
Kremlin, the workshops at Catherine Palace made a number of icons out of hard stone and amber for the Prayer
Hall of the official suite of the President of the Russian
Federation. The mosaic icons “Boris and Gleb” and “St
George’s Miracle with the Dragon” were the first in a series
of original works by Alexander Alexandrovich. Following
the technique he developed, the gemstone plates were
for their pattern, shape and colour, and/while their colour
was altered to create a large-scale “living” picture. Over
the years, the master made portraits of many historical
figures: Natsume Soseki, Yuri Gagarina, Pyotr Tchaikovsky,
Leo Tolstoy, Immanuel Kant, Alexander Pushkin, Tsar Alexander II and Tsar Peter I. His biggest projects were the
monumental panneaux: “War and Peace” (“Rus”), “Dawn
by the Shores of Kuji” and “The Gold Flower Kinkaku-ji” at
the Amber Museum and Centre of Culture in Kuji, Japan,
and the panneau “Rus” made for a private gallery in Russia.
Every one of these works deserves its own description
and story. There can be no doubt that the experience
Zhuravlov gained during his work at the amber workshop
at Tsarskoye Selo, his designer’s approach to working
the material and artistic vision of the world made him
capable of carrying out the boldest artistic endeavours in
amber mosaic. Alexander Zhuravlov’s commitment to his
work attracted many people and inspired them. His artistic ideas were first carried out outside Russia, in Japan.
Even though this country and its culture seem remote
from ours, Zhuravlov’s artistic sensitivity, interest and
respect for foreign traditions made it possible for him to
create such delightful works as “The Gold Flower Kinkakuji” and “Dawn by the Shores of Kuji” based on indigenous
Japanese motifs.
“The Gold Flower Kinkaku-ji” is a 195 by 277 cm triptych,
with a centrally-placed picture of the Buddha sitting on
a lotus flower with the Bodhisattvas. The panneau was
modelled on an altar from the Golden Pavilion of Kinka-
SEMINARIUM
„Złoty kwiatek Kinkaku-ji” jest to tryptyk o rozmiarach 195
x 277 cm, z centralnym obrazem, którego jest zasiadający
na lotosie Budda z Bodhisattwami. Za pierwowzór tego
panneau posłużył ołtarz ze Złotej Świątyni (Kinkaku-ji)
XII wieku. Dwie pozostałe części tryptyku przedstawiają
„okna” do Japonii, pozwalające zachwycać się pięknem
przyrody tego kraju. Z prawej strony – najbardziej wysunięta wschodnia część wyspy, gdzie wstaje słońce, ze skałami w oceanie, z których każda ma swoją nazwę własną,
a z lewej strony – góra Iwate-san na zachodzie. Wszystkie
trzy części były symbolicznie połączone w jedno panneau
zakończone kopułą – kopią dachu Świątyni Kinkaku-ji
(z notatek A. Żurawlowa). Nazwę dla panneau zaproponował sam przeor Świątyni.
Jeszcze jedna monumentalna praca – panneau „Świt nad
brzegami Kuji” – znajduje się w Centrum Kultury w Kuji.
Kanwą tej pracy stały się legendy i mity Japonii. Język
symboli przekazuje nam historię o tym, jak bogini Amaterasu, której wnuk później został pierwszym imperatorem,
po sklepieniu tęczy zeszła do wód Morza Japońskiego,
zanurzyła kopię w falach i z kropli, które upadły z jej ostrza,
utworzyły się wyspy Archipelagu Japońskiego. Ognistoczerwony smok – jako symbol powodzenia szybuje nad
ziemią, a okręt otwiera nowe horyzonty.
Niestety, А.А. Zhuravlov nie realizował wszystkich swoich
pomysłów i projektów, ale jedna z najbardziej znaczących
w jego życiu prac – monumentalne panneau „Ruś” zostało
ukończone rok przed jego tragiczną śmiercią. Obrazy
tego panneau są zwierciadłem odczuwania świata przez
samego mistrza. Siwy rycerz – obrońca i młoda kobieta
z dzieckiem – jak gdyby dwie strony duszy, dwie strony
każdego charakteru, łączącego w sobie męskie i żeńskie
cechy: siłę i dobroć, odwagę i czułość, surową twardość
i rodzicielską troskę. Jako człowiek prawosławny, Aleksander Aleksandrowicz w centrum swojego życia postawił
wiarę. I centralnym obrazem panneau jest jasno-słoneczny
obraz Świętego Jerzego Zwycięzcę, zadającego klęskę
pradawnemu wężowi. Sam bursztyn sprzyja ucieleśnieniu
idei świata wewnętrznego – jedna z głównych idei chrześcijańskich zasad wiary, kiedy każdy człowiek może i powinien odkryć w sobie to, co łączy go z Bogiem. Nie przypadkowo w bizantyjskich mozaikach i staroruskich ikonach stosowana była pozłota jako światłonośne tło dla
każdego obrazu.
Złoty blask symbolicznie przekazuje obraz niestworzonego światła, woli i obecności Boskiej. Złoty blask bursztynu
najlepiej harmonizuje z tym symbolem i wywołuje nie
tylko estetyczne zadowolenie, ale odzywa się w duszy
jakimś niemym zachwytem i szacunkiem.
64
SEMINAR
SEMINARIUM
ku-ji from the 14th century. The triptych’s two other parts
depict “windows” into Japan, which give an idea of the
beauty of the country’s nature. On the right: the easternmost part of the island where the sun rises, with rocks in
the ocean, each of which has its own name; on the left:
Mount Ivate-san in the west. All three parts were symbolically joined into a single panneau crowned with a dome:
a copy of the roof of the Kinkaku-ji Temple (from the notes
of A. Zhuravlov). The name for the panneau was coined by
the Temple’s abbot himself.
Symboliczną i jednocześnie tragiczną stała się praca A. A.
Zhuravlova nad portretem rosyjskiego imperatora Aleksandra II, zakończona jesienią 2009 roku. Jest coś mistycznie niewytłumaczalne w zbieżności losów dwóch Aleksandrów. Każdy z nich był pionierem w swoim dziele i reformatorem, nie bojącym się stawiać śmiałe i ryzykowne
kroki i obaj zostali nikczemnie zabici. Pod koniec grudnia
2009 roku Aleksander Aleksandrowicz był śmiertelnie raniony przez dwóch złoczyńców i z powodu otrzymanych
urazów zmarł w szpitalu noszącym imię Aleksandra II.
There is one more monumental work: the panneau “Dawn
by the Shores of Kuji” at the Centre of Culture in Kuji. The
work is based on Japanese legends and myths. Through
symbols, it tells us the story of how the goddess Amaterasu, whose grandson later became the first emperor,
came down the arc of the rainbow to the waters of the
Sea of Japan and dipped a lance in its waves for the islands of the Japanese Archipelago to form out of the
drops which fell from its blade. A fiery-red dragon hovers above the ground as a symbol of good fortune
and a ship opens new horizons.
Warto również wspomnieć ostatnią monumentalną pracę
Aleksandra Aleksandrowicza, nad którą długo pracował
– jest to projekt podłogowej szafki na obrazy święte dla
ikony carskich męczenników Mikołaja i Alekseja. Szafka
na obrazy święte z umocowaną ikoną przekazane były
jako dar do Kazańskiego Soboru w Sankt-Petersburgu
dzień po śmierci Aleksandra Aleksandrowicza.
Unfortunately, A.А. Zhuravlov did not manage to carry
out all his ideas and projects, but one of his most significant works: the monumental panneau “Rus” was completed a year before his tragic death. The pictures in this
panneau are a reflection on how the master himself felt
about the world. A grey-haired knight as a protector
and a young woman with a child – as if two sides of the
soul, two sides of every personality, combining male and
female features: strength and goodness, courage and tenderness, stern firmness and parental care. As a member
of the Orthodox Church, Alexander Alexandrovich put
faith in the centre of his life. And so, the panneau’s central
picture gives a brightly sunny rendition of St George the
Victor slaying the ancient dragon. The amber itself helped
to embody this idea of internal life: one of the main Christian articles of faith whereby everyone can and should
find in themselves their connection to God. It is no coincidence that Byzantine mosaics and Old Russian icons had
gilding as a light-bearing background for every picture.
The golden glow symbolically conveys the image of incredible light, Divine will and presence. Amber’s golden
glow harmonises best with this symbol and produces not
only artistic pleasure, but arouses some mute admiration
and respect in the soul.
A. A. Zhuravlov’s work on the portrait of Russian Tsar
Alexander II, completed in autumn 2009, was both symbolic and tragic. There is something mystically inexplica-
W jednym z wywiadów powiedział on żartem, że ponieważ zapasy bursztynu nie są bezkresne, to nasz wiek będą
wspominać jako epokę największych projektów z bursztynu, rozkwitu bursztyniarstwa. Teraz i jego nazwisko
będzie na zawsze związane z tą epoką, co więcej, udało
się jemu stworzyć swój własny unikalny i niepowtarzalny świat – świat bursztynu Aleksandra Zhuravlova.
65
SEMINAR
ble in the similarity of the fates of the two Alexanders.
Each was a pioneer in his work and a reformer unafraid to
take bold and risky steps, and both were despicably murdered. In late December 2009, Alexander Alexandrovich
was mortally wounded by two criminals and died from
his wounds in a hospital named after Alexander II.
It is also worth mentioning the final monumental piece
by Alexander Alexandrovich, which he had worked on
for a long time: a design of a floor standing cabinet for
sacred pictures to accompany an icon of the tsar-martyrs
Nicholas and Alexiey. The cabinet for the sacred pictures
with the icon mounted on it were given as a gift to the
Kazan Cathedral in St Petersburg a day after Alexander
Alexandrovich’s death.
In one of his interviews he joked that since amber resources were not unlimited, our times would be remembered as the era of the grandest amber projects, as an
amber golden age. Now, his name will always be associated with this era as well. What is more, he succeeded in
developing his own unique world: The Amber World of
Alexander Zhuravlov.
Dzieła A. Zhuravlova: „Archanioł Gabriel” (26 x 21 cm), „kolumna Aleksandra” (49 x 20 x 20 cm), „Utracony raj” (25 x 15 cm), „Car Piotr Wielki” (wys. 18 cm).
Works of A. Zhuravlov: “Archangel Gabriel” (26 x 21 cm), “Alexander column” (49 x 20 x 20 cm), “Lost paradise” (25 x 15 cm), „Emperor Peter the Great” (h. 18 cm).
SEMINARIUM
66
SEMINAR
SEMINARIUM
ozdoby (broszki, bransolety i inne), lecz również nadzwyczajne rzeczy: epolety, wisiorek w kształcie ogromnego
słonecznika, pas, nazwany „Gałąź jarzębiny”. Umiała tworzyć nadzwyczajne torby, upiększone przez bursztynowe
kwiaty, w formie jabłka lub „Autobusu z Londynu”. Niektóre jej rzeczy, jak, na przykład, epolet „Dmuchawiec”, mogą być częścią składową ubrania lub służyć ozdobą dla
wnętrza.
WSPANIAŁY talent eleny Gradinarowej
(1959–2009)
Elena Gradinarova’s generous talent
(1959–2009)
Zoya Kostyashova
Zoja Kostiaszowa
Talent rosyjskiej artystki-plastyka Eleny Gradinarowoj
przypominał jej ukochany kamień – bursztyn: tak samo
szczodry, pełen życia, ciepły, świecący z wewnątrz, grający wszystkimi barwami i często bardzo niespodziewany.
Zawsze wyróżniała się wśród bursztynników kaliningradzkich szczególnym, bardzo ostrożnym stosunkiem do
bursztynu. Wpadła w podniecenie na widok zrekonstruowanej Bursztynowej Komnaty w Carskim Siole: uważała,
że nie wolno tak barbarzyńsko ciąć, piłować i barwić
bursztynu, zabijając jego żywą duszę i zmieniając jego
naturalną przyrodę do tego stopnia, że nie możno go
było poznać. Sama, z umiłowaniem wykorzystywała
nawet drobny, niepokaźny kamień.
The talent of Russian artist Elena Gradinarova was very
much like her beloved gemstone amber: it was just as
generous, full of life, warm, glowing from the inside, with
all colours at play and often very surprising. She always
stood apart from other Kaliningrad amber jewellers with
her cautious, even tremulous attitude to amber. She was
agitated by the sight of the reconstructed Amber Room
at Tsarskoye Selo’s Catherine Palace: she believed that
one must not be so barbaric as to cut, saw and tint the
gemstone, to kill its living soul or change its nature beyond recognition. Elena herself lovingly used even small,
inconspicuous stones.
Elena zaczynała zajmować się bursztynem w środku
lat 1990-tych i potrafiła zdobyć uznanie, będąc jeszcze
artystą-amatorem. Zawsze chciała otrzymać wykształcenie fachowe. Jej marzenie spełniło się w Gdańsku, gdzie
w latach 1999–2000 studiowała się w Akademii Multimedialnej. Szczególna twórcza atmosfera, która panowała
w Akademii, zainteresowanie dla jej twórczości i poparcie ze strony polskich nauczycieli oraz przyjaciół dały
potężny bodziec dla rozwoju jej wrodzonego talentu.
Główny temat jej dzieł – to przyroda w całej swojej różnorodności, widziana szczególnym wzrokiem artysty-plastyka, przepuszczona przez graniastosłup jego wrażeń i przeżyć. Jak żywe jawią się nam miłe bukiety konwalii, od nich
wieje wiosną; jaskrawa gałąź bzu przypomina nam o jasnym maju, a lilie wodne kojarzą się z gorącym letnim
dniem; fantastyczne ryby, morskie łyżwy i gwiazdy jakby
przenoszą nas w czarodziejski świat carstwa podwodnego. Ona po mistrzowsku łączyła bursztyn z innymi materiałami „żywymi”: skórą, tkaniną, drzewem, piórami ptaków
itd. Tworzyła nie tylko tradycyjne w formie i użytkowe
Elena began her work with amber in the mid 1990s and
was able to gain recognition while still an amateur artist. She always wanted to get a professional education.
Her dream came true in Gdańsk, where she studied at
the Multimedia Academy of Art from 1999 to 2000. The
Academy’s uniquely creative atmosphere, attentive interest in her work and support from her Polish teachers and
friends provided an enormous impulse for the development of her innate talent.
Her works had nature as their main subject – nature in
all its variety, as seen through the inimitable eyes of an
artist, filtered through the prism of her impressions and
experience. Lifelike, pretty bunches of lily of the valley
watch us, giving a breath of spring; a vivid sprig of lilac
reminds us of the bright month of May, with water lilies
bringing a touch of a hot summer day; fantastical fish,
seahorses and starfish transport us into the magic world
of the underwater kingdom. She masterfully combined
amber with other “living” materials: leather, fabric, wood,
feathers etc. She made not only decorations which were
traditional in form or purpose (brooches, bracelets etc.)
Elena Gradinarowa propagowała bursztyn w Rosji i za
granicą za pomocą licznych pokazów, w których duże bursztynowe akcesoria dominowały, tworzyły obraz, a odzież
była tylko niezbędnym tłem. Ona chciała, by bursztyn, ten
żywy kamień towarzyszył człowiekowi zawsze: i w życiu
codziennym i w dni świąteczne. Cała jej twórczość – to
apel do nas wszystkich – kochać bursztyn i kochać życie!
Wisiorek „Ryba”. 2006 r. Bursztyn, skóra (fot. S. Pokrowskij)
Pendant: “A Fish”. 2006. Amber, leather (phot. S. Pokrovskiy)
67
SEMINAR
but also extraordinary pieces: epaulettes, a pendant
shaped like a huge sunflower, a belt known as “The Rowan Branch”. She knew how to make remarkable bags
decorated with amber flowers, shaped like an apple or
“A London Double-Decker”. Some of her works, such as
the “Dandelion” epaulette, can accessorise one’s clothing
or decorate an interior.
Elena Gradinarova popularised amber both in Russia
and abroad through many fashion shows in which large
amber accessories predominated to create an image,
with the clothing as the necessary background only. She
wanted amber, this living stone, to accompany humans
at all times: in daily life and on days of celebration. Her
whole creative output is an appeal to us all – love amber
and love life.
Torba „Autobus z Londynu”. 2009 r. Bursztyn, skóra
(fot. S. Pokrowskij)
Bag: “A London Double-Decker”. 2009. Amber, leather
(phot. S. Pokrovskiy)
Broszka-epolet „Dmuchawce”. 2005 r. Bursztyn, skóra, metal
(fot. S. Pokrowskij)
Brooch-epaulette “The Dandelion”. 2005. Amber, leather, metal
(phot. S. Pokrovskiy)
68
Wydawca/Publisher:
Biuro Prezydenta ds. Promocji Miasta, Urząd Miejski w Gdańsku
Mayor’s Office for City Promotion, City Hall of Gdańsk
ul. Nowe Ogrody 8/12, 80- 803 Gdańsk,
e-mail: [email protected], www.gdansk.pl
Redakcja/Editors: , Robert Pytlos, Ryszard Szadziewski,
Anna Zbierska, Grażyna Adamska
Koncepcja graficzna i skład/design and layout:
Małgorzata Gliwińska-Radwańska
Tłumaczenie/Translation: Piotr Łuba, Dorota Górak-Łuba
fot. Muzeum Bursztynu/Amber Museum, Gdańsk

V. POSIEDZENIE ŚWIATOWEJ RADY BURSZTYNU

Transkrypt

Podobne dokumenty

PP52 zmiana formatu.indd

Bursztynowe przemiany A mber M etamorphoses

POSIEDZENIE ŚWIATOWEJ RADY BURSZTYNU, 22–23 MAJA

plik pdf 2MB - Międzynarodowe Stowarzyszenie Bursztynników