Numer 6/2013 - Nowa Gazeta Łukowska
Transkrypt
Numer 6/2013 - Nowa Gazeta Łukowska
Nowa Gazeta Łukowska jest członkiem Stowarzyszenia Polskich Mediów NR 6 (239) 9 CZERWCA 2013 Cena 3 zł (w tym 5% VAT) Festyn Sołecki w Łazach; Dni Łukowa; Bank Spółdzielczy w Łukowie; Koncerty w łukowskich świątyniach; Sesja popularno-naukowa w ZS Nr 2; Przywrócona pamięć - nowa pozycja wydawnicza; I Sztafeta Niepodległości; Wspomnienie o śp. Feliksie Zalewskim; 57 rocznica Poznańskiego Czwartku; Konwalia majowa oraz aktualności. Następny numer NGŁ 7 lipca 2013 r. Redaktor wydania - Marek Okoń Spotkanie w 60 lat po maturze W roku 1953 w I LO im. T. Kościuszki w Łukowie było 60 absolwentów, z tego 58 osób otrzymało świadectwa dojrzałości. Pierwsze spotkanie towarzyskie całego rocznika po 50-ciu latach tzw. „Złota Matura” odbyło się 21 czerwca 2003 r. Uczestniczyło w nim 25 osób. Było bardzo uroczyste, z bogatym programem, trwało dwa dni. Pozostało po nim wiele wzruszeń. Następne, po 55 latach, miało miejsce 28 czerwca 2008 r. z udziałem 12 osób. Było ono skromniejsze, ale bardzo przyjemne. Trzecie spotkanie - po 60-ciu latach od matury przebiegło 25 maja 2013 r. z udziałem też 12 osób, którzy przybyli z różnych stron Polski. Spotkaliśmy się w nowym gmachu I LO, gdzie powitał nas dyrektor Grzegorz Rzymowski, który przedstawił aktualny stan szkoły i wręczył wszystkim listy gratulacyjne. Po poczęstunku i pamiątkowym zdjęciu, zwiedziliśmy nową siedzibę szkoły, a potem ciekawe miejsca w mieście. Godziny popołudniowe spędziliśmy na biesiadzie w Zajeździe „Zimna Woda” k/Łukowa, gdzie trwały wielogodzinne rozmowy towarzyskie. Rozstaliśmy się z entuzjazmem, planując kolejne spotkanie za dwa lata. Z. Pasik fot. K. Jodełko 6/2013 Od lewej stoją: Hanna Lutowierska, Janina Dybciak, Stanisław Jasiński, Zofia Jarosz, Janusz Zdun, Maria Świderska, Zygmunt Matyjasek, Janina Misztela, Zbigniew Pasik, Halina Majewska-Trynka, Wiesław Skrzetuski i Helena Komala W przeżywanym w Kościele Powszechnym Roku Wiary, z inicjatywy ks. prałata Tadeusza Dzięgi, proboszcza parafii Podwyższenia Krzyża Św. w Łukowie, w dniach od 18 do 26 maja br. pod przewodnictwem o. Wiesława Zielonki i o. Rafała Kupczaka, Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej z Siedlec, odbyły się Misje Święte. Po raz ostatni wspólnota parafialna przeżywała misje - połączone z peregrynacją Krzyża Pratulińskiego, Obrazu Matki Bożej Leśniańskiej i relikwiami Błogosławionych Męczenników Podlaskich - w 1998 r., jako przygotowanie do obchodów Jubileuszu Roku 2000. Czas Misji Świętych poprzedziła wielomiesięczna modlitwa w intencji ich przygotowania i owocnego przeżycia. Misje rozpoczęły się uroczystą Eucharystią, sprawowaną w Wigilię Święta Zesłania Ducha Świętego, w sobotę 18 maja o godz. 19.00. dokończenie na str. 12 2 Aktualności 18 lat za nami - kolejna rocznica NGŁ 16 maja 2013 r. w sali konferencyjnej Jana Pawła II w Łukowie, odbyła się uroczystość związana z 18-tą rocznicą powstania Łukowskiego Towarzystwa Regionalnego im. J. S. Majewskiego i ukazania się pierwszego numeru „Nowej Gazety Łukowskiej”, w której uczestniczyli liczni Czytelnicy NGŁ oraz zaproszeni goście, a wśród nich byli m.in.: Artur Sępoch Dyrektor Woj. Domu Kultury Prezes Zbigniew Pasik w Lublinie, Krzysztof Głuotwiera uroczystość chowski - Radny Sejmiku Województwa Lubelskiego, Władysław Karaś - Przew. Rady Powiatu, Krzysztof Tymoszuk Wicestarosta Łukowski, Dariusz Szustek - Burmistrz oraz Marcin Mateńko - Zastępca Burmistrza Łukowa, Ewa Rybicka-Sicińska i Zygmunt Celiński Wiceprzewodniczący Rady Miasta, Mariusz Osiak - Wójt Gminy Łuków, Zofia Żuk - Prezes Sp. „Łuksja”, Zofia i Bogdan Kucharscy - Właściciele Firmy DROGBUD, Katarzyna Goławska - Dyrektor Banku Pekao SA, Zofia Przeździak Dyrektor Banku Spółdzielczego w Łukowie, Danuta Kożuchowska - Prezes Zakładu Mleczarskiego w Łukowie, Barbara Suchodolska Prezes PSS w Łukowie i inni. Uczestnicy uroczystości Po wystąpieniu prezesa nastąpiły laudacje naszej działalności, kierowane przez przedstawicieli władz samorządowych, m.in. Powiatu i Miasta Łuków, Dyrektora Woj. Domu Kultury w Lublinie, lokalnego poety Jana Jastrzębskiego. Po tym odbył się mini koncert Andrzeja Wojtusia na harmonijce ustnej, który wykonał kilka utworów muzycznych kierowanych z dedykacją dla osobistości łukowskich. nowa 6/2013 Przewodniczący Rady Powiatu W. Karaś i Wicestarosta K. Tymoszuk wręczają List Gratulacyjny Z. Pasikowi W dalszej części odbył się występ Kabaretu „Zaścianek” z Gminnego Ośrodka Kultury w Trzebieszowie, pod kierunkiem Jadwigi Celińskiej. Występ uczniów Szkoły Muzycznej w Łukowie Jak zwykle, uroczystość rozpoczęła się koncertem uczniów Państwowej Szkoły Muzycznej I Stopnia w Łukowie, pod kierunkiem Tomasza Wojtasia - Dyrektora Szkoły. Następnie Prezes Towarzystwa Zbigniew Pasik powitał wszystkich przybyłych i przedstawił dotychczasową działalność Łukowskiego Towarzystwa Regionalnego im J. S. Majewskiego oraz analizę trwania „Nowej Gazety Łukowskiej”. Zaproszeni goście NGŁ jako miesięcznik społeczno-kulturalny ukazuje się nieprzerwanie już przez 18 lat. Dotąd ukazało się 238 numerów, o łącznym nakładzie 220.100 egz., zawierających 6.244 stron. Trud wydawniczy sprawuje niemal ten sam kilkuosobowy zespół redakcyjny. Łukowskie Towarzystwo Regionalne na koncie swojej działalności poza NGŁ ma liczne, zorganizowane uroczystośći patriotyczno-religijne, sesje popularnonaukowe i wydawnictwa. Występ Kabaretu „Zaścianek” z GOK w Trzebieszowie Końcowym akcentem była degustacja potraw Restauracji „Wierzejki” z miłą obsługą młodzieży z Zespołu Szkół Nr 3 w Łukowie oraz prezentacja sponsorów reklamowych: Spółki „Łuksja”, PEC-u, PUIK-u i Zakładu Mleczarskiego w Łukowie. Za dwa lata, jeśli uda się nam dalej kontynuować działalność na rzecz Ziemi Łukowskiej, pragniemy zorganizować spotkanie jubileuszowe w jeszcze szerszym gronie, z większym udziałem naszych Czytelników. Serwis VIDEO sprawował Zakład Foto Grzegorz Zarzycki, i Zakład Foto Krzysztof Jodełko. REDAKCJA NGŁ Aktualnoœci 3 Komunikat I LO im. T. Koœciuszki w £ukowie 6/2013 W dniach 28-29 wrzeœnia 2013 r. odbêdzie siê Zjazd Absolwentów Gimnazjum i Liceum Ogólnokszta³c¹cego im. T. Koœciuszki w £ukowie, z okazji 95-lecia istnienia szko³y. Informacji udziela sekretariat I LO, ul. S. Wyszyñskiego 41, tel. 25 798 2925, e-mail: [email protected]. Serdecznie zapraszamy Absolwentów do rocznika 2000 4 Wiadomoœci Kartka z kalendarza WIADOMOŒCI 9 czerwca 2013 r. Wiadomoœci z kraju 4.16 20.54 Œwiêty Efrem, diakon i doktor Koœcio³a Efrem urodzi³ siê ok. 306 r. w Nisibis na pograniczu Persji i Bizancjum. Jego matka by³a chrzeœcijank¹, a ojciec kap³anem pogañskim. Na staroœæ przyj¹³ on chrzeœcijañstwo i razem ze swoj¹ ¿on¹ poniós³ mêczeñsk¹ œmieræ. Niechêæ Efrema dla pogañskich kultów magicznych sprawi³a, ¿e ojciec wygna³ go z domu. Znalaz³ schronienie u œw. Jakuba, biskupa miasta. Ujêty jego pobo¿noœci¹ i ¿yw¹ inteligencj¹, przyj¹³ go do swojej szko³y, gdzie Efrem wyró¿nia³ siê poziomem moralnym i sukcesami w nauce. Efrem zna³ jêzyk i filozofiê greck¹. Nale¿a³ do najzagorzalszych przeciwników herezji ariañskiej. Biskup uczyni³ go nauczycielem, a nastêpnie zwierzchnikiem swojej s³ynnej szko³y, mianowa³ diakonem, a tak¿e swoim sekretarzem podczas Soboru Nicejskiego w 325 roku. W 363 r., cesarz Jowianus odst¹pi³ Nisibis Persom. Efrem opuœci³ wówczas rodzinne miasto i uda³ siê do Edessy (dzisiejszej Urfy). Pod¹¿yli za nim wyk³adowcy szko³y i wiêkszoœæ notabli. Tu za³o¿y³ znan¹ szko³ê i rozwin¹³ dzia³alnoœæ kaznodziejsk¹ i pisarsk¹. Prowadzi³ te¿ miejscowy chór katedralny. Czêsto udawa³ siê na pustkowie, gdzie oddawa³ siê modlitwie i pokucie. Dla zapoznania siê z sytuacj¹ Koœcio³a, odwiedzi³ Kapadocjê i jej metropolitê, œw. Bazylego Wielkiego. Nastêpnie uda³ siê do Egiptu, gdzie w Aleksandrii spotka³ siê ze œw. Atanazym. W 372 r. powróci³ do Edessy, gdzie zmar³ 9 czerwca 373 r. Cieszy³ siê wielk¹ czci¹, a jego grób sta³ siê miejscem pielgrzymek. Wzniesiono tam klasztor. Po inwazji Kurdów w 1145 r. Krzy¿owcy przewieŸli jego szcz¹tki do Rzymu. Papie¿ Benedykt XV og³osi³ go Doktorem Koœcio³a. Efrem by³ wybitnym egzeget¹ i kaznodziej¹. W swych naukach przywi¹zywa³ wagê do moralnego sposobu ¿ycia oraz potêpia³ pojawiaj¹ce siê wówczas herezje. Wielu pogan s³uchaj¹c jego pouczeñ przyjmowa³o wiarê chrzeœcijañsk¹. Zostawi³ bogat¹ spuœciznê literack¹: dzie³a egzegetyczne i apologetyczne, homilie, a przede wszystkim hymny. W wielu tekstach Efrem wyra¿a swe przywi¹zanie i czeœæ do Matki Bo¿ej. Nazywa siê go „harf¹ Ducha Œwiêtego”. Jest najwiêkszym poet¹ syryjskim. W ikonografii œw. Efrem przedstawiany jest w stroju mnicha lub diakona. Rzadko wystêpuje w sztuce religijnej zachodniej. 6/2013 B³. Anna Maria Taigi - mistyczka, tercjarka Urodzona w 1769 r. w Sienie jako jedyne dziecko w zubo¿a³ej rodzinie kupieckiej. W poszukiwaniu œrodków do ¿ycia rodzina przeprowadzi³a siê do Rzymu. Tam oddano j¹ do pracy u zamo¿nej arystokratki. W 1790 r. poœlubi³a Dominika Taigi, z którym mia³a 7 dzieci, 4 synów i 3 córki. Opiekowa³a siê te¿ star¹ matk¹, a kiedy po latach jej córka Zofia owdowia³a, przygarnê³a j¹ wraz z 6 wnucz¹t. Anna ju¿ rok po œlubie zosta³a tercjark¹ zakonu trynitarzy i podejmowa³a liczne praktyki pokutne, ofiaruj¹c je w intencji Koœcio³a oraz grzeszników. Wspiera³a ludzi ubogich i chorych, zabieraj¹c zawsze ze sob¹ córki, aby nauczy³y siê opieki nad potrzebuj¹cymi. Rozwija³a ¿ycie duchowe i liczne charyzmaty, którymi obdarzy³ j¹ Bóg. Z jej porad korzysta³o wiele osobistoœci. Mia³a dar uzdrawiania, czytania sumieñ, kontemplacji i ekstaz mistycznych, a tak¿e widzenia przysz³ych wydarzeñ historycznych. Przepowiedzia³a m.in.: klêskê wojsk napoleoñskich w Rosji, zniesienie niewolnictwa w Ameryce, obie wojny œwiatowe, rozmaite kataklizmy oraz epidemie. Znane s¹ jej proroctwa o trzech dniach ciemnoœci w czasach ostatecznych, kiedy to bezbo¿noœæ doprowadzi do straszliwej rebelii i okrutnych przeœladowañ Koœcio³a. Ostatecznie to jednak Koœció³ odniesie zwyciêstwo. Zmar³a 9 czerwca 1837 r. w Rzymie, a jej cia³o, które nie uleg³o rozk³adowi, spoczywa w Bazylice œw. Chryzogona. Beatyfikowa³ j¹ w 1920 r. Benedykt XV. A. Wiœniewska Polacy zes³ani na Syberiê po powstaniu styczniowym 1863 r. byli pierwszymi, którzy prowadzili systematyczne badania Bajka³u. Wœród odkrywców fauny i flory tego najstarszego i najg³êbszego jeziora na œwiecie by³ Benedykt Dybowski. W ci¹gu swojego ¿ycia ci¹¿ê usunê³a, z du¿ym prawdopodobieñstwem, nie mniej ni¿ co czwarta, ale te¿ nie wiêcej ni¿ co trzecia doros³a Polka. W skali ca³ego spo³eczeñstwa daje to od 4,1 mln do 5,8 mln kobiet - taki wynik badania przedstawi³ CBOS. Kierowca, któremu zatrzymano prawo jazdy za przekroczenie limitu 24 punktów karnych, nie mo¿e broniæ siê tym, ¿e punkty dosta³ nies³usznie, a fotoradary dzia³a³y nieprawid³owo - wynika z wyroku Naczelnego S¹du Administracyjnego. Tak z³ych opinii o sytuacji w kraju nie by³o od 2004 r. Wed³ug badania CBOS, w ci¹gu ostatniego miesi¹ca odsetek Polaków, którzy uwa¿aj¹, ¿e ogólna sytuacja w pañstwie zmierza w dobrym kierunku, spad³ z 17 do 15 %. Tak jak w kwietniu, 71 % jest przeciwnego zdania. Macierzyñski, dodatkowy i rodzicielski, w sumie 52 tygodnie p³atnego urlopu po urodzeniu dziecka, które w du¿ej czêœci mog¹ dzieliæ miêdzy siebie matka i ojciec - takie rozwi¹zanie przyj¹³ Sejm, jednog³oœnie uchwalaj¹c nowelizacjê kodeksu pracy. Pos³owie wprowadzili do ustawy jedn¹ poprawkê, autorstwa SLD, wyd³u¿aj¹c¹ czas na wykorzystanie przez rodzica bezp³atnego urlopu wychowawczego. Pod koniec maja br. fala gwa³townych burz i obfitych opadów deszczu przesz³a przez Polskê. W Ma³opolsce dosz³o do lokalnych podtopieñ, a silny wiatr pozrywa³ dachy z domów. Polscy £owcy Burz podaj¹ z kolei, ¿e w okolicach Sieradza przesz³a tr¹ba powietrzna. Tylko w Ma³opolsce i œwiêtokrzyskim stra¿acy interweniowali ponad 170 razy. Wiadomoœci ze œwiata Tydzieñ potrwa pierwsza zagraniczna podró¿ papie¿a Franciszka, w lipcu do Brazylii na Œwiatowe Dni M³odzie¿y. Nastêpca Benedykta XVI odwiedzi Rio de Janeiro, gdzie odbêdzie siê spotkanie m³odych katolików, a tak¿e sanktuarium maryjne w mieœcie Aparecida. Prokuratura Generalna Ukrainy wstrzyma³a z przyczyn proceduralnych œledztwo ws. zabójstwa Jewhena Szczerbania, zleconego rzekomo przez by³¹ premier Juliê Tymoszenko, jednak dochodzenie zosta³o wznowione - poda³y s³u¿by prasowe tej instytucji. Na œwiecie jest 1 miliard 214 milionów katolików, a ich liczba - jak wynika z najnowszych danych - wzros³a miêdzy 2010 a 2011 rokiem o 1,5 %. Takie informacje zawiera zaprezentowany papie¿owi Franciszkowi Rocznik Statystyczny Koœcio³a. 21 maja br. co najmniej 51 osób, w tym 20 dzieci, zginê³o na skutek tornada, które w nocy (czasu polskiego) przesz³o nad przedmieœciami Oklahoma City na po³udniu USA, niszcz¹c dwie szko³y, szpital i setki domów - poda³y Ÿród³a medyczne. 50 % mieszkañców UE to ludzie z nadwag¹. Wœród nich roœnie liczba osób patologicznie oty³ych. Systemy opieki zdrowotnej uginaj¹ siê pod naporem coraz wy¿szych kosztów. Komisja Europejska chce ten niepokoj¹cy trend powstrzymaæ. 26 maja br. Al-Kaida przejê³a kontrolê nad roponoœnymi terenami w Syrii, co stwarza ryzyko przekszta³cenia pó³nocno-wschodnich prowincji tego pañstwa w „bezpieczn¹ przystañ” dla terrorystów. Gen. Selim Idriss z Wolnej Armii Syrii poprosi³ Zachód o pomoc w usuniêciu terrorystów, ale, jak na razie, nie podjêto decyzji w tej sprawie. oprac. J. Lecyk Kurier Samorz¹dowy 5 Dni £ukowa 2013 X Jubileuszowe Dni £ukowa trwa³y od 24 do 26 maja 2013 roku. Pierwszego dnia o godz. 10.00 na Stadionie Miejskim Burmistrz £ukowa Pan Dariusz Szustek wraz z Przewodnicz¹c¹ Rady Miasta Pani¹ Urszul¹ Bancerz przekazali klucze do miasta m³odzie¿y z ³ukowskich szkó³. Nastêpnie, pomimo niesprzyjaj¹cej pogody, zgromadzona na Stadionie m³odzie¿ obserwowa³a zmagania swoich kolegów w II Miêdzyszkolnym Turnieju Sportowym o Puchar Burmistrza £ukowa. M³odzi sportowcy grali w pi³kê no¿n¹, koszykówkê, przeci¹gali linê, rzucali pi³k¹ lekarsk¹ i biegali na ró¿nych dystansach. W klasyfikacji ogólnej bezkonkurencyjne by³y Zespó³ Szkolno-Przedszkolny Szko³y Podstawowej Nr 1 i Gimnazjum Nr 2. O godz. 17:00 w Koœciele p.w. Przemienienia Pañskiego odprawiono Mszê œw. w intencji mieszkañców. Po Mszy, w strugach deszczu, odby³ siê przemarsz Kompanii Reprezentacyjnej Si³ Powietrznych 41. Bazy Lotnictwa Szkolnego i Orkiestry Wojskowej w Dêblinie z Placu Narutowicza na stadion miejski „Orlêta”, gdzie mo¿na by³o zobaczyæ pokaz musztry paradnej oraz pos³uchaæ koncertu w wykonaniu ¿o³nierzy. Uroczystoœæ Dnia Matki w Hali Sportowej SP Nr 1 nej £ukovia £uków. Statuetkê Ambasadora Kultury Miasta £uków otrzyma³ Tadeusz Niewêg³owski. Galê poprowadzi³ Micha³ Milowicz. O godz. 21:00 wyst¹pi³ zespó³ KOMBII, na który licznie przybyli £ukowianie, bawi¹c siê przy znanych utworach zespo³u. OG£OSZENIE o wy³o¿eniu do publicznego wgl¹du projektu zmiany studium uwarunkowañ i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta £uków Na podstawie art. 11 pkt 10 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 r. poz. 647 ze zm.), art. 39 i art. 54 ustawy z dnia 3 paŸdziernika 2008 r. o udostêpnianiu informacji o œrodowisku i jego ochronie, udziale spo³eczeñstwa w ochronie œrodowiska oraz o ocenach oddzia³ywania na œrodowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 ze zm.), zawiadamiam o wy³o¿eniu do publicznego wgl¹du projektu zmiany studium uwarunkowañ i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta £uków wraz z prognoz¹ oddzia³ywania na œrodowisko sporz¹dzon¹ do w/w projektu zmiany studium w ramach strategicznej oceny oddzia³ywania na œrodowisko w dniach od 18.06.2013 r. do 16.07.2013 r. w siedzibie Urzêdu Miasta £uków przy ul. Pi³sudskiego 17, 21-400 £uków (pokój Nr 6 na parterze) w godzinach od 10.00 do 14.00. oraz o jego publikacji na stronie internetowej Urzêdu Miasta £uków. Wyk³adany do publicznego wgl¹du projekt zmiany studium uwarunkowañ i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta £uków wraz z prognoz¹ oddzia³ywania na œrodowisko obejmuje dzia³ki o nr ewidencyjnych 3271/3 i 3272/3 po³o¿one w £ukowie przy ul. Zapowiednik z przeznaczeniem ich pod tereny us³ug. Dyskusja publiczna nad przyjêtymi w projekcie zmiany studium i w prognozie oddzia³ywania na œrodowisko rozwi¹zaniami odbêdzie siê w dniu 12.07.2013 r. w siedzibie Urzêdu Miasta £uków przy ul. Pi³sudskiego 17 (sala konferencyjna) w godz. 11.00-12.00. Zgodnie z art. 11 pkt 11 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 647 ze zm.) oraz art. 39 ust. 1 pkt 3, art. 40, art. 41 i art. 46 pkt 1 w zwi¹zku z art. 54 ust. 3 ustawy z dnia 3 paŸdziernika 2008 r. o udostêpnianiu informacji o œrodowisku i jego ochronie, udziale spo³eczeñstwa w ochronie œrodowiska oraz o ocenach oddzia³ywania na œrodowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227 ze zm.), zapewniaj¹c mo¿liwoœæ udzia³u spo³eczeñstwa w postêpowaniu w ramach strategicznej oceny oddzia³ywania na œrodowisko skutków realizacji w/w zmiany studium, osoby prawne i fizyczne oraz jednostki organizacyjne nieposiadaj¹ce osobowoœci prawnej mog¹ wnosiæ uwagi do projektu zmiany studium oraz prognozy oddzia³ywania na œrodowisko. Uwagi nale¿y sk³adaæ na piœmie lub ustnie do protoko³u, za pomoc¹ œrodków komunikacji elektronicznej bez koniecznoœci opatrywania ich bezpiecznym podpisem elektronicznym, o którym mowa w ustawie z dnia 18 wrzeœnia 2001 r. o podpisie elektronicznym (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 262) na adres e-mail: [email protected] do Burmistrza Miasta £uków z podaniem imienia i nazwiska lub jednostki organizacyjnej adresu, oznaczenia nieruchomoœci, której uwaga dotyczy, w nieprzekraczalnym terminie do dnia 06.08.2013 r. Burmistrz Miasta £uków /-/ mgr Dariusz Szustek 6/2013 Na zakoñczenie pierwszego dnia obchodów œwiêta miasta w VI £ukowskim Biegu z Pochodniami, pomimo nieustannie padaj¹cego deszczu, wziê³o udzia³ nieco ponad 100 osób. Wœród biegaczy rozlosowano wiele nagród m.in.: rower turystyczny, odkurzacz. „I Sztafeta Niepodleg³oœci œladami ks. gen. Stanis³awa Brzóski” rozpoczê³a drugi dzieñ obchodów Dni £ukowa. Dok³adnie o godzinie 7:45 na Placu Narutowicza w £ukowie spotkali siê uczestnicy biegu. Wœród ponad 100 biegaczy byli harcerze z Krynki, £ukowa oraz z Wileñskiego Hufca Maryi im. Pani Ostrobramskiej. Sztafeta upamiêtni³a 150. rocznicê wybuchu Powstania Styczniowego oraz bohatera powstania ksiêdza genera³a Stanis³awa Brzóskê. W ramach X Jubileuszowej Przedszkoliady, ponad 200 przedszkolaków wraz z rodzicami i opiekunami zebra³o siê o godzinie 10:00 w hali sportowej przy Gimnazjum Nr 2. Emocje by³y równie ogromne wœród dzieci bior¹cych udzia³ w przygotowanych dyscyplinach, jak i wœród kibicuj¹cych im rodziców i przyby³ych osób. Jednoczeœnie na terenie stadionu miejskiego „Orlêta” odbywa³y siê turnieje i symultany warcabowe 100-polowe oraz szachowe. Od godziny 12:00 w ramach Dnia Samorz¹du Terytorialnego na Skwerze miejskim mo¿na by³o porozmawiaæ i zadawaæ pytania radnym miejskim. Wieczorem, po godzinie 18:30, z okazji nadchodz¹cego Dnia Matki, przed ³ukowsk¹ publicznoœci¹ w hali sportowej przy SP Nr 1 zaprezentowa³ siê Micha³ Milowicz. Drugi dzieñ Œwiêta £ukowa zakoñczy³a Biesiada £ukowska na Skwerze. Tradycyjnie w niedzielê, pomimo rzêsistego deszczu, od godz. 16.00 na „Gali przy fontannie - W ETERZE I W PLENERZE” mogliœmy ogl¹daæ wystêpy artystyczne zespo³ów: Caro Dance, Kropelki Rosy, Zespo³u Pieœni i Tañca „Wikrutasiki”, Zespo³u Pieœni i Tañca Ziemi £ukowskiej „£ukowiacy”, Pañstwowej Szko³y Muzycznej I Stopnia im. M. Kar³owicza, The Moons i uczniów ³ukowskich szkó³. Wrêczono równie¿ £ukowskie Z³ote NiedŸwiedzie. Otrzymali je: ks. pra³at Miros³aw £ubik, Zbigniew Pasik, Janusz Sipkowski, Grzegorz Skwarek, Andrzej Wojtuœ oraz Stowarzyszenie Pi³ki Rêcz- Laureaci Z³otych NiedŸwiedzi 2013 6 Wieœci z Powiatu 80. rocznica ods³oniêcia pomnika H. Sienkiewicza w £ukowie Spotkanie chóru i orkiestry symfonicznej z Niemiec w Starostwie Powiatowym W dniu 28 maja 2013 r. przypada 80. rocznica ods³oniêcia pomnika H.Sienkiewicza w £ukowie. Uczniowie, dyrekcja i nauczyciele Zespo³u Szkó³ Nr 1 im. H. Sienkiewicza w £ukowie uczcili pamiêæ o Patronie szko³y, z³o¿yli kwiaty i zapalili znicze pod pomnikiem noblisty. Pomnik Henryka Sienkiewicza zosta³ ods³oniêty 28 maja 1933 roku z okazji uroczystoœci 700-lecia £ukowa, by³o to wa¿ne wydarzenie w mieœcie, które zgromadzi³o ok. 15 tys. osób. Inicjatorem budowy pomnika by³ dyrektor Gimnazjum ¯eñskiego Kazimierz Józef Bia³ecki, który wraz z Janem Stanis³awem Majewskim zorganizowa³ Komitet Budowy Pomnika. Pomnik ods³oni³ wojewoda lubelski w towarzystwie syna Henryka Sienkiewicza - Józefa Sienkiewicza i córki pisarza Jadwigi Korni³owiczowej. Uczniów zebranych przed pomnikiem powita³ dyrektor szko³y Tadeusz Federczyk, który wyjaœni³, i¿ celem spotkania jest uczczenie pamiêci, przybli¿anie i popularyzowanie ¿ycia, twórczoœci, pracy i dzia³alnoœci Patrona Szko³y – Henryka Sienkiewicza, a tak¿e rozwijanie tradycji szkolnej poprzez poznawanie miejsc zwi¹zanych z Patronem Szko³y. Wicedyrektor szko³y Marek Mojski przedstawi³ krótki rys historyczny. W dniu 20 maja br. w sali konferencyjnej Starostwa Powiatowego w £ukowie odby³o siê spotkanie chóru i orkiestry symfonicznej z Niemiec z w³adzami samorz¹du powiatowego oraz miejskiego. M³odzie¿ ze szko³y œredniej w Herne od wielu lat wspó³pracuje z I LO im. T. Koœciuszki w £ukowie. Efektem tej wspó³pracy s¹ wspólne koncerty, ciesz¹ce siê du¿¹ popularnoœci¹ wœród mieszkañców powiatu. Podczas spotkania mia³a miejsce prezentacja Powiatu £ukowskiego. Dyrektor szko³y œredniej z Herne pan Eckart Fuckert podziêkowa³ za zaproszenie do £ukowa i podkreœli³ wspania³¹ wspó³pracê z Dyrektorem I LO im. Tadeusza Koœciuszki w £ukowie – Grzegorzem Rzymowskim. Nastêpnie zaprosi³ na koncert „Stworzenie Œwiata” Josepha Haydna, w wykonaniu po³¹czonych chórów uczniów z Niemiec oraz Polski, który odby³ siê w koœciele œwiêtego Brata Alberta. Wraz z po³¹czonymi chórami wyst¹pi³a orkiestra symfoniczna z Hiberniaschule. Patronat honorowy nad tym wydarzeniem objê³a Rada i Zarz¹d Powiatu £ukowskiego. Muzeum H. Sienkiewicza na Targach Ksi¹¿ki w Warszawie W dniach 16-19 maja br. Muzeum H. Sienkiewicza promowa³o ksi¹¿kê „ Pamiêtnik mojego ¿ycia. Rzecz o H. Sienkiewiczu” na Targach Ksi¹¿ki na Stadionie Narodowym w Warszawie. Targi Ksi¹¿ki odnios³y du¿y sukces. W ci¹gu czterech dni odby³o siê oko³o 680 wydarzeñ towarzysz¹cych w salach konferencyjnych i na scenie targów. £¹cznie Targi odwiedzi³o ponad 60.000 mi³oœników ksi¹¿ek, co jest nowym rekordem w historii imprezy. 6/2013 Uczniowie z ZS Nr 1 w £ukowie na XXI Zlocie Szkó³ Sienkiewiczowskich W dniach 24-25 maja br. uczniowie Zespo³u Szkó³ Nr 1 im. H. Sienkiewicza w £ukowie uczestniczyli w XXI Ogólnopolskim Zlocie Szkó³ Sienkiewiczowskich w GnieŸnie. Reprezentantami szko³y byli: Karolina Polak - przewodnicz¹ca Samorz¹du Uczniowskiego, Wojciech Kuœmierczyk - uczeñ kl. II TI, wygra³ Konkurs Wiedzy o ¯yciu i Twórczoœci Henryka Sienkiewicza i wicedyrektor Marek Mojski. W podró¿ do Gniezna wspólnym autokarem wyruszyli uczniowie z £ukowa, Dobrego, Adamowa, Gozda, Stawacinka Starego, Sobolewa, Juliopolu, Pu³aw, Starego Klêbowa oraz Wojcieszkowa. Gdy zlotowicze dotarli do Gniezna, nast¹pi³ przemarsz ulicami Gniezna pod Katedrê na wzgórzu œw. Lecha, tam przywitano wszystkich uczestników zlotu ciep³ymi s³owami i zrobiono wspólne pami¹tkowe zdjêcie. W czasie uroczystego rozpoczêcia zlotu odczytany zosta³ list dyrektora Muzeum Henryka Sienkiewicza w Woli Okrzejskiej pana Antoniego Cybulskiego. Nastêpnie rozdano nagrody „Henryki 2013” za ogólnopolskie konkursy zwi¹zane z ¿yciem i twórczoœci¹ Henryka Sienkiewicza. Kolejnego dnia w Biskupinie uczniowie zwiedzili muzeum archeologiczne. Nastêpnym punktem zlotu by³o zwiedzanie Katedry GnieŸnieñskiej. W 1025 roku odby³a siê tam koronacja Boles³awa Chrobrego, pierwszego króla Polski. Ostatni dzieñ pobytu zakoñczony by³ Msz¹ Œwiêt¹ w Katedrze GnieŸnieñskiej. Wszyscy zlotowicze wraz ze swoimi sztandarami mieli zaszczyt przekroczyæ s³ynne progi Drzwi GnieŸnieñskich. Po¿egnalne s³owa Pani Dyrektor El¿biety Zacholskiej by³y bardzo wzruszaj¹ce, niejednemu zlotowiczowi pop³ynê³y ³zy. Zespó³ Szkó³ Nr 1 im. H. Sienkiewicza w £ukowie bra³ udzia³ w zlocie po raz 21, dziêki zaanga¿owaniu pana Marka Mojskiego, który co roku sprawuje opiekê i dope³nia formalnoœci zwi¹zanych z wyjazdem szko³y na Zlot Szkó³ Sienkiewiczowskich. Emocje, które towarzyszy³y uczestnikom zlotu na pewno utkwi¹ g³êboko w pamiêci. Organizacjê kolejnego zlotu zaplanowano w Bydgoszczy. Podsumowanie „Nocy Muzeów 2013” w Muzeum Regionalnym w £ukowie Muzeum Regionalne w £ukowie ju¿ po raz czwarty uczestniczy³o w Europejskiej Nocy Muzeów. Tym razem oprócz sta³ych ekspozycji, przygotowano wystawê „Ka³uskie wzory”, prezentuj¹c¹ wykonane rêcznie tkaniny i stroje ludowe z Obninska z Rosji. Du¿ym zainteresowaniem cieszy³a siê tak¿e ekspozycja przygotowana przez Zespó³ Szkó³ Nr 1 w £ukowie prezentuj¹ca kolekcjê samowarów i matrioszek. Na dziedziñcu muzeum zwiedzaj¹cy mogli spróbowaæ tradycyjnych rosyjskich potraw. Niezwykle ciekawa by³a wystawa zdjêæ z albumu „Rezerwat Jata – Per³a Ziemi £ukowskiej”, wydanego przez Muzeum Regionalne w £ukowie, Gminê £uków oraz Nadleœnictwo £uków. Du¿o emocji wzbudzi³o rozstrzygniêcie konkursu plastycznego zorganizowanego przez muzeum pt. „Jata – nieznany l¹d”. Dzieci z wielkim zainteresowaniem podziwia³y swoje prace wystawione na œcianach muzeum. Fina³y Powiatowej Amatorskiej Ligi Pi³ki Siatkowej Mê¿czyzn W dniu 27.04.2013 r. na obiektach sportowych ZS w Stoczku £ukowskim odby³y siê Fina³y XIII. Edycji Powiatowej Amatorskiej Ligi Pi³ki Siatkowej Mê¿czyzn sezonu 2012/2013 pod patronatem Starosty £ukowskiego. G³ównym organizatorem minionej edycji ligi by³ Wydzia³ Promocji, Rozwoju i Polityki Spo³ecznej Starostwa Powiatowego w £ukowie. Pami¹tkowe statuetki i nagrody rzeczowe ufundowa³ Zarz¹d Powiatu w £ukowie. Rozgrywki toczy³y siê od paŸdziernika 2012 r. do kwietnia 2013 r. w pierwszej i drugiej lidze. Wyniki meczów fina³owych przedstawia³y siê nastêpuj¹co: Mecz o 1 miejsce: Gmina £uków – AARSM 3 : 0 wo Mecz o 3 miejsce: Kangur Okrzeja – Policja £uków 3 : 0 Mecz o 5 m.: GKS Armaty Stoczek £uk. – AVES Stoczek £uk. 3 : 2 Bara¿ o I ligê: ZS Radory¿ Smolany – Dragon Wojcieszków 3 : 0 wo Do I ligi awansowa³a bezpoœrednio dru¿yna Gminy II £uków oraz ZS Radory¿ Smolany, natomiast do II ligi spad³a ekipa Absolwenta Strzy¿ew oraz Dragona Wojcieszków. Ostateczna kolejnoœæ PALPS sezonu 2012/2013: I Liga 1. Gmina £uków; 2. AARSM Orlêta £uków; 3. Kangur Okrzeja; 4. Policja £uków; 5. GKS Armaty Stoczek £ukowski; 6. AVES Stoczek £ukowski; 7. Dragon Wojcieszków; 8. Absolwent Strzy¿ew. II Liga 1. Gmina II £uków; 2. ZS Radory¿ Smolany; 3. AVES Atletic Stoczek £ukowski; 4. Absolwent junior Strzy¿ew; 5. Juniorzy Trzebieszów; 6. KS £adownia; 7. Gmina Adamów; 8. GKS Go³¹bki; 9. BAD BOYS Grêzówka. Promocja Powiatu Aktualnoœci I Sztafeta Niepodleg³oœci œladami ks. S. Brzóski 25 maja 2013 r. odby³a siê I Sztafeta Niepodleg³oœci œladami ks. genera³a Stanis³awa Brzóski. Trasê £uków – Siedlce – Soko³ów Podlaski o ³¹cznej d³ugoœci 64 kilometrów pokona³o w biegu sztafetowym kilkudziesiêciu uczestników. Byli nimi przede wszystkim uczniowie z Zespo³u Szkó³ w Krynce oraz harcerze z Wileñskiego Hufca Maryi im. Pani Ostrobramskiej. Pomys³odawc¹ i g³ównym organizatorem Sztafety by³ dyrektor Wojciech Sobolewski, a tak¿e nauczyciele Zespo³u Szkó³ w Krynce. Jednym z g³ównych celów sztafety by³o oddanie ho³du ks. Stanis³awowi Brzósce – genera³owi i naczelnemu kapelanowi Powstania Styczniowego oraz wszystkim, którzy oddali ¿ycie za Ojczyznê, walcz¹c „za wolnoœæ Nasz¹ i Wasz¹”. 7 Po krótkim postoju, w czasie którego biegacze rozgrzali siê herbat¹, Sztafeta ruszy³a w dalsz¹ drogê. Miejscowy proboszcz równie¿ w³¹czy³ siê do naszego biegu, pokonuj¹c odcinek trasy. W Siedlcach przy pomniku Jana Paw³a II zosta³a powitana przez Prezydenta Miasta Siedlce - Wojciecha Kudelskiego. Sztafeta znów uros³a w si³ê dziêki ochotnikom z TKKF Siedlce oraz klubu sportowego Pogoñ Siedlce. Sztafeta dotar³a do Soko³owa Podlaskiego Uczestnicy sztafety biegn¹ œladami ks. S. Brzóski Sztafeta wyruszy³a spod koœcio³a Przemienienia Pañskiego w £ukowie, w którym ks. Stanis³aw Brzóska pracowa³ jako wikariusz. W uroczystej odprawie uczestniczy³ m.in. Burmistrz Miasta £uków Dariusz Szustek, Wójt Gminy £uków Mariusz Osiak oraz Nadleœniczy Nadleœnictwa £uków Grzegorz Uss. B³ogos³awieñstwa biegaczom udzieli³ ks. proboszcz Antoni Pietruszka. Na uznanie zas³uguje postawa Burmistrza £ukowa, który przebieg³ z miasta a¿ do pomnika powstañców w Jacie, gdzie biegacze wraz z pracownikami Lasów Pañstwowych z³o¿yli kwiaty oraz pomodlili siê za poleg³ych. Nastêpnie sztafeta dotar³a do granic gminy Wiœniew, gdzie do³¹czyli kolejni uczestnicy. W Wiœniewie sztafetê powita³ Wójt Krzysztof Kryszczuk, jego zastêpca Jan Romañczuk i mieszkañcy Wiœniewa. Wszyscy wspólnie zapalili znicze pod pomnikiem ¿o³nierzy poleg³ych w 1920 r. Oko³o godziny 15.00 biegacze dotarli do Soko³owa. Rozwiniêto tam bia³o-czerwon¹ flagê o d³ugoœci 123 metrów symbolizuj¹cych 123 lata cierpieñ naszej Ojczyzny pod zaborami. Trzymaj¹c j¹, uczestnicy z g³oœnymi okrzykami na czeœæ powstañców dobiegli do pomnika ks. Stanis³awa Brzóski, gdzie zostali powitani przez Burmistrza Bogus³awa Karaku³ê i w³adze Soko³owa Podlaskiego. Po powitaniu wszyscy przeszli w pochodzie pod Pomnik ¯o³nierzy Wyklêtych, którym oddano czeœæ przez z³o¿enie kwiatów i zapalenie zniczy. Wieniec z³o¿ono równie¿ pod tablic¹ upamiêtniaj¹c¹ ofiary UB. Nastêpnie zosta³a odprawiona Msza œw. przez wieloletniego proboszcza parafii Krynka - ks. Krzysztofa Pawelca, ks. Dariusza Stañczyka oraz ks. Tomasza Szmur³o. Po jej zakoñczeniu zaproszono wszystkich na poczêstunek oraz ciekaw¹ lekcjê historii, po czym biegaczy udekorowano pami¹tkowymi medalami. Celem sztafety nie by³o zwyk³e przebiegniêcie z jednej miejscowoœci do drugiej. Wszyscy jej uczestnicy doskonale wiedzieli, ¿e chodzi tu o coœ znacznie wiêkszego i wa¿niejszego – o oddanie czci wszystkim tym, którzy walczyli o nasz¹ niepodleg³oœæ. Organizatorzy Mistrzostwa Województwa w zapasach zy – przyjació³ ³ukowskich zapasów. Na macie walczy³o 91 zawodników z kraju i zagranicy, a rozegrano w sumie 125 walk. Wyniki koñcowe: Mê¿czyŸni: waga 35 kg - 1. Ha³aj Marcin, 2. Wiœniewski Cyprian; 38 kg - 1. Krasuski Hubert, 2. Rz¹d Patryk; 42 kg - 1. Biskupski Micha³, 2. Osiak Piotr; 47 kg - 1. Pokraka Jacek, 2. Boryñ Bart³omiej; 53 kg - 1. Gardzio³a Adam, 2. Koper Dawid; 59 kg - 1. Niewiadomski Micha³, 2. Burian Damian; 66 kg - 1. Chabros Wiktor, 2. Antoszewski Jakub; 73 kg - 1. Rybicki Jakub, 2. Sko³o¿yñski Dariusz. Kobiety: waga 32 kg - 1. Argie³a Katarzyna, 2. Dunin Wiktoria; 34 kg - 1. Czyzio Klaudia, 2. Sad³o Magdalena; 37 kg - 1. Gromek Jolanta, 2. Dobosz Magdalena; 40 kg - 1. Dubij Martyna, 2. Karwowska Wiktoria; 44 kg - 1. Durko Anita, 6/2013 W dniach 17-18 maja na hali sportowej Gimnazjum nr 2 w £ukowie odby³ siê Otwarty Turniej Zapaœniczy im. Grzegorza Miszty i Edyty Smoliñskiej oraz Mistrzostwa Województwa Lubelskiego w Zapasach. Imprezê zorganizowali i poprowadzili trener i „ojciec” ³ukowskich zapasów W³adys³aw Œwiêtochowski oraz dyrektor Gimnazjum i by³y zawodnik Artur Baranowski. Patronatem honorowym zawody objêli: pose³ Cezary Kucharski, marsza³ek woj. lubelskiego Krzysztof Grabczuk (by³y zapaœnik i sêdzia), starosta pow. ³ukowskiego Janusz Kozio³, burmistrz £ukówa Dariusz Szustek, wójt Gminy £uków Mariusz Osiak oraz Andrzej Supron - srebrny medalista olimpijski z Moskwy. Imprezê zaszczycili tak¿e W³odzimierz Zawadzki i Andrzej G³¹b medaliœci olimpijscy. Podczas uroczystego otwarcia zawodów wrêczono odznaczenia dla by³ych zawodników i sponsorów impre- 2. Góral Danuta; 48 kg - 1. Sobiech Paulina, 2. Jaremczuk Wiktoria; 52 kg - 1. Dudek Patrycja, 2. Wdowicz Klaudia; 57 kg - 1. Celej Kamila, 2. Papciak Aleksandra; 62 kg - 1. Piasak Klaudia, 2. Sasin Magdalena; 67 kg 1. Osiñska Aleksandra, 2. Wójcik Paulina. Impreza by³a bardzo udana. Zapaœnicy wykazali siê nie tylko du¿ymi umiejêtnoœciami, ale i ambicj¹. Mistrzostwa potwierdzi³y, ¿e nasz powiat stanowi nadal wa¿ne centrum zapasów. A.D. 8 Nasze Szko³y Powrót do Ÿróde³ 6/2013 Polsko-niemiecki projekt muzyczny w I LO im. T. Koœciuszki W 2002 r. wybrzmia³o w ³ukowskim ko- artystycznych, p³yn¹cych z obcowania z œciele pw. œw. Brata Alberta oratorium Jose- kultur¹ wysok¹. Bez bisów siê nie oby³o… pha Haydna „Stworzenie œwiata” (Hob. Zapieraj¹ce dech w piersiach widowiXXI:2) w wykonaniu jednego, wielkiego sko muzyczne to tylko czêœæ wiêkszego propolsko – niemieckiego chóru. Poprzednio ju¿ jektu wymiany polsko-niemieckiej. Wspólw podobnym sk³adzie w 2000 r. wykonano ny œpiew daje dobry pretekst, aby m³odzie¿ ten utwór w Wuppertalu. Chyba nikt nie z obu krajów lepiej siê pozna³a, aby znik³a przypuszcza³ wówczas, ¿e owe wydarzenia bariera obcoœci kultur i obyczajów. Wœród artystyczne to pocz¹tek wielkiej muzycznej uczniów nie ma wtedy miejsca na nieufnoœæ przygody, która trwa do dzisiaj. Kilkanaœcie - chêtnie anga¿uj¹ siê w ró¿ne przedsiêwziêlat póŸniej, bo 21 maja 2013 r. chórzyœci ze cia, nie zwa¿aj¹c na odmienne pochodzenie. wschodniej i zachodniej strony Odry wróci- W £ukowie odby³y siê wiêc rozgrywki sporli niejako do Ÿróde³ wspólnych przedsiêwziêæ. towe, a w Œwidrach - ognisko integracyjne Oto znów w œwi¹tyni pw. œw. Brata Alberta po³¹czone z dyskotek¹. Wizyta w Polsce to mo¿na by³o wys³uchaæ arcydzie³a wiedeñ- dla Niemców równie¿ wa¿na lekcja historii. skiego klasyka. Zawsze wyje¿d¿aj¹ oni do Lublina, aby odKoncert przygotowa³y dwa chóry: wiedziæ muzeum w miejscu dawnego obozu „Lutnia” z I Liceum Ogólnokszta³c¹cego im. koncentracyjnego na Majdanku i zmierzyæ Tadeusza Koœciuszki w £ukowie pod batut¹ siê z ciemn¹ kart¹ dziejów swojego kraju. Agnieszki £ukasik oraz zespó³ z Hibernia- Wychowawcy z Herne dbaj¹, aby pamiêæ o schule w Herne pod dyrekcj¹ EckartaFuc- haniebnych czynach hitlerowskiego re¿imu kerta i Martina Glagovska. Partie solistów- sta³a siê czêœci¹ to¿samoœci dorastaj¹cego zaœpiewali: Julia Fuckert – sopran, Zbi- pokolenia. Taki projekt, ³¹cz¹cy muzykê, higniew Malak – tenor, Micha³ Dembiñski – storiê, spotkania uczniów uzyska³ wsparcie bas. Wokalistom towarzyszy³a orkiestra finansowe Polsko – Niemieckiej Wspó³prasymfoniczna z Hiberniaschule w Herne, cy M³odzie¿y i patronat Zarz¹du Powiatu wspomagana przez muzyków z Uniwersyte- £ukowskiego. tu Muzycznego im. Fryderyka Chopina w Nikt nie przypuszcza³, ¿e wielka artyWarszawie i Pañstwowej Szko³y Muzycznej styczna przygoda przetrwa tak d³ugo. Ani I stopnia im. Mieczys³awa Kar³owicza. Ma- inicjator wspó³pracy, ówczesny dyrektor ciej Szuksztul z ³ukowskiej placówki wspar³ I LO, Stanis³aw Trwoga, ani twórca i pierwgrupê skrzypiec, a co ciekawe, na kot³ach szy dyrygent chóru „Lutnia”, Tadeusz Borgra³ sam dyrektor,Tomasz Wojtaœ. „Stworze- kowski. Dzisiaj widaæ, ¿e z powodzeniem nie œwiata” to oratorium, które postrzega siê kontynuuje te przedsiêwziêcia obecny w³ojako zwieñczenie twórczoœci Josepha Hayd- darz „Koœciuszki” Grzegorz Rzymowski oraz na. Muzykê kompozytor napisa³ do tekstów utalentowana, uwielbiana przez m³odzie¿ – biblijnych oraz fragmentów „Raju utracone- Agnieszka £ukasik. Wielkie podziêkowania go” Johna Miltona. Chcia³ w ten sposób nale¿¹ siê równie¿: Teresie Kiry³o – wieloodmalowaæ dŸwiêkami kolejne dni procesu letniej koordynatorce projektów oraz innym powstawania œwiata – od chaosu poprzez nauczycielom germanistom - Joannie Pasterwy³anianie siê ziemi, nieba, nocy, dnia, ro- nak i Miros³awowi Sójce. Za spraw¹ deterœlin, zwierz¹t a¿ po kreacjê najdoskonalsze- minacji, zaanga¿owania, ciê¿kiej pracy wiego tworu – cz³owieka. Oprócz klasycystycz- lu osób m³odzi ³ukowianie mog¹ zasmakonego arcydzie³a zabrzmia³y równie¿ inne pie- waæ w muzyce powa¿nej najwy¿szej próby, œni: „Per crucem” – hymn wspólnoty z Ta- zwiedziæ kawa³ek Europy, a tak¿e poznaæ izé, „Verleihuns Frieden” (op. posth.) Felixa siebie. Bo¿ydar Mendelssohna – Bartholdy’ ego,fuga z motetu „Der Geisthilftunser Schwachheitauf” (BWV 226) Jana Sebastiana Bacha, „Zdrowaœ Królewno Wyborna” Andrzeja Koszewskiego, „Ave Maria” Jacoba Arcadelta. Koncert dostarczy³ widowni wielu wra¿eñ Koncert chóru polsko-niemieckiego w £ukowie Olimpijczycy z „Koœciuszki” A¿ trzy osoby z I Liceum Ogólnokszta³c¹cego im. Tadeusza Koœciuszki w £ukowie w roku szkolnym 2012/2013 odnios³y sukcesy w etapach centralnych olimpiad przedmiotowych. S¹ to: Mariusz Makarczuk, Natalia Karwowska i Tomasz Lada. Mariusz Makarczuk chodzi do klasy biologiczno-chemicznej - II d. Zgodnie ze swoimi zainteresowaniami wzi¹³ udzia³ w LIX Olimpiadzie Chemicznej. Pomyœlnie przeszed³ czêœæ teoretyczn¹ oraz praktyczn¹ w laboratorium i awansowa³ do etapu ogólnopolskiego zawodów, w których uzyska³ tytu³ finalisty. Ucznia przygotowa³a do startu Agnieszka Rybka. Natalia Karwowska wybra³a klasê o rozszerzeniu historia – wiedza o spo³eczeñstwie – III a. Z obydwu przedmiotów osi¹ga³a dobre wyniki, dlatego wystartowa³a w XX Olimpiadzie Wiedzy o Prawach Cz³owieka. Najpierw musia³a przeanalizowaæ kazus z zakresu orzecznictwa Komitetu Praw Cz³owieka w Genewie, a nastêpnie zachwyci³a komisjê na etapie ustnym, zajmuj¹c drugie miejsce w województwie. W kwietniu wziê³a udzia³ w etapie centralnym w Toruniu, gdzie zdoby³a tytu³ finalistki. Uczennic¹ opiekowa³ siê Micha³ Mojski. Tomasz Lada tak¿e pobiera³ naukê w klasie o rozszerzeniu historia – wiedza o spo³eczeñstwie – III a. Jak widaæ, daje ona wszechstronne wykszta³cenie, dlatego ¿e postanowi³ wzi¹æ udzia³ w VIII Olimpiadzie Przedsiêbiorczoœci. Na etapie okrêgowym w Krakowie czeka³ na niego test wiedzy ekonomicznej, a tak¿e zadanie praktyczne, polegaj¹ce na zespo³owym rozwi¹zaniu problemu. Uczeñ „Koœciuszki” okaza³ siê najlepszy. Zaj¹³ pierwsze miejsce w okrêgu, co pozwoli³o mu na start w zawodach ogólnopolskich i uzyskanie tytu³u finalisty. Tomasza wspiera³a merytorycznie Bo¿ena Zalewska. Cieszy fakt, ¿e uzdolnieni uczniowie z „Koœciuszki” odnosz¹ znacz¹ce sukcesy w olimpiadach przedmiotowych. (I LO) 100-lecie OSP Tuchowicz 19 maja 2013 r. Ochotnicza Stra¿ Po¿arna w Tuchowiczu w gminie Stanin obchodzi³a jubileusz 100-lecia. Jej inicjatorem by³ ówczesny dziedzic z Tuchowicza – Aleksy Hempel. Na uroczystoœæ przyby³o wielu dostojnych goœci, przedstawicieli w³adz szczebla krajowego, wojewódzkiego, powiatowego, gminnego oraz jednostek stra¿y po¿arnych z terenu powiatu. Goœci powita³ Wójt Gminy Krzysztof Kazana, m.in: wnuczkê za³o¿yciela OSP Tuchowicz Mariê Magdalenê Hempel. Uroczystoœci rozpoczê³y siê Msz¹ œw. w intencji druhów stra¿aków pod przewodnictwem ks. kapelana diecezjalnego OSP ks. Romana Sawczuka w koœciele parafialnym w Tuchowiczu. Aktualnoœci Bank Spó³dzielczy w £ukowie 9 czerwca 2013 r. w Sali konferencyjnej Banku Spó³dzielczego w £ukowie za³o¿onego w 1910 roku i reprezentuj¹cego wy³¹cznie polski kapita³, który skutecznie uchroni przed niekorzystnymi wp³ywami œwiatowego kryzysu finansowego mia³o miejsce wa¿ne w historii Banku wydarzenie. Prezentacja przebudowanego i rozbudowanego budynku Jednostki Macierzystej Banku Spó³dzielczego w £ukowie po³¹czone z corocznym Zebraniem Przedstawicieli Banku, w której uczestniczyli zaproszeni goœcie, delegaci, Cz³onkowie Rady Nadzorczej i Zarz¹du Banku Spó³dzielczego w £ukowie. Zmodernizowany budynek Banku Spó³dzielczego Us³ugi typu Home Banking, Internet Bank. Bank stawia na nowoczesnoœæ i pe³ne spectrum us³ug dla klienta. Spoœród banków dzia³aj¹cych w £ukowie wyró¿nia nas obecnoœæ Zarz¹du na miejscu, wi¹¿e siê z tym szybkoœæ podejmowania decyzji, w tym decyzji kredytowych. Elastycznoœæ oferty Banku i dobra znajomoœæ potrzeb klientów przysparza z roku na rok wiêcej klientów. Na sukces Banku jako instytucji finansowej decyduj¹cy wp³yw maj¹ ludzie. To dobre relacje i wspó³praca Rady Nadzorczej, Zarz¹du i Za³ogi maj¹cych wspólnie wytyczony cel, na który pracuj¹ i maj¹c na uwadze fakt, ¿e w Banku najwa¿niejszy jest Klient. Sukces to nie wynik – to systematyczna i ustawiczna praca i zaanga¿owanie wielu osób. Wiarygodnoœæ oraz gwarancje bezpieczeñstwa i skutecznoœci daje równie¿ przynale¿noœæ do Grupy Banków Polskiej Spó³dzielczoœci S.A. Bank w swojej bogatej historii przechodzi³ ró¿ne przeobra¿enia zwi¹zane z kolejnymi reformami bankowymi, ale wszystkie trudnoœci przezwyciê¿a³, umacnia³ siê i rozwija³ ci¹gle s³u¿¹c lokalnej spo³ecznoœci, a zamys³ przebudowy i rozbudowy powsta³ z myœl¹ o naszych Klientach w 2011 r., od kiedy to rozpoczê³y siê dyskusje, co zrobiæ – jak zrobiæ, ¿eby zapewniæ bezpieczeñstwo, komfort obs³ugi, spe³niæ potrzeby i oczekiwania naszych klientów. 29 lutego 2012 r. zapad³a decyzja o przebudowie i rozbudowie budynku Banku. G³ównym projektantem i jednoczeœnie inspektorem nadzoru tej inwestycji, czyli pe³nej modernizacji istniej¹cego budynku i po³¹czenia z now¹ pobudowan¹ czêœci¹ w jedn¹ ca³oœæ, jest Pan Andrzej Soæko reprezentuj¹cy firmê Cyklop. Wykonawca, Firma Us³ugowo-Handlowa Pana Jerzego Gajownika, równie¿ w sposób bardzo zorganizowany, etapowy w uzgodnieniu z Zarz¹dem poradzi³a sobie z inwestycj¹ poniewa¿ przez ca³y czas prowadzonej inwestycji, bi³o serce Banku, pracowa³a za³oga i byli za³atwiani Klienci. Prezentacja przebudowanego i rozbudowanego budynku banku W styczniu 2013 roku nast¹pi³ odbiór nowoczesnego budynku Banku, daj¹cego obraz wysokiej kultury bankowej, zapewniaj¹cego naszym Klientom komfort, wygodê i pe³ne zadowolenie ze œwiadczonych przez Bank us³ug, a tym samym efektywniejsz¹ pracê w kolejnych latach dzia³alnoœci Banku. Oprócz inwestycji budowlanej, dokonano: uzupe³nienia sprzêtu komputerowego, oprogramowania, wyposa¿enia sal operacyjnych i pokoi biurowych, uruchomiono wewnêtrzn¹ telewizjê bankow¹, wyodrêbniono strefê samoobs³ugi, w której zainstalowano bankomat z funkcj¹ wp³at, sp³at kredytu i wyp³at, powsta³a nowa serwerownia z serwerem o wirtualnych mo¿liwoœciach, wykonano podjazd i windê dla osób starszych i niepe³nosprawnych. Zarz¹d Banku Spó³dzielczego w £ukowie sk³ada podziêkowanie wszystkim Klientom za zaufanie, którym nas obdarzyli, a tych którzy jeszcze nie mieli okazji zawitaæ w progi przebudowanego i rozbudowanego Banku. SERDECZNIE ZAPRASZAMY ! 6/2013 Bank Spó³dzielczy jest obecny w £ukowie ju¿ ponad 100 lat, jest Bankiem uniwersalnym. Œwiadczy us³ugi swoim klientom w Jednostce macierzystej, Oddziale Banku Spó³dzielczego w Staninie, Filii w Stoczku £ukowskim i w £ukowie oraz Punktach kasowych w Grêzówce i Krynce, s¹ to uniwersalne placówki bankowe oferuj¹ce pe³n¹ obs³ugê klientów. Bank wyrós³ z potrzeby lokalnego œrodowiska i stara siê ca³y czas byæ jego partnerem w zmieniaj¹cych siê warunkach polityczno-ekonomicznych. Doskonale identyfikuje potrzeby œrodowiska i uto¿samia siê z nim. Misj¹ Banku Spó³dzielczego w £ukowie jest formu³owanie nowoczesnej, kompleksowej, wielowariantowej i korzystnej oferty finansowej, z wykorzystaniem nowoczesnej technologii informatycznej oraz z zachowaniem maksymalnego bezpieczeñstwa. Oferta kierowana jest do klientów indywidualnych, przedsiêbiorców ze szczególnym uwzglêdnieniem ma³ych i œrednich firm, gospodarstw rolnych oraz jednostek samorz¹du terytorialnego. Kierownictwo Banku, obok podstawowej dzia³alnoœci biznesowej, zawsze uwzglêdnia czynnik spo³eczny, anga¿uj¹c siê w dzia³alnoœæ charytatywn¹ i sponsorsk¹ na rzecz spo³ecznoœci lokalnej. Bank Spó³dzielczy w £ukowie to instytucja finansowa, aktywnie uczestnicz¹ca w rozwoju spo³ecznoœci zgodnie z jej potrzebami oraz oczekiwaniami. Sponsor wielu wa¿nych wydarzeñ w œrodowisku, w którym funkcjonuje. Bank wspiera oœwiatê, kulturê, sport, uczestniczy w wa¿nych dla spo³eczeñstwa lokalnych uroczystoœciach. Nowoczesnoœæ, efektywnoœæ, innowacyjnoœæ i ostro¿noœæ gwarantuj¹ca bezpieczeñstwo œrodków pieniê¿nych oraz wychodzenie naprzeciw wszystkim potrzebom i oczekiwaniom zg³aszanym przez naszych klientów, to cechy wa¿ne dla Banku dziœ i w przysz³oœci. Stosowanie tego gwarantuje rozwój Banku silnego kapita³owo, ciesz¹cego siê zaufaniem klientów, których profesjonalna i kompleksowa obs³uga jest jednym z nadrzêdnych celów Banku. Bank proponuje swoim klientom szerok¹ gamê zró¿nicowanych produktów i us³ug bankowych zarówno w zakresie kredytów jak i depozytów w sposób kompetentny, rzetelny poparty fachowoœci¹ i wiedz¹. Bank ³¹czy w swojej ofercie produkty tradycyjne maj¹ce du¿e rzesze swoich zwolenników z nowoczesn¹ bankowoœci¹ elektroniczn¹ preferowan¹ przez m³ode pokolenie klientów. 9 10 Aktualnoœci Kolejny koncert 19 maja b.r. w koœciele parafii pw NMP Matki Koœcio³a w £ukowie, odby³ siê kolejny koncert w ramach I Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej, tym razem z udzia³em prof. Andrzeja Chorosiñskiego – organy oraz Krzysztofa Bednarczyka absolwenta Akademii Muzycznej im. Fr. Chopina w Warszawie – tr¹bka. Festiwal objêty jest patronatem biskupa siedleckiego Zbigniewa Kiernikowskiego, parafiê pw NMP Matki Koœcio³a, Urzêdu Miasta £uków oraz £ukowskiego Oœrodka Kultury. Artyœci dziêkuj¹ S³uchaczom za uwagê. Od lewej stoj¹ K. Bednarczyk i A. Chorosiñski Wirtuozi wykonali kilka utworów organowych i na tr¹bce solo oraz w duecie. Piêknie wykonane utwory nape³niaj¹ce œwi¹tyniê, by³y nagradzane gromkimi brawami przez licznie zgromadzonych s³uchaczy. W dziêkczynieniu, artyœci otrzymali tak¿e wi¹zanki kwiatów i podziêkowania od Burmistrza £ukowa Dariusza Szustka. Koncert prowadzi³ Mateusz Rzewuski. tekst i zdj. Z. Pasik 6/2013 Wêdkarskie Grand Prix Lubelszczyzny w £ukowie W dniach 4-5.05.2013 r. nad Zalewem „Zimna Woda” w £ukowie odby³o siê Grand Prix Lubelszczyzny w wêdkarstwie. W rywalizacji uczestniczy³y reprezentacje kó³ i klubów: 48 seniorów oraz 17-osobowa grupa, w której by³y kobiety i juniorzy. Zawody rozegrane zosta³y zgodnie z zasadami Grand Prix Polski i obejmowa³y dwie tury: 4 godzinna tura w 3 sektorach – seniorzy oraz 3 godzinna tura w 1 sektorze - juniorzy/kobiety. Punktacja indywidualna zgodna by³a z Zasadami Organizacji Sportu Wêdkarskiego PZW. Dla najlepszych zawodników i dru¿yn organizatorzy ufundowali puchary, dyplomy i atrakcyjne nagrody rzeczowe. Po dwudniowych zmaganiach w kategorii seniorzy zwyciê¿y³ Tomasz Samoñ z Lublina. Drugi by³ Andrzej Wasil, równie¿ z Lublina, a trzeci - Krzysztof Guz z Ryk. W kategorii juniorzy pierwsze miejsce na zawodach zaj¹³ Micha³ Rubaj z Lublina, a spoœród kobiet najlepsza by³a Anna Kasprzak z Ryk. Podczas zawodów nad zalewem Zimna Woda rywalizowa³o 11 dru¿yn. Najlepsi okazali siê wêdkarze z SENSAS HACZYK. Zawody w £ukowie by³y jedn¹ z piêciu imprez, które wy³oni¹ najlepszych wêdkarzy i najlepsze dru¿yny wêdkarskie w skali okrêgu PZW Lublin. Z³oty NieŸwiedŸ dla Prezesa Zbigniewa Pasika Podczas tegorocznych Dni £ukowa, na Gali przy Fontannie w dniu 26 maja br., w³adze £ukowa wrêczy³y, jak co roku, tzw. Z³ote NiedŸwiedzie osobom zas³u¿onym dla miasta. Wœród wyró¿nionych znalaz³ siê Prezes £ukowskiego Towarzystwa Regionalnego im. J.S. Majewskiego w £ukowie Zbigniew Pasik. W laudacji podkreœlono d³ugoletni wk³ad laureta na ró¿nych p³aszczyznach dzia³alnoœci spo³ecznej. Warto nadmieniæ, ¿e Z. Pasik ju¿ jako ch³opiec w³¹czy³ siê w dzia³alnoœæ Ko³a PCK w ówczesnej Szkole Powszechnej Nr 2, mieszcz¹cej siê przy ul. Miêdzyrzeckiej. Jej kierownikiem by³ znany pedagog Józef Cetnarski, a opiekunk¹ Ko³a p. K³osowa. W latach 60-tych Z. Pasik kierowa³ Zarz¹dem Powiatowym PCK i rozwija³ Honorowe Krwiodawstwo w £ukowie, które przodowa³o na LubelszczyŸnie. Od 10 lat ponownie kieruje PCK. Od blisko 20 lat animuje liczne akcje o charakterze religijno-patriotycznym, kulturalnym i wydawniczym. Zawsze ceni³ sobie sumiennoœæ w podejmowaniu dzia³añ i bezinteresownoœæ. Redakcja Rozmaitoœci Wiêcej pijmy…p³ynów „To mnie uspokaja, to poprawia mi samopoczucie”, tak czêsto w usprawiedliwieniu mówi¹ osoby pal¹ce tytoñ, a prawda jest wrêcz odwrotna. Powszechnie wiadomo, ¿e palenie tytoniu – papierosów ma zdecydowanie negatywny wp³yw na stan zdrowia somatycznego, gdy¿ zwiêksza ryzyko powa¿nych chorób uk³adu oddechowego – rak p³uc, oskrzeli, krtani i sercowo-naczyniowego – choroba wieñcowa i zawa³ serca, zmiany w naczyniach krwionoœnych utrudniaj¹ce ukrwienie, zw³aszcza koñczyn dolnych. Zapomina siê, lub nie chce siê wiedzieæ, ¿e palenie wp³ywa negatywnie tak¿e na sferê nerwowo-psychiczn¹, daj¹c rozdra¿nienie, przyæmienie œwiadomoœci, narastaj¹c¹ depresjê oraz „trzêsienie d³oni”. To nie nastêpuje natychmiast. lecz stopniowo w czasie poddawania siê na³ogowi palenia tytoniu. Wyrazem tego jest „u³omnoœæ intelektualna”, gdy¿ palacze wiedz¹ o szkodliwoœci palenia, ale pal¹ nadal, dot¹d dopóki mog¹, a¿ przyjdzie jakiœ zdrowotny kryzys, przejœciowy lub unicestwiaj¹cy przez raka lub zawa³ serca. Taki stan rzeczy potwierdzaj¹ statystyki umieralnoœci i wykazuj¹ liczebn¹ przewagê zgonów u palaczy (czêsto w œrednim wieku). St¹d te¿ apel do palaczy, by w miarê panowania nad swoj¹ œwiadomoœci¹, zechcieli zawróciæ z drogi zabójczego na³ogu. oprac. Z. Pasik Spó³dzielnia B£YSK w £ukowie informuje: Masz sprz¹taczkê na etacie, zleæ sprz¹tanie nam, a zaoszczêdzisz do 2000 z³. Profesjonalne sprz¹tanie biur, zak³adów pracy. Tel. 603 116 372 11 Kalendarium 1772 – I rozbiór Polski, wojska austriackie zajê³y Wieliczkê. 1815 – Podpisano akt koñcowy Kongresu wiedeñskiego. 1877 – W Warszawie odby³a siê premiera opery Aida Giuseppe Verdiego z polskim librettem. 1928 – Charles Kingsford Smith i Charles Ulm na samolocie Fokker F.VII przelecieli po raz pierwszy w dniach 31 maja – 9 czerwca nad Pacyfikiem, pokonuj¹c trasê o d³ugoœci 12 tys. km z Oakland w stanie Kalifornia do Brisbane w Australii, z miêdzyl¹dowaniami na Hawajach i Fid¿i. 1945 –Teatr Lalki, Maski i Aktora Groteska w Krakowie rozpocz¹³ dzia³alnoœæ. 1946 – Uroczysta inauguracja polskiego Uniwersytetu Wroc³awskiego. 1951 – W Lêborku odnotowano czerwcowe minimum temperatury w Polsce (–3,4 °C). 1956 – 5 górników zginê³o w wyniku wybuchu gazu w Kopalni Wêgla Kamiennego Siemianowice. 1957 – Pierwsze wejœcie na oœmiotysiêcznik Broad Peak w Karakorum. 1984 – Marian Woronin ustanowi³ w trakcie Memoria³u Janusza Kusociñskiego w Warszawie rekord Europy w biegu na 100 metrów (10,00 s). 1991 – Zakoñczy³ siê pierwszy etap czwartej pielgrzymki papie¿a Jana Paw³a II do Polski. 1997 – Podczas Mszy œw. w Kroœnie Jan Pawe³ II kanonizowa³ Jana z Dukli. 2000 – Powsta³ Euroregion Beskidy. 2006 – Sejm przyj¹³ ustawy powo³uj¹ce Centralne Biuro Antykorupcyjne i S³u¿bê Kontrwywiadu Wojskowego. 2006 - W Niemczech rozpoczê³y siê XVIII Mistrzostwa Œwiata w Pi³ce No¿nej. A.W. 150-lecie Powstania Styczniowego w Staninie 8 maja br. w Staninie odby³a siê uroczystoœæ upamiêtniaj¹ca 150 rocznicê wybuchu Powstania Styczniowego. Uczestniczy³y w niej w³adze samorz¹dowe, na czele z Wójtem Gminy Stanin Krzysztofem Kazana, Zastêpc¹ Wójta Ew¹ Niebrzegowsk¹, Radnymi Gminy Stanin, dyrektorami placówek oœwiatowych i jednostek organizacyjnych, so³tysami. W koœciele pw. Trójcy Œw. w Staninie odprawiono Mszê œw. w intencji Ojczyzny. Dalsze uroczystoœci odbywa³y siê w ZS w Staninie. Wójt Gminy Stanin wyg³osi³ okolicznoœciowe przemówienie. Uczniowie z ZS w Staninie przedstawili czêœæ artystyczn¹ ukazuj¹c¹ powstanie na terenie gminy Stanin. W uroczystoœciach uczestniczyli: Organizacje Kombatanckie, przedstawiciele szkó³ z terenu gminy. 6/2013 Woda w organizmie ludzkim odgrywa bardzo wa¿n¹ rolê fizjologiczn¹, bowiem z udzia³em wody, odbywaj¹ siê wszystkie procesy biologiczne. O ile potrzeba jedzenia objawia siê g³odem, o tyle pragnienie picia jest mniej odczuwane i daje o sobie znaæ dopiero wtedy, gdy stracimy ok. 1% masy cia³a, ju¿ przy lekkim odwodnieniu organizmu, lecz jest to na ogó³ ma³o zauwa¿alne. Objawy wystêpuj¹ce przy niezbyt du¿ym odwodnieniu, przypominaj¹ te, zwi¹zane z przemêczeniem – zmêczenie, sennoœæ, bóle g³owy, s³aba koncentracja i dopiero po tym w³¹cza siê uczucie zwiêkszonego pragnienia. Je¿eli odwodnienie jest bardziej zaawansowane, wówczas dochodzi do zmniejszenia iloœci oddawanego moczu, suchoœci œluzówek, przyspieszenia czynnoœci serca, spadku ciœnienia krwi w pozycji stoj¹cej, zawrotów g³owy, a¿ do zaburzeñ œwiadomoœci. W wyniku dalszego nastêpowania odwodnienia mo¿e dojœæ do rozwoju ostrej niewydolnoœci nerek, której pierwszym objawem jest znaczne zmniejszenie iloœci oddawanego moczu. Jeœli odwodnienie trwa krótko, wówczas po nawodnieniu organizmu, wszystko wraca do normy. Natomiast, gdy odwodnienie trwa d³u¿ej i nerki d³ugo pozostaj¹ niedokrwione, mo¿e dojœæ do nerkowej ostrej niewydolnoœci. W takim przypadku nerki regeneruj¹ siê znacznie d³u¿ej i zdarza siê, ¿e pacjent wymaga dializy, a sama choroba pozostawia trwa³e nastêpstwa. W wyniku d³ugotrwa³ego lub lekkiego odwodnienia, wyst¹piæ mog¹: kamica nerkowa, zapalenie uk³adu moczowego, zaparcia, nadciœnienie têtnicze, choroba wieñcowa, zakrzepica ¿ylna, choroby zêbów, jaskra. Przy prawid³owej funkcji organizm traci dziennie ok. 2-2,5 l wody, w tym; ok. 0,6 l przez skórê, ok. 0,4 l z oddechem, ok. 1,5 l z moczem i niewielk¹ iloœæ ze stolcem. W okresie letnim i podczas wiêkszego wysi³ku fizycznego, wraz z potem przez skórê ucieka wiêcej litrów wody, w tym sole mineralne. Bior¹c pod uwagê niekorzystne nastêpstwa odwodnienia, nale¿y pamiêtaæ o regularnym uzupe³nianiu p³ynów. W 70-80% Ÿród³em wody s¹ napoje, a ok. 20% zapotrzebowania pokrywaj¹ pokarmy (chleb, miêso, gotowane makarony, owoce). Ogólnie uwa¿a siê, ¿e osoby zdrowe mog¹ piæ bez ograniczeñ (nawet do ok. 20 l wody na dobê), jednak pod szczególnym nadzorem winny byæ osoby z niewydolnoœci¹ serca i nerek, przy czym pierwszym potrzeba mniej wody, a drugim wiêcej. Najprostsz¹ ocen¹ stanu nawodnienia organizmu jest obserwacja iloœci spo¿ywanych p³ynów i oddawanego moczu. U niektórych osób przydatne mo¿e byæ tak¿e regularne, codzienne wa¿enie siê, i jeœli z dnia na dzieñ ktoœ traci na wadze ok. 0,5 kg, wówczas wskazuje to raczej na odwodnienie, a nie na odchudzenie. oprac. Z. Pasik Tytoñ pog³êbia depresjê 12 Problematyka Religijna Misje Œwiête w parafii Podwy¿szenia Krzy¿a Œw. w £ukowie dokoñczenie ze strony 1 Przed Msz¹ œw. Ksi¹dz Proboszcz powita³ misjonarzy w progu koœcio³a, a nastêpnie przekaza³ im symbole w³adzy: klucze i stu³ê, ksiêgê Pisma œw. oraz pob³ogos³awi³ ich, prosz¹c by powierzona im pos³uga przyczyni³a siê do przemiany serc Parafian. Reprezentanci miejscowoœci nale¿¹cych do parafii oraz przedstawiciele miasta £ukowa, specjalnym meldunkiem, wyrazili gotowoœæ udzia³u w tych misjach i poddania siê dzia³aniu Ducha Œwiêtego. Od czwartku do soboty sprawowany by³ Sakrament Pokuty i Pojednania. We czwartek, prze¿ywaj¹c po raz pierwszy œwiêto Jezusa Chrystusa Najwy¿szego i Wiecznego Kap³ana, ustanowione przez papie¿a Benedykta XVI, wierni po przewodnictwem Ojców Misjonarzy uwielbiali Jezusa za obecnoœæ w Eucharystii, dziêkuj¹c jednoczeœnie za dar powo³añ i prosz¹c o nowych pracowników na niwie Pañskiej. Pi¹tek - w który wpisywa³a siê adoracja Jezusa Ukrzy¿owanego, osobiste umartwienia i post oraz Droga Krzy¿owa w godzinie Apelu - by³ czasem przeb³agania Mi³osiernego Boga za grzechy ca³ej parafii. W sobotê na przedpo³udniowej i wieczornej Mszy œw. ma³¿onkowie odnawiali swoje œluby ma³¿eñskie, w po³udnie zosta³o udzielone specjalne b³ogos³awieñstwo ma³ym dzieciom, rodzinom oczekuj¹cym narodzin dziecka oraz wszystkim otwartym na nowe ¿ycie, po porannej i wieczornej Eucharystii Ksi¹dz Proboszcz uroczyœcie zawierzy³ rodziny, a po nocnej procesji ró¿añcowej, ca³¹ parafiê - Niepokalanej Matce Boga i ludzi. fot. K. Jode³ko fot. Z. Pasik Msza œw. misyjna - celebruje o. Wies³aw Ka¿dego nastêpnego dnia, w koœciele Podwy¿szenia Krzy¿a Œwiêtego, w którym od 335 lat znajduje siê cudami s³yn¹ca Figura Jezusa Mi³osiernego – Frasobliwego, licznie gromadzili siê wierni, aby ws³uchiwaæ siê w nauki misyjne wyg³aszane podczas Mszy œw., Nauk Stanowych i Spotkañ Apelowych o godz. 21.00 oraz by uczestniczyæ w Modlitwie Ró¿añcowej i Nabo¿eñstwie Majowym. Ka¿dy dzieñ mia³ inny charakter i temat, wokó³ którego koncentrowa³y siê nauki misyjne. By³ Dzieñ „Odnowienia praw Synaju”, Dzieñ pamiêci za Zmar³ych, Dzieñ Pokuty, Dzieñ Kap³añstwa i Eucharystii, Dzieñ przeb³agania Jezusa Ukrzy¿owanego i Dzieñ Rodziny. 6/2013 fot. K. Jode³ko Od lewej: ks. Jan Babik, o. Wies³aw Zielonka, ks. pra³at Tadeusz Dziêga, o. Rafa³ Kupczak i ks. Adam WoŸniak Trzy pierwsze dni mia³y charakter pokutny i stanowi³y przygotowanie do sakramentalnej spowiedzi. Po ka¿dym kazaniu misyjnym odzywa³ siê dzwon pokutny, który wzywa³ do nawrócenia i przemiany ¿ycia. W tych dniach swoj¹ Misjê prze¿ywa³y dzieci i m³odzie¿ gimnazjalna, a tak¿e by³y specjalne, osobne spotkania i nauki dla kobiet, mê¿czyzn, ma³¿eñstw niesakramentalnych i m³odzie¿y. Wtorkowy misyjny Apel licznie zgromadzi³ parafian i mieszkañców £ukowa na cmentarzu œw. Rocha, gdzie modlono siê za zmar³ych, wspominaj¹c – przy kolejnych stacjach procesji ró¿añcowej po cmentarzu – tych wszystkich, którzy przekazali dar ¿ycia, skarb wiary, wywalczyli wolnoœæ. Szczególne miejsce w programie Misji Œwiêtych stanowi³a œrodowa Eucharystia, na której zebrali siê chorzy i starsi parafianie. Podczas Mszy œw. zosta³ udzielony Sakrament Namaszczenia Chorych, B³ogos³awieñstwo Lourdzkie a tych, którzy ze wzglêdu na stan zdrowia nie mogli osobiœcie przybyæ do koœcio³a, Misjonarze odwiedzili w domach. Ustawianie Krzy¿a Misyjnego Na ostatni dzieñ Misji Œwiêtych przypad³a Uroczystoœæ Najœwiêtszej Trójcy. W Godzinie Mi³osierdzia na zewn¹trz koœcio³a, zosta³a odprawiona dziêkczynna Eucharystia za dar Misji i Misjonarzy oraz pop³ynê³a modlitwa b³agalna w intencjach wytrwania w misyjnych postanowieniach. Tê wspóln¹ modlitwê poprzedzi³a wyj¹tkowe wydarzenie – procesja wokó³ koœcio³a z piêknym Krzy¿em Misyjnym, który nastêpnie zosta³ ustawiony przy œcianie koœcio³a, jako widzialny znak tego duchowego czasu. To przy nim, mimo padaj¹cego deszczu, tysi¹ce wiernych odnowi³o swoj¹ wiarê, dziêkowa³o Bogu za duchowe zwyciêstwa ³aski Bo¿ej w czasie tych œwiêtych dni oraz zanosi³o proœbê o dar wytrwania w wierze i postanowieniach misyjnych. Nie zabrak³o tak¿e s³ów wdziêcznoœci pod adresem Ojców Misjonarzy i wszystkich, którzy poprzez swoj¹ obecnoœæ, zaanga¿owanie, modlitwê, cierpienie i ofiary w³¹czyli siê w te Œwiête Misje. Na zakoñczenie ka¿da rodzina otrzyma³a od proboszcza parafii ks. pra³ata Tadeusza Dziêgi – pami¹tkê Misji, któr¹ stanowi³o zdjêcie przedstawiaj¹ce Chrystusa Frasobliwego na tle parafialnego koœcio³a i kartka, na której nale¿a³o wpisaæ misyjne postanowienia. fot. K. Jode³ko Spotkanie Misjonarza z dzieæmi Oby ten czas Misji Œwiêtych, zakoñczonych wprawdzie w wymiarze czasowym, trwa³ w sercach jak najliczniejszej rzeszy osób i przynosi³ b³ogos³awione owoce w codziennym ¿yciu wiary. Ks. Jan Babik Rozmaitoœci £ukowski flesz - „Przegrani Zwyciêzcy” – to s³owa wyryte na tablicy, na której znajduje siê ponad 40 nazwisk ¿o³nierzy Polskich Si³ Zbrojnych na Zachodzie. S¹ to osoby pochodz¹ce z Ziemi £ukowskiej oraz takie, których rodziny dziœ tu mieszkaj¹. Uroczyste ods³oniêcie tablicy odby³o siê 1 czerwca w parku miejskim w £ukowie. Inicjatorem ods³oniêcia tablicy umieszczonej na kamieniu by³ Andrzej Zdrojewski. - W auli I LO im. T. Koœciuszki w £ukowie odby³a siê debata spo³eczna dotycz¹ca bezpieczeñstwa w ruchu drogowym na terenie powiatu ³ukowskiego. W spotkaniu udzia³ wziêli Komendant Powiatowy Policji w £ukowie, przedstawiciele w³adz samorz¹dowych oraz zaproszeni goœcie. Niestety na debatê przysz³o tylko kilkoro mieszkañców naszego miasta. Celem debaty by³o w³¹czenie obywateli w wypracowanie lokalnych rozwi¹zañ zmierzaj¹cych do wzrostu poczucia bezpieczeñstwa. - Miejska Biblioteka Publiczna w £ukowie w ramach Dyskusyjnego Klubu Ksi¹¿ki zaprosi³a czytelników i mi³oœników ksi¹¿ki na spotkanie autorskie z Katarzyn¹ Enerlich, polsk¹ pisark¹ z Mazur. Odby³o siê ono 24 maja w Czytelni dla Doros³ych. - Szko³a Podstawowa Nr 5 w £ukowie zajê³a 3. miejsce w VIII Wojewódzkim Konkursie Papieskim organizowanym przez Lubelskie Kuratorium Oœwiaty, którego celem by³o oddanie czci b³ogos³awionemu Janowi Paw³owi II. Konkurs trwa³ od wrzeœnia 2012 r. do marca 2013 r., w tym czasie w szkole podejmowane by³y ró¿norodne przedsiêwziêcia. Koordynatorem akcji by³a siostra Daniela (Barbara JóŸwik). 24 maja 2013 r. odby³o siê wrêczenie nagród w auli KUL. - 24 maja br. odby³a siê wojewódzka gala podsumowania konkursów przedmiotowych. W uroczystoœci udzia³ wziêli laureaci konkursów, rodzice, nauczyciele i dyrektorzy szkó³. Wœród nich znaleŸli siê gimnazjaliœci i nauczyciele z ³ukowskiej „Trójki”: Adrianna Lipiñska – laureatka konkursu polonistycznego (opiekun Agnieszka Oleœkiewicz), Bartosz Chruœciel – laureat konkursu chemicznego (op. Bo¿ena Skwarek). W spotkaniu z najlepszymi uczniami uczestniczyli: prof. dr hab. Krzysztof Narecki prorektor ds. studenckich KUL, Jolanta Szo³no-Koguc Wojewoda Lubelski, prorektorzy lubelskich uczelni, przedstawiciele w³adz samorz¹dowych, Kurii Metropolitalnej w Lublinie, zwi¹zków zawodowych. Jak paciorki ró¿añca Przesuwaj¹ siê chwile, Nasze smutki, radoœci i blaski 13 Œp. Feliks Zalewski urodzi³ siê dnia 17 paŸdziernika 1953 roku w Zakrzewie. By³ pierwszym dzieckiem Józefa i Klementyny z Zalewskich. Z domu rodzinnego wyniós³ umi³owanie modlitwy ró¿añcowej. Wzrasta³ w atmosferze g³êbokiej wiary, ciê¿kiej pracy i nieustannego oczekiwania. Dane mu by³o prze¿ywaæ „ma³e zwiastowania”. Razem z rodzicami czeka³ na narodziny Bogumi³y, Grzegorza, Marka, Bo¿eny, Doroty i Gra¿yny – swoich braci i sióstr. Czeka³ na swoj¹ ukochan¹ Urszulê, z któr¹ zawar³ sakramentalne ma³¿eñstwo 21 sierpnia 1976 r. w koœciele swojego chrztu w G¹siorach. Razem z ¿on¹ czeka³ na narodziny swoich dzieci Przemys³awa, Tomasza i Daniela. W 39 roku ¿ycia lekarze rozpoznali u niego z³oœliwego raka krtani. Ale Pan Feliks nie podda³ siê. Rozwa¿aj¹c tajemnice ró¿añca nabiera³ pewnoœci, ¿e Pan Bóg przed³u¿y mu jeszcze czas ziemskiej wêdrówki. Ciê¿ko pracuj¹c, doczeka³ siê synowej Agnieszki oraz wnuczek Gabrysi i Amelki. Prze¿ywa³ swoje zwiastowanie, kiedy dowiedzia³ siê, ¿e syn Tomasz wstêpuje do Seminarium Duchownego. Jak bardzo pragn¹³ doczekaæ jego œwiêceñ kap³añskich i prymicji. I doczeka³ siê! Dane mu by³o prze¿ywaæ radoœæ z kap³añstwa Syna. Z wielk¹ ufnoœci¹ w pomoc Matki Bo¿ej nawiedzaj¹cej œw. El¿bietê przyj¹³ proœbê o pomoc w prowadzeniu ró¿norodnych prac na cmentarzu Œw. Rocha i przy parafii Podwy¿szenia Krzy¿a Œwiêtego w £ukowie. Szuka³ i odnajdywa³ Jezusa w codziennej Eucharystii. Podj¹³ te¿ ca³kowit¹ i dozgonn¹ abstynencjê. Zawsze by³ gotów pomagaæ bliŸnim i ci¹gle siê œpieszy³. - Na stronie Okrêgowej Komisji Egzaminacyjnej w Krakowie ukaza³y siê wyniki sprawdzianu szóstoklasistów. Z nieoficjalnych danych wynika, ¿e najlepiej z ³ukowskich szkó³ wypad³a Szko³a Podstawowa Nr 1 (26,5pkt. - 66%), przed SP Nr 5 (24,4pkt. - 61%) oraz SP Nr 4 (23,5pkt. - 58,75%). Œredni wynik dla woj. lubelskiego to 24,0 pkt. (60%), dla powiatu ³ukowskiego - 23,3 pkt. (58%), dla miasta £ukowa - 24,8 pkt. (62%). - Decyzj¹ Kierownika Urzêdu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych piêæ osób z £ukowa zosta³o udekorowanych Medalami Pro Patria. Odznaczenia otrzymali: Jan Dêbski, Ryszard Grafik, Jolanta Kondratowicz, Boles³aw Skwara i Janina Znój. Uroczyste wrêczenie Medali Pro Patria nast¹pi 9 czerwca. - Do 25 czerwca w Urzêdzie Miasta w £ukowie bêd¹ przyjmowane oferty od firm, które zechc¹ wzi¹æ udzia³ w przetargu na odbieranie odpadów komunalnych od w³aœcicieli nieruchomoœci na terenie miasta. Wartoœæ zamówienia przekracza 1 milion euro. Umowa z firm¹, która wygra przetarg ma obowi¹zywaæ od 10 lipca 2013 do 31 grudnia 2015 r. 6/2013 - £ukowscy radni miejscy przyjêli uchwa³ê w sprawie obni¿enia stawki za sprzeda¿ stacjonarn¹ lub straganow¹, naliczan¹ za 1 m2. Obni¿ono j¹ z 8 z³ na 6 z³. Do kwietnia bie¿¹cego roku taka stawka wynosi³a 3 z³ za 1 m2. W kwietniu, gdy zaczê³y obowi¹zywaæ podwy¿ki, wzros³a do 8 z³. Kupcy zaprotestowali i ich sprzeciw zosta³ uwzglêdniony. zebra³a A. Wiœniewska W ostatnich dniach kwietnia br. uœpiona choroba da³a znaæ o sobie. Pan Feliks œwiadom, ¿e jego ziemska wêdrówka dobiega kresu, przyj¹³ sakrament namaszczenia chorych i podda³ siê wskazaniom lekarzy specjalistów. Swoje cierpienia ofiarowa³ za najbli¿szych i za Misje œw. w parafii Podwy¿szenia Krzy¿a Œw. 28 maja 2013 r., w lubelskiej klinice, zakoñczy³o siê bogate w dobre uczynki ¿ycie. O dobroci i spo³ecznym zaanga¿owaniu œ.p. Pana Feliksa zaœwiadczy³o ok. tysi¹ca osób uczestnicz¹cych w jego pogrzebie, w tym czterdziestu szeœciu kap³anów z jego synem Tomaszem, który przewodniczy³ liturgii pogrzebowej. Je¿eli nawet „kubek wody”, podany bliŸniemu w Imiê Jezusa nie bêdzie zapomniany, to mo¿emy mieæ nadziejê, ¿e Pan Feliks Zalewski, cz³owiek o wielkim sercu i z³otych rêkach, którego cia³o 31 maja br. zosta³o z³o¿one przy dŸwiêkach orkiestry na ³ukowskim cmentarzu œw. Rocha, cieszy siê wieczn¹ nagrod¹ u Pana. Jak paciorki ró¿añca przesunê³o siê ¿ycie Feliksa Zalewskiego. A Ty Bogu je zanieœ po³¹czone w ró¿aniec, Œwiêta Panno Maryjo pe³na ³aski. XTD 14 Kultura „Przywrócona Pamiêæ” 21 maja w Muzeum Regionalnym w £ukowie odby³a siê promocja ksi¹¿ki naszego kolegi redakcyjnego Ryszarda Grafika pt. Przywrócona Pamiêæ. Dzia³alnoœæ Ko³a Œwiatowego Zwi¹zku ¯o³nierzy Armii Krajowej w £ukowie w latach 1989-2012 w zapisie kronikarskim”. Zgromadzonych powita³ Grzegorz Osial, dyrektor Muzeum, a imprezê prowadzi³a Katarzyna Matczuk z Lubelskiej Agencji „Pastel con Arte”. fot. W. Ostrowski i obelisków z tablicami by³ w³o¿ony ogrom pracy i inicjatywy spo³eczne, pomagali ludzie dobrej woli – sponsorzy. Tak przygotowany materia³, w tym opisany w kronice Ko³a i wsparty o artyku³y innych autorów pos³u¿y³ za kanwê do opisania „Dzia³alnoœci ŒZ¯AK w £ukowie w latach 1989 -2012”. Stwierdzi³em, ¿e nale¿y w ksi¹¿ce uwzglêdniæ niektóre uroczystoœci przed powstaniem Ko³a. Ponadto zamieœci³em ogólne wprowadzenie i krótkie opisy dzia³añ wojennych na terenie £ukowa i Ziemi £ukowskiej w 1939 roku, okupacjê niemieck¹, wyzwolenie £ukowa i powiatu £ukowskiego w 1944 roku i po wyzwoleniu. Tutaj wykorzysta³em m.in. w³asne opracowania np.: „S¹ takie czyny i takie ofiary”. Zmieœci³em opis dzia³ania obozu partyzanckiego w Jacie na podstawie wspomnieñ porucznika W³adys³awa Kamoli „Dyska”. W tak przyjêtej koncepcji pracy znalaz³y siê uroczystoœci innych Kó³ ŒZ¯AK Obwodu £uków i Œrodowiska Warszawskiego 9 Podlaskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej w Warszawie. Si³¹ napêdow¹ planowania, organizowania i wykonywania wielu uroczystoœci by³ zespó³ zwany Sztabem, z³o¿ony ze wszystkich Kó³ z powiatu £ukowskiego i Œrodowiska Warszawskiego, który odby³ 153 protokó³owane posiedzenia w latach 1994-2011. Ksi¹¿ka jest wiêc zapisem kronikarskim i stanowi dokument dla potomnych, ¿e ich ojcowie i dziadkowie nie zmarnowali czasu danego im przez historiê i przypomnieli o etosie Armii Krajowej, Stefania Grafik, ¿ona Autora, w imieniu mê¿a odbiera gratulacje W³aœciw¹ promocjê poprzedzi³a czêœæ s³owno-muzyczna w wykonaniu m³odzie¿y Gimnazjum Nr 2 im. ks. S. Konarskiego w £ukowie. Przypomniano kilka pieœni partyzanckich, a tak¿e patriotyczny utwór z repertuaru Czerwonych Gitar – „Bia³y Krzy¿”. W klimat lat II wojny wprowadzi³ tak¿e Andrzej Wojtuœ, mistrz gry na harmonijce ustnej, graj¹c kilka utworów partyzanckich. fot. P. PrzeŸdziak 6/2013 Kombatanci i przedstawiciele w³adz na uroczystoœci Pod nieobecnoœæ Autora, który z racji choroby przebywa³ wówczas w szpitalu w Bia³ej Podl., reprezentowa³a go ¿ona Stefania Grafik. Przygotowane na tê okazjê wyst¹pienie R. Grafika odczyta³ Robert Wysokiñski, jeden ze wspó³organizatorów spotkania. Oto jego treœæ: Szanowni Pañstwo Zamiar opisania dzia³alnoœci Ko³a ŒZ¯AK w £ukowie powsta³ od momentu kiedy powierzono mi prowadzenie kroniki Ko³a. Zdawa³em sobie sprawê, ¿e dany czas jest ograniczony, a zaniedbania w upamiêtnianiu ludzi i miejsc by³y ogromne. Gdzie tylko mog³em uczestniczy³em i to aktywnie w uroczystoœciach organizowanych przez nasze Ko³o, jaki i uroczystoœciach na które byliœmy zapraszani przez inne Ko³a ŒZ¯AK, a tak¿e na uroczystoœciach religijno-patryjotycznych z okazji rocznic i œwi¹t pañstwowych. Przebieg tych uroczystoœci opisywa³em oraz wykonywa³em zdjêcia. Z wielu uroczystoœci zamieszcza³em od 1995 r. artyku³y w Nowej Gazecie £ukowskiej, jako cz³onek Redakcji. Nale¿y tu zaznaczyæ, ¿e wysi³ek jaki w³o¿yli najaktywniejsi cz³onkowie ŒZ¯AK w realizacjê, organizacjê i wykonywanie uroczystoœci, w tym tablic, pomników w tym o zbrojnym wk³adzie w wyzwolenie Ojczyzny. W czasach dzisiejszych, nie mówiê tutaj o okresie PRL-u, zwalcza siê historiê, podwa¿a i oœmiesza autorytety chocia¿by ostatnio o bohaterskich harcerzach z Powstania Warszawskiego z Szarych Szeregów z Batalionu „Zoœka”, czy o rotmistrzu Pileckim. S¹ to groŸne zjawiska, siej¹ce zamêt w g³owach m³odzie¿y i nale¿y to piêtnowaæ. W ksi¹¿ce zamieœci³em ponadto 260 zdjêæ. Pragnê tutaj nadmieniæ, ¿e w sprawie rozpoznania osób na zdjêciach kontaktowa³em siê osobiœcie z Prezesami Kó³ w Krzywdzie i w Staninie, a do pozosta³ych Kó³ w Stoczku £ukowskim, Trzebieszowie i Œrodowiska Warszawskiego wys³a³em zdjêcia do rozpoznania. Dziêkujê. Nastêpnie g³os zabra³ Stanislaw Osypiñski, prezes ŒZ¯AK Ko³o £uków. Wspomnia³ m.in. swój pobyt w Jacie podczas wojny jako partyzanta, a tak¿e omówi³ dzia³alnoœæ Ko³a w ostatnim 20leciu, podkreœlaj¹c wk³ad œrodowiska AK-owskiego w przywracaniu pamiêci historycznej nie tylko poprzez urz¹dzanie obchodów patriotyczno-religijnych, ale budowê pomników i tablic na terenie £ukowa i okolic. Podkreœli³ te¿ aktywnoœæ kolegów z Warszawy, Publicystyka Dobre przyzwyczajenie Jednym z mych przyzwyczajeñ ¿yciowych jest specyficzny stosunek do ró¿nego rodzaju papierów. Gdy wpada mi w rêce jakaœ kartka papieru zapisana rêcznie czy zadrukowana, nigdy nie wyrzucam od razu do kosza, ale rzucam okiem na treœæ tego „czegoœ”. Dotyczy to zarówno pojedynczych kartek, jak przede wszystkim prasy. Przekona³em siê wielokrotnie, jak du¿o mo¿na skorzystaæ, spotykaj¹c teksty, mog¹ce wzbogaciæ nasz¹ wiedzê o czymœ, lub po prostu przypomnieæ sobie rzecz, która ju¿ dawno mia³a miejsce, ale jakoœ umknê³a z ró¿nych przyczyn z pamiêci. Tak by³o, gdy przed wielu laty znalaz³em na strychu starego domu parê arkuszy czasopisma „Gazeta Warszawska”, s³u¿¹ce jako podk³ad przy suszeniu jakichœ zió³. Gdy rzuci³em okiem na datê tych po¿ó³k³ych arkuszy, zabra³em siê szybko po ich oczyszczeniu z kurzu do lektury. By³y datowane na 16 maja 1926 r., a zawiera³y materia³y, odnosz¹ce siê do tzw. „przewrotu majowego”. By³y bardzo interesuj¹ce, a przy tym zawiera³y równie¿ parê „bia³ych plam” ówczesnej cenzury, co doda³o wiêkszego smaczku. Wielokrotnie materia³y te wykorzystywa³em przy okazji ró¿nych spotkañ, zebrañ itd. Przechowujê je pieczo³owicie nadal, odpowiednio konserwuj¹c, m.in. zrobi³em parê kseroodbitek tych arkuszy. Dodam, ¿e ró¿ne osoby usi³owa³y ode mnie pozyskaæ te dokumenty przesz³oœci, m.in. swego czasu nawet pewien miejscowy dzia³acz partyjny chcia³ je wypo¿yczyæ do skopiowania. Jakoœ uda³o mi siê wtedy wykrêciæ. Piszê o tym wszystkim nie bez kozery. Szczêœliwym trafem, pisz¹c swoj¹ pracê magistersk¹, mog³em skorzystaæ z zachowanych roczników ³ukowskiej prasy lokalnej, posiadanych przez nasz¹ Bibliotekê Miejsk¹. To¿ to by³a (i jest!) prawdziwa kopalnia wiedzy o okresie naszych dziejów, nie tylko naszego regionu. Patron naszego £ukowskiego Tow. Regionalnego - Jan St. Majewski, gdy by³ przez kilka lat redaktorem „Gazety £ukowskiej”, zamieszcza³ na jej ³amach krótkie apele o zachowywanie egzemplarzy tej prasy lokalnej, jako stanowi¹cej dokumentacjê tego, co siê dzieje, dla wykorzystania przez nastêpne pokolenia. To samo czynimy i my, wzmiankuj¹c w naszej „Nowej Gazecie £ukowskiej”. Ale proszê Pañstwa, to trzeba naprawdê czuæ, mieæ dobr¹ wyobraŸniê, by nie traktowaæ takich materia³ów jako chwilowej lektury, zaspokojenia jakiejœ krótkiej ciekawoœci, a potem u¿ywaæ jako... opakowanie do czegoœ tam, co wymaga zawiniêcia w byle papier. Oczywiœcie, nie jest praktycznie gromadziæ ca³e stosy gazet itp., ale mo¿e dok³adnie œledz¹c poznawane treœci, jakoœ je segregowaæ, wynotowaæ oddzielnie, bo nigdy nie wiadomo, co, kiedy i do czego mo¿e siê przydaæ. Brn¹c dalej „w temat”, mo¿na stwierdziæ, ¿e mniejszy problem jest z periodykami niecodziennymi, jak tygodniki, miesiêczniki itp. I tu w³aœnie chcia³bym podzieliæ siê swym doœwiadczeniem, ¿e dobrze jest zachowaæ przed pochopnym zniszczeniem tego rodzaju materia³y. Ja uczy³em siê w domu czytaæ na ró¿nych czasopismach, lubi³em zw³aszcza przegl¹daæ miesiêcznik „Morze”, którego kilka roczników mam zachowanych do dzisiaj. Interesuj¹c siê najnowsz¹ histori¹ w ogóle, a wœród tego II-g¹ wojn¹ œwiatow¹, staram siê przy ka¿dej okazji poszerzaæ wiedzê na ten temat; s¹dzi³em, ¿e np. dostatecznie du¿o wiem w dziedzinie wydarzeñ poprzedzaj¹cych wybuch wojny. I oto, przegl¹daj¹c te dawne numery „Morza”, w numerze tego¿ z sierpnia 1939 r. (w r. 1939 nosi³o ono tytu³ „Morze i kolonie”) przeczyta³em sobie, tym razem uwa¿nie, zastanawiaj¹c siê, ciekawy bardzo materia³. Stanowi go wywiad, jakiego udzieli³ Marsz. Edward Rydz-Œmig³y amerykañskiej dziennikarce Mary Heaton Vorse. Pyta³a owa pani Marsza³ka o nastroje w Polsce wobec narastaj¹cego napiêcia wywo³anego przez Niemcy Adolfa Hitlera, o nasze przygotowania itp. sprawy. I wtedy w³aœnie, nasz naczelny Wódz, jasno i zdecydowanie przedstawi³ stanowisko Polski wobec groŸby niemieckiej agresji, ale nadmieniaj¹c przy tym, ¿e (cytujê): „Wyczerpiemy wszystkie metody za³atwienia kwestii Gdañska w sposób pokojowy, ale o ile Niemcy trwaæ bêd¹ przy swoich planach anschlussu, Polska podejmie walkê, nawet gdyby mia³a siê biæ sama i bez sojuszników. (podkr. moje - T.M.). Ca³y naród jest zgodny co do tego.(...) Nie wierzê, aby Wêgrzy zezwolili wojskom niemieckim zaatakowaæ nas poprzez granicê wêgiersk¹. Nie przypuszczam te¿, aby Wêgry wziê³y udzia³ w wojnie przeciwko nam. (...) W ka¿dym razie, o ile o nas chodzi, walczyæ bêdziemy o zachowanie naszej w³asnej niepodleg³oœci w ka¿dym wypadku nawet bez sojuszników”. Jak okaza³o siê, Wêgrzy rzeczywiœcie nie pozwolili Niemcom na skorzystanie ze swego terytorium. Niestety, okaza³o siê, ¿e Rumunia sta³a siê wiaro³omna jako sojusznik, internuj¹c nasze w³adze. A wypowiedŸ Marsza³ka o „walce nawet bez sojuszników”, by³a niejako zapowiedzi¹ tego, co mia³o staæ siê rzeczywistoœci¹: nasi sojusznicy zachodni nie mieli wcale zamiaru, mimo œwie¿o zawartych porozumieñ, przyjœæ nam z pomoc¹. Warto sobie trochê pomyœleæ o tym wszystkim, korzystaj¹c z okazji lektury dawnych tekstów. To rzeczywiœcie poszerza i ugruntowuje nasz¹ wiedzê o tym, co wiedzieæ trzeba. tm. 15 6/2013 by³ych partyzantów AK z Jaty, którzy zawsze uczestniczyli w przedsiêwziêciach organizowanych przez Ko³o z £ukowa. G³os zabrali równie¿ senator Stanis³aw Gogacz, radny Sejmiku Woj. Lubelskiego Krzysztof G³uchowski, przewodnicz¹cy Rady Powiatu W³adys³aw Karaœ i wójt Gminy £uków Mariusz Osiak, którzy nie tylko nawi¹zali do roli AK podczas II wojny, ale podkreœlili niezrozumienie tamtej epoki przez wspó³czesne pokolenia, manipulowane przez œrodowiska demo-liberalne, a nawet naukowców, bazuj¹cych na nieznajomoœci polskiej historii przez ludzi m³odych. Nie mo¿na zgodziæ siê, aby nasi bohaterowie narodowi, jak rotmistrz Pilecki czy ikony Szarych Szeregów - „Rudy” i „Zoœka” byli oœmieszani lub pos¹dzani o homoseksualizm. O ksi¹¿ce mówi³ te¿ G. Osial, podkreœlaj¹c jej wagê w przywracaniu pamiêci o naszych przodkach. Prezentowana pozycja, zdaniem dyrektora Muzeum, jest ewenementem na polskim rynku wydawniczym i zas³uguje na szczególne uznanie. Warto, aby dotar³a do jak najwiêkszego grona czytelników. Podczas uroczystoœci po³¹czono siê telefonicznie z Autorem, który ze szpitala skierowa³ kilka s³ów do zgromadzonych. Jego s³owa przyjêto z aplauzem. Na koniec dwaj sêdziwi kombatanci S. Osypiñski i Jan Dêbski wrêczyli okolicznoœciowe podziêkowania sponsorom, dziêki którym ukaza³a siê drukiem ksi¹¿ka. * * * Autor ksi¹¿ki jest rodowitym £ukowianinem (ur. 1933 r.). Jego dziadkami byli znani nauczyciele Pañstwo Cetnarscy, zaœ ojciec, kierownik szko³y w ZagoŸdziu, jednoczeœnie cz³onek AK, zosta³ bestialsko zamordowany przez Niemców. Od pocz¹tku powstania Ko³a ŒZ¯AK w £ukowie w 1989, a tak¿e £ukowskiego Towarzystwa Regionalnego im. J.S. Majewskiego, w³¹czy³ siê w dzia³alnoœæ tych organizacji, wiele publikuj¹c z zakresu historii wspó³czesnej. Prezentowana ksi¹¿ka „Przywrócona Pamiêæ” stanowi plon ponad 20-letnich zapisków kronikarskich, wielu rozmów oraz w³asnych badañ historycznych. Ksi¹¿ka liczy 368 stron, sk³ada siê z kilku ró¿nych czêœci. W pierwszej z nich przedstawiono dzia³ania wojenne w Pow. £ukowskim, historiê obozu Leœnego-Szkoleniowego, przekszta³conego w Odzia³ Partyzancki oraz wyzwolenie £ukowa w 1944 r. i losy ¿o³nierzy AK. G³ówn¹ i najrozleglejsz¹ czêœæ stanowi kronikarski zapis dzia³alnoœci ŒZ¯AK Ko³o w £ukowie w latach 1989-2012. Trzeci¹ czêœæ opracowania stanowi alfabetyczny zestaw cz³onków Ko³a, z krótkimi biografiami, obejmuj¹cy 117 osób. W czwartej, ostatniej czêœci ksi¹¿ki, umieszczono ró¿ne dokumenty, jako aneksy do ca³oœci publikacji. Warto podkreœliæ, i¿ dzie³o R. Grafika jest bogato ilustrowane. Warto nabyæ wspomnian¹ pozycjê. Jest ona do kupienia w kilku punktach naszego miasta. (om) 6/2013 16 Historia Sesja Popularnonaukowa M³odzie¿y Szkó³ Ponadgimnazjalnych Powstanie Styczniowe w pamiêci potomnych 1863-2013 Dok³adnie w rocznicê stracenia ksiêdza Stanis³awa Brzóski, generalnego kapelana Powstania Styczniowego oraz jego adiutanta Franciszka Wilczyñskiego, kowala ³ukowskiego, na rynku w Soko³owie Podlaskim w 1865 roku, tj. 23 maja br. odby³a siê bardzo interesuj¹ca sesja historyczna. To niezwyk³e przedsiêwziêcie zorganizowa³ Zespó³ Szkó³ Nr 2 im. Aleksandra Œwiêtochowskiego w £ukowie. Patronat honorowy obj¹³ starosta ³ukowski Janusz Kozio³, a ze wspomnian¹ szko³¹ wspó³pracowali ponadto Muzeum Regionalne w £ukowie oraz Nadleœnictwo £uków. Koordynatorem przedsiêwziêcia by³a Agnieszka Tomasiak, nauczycielka historii w ZS Nr 2. Jej zadanie okaza³o siê niezwykle trudne, bo g³ównymi uczestnikami nie byli zaproszeni z zewn¹trz historycy lub regionaliœci, ale m³odzie¿ szkó³ ponadgimnazjalnych z naszego powiatu, która mia³a przygotowaæ wyst¹pienie, spe³niaj¹ce warunki opracowania naukowego. Zaproponowane przez organizatorów tematy poszczególnych wyst¹pieñ mieli opracowaæ m³odzi ludzie pod kierunkiem nauczycieli historyków. Na wstêpie sesji wszystkich zaproszonych goœci, na czele z w³adzami powiatu i miasta, m.in. starost¹ Januszem Kozio³em i burmistrzem Dariuszem Szustkiem, jej uczestników wraz z opiekunami, powita³ Krzysztof Okliñski, dyrektor ZS Nr 2. Powiedzia³, ¿e sesja jest oryginalnym pomys³em uczczenia 150-rocznicy Powstania Styczniowego. Swoje krótkie wyst¹pienie zakoñczy³ stwierdzeniem, ¿e naród przestaje istnieæ, gdy zamiera pamiêæ. Nastêpnie A. Tomasiak przybli¿y³a ideê sesji oraz przedstawi³a jej program. Starosta J. Kozio³ uroczyœcie otworzy³ obrady, podkreœlaj¹c w swoim okolicznoœciowym wyst¹pieniu wagê nawi¹zywania do naszej przesz³oœci narodowej oraz ukazywania wybitnych naszych przodków. Winniœmy to czyniæ z du¿ym szacunkiem, zawsze pamiêtaj¹c o daninie krwi, jak¹ oni przelali, aby nam ¿y³o siê lepiej we w³asnym kraju. Podziêkowa³ organizatorom za pomys³ i zorganizowanie sesji historycznej. Starosta na koniec doda³, i¿ poprzez pamiêæ o przesz³oœci mo¿emy tworzyæ jeden, wspólny dla wszystkich naród. Dyrektor K. Okliñski krótko wprowadzi³ zgromadzonych w problematykê zwi¹zan¹ z Powstaniem Styczniowym. Nawi¹zuj¹c do najlepszego znawcy wspomnianego wydarzenia prof. Stefana Kieniewicza, podkreœli³, ¿e powstanie z 1863 roku, mimo i¿ by³o przegrane, to w³aœnie ono wycisnê³o najwiêksze piêtno na kolejne pokolenia Polaków, a w niektórych œrodowiskach jest ¿ywe do dziœ. Nastêpnie uczniowie przedstawili swoje referaty, na ogó³ stoj¹ce na bardzo wysokim poziomie merytorycznym. Renata Ochêkowska z ZS im. W. Tatarkiewicza w Radory¿u Smolanym, pod kierunkiem Marii Kuleszy-Pasik zaprezentowa³a temat: „Nastroje patriotyczne m³odzie¿y w Królestwie Polskim w przededniu Powstania Styczniowego”. Na prze³omie lat 50-tych i 60-tych XIX w. dosz³o do radykalizacji nastrojów m³odzie¿y, zw³aszcza studentów i gimnazjalistów, którym ci¹¿y³a niewola narodowa. Referat wyg³asza Rados³aw Józwik £ukasz Wrzosek z ZS im. gen. F. Kamiñskiego w Adamowie, pod kierunkiem Karola Ponikowskiego, opracowa³ referat nt.: „Organizacja i dzia³alnoœæ Pañstwa Podziemnego w Powstaniu Styczniowym”, podkreœlaj¹c ¿e by³a to pierwsza w œwiecie taka próba stworzenia konspiracyjnego pañstwa. Uczestnicy sesji poznali, jak przedstawia³a siê ówczesna struktura takiego pañstwa, które by³o na ogó³ akceptowane przez wiêkszoœæ spo³eczeñstwa polskiego. Bart³omiej Adamowicz i Aleksandra Milczuk z I LO im. T. Koœciuszki, pod kierunkiem Micha³a Mojskiego, przybli¿yli nam „Rolê ksiêdza Stanis³awa Brzóski w Powstaniu Styczniowym”. Uczniowie zwrócili uwagê nie tylko na biografiê Ksiêdza, ale starali siê wskazaæ tak¿e i na szczególne cechy jego charakteru, pozwalaj¹ce mu przyci¹gaæ do siebie ró¿norodnych ludzi i tak d³ugo opieraæ siê zaborcy. Robert Piegdoñ z ZS Nr 2 im. A. Œwiêtochowkiego, pod kierunkiem A. Tomasiak, zaj¹³ siê tematem: „Represje po Powstaniu Styczniowym w Królestwie Polskim”. Z tego wyst¹pienia mo¿na by³o dowiedzieæ siê, jak wielka by³a skala represji i jakie wyst¹pi³y ró¿norodne formy upokorzenia narodu polskiego, od wiêzienia poczynaj¹c, poprzez konfiskaty maj¹tków, zsy³ki na Sybir, a nawet upokarzaj¹ce wieszanie na szubienicy. Represje nie ominê³y Koœcio³a, zw³aszcza na Podlasiu, gdzie szczególnie mêczono unitów. W sumie 38 tys. osób trafi³o na katorgê, w tym ok. 340 duchownych. Rados³aw Józwik, Katarzyna Karwowska i Joanna D¹browska z IV LO im. Jana Paw³a II, pod kierunkiem historyka Marka Okonia, przedstawili trzy referaty w ramach tematu: „Jata i Lasy £ukowskie w dobie walk o wolnoœæ i niepodleg³oœæ XIX i XX wieku”. Zaprezentowano rolê wspomnianych lasów podczas Powstania Styczniowego, nastêpnie dla AK i partyzantów radzieckich podczas II wojny œwiatowej, a wreszcie w szkoleniu cz³onków NSZ. Katarzyna Wysocka i Monika Soæko z LO im. gen. J. Dwernickiego w Stoczku, pod kierunkiem Andrzeja Gaca i Anny Czub, podjêli siê opracowania tematu: „Powstanie Styczniowe w literaturze i sztuce”. Wyst¹pienie uczennic by³o ubogacone ciekaw¹ prezentacj¹. Mo¿na by³o zobaczyæ liczne dzie³a sztuki, zw³aszcza obrazy Artura Grottgera i Maksymiliana Gierymskiego, zainspirowane wydarzeniami Powstania, a tak¿e dowiedzieæ siê, ¿e mimo dominuj¹cego w 2 po³owie XIX w. pozytywizmu w literaturze, nadal wielu pisarzy nawi¹zywa³o do 1863 roku, zw³aszcza Eliza Orzeszkowa, uczestniczka tego zrywu narodowego. Jakub £ukasik, Mateusz Krasuski i Wojciech Kuœmierczyk z ZS Nr 1 im. H. Sienkiewicza, pod kierunkiem Danuty Markowskiej-Moœcickiej, dok³adnie zajêli siê zagadnieniem: „Œlady pamiêci Powstania Styczniowego na Ziemi £ukowskiej”. W regionie mamy nie tylko sporo œladów po Powstaniu, ale te miejsca s¹ na ogó³ dobrze utrzymane przez miejscow¹ ludnoœæ. Na koniec sesji zaproszeni goœcie z uznaniem wyra¿ali siê o jej organizatorach i uczestnikach. Pomnik ku czci ks. Brzóski w Jacie Na zakoñczenie sesji jej uczestnicy i zaproszeni goœcie udali siê do rezerwatu „Jata”, gdzie przy pomniku upamiêtniaj¹cym obozowisko ks. S. Brzóski nadleœniczy Grzegorz Uss wyg³osi³ okolicznoœciow¹ prelekcjê. Tam zosta³y z³o¿one kwiaty i zapalono znicze, aby oddaæ czeœæ naszym przodkom, bohaterom Powstania Styczniowego. M. Okoñ Rozmaitoœci Bo¿e Cia³o Tradycyjnie w czwartek po œwiêcie Trójcy Œw. obchodzona jest uroczystoœæ Cia³a i Krwi Pañskiej. W krajach o wiêkszoœci ludnoœci katolickiej jest to na ogó³ dzieñ wolny od pracy, w pozosta³ych uroczystoœæ przeniesiona zosta³a na najbli¿sz¹ niedzielê. U nas po upadku PRL powróci³o wspomniane œwiêto i miliony Polaków czcz¹ Cia³o i Krew Chrystusa w sposób publiczny, id¹c w procesjach ulicami miast czy drogami wiejskimi. Niekiedy domostwa, a nawet ludzkiego od poczêcia do naturalnej œmierci. Apelowali o uszanowanie niedzieli i dni œwi¹tecznych. Opowiedzieli siê za siln¹ moralnie rodzin¹ i zachêcali w³adze, aby powa¿nie traktowa³a liczne problemy spo³eczne, zw³aszcza bezrobocie, zapaœæ demograficzn¹ czy poszerzanie siê strefy biedy. Przypomniano katolikom, i¿ obowi¹zuje ich Prawo Bo¿e, które powinni stosowaæ w swoim ¿yciu, nawet wówczas, gdy ono jest w kolizji z prawem stanowionym. (om) 17 ca³e bloki wielkomiejskie, s¹ uroczyœcie udekorowane. W niektórych polskich parafiach ca³¹ trasê procesji Bo¿ego Cia³a udekorowano kolorowymi „dywanami” z kwiatów. Podczas procesji s¹ 4 o³tarze, przy których czyta siê fragmenty Pisma Œw. dotycz¹ce tematyki eucharystycznej. Pod koniec procesji wyg³aszane s¹ okolicznoœciowe homilie. Polscy biskupi odwa¿nie przypomnieli o koniecznoœci poszanowania ¿ycia Konwalia majowa Charakterystycznym elementem pe³ni wiosny w pod³ukowskich zbiorowiskach leœnych jest zjawisko kwitnienia konwalii majowej. Jak sama nazwa wskazuje dzieje siê to w³aœnie w maju. Roœlina podlega ochronie czêœciowej. Niestety zadziwiaj¹co niska œwiadomoœæ ekologiczna naszego spo³eczeñstwa sprawia, ¿e znaczna iloœæ okazów s¹ wci¹¿ rabunkowo eksploatowana. 6/2013 Na ³ukowskim targowisku nadal spotyka siê osoby handluj¹ce dziko wystêpuj¹cymi roœlinami chronionymi. Obok bagna zwyczajnego , w³aœnie konwalia majowa najczêœciej stanowi Ÿród³o sprzeda¿y. O ile wystêpowanie bagna zwyczajnego nie stanowi problemu. W przypadku konwalii handlarze najczêœciej t³umacz¹ jej pochodzenie z w³asnych ogrodów. W rzeczywistoœci tylko znikoma iloœæ roœlin jest uprawiana. Lwi¹ czêœæ konwalii majowej stanowi¹ nielegalnie pozyskane roœliny pochodz¹ce z naszych obszarów leœnych. Skala takiego procederu jest nierozpoznana, ale bardzo szkodliwa. Na terenie Nadleœnictwa £uków w Obszarze Specjalnej Ochrony Natura 2000 - patrol stra¿y leœnej zatrzyma³ takiego „amatora” konwalii. W drzewostanach ko³o ¯d¿ar mieszkaniec pobliskiej miejscowoœci wyrwa³ gigantyczn¹ iloœæ tej roœliny. Zniszczeniu uleg³o 9.180 kwitn¹cych okazów konwalii majowej. Zatrzymany dzia³a³ na szkodê œrodowiska naturalnego. Jak równie¿ potwierdzaj¹ coroczne obserwacje terenowe zrywanie pachn¹cych kwiatostanów roœlin jest wci¹¿ praktykowane. Najczêœciej dotyczy to niewielkich pozyskiwanych na popularne bukieciki. Rzadziej na ludowe konwaliowe nalewki nasercowe. Zrywanie chronionej roœliny ma miejsce g³ównie na skrajach drzewostanów i w pobli¿u zabudowy mieszkalnej. Konwalia majowa (Convallaria majalis) jest znan¹ powszechnie bylin¹ z rodziny liliowatych. Siedliskiem wystêpowania tego przedstawiciela flory s¹ lasy liœciaste i mieszane. Wysokoœæ roœliny wynosi 10-25 cm. Charakterystyczn¹ cech¹ gatunkow¹ s¹ d³ugie, szerokolancetowate liœcie i bia³e kwiaty. Oszo³amiaj¹co i rajsko pachn¹ce. S¹ zebrane w jednostronne grono i maj¹ kszta³t delikatnych dzwoneczków. Zapylane s¹ przez drobne owady. Owocem jest czerwona jagoda. Zawiera ona 2-6 okr¹g³ych nasion. Warto równie¿ dodaæ, ¿e ca³a roœlina jest truj¹ca. Szczególnie niebezpieczne s¹ wspomniane owoce. Na terenie Polski i Ziemi £ukowskiej wystêpuje niemal pospolicie. Jedynie w okolicach górskich jest rzadka. Przedstawiany gatunek chroni Rozporz¹dzenie Ministra Œrodowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie okreœlenia listy gatunków roœlin rodzimych dziko wystêpuj¹cych objêtych ochron¹ gatunkow¹ œcis³¹ i czêœciow¹. Równie¿ Kodeks Karny za zrywanie konwalii majowych czy innych chronionych roœlin przewiduje karê pozbawienia wolnoœci do lat 2 i mandaty pieniê¿ne. Dzisiaj same przepisy ochronne i system kar ju¿ nie mog¹ zapewniæ bezpiecznej egzystencji gatunkom flory czy fauny. Najbardziej przysz³oœciowa jest powszechna edukacja przyrodnicza w domu, rodzinie i szkole. To sam cz³owiek - najbli¿szy s¹siad roœlin mo¿e zapewniæ im przetrwanie. Ochrona roœlin jest równoznaczna z ochron¹ nas ludzi. tekst i zdj. S³awomir ŒledŸ 6/2013 18 Historia Rocznica Poznañskiego Czerwca 57 lat temu w Poznaniu dosz³o do tragicznych wydarzeñ – wyst¹pieñ robotników przeciwko w³adzy ludowej, krwawo przez rz¹d st³umionych. By³ to pierwszy bunt robotniczy na tak szerok¹ skalê w PRL. Nale¿y nadmieniæ, ¿e w Polsce zniewolonej, bêd¹cej pod kuratel¹ Rosji Sowieckiej, realizowany by³ w latach 1950-1955 Plan 6-cio letni, ukierunkowany na rozwój przemys³u ciê¿kiego. Ponadto ponoszone by³y olbrzymie wydatki na przemys³ zbrojeniowy. Prowadzono politykê kolektywizacji rolnictwa i likwidacji œrednich i du¿ych gospodarstw rolnych tzw. „ku³aków”. By³o to przyczyn¹ spadku produkcji rolnej i hodowlanej. Ludziom ¿y³o siê coraz gorzej. Trzeba pamiêtaæ, ¿e Wielkopolanie przyzwyczajeni byli do dobrej, solidnej pracy i nale¿ytego wynagrodzenia. Przed wojn¹ Poznañ by³ miastem bogatym. Tymczasem w Polsce Ludowej otrzymywa³ œrodki finansowe na inwestycje o wiele mniejsze ni¿ np. £ódŸ. Tak¿e w stosunku do wzrostu liczby mieszkañców, nie przybywa³o mieszkañ. Roczne dochody na osobê by³y w Wielkopolsce mniejsze ni¿ w kraju. Ograniczono swobody obywatelskie. Tymczasem po œmierci Stalina w 1953 r. na rozluŸnienie re¿ymu komunistycznego wp³yn¹³ referat Nikity Chruszczowa, wyg³oszony 14 lutego 1956 r. na XX ZjeŸdzie Komunistycznej Partii Zwi¹zku Sowieckiego, w którym ujawni³ zbrodnie stalinowskie i potêpi³ „kult jednostki”. Do ludzi dociera³y audycje Radia „Wolna Europa” nt. „Za kulisami bezpieki i partii”, w których pp³k. Józef Œwiat³o (J. Fleichfarb) by³y dygnitarz Ministerstwa Bezpieczeñstwa Publicznego, uciekinier z Polski na Zachód Europy, ujawnia³ gwa³cenie praw w PRL i zbrodnicz¹ dzia³alnoœæ MBP. Tak wiêc z³a sytuacja gospodarcza kraju, narzucone wysokie normy pracy przy niskich p³acach (przy wzroœcie wydajnoœci pracy o 26,5 % p³ace wzros³y o 1,6 %), wystêpuj¹ce braki ¿ywnoœci, w tym miêsa (w sklepach puste pó³ki), dro¿yzna i pogarszaj¹ca siê stopa ¿yciowa ludnoœci by³y przyczynami protestu robotniczego. Bunt robotników wybuch³ w Zak³adach Przemys³u Metalowego im. J. Stalina w Poznaniu (dawnej H. Cegielskiego). W 1956 r. za³oga liczy³a 13 tys. pracowników, w tym 10 tys. robotników fizycznych. W zak³adzie g³ówn¹ rolê odgrywa³a fabryka wagonów (W-3) licz¹ca 3 tys. pracowników. Normy pracy by³y wyœrubowane, nie przestrzegano warunków BHP. Panowa³ tam straszny ha³as przy formowaniu wagonów z blachy. Przy niskich p³acach ¿¹dano wysokiej wydajnoœci pracy. Ludzie byli zniechêceni i czuli siê oszukiwani. Nastroje panuj¹ce w W-3 przenios³y siê na inne wydzia³y. Prowadzone rozmowy z dyrekcj¹ i w³adzami w Poznaniu, w sprawie poprawy bytu robotników, nie da³y rezultatów. Równie¿ wyjazdy delegacji robotniczych na rozmowy do Warszawy do Ministerstwa Przemys³u Maszynowego (MPM) i do w³adz centralnych pozosta³y bez echa. 27 czerwca 1956 r. przyby³ do Poznania na rozmowy Minister Przemys³u Maszynowego Roman Fidelski, który wycofa³ siê z obietnicy poprawy warunków pracy i podniesienia zarobków. Rozmowy zakoñczy³y siê fiaskiem. 28 czerwca 1956 r. w czwartek, robotnicy wyszli na ulicê. W tym czasie w Poznaniu odbywa³y siê XXV Miêdzynarodowe Targi Poznañskie. Liczono, ¿e z uwagi na obecnoœæ wielu obcokrajowców, wiadomoœæ o proteœcie bêdzie nag³oœniona zagranic¹. Robotnicy udali siê do centrum miasta. Do strajkuj¹cych do³¹czyli pracownicy z Zak³adu Naprawczego Taboru Kolejowego, RzeŸni Miejskiej, Zak³adu Przemys³u Gumowego „Stomil”, Wiepofamy, Pometu i innych Zak³adów oraz przechodnie. Niesiono transparenty z ró¿nymi has³ami np. „Chleba i wolnoœci”. Œpiewano pieœni religijne i patriotyczne „Jeszcze Polska nie zginê³a”, „Bo¿e Coœ Polskê”, „Rotê”. Wznoszono okrzyki „Chcemy wolnej Polski”, „Precz z Ruskimi”, „Chcemy wolnych wyborów”, „My chcemy Boga, ¿¹damy religii w szko³ach”. ¯¹dano wycofania wojsk sowieckich z Polski. Pod Zamkiem – siedzib¹ w³adz miejskich i na Placu Stalina (obecnie Mickiewicza) zgromadzi³o siê ok. 100 tys. ludzi. Zgromadzeni ¿¹dali przyjazdu Premiera Józefa Cyrankiewicza lub I Sekretarza PZPR Edwarda Ochaba. W tej sprawie delegacja demonstrantów uda³a siê do Przewodnicz¹cego Miejskiej Rady Narodowej Franciszka Fr¹ckowiaka i do Komitetu Wojewódzkiego PZPR, gdzie Sekretarz Propagandy KW PZPR Wincenty Kraœko swoim wyst¹pieniem zdenerwowa³ ludzi. Tymczasem oczekiwanie na delegacjê rz¹dow¹ wyd³u¿a³o siê. Czêœæ demonstrantów na fa³szyw¹ wiadomoœæ (o tym nie wiedziano), ¿e aresztowano delegatów, którzy prowadzili rozmowy w Warszawie, uda³a siê pod wiêzienie, gdzie uwolniono 257 wiêŸniów, zabrano 74 sztuk broni i du¿o amunicji. T³um wtargn¹³ tak¿e do S¹du Powiatowego i prokuratury, gdzie wyrzucono akta na ulicê i podpalono. Opanowano budynek KW PZPR i Komendê Wojew. Milicji Obywatelskiej. Budynki zdemolowano. Zniszczono urz¹dzenia zag³uszaj¹ce zagraniczne rozg³oœnie radiowe i poinformowano cudzoziemców na MTP o ¿¹daniach robotniczych. Inni demonstranci ruszyli na gmach Wojewódzkiego Urzêdu Bezpieczeñstwa Publicznego, z którego do ludzi pad³y pierwsze strza³y. Byli zabici i ranni. Tam pad³ 13letni Roman Strza³kowski. T³um krzycza³ „Precz z faszystami”, „SS-owcy”, „Bandy- ci”. Zdobywano broñ w komisariatach MO, w Studium Wojskowym WSR i przy AM i Politechnice, rozbrajano komisariaty MO w terenie, w Swarzêdzu, Puszczykowie, Rokietnicy, Mosinie oraz z obozu wiêŸniów w Mrowinie pod Szamotu³ami. Rozpoczê³y siê walki. U¿yto butelek z benzyn¹. Warszawa o rozruchach w Poznaniu dowiedzia³a siê o 10 rano. Wówczas Marsza³ek Konstanty Rokossowski kaza³ wys³aæ do Poznania 2-gi Korpus Pancerny WP oraz oddzia³y 19 Dywizji Piechoty. Do miasta wkroczy³o oko³o 1800 ¿o³nierzy i 130 czo³gów i dzia³ pancernych. Uznaje siê, ¿e rozkaz strzelania wyda³ E. Ochab za aprobat¹ Biura Politycznego KC PZPR. Strzelano do ludzi z czo³gów i samochodów pancernych, u¿yto gazów ³zawi¹cych. Sytuacja stawa³a siê dramatyczna. Oko³o godziny 14.00 wyl¹dowa³ w Poznaniu Premier J. Cyrankiewicz. Wieczorem do miasta wkroczy³y kolejne oddzia³y 4 i 10 Dywizji Piechoty WP, a w nocy 5 Dywizji Piechoty. £¹cznie œci¹gniêto ponad 10 tys. ¿o³nierzy i 300 czo³gów. ¯o³nierzom wyjaœniono, ¿e maj¹ t³umiæ rozruchy wywo³ane przez „agentów imperializmu” w interesie Niemiec. Walki trwa³y ca³¹ noc. Nad ranem miasto by³o spacyfikowane, choæ jeszcze przez dwa dni t³umiono punkty zapalne. Po pó³nocy rozpoczê³y siê aresztowania. Aresztowanych bito i poni¿ano. 29 czerwca 1956 r. w wyg³oszonym przemówieniu radiowym J. Cyrankiewicz m.in. powiedzia³: „Ka¿dy prowokator czy szaleniec, który odwa¿y siê podnieœæ rêkê przeciw w³adzy ludowej, niech bêdzie pewny, ¿e mu tê rêkê w³adza ludowa odr¹bie…”. Dwa dni po „Czarnym Czwartku” odby³y siê pogrzeby ofiar. Cywilów na ogó³ chowano „po cichu”. Wydarzenia Poznañskie szerokim echem odbi³y siê w ca³ym œwiecie. Nag³ówki gazet i rozg³oœnie radiowe informowa³y o powstaniu poznañskich robotników. Pisa³y m.in. londyñski „Times”, amerykañski „New York Herald Tribune” czy paryski „Paris Presse”. Radio Wolna Europa przedstawi³o ca³¹ „wersjê wydarzeñ i ich pod³o¿e”. W czasie zajœæ demonstranci zniszczyli 27 wozów tramwajowych, wojsko straci³o kilka czo³gów i samochodów. By³ wiec poparcia w FSO Warszawa i krótkie strajki w Chorzowie, D¹browie Górniczej i Nowych Tychach. Wed³ug oficjalnych danych zginê³o 75 osób, w tym 8 ¿o³nierzy i funkcjonariuszy MO, oko³o 800 osób by³o rannych, aresztowano ponad 700 osób. Wiêkszoœæ zwolniono do domów. Przed s¹dem stanê³y 22 osoby, którym wymierzono kary od 1,5 do 6 lat wiêzienia. Represje przeciwko robotnikom zakoñczy³ W. Gomó³ka na VII Plenum KC PZPR mówi¹c: „Przyczyny tragedii poznañskiej i g³êbokiego niezadowolenia tkwi³y w nas, w kierownictwie partii, w rz¹dzie”. Ponadto Rozmaitoœci W. Gomó³ka oceni³ „Czarny Czwartek” jako rodzinn¹ tragediê i stwierdzi³, ¿e nale¿y zapuœciæ „¯elazn¹ kurtynê milczenia”, która trwa³a do 1980 r. W³adze zrzuci³y odpowiedzialnoœæ z siebie na „chuliganów”, a nie na „agentów imperializmu”. Poznañski czwartek da³ pocz¹tek demokratyzacji kraju. Jesieni¹ 1956 r. dosz³o do wymiany w³adz, m.in. nast¹pi³o zwiêkszenie swobód obywatelskich i wyznaniowych, ograniczenie cenzury, amnestia dla wiêŸniów politycznych, wprowadzono religiê do szkó³, uwolniono Prymasa Polski, odes³ano do ZSRR Marsza³ka Rokossowskiego, 32 genera³ów i pu³kowników, odby³y siê pokazowe procesy zbrodniarzy stalinowskich. Do Polski wróci³o ok. 230 tys. repatriantów, g³ównie wiêŸniów sowieckich ³agrów. Jednak nie rozliczenie siê w³adz z wydarzeñ 1956 r. mia³o wp³yw na wydarzenia marca 1968 r., grudnia 1970 r. na Wybrze¿u, Radomia 1976 r. i Sierpnia 1980 r. R. Grafik PS. W niniejszym opracowaniu wykorzysta³em dane zawarte w: „Poznañ by³ pierwszy, czerwiec 1956 – 50 Rocznica Powstania Poznañskiego 28 czerwca 1956 r.”, „Czarny Czwartek w Poznaniu” art. Roberta Grzesiñskiego w „Dobrym Znaku” z 21.06.2012 r., „Poznañski Czerwiec” oprac. Sabiny Bober – Encyklopedia „Bia³ych Plam” t. XIV, PWE, Radom 2004 r., „Czerwiec 1956” – Encyklopedia Polski, Praca Zbiorowa, Kraków 1996. Majowa akcja PCK Tradycyjnie w maju ka¿dego roku na terenie Polski odbywa siê zbiórka pieniê¿na do puszek na cele charytatywne PCK. Tak te¿ by³o w powiecie ³ukowskim, zgodnie z Decyzj¹ Marsza³ka Woj. Lubelskiego Nr OPVI.622.7.2013.BW, z dnia 29 IV 2013 r., pozwalaj¹c¹ na przeprowadzenie zbiórki publicznej na terenie woj. lubelskiego. Do tej akcji prowadzonej przez Zarz¹d Oddzia³u Rejonowego PCK w £ukowie, w powiecie ³ukowskim przyst¹pi³o ok. 70 szkó³, których m³odzie¿ pod nadzorem wychowawców, zbiera³a datki pieniê¿ne do puszek w szko³ach i œrodowiskach. W wiêkszoœci szkó³ do akcji przyst¹piono z entuzjazmem, osi¹gaj¹c dobre rezultaty, oto one w kolejnoœci osi¹gniêæ: Szko³a Podstawowa w Wólce Domaszewskiej, Zespó³ Szkó³ Huta D¹browa, Zespó³ Oœwiatowy Jedlanka, SP Lisikierz, SP Jarczew, ZS Wola Gu³owska, SP Wandów, ZS ZagoŸdzie, SP Burzec, I LO £uków, ZS Stanin, SP Oszczepalin, SP Jakusze, Zespó³ Szkol.Przedszk. SP Nr 1 w £ukowie, SP Anielin, Z Oœw. Szyszki, ZS Nr 3 w £ukowie, ZS Okrzeja, ZS Strzy¿ew, Gimnazjum Trzebieszów, SP Zakêpie, Z Oœw. Mys³ów, Gimnazjum Nr 3 w £ukowie, SP Grêzówka, ZS Tuchowicz, SP Krzówka, ZS D¹bie i SP Dêbowica. Kilka szkó³ nie wziê³o udzia³u w akcji, a w dwu ustosunkowano siê negatywnie. Ogólnie rzecz bior¹c, akcja by³a udana, a zebrane œrodki bêd¹ wykorzystane na pomoc charytatywn¹ dzieciom z ubogich rodzin, z terenu powiatu ³ukowskiego. Wszystkim ofiarodawcom i osobom zaanga¿owanym w zbiórce, sk³adamy serdeczne podziêkowanie. Prezes Zarz¹du Oddzia³u Rejonowego PCK w £ukowie Zbigniew Pasik 19 O uœciskach Wielu aktywistów ideowoœæ kusi: Obj¹³ stanowisko i wnet je udusi³. Nagrobek dziennikarza Za wczeœnie z³apa³ gor¹cy temat. Temat pozosta³, a jego nie ma. Ochrona pracy Wielu ministrom nazbyt ci¹¿y teka, Czas wiêc najwy¿szy zadbaæ o cz³owieka. Pozycje w bud¿ecie Dorabiaj¹ gdy œrodków brak. On na boku, ona na wznak. Zdrowe ¿ywienie By³ nowalijk¹ mia³ witaminy, Wiêc na kanapkê trafi³ dziewczyny. Janusz Sipkowski Z rodzinnego albumu Na zdjêciu jest: Dyrektor Gimnazjum – Janusz Œwie¿y, ks. Biskup Pomocniczy Ksiêdza Kardyna³a Stefana Wyszyñskiego Zdzis³aw Goliñski, wychowawczyni IV kl. gimnazjum prof. Helena Bry³owska i ks. Jan Skowronek oraz inni ksiê¿a, profesorowie i ministranci. Zdjêcie udostêpni³a ze zbiorów rodzinnych Wies³awa Markowska. repr. K. Jode³ko 6/2013 Zdjêcie wykonano dn. 26 VI 1947 r. po Mszy œw. przy koœciele Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Lublinie z okazji zakoñczenia roku szkolnego w Pañstwowym ¯eñskim Gimnazjum Krawieckim w Lublinie, po zdanej ma³ej maturze, któr¹ zaliczy³y równie¿ uczennice pochodz¹ce z £ukowa, tj.: Krystyna Turska, Helena Jode³ko, Janina Chruœciel-Szejki, Krystyna Deleszkiewicz-Skolimowska, Zofia ŒledŸ-Osypiñska i Wies³awa Kruszel-Markowska. 6/2013 20 Porady Mak polny – kwiat nadziei W tradycji religijnej jest znakiem zmartwychwstania. Gdy roœnie w zbo¿u symbolizuje cia³o i krew Chrystusa. Zatwardzia³y chwast, gra na nerwach rolnikom. Jako zio³o przynosi spokój, walczy z kaszlem, koi ból gard³a. Mak polny to ubo¿szy brat narkotycznego maku lekarskiego. Jego pochodzenie nie jest ustalone ostatecznie. Uwa¿a siê, ¿e narodzi³ siê na wybrze¿u Morza Œródziemnego. W perskiej medycynie ludowej zajmowa³ wa¿ne miejsce wiele wieków temu. Równie¿ Egipt roœci sobie prawo do uwa¿ania go za kolebkê rozwoju tego gatunku. Obecnie jest rozpowszechniony w rejonach o klimacie umiarkowanym. Wiele krajów, w tym Polska, szczyci siê wielowiekow¹ tradycj¹ stosowania maku polnego w lecznictwie tradycyjnym. Mak polny ma jaskrawoczerwone lub pomarañczowe p³atki i œredniej wielkoœci kwiaty. To odró¿nia go od maku lekarskiego, Papaver somniferum L., który jest ró¿owy, bia³y lub purpurowy i znacznie wiêkszy. W³aœnie jego delikatne p³atki stanowi¹ surowiec farmaceutyczny. Zbiera siê je na pocz¹tku kwitnienia roœliny, od maja do koñca lipca. Nale¿y robiæ to wyj¹tkowo delikatnie, unikaj¹c zagniatania i za³amywania p³atków. Niezwyk³ej umiejêtnoœci wymaga te¿ suszenie – pojedynczo, w jednej warstwie, w ocienionych i przewiewnych miejscach. Podczas suszenia ich barwa zmienia siê na ró¿owofioletowy. To zas³uga antocyjanów. W p³atkach maku s¹: 3-glukozyd cyjanidyny i cyjanina. Oprócz nich w maku jest alkaloid z grupy papaverubiny – readyna oraz grupa alkaloidów izochinolinowych. Wa¿ne w dzia³aniu leczniczym s¹ te¿ œluzy, kwasy organiczne i bogaty zestaw soli mineralnych. Bogata zawartoœæ substancji o charakterze œluzów sprawi³a, ze p³atki maku polnego by³y popularne jako remedium na schorzenia górnych dróg oddechowych. Wodne wyci¹gi stosowano w celu powlekania b³on œluzowych i gard³a dla zmniejszenia ich podra¿nienia spowodowanego kaszlem oraz sp³ywaj¹c¹ wydzielin¹. Przyjmowano je dla pobudzenia ruchów nab³onka rzêskowego w drogach oddechowych, u³atwiaj¹c w ten sposób odksztuszanie wydzieliny. Korzystnym efektem stosowania naparów z p³atków maku polnego by³o zmniejszenie stanu zapalnego dróg oddechowych, a tak¿e hamowanie kaszlu suchego, dziêki s³abemu dzia³aniu uspokajaj¹cemu. Napary b¹dŸ odwary z p³atków maku polnego czêsto bywa³y wykorzystywane w nadmiernej pobudliwoœci i trudnoœciach z zasypianiem. Ze wzglêdu na ³agodne dzia³anie by³y wykorzystywane w pediatrii i geriatrii. Preparaty otrzymane z maku polnego zawsze – jak wszystkie zio³a – nale¿y stosowaæ zgodnie z zaleceniami lekarza lub sposobem u¿ycia i dawkowaniem opisanym na opakowaniu preparatu. Nawet samodzielnie przygotowane napary trzeba przyrz¹dzaæ zgodnie z opisem na opakowaniu zió³ lub z ksi¹¿ki zielarskiej. Przedawkowany mak polny nabiera trochê cech swego lekarskiego kuzyna. Oznak¹ przekroczenia dawki mo¿e byæ przejœciowe uspokojenie i sennoœæ, czasem mog¹ równie¿ pojawiæ siê nudnoœci. Mak polny mo¿e okazaæ siê przydatny w terapii bólu przy u¿yciu narkotycznych leków przeciwbólowych, takich jak morfina, których efekt dzia³ania zmniejsza siê z biegiem trwania kuracji. Preparat maku polnego by³ podawany zwierzêtom w celu uzyskania redukcji tolerancji na morfinê. Podawanie odpowiednich dawek wodno-alkoholowych wyci¹gów z Papaver rhoeas os³abia³o zale¿n¹ od dawki tolerancjê na dzia³anie przeciwbólowe morfiny. Zapotrzebowanie na substancje lecznicze, których Ÿród³em jest mak polny i jego krewniacy z rodzaju Papaver stale roœnie. Nowoczesne metody biotechnologiczne pozwalaj¹ dziœ na uzyskiwanie zwi¹zków aktywnych poprzez hodowlê tkanek roœlinnych w nie bogatych. Jak wiele surowców roœlinnych, równie¿ p³atki maku polnego pe³ni¹ rolê surowca kosmetycznego. £agodne, przeciwzapalne w³aœciwoœci wyci¹gów z maku polnego s¹ wykorzystywane w kremach, ok³adach, logionach do pielêgnacji skóry wra¿liwej, delikatnej i sk³onnej do podra¿nieñ, w tym skóry alergicznej. Jego w³aœciwoœci zmiêkczaj¹ce i ³agodz¹ce przynosz¹ ulgê skórze podra¿nionej dziêki zawartoœci cennych œluzów. Napary lub odwary z p³atków mog¹ te¿ s³u¿yæ do p³ukania jamy ustnej, gard³a, powiek oraz spojówek w przypadkach wyst¹pienia stanów zapalnych. Tak wiêc ten piêkny, niepozorny mak, zwany kwiatem wêdrownikiem poniewa¿ wyrasta wszêdzie, niczym chwast, porasta pola, zdobi przydro¿ne rowy czy ogródki ma w³aœciwoœci uspokajaj¹ce, hipnotyzuj¹ce i inne. Znaj¹c te w³aœciwoœci, p³atki tej roœliny mo¿na zebraæ w du¿ych iloœciach ka¿dej wiosny. Nadadz¹ one piêkny kolor naparom w po³¹czeniu z melis¹, rumiankiem, passiflor¹, walerian¹, chmielem czy te¿ œlazem, podbia³em i bluszczem. Te mieszanki walcz¹ z kaszlem i uspokoj¹ nerwy. oprac. JB Dlaczego warto jeœæ arbuzy? Rozpocz¹³ siê czas, gdy arbuzy zaczynaj¹ nam bardzo smakowaæ i nie dlatego, ¿e podczas upa³ów gasz¹ nasze pragnienie. Zawieraj¹ one korzystny dla zdrowia likopen. Zawartoœæ likopenu w arbuzach odpowiada mniej wiêcej stê¿eniu tej substancji w surowych pomidorach; jedna szklanka arbuza zawiera podobn¹ iloœæ likopenu co dwa œredniej wielkoœci pomidory. Badania sugeruj¹, ¿e byæ mo¿e organizm ma zdolnoœæ wch³aniania likopenu ze œwie¿ych arbuzów w podobnym stopniu, co z soku pomidorowego, dotychczas uwa¿anego za optymalne Ÿród³o tego zwi¹zku. Skóra arbuza to naturalne Ÿród³o cytruliny, aminokwasu, który katalizuje powstawanie tlenku azotu i wspomaga przep³yw krwi przez têtnice. Arbuzy s¹ te¿ dobrym Ÿród³em beta karotenu. Tak wiêc jedzmy je, s¹ tanie i zdrowe! oprac. JB Foto-Video "AS" Andrzej Szczygielski ul. Stawki 2/3, 21-400 £uków tel. (025) 798-97-39 tel. kom. 0 603 93 26 25 • zdjêcia plenerowe • œluby i inne uroczystoœci • zdjêcia legitymacyjne • us³ugi xero • sprzeda¿ art. foto-video • karta sta³ego klienta • jako nieliczni w regionie stosujemy w pe³ni cyfrowy zapis i monta¿ filmów video Przechodniu! Jeœli nadje¿d¿a jakikolwiek pojazd mechaniczny ust¹p mu, gdy¿ przy zderzeniu z nim nie masz szans! Rozmaitoœci Uciec przed uk¹szeniem Mamy upragnion¹ wiosnê. Cieszy nas ciep³o, pachn¹ce zieleni¹ powietrze, kwiaty w ogrodach i wycieczki w plener. Niestety w lesie i na ³¹ce s¹ nie tylko piêkne roœliny. Czasem kryje siê w nich coœ, co chce nas ugryŸæ. Jak uciec przed uk¹szeniem i u¿¹dleniem? I co robiæ, gdy uciec siê nie uda³o? W Europie owady nie przenosz¹ chorób zakaŸnych, s¹ jednak dokuczliwe. Dlatego nale¿y chroniæ nasze cia³o przed nimi (komary, meszki, jusznice, osy, pszczo³y, kleszcze). Nale¿y zak³adaæ ubrania os³aniaj¹ce wiêkszoœæ cia³a oraz stosowaæ œrodki odstraszaj¹ce w sprayu, po zaci¹gniêciu porady farmaceuty. Nie powinno siê ich aplikowaæ na twarz, szczególnie w okolicy oczu. Gdy w miejscu uk¹szenia pojawia siê czerwony, swêdz¹cy b¹bel, ulgê przynosi zimny ok³ad oraz przeciwalergiczny ¿el. U uczulonych nale¿y zastosowaæ lek antyhistaminowy i na³o¿yæ maœæ lub krem przeciwzapalny i przeciwœwi¹dowy. Meszki – s¹ to ma³e muszki rozmna¿aj¹ce siê w czystej, bie¿¹cej wodzie. Samice od¿ywiaj¹ siê krwi¹ ludzi i zwierz¹t. Nie przenosz¹ chorób, ale œlady ugryzienia utrzymuj¹ siê d³ugo, s¹ bolesne i swêdz¹ce, poniewa¿ po uk¹szeniu samica wprowadza w ranê toksyny. Przed meszkami chronimy siê podobnie jak przed komarami, równie¿ takie samo jest postêpowanie po uk¹szeniu. Osy, pszczo³y – nie zaczepiane pszczo³y nie atakuj¹. Gdy je przyciœniemy, u¿¹dl¹ nas i zgin¹, a ¿¹d³o pozostanie w skórze. Osy s¹ bardziej agresywne, po uk³uciu nie trac¹ ¿¹d³a i mog¹ atakowaæ wielokrotnie. Jad pszczó³ i os mo¿e powodowaæ obrzêk, pokrzywkê i œwi¹d lub reakcjê ogólnoustrojow¹ i wymioty, biegunkê, ból brzucha, zawroty g³owy, a nawet utratê przytomnoœci. Niebezpieczny jest wstrz¹s anafilaktyczny, który wystêpuje w przypadku uczulenia na jad: gwa³towny spadek ciœnienia têtniczego i zapaœæ. Natychmiast podajemy adrenalinê! Osoby uczulone zawsze powinny nosiæ ampu³ko-strzykawkê z adrenalin¹ – Fastjekt. Bardzo niebezpieczne jest u¿¹dlenie w okolicy jamy ustnej i gard³a. Nale¿y wówczas podaæ do ssania kostkê lodu i skontaktowaæ siê z lekarzem. Je¿eli w skórze pozosta³o ¿¹d³o, usuwamy je rogiem tektury, nie u¿ywamy pêsety, poniewa¿ ryzykujemy wciœniêcie do rany jadu. Kleszcze – to ma³e pajêczaki, które ¿yj¹ w lasach, na ³¹kach, a nawet w parkach. Kleszcze wspinaj¹ siê na trawy lub krzewy do wysokoœci 1,5 m i tam czekaj¹ na swoje ofiary. Jeœli w pobli¿u przechodzi jakieœ zwierzê lub cz³owiek, kleszcz spada na niego, wêdruje po ciele i wgryza siê w skórê. W miarê ¿erowania zwiêksza siê jego objêtoœæ, a do krwi cz³owieka dostaje siê wydzielina, niekiedy zaka¿ona.. Mog¹ zaraziæ nas wirusowym zapaleniem oraz borelioz¹. Przed wyjazdem w tereny leœne nale¿y zaszczepiæ siê przed wirusowym zapaleniem mózgu. Niestety, przeciwko boreliozie nie ma szczepionki. Jest to choroba bakteryjna, któr¹ leczymy antybiotykami. Na skórze, w miejscu ¿erowania kleszcza, po paru dniach pojawia siê rumieñ wêdruj¹cy o œrednicy ponad 5 cm, z przejaœnieniem w œrodku. W przypadku podejrzenia tej choroby nale¿y szybko zg³osiæ siê do lekarza, poniewa¿ interwencja we wczesnym okresie zaka¿enia daje 21 pe³ne wyleczenie. W przypadku znalezienia na skórze ¿eruj¹cego kleszcza mo¿na go usun¹æ pêset¹ lub paznokciem, uwa¿aj¹c, aby jego g³owa nie oderwa³a siê od korpusu, gdy¿ w ten sposób zaka¿ona limfa z uszkodzonego kleszcza mo¿e przenikn¹æ do rany. Skórê trzeba odkaziæ spirytusem. Usuniêcie kleszcza przed up³ywem 1214 godzin zapobiega zaka¿eniu. Chroni nas przed nimi ubranie, kapelusz z rondem oraz wiêkszoœæ preparatów stosowanych przeciwko komarom. Pomimo zastosowanych œrodków zapobiegawczych, po powrocie z pleneru, nale¿y dok³adnie obejrzeæ ca³e cia³o. ¯mija zygzakowata – ma ok. 60-70 cm d³ugoœci, na tu³owiu w ró¿nych odcieniach br¹zu lub szaroœci, mo¿na dostrzec wyraŸny zygzakowaty wzór. Lubi wygrzewaæ siê na s³oñcu. Atakuje nadepniêta. Po uk¹szeniu powstaj¹ dwie ranki. Jad jest niebezpieczny, szczególnie dla dzieci i osób starszych. Trzeba jak najszybciej skontaktowaæ siê z lekarzem. Istnieje surowica przeciw jadowi ¿mii. DoraŸnie mo¿na przy³o¿yæ lód w okolicy uk¹szenia i za³o¿yæ powy¿ej opaskê uciskow¹. W przypadku wyjazdu do krajów zagro¿onych malari¹ nale¿y skontaktowaæ siê z Poradni¹ Chorób Tropikalnych, aby dostaæ receptê na odpowiednie leki. Tak wiêc wiosna i lato, na które tak z utêsknieniem czekamy, przynosi nam wiele zagro¿eñ, co nie znaczy, ¿e aby ich unikn¹æ nie bêdziemy korzystaæ z leœnych wêdrówek, zabaw w parku i na ³¹ce. Jednak pamiêtajmy o nich i w przypadku uk¹szeñ spróbujmy sobie pomóc. A najlepiej nie dajmy siê uk¹szeniom! oprac. J. Buczyñska Kolejne rajdy J.J. Jastrzêbskiego Spotkanie w Zespole Szkó³ w Krynce W majowe dni b.r. Jan Janusz Jastrzêbski kontynuowa³ odwiedzanie szkó³ w Gminie £uków, m.in. w Czerœli, Go³aszynie, Krynce, Œwidrach i Zalesiu. W szko³ach tych by³ entuzjastycznie witany i prezentowa³ swoj¹ poezjê martyrologiczn¹, religijn¹ i patriotyczn¹, na tle historii Ojczyzny. Za wspania³¹ lekcjê patriotyzmu, otrzymywa³ serdeczne podziêkowania. zPa Suplement do „Kultu Matki Bo¿ej Ostrobramskiej ...” 6/2013 W poprzednim numerze „Nowej Gazety £ukowskiej” przy artykule o „Kulcie Matki Bo¿ej Ostrobramskiej” zamieszczono dwa zdjêcia tego¿ obrazu: jedno przedstawia znany wizerunek Matki Bo¿ej w srebrnej sukience i z pó³ksiê¿ycem u do³u obrazu, drugie natomiast jest zdjêciem obrazu bez owej sukienki i pó³ksiê¿yca, podpisanym jako „Obraz Matki Bo¿ej w Skar¿ysku Kamiennej”. Otó¿ to zdjêcie dotyczy w ogóle obrazu bez sukienki i pó³ksiê¿yca, zaœ obraz w Skar¿ysku jest taki sam, jak w Wilnie, zatem z sukienk¹ i owym pó³ksiê¿ycem. Ponadto nale¿y stwierdziæ, ¿e wspomniany pó³ksiê¿yc, wykonany ze srebra, nie stanowi integralnej czêœci obrazu, a jest jedynie jednym z wotów, tyle, ¿e umieszczonym wyj¹tkowo na samym obrazie. Podaj¹c powy¿sze uwagi przepraszamy Czytelników za mimowolny brak w œcis³oœci opisu wizerunku „Ostrobramskiego”. Redakcja Informator Miejski 22 Wa¿niejsze telefony: Powiatowe Centrum Powiadamiania Ratunkowego - 112 Policja 797-6210 997 Stra¿ po¿arna 798-2088 998 Pogotowie ratunkowe 798-2999 999 Pogotowie energetyczne - 640-4000 991 Pogotowie gazowe 798-2449 992 Pogotowe ciep³ownicze - 798-3769 993 Pogotowie wodne 798-23-71 Pogotowie kanalizacyjne 798-25-97 Policyjny Telefon Zaufania 798-67-33 Informacja PKS 798-22-40 Postój Taxi 798-00-22; 798-22-22 B³êkitna Linia tp 193-93 Biuro numerów tp 118-913 Oferty pracy w PUP 1. Aplikant komorniczy 2. Asystent ds. ksiêgowoœci 3. Barman - kucharz 4. Doradca klienta 5. Elektromechanik urz¹dzeñ klimatyzac. 6. Glazurnik 7. Jeliciarz 8. Kelner 9. Kierowca samochodu ciê¿arowego 10. Kucharz 11. Magazynier - zaopatrzeniowiec 12. Monter izolacji budowlanych 13. Ogrodnik terenów zieleni 14. Operator koparki 15. Operator koparko-³adowarki 16. Operator maszyn do produkcji okien 17. Operator plotera 18. Piekarz 19. Pizzerman 20. Pracownik biurowy - spedytor 21. Przedstawiciel handlowy 22. Robotnik budowlany 23. Sekretarka 24. Spawacz - œlusarz; œlusarz 25. Sprzedawca 26. Szwaczka oprac. Agnieszka Œpiewak-Wi¹ckiewicz tel. 798 85 52, wew. 109, 107, 104, 111 6/2013 Kursy walut w NBP (sprzeda¿) 13 V 2013 20 V 2013 27 V 2013 3 VI 2013 $ euro 3,22 3,29 3,27 3,33 4,19 4,21 4,24 4,33 Czasopismo Towarzystwa Regionalnego im. J.S. Majewskiego w £ukowie ISSN 1234-7558 Msze Œwiête w koœcio³ach i kaplicach £ukowa NIEDZIELE I ŒWIÊTA Koœció³ parafialny pw. Przemienienia Pañskiego: 7,00 - 9,00 - 10,30 - 12,00 - 16,00 - 18,00 Koœció³ parafialny pw. Podwy¿szenia Krzy¿a Œw.: 7,00 - 9,00 - 10,15 - 11,30 - 12,40 - 18,00 Koœció³ parafialny pw. NMP Matki Koœcio³a: 7,00 - 9,00 - 10,30 - 12,00 - 16,00 - 18,00 Kalendarz 09.06. 10.06. 11.06. 12.06. 13.06. 14.06. 15.06. 16.06. 17.06. 18.06. 19.06. 20.06. 21.06. 22.06. 23.06. 24.06. Nd Po Wt Œr Cz Pt So Nd Po Wt Œr Cz Pt So Nd Po 25.06. 26.06. 27.06. 28.06. 29.06. 30.06. 01.07. 02.07. 03.07. 04.07. 05.07. 06.07. 07.07. 08.07. 09.07. 10.07. 11.07. 12.07. 13.07. 14.07. Wt Œr Cz Pt So Nd Po Wt Œr Cz Pt So Nd Po Wt Œr Cz Pt So Nd Felicjana, Pelagii Bogumi³a, Diany, Ma³gorzaty Barnaby, Feliksa Onufrego, Janiny Antoniego, Gerarda, Lucjana Micha³a, Walerego, Elizy Jolanty, Wita, Bernarda Benona, Julity, Aliny Brata Alberta, Laury El¿biety, Grzegorza Romualda, Gerwazego Bogny, Benigny Alicji, Alojzego Jana, Pauliny Wandy, Zenona Narodziny Œw. Jana Chrzc. Jana, Danuty Wilhelma, £ucji Wirgiliusza, Magdaleny Maryli, W³adys³awa Ireneusza, Leona Œw. Aposto³ów Piotra, Paw³a Emilii, Lucyny Rajmunda, Lucjana Bernarda, Marii Tomasza, Anatola, Jacka El¿biety, Teodora, Malwiny Marii, Antoniego Teresy, Dominiki £ucji, Klaudiusza El¿biety, Wirginii Weroniki, Zenona Antoniego, Witalisa, Filipa Benedykta, Olgi Brunona, Jana Andrzeja, Eugenii, Kingi Kamila, Jakuba, Izabeli USC informuje - maj Urodzenia Zgony Ma³¿eñstwa 71 50 21 Adres Redakcji: 21-400 £uków, ul. Czerwonego Krzy¿a 4/9, I piêtro, tel./fax 025 798 66 96, tel. kom. 0 607 785 489. E-mail: [email protected] Strona www: gazetangl.cba.pl ADAMÓW * KRZYWDA * £UKÓW * SEROKOMLA * STANIN STOCZEK £UKOWSKI * TRZEBIESZÓW * WOJCIESZKÓW * WOLA MYS£OWSKA „Nowa Gazeta £ukowska” miesiêcznik spo³eczno - kulturalny (Ns Rej. Pr 63/01). Wydawca: £ukowskie Towarzystwo Regionalne im. J.S. Majewskiego Prezes Towarzystwa: Zbigniew Pasik Zespó³ redakcyjny NG£: Jadwiga Buczyñska (sekretarz), Ryszard Grafik, Justyna Kucharzak, Justyna Lecyk, Tadeusz Milewski, Marek Okoñ (red. naczelny), Zbigniew Pasik, Teresa Sytykiewicz, Ryszard Szczygie³ (red. techniczny) Alicja Wiœniewska (zastêpca red. naczelnego). Wspó³pracownicy: Maria Milaniuk, S³awomir ŒledŸ, Danuta Szczygie³, Andrzej Wiœniewski. Fotoreporterzy: Krzysztof Jode³ko, Andrzej Szczygielski, Grzegorz Zarzycki. Koœció³ parafialny pw. œw. Brata Alberta 7,00 - 9,00 - 10,30 - 12,00 - 18,00 Kaplica Sióstr Nazaretanek: 8,00 DNI POWSZEDNIE Koœcio³y: pw. Przem. Pañskiego: 6,30 -7,00 -18,00 NMP Matki Koœcio³a: 6,30 - 7,00 - 18,00 Podw. Krzy¿a Œw.: 6,30 -7,00 -7,30 -18,00 16,00 (pierwszy pi¹tek miesi¹ca dla dzieci) œw. Brata Alberta: 7,00 - 18,00 BANK Pekao S.A. Pn. - Pt. - 8.00-19.00, Sobota - nieczynne PKO B.P. Pn. - Pt. - 8.00-17.00, Sobota - nieczynne KREDYT BANK S.A. Pn. - Pt. - 8.30-17.30, Sobota - nieczynne PZU Oddz. w £ukowie Pn. - Pt. - 8.00-16.00 Bank Spó³dzielczy £uków Pn. - Pt. 8.00-18.00, sobota 8.00-14.00 Filia ul. Stasia i Nel 3, os. Sienkiewicza Wt.-Pt. 9.00-16.30, sobota 7.30-14.00 BS Trzebieszów, Oddz. £uków siedziba w Urzêdzie Miasta czynny: Pn. - Pt. 7.30-15.00 Urz¹d Skarbowy Pn. - 8.00-16.00, Wt.-Pt. - 7.30-15.30 Obs³uga interesantów: Pn. - 8.00-18.00 Wtorek-Pi¹tek - 8.00-15.00 BS Adamów w US Pn. 8.00-15.00, Wt. - Pt. 7.30-15.00 Sobota - nieczynne Dy¿ury aptek 9 VI 10-13 VI 14-16 VI 17-20 VI 21-23 VI 24-27 VI 28-30 VI 1-4 VII 5-7 VII 8-11 VII 12-14 VII - ul. ul. ul. ul. ul. ul. ul. ul. ul. ul. ul. Staropijarska 24 Staropijarska 8b Pi³sudskiego 7 Rogaliñskiego 14 Miêdzyrzecka 66 Rogaliñskiego 10 Koœciuszki 2a Brzóski 2 11-listopada 21 Wilczyñskiego 10b Staropijarska 24 Druk: Drukarnia „Nowator” w Siedlcach. Stok Lacki k/ Siedlec, ul. Siedlecka 192 tel. 25 644 3191 Redaktor wydania - Marek Okoñ Numer zamkniêto 5 czerwca 2013. Za treœæ zamieszczanych og³oszeñ Redakcja nie ponosi odpowiedzialnoœci. Materia³ów nie zamówionych Redakcja nie zwraca, a w przypadku zakwalifikowania ich do druku zastrzega sobie prawo zmiany tytu³ów i dokonywania skrótów. Aktualności 23 Festyn Sołecki w Łazach 2 czerwca 2013 r. w Łazach, przy rozbudowanej świetlicy wiejskiej, odbyła się piąta, jubileuszowa uroczystość „Dnia Sołtysa” w Gminie Łuków. fot. Z. Pasik Rozpoczęła się polową Mszą św., którą celebrował ks. Artur Zbański i po Eucharystii poświęcił nowowyremontowaną świetlicę, w tym strażnicę OSP Łazy. Następnie odbyła się część oficjalna. fot. Z. Pasik Następnie odbył się „II Powiatowy Przegląd Piosenki Sołeckiej” czyli występy wokalno-muzyczne. Wystąpili: Zespół wokalny „Melodia” z Domaszewnicy, „Jagódki” ze Żdżar, „Świderzanki” ze Świderek, „Zalesianki” z Zalesia i „Mroczkowiacy” z Jeleńca. O godz. 19.00 rozpoczęła się zabawa taneczna przy muzyce zespołu „Spektrum”. Występ zespołu „Mroczkowiacy” z Jeleńca W czasie festynu odbywały się zajęcia ruchowe dla dzieci, catering z pełnym asortymentem gastronomicznym, stoiska z: wędlinami, słodyczami, kosmetykami oraz pokazy Ratownictwa Medycznego i inne. fot. Z. Pasik Wójt Mariusz Osiak otwiera uroczystość Na początku wystąpił Wójt Gminy Łuków Mariusz Osiak, który powitał przybyłych i wygłosił słowo wprowadzające. Przemawiali także goście: starosta Janusz Koziol, burmistrz Łukowa Dariusz Szustek, przewodniczący Gminy Tadeusz Federczyk i inni, po czym wójt Mariusz Osiak i przew. Rady Tadeusz Federczyk wręczyli sołtysom gminy Łuków podziękowania za ich trud w posłudze dla społeczności gminnej. Uczestnicy Festynu Festyn zgromadził wielu mieszkańców wsi Łazy, z gminy i okolic oraz liczne media. Podczas Festynu wszyscy uczestnicy dobrze bawili się, czego nie popsuł nawet przelotny deszcz. fot. Z. Pasik Stoiska rozrywkowe Organizatorami festynu byli: Gminny Ośrodek Kultury w Łukowie przy współpracy Rady Sołeckiej, OSP, LZS, Stowarzyszenia Rozwoju Wsi Łazy „Razem lepiej”, Przedszkola w Łazach, SP w Aleksandrowie oraz ZS w Gołąbkach. Całość sprawnie prowadziła Wanda Szaniawska Dyrektor GOK w Łukowie. oprac. Z. Pasik 6/2013 Podziękowania sołtysom składa M. Osiak i T. Federczyk Po tym odbyła się część artystyczna, w której wystąpili: przedszkolaki z Łazów, uczniowie SP z Aleksandrowa, gimnazjaliści z Gołąbek i Ola Krukow z Gimnazjum w Zalesiu. W dalszej części festynu odbył się „Turniej Sołecki” konkurs sprawności i umiejętności dla sołtysów, na który przygotowano 5 zadań. I miejsce w turnieju zdobył sołtys wsi Łazy - Radosław Nowicki, II m ze wsi Krynka - Paweł Durka, III m ze wsi Zalesie - Bożena Osiak, IV m ze wsi Gręzówka Leszek Kobojek, V m równorzędnie ze wsi Karwacz Elżbieta Borkowska i z Zarzecza Łukowskiego - Jan Zarzycki. Zwycięzcy otrzymali nagrody i dyplomy. Rozmaitości 24 fot. Z. Pasik BIURO PODRÓŻY JUVENTUR oferuje: Rosną mury nowego zakładu „Łuksja” Sp. z o.o. w Łazach - Bilety lotnicze, promy - Międzynarodowe bilety autokarowe - Wczasy, wycieczki - Wizy na Białoruś - Wycieczki szkolne fot. Z. Pasik 6/2013 Z inicjatywy władz miasta powstaje duży parking wzdłuż ul. Partyzantów w Łukowie. Aktualnie oddano do użytku drugi fragment parkingu od strony ul. Rogalińskiego. Trwają prace nad kolejnym fragmentem parkingu. Wspomniana inwestycja bardzo ułatwia zaparkowanie samochodów osobom odwiedzającym chorych w pobliskich dwóch szpitalach, a także dokonującym zakupów w markecie „Biedronka”. Wjazdy z ul. Partyzantów zaprojektowano tak, aby nie dochodziło do kolizji. Należy wyrazić uznanie pomysłodawcom budowy parkingu, który po części rozwiąże problemy z parkowaniem w tym rejonie. ZAPRASZAMY poniedz.- piątek 900-1700 Łuków ul. Kozia 3A tel. 25 797-22-34 mail: [email protected]