IB_01-2008 [PL_1]_paginy.qxd - Acta Bio

medycyna fizykalna / physical medicine
IB_01-2008 [PL_1]_paginy.qxd
2008-03-09
15:28
Page 38
Ocena przyczyn urazów u pacjentów
Kliniki Ortopedii i Traumatologii Narządu
Ruchu Akademii Medycznej we Wrocławiu
­ analiza na podstawie rocznych obserwacji
Reasons of injuries in patients of Orthopaedic and Traumatology
Hospital of Medical University in Wrocław ­ analysis based on
one year experience
Monika Matyja1, Anna Skrzek2, Szymon Dragan3
1
2
3
ZOZ Szpital dla Szkół Wyższych im. prof. E. Szczeklika, ul. Chopina 5/7, 51-609 Wrocław, tel. +48 (0) 71 248 22 48,
e-mail: [email protected]
Wydział Fizjoterapii Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, al. I. J. Paderewskiego 35, 51-617 Wrocław
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu AM we Wrocławiu, ul. Borowska 213, 50-556 Wrocław
Streszczenie
Wstęp. W pracy podjęto próbę wskazania najczęstszych okoliczności występowania urazów kości i stawów w zależności
od płci i wieku pacjentów. Celem pracy była również analiza
innych wybranych czynników, takich jak pochodzenie, aktywność zawodowa, BMI (body mass index) w aspekcie ryzyka
wystąpienia urazów w obrębie narządu ruchu.
Materiał i metody. Badaniami objęto 490 pacjentów z rozpoznaniem złamania w obrębie układu kostnego, leczonych
w Klinice Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Akademii Medycznej we Wrocławiu. Materiał został pozyskany
z archiwum Kliniki. Dane wykorzystane w badaniach zostały zebrane na podstawie historii chorób pacjentów leczonych w roku 2002.
Wyniki. Analiza badanego materiału wykazała, że najczęstszą
przyczyną doznawanych urazów były wypadki w domu, odnotowane w najstarszej grupie wiekowej. Drugą pod względem
częstości przyczyną powstałych urazów były wypadki komunikacyjne, zdarzające się najczęściej w najmłodszej grupie pacjentów ­ do 30. roku życia. Mając na względzie wartości BMI,
liczba urazów była najwyższa u osób z prawidłowym wskaźnikiem BMI. Na podstawie badanego materiału stwierdzono, że
najwięcej urazów zdarza się wśród osób zamieszkujących tereny miejskie. Ponad 57% badanych przypadków urazów zaobserwowano u osób nieaktywnych zawodowo, w większości kobiet po 60. roku życia.
Wnioski. Częstość występowania urazów w obrębie narządu
ruchu wykazuje związek z płcią i wiekiem pacjentów
w badanym materiale. W badanym materiale nie zaobserwowano oczekiwanego związku między częstością doznanych
urazów a względnym wskaźnikiem masy ciała (BMI).
Słowa kluczowe: urazy, kości i stawy, czynniki ryzyka, upadki
Abstract
Background. The aim of the study was concerned with the
identification of the main causes of injuries of bones and joints, with regard to the age and gender. The influeunce of body mass index BMI was analyzed, as well.
Material and methods. The experimental group consisted of
490 patients admitted in 2002 to Orthopaedic and Traumatology Hospital of Medical University in Wrocław with fractures in skeletal system.
Results. The materials analysis indicated that the most frequent causes of injuries were the following: falls at home in
the group of older patients (older than 60, prevalently women). The second cause of injuries were traffic accidents,
38
observed mostly in younger patients, under 30. Regarding
BMI the highest number of cases was observed in patients
with normal BMI index. The majority of injuries happened
to patienst living in urban areas. Over 57 % of examined cases related to older female patients (over 60) inactive professionally.
Conclusions. There is a correlation between age and gender
and frequency of injuries. The correlation between frequency
of injuries and BMI was not observed in this study.
Key words: injuries, bones and joints, risk factors, falls
Wstęp
Choroby układu kostno-stawowego w Polsce stanowią blisko
50% przewlekłych schorzeń u osób powyżej 50. roku życia.
Uwzględniając szacunkowy wzrost liczby osób powyżej 60.
roku życia w stosunku do osób poniżej 20 lat, można przewidywać gwałtowne podniesienie kosztów leczenia następstw
urazów, co ­ jak szacują statystycy ­ osiągnie 25% wydatków
na ochronę zdrowia [1].
Międzynarodowa Grupa Koordynująca, powołana przez
WHO, określa wysokoenergetyczne urazy wielomiejscowe
mianem „choroby urazowej”, jako jednego z największych zagrożeń epidemiologicznych na świecie. Według danych
WHO, rocznie na świecie około 75 mln ludzi doznaje urazów
kości i stawów, co stanowi ponad 14% wszystkich chorób
u dorosłych [2, 3]. Najczęstszymi przyczynami urazów są wypadki przy pracy, w domu, pobicia, upadki z wysokości, jednak dominującą przyczyną urazowości, zarówno u dzieci, jak
i u dorosłych, są wypadki komunikacyjne [4, 5]. Urazy powstałe w wyniku wypadków komunikacyjnych są czwartą
przyczyną śmierci i przewlekłych urazów narządu ruchu
u dorosłych między 15. a 59. rokiem życia [2].
Wypadki komunikacyjne, wypadki przy pracy oraz przemoc fizyczna są to najczęstsze przyczyny wystąpienia urazów
narządu ruchu u osób w wieku średnim i starszym. U osób
starszych za najczęstsze przyczyny powstałych urazów kości
uważa się, poza wypadkami komunikacyjnymi, również upadki w domu [6]. Literatura tematu podkreśla równie istotny
problem, jakim są upadki osób starszych w oddziałach szpitalnych oraz domach opieki społecznej, określane jako „czynnik wysokiego ryzyka” złamań urazowych [7, 8]. Najczęściej
złamaniom urazowym we wspomnianych upadkach ulega
staw biodrowy u osób powyżej 65. roku życia [9, 10].
Istotne znaczenie ma również etiologiczny aspekt występujących urazów, mianowicie wysoki udział chorych pod wpływem alkoholu w chwili doznania urazu 26,1% [11].
Zagadnienie urazowości osób starszych w Polsce stało się
jednym z wiodących tematów Wielkopolskiego Sympozjum
Acta Bio-Optica et Informatica Medica 1/2008, vol. 14