Analiza ekonomiczna

Analiza ekonomiczna
Analiza wskaźnikowa
Analiza rentowności
Podstawa: Rachunek Zysków i Strat
Rachunek wyników w tys zł.
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów w tym:
1. Przychody netto ze sprzedaży produktów
2. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
II. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów, w tym:
1. Koszt wytworzenia sprzedanych produktów
2. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
III. Zysk ( strata) brutto ze sprzedaży
Koszty sprzedaży
Koszty ogólnego zarządu
IV. Zysk ( strata) na sprzedaży
Pozostałe przychody operacyjne
Pozostałe koszty operacyjne
V. Zysk ( strata) działalności operacyjnej
Przychody Finanasowe
Koszty Finansowe
Udział w zyskch jednostek stowarzyszonych
VI. Zysk ( strata) brutto
Podatek dochodowy
VII. Zysk ( strata) netto za okres
2012
465 146
426 775
38 371
-281 247
-251 546
-29 701
183 899
-85 434
-29 711
68 754
1 108
-2 843
67 019
3 715
-464
67
70 337
-13 554
56 783
2013
555 897
518 396
37 501
-343 556
-313 342
-30 214
212 341
-96 380
-35 172
80 789
764
-4 113
77 440
5 392
-101
-21
82 710
-16 042
66 668
2014
595 645
561 637
34 008
-367 124
-339 148
-27 976
228 521
-93 673
-36 714
98 134
1 302
-3 425
96 011
5 367
-207
-1 367
99 804
-19 337
80 467
Wskaźniki rentowności sprzedaży
• Wskaźnik rentowności sprzedaży 𝑊𝑟𝑠𝑝 :
𝑍𝑠
𝑊𝑟𝑠𝑝 = ,
•
•
•
•
•
Wskaźnik rentowności operacyjnej sprzedaży: •
𝑍𝑜
𝑊𝑟𝑜 =
,
•
𝑃𝑠 +𝑃𝑝𝑜
•
Wskaźnik rentowności z działalności
gospodarczej:
𝑍𝑔
•
𝑊𝑟𝑔 =
,
𝑃𝑠 +𝑃𝑝𝑜 +𝑃𝑓
•
Wskaźnik rentowności brutto sprzedaży
•
𝑍𝑏
𝑊𝑟𝑏 =
,
•
𝑃𝑠 +𝑃𝑝𝑜 +𝑃𝑓 +𝑍𝑛𝑎𝑑
Wskaźnik rentowności netto sprzedaży
•
𝑍𝑛
𝑊𝑟𝑛 =
𝑃𝑠 + 𝑃𝑝𝑜 + 𝑃𝑓 + 𝑍𝑛𝑎𝑑
𝑃𝑠
Gdzie:
𝑍𝑠 - zysk brutto ze sprzedaży
𝑃𝑠 - przychody ze sprzedaży
𝑃𝑝𝑜 - pozostałe przychody
operacyjne
𝑍𝑜 - zysk operacyjny
𝑍𝑔 - zysk z działalności gospodarczej
𝑃𝑓 -przychody finansowe
𝑍𝑛𝑎𝑑 − zyski nadzwyczajne
𝑍𝑛 − zysk netto
Wskaźniki rentowności sprzedaży
Wskaźnik
2013
2014
Dyn.
Wskaźnik rentowności sprzedaży.
38%
38%
100%
Wskaźnik rentowności operacyjnej sprzedaży.
14%
16%
116%
Wskaźnik rentowności działalności gospodarczej sprzedaży.
15%
17%
114%
Wskaźnik rentowności brutto sprzedaży.
15%
17%
113%
Wskaźnik rentowności netto sprzedaży.
12%
13%
113%
Przykład: rentowność sprzedaży w branży
przemysł lekki (Kukla 2015)
ŚREDNIA BRANŻOWA ROS
8,00%
7,17%
6,00%
4,78%
4,00%
2,00%
0,71%
1,08%
0,00%
2010
-2,00%
-4,00%
-2,12%
2011
2012
2013
2014
Wskaźniki rentowności oparte na bilansie
• Wskaźnik rentowności majątku całkowitego
netto (ROA - Return on Assets) 𝑊𝑟𝑚 :
𝑍𝑛
𝑊𝑟𝑚 =
𝑀𝑐
• Wskaźnik rentowności majątku czystego
netto 𝑊𝑟𝑚𝑐 :
𝑍𝑛
𝑊𝑟𝑚𝑐 =
𝑀𝑛
• Wskaźnik rentowności kapitału całkowitego
(ROI – Return on/of Investment) 𝑊𝑟𝑘 :
𝑍𝑛
𝑊𝑟𝑘 =
𝐾𝑐
• Wskaźnik rentowności kapitału własnego
(ROE – Return on Equity) 𝑊𝑟𝑘𝑤 :
𝑍𝑛
𝑊𝑟𝑘𝑤 =
𝐾𝑤
• Gdzie:
• 𝑍𝑛 - zysk netto
• 𝑀𝑐 - majątek całkowity
• 𝑀𝑛 - majątek netto
(czysty)
• 𝐾𝑐 - kapitał całkowity
• 𝐾𝑤 - kapitał własny
Uwaga! Proszę pamiętać o zasadzie dotyczącej
wartości zasobowych i strumieniowych
Wskaźniki rentowności oparte na bilansie
Wskaźnik
2013
2014
Dyn.
Wskaźnik rentowności majątku ROA.
16%
17%
104%
Wskaźnik rentowności majątku netto/czystego.
23%
23%
101%
Wskaźnik rentowności kapitału całkowitego ROI.
16%
17%
104%
Wskaźnik rentowności kapitału własnego ROE.
23%
23%
101%
Przykład: ROA w branży przemysł lekki (Kukla
2015)
ŚREDNIA BRANŻOWA ROA
4,00%
3,38%
3,00%
2,77%
2,00%
1,00%
0,00%
2010
2011
2012
-1,00%
-2,00%
-3,00%
-3,49%
-4,00%
-4,54%
-5,00%
-5,55%
-6,00%
2013
2014
Przykład: ROE w branży przemysł lekki (Kukla
2015)
ŚREDNIA BRANŻOWA ROE
6,00%
4,19%
4,00%
3,37%
2,00%
0,00%
2010
2011
2012
-2,00%
-2,40%
-4,00%
-4,21%
-5,40%
-6,00%
2013
2014
Wskaźniki rynku kapitałowego
• Wskaźnik zyskowności jednej akcji EPS (earnings per share):
𝑧𝑦𝑠𝑘 𝑛𝑒𝑡𝑡𝑜
𝐸𝑃𝑆 =
𝑙𝑖𝑐𝑧𝑏𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗𝑖
• Wskaźnik dywidendy na jedną akcję DPS (dividends per share):
D𝑃𝑆 =
𝑧𝑦𝑠𝑘 𝑝𝑟𝑧𝑒𝑧𝑛. 𝑛𝑎 𝑑𝑦𝑤𝑖𝑑𝑒𝑛𝑑𝑦
𝑙𝑖𝑐𝑧𝑏𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗𝑖
• Wskaźnik stopy wypłaty dywidendy DPR (dividend pay-out ratio):
𝐷𝑃𝑆
𝐷𝑃𝑅 =
𝐸𝑃𝑆
• Wskaźnik ceny rynkowej akcji PER (price earnings ratio)
𝑐𝑒𝑛𝑎 𝑟𝑦𝑛𝑘𝑜𝑤𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗𝑖
𝑃𝐸𝑅 =
𝐸𝑃𝑆
• Wskaźnik stopy dywidendy DYR (dividend yield ratio):
𝐷𝑃𝑆
𝐷𝑌𝑅 =
𝑐𝑒𝑛𝑎 𝑟𝑦𝑛𝑘𝑜𝑤𝑎 𝑎𝑘𝑐𝑗𝑖
• Uwaga!!!
• Liczba akcji znajduje się w raporcie. Proszę pamiętać, ze wartości są w tys. a liczba w szt.
• Cena rynkowa akcji znajduje się w archiwum GPW – kurs zamknięcia na dany dzień
Wskaźniki rynku kapitałowego
Wskaźnik
EPS
DPS
DPR
PER
DYR.
2013
2014
Dyn.
44,45
53,65
121%
11,00
14,00
127%
0,25
0,26
105%
17,95
23,11
129%
1,38%
1,13%
82%
Analiza płynności
Czym jest płynność finansowa?
• „Zdolność przedsiębiorstwa do regulowania zobowiązań
krótkoterminowych w wymagalnej wysokości i ustalonym czasie” (W.
Gabrusewicz, 2014, s.328)
• Zdolność (możliwość) dokonywania wszelkich zakupów w ramach
działań gospodarczych za gotówkę bez kredytu kupieckiego (U.
Wojciechowska)
• „Od płynności finansowej należy też odróżnić płynność majątku, czyli
zdolność i tempo zamiany poszczególnych jego elementów na środki
pieniężne” (M. Sierpińska, T. Jachna 2014, s. 146)
• Długoterminowa płynność finansowa = wypłacalność „równowaga
dochodowa” (M. Sierpińska, T. Jachna 2014, s. 145)
Czynniki kształtujące płynność finansową
(Grabowska 2012, s. 20)
Czynniki
Kapitał
Obrotowy
Rodzaje:
Koniunktura
Specyfika branży
Dostępność kredytu
Poziom rozwoju branży
Polityka podatkowa
Ryzyko branżowe
Etc.
Etc.
Poziom należności,
Poziom zapasów
Sposoby pozyskiwania
gotówki
Polityka zakupów
Kształtowanie zadłużenia
Czynniki zewnętrzne –
ogólne:
Czynniki zewnętrzne –
branżowe:
Czynniki wewnętrzne
Istota kapitału obrotowego netto
• Pojęcie kapitał obrotowy netto wiąże się najczęściej z podejmowaniem
krótkoterminowych decyzji finansowych.
• Kluczowe decyzje:
• określenie wielkości niezbędnych aktywów obrotowych
• określenie sposobów ich finansowania.
Czym jest kapitał stały?
Aktywa trwałe
Zobowiązania
długoterminowe
Kapitał stały
Kapitały własne
Zobowiązania
krótkoterminowe
Aktywa obrotowe
K. Mazur
17
Czym jest kapitał obrotowy netto?
Kapitały własne
Kap. obr. net.
Zobowiązania
długoterminowe
Kapitał stały
Aktywa trwałe
Zobowiązania
krótkoterminowe
Aktywa obrotowe
K. Mazur
18
Podstawowe definicje
• Kapitał stały = kapitały własne + zobowiązania długoterminowe
• Kapitał obrotowy (pracujący) netto= kapitał stały – aktywa trwałe
• Kapitał obrotowy netto= majątek obrotowy – kapitały obce
krótkoterminowe
• Kapitał obrotowy = kapitał pracujący
• Kapitał obrotowy brutto to aktywa bieżące (aktywa krótkoterminowe),
czyli środki spółki służące do finansowania bieżącej działalności.
• Po odjęciu od kapitału obrotowego brutto krótkoterminowych
zobowiązań otrzymujemy kapitał obrotowy netto
Znaczenie kapitału obrotowego netto
• W początkowych fazach rozwoju przedsiębiorstwa zwykle brakuje
kapitału finansującego aktywa obrotowe
• Dlatego aktywa obrotowe finansowane są początkowo kapitałem
obrotowym w formie zobowiązań:
• zobowiązań wobec pracowników (gdy wynagrodzenia są płacone „z dołu” lub
gdy są opóźniane),
• zobowiązań wobec dostawców,
• zobowiązań wynikających z operacyjnego (manipulacyjnego) odroczenia
płatności np. odroczonej płatności faktury
Dlatego jest tworzona rezerwa na kapitał obrotowy
Cykl operacyjny kapitału obrotowego netto
Rozliczenie
Sprzedaż
Zakup
Okres utrzymania zapasów
Okres spływu należności
Cykl operacyjny kapitału obrotowego netto
Okres konwersji gotówki
Rozliczenie
Zakup
Okres regulowania zobowiązań
COKON – podstawowe wzory
• Okres utrzymania zapasów
𝑃𝑟𝑧𝑒𝑐𝑖𝑒𝑡𝑛𝑎 𝑤𝑎𝑟𝑡𝑜ść 𝑧𝑎𝑝𝑎𝑠ó𝑤
𝑂𝑈𝑍 =
×𝑂
𝐾𝑜𝑠𝑧𝑡𝑦 𝑚𝑎𝑡𝑒𝑟𝑖𝑎łó𝑤 𝑖 𝑠𝑢𝑟𝑜𝑤𝑐ó𝑤
• Okres spływu należności:
𝑃𝑟𝑧𝑒𝑐𝑖𝑒𝑡𝑛𝑎 𝑤𝑎𝑟𝑡𝑜ść 𝑛𝑎𝑙𝑒𝑧𝑛𝑜ś𝑐𝑖
𝑂𝑆𝑁 =
×𝑂
𝑆𝑝𝑟𝑧𝑒𝑑𝑎ż 𝑘𝑟𝑒𝑑𝑦𝑡𝑜𝑤𝑎
• Okres regulacji zobowiązań
𝑃𝑟𝑧𝑒𝑐𝑖𝑒𝑡𝑛𝑎 𝑤𝑎𝑟𝑡𝑜ść 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń
𝑂𝑅𝑍 =
×𝑂
𝐾𝑜𝑠𝑧𝑡𝑦 𝑚𝑎𝑡𝑒𝑟𝑖𝑎łó𝑤 𝑖 𝑠𝑢𝑟𝑜𝑤𝑐ó𝑤
• Gdzie:
• O- liczba dni w badanym okresie
• zobowiązania – tylko wobec dostawców
Rodzaje wskaźników płynności finansowej
• Wskaźniki statyczne
• Wskaźniki dynamiczne
Wskaźniki statyczne
Rodzaje wskaźników statycznych
– na dany moment
• Wskaźnik bieżącej płynności finansowej
• Wskaźnik przyspieszonej płynności finansowej („wskaźnik szybki")
• Wskaźnik płynności gotówkowej - wskaźnik środków pieniężnych /wskaźnik
natychmiastowej płynności
Wskaźnik bieżącej płynności finansowej
𝑎𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑒
𝑊𝑠𝑘. 𝑏𝑖𝑒ż. 𝑝ł =
𝑝𝑎𝑠𝑦𝑤𝑎 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑒
𝑎𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎 𝑜𝑏𝑟𝑜𝑡𝑜𝑤𝑒
𝑊𝑠𝑘. 𝑏𝑖𝑒ż. 𝑝ł =
𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑖𝑎 𝑘𝑟ó𝑡𝑘𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑒
Przedział optymalny:
(1,2 – 2,0) – w przedsiębiorstwach poza branżą produkcyjną
(1,5 - 2,0) – w przedsiębiorstwach o charakterze produkcyjnym (W.
Gabrusewicz)
Niedopłynność - Przedział optymalny - Nadpłynność
Wskaźnik „Szybki”
• Wskaźnik przyspieszonej płynności finansowej
• Wskaźnik szybkiej płynności finansowej
𝑎𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎 𝑜𝑏𝑟𝑜𝑡𝑜𝑤𝑒 − 𝑧𝑎𝑝𝑎𝑠𝑦
𝑊𝑠𝑘. "𝑠𝑧𝑦𝑏𝑘𝑖" =
𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑖𝑎 𝑘𝑟ó𝑡𝑘𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑒
𝑊𝑠𝑘. "szybki" =
𝑎𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑒 − 𝑧𝑎𝑝𝑎𝑠𝑦 − 𝑟𝑜𝑧𝑙𝑖𝑐𝑧𝑒𝑛𝑖𝑎 𝑚𝑖ę𝑑𝑧𝑦𝑜𝑘𝑟𝑒𝑠𝑜𝑤𝑒 𝑐𝑧𝑦𝑛𝑛𝑒
𝑝𝑎𝑠𝑦𝑤𝑎 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑒
• Przedział optymalny: (1,0-1,2)
• Powinien być zbliżony do wskaźnika bieżącej płynności finansowej
Wskaźnik płynności gotówkowej
• Wskaźnik płynności gotówkowej
ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑖 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 ∗
𝑊𝑠𝑘. 𝑝ł𝑦𝑛𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑔𝑜𝑡ó𝑤𝑘𝑜𝑤𝑒𝑗 =
𝑝𝑎𝑠𝑦𝑤𝑎 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑒
• * inwestycje krótkoterminowe
• Według M. Sierpińskiej i T. Jachny:
𝑊𝑠𝑘. 𝑝ł𝑦𝑛𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑔𝑜𝑡ó𝑤𝑘𝑜𝑤𝑒𝑗 =
𝑝𝑟𝑧𝑒𝑝ł. 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł. 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐.
𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤. 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑒
• Wielkość optymalna – kilka do kilkunastu procent
• Jeśli wskaźnik przyjmuje formę wskaźnika natychmiastowej płynności to:
ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑖 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒
𝑊𝑠𝑘. 𝑛𝑎𝑡𝑦𝑐ℎ𝑚𝑖𝑎𝑠𝑡𝑜𝑤𝑒𝑗 𝑝ł𝑦𝑛𝑛𝑜ś𝑐𝑖 =
𝑧𝑜𝑏. 𝑏𝑖𝑒żą𝑐𝑒 𝑑𝑜 3 𝑚 − 𝑐𝑦
Przykład
Wskaźnik
2013
2014
Wskaźnik bieżącej płynności finansowej
2,37
2,68
Wskaźnik "szybki"
1,99
2,30
Wskaźnik płynności gotówkowej
0,36
0,60
Płynność spółek branży motoryzacyjnej
(Olszewska 2015)
2,50
2,00
ŚREDNIA
1,50
Wielton S.A.
Stomil Sanok S.A.
1,00
Groclin S.A.
0,50
Dębica S.A.
0,00
2009
2010
2011
2012
2013
Wskaźniki dynamiczne
Wskaźniki wydajności gotówkowej
Informują w jakiej relacji pozostaje gotówka z działalności operacyjnej do poszczególnych
pozycji bilansu i rachunku zysków i strat
𝑪𝑭 𝒛 𝒅𝒛𝒊𝒂ł𝒂𝒍𝒏𝒐ś𝒄𝒊 𝒐𝒑𝒆𝒓𝒂𝒄𝒚𝒋𝒏𝒆𝒋
𝑾𝒔𝒌𝒂ź𝒏𝒊𝒌 𝒘𝒚𝒅𝒂𝒋𝒏𝒐ś𝒄𝒊 𝒈𝒐𝒕ó𝒘𝒌𝒐𝒘𝒆𝒋 𝒔𝒑𝒓𝒛𝒆𝒅𝒂ż𝒚 =
𝑷𝒓𝒛𝒚𝒄𝒉𝒐𝒅𝒚 𝒛𝒆 𝒔𝒑𝒓𝒛𝒆𝒅𝒂ż𝒚
𝐶𝐹 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗
𝑊𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘 𝑤𝑦𝑑𝑎𝑗𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑔𝑜𝑡ó𝑤𝑘𝑜𝑤𝑒𝑗 𝑧𝑦𝑠𝑘𝑢 =
𝑍𝑦𝑠𝑘 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗
𝐶𝐹 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗
𝑊𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘 𝑤𝑦𝑑𝑎𝑗𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑔𝑜𝑡ó𝑤𝑘𝑜𝑤𝑒𝑗 𝑚𝑎𝑗ą𝑡𝑘𝑢 =
𝑀𝑎𝑗ą𝑡𝑒𝑘 𝑜𝑔ół𝑒𝑚
𝐶𝐹 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗
𝑊𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘 𝑤𝑦𝑑𝑎𝑗𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑔𝑜𝑡ó𝑤𝑘𝑜𝑤𝑒𝑗 𝑚𝑎𝑗ą𝑡𝑘𝑢 𝑡𝑟𝑤𝑎ł𝑒𝑔𝑜 =
𝑀𝑎𝑗ą𝑡𝑒𝑘 𝑡𝑟𝑤𝑎ł𝑦
𝐶𝐹 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗
𝑊𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘 𝑤𝑦𝑑𝑎𝑗𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑔𝑜𝑡ó𝑤𝑘𝑜𝑤𝑒𝑗 𝑚𝑎𝑗ą𝑡𝑘𝑢 𝑜𝑏𝑟𝑜𝑡𝑜𝑤𝑒𝑔𝑜 =
𝑀𝑎𝑗ą𝑡𝑒𝑘 𝑜𝑏𝑟𝑜𝑡𝑜𝑤𝑦
Wskaźniki wystarczalności gotówki
Informują o możliwościach spłaty różnych zobowiązań ze środków pieniężnych z działalności
operacyjnej
𝑊𝑠𝑘. 𝑜𝑔ó𝑙𝑛𝑒𝑗 𝑤𝑦𝑠𝑡𝑎𝑟𝑐𝑧𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑔𝑜𝑡ó𝑤𝑘𝑖
ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑖 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗
=
𝑆𝑝ł𝑎𝑡𝑎 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń + 𝑤𝑦𝑝ł𝑎𝑡𝑎 𝑑𝑦𝑤𝑖𝑑𝑒𝑛𝑑 + 𝑧𝑎𝑘𝑢𝑝𝑦 𝑚𝑎𝑗ą𝑡𝑘𝑢 𝑡𝑟𝑤𝑎ł𝑒𝑔𝑜
ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑖 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗
𝑊𝑠𝑘. 𝑠𝑝ł𝑎𝑡𝑦 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń 𝑜𝑔ół𝑒𝑚 =
𝑆𝑝ł𝑎𝑡𝑎 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń 𝑜𝑔ół𝑒𝑚
ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑖 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗
𝑊𝑠𝑘. 𝑠𝑝ł𝑎𝑡𝑦 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń 𝑑ł𝑢𝑔𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑦𝑐ℎ =
𝑆𝑝ł𝑎𝑡𝑎 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń 𝑑ł𝑢𝑔𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑦𝑐ℎ
ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑖 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗
𝑊𝑠𝑘. 𝑠𝑝ł𝑎𝑡𝑦 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń 𝑘𝑟ó𝑡𝑘𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑦𝑐ℎ =
𝑆𝑝ł𝑎𝑡𝑎 𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎ń 𝑘𝑟ó𝑡𝑘𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑦𝑐ℎ
ś𝑟𝑜𝑑𝑘𝑖 𝑝𝑖𝑒𝑛𝑖ęż𝑛𝑒 𝑧 𝑑𝑧𝑖𝑎ł𝑎𝑙𝑛𝑜ś𝑐𝑖 𝑜𝑝𝑒𝑟𝑎𝑐𝑦𝑗𝑛𝑒𝑗
𝑊𝑠𝑘. 𝑧𝑎𝑘𝑢𝑝ó𝑤 𝑖𝑛𝑤𝑒𝑠𝑡𝑦𝑐𝑦𝑗𝑛𝑦𝑐ℎ =
𝑊𝑦𝑑𝑎𝑡𝑘𝑖 𝑛𝑎 𝑧𝑎𝑘𝑢𝑝 𝑎𝑘𝑡𝑦𝑤ó𝑤 𝑡𝑟𝑤𝑎ł𝑦𝑐ℎ (𝑟𝑧𝑒𝑐𝑧. 𝑖 𝑤𝑛𝑖𝑝)
ś𝒓𝒐𝒅𝒌𝒊 𝒑𝒊𝒆𝒏𝒊ęż𝒏𝒆 𝒛 𝒅𝒛𝒊𝒂ł𝒂𝒍𝒏𝒐ś𝒄𝒊 𝒐𝒑𝒆𝒓𝒂𝒄𝒚𝒋𝒏𝒆𝒋
𝑾𝒔𝒌. 𝒘𝒚𝒑ł𝒂𝒕𝒚 𝒅𝒚𝒘𝒊𝒅𝒆𝒏𝒅 =
𝑾𝒚𝒑ł𝒂𝒕𝒂 𝒅𝒚𝒘𝒊𝒅𝒆𝒏𝒅
Przykład
Wskaźnik
2013
2014
Wskaźnik wydajności gotówkowej sprzedaży
0,13
0,13
Wskaźnik wypłaty dywidendy
4,36
3,58
Wydajność gotówkowa spółek branży
motoryzacyjnej (Olszewska 2015)
20,00
18,00
16,00
14,00
ŚREDNIA
12,00
Wielton S.A.
10,00
8,00
Stomil Sanok S.A.
6,00
Groclin S.A.
4,00
Dębica S.A.
2,00
0,00
2009
2010
2011
2012
2013
Analiza zadłużenia
Dźwignia finansowa
O dźwigni finansowej jest mowa, jeśli przyrost zysków z tytułu
inwestycji wspomaganej długiem (lewarowanej) jest wyższy niż odsetki
(koszt długu)
𝐷𝐹𝐿 =
𝐸𝐵𝐼𝑇
𝐸𝐵𝐼𝑇−𝑤𝑦𝑑𝑎𝑡𝑘𝑖 𝑧𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑒 𝑧 𝑜𝑏𝑠ł𝑢𝑔ą 𝑑ł𝑢𝑔𝑢
Podstawowe grupy wskaźników zadłużenia
• Wskaźniki poziomu zadłużenia
• Wskaźniki wypłacalności – wskaźniki zdolności do obsługi zadłużenia
Wskaźniki poziomu zadłużenia
Wskaźnik ogólnego zadłużenia
𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑖𝑎 𝑜𝑔ół𝑒𝑚
𝑤𝑠𝑘𝑎ź𝑛𝑖𝑘 𝑜𝑔ó𝑙𝑛𝑒𝑔𝑜 𝑧𝑎𝑑ł𝑢ż𝑒𝑛𝑖𝑎 =
𝑎𝑘𝑡𝑦𝑤𝑎 𝑜𝑔ół𝑒𝑚
• Przedział optymalny: (0,57-0,67).
• Poniżej 0,57 – niedostateczne wykorzystanie efektu dźwigni finansowej, ale
wysoka samodzielność
• Powyżej 0,67 – duże ryzyko związane ze spłatą kredytów, niska samodzielność,
wysokie koszty odsetek
Wskaźnik zadłużenia długoterminowego
(wg. M. Sierpińskiej i T. Jachny)
•
•
•
•
𝑧𝑜𝑏𝑜𝑤𝑖ą𝑧𝑎𝑛𝑖𝑎 𝑑ł𝑢𝑔𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑒
𝑊𝑠𝑘. 𝑧𝑎𝑑ł. 𝑑ł𝑢𝑔𝑜𝑡𝑒𝑟𝑚𝑖𝑛𝑜𝑤𝑒𝑔𝑜 =
𝑘𝑎𝑝𝑖𝑡𝑎ł 𝑤ł𝑎𝑠𝑛𝑦
Proszę zwrócić uwagę, że forma tego wskaźnika odbiega od zaleceń prof. Gabrusewicza
Wskaźnik wskazuje na strukturę kapitałów stałych
Przedział optymalny wynosi (0,5-1,0)
Spółki, w których wskaźnik jest wyższy są uważane za nadmiernie zadłużone
Wskaźniki wypłacalności
wskaźniki pokrycia obsługi długu
Wskaźnik pokrycia obsługi długu I
𝑧𝑦𝑠𝑘 𝑏𝑟𝑢𝑡𝑡𝑜 + 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑖
𝑊𝑠𝑘. 𝑝𝑜𝑘𝑟𝑦𝑐𝑖𝑎 𝑜𝑏𝑠𝑢𝑔𝑖 𝑑ł𝑢𝑔𝑢 𝐼 =
𝑟𝑎𝑡𝑦 𝑘𝑟𝑒𝑑𝑦𝑡ó𝑤 + 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑖
• Informuje, czy zysk brutto przed odjęciem odsetek (EBIT – ustalane na
podstawie RZiS lub EBITDA) jest wyższy od rocznych rat z odsetkami
(ustalane na podstawie ZPP)
• Wartość minimalna: 1
• Bank Światowy za minimum przyjmuje poziom 1,3 albo 2,5
Wskaźnik pokrycia obsługi długu II
𝑊𝑠𝑘. 𝑝𝑜𝑘𝑟𝑦𝑐𝑖𝑎 𝑜𝑏𝑠𝑢𝑔𝑖 𝑑ł𝑢𝑔𝑢 𝐼𝐼 =
𝑧𝑦𝑠𝑘 𝑛𝑒𝑡𝑡𝑜 + 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑖 (1 − 𝑇)
𝑟𝑎𝑡𝑦 𝑘𝑟𝑒𝑑𝑦𝑡ó𝑤 + 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑖
• T- stopa podatku dochodowego
• Informuje, czy zysk netto jest wyższy od rocznych rat z odsetkami (ustalane na
podstawie ZPP)
• Wartość minimalna: 1
• Malejąca wielkość wskaźników: nieefektywne zarządzanie przedsiębiorstwem,
niska rentowność inwestycji, zbyt ambitne plany rozwojowe
• Stabilny niski poziom: może świadczyć o konieczności wydłużenia okresu spłaty
kredytu
• Proszę zwrócić uwagę, że forma tego wskaźnika odbiega od zaleceń prof.
Gabrusewicza
Wskaźnik pokrycia długu nadwyżką finansową
𝑊𝑠𝑘. 𝑝𝑜𝑘𝑟𝑦𝑐𝑖𝑎 𝑜𝑏𝑠𝑢𝑔𝑖 𝑑ł𝑢𝑔𝑢 𝑛𝑎𝑑𝑤𝑦ż𝑘ą 𝑓𝑖𝑛𝑎𝑛𝑠𝑜𝑤ą =
𝑧𝑦𝑠𝑘 𝑏𝑟𝑢𝑡𝑡𝑜 + 𝑎𝑚𝑜𝑟𝑡𝑦𝑧𝑎𝑐𝑗𝑎
𝑟𝑎𝑡𝑦 𝑘𝑟𝑒𝑑𝑦𝑡ó𝑤 + 𝑜𝑑𝑠𝑒𝑡𝑘𝑖
Gdzie:
• T- stopa podatku dochodowego
• Informuje o zdolności przedsiębiorstwa do spłaty rat kredytów
powiększonych o należne odsetki
• Wartość minimalna: 1,5
• suma zysku brutto i amortyzacji powinna być co najmniej o 50% wyższa
niż roczna rata kredytu wraz z odsetkami.
• Wg M. Sierpińskiej i T. Jachny we wzorze powinien być zastosowany zysk
netto
Uwaga!
• Proszę uwzględniać raty leasingu finansowego oraz odsetki z tytułu
leasingu
Przykładowe wskaźniki
Wskaźnik
2012
2013
Wskaźnik ogólnego zadłużenia
0,29
0,27
Wskaźnik zadłużenia długoterminowego
0,07
0,06
Analiza aktywności/sprawności
Istota wskaźników aktywności
• Informują o gospodarowaniu zasobami majątkowymi
• Umożliwiają ocenę efektywności zarządzania zasobami majątkowymi
• Inaczej nazywane jako: wskaźniki obrotowości, wskaźniki rotacji
Wskaźnik obrotowości aktywów/majątku 𝑊𝑜𝑚
• 𝑊𝑜𝑚 =
𝑃
𝑀𝑐
• Gdzie:
• 𝑃- przychody ze sprzedaży (w innych opracowaniach: przychody całkowite)
• 𝑀𝑐-majątek całkowity (wartość uśredniona)
• Informuje, ile jednostek przychodów przypada na jednostkę majątku
(ile razy w ciągu roku przedsiębiorstwo obraca majątkiem)
Wskaźnik obrotowości aktywów
obrotowych/majątku obrotowego 𝑊𝑜𝑚𝑜
• 𝑊𝑜𝑚𝑜 =
𝑃
𝑀𝑜
• Gdzie:
• 𝑃- przychody ze sprzedaży
• 𝑀o-majątek obrotowy (wartość uśredniona)
• Informuje, ile jednostek przychodów przypada na jednostkę majątku
obrotowego (ile razy w ciągu roku przedsiębiorstwo obraca majątkiem
obrotowym)
Wskaźnik obrotowości/rotacji zapasów 𝑊𝑜𝑧
• 𝑊𝑜𝑧 =
𝑃
𝑍
• Gdzie:
• 𝑃- przychody ze sprzedaży
• 𝑍-zapasy (wartość uśredniona)
• Informuje, ile jednostek przychodów przypada na jednostkę zapasów
(ile razy w ciągu roku przedsiębiorstwo obraca zapasami)
Wskaźnik obrotowości zapasów w dniach (długość
cyklu obrotu zapasami w dniach) 𝑊𝑐𝑑
• 𝑊𝑐𝑑 =
𝑍×365
𝑃
• Gdzie:
• 𝑃- przychody ze sprzedaży
• 𝑍-zapasy(wartość uśredniona)
• Informuje, na ile dni wystarczy zapasów
Wskaźnik obrotowości należności w razach 𝑊𝑟𝑛
• 𝑊𝑟𝑛 =
𝑃
𝑁
• Gdzie:
• 𝑃- przychody ze sprzedaży
• 𝑁-należności (wartość uśredniona)
• Informuje, ile jednostek przychodów przypada na jednostkę
należności (ile razy w ciągu roku przedsiębiorstwo obraca
należnościami/ ile razy w roku należności zostaną spłacone)
• Optimum 7-17 razy (lub ustalenie standardu w branży)
Wskaźnik obrotowości należności w dniach
(długość cyklu inkasa należności) 𝑊𝑐𝑖
• 𝑊𝑐𝑖 =
𝑁×365
𝑃
• Gdzie:
• 𝑃- przychody ze sprzedaży
• 𝑁- należności (wartość uśredniona)
• Informuje, przez ile dni utrzymywane są należności (52-21 dni lub
ustalenie średniej branżowej)
Powiązania pomiędzy
wskaźnikami
Analiza piramidalna
Wskaźnik
rentowności
kapitału własnego
Wskaźnik
rentowności
majątku
x
Mnożnik kapitału
własnego
Wskaźnik
rentowności
sprzedaży
Zysk netto
Przychody
ogółem
-
:
Wskaźnik
obrotowości
majątku
Przychody
ogółem
Koszty całkowite
Przychody
ogółem
:
Majątek
całkowity
Majątek trwały
+
Majątek
obrotowy
Powiązania
𝑍𝑛 𝑍𝑛 𝑆
=
×
𝑀
𝑆 𝑀
Co powinno rosnąć szybciej, rentowność majątku, czy rentowność
sprzedaży?
Literatura:
• Gabrusewicz W. (2014), Analiza finansowa przedsiębiorstwa.
Teoria i zastosowanie, PWE, Warszawa