LEŚNA MAPA NUMERYCZNA PODSTAW¥ LEŚNEJ

LEŒNA MAPA NUMERYCZNA
PODSTAW¥
LEŒNEJ INFRASTRUKTURY
INFORMACJI
PRZESTRZENNEJ W POLSCE
POLSKIE
TOWARZYSTWO
INFORMACJI
PRZESTRZENNEJ
7
ROCZNIKI GEOMATYKI 2010 m TOM VIII m Z ESZYT 7(43)
LEŒNA MAPA NUMERYCZNA PODSTAW¥
LEŒNEJ INFRASTRUKTURY INFORMACJI
PRZESTRZENNEJ W POLSCE
DIGITAL FOREST MAP AS A BASE FOR FOREST SPATIAL
INFORMATION INFRASTRUCTURE IN POLAND
Jerzy GaŸdzicki
Polskie Towarzystwo Informacji Przestrzennej
Rada ds. Implementacji INSPIRE
S³owa kluczowe: leœna mapa numeryczna, infrastruktura informacji przestrzennej, INSPIRE
Keywords: digital forest map, spatial information infrastructure, INSPIRE
Lasy s¹ polskim bogactwem narodowym maj¹cym podstawowe znaczenie przyrodnicze,
gospodarcze i spo³eczne. Niew¹tpliwy jest pozytywny wp³yw lasów na zdrowie ludnoœci i
walory turystyczne naszego kraju. Informacja przestrzenna, opisuj¹ca polskie lasy oraz umo¿liwiaj¹ca racjonalne gospodarowanie zasobami leœnymi, jest bogactwem samym w sobie
nagromadzonym przez rzesze leœników. W minionych kilkunastu latach opracowali oni numeryczne mapy leœne pokrywaj¹ce obszary wszystkich nadleœnictw w Polsce, o ³¹cznej
powierzchni ok. 7,2 milionów ha stanowi¹cej 23% powierzchni Polski.
Godny uznania jest nie tylko zakres wykonanych prac, ale tak¿e jednolitoœæ i jakoœæ ich
wyników spe³niaj¹cych wymagania standardu wprowadzonego Zarz¹dzeniem Dyrektora
Generalnego Lasów Pañstwowych (Zarz¹dzenie, 2001). Opracowane mapy s¹ z po¿ytkiem
u¿ytkowane na wszystkich szczeblach struktury Lasów Pañstwowych oraz utrzymywane
w stanie aktualnoœci.
Prof. Heronim Olenderek w swoim artykule (Olenderek, 2010) napisa³, ¿e …problem
geoinformacji w Lasach Pañstwowych, ze wszystkimi jej aspektami, a wiêc pozyskiwaniem
przetwarzaniem, wykorzystywaniem i udostêpnianiem jest problemem wa¿nym i znacz¹cym w
kontekœcie krajowej infrastruktury informacji przestrzennej.
Rozwijaj¹c tê myœl nale¿y stwierdziæ, ¿e trwa szybki rozwój technologii informacyjnych
i telekomunikacyjnych oraz powi¹zanych z nimi technologii geomatycznych, przy jednoczesnym zwiêkszaniu siê potrzeb informacyjnych w skali Polski i ca³ej Unii Europejskiej. Rozwój ten sprawia, ¿e przed polskimi leœnikami staje nowe wyzwanie, którym jest utworzenie
leœnej infrastruktury informacji przestrzennej na podstawie zgromadzonych zasobów danych leœnych map numerycznych. Infrastruktura ta powinna jednoczeœnie:
8
JERZY GADZICKI
spe³niaæ przepisy i standardy okreœlone przez dyrektywê ustanawiaj¹c¹ infrastrukturê
informacji przestrzennej we Wspólnocie Europejskiej (INSPIRE) z roku 2007 oraz
ustawê o infrastrukturze informacji przestrzennej (IIP) z roku 2010, jak te¿ przez
przepisy wykonawcze zarówno tej dyrektywy jak te¿ ustawy,
m odpowiadaæ w pe³ni szeroko pojêtym potrzebom wystêpuj¹cym w jednostkach organizacyjnych Lasów Pañstwowych przy wykonywaniu ich zadañ.
Wynika st¹d, ¿e leœna infrastruktura informacji przestrzennej powinna stanowiæ wyodrêbnion¹, bran¿ow¹ czêœæ IIP, powi¹zan¹ jednoczeœnie z Systemem Informatycznym Lasów Pañstwowych (SILP).
W sk³ad leœnej infrastruktury informacji przestrzennej wchodziæ zatem maj¹:
m dane przestrzenne pozyskane z istniej¹cych zasobów leœnych map numerycznych,
m us³ugi dotycz¹ce leœnych danych przestrzennych,
m metadane dotycz¹ce zbiorów i us³ug danych przestrzennych.
Infrastruktura ta powinna byæ zaprojektowana tak, aby:
m zapewniona by³a jej interoperacyjnoœæ (wspó³dzia³anie) w ramach IIP oraz SILP,
m ka¿dy jej u¿ytkownik, zgodnie ze swymi uprawnieniami, móg³ pobieraæ dowolne dane
przestrzenne, maj¹c mo¿liwoœæ ³¹czenia ich z innymi danymi IIP, a w rezultacie tak¿e
z innymi danym INSPIRE,
m dane przestrzenne zgromadzone i utrzymywane na jednym szczeblu organizacyjnym
Lasów Pañstwowych by³y dostêpne na innych szczeblach,
m udostêpnianie danych przestrzennych by³o dokonywane na warunkach, które nie ograniczaj¹ bezzasadnie szerokiego ich wykorzystywania,
m wyszukiwanie i ocena przydatnoœci danych przestrzennych by³o ³atwe do wykonania.
Projekt powinien uwzglêdniaæ aspekty organizacyjne i ekonomiczne. Mo¿na mieæ nadziejê, ¿e niezbêdna harmonizacja danych przestrzennych w ramach IIP bêdzie realizowana w
trybie transformacji on the fly, co wp³ynie pozytywnie na koszty realizacji przedsiêwziêcia.
Pierwszoplanowym zadaniem jest opracowanie studium wykonalnoœci ca³ego projektu.
Pod wzglêdem zakresu i treœci studium to powinno odpowiadaæ ogólnym wytycznym unijnym, aby mo¿liwe by³o wyst¹pienie na jego podstawie o dofinansowanie przedsiêwziêcia ze
œrodków pomocowych.
Dotychczasowy dorobek i istniej¹ce potrzeby Lasów Pañstwowych w zakresie informacji przestrzennej wskazuj¹ na potrzebê rozwiniêcia wspó³pracy zagranicznej w ró¿nej formie, a w tym przez wystêpowanie z w³asnymi inicjatywami lub czynnym udziale w ju¿
funkcjonuj¹cych przedsiêwziêciach, np. w europejskim projekcie EuroGEOSS Forestry (Gaigalas, 2010).
Lasy Pañstwowe funkcjonuj¹ w ramach struktury naszego pañstwa i s¹ integralnie powi¹zane z jego organami administracji, na które z kolei wp³yw ma przynale¿noœæ pañstwa do
Unii Europejskiej. Istniej¹ce relacje krajowe i unijne musz¹ znajdywaæ odzwierciedlenie w
dziedzinie leœnej informacji przestrzennej.
m
Literatura
Gaigalas G., 2010: EuroGEOSS Forestry Operating Capacity – Status and Outcomes. INSPIRE Conference,
Kraków, 2010.
Olenderek H., 2010: Mo¿liwoœci wykorzystania najnowszych osi¹gniêæ geomatyki w Lasach Pañstwowych.
Roczniki Geomatyki t. 8, z. 5(41). PTIP, Warszawa.
Zarz¹dzenie nr 74 Dyrektora Generalnego Lasów Pañstwowych, 2001.
LEŒNA MAPA NUMERYCZNA PODSTAW¥ LEŒNEJ INFRASTRUKTURY INFORMACJI PRZESTRZENNEJ W POLSCE
Abstract
This short paper calls for creation of a forest spatial information infrastructure based on available
resources of data of digital forest maps. The infrastructure should meet two conditions:
m comply with the provisions and standards defined in the Directive establishing spatial information
infrastructure in the European Community (INSPIRE) of 2007 and with the Polish Law on spatial
information infrastructure (SII) of 2010 as well as with implementation rules both of the Directive
and the Law,
m fully meet broadly understood needs of organizational units of the State Forests in realization of
their tasks.
Hence, the forest spatial information infrastructure should constitute a component of SII linked at the
same time with the Information System of the State Forests (SILP).
Therefore, the forest spatial information structure should be composed of:
m spatial data acquired from existing resources of digital forest maps,
m services related to forest spatial data,
m metadata concerning spatial data sets and services.
The infrastructure should be designed in the way ensuring its interoperability within the framework of
both SII and SILP.
At present, the all-important task should be elaboration of feasibility study of this undertaking.
prof. dr hab. in¿. Jerzy GaŸdzicki
[email protected]
9