Badania eksperymentalne silnika spalinowego

MECHANIK NR 7/2016
827
Badania eksperymentalne silnika spalinowego
zasilanego paliwem płynnym typu diesel
wzbogaconym wodorem
Experimental research of a piston combustion engine fuelled
by diesel enriched in hydrogen
DANIEL STĘPNIAK
JAN SURWIŁO
PIOTR LAMPART
BOGUSŁAW SKARPETOWSKI *
w większości pojazdów mechanicznych sprzedawanych na terenie UE, są nakładane przez
Unię Europejską normami EURO. Materiały
Zakres regulacji
obejmuje samochody osobowe
z XX SKWPWiE, Jurata 2016 r.
i ciężarowe, autobusy, pociągi, traktory,
maszyn
rolnicze
oraz statki rzeczne. Zgodnie
DOI: 10.17814/mechanik.2016.7.193
z obowiązującymi od dnia 01.10.2008r. przepisami silniki diesla są objęte normą EURO 5,
która wymusza znaczące obniżenie emisji szkodliwych tlenków typu NO x o 60 %. Dalsze
ograniczenia wymuszające zmniejszenie ilości tlenków azotu i cząstek stałych, odpowiednio
o 50
% i 80 %
w porównaniu
wcześniejszych
limitów,175÷760
w maszynach
fabrycznie nowych
W niniejszym artykule przedstawiono metodykę oraz wyniki
badań
szyny
rolnicze o do
mocy
silnika w zakresie
KM zostały
typu
ciągniki
i
maszyny
rolnicze
o
mocy
silnika
w
zakresie
175-760
KM
zostały określone
dotyczących eksperymentalnego wzbogacania i spalania paliw cie­
określone przez przepisy z 2011 r. Dla uzyskania homologacji
przez
przepisy
2011r. Dla
uzyskania
homologacji
pojazdy
zobligowane
są do spełnienia
kłych typu diesel w silniku tłokowym o zapłonie samoczynnym
KIPOR
tezpojazdy
muszą
spełniać
wytyczneteEURO
IIIb.
Od początku
wytycznych
Od początku
2014r.
obowiązuje
norma EURO
ustanowiona już
KM178F, który został zamontowany w agregacie prądotwórczym
KI­ EURO
2014 r.IIIb.
obowiązuje
norma
EURO
6, ustanowiona
już w6,2008
kolejne NO
80 %
w 2008r. przez
Europejski,
która ogranicza
NO x o emisję
POR KDE3500E. W pracy zwrócono uwagę na zmienność parametrów
r. Parlament
przez Parlament
Europejski,
któraemisję
ogranicza
x [1].
spalin silnika pracującego w trybie biegu jałowego oraz pod obciąże­
o kolejne 80% [1].
Tabela 1 Dopuszczalne wartości emisji spalin w poszczególnych normach EURO dla
niem zasilanego paliwem ciekłym i wzbogaconym wodorem o różnych
z silnikiem
wysokoprężnym
udziałach objętościowych, względem objętości całkowitej cylindra sil­
TABLICA I. pojazdów
Dopuszczalne
wartości
emisji spalin w[1][2]
poszczególnych
normach EURO dla pojazdów z silnikiem wysokoprężnym [1, 2]
nika. Przeprowadzono dokładną analizę jakościową i ilościową spalin
przy wykorzystaniu specjalistycznego sprzętu pomiarowego. Okreś­
lony został charakter zmian składu spalin, w tym cząstek CO, CO2,
NOx, w zależności od obciążenia silnika zasilanego różnymi paliwami.
SŁOWA KLUCZOWE: silniki tłokowe, wzbogacanie paliw ciekłych typu
diesel, emisja CO i CO2, emisja NOX
Tendencja ograniczania
emisji
spalania wymusza
na producentach
Tendencja
do szkodliwych
ograniczaniaproduktów
emisji szkodliwych
produktów
This paper presents the methodology and results of researchjednostek
focused silnikowych wyposażanie jednostek trakcyjnych w dodatkowe urządzenia. Jednym
spalania wymusza na producentach jednostek silnikowych
on experimental investigation of enrichment and combustionz ofnich
liquidjest technologia selektywnej redukcji katalitycznej (SCR) wykorzystująca wodny
wyposażanie jednostek trakcyjnych w dodatkowe urządzefuels in a KIPOR KM178F CI engine mounted in the electric generator
roztwór mocznika.
Czynnikzmagazynowany
w technologia
oddzielnym zbiorniku
jest wtryskiwany
do
nia. Jednym
rozwiązań jest
selektywnej
reKIPOR KDE3500E. The study highlighted the variability of exhaust
układu wydechowego
pojazdu. Następnie
katalizatorze SCRwodny
mocznikroztwór
reaguje chemicznie
dukcji katalitycznej
(SCR)wwykorzystująca
gases parameters produced by engine running in an idle mode and in
Czynnik
magazynowany
w wodną
oddzielnym
zbiorni-rozwiązaniem
i przekształcamocznika.
szkodliwe gazy
w nieszkodliwy
azot i parę
[3]. Kolejnym
a generation mode. Liquid diesel fuel and liquid diesel fuel enriched
ku jest
wtryskiwany
układu wydechowego
pojazdu.
Na- jest montaż
mającym na celu
utrzymanie
emisję do
szkodliwych
substancji na niskim
poziomie
with hydrogen were used to supply the engine. Various volumetric
katalizatorze
SCR
chemicznie
filtrów DPF stępnie
(Diesel wParticulate
Filter)
w mocznik
układach reaguje
wydechowych
samochodów. Ich
proportions of hydrogen were calculated. Qualitative and quantitative
i przekształca szkodliwe gazy w nieszkodliwy azot oraz parę
stosowanie
analysis of exhaust gases was carried out by using specialized
me- wpływa w znaczącym stopniu na obniżenie emisji sadzy nawet o 80 % [4].
wodną
[3]. Kolejnym
rozwiązaniem
mającym
na celupoziomu
utrzy- NO x [ppm]
W
celu
określenia
czystości
spalin konieczny
jest regularny
monitoring
asuring equipment. The composition of the exhaust gases, including
manie
emisji
szkodliwych
substancji
na niskim poziomie
jest
w
spalinach.
Ich
ilość
świadczy
o
czystości
spalin
i
prawidłowym
przebiegu
reakcji spalania
particulate CO, CO2, NOx, depending on the load of working engine
montaż
filtrów
DPF
(Diesel
Particulate
Filter)
w
układach
wy-na spełnienie
w cylindrze. Oszacowanie zawartości CO jest również kluczowe ze względu
powered by different fuels was defined.
dechowych
Ich stosowanie
na obniżespalin. samochodów.
Z tego powodu
dodatkowawpływa
kontrola
parametrów takich
KEYWORDS: piston combustion engine, fuels enriching, COnorm
and COczystości
2
nieCO2,
emisji
sadzy nawet
o 80%
[4].
jak:
O2,
CO,
nadmiar
powietrza
(λ),
temperatura
spalin
i
powietrza
związanych
emission, NOx emission
W celu określenia czystości spalin konieczny jest regularz procesem spalania jest uzasadniona.
ny monitoring poziomu NOx w spalinach. Ilość tych cząstek
Regulacje w zakresie dozwolonych limitów emisji szkodliświadczy o czystości spalin i prawidłowym przebiegu reakcji
wych substancji, takich jak tlenki azotu (NOx), cząsteczki
sta- badawcze
Stanowisko
spalania w cylindrze. Oszacowanie zawartości CO jest rówłe (PM), węglowodór (HC) oraz tlenki węgla (CO), występująnież kluczowe ze względu na spełnienie norm czystości spalin.
cych w większości pojazdów mechanicznych sprzedawanych
Z tego powodu dodatkowa kontrola parametrów, takich jak:
na terenie UE, są nakładane przez Unię EuropejskąPrzedmiot
norma- badań stanowił jednotłokowy, wolnossący silnik o zapłonie samoczynnym
O2, CO, CO2,KIPOR
nadmiarKDE3500E
powietrza ([5].
λ), temperatura
spalin i po- stanowiąca
agregatu
prądotwórczego
Jednostka prądotwórcza
mi EURO. Zakres regulacji obejmuje samochody osobowe
wietrza
związanych
z procesem
spalania
– jest
uzasadniona.
samodzielne
urządzenie
prądotwórcze
wyposażona
jest
w
generator
prądu elektrycznego
i ciężarowe, autobusy, pociągi, traktory, maszyn rolnicze oraz
o mocy nominalnej/maksymalnej odpowiednio 2.8 kVA i 3.2 kVA. Do zasilania jednostki
statki rzeczne. Zgodnie z obowiązującymi od 1 październiwzbogacania
wodorem paliwa typu diesel wykorzystano aparaturę stacji
Stanowisko
badawcze
ka 2008 r. przepisami silniki diesla są objęte normąi równoczesnego
EURO
mieszania gazów takich jak metan, wodór, tlenek węgla, dwutlenek węgla oraz azot. Na
5, która wymusza znaczące obniżenie emisji szkodliwych
Przedmiot
badań
stanowił jednotłokowy,
wolnossący
drodze dozowania
substratów
w odpowiednich
proporcjach,
umożliwia silnik
ona wytwarzanie
tlenków typu NOx o 60%. Dalsze ograniczenia wymuszao zapłonie samoczynnym agregatu prądotwórczego KIPOR
jące zmniejszenie ilości tlenków azotu i cząstek stałych,
KDE3500E [5]. Jednostka prądotwórcza stanowiąca samoodpowiednio o 50% i 80% w porównaniu do wcześniejszych
dzielne urządzenie prądotwórcze wyposażona jest w genelimitów, w maszynach fabrycznie nowych typu ciągniki i marator prądu elektrycznego o mocy nominalnej/maksymalnej odpowiednio 2,8 kVA i 3,2 kVA. Do zasilania jednostki
* Mgr inż. Daniel Stępniak ([email protected]); mgr inż. Jan Surwiło
i równoczesnego wzbogacania wodorem paliwa typu diesel
([email protected]); dr hab. inż. Piotr Lampart prof. IMP PAN, (lampart@
wykorzystano aparaturę stacji mieszania gazów, takich jak:
imp.gda.pl) – Instytut Maszyn Przepływowych PAN, Ośrodek Energetyki
metan, wodór, tlenek węgla, dwutlenek węgla oraz azot. Na
Cieplnej, Zakład Turbin; mgr inż. Bogusław Skarpetowski (gascarsc@
drodze dozowania substratów w odpowiednich proporcjach
vp.pl) – Gascar-automotive
828
umożliwia ona wytwarzanie mieszanek paliwowych o zmiennej
wartości opałowej oraz o natężeniu przepływu zależnym od
obciążenia [6, 7].
Dawkowanie wodoru odbywało się przy użyciu elektrozaworu, którego otwarcie kontrolowane było z wykorzystaniem
aparatury sterująco-monitorującej. Dysza elektrozaworu połączona została, za pośrednictwem przewodu elastycznego,
z dyszą kierunkową osadzoną w obudowie filtra powietrza.
Wodór w stanie lotnym do komory spalania doprowadzano
wraz z powietrzem kanałem dolotowym. Wtrysk wodoru odbywał się pod ciśnieniem nie większym niż p = 2 bar i jego
wymieszanie z powietrzem odbywało się na etapie zasysania powietrza.
Złożone elementy armatury o średnicy D = 1¼ cal i długości
całkowitej L = 0,5 m, wykonane ze stali, umiejscowione zostały
tuż za tłumikiem, zapewniając umiejscowienie sondy pomiarowej przy równoczesnym zagwarantowaniu swobodnego
wypływu strugi spalin.
Do pomiaru składu spalin w trakcie pracy silnika posłużono się analizatorem spalin Testo 330-2ll [8]. Przyrząd
umieszczony w strudze spalin umożliwił monitorowanie wybranych parametrów w sposób ciągły.
Metodyka wykonywanych badań eksperymentalnych
Przeprowadzone badania eksperymentalne umożliwiły zestawienie wyników pomiarów uzyskanych podczas zasilania
silnika paliwem ciekłym oraz wyników pomiarów uzyskanych
podczas zasilania jednostki paliwami ciekłymi wzbogaconymi
wodorem o różnych udziałach objętościowych względem objętości całkowitej cylindra silnika.
W celu określenia procentowego udziału wodoru względem
objętości cylindra silnika dokonano stosownych obliczeń według wzorów:
Qpow = (V · RPM · k)/2
Qwodoru = a · Qpow
Charakter zmian temperatury spalania nie jest jednozna
przyrostu temperatury spalin wraz z załączaniem dodatkow
MECHANIK NR 7/2016
dawkowanego wodoru powyżej 2% powodowało obniże
temperatura
spalin wyniosła t max =156,6⁰C i została odnoto
wraz z załączaniem dodatkowego obciążenia. Zwiększanie
paliwem
dieslemwodoru
podpowyżej
obciążeniem
P=1,5
ilości dawkowanego
2% powodowało
obni-kW. Mak
żenie
temperatury
spalin.
Najwyższa
temperatura
spalin
wytemperatur wyniosły ∆t=-19,1⁰C dla pracy silnika
pod ob
niosła tmax = 156,6°C i została odnotowana przy pracy silnika
paliwem
diesel +
3%
wodoru
oraz ∆t=-18,8⁰C
zasilanego paliwem
typu
diesel
pod obciążeniem
P = 1,5 kW. dla pracy
Maksymalne
zaobserwowane
różnice
temperatury
wyniosły
oraz zasilaniu paliwem diesel + 2,5 % wodoru
(Rys. 1).
∆t = –19,1°C dla pracy silnika pod obciążeniem P = 1,5 kW
Na
dodatkowej
wodoru do d
orazskutek
zasilaniu dawkowania
paliwem diesel + 3%
wodoru oraz porcji
∆t = –18,8°C
dla
pracy
silnika
pod
obciążeniem
P
=
1
kW
oraz
zasilaniu
cząstek CO. Wraz ze zwiększaniem się udziału paliwa gaz
paliwem diesel + 2,5% wodoru (rys. 1).
węgla
w spalinach.
obiecujące
wyniki pom
Na skutek
dawkowaniaNajbardziej
dodatkowej porcji
wodoru do
diesla
znacząco
obniżyła
się
emisja
cząstek
CO.
Wraz
ze
zasilania silnika mieszaninami o największej zawartości w
zwiększaniem się udziału paliwa gazowego zmniejszał się
+udział
2,5tlenku
% wodoru
oraz diesel
+ 3obiecujące
% wodoru.
Maksy
węgla w spalinach.
Najbardziej
wyniki pomiarów odczytane
podczas∆CO=734,01
zasilania silnika ppm pod
ustabilizował
się nazostały
poziomie
mieszaninami o największej zawartości wodoru, a więc papaliwową
diesel + 3 % wodoru i wynosiła 95 % wartości
liwami typu diesel +2,5% wodoru oraz diesel + 3% wodoru.
(Rys.
32). Równocześnie,
dawkowanie
wodoru,
Maksymalny
spadek emisji cząstek
CO ustabilizował
się na który jest
poziomie ∆CO = 734,01 ppm podczas zasilania silnika miestrugi
powietrza zasysanego w filtrze powoduje obniżenie
szanką paliwową diesel +3% wodoru i wynosił 95% wartości
wpływ
narównej
zwiększenie
nadmiaru powietr
wyjściowej
CO = 772,6współczynnika
ppm (rys. 2). Równocześnie
dawkowanie
wodoru,
który
jest
paliwem
wysokokalorycznym,
napędowego spowodowane podawaniem wodoru skutku
do strugi powietrza zasysanego w filtrze, powoduje obniżenie
ilości
pierwiastka
węglaco
biorącego
w spalaniu, co w
spalania
oleju napędowego,
ma wpływ udział
na zwiększenie
współczynnika
nadmiaru
powietrza
λ
.
Zmniejszenie
dawki
CO 2 (Rys. 23).
oleju napędowego spowodowane podawaniem wodoru skutDawkowanie
wodoruilości
do pierwiastka
powietrzawęgla
zasysanego
kuje obniżeniem udziałów
biorącego w filtrze
udział w powoduje
spalaniu, co obniżenie
wpływa takżeemisyjności
na spadek emisyjności
diesel,
NO x . Maksymal
CO2 (rys. 3).
odnotowany
trybu
pracy pod
obciążeniem
1 kW, przy
Dawkowanie dla
wodoru
do powietrza
zasysanego
w filtrze,
paliwa typu
powoduje
obniżenie
+w 2celu
%wzbogacenia
wodoru. Wyniósł
ondiesel,
61 ppm.
Wartość
ta stanowiła
emisyjności NOx. Maksymalny spadek frakcji typu NOx zodo
zawartości frakcji NO x przy
spalaniu bez dawkowan
stał odnotowany dla trybu pracy pod
obciążeniem 1 kW, przy
zasilaniu
jednostki
paliwem
diesel +2.2% wodoru. Wyniósł on
typu
wodór,
Rys.
4 i Tabela
61 ppm. Wartość ta stanowiła równocześnie 21% w odniesieniu do zawartości frakcji NOx przy spalaniu bez dawkowania
dodatkowego paliwa gazowego typu wodór (rys. 4 i tabl. II).
gdzie: V – objętość cylindra [m3], RPM – prędkość obrotowa
[obr/min], k – współczynnik wypełnienia, Qpow – przepływ całkowity powietrza w czasie pojedynczego cyklu pracy silnika
[m3/min], Qwodoru – przepływ całkowity wodoru w czasie pojedynczego cyklu pracy silnika [m3/min].
W części eksperymentalnej badań posłużono się mieszaninami paliwowymi składającymi się w różnych proporcjach
z paliwa ciekłego typu diesel oraz wodoru doprowadzanego
wraz z powietrzem. Badania podzielono na kilka serii pomiarowych, w zależności od procentowego udziału wodoru:
0%, 1%, 2%, 2,5% oraz 3%. Dla każdej serii pomiarowej
jednostkę prądotwórczą badano w trakcie działania na biegu
jałowym oraz w trybie pracy pod obciążeniem odpowiednio
o mocy: 0,5 kW, 1 kW, 1,5 kW. Podczas zasilania agregatu
paliwem ciekłym lub mieszaniną paliw wykorzystano obciążenie w postaci nagrzewnicy o charakterze rezystancyjnym
oraz oświetlenia. Pomiary poszczególnych wskaźników odzwierciedlających jakość spalin dokonywane były w odstępach czasu nie krótszych niż t = 4 min od momentu zmiany
obciążenia oraz rodzaju paliwa. Spełnienie tego warunku
było konieczne z uwagi na bezwładność przy stabilizacji
parametrów, jaką można zaobserwować w trakcie regulacji
maszyn silnikowych.
Wyniki i ocena rezultatów badań
Charakter zmian temperatury spalania nie jest jednoznaczny. Dostrzegalna jest tendencja przyrostu temperatury spalin
Rys. 1 Temperatury spalin dla różnych
warunków pracy silnika
Rys. 1. Temperatura spalin dla różnych warunków pracy silnika
Wodór wtryskiwany do przestrzeni obudowy filtra był dokładnie wymieszany z powietrzem, niemniej jednak lokalizacja
dyszy kierunkowej oraz charakter pracy silników tłokowych nie
mogą gwarantować utrzymania stałych wartości ciśnienia oraz
niezmiennego składu mieszaniny gazów wodór + powietrze
w miejscu, w którym trafiają one do przestrzeni komory spalania silnika. Na biegu jałowym silnik pracował niestabilnie,
zaobserwowano chwilowe zmiany prędkości obrotowej. Pod
obciążeniem praca silnika stabilizowała się ze względu na
większą inercję układu. Dawkowanie wodoru powinno się
odbywać z wykorzystaniem zbiornika mieszalnikowo-buforowego w celu uzyskania bardziej jednolitej mieszaniny. Co
Rys. 2
spalina
ych
ach dla
Rys. 3 Zawartość frakcji CO 2 w spalinach dla
różnych warunów pracy silnika
MECHANIK NR 7/2016
Rys. 4 Zawartość frakcji NO w spalinach dla
różnych warunów pracy silnika
829
Tabela 2 Zestawienie wartości mierzonych parametrów pracy silnika
różnymi
mieszaninami
TABLICA II.zasilanego
Zestawienie
wartości
mierzonychpaliwowymi
parametrów pracy silnika zasilanego różnymi mieszaninami paliwowymi
Diesel
0
0,5
1
1,5
Temperatura
spalin [°C]
103,39
109,89
136,70
156,59
Diesel +
1% H2
Bieg jałowy
0,5
1
1,5
Diesel +
2% H2
Moc [kW]
Rys. 2. Procentowy udział frakcji CO w spalinach dla różnych warunków
pracy silnika
Rys. 2 Procentowy udział frakcji CO w
spalinach dla różnych warunków pracy
silnika
% CO2
CO [ppm] NO [ppm]
λ [-]
2,29
2,87
3,67
4,29
662,06
772,60
483,67
365,46
105,74
171,88
287,80
372,95
6,74
5,36
4,21
3,59
99,97
114,90
138,76
155,19
2,42
2,84
3,58
4,19
345,21
280,16
219,38
202,50
103,75
159,89
263,41
357,38
6,36
5,42
4,31
3,67
Bieg jałowy
0,5
1
1,5
109,76
105,56
120,09
142,66
2,22
2,50
3,26
3,98
54,54
48,21
44,89
49,03
113,50
135,09
226,86
330,80
7,06
6,16
4,74
3,87
Diesel +
2,5% H2
Bieg jałowy
0,5
1
1,5
107,60
103,25
122,67
137,92
2,20
2,54
3,36
4,07
45,67
50,92
42,05
34,16
110,84
131,01
242,76
339,73
7,10
6,08
4,60
3,79
Diesel +
3% H2
Bieg jałowy
0,5
1
1,5
95,86
102,94
119,68
141,23
2,10
2,54
3,32
4,02
37,18
38,59
35,85
26,90
85,59
142,28
243,90
354,21
7,38
6,08
4,65
3,84
Wodór wtryskiwany do przestrzeni obudowy filtra był dokładnie wymieszany
Wodór
należy
do grupydyszy
paliwkierunkowej
składających
z długich
z powietrzem, nie
mniejnie
jednak
lokalizacja
orazsię
charakter
pracy silników
węglowodorowych.
Struktura
budowy
pojedyntłokowych niełańcuchów
mogą gwarantować
utrzymania stałych
wartości
ciśnienia
oraz niezmiennego
czychgazów
cząsteczek
przyczynia
do przyspieszenia
składu mieszaniny
wodór +wodoru
powietrze
w miejscu,się
w którym
trafiają one do przestrzeni
i stabilizacji procesu spalania, co powoduje spadek temperatury w cylindrach i temperatury spalin. Wpływa to pozytywnie na
eksploatację i żywotność silnika spalinowego pod warunkiem,
że proces ten jest odpowiednio kontrolowany.
Rys. 3. Zawartość frakcji CO2 w spalinach dla różnych warunków pracy
Rys.
Rys. 4 Zawartość frakcji NO w spalinach dla
silnika3 Zawartość frakcji CO 2 w spalinach dla
różnych warunów pracy silnika
różnych warunów pracy silnika
Podsumowanie
Tabela 2 Zestawienie wartości mierzonych
parametrów
pracyporcji
silnika
Dawkowania
dodatkowej
wodoru do paliwa ciekłego
diesel
w
znacznym
stopniu
przyczynia
się do obniżenia emisji
zasilanego różnymi mieszaninami
paliwowymi
cząstek CO. Największy spadek emisji cząstek CO zaobser-
wowano podczas zasilania silnika mieszanką paliwową diesel
+ 3% wodoru i wynosił on 5% wartości wyjściowej równej CO
Temperatura
ppm.
NO [ppm] λ [-]
Moc [kW]
% CO2= 772,6
CO [ppm]
Wzbogacanie wodorem korzystnie wpływa na emisję cząspalin [°C]
2 oraz NO x. Obniżenie emisji NO x wyniosło mak0
103,39
2,29stek CO
662,06
105,74
6,74
symalnie 21% przy zasilaniu jednostki silnikowej paliwem
0,5
109,89
2,87diesel 772,60
171,88
5,36
+ 2% wodoru
względem
zawartości frakcji NOx przy
Diesel
bez dawkowania
paliwa gazowego
1
136,70
3,67spalaniu
483,67
287,80 dodatkowego
4,21
typu
wodór.
1,5
156,59
4,29
365,46
372,95
3,59
Wodór, który jest paliwem wysokokalorycznym, ze względu
na charakter budowy i skład chemiczny powoduje przyspieRys. 4. Zawartość frakcji NO w spalinach dla różnych warunków pracy
reakcji chemicznych
w trakcie spalania.
Bieg jałowy
99,97
2,42szenie345,21
103,75 zachodzących
6,36
Rys.
silnika 4 Zawartość frakcji NO w spalinach dla
Jego
dawkowanie
powoduje
obniżenie
temperatury
spalin.
Diesel +
0,5
114,90
2,84
280,16
159,89
5,42
różnych warunów pracy silnika
1% H2 jest dobranie
1
138,76 układu3,58
219,38
263,41
4,31
za tym idzie, niezbędne
precyzyjnego
LITERATURA
1,5
155,19
202,50
357,38
3,67
automatyki regulującego dawkę wodoru
w funkcji
ilości powie-4,19
tości mierzonych
parametrów
pracy
trza przepływającego
przez
silnik.silnika
Ma to znaczenie głównie
1.Normy i technologia SCR [Online], [dostęp: 19.03.2016].
w silnikach paliwowymi
trakcyjnych, w których prędkość obrotowa jest
nymi mieszaninami
2.www.strychalski.eu
[dostęp: 21.03.2016].
Bieg
jałowy
109,76
2,22
54,54
113,50
7,06
zmienna. W efekcie zmienna jest również ilość przepływają3.www.greenchem-adblue.pl [dostęp: 21.03.2016].
Diesel +
2,504.www.theaa.com
48,21 [dostęp:
135,0921.03.2016].
6,16
cego powietrza, przypadająca
na0,5
pojedynczy105,56
cykl pracy.
5.www.kipor.com
[dostęp:
19.03.2016].
Przyrost zawartości
tlenu
w
stosunku
do
ilości
paliwa
w
mie2% H2
1
120,09
3,26
44,89
226,86
4,74
ratura
6.Stępniak D., Surwiło J. „Analiza wskaźników energetycznych i emisyjszaninieCO
paliwowo-powietrznej
wydajniejszym doλskutkuje
[-]
% CO2
[ppm] NO [ppm] λ1,5
142,66
3,98
49,03
330,80
3,87zasilanego mieszaniną syngazonych
podczas
pracy
silnika
tłokowego
n [°C]
palaniem frakcji CO, stanowiących półprodukt spalania. Zbyt
wą”. Opracowania wew. IMP PAN, Gdańsk 2015, s. 41.
duża dawka
wodoru 105,74
w stosunku do
,39
2,29
662,06
6,74ilości powietrza zasilają- 7.Stępniak D., Surwiło J. „Badania eksperymentalne spalania mieszanki
cego powoduje wzrost ilości
NOjałowy
dawka wodoru2,20 syngazowej
x. Dozowana107,60
Bieg
45,67w silniku
110,84
7,10
tłokowym.” Opracowania
wew. IMP PAN, Gdańsk
,89
2,87
772,60
171,88
5,36
powinna być dobrana precyzyjnie do danego silnika w celu
2015, s. 32.
Diesel
+
0,5
103,25
2,548.www.testo.com.pl
50,92
131,01
6,08
,70
3,67
287,80
4,21
[dostęp: 19.03.2016].
■
uzyskania483,67
jak najniższej
emisyjności.
,59
4,29
H2
365,46 2,5%
372,95
,97
2,42
345,21
1
3,59
1,5
103,75
6,36
Bieg jałowy
122,67
137,92
3,36
4,07
42,05
34,16
242,76
339,73
4,60
3,79
95,86
2,10
37,18
85,59
7,38