PRZEGL D PRASY TRANS Ą ODRA

Transkrypt

PRZEGL Ą D PRASY TRANS ODRA
11|12
INFORMACJE I DEBAT Y Z POLSKO-NIEMIECKIEGO POGRANICZA
14.08.12
MEKLEMBURGIA-POMORZE PRZEDNIE (MECKLENBURG-VORPOMMERN)
+++ „NEIN” dla neonazistów +++ Rostok i Berlin będą ubiegać się o Olimpiadę +++ Szef NPD
przed sądem +++ Rostok uhonorował prezydenta +++ Zagwarantują wszystkim dzieciom
przedszkole +++ Znaleźli ślady prastarej osady +++ Wolą własny dom +++ Powstanie 350
nowych miejsc pracy +++ Mniej chętnych na studia w Greifswaldzie +++
BRANDENBURGIA (BRANDENBURG)
+++ KGHM szuka miedzi w Niemczech +++ Będzie nowa promenada +++ Rozbudują
szprewaldzką trasę rowerową +++ Frankfurt żegna byłego burmistrza +++ Policjanci nie chcą
dłużej pracować +++ Kształcą rabinów dla Europy +++ Wspólna Noc Muzeów +++ Dofinansują
polsko-niemieckie spotkania +++
ARTYKUŁ MIESIĄCA: Cudowna moc Theomima
SPOŁECZEŃSTWO
„NEIN” dla neonazistów
Pasewalk. Ponad dwa tysiące osób wyszło na
ulice,
by
zaprotestować
przeciwko
neonazistowskiemu zjazdowi, który odbywał się
w sobotę w miejscowości Viereck, niedaleko
Pasewalku. Na drodze prowadzącej do miejsca,
gdzie
świętowali
neonaziści,
demonstranci
utworzyli ponad trzykilometrowy łańcuch ludzkich
rąk. Była to pierwsza tego typu akcja w regionie,
która zjednoczyła aż tyle osób. Do protestu
przyłączyli się nieliczni Polacy. Pod wrażeniem
akcji był m.in. Władysław Diakun, burmistrz Polic, który przywiózł autobusem ok. czterdziestu policzan.
Polacy byli w ostatnich latach wielokrotnie celem kampanii neonazistowskiej partii NPD, która w rejonie
przygranicznym osiąga w niektórych miejscowościach nawet 30 procent poparcia. Organizatorzy akcji,
zrzeszenie „Pomorze Przednie – otwarte na świat, demokratyczne i kolorowe” zapowiedzieli, że była to
pierwsza, ale nie ostatnia tego typu akcja.
» Nordkurier, 12.08.2012
» Fot. Łańcuch ludzkich rąk z Pasewalku do Viereck. Fot. M. Stefanek
PRZ EGL Ą D PRAS Y T RANS ODRA
11|12 · 14.08.2012 · S. 1/9
11|12
14.08.12
SPORT
Rostok i Berlin będą ubiegać się o Olimpiadę
Rostok/Berlin. Klaus Wowereit, burmistrz Berlina, chce ubiegać się o organizację letnich igrzysk
olimpijskich w 2024 lub 2028 roku. W przypadku przyznania organizacji imprezy stolicy Niemiec, konkurencje
żeglarskie miałyby odbyć się w Rostoku, zapowiedział Wowereit. Berlin ubiegał się już organizację olimpiady
w roku 2000. Wsparcie w walce o organizację imprezy w stolicy zapowiedział rząd Niemiec.
» Ostsee Zeitung, 09.08.2012
PRAWICOWY EKSTREMIZM
Szef NPD przed sądem
Schwerin. Przed sądem w Schwerinie toczy się postępowanie przeciwko szefowi frakcji NPD MeklemburgiiPomorza Przedniego Udo Pastörsowi.
Polityk neonazistowskiej partii oskarżony jest o
obrazę ofiar
Holocaustu. W przemowie wygłoszonej w styczniu 2010 roku w landtagu Pastörs nazwał upamiętnienie ofiar
obozu koncentracyjnego w Auschwitz „teatrem” oraz stwierdził m.in., że „prawda zwycięży nad kłamstwem”.
Prokurator żąda dla Pastörsa ośmiu miesięcy kary pozbawienia wolności w zawieszeniu oraz wpłacenia 6
tys. euro na organizację pożytku pubicznego. Obrońca polityka domaga się jego uniewinnienia. Pastörs
nazwał prowadzone przeciwko niemu postępowanie „nielegalnym”. Jego obrońca, uważa, że szefa frakcji
NPD chroni immunitet. Zgodnie z niemieckim prawem, „obraźliwe oszczerstwa” podlegają jednak osądzeniu.
PERSONALIA
Rostok uhonorował prezydenta
Rostok. Joachim Gauck otrzymał w miniony czwartek tytuł honorowego obywatela Rostoku. Jest to miasto
rodzinne obecnego prezydenta Niemiec, w którym przez wiele lat był pastorem ewangelickim. Tytuł został
Joachimowi Gauckowi przyznany za „wielką osobistą odwagę i zaangażowanie w demokrację i wolność”.
Podczas pokojowej rewolucji w NRD Gauck odegrał jedną z wiodących ról. Joachim Gauck jest trzecią od
1990 roku osobą, która otrzymała honorowe obywatelstwo Rostoku. Z inicjatywą uhonorowania go tym
tytułem wystąpili mieszkańcy miasta na długo zanim Gauck został prezydentem Niemiec.
EDUKACJA
Zagwarantują wszystkim dzieciom przedszkole
Schwerin. Zaledwie 600 miejsc brakuje w przedszkolach w Meklemburgii-Pomorza Przedniego, by
zagwarantować w 2013 roku wszystkim dzieciom poniżej trzeciego roku życia miejsce w placówce. Taki
obowiązek na kraje związkowe nałożył niemiecki rząd. Obecnie na północy Niemiec jest ok. 100 tys. miejsc
w placówkach przedszkolnych. Zatrudnionych jest w nich 11 tys. wychowawców. 95 procent dzieci w wieku
11|12 · 14.08.2012 · S. 2/9
11|12
14.08.12
od trzech do sześciu lat i 70 proc. dwu- i trzylatków uczęszcza do żłobków lub przedszkoli. W całych
Niemczech brakuje ok. 130 tys. miejsc w przedszkolach.
HISTORIA
Znaleźli ślady prastarej osady
Rerik. Archeolodzy odkryli w miejscowości Rerik niedaleko Rostoku ślady osady z czasów epoki kamienia
łupanego. Na terenie, gdzie ma powstać park rekreacyjny, znaleziono liczne narzędzia codziennego użytku,
m.in. topory i noże, a także ponad tysiąc fragmentów ceramiki. Znalezisko obejmuje obszar czterech tysięcy
metrów kwadratowych. Część osady była zamieszkiwana od czasów epoki kamiennej do epoki brązu.
Jeszcze w czasach epoki kamienia łupanego wioska posiadała utwardzoną drogę. W osadzie istniał też
warsztat, w którym mieszkańcy produkowali narzędzia. Łącznie archeolodzy odkryli do tej pory ponad 13
tysięcy szczątków różnego rodzaju przedmiotów wykonanych z krzemienia.
NIERUCHOMOŚCI
Wolą własny dom
Meklemburgia. Mieszkańcy Meklemburgii-Pomorza Przedniego coraz chętniej inwestują w zakup
nieruchomości lub budowę domu. W pierwszym półroczu br. lokalne banki przyznały 187 mln euro kredytów
– o 16 proc. więcej niż w analogicznym okresie 2011. „W czasach, które uchodzą za niepewne, własne
mieszkanie postrzegane jest jako największe z możliwych zabezpieczeń”, powiedział Claus Friedrich
Holtmann, prezydent Wschodnioniemieckiego Związku Kas Oszczędnościowych. Jednocześnie zmniejsza
się zainteresowanie kredytami ze strony przedsiębiorców. „Widocznie przedsiębiorstwa częściej sięgają po
oszczędności, zamiast zaciągać nowe kredyty. Lub też wstrzymują się z inwestycjami”, uważa Holtmann.
GOSPODARKA
Powstanie 350 nowych miejsc pracy
Rostok. Przedsiębiorstwo Euros, które zajmuje się produkcją wirników do wiatraków planuje otworzyć nowy
oddział firmy w Rostoku. Przy produkcji będzie zatrudnionych nawet 350 osób. Według szefów koncernu, o
wybraniu Rostoku zadecydowała „zadziwiająca dynamika” z jaką rozwijają się w Meklemburgii – Pomorzu
Przednim elektrownie wiatrowe i związana z nimi produkcja wirników. Wartość inwestycji szacowana jest na
48 mln euro. Możliwe jest też dofinansowanie inwestycji przez land w wysokości do 30 proc. Jednocześnie w
Sassnitz na wyspie Rugia ma powstać zakład produkcyjny, wytwarzający prototypy wirników, które będą
wykorzystywane potem przez przedsiębiorstwo.
11|12 · 14.08.2012 · S. 3/9
11|12
14.08.12
EDUKACJA
Mniej chętnych na studia w Greifswaldzie
Greifswald. Blisko tysiąc kandydatów mniej ubiegających się o przyjęcie na pierwszy kierunek studiów
odnotował Uniwersytet Greifswaldzki. O 912 miejsc na 21 kierunkach ubiegało się blisko 6680 osób. Liczba
ta nie uwzględnia kandydatów chętnych do studiowania medycyny oraz farmacji. Prawdopodobną przyczyną
spadku liczby kandydatów jest zmniejszająca się liczba abiturientów oraz fakt, że zachodnie landy rezygnują
z pobierania opłat za studia.
GOSPODARKA
KGHM szuka miedzi w Niemczech
Weißwasser. Spółka KGHM kontynuuje poszukiwania złóż miedzi w okolicy miejscowości Weißwasser. W
najbliższych tygodniach odbędzie się piąty próbny odwiert. Podczas poprzednich prób, wykonywanych
między Weißwasser i Boxberg spółka natrafiła na złoża miedzi. Są one jednak położone bardzo głęboko. Po
porównaniu wyników badań sejsmicznych okazało się, że kolejne odwierty w kierunku na północ od
Weißwasser nie mają sensu. Dlatego piąta próba będzie miała miejsce na wschodzie, w okolicach Nysy.
Według ekspertów, inwestycja będzie się opłacać tylko wtedy, gdy złoża nie są położone głębiej niż 1500
metrów, a wydobycie zagwarantuje przynajmniej 1,5 mln ton miedzi. Według danych pochodzących jeszcze
z czasów NRD, w regionie Weißwasser może znajdować się nawet 2 mln ton miedzi.
» Lausitzer Rundschau, 09.08.2012
INFRASTRUKTURA
Będzie nowa promenada
Eberswalde. Do końca przyszłego roku wzdłuż kanału Finow powstanie 2,5-kilometrowa promenada
miejska. Tym samym mieszkańcy zyskają przejście od strony portu do Mostu Wilhelma. Projekt kosztuje 4
mln euro. 75 procent kosztów pokryje Unia Europejska, pozostałą część dołoży miasto. Z pieniędzy
miejskich powstanie kładka dla pieszych łącząca kwartał Leibniza z resztą miasta. Stan dotychczasowej
kładki był tak zły, że zagrażał bezpieczeństwu użytkowników. Rozbiórka mostu rozpocznie się w przyszłym
tygodniu. Nowa kładka ma być gotowa w kwietniu 2013 roku.
» Märkische Oderzeitung, 08.08.2012
INFRASTRUKTURA
Rozbudują szprewaldzką trasę rowerową
Briesen/Berkenbrück. W minionym tygodniu rozpoczęła się rozbudowa trasy rowerowej między mostem
Fluth w Briesen i jeziorem Dehmsee w Berkenbrück (powiat Odra-Szprewa). Tym samym zlikwidowana
zostanie luka w szprewaldzkiej trasie rowerowej, licząca 5,4 km długości. Prace potrwają do 23 listopada. W
11|12 · 14.08.2012 · S. 4/9
11|12
14.08.12
tym czasie rowerzyści będą musieli korzystać z drogi w Kersdorf. Według urzędników powiatu, zmiany
zostały dobrze oznakowane i nawet zagraniczni turyści nie będą mieli problemów ze znalezieniem objazdu.
Łącznie
inwestycja pochłonie ponad 1,2 mln euro. Jedna trzecia środków pochodzi z Europejskiego
Funduszu Rozwoju Regionalnego.
PERSONALIA
Frankfurt żegna byłego burmistrza
Frankfurt nad Odrą. Fritz Krause, długoletni burmistrz miasta zmarł w miniony czwartek w wieku 87 lat.
Krause rządził miastem w latach 1965-1990. Jedną z jego szczególnych zasług było uratowanie przed
rozbiórką zniszczonego podczas wojny centrum Frankfurtu, w tym zachowanie średniowiecznego Kościoła
Mariackiego. W NRD, w latach 60-tych, gdy w Lipsku wysadzono w powietrze Kościół Uniwersytecki, obrona
obiektów sakralnych przez zburzeniem nie była na porządku dziennym.
POLICJA
Policjanci nie chcą dłużej pracować
Poczdam. Brandenburscy policjanci będą musieli pracować do 67 roku życia, czyli o siedem lat dłużej niż
dotychczas. W ten sposób land chce bronić się przed zmniejszającą się z roku na rok liczbą funkcjonariuszy.
Zmiany nie podobają się policjantom. Do protestu przeciwko wydłużeniu czasu pracy nawołuje Związek
Zawodowy Policjantów (GdP). Minister spraw wewnętrznych Dietmar Woidke (SPD) zapowiedział, że będzie
prowadził rozmowy z przedstawicielami grup funkcjonariuszy, będących szczególnie obciążonych pracą.
Inne kraje związkowe także zmieniły przepisy, jednak czas pracy policjantów i strażaków wydłużono do 62
roku życia.
RELIGIA
Kształcą rabinów dla Europy
Poczdam. Na Uniwersytecie Poczdamskim powstanie nowy instytut: Teologii Żydowskiej. Obecnie na
uniwersytecie istnieje Instytut Studiów Żydowskich, na którym studiuje około 300 studentów, między innymi
przyszłych rabbinów i kantorów. W nowym instytucie kształceni będą rabini i kantorzy z całej Europy. Liczba
osób chcących kształcić się na rabinów oraz kantorów nie jest na razie tak liczna, żeby utworzyć osobny
wydział, dlatego Walter Homolka, dyrektor rabinackiego seminarium „Abraham-Geiger-Kolleg na
Uniwersytecie Poczdamskim” oraz prezydent uniwersytetu zdecydowali się na utworzenie instytutu. Będzie
on częścią Wydziału Filozoficznego.
11|12 · 14.08.2012 · S. 5/9
11|12
14.08.12
WSPÓŁPRACA PRZYGRANICZNA
Wspólna noc muzeów
Guben/Gubin. 1 września mieszkańcy Guben i Gubina będą wspólnie świętować Noc Muzeów. Od godz. 18
będzie można zwiedzać Muzeum Miasta i Przemysłu w Guben, w tym bezpłatną tego wieczoru wystawę „Po
śladach natury”. Następnie, biorący udział w imprezie, wyruszą w kierunku Gubina na zwiedzanie miasta z
przewodnikiem. Natomiast w Gubinie od godz. 18 zwiedzać będzie można muzea, a także wieżę miejską.
Ok. godz. 21 rozpocznie się występ zespołów kabaretowych, który zwieńczy pokaz sztucznych ogni.
Wcześniej, od godz. 16 Gubin zaprasza całe rodziny do amfiteatru przy ul. Piastowskiej 18 na
przedstawienie teatralne.
WSPÓŁPRACA PRZYGRANICZNA
Dofinansują polsko-niemieckie spotkania
Forst/Gubin. Harald Altekrüger, przewodniczący Euroregionu Szprewa-Nysa-Bóbr oraz Waldemar
Tomaszek ze Wspólnego Sekretariatu Technicznego w Zielonej Górze podpisali w ubiegłym tygodniu
wniosek o dofinansowanie małych projektów przygranicznych. Wniosek opiewa na blisko 1,4 mln euro i
pozwoli zrealizować w ciągu trzech najbliższych lat ponad 200 projektów. Wspierane będą przede wszystkim
polsko-niemieckie spotkania, w tym plener artystów z obu krajów „Twarze krajobrazu”, a także coroczny bieg
sztafetowy z Cottbus do Zielonej Góry. O wsparcie mogą ubiegać się szkoły, gminy oraz stowarzyszenia.
Euroregion zatwierdził też 14 projektów transgranicznych, które odbędą się po niemieckiej stronie granicy.
Należą do nich m.in. konkurs w Guben uczniów szkół podstawowych z Polski i Niemiec, oraz polskoniemiecki turniej piłki siatkowej. Tylko w tym roku zrealizowanych zostanie ponad 80 wspólnych projektów.
11|12 · 14.08.2012 · S. 6/9
11|12
14.08.12
DIETRICH SCHRÖDER
Cudowna moc Theomima
Stary franfurcki Cmentarz Żydowski, który od 1945 należy do polskich Słubic, zawdzięcza swoje ponowne
odkrycie jednemu rabinowi z Nowego Jorku jak i zaangażowanym badaczom regionalnym i studentom
Uniwersytetu Europejskiego Viadrina.
Bóg stworzył człowieka na swój obraz i podobieństwo, dlatego też po śmierci należy mu się szacunek – tak
naucza religia żydowska. Cmentarze to dla Żydów miejsca wieczne, zmarli wszystko wiedzą, rozmawiają ze
sobą i nadal należą do wspólnoty żywych. Jak głosi jedna ze znanych legend Żydów wschodnioeuropejskich,
przed laty pewna gmina chciała się osiedlić na nowym miejscu. Wtedy jednemu z jej członków ukazał się we
śnie zmarły i zaczął go upominać: „Nie opuszczajcie nas! Cieszymy się, kiedy odwiedzacie nas na
cmentarzu. Wiedzcie, że jeśli nas opuścicie, zginiecie“. Żywi nie usłuchali przestrogi i wszyscy zginęli.
Starego cmentarza we Frankfurcie nad Odrą, który leży na południowym krańcu dzisiejszych Słubic –
niegdyś frankfurckiego przedmieścia Dammvorstadt – Żydzi nie opuścili dobrowolnie. Prześladowani w
okresie nazistowskich Niemiec, zostali wygnani lub wymordowani, choć żyli i chowali zmarłych w tym
nadodrzańskim mieście od jego zarania, tj. od XIII wieku.
„Mimo zbrodni popełnionych na Żydach frankfurckich, ich cmentarz przetrwał nazizm prawie niezniszczony “,
opowiada Eckard Reiß, który urodził się we Frankfurcie w 1941 roku – jak dumnie dodaje – „w piątym
pokoleniu“. Jego przodkowie pokojowo współżyli z żydowskimi sąsiadami, licznymi szanowanymi kupcami,
lekarzami, technikami lub – jak wtedy mówiono – bankierami. Po I wojnie światowej na cmentarzu
wzniesiono nawet pomnik 13 Żydom, żołnierzom z Frankfurtu, którzy polegli za ojczyznę. Kiedy Eckard Reiß,
technik telekomunikacji, w 1965 roku po raz pierwszy odwiedził Słubice na zaproszenie swojej koleżanki, na
cmentarzu znajdowało się jeszcze ponad 1.000 nagrobków. Świadczą o tym wykonane wtedy przez niego
zdjęcia. Niszczenie rozpoczęło się dopiero w latach 70-tych. „Z powodu otwarcia przejścia granicznego w
Słubicach i znaczącego wzrostu ruchu turystycznego, konieczna jest niezwłoczna likwidacja cmentarzy
żydowskich w Rzepinie i Słubicach, tym bardziej, że leżą one na głównych trasach turystycznych“ – tak
brzmiała wydana na piśmie decyzja ówczesnych władz partyjnych w Zielonej Górze, przechowywana do
dzisiaj w Archiwum Państwowym. Liczące wiele stuleci macewy zostały porozbijane lub głęboko zasypane
ziemią. Na części terenu, zniwelowanej spychaczami, zbudowano staropolski zajazd. Wydawało się, że
pamięć o cmentarzu przeminie.
Dopiero ćwierć wieku później, dokładnie w 1999 roku, nastąpiło wiele nieoczekiwanych wydarzeń. Najpierw
pojawił się Berel Polatsek, chasydzki rabin z Nowego Jorku. Kieruje on w Ameryce instytucją o nazwie Pri
Megadim. Pri Megadim – po polsku „szlachetne owoce“ – to jednocześnie tytuł księgi, napisanej przed z
górą dwustu laty przez najwybitniejszego rabina, jaki nauczał we Frankfurcie.
11|12 · 14.08.2012 · S. 7/9
11|12
14.08.12
Nazywał się Joseph ben Me’ir Theomim, a swoje dzieło poświęcił zasadom koszerności, które do dziś są
ważnym przedmiotem w edukacji rabinów. Theomim stał na czele gminy frankfurckiej od 1781 do 1792 roku i
już za życia uchodził za wielkiego uczonego. W późniejszych czasach w rocznicę jego śmierci 10 dnia
miesiąca ijar, czyli zwykle pod koniec kwietnia lub na poczatku maja, czciciele odbywali do grobu zmarłego
pielgrzymki. Ustały one dopiero po przejęciu władzy przez hitlerowców.
Zrazu Polatsek na próżno szukał w Słubicach śladów po grobie Theomima, w dawnym zajeździe urządzono
tymczasem dom publiczny. Oburzony Polatsek zwrócił się w kilka miesięcy później do Leszka Millera, kiedy
ówczesny premier Polski przyjechał z wizytą do USA, mówiąc o „hańbie Słubic“. W 1999 roku odnalazły się
także trzy kamienie nagrobne. Odkrył je na wysypisku śmieci pod lasem koło Słubic Roland Reimann,
Niemiec żyjący w Polsce. Frankfurt i Słubice przypomniały sobie również wspólnie o 600-leciu pierwszej
wzmianki na temat cmentarza, zapisanej w dokumentach w 1399 roku. Z tej okazji w historycznym miejscu
umieszczono kamień pamiątkowy, nie wiedząc, jakie tajemnice odkryje jeszcze ziemia. Polatsek nie dawał
za wygraną. Powołał w Nowym Jorku Komitet Odnowy Cmentarza Żydowskiego w Słubicach i zaczął zbierać
na ten cel datki. Po naganie, jakiej udzielił polskiemu premierowi, przygraniczne miasto dostało z Warszawy
pieniądze na zakup terenu dawnego cmentarza i działki klubu nocnego, który wkrótce zamknięto.
Obecnie właścicielem terenu jest warszawska Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego. Dzisiaj w
Polsce znanych jest ok. 1.200 cmentarzy żydowskich, co trzeci z nich został jednak całkowicie zniszczony, a
wiele zachowało się tylko w szczątkowej postaci. W niektórych miejscowościach podejmuje się podobne
działania jak nad Odrą. W Słubicach prace porządkowe oraz nowe ogrodzenie sfinansował Komitet Berela
Polatska i izraelska organizacja Atra Kadisha, która na całym świecie stara się o zachowanie cmentarzy
żydowskich. Nie zaniechano również poszukiwania dokładnego miejsca pochówku rabina Theomima i innych
grobów. Kilka zdjęć z ocalałego cmentarza, jakie zrobił w 1965 roku Eckard Reiß podczas swoich krótkich
odwiedzin w Słubicach, stało się wartościowym źródłem informacji, mimo iż grób Theomima nie zwrócił
wtedy jego uwagi. Reiß stał się dla miejscowych Żydów człowiekiem godnym zaufania. Jego
zainteresowanie dawnym przedmieściem Dammvorstadt zrodziło się wcześniej – w czasach, gdy jeszcze
„jako pędrak siadywałem nad Odrą i nie mogłem pojąć, dlaczego nie wolno się dostać na drugi brzeg“.
W trakcie prac porządkowych jemu i innym zaangażowanym osobom udało się trafić na nagrobki, które
podczas wyrównania terenu w 1975 roku przysypano niezbyt grubą warstwą ziemi. „Pierwszy kamień, który
odkryłem, leżał tak głęboko “ – opowiada i rozsuwa ręcę na odległość ok. 25 cm. „Leżał twarzą do dołu“ –
dodaje, mając na myśli hebrajską inskrypcję. Brzmiała ona: „Tu spoczywa młodzieniec Salman, syn
szacownego Jakoba Prausnitza. Odszedł w poniedziałek, do grobu został złożony we wtorek dnia 23 ijar
roku 588 według małej rachuby. Niech dusza jego będzie związana w węzeł życia.“ Data z żydowskiego
kalendarza to 7 maja 1828 r. Niemal dokładnie w 180 lat później, 12 maja 2008, kamień ustawiono
ponownie. Powrócił na pierwotne miejsce dzięki księgom cmentarnym z lat 1677-1866, odkrytym
niespodziewanie we Frankfurcie nad Menem. „Była to naprawdę podniosła chwila“ – opowiada powściągliwy
zazwyczaj Reiß, teraz wyraźnie wzruszony.
11|12 · 14.08.2012 · S. 8/9
11|12
14.08.12
Wreszcie w 2008 r. udało się też po wielu próbach ustalić dokładne miejsca pochówku Theomima i dwóch
innych ważnych rabinów. Postawiono na nich kopie dawnych nagrobków. „Ostatecznie pomógł nam ten mały
odpływ dla wody deszczowej, widoczny na ulicy” – tłumaczy mi na miejscu Reiß. Na starym zdjęciu widać go
dokładnie naprzeciwko grobu. Mały cud w tej zupełnie zdumiewającej historii. Do dziś udało się odnaleźć 30
kolejnych macew.
Nawet uwaga Reißa: „Należałoby gruntownie opisać historię tego cmentarza“, rzucona w rozmowie ze
studentami Uniwersytetu Europejskiego Viadrina, zdołała przynieść nieoczekiwany rezultat. „W takim razie
zróbmy to razem“, odpowiedziała Magdalena Abraham-Diefenbach z Instytutu Historii Stosowanej. W
berlińskim wydawnictwie Vergangenheitsverlag ukazał się właśnie po latach żmudnych badań niezwykły tom
„Makom tov – der gute Ort“ („Makom tow – dobre miejsce“).
Do tej historii należy jeszcze dodać, że gmina żydowska we Frankfurcie nad Odrą, którą utworzyli po 1990
roku emigranci z byłego Związku Radzieckiego, otrzymała niedawno nowy cmentarz. Kilka tygodni temu
odbył się na nim pierwszy pogrzeb.
» Tłum. Ania Zinserling
» Oryginał tekstu: Märkische Oderzeitung, 17./18.3.2012, Dietrich Schröder
» http://www.instytut.net/fileadmin/pdf_2012/Mozartikel.pdf
» http://www.transodra-online.net/de/node/16788
Wydawcy:
Polsko-Niemieckie
Towarzystwo Brandenburgii
Charlottenstr. 31
14467 Potsdam
Transodra e.V.
Polsko-Niemiecki
Klub Dziennikarzy
www.transodra-online.net
Współpraca
Sponsorzy:
Stowarzyszenie
Terra Incognita
Fundacja Współpracy
Polsko-Niemieckiej
Ministerstwo Gospodarki
i Spraw Europejskich
11|12 · 14.08.2012 · S. 9/9

PRZEGL D PRASY TRANS Ą ODRA

Transkrypt

Podobne dokumenty