Media masowe i komunikowanie społeczne (2010/2011)

Media masowe i komunikowanie społeczne
Konwersatorium: 30h
Termin zajęć: środa, godzina 12:30, sala nr 14
Prowadzący: mgr Wojciech Walczak
E-mail: [email protected]
Dyżur: jeszcze nie wiadomo :)
Program zajęć i aktualności: http://tosh.pl/soc/
*Wymagania: ukończony kurs metod i technik badań socjologicznych
Komunikowanie społeczne jako fragment rzeczywistości zainteresowało ludzi
nauki na początku XX wieku. Ostatecznie dyskurs akademicki rozróżnił
komunikowanie publiczne od masowego, przyznając temu drugiemu
atrybuty kulturotwórczego mechanizmu. Przybliżenie tematyki
komunikowania społecznego i środków masowego przekazu ma służyć próbie
odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób mass media wpływają na kształt opinii
publicznej oraz jaka relacja występuje na płaszczyźnie komunikowanie
społeczne – wartości społeczne.
Program ten w 99% przygotowany został przez mgr Natalię Proń-Nowak. Zmiany
wprowadzone przeze mnie dotyczą nagłówka oraz warunków zaliczenia.
PROGRAM
Zajęcia 1: WPROWADZENIE
(część organizacyjna: omówienie programu zajęć i sposobu zaliczenia kursu).
Zajęcia 2: OD COMMUNICARE DO KOMUNIKOWANIA SPOŁECZNEGO
(wprowadzenie w ramy definicyjne problemu, nauka o komunikowaniu, badania nad
komunikowaniem, problemy terminologiczne)
Goban-Klas 2002: 13-33, Dobek-Ostrowska: 10-20, 42-57.
Zajęcia 3: SPOŁECZNE ASPEKTY KOMUNIKOWANIA
Goban-Klas 2002: 33-45.
Zajęcia 4: MODELE PROCESU KOMUNIKOWANIA
(model transmisyjny, rytualny, rozgłosu i recepcji; wzory przepływu informacji)
Goban-Klas 2002: 52-77, Kłoskowska 1995: 46-71.
Zajęcia 5: MEDIA A KWESTIA ZMIANY SPOŁECZNEJ
(problem władzy i nierówności społecznej, relacja media – struktura społeczna)
Goban-Klas 2002: 110-130, Dobek-Ostrowska 1997: 62-77.
Zajęcia 6: MEDIA A POLITYKA
Adamowski 2007: 63-79, Rastawicki 2007: 211-220
Zajęcia 7: WOLNOŚĆ SŁOWA A ETYKA DZIENNIKARSKA
Jaskiernia 2007: 187-203, Środa 2007: 167-187
Zajęcia 8: SIŁA ODBIORNIKA: RADIO
(Polska/świat)
Gierula 1996: 89-100, McLuhan 2002: 100-109.
Zajęcia 9: INTERNET JAKO NOWE MEDIUM
(społeczeństwo informacyjne, nowe technologie – szansa czy zagrożenie?)
Hołdyński 2007: 271:296, Ostrowski 2007: 297-308
Zajęcia 10: ODBIORCY I PUBLICZNOŚĆ
Filas 2007: 255-271, Nawrotny 2000: 15-22
Zajęcia 11: ODDZIAŁYWANIE ŚRODKÓW MASOWEGO PRZEKAZU
A WARTOŚCI SPOŁECZNE
Goban-Klas 2002: 184-204, Reeves i Nass 2000.
Zajęcia 12: CZY GLOBALNA KULTURA MEDIALNA?
Badacze społeczni wobec mediów, działanie i organizacja mediów
Goban-Klas 1996: 163-173, Werner 2002: 651-668, Ślusarczyk 2007: 309-325
Zajęcia 13 i 14: PROJEKT
Zajęcia 15: KOLOKWIUM
WARUNKI ZALICZENIA
Dopuszczalne są dwie nieobecności na zajęciach. Trzecią należy odrobić na dyżurze, a
czwarta oznacza konieczność napisania 15-stronicowej recenzji porównawczej trzech
grubych książek wskazanych przez prowadzącego i możliwość zaliczenia przedmiotu
maksymalnie na 3.
Punktacja jest następująca:
1) Za każdą obecność – 1 punkt (w sumie max 15 punktów).
2) Za aktywność na zajęciach – od 0 do 2 punktów (w sumie max 26 punktów; zajęcia
nr 1 oraz 15 nie są oceniane).
3) Za wejściówki – od 0 do 2 punktów (w sumie max 24 punkty; wejściówek nie
będzie na zajęciach 1, 14 oraz 15).
4) Za kolokwium końcowe (pięć pytań z wejściówek i pięć nowych) – od 0 do 10
punktów.
5) Za wykonany projekt – 25 punktów (bez prezentacji wyników można zdobyć max 15
pkt.).
Warunkiem zaliczenia zajęć jest (a) obecność na zajęciach oraz (b) uzyskanie
minimum 61 punktów (to znaczy, że na przykład można dostać 0 punktów z kolokwium
lub 0 punktów za projekt, a i tak bez problemu zaliczyć przedmiot, jeśli w inny sposób
zbierze się 61 punktów).
Szczegóły oceniania poniżej:
0-60 pkt – niedostateczny
61-69 pkt – dostateczny
70-74 pkt – dostateczny plus
75-83 pkt – dobry
84-90 pkt – dobry plus
91-100 pkt – bardzo dobry
Scenariusz projektu:
Prezes (czyli prowadzący) kupił program komputerowy do analizy dzienników
telewizyjnych i prasy. Aby przetestować program, prezes zleca czterem niezależnym
grupom pracowników (czyli studentom) pracę przez tydzień z tym programem.
Pracownicy mają do wyboru, czy chcą analizować dzienniki telewizyjne, czy prasę.
Pracownicy mają trzy zadania: (1) zidentyfikować słabe punkty programu na poziomie
wprowadzania danych i zaproponować lepsze rozwiązania, (2) zidentyfikować słabe
punkty raportów generowanych przez program i zaproponować lepsze rozwiązania, (3)
dokonać analizy zgromadzonych danych i przedstawić wyniki. Na bazie krytyki pracy z
programem można również zaproponować autorską procedurę badawczą.
Każda grupa pracowników powinna przedstawić owoce swojej pracy w ciągu 15-sto
minutowej prezentacji, podczas której każdy pracownik opowiada o jakimś
fragmencie wykonanej pracy. Po prezentacjach, podczas dyskusji prezes i pracownicy
decydują, czy zakupienie pełnej wersji programu ma sens.
LITERATURA
Adamowski, Janusz i Danuta Waniek (red.). 2007. Media masowe w praktyce społecznej.
Warszawa: Instytut Dziennikarstwa UW.
Adamowski, Janusz. 2007. Media masowe w kampaniach politycznych, w: Janusz
Adamowski i Danuta Waniek (red.): Media masowe w kampaniach politycznych. Warszawa:
Instytut Dziennikarstwa UW: 63-79.
Bauer, Zbigniew i Edward Chudziński (red.). 1999. Dziennikarstwo i świat mediów.
Kraków: UNIVERSITAS.
Dobek-Ostrowska, Bogusława (red). 1997. Współczesne systemy komunikowania. Wrocław:
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Dziki,
Sylwester.
1999.
Prasa
w
rozwoju
historycznym,
w:
Zbigniew
Bauer
i Edward Chudziński (red.): Dziennikarstwo i świat mediów. Kraków: UNIVERSITAS, s. 32-58.
Filas, Ryszard. 1996. Czytelnictwo prasy oraz odbiór radia i telewizji, w: Gerd Kopper
(red.):
Media
i
dziennikarstwo
w
Polsce
1989-1995.
Kraków:
Ośrodek
Badań
Prasoznawczych UJ, s. 21-37.
Filas, Ryszard. 2007. Sytuacja na polskim rynku prasowym a możliwość wpływu gazet i
czasopism na debatę publiczną, w: Janusz Adamowski i Danuta Waniek (red.): Media
masowe w kampaniach politycznych. Warszawa: Instytut Dziennikarstwa UW: 255-270.
Gierula, Marian i Marek, Joachimowski. 1996. Zmiany mediów i dziennikarstwa lokalnego
w
Polsce
(prasa,
radio,
telewizja),
w:
Gerd
Kopper
(red.):
Media
i dziennikarstwo w Polsce 1989-1995. Kraków: Ośrodek Badań Prasoznawczych UJ, s. 89100.
Goban-Klas, Tomasz. 1968. Audytorium a publiczność. Analiza wzajemnych relacji, w:
Studia Socjologiczne nr 2, s. 165-182.
Goban-Klas, Tomasz. 1968. Problematyka publiczności na tle struktury społecznej, w:
Studia Socjologiczne nr 2, s. 207-225.
Goban-Klas, Tomasz. 1974. Badanie społeczności odbiorców, w: Zeszyty Prasoznawcze nr
2, s. 5-18.
Goban-Klas, Tomasz. 1975. Rola prasy w przeobrażeniach społeczno-gospodarczych PRL,
w: Zeszyty Prasoznawcze nr 2, ss. 5-20.
Goban-Klas, Tomasz. 1978. Komunikowanie masowe. Zarys problematyki socjologicznej.
Kraków: Ośrodek Badań Prasoznawczych.
Goban-Klas, Tomasz. 1984. Analiza zawartości przekazów masowych, w: Jacek Wasilewski
(red.): Wybrane zagadnienia metodologiczno-teoretyczne badań socjologicznych. Kraków:
Uniwersytet Jagielloński.
Goban-Klas, Tomasz. 1992. Mass media w Polsce 1989-1992: rekonstrukcja sfery
publicznej. Kraków-Warszawa: UJ.
Goban-Klas, Tomasz. 1996. Zygzaki polityki medialnej, w: Gerd Kopper (red.): Media i
dziennikarstwo w Polsce 1989-1995. Kraków: Ośrodek Badań Prasoznawczych UJ, s. 163173.
Goban-Klas, Tomasz. 1999. Granice wolności mediów, w: Zbigniew Bauer i Edward
Chudziński
(red.):
Dziennikarstwo
i
świat
mediów.
Kraków:
UNIVERSITAS,
s. 411-422.
Goban-Klas, Tomasz. 1999a. Komunikowanie i media, w: Zbigniew Bauer i Edward
Chudziński (red.): Dziennikarstwo i świat mediów. Kraków: UNIVERSITAS, s. 11-31.
Goban-Klas, Tomasz. 2002. Media i komunikowanie masowe. Teorie i analizy prasy, radia,
telewizji i Internetu. Warszawa-Kraków: WN PWN.
Goban-Klas,
Tomasz
i
Wanda
Lipnik.
1999.
Komunikowanie
masowe,
w: Encyklopedia Socjologii, t. 2. Warszawa: Oficyna Naukowa, s. 39-51.
Godzic, Wiesław. 1996. Oglądanie i inne przyjemności kultury popularnej. Kraków:
UNIVERSITAS.
Godzic,
Wiesław.
1999.
Telewizja.
Ziemia
jałowa
czy
pieszczota
dla
oczu,
w: Zbigniew Bauer i Edward Chudziński (red.): Dziennikarstwo i świat mediów. Kraków:
UNIVERSITAS, 71-83.
Hołyński, Marek. 2007. Nowe technologie a rozwój społeczeństwa informacyjnego, w:
Janusz Adamowski i Danuta Waniek (red.): Media masowe w kampaniach politycznych.
Warszawa: Instytut Dziennikarstwa UW: 271-296.
Hopfinger, Maryla (red.). 2002. Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku.
Antologia. Wrocław: Oficyna Naukowa.
Karwat, Mirosław. 2007. Mit niezależności i obiektywizmu mediów, w: Janusz Adamowski i
Danuta Waniek (red.): Media masowe w kampaniach politycznych. Warszawa: Instytut
Dziennikarstwa UW: 79-105.
Kłoskowska, Antonina. 1995. Modele społeczne i kultura masowa, w: Przegląd
Socjologiczny nr 2, s. 46-71.
Maślanka, Julian. 1976. Encyklopedia wiedzy o prasie. Wrocław: Zakład Narodowy im.
Ossolińskich.
McLuhan, Marshall. 2002. Radio bęben plemienny, w: Maryla Hopfinger (red.): Nowe media
w komunikacji społecznej w XX wieku. Antologia. Wrocław: Oficyna Naukowa, s. 100-109.
McLuhan,
Marshall.
2004.
Zrozumieć
media.
Przedłużenia
człowieka.
Warszawa:
Wydawnictwo Naukowo-Techniczne.
Nawrotny, Sylwester. 2000. Opinia publiczna, w: Encyklopedia Socjologii, t. 3. Warszawa:
Oficyna Wydawnicza, s. 15-22.
Morin, Edgar. 2002. Masowy odbiorca, w: Maryla Hopfinger (red.): Nowe media
w komunikacji społecznej w XX wieku. Antologia. Wrocław: Oficyna Naukowa,
s. 573-583.
Orsini-Rosenberg, Stanisław. 1960. Badania nad prasą jako wytworem społecznym, w:
Zeszyty Prasoznawcze nr 4, s. 23-31.
Pamuła,
Stanisław.
1996.
Metoda
analizy
zawartości
prasy
i
jej
zastosowanie
w wybranych tygodnikach. Częstochowa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Pisarek,
Walery.
1960.
O
metodologii
badań
nad
językiem
polskiej
prasy,
w: Zeszyty Prasoznawcze nr 5-6, s. 110-115.
Polewska, Monika (red.). 2003. Media w badaniach. Poznań: Press.
Rastawicki, Rafał. 2007. Media i politycy – współpraca czy konflikt, w: Janusz Adamowski i
Danuta Waniek (red.): Media masowe w kampaniach politycznych. Warszawa: Instytut
Dziennikarstwa UW: 211-220.
Reeves, Byron i Clifford Nass. 2000. Media i ludzie. Warszawa: Państwowy Instytut
Wydawniczy.
Rutkiewicz, Ignacy. 1996. Agencje prasowe – stare i nowe, w: Gerd Kopper (red.): Media i
dziennikarstwo w Polsce 1989-1995. Kraków: Ośrodek Badań Prasoznawczych UJ, s. 78- 88.
Schliep, Katharina. 1996. Prywatyzacja prasy, w: Gerd Kopper (red.): Media
i dziennikarstwo w Polsce 1989-1995. Kraków: Ośrodek Badań Prasoznawczych UJ, s. 129138.
Silverblatt, Art. 2004. Media as social institution, w: American Behavioral Scientist vol.
48, nr 1, s. 35-41.
Skrzypczak, Józef (red.). 1999. Popularna encyklopedia mass mediów. Poznań:
Wydawnictwo Kurpisz SA.
Sokołowski, Marek. 2006. Oblicza Internetu. Internet w przestrzeni komunikacyjnej XXI
wieku, Elbląg: Wydawnictwo PWSZ.
Sonczyk, Wiesław. 1999. Media w Polsce. Zarys problematyki. Warszawa: Wydawnictwa
Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna.
Ślusarczyk, Zenon. 2007. Spór wokół kulturotwórczej i edukacyjnej misji mediów
współczesnych, w: Janusz Adamowski i Danuta Waniek (red.): Media masowe w
kampaniach politycznych. Warszawa: Instytut Dziennikarstwa UW: 309-324.
Środa, Magdalena. 2007. Etyka dziennikarska: między wolnością a odpowiedzialnością, w:
Janusz Adamowski i Danuta Waniek (red.): Media masowe w kampaniach politycznych.
Warszawa: Instytut Dziennikarstwa UW: 167-186.
Thompson, John. 2001. Media i nowoczesność. Społeczna teoria mediów. Wrocław:
Astrum.
Turowski, Jan. 1989. Dychotomia prywatnej i publicznej sfery życia, w: Studia
Socjologiczne nr 3, s. 67-78.
Werner, Andrzej. 2002. Przemiany mediów i zagrożenie kultury, w: Maryla Hopfinger
(red.): Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku. Antologia. Wrocław: Oficyna
Naukowa, s. 651-668.
Wielek, Marta. 2001. Analiza atrakcyjności współczesnej polskiej prasy wyznaniowej, w:
Zeszyty Prasoznawcze nr 3-4, s. 93-110.