FILMY ROCZNICOWE 2015

Transkrypt

FILMY ROCZNICOWE 2015
FILMY ROCZNICOWE 2015
OLGA BOZNAŃSKA –
150 rocznica urodzin i 75 rocznica śmierci
„Olga Boznańska”
1969, Polska
Jaskólska Aleksandra
Dokumentalny, Film o sztuce
Monografia filmowa poświęcona życiu i twórczości Olgi Boznańskiej - przedstawicielki impresjonizmu w malarstwie
portretowym. Eksponowane na ekranie obrazy, ilustrowane fragmentami listów i pamiętników Boznańskiej oraz
wypowiedziami współczesnych jej krytyków, zachowane pamiątki, składają się na sugestywny portret artystki.
„Taki pejzaż”
1979, Polska
Kijański Tadeusz
Dokumentalny, Popularno-naukowy
Filmowy poemat skomponowany z fragmentów obrazów, poezji i muzyki. Jest to wędrówka poprzez cztery pory roku
polskiego krajobrazu utrwalonego na płótnach mistrzów XIX i początku XX wieku.;Wykorzystano obrazy O.
Boznańskiej, J. Chełmońskiego, S. Czajkowskiego, J. Fałata, G. Gwozdeckiego, J. Malczewskiego, S. Masłowskiego, W.
Podkowińskiego, F. Ruszczyca, K. Sichulskiego, J. Stanisławskiego, L. Wyczółkowskiego, St. Wyspiańskiego.
TYTUS CZYŻEWSKI – 135 rocznica urodzin
„Z mediomagnetycznego atelier Tytusa Czyżewskiego”
1973, Polska
Robakowski Józef
Dokumentalny, Film o sztuce
Twórczość jednego z założycieli grupy "Formistów". Film podkreśla znaczenie tej twórczości dla nowych rozwiązań
formalnych i kolorystycznych w sztuce najnowszej. Interesująca ekspozycja obrazów wielopłaszczyznowych.
Komentarzem filmu są fragmenty prozy i poezji Tytusa Czyżewskiego.
XAWERY DUNIKOWSKI – 140 rocznica urodzin
„Xawery Dunikowski”
1963, Polska
Gordon Konstanty
Dokumentalny, Film o sztuce
Film poświęcony Xaweremu Dunikowskiemu, wybitnemu rzeźbiarzowi polskiemu, autorowi cyklu „Głów wawelskich”
(1925–1929), czy monumentalnego pomnika „Czynu Powstańczego na Górze Św. Anny” (1949–1952). Zrealizowany
na krótko przed śmiercią artysty.
KONSTANTY ILDEFONS GAŁCZYŃSKI – 110 rocznica urodzin
„Konstanty Ildefons Gałczyński”
1967, Polska
Kokesz Stanisław
Dokumentalny
Filmowa sylwetka poety, zawiera informacje biograficzne ilustrowane szeregiem utworów poetyckich i obrazami
scenicznymi z teatrzyku „Zielona Gęś”. W filmie wykorzystano archiwalne nagrania Gałczyńskiego mówiącego o
własnym życiu i recytującego fragmenty poematu „Niobe”.
„Niobe”
1962, Polska
Jaskólska Aleksandra
Dokumentalny, Film o sztuce
Filmowy esej o pałacu w Nieborowie, o jego architekturze, historii, roli antyku i motywów antycznych w architekturze
i sztuce późniejszych epok oraz o związkach poetyckich z twórczością Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Po wojnie
azyl do pracy i odpoczynku znajdowali tu m.in. Zofia Nałkowska, Gustaw Herling-Grudziński, Xawery Dunikowski i
Sławomir Mrożek. A Konstanty Ildefons Gałczyński podczas pobytu w pałacu napisał poemat "Niobe". "Zacząłem w
Nieborowie po pokojach brodzić i od Niobe odchodzić i znów do niej schodzić, powracać i uciekać przez korytarz
przykry. Meluzyna w twarz Niobe upuszczała iskry". Głowa Niobe w Sieni Głównej pałacu w Nieborowie jest
symbolem Muzeum.
ALEKSANDER GIERYMSKI - 165 rocznica śmierci
„Aleksander Gierymski - W altanie”
1974, Polska
Grabowski Stanisław
Dokumentalny, Film o sztuce
Przedmiotem filmu jest analiza i historia jednego dzieła znakomitego malarza XIX wieku - prekursora polskiego
impresjonizmu. Przełamując stare kanony i przyzwyczajenia artysta nieustannie dąży do uzyskania nowych środków
wyrazowych. Dramatyczne zmagania wielkiego malarza z kolorem i światłem najdobitniej ilustrują dzieje obrazu "W
altanie".
W filmie oprócz tytułowego dzieła pokazano szereg obrazów stanowiących fragmenty lub szkice innej jego wersji,
zniszczonej przez samego Gierymskiego, a zatytułowanej "Altana".
Duże możliwości poznawcze stwarzają makroskopowe zdjęcia, ujawniające fakturę obrazu.
„Malarz światła”
1962, Polska
Woźniakowski Roman
Dokumentalny, Film o sztuce
Film poświęcony Aleksandrowi Gierymskiemu, jednemu z najlepszych kolorystów i prekursorowi polskiego
impresjonizmu, którego Bolesław Prus nazwał "świadomym malarzem światła". Przedstawia główne etapy w
twórczości artysty, jego poszukiwania i osiągnięcia malarskie w dziedzinie koloru i światła. Fascynująca podróż
poprzez kluczowe obrazy kolejnych etapów jego malarskich poszukiwań.
JAROSŁAW IWASZKIEWICZ – 35 rocznica śmierci
„Jarosław Iwaszkiewicz”
1968, Polska
Grabowski Stanisław
Dokumentalny, Biograficzny
Filmowy portret Jarosława Iwaszkiewicza zawiera informacje biograficzne, dokumenty działalności społecznej,
dorobek twórczy oraz fragmenty ekranizacji utworów pisarza.
Film z przeznaczenie dla młodzieży w szkole średniej jako pomoc naukowa na lekcjach języka polskiego.
JAN KASPROWICZ – 155 rocznica urodzin
„Harenda”
1965, Polska
Mucha Kazimierz
Dokumentalny, Biograficzny
Opowieść o Harendzie, oraz portret Jana Kasprowicza. Tło stanowią utwory Kasprowicza, recytowane przez Tadeusza
Łomnickiego.
JAN KOCHANOWSKI – 485 rocznica urodzin
„Konterfekt Jana z Czarnolasu”
1984, Polska
Grabowski Stanisław
Dokumentalny, Historyczny
Film zrealizowany z okazji 400-lecia śmierci Jana Kochanowskiego. Podąża tropem materialnych pozostałości po
największym poecie renesansu - ślady pobytu na krakowskiej uczelni (wpis w księdze Uniwersytetu), pamiątki z
Czarnolasu, podobizny poety, a także szczątki kostne Kochanowskiego (spór naukowców o autentyczność czaszki). W
filmie wypowiadają się doc. dr Tadeusz Chrzanowski z Instytutu Sztuki PAN, Wiera Mortonowa - była kustosz
Muzeum w Czarnolesie, prof. dr Tadeusz Dzierżykraj-Rogalski z Instytutu Antropologii Pan, Jan Widacki z Zakładu
Medycyny Sądowej Uniwersytetu Śląskiego i dr Mirosław Korolko z Instytutu Badań Literackich Pan. Fragmenty
utworów poetyckich na tle pejzażu Puszczy Kozienickiej, okolic Zwolenia, Sycyny i Czarnolasu - w recytacji Zbigniewa
Zapasiewicza. Film zmierza w kierunku refleksji nad znikomością świata materialnego wobec wielkości wytworów
ludzkiego umysłu.
„Jan Kochanowski”
1974, Polska
Czurko Edward
Dokumentalny, Film o sztuce
Komentarz do filmu stanowią recytacje utworów poetyckich Jana Kochanowskiego - fraszek, pieśni, elegii i trenów. W
wizualnej warstwie filmu reżyser wykorzystał reprezentacyjne dzieła sztuki epoki Odrodzenia - malarstwo, rzeźbę,
gobeliny, oryginalną majolikę, a także utwory muzyczne. Dla podkreślenia uniwersalnych wartości utworów
Kochanowskiego realizator wkomponował do filmu zdjęcia ze współczesności.
MARIA KONOPNICKA – 105 rocznica śmierci
„Maria Konopnicka”
1973, Polska
Pałczyński Edward
Dokumentalny, Film o sztuce, Biograficzny
Film pokazuje nastrój i problematykę twórczości poetyckiej oraz atmosferę okresu, w którym żyła i tworzyła Maria
Konopnicka. Podkreśla patriotyzm poetki przejawiający się przede wszystkim w walce z germanizacją i krzywdą
społeczną.
Film zrealizowano przy współpracy Towarzystwa im. Marii Konopnickiej oraz Muzeum w Żarnowcu.
Zatwierdzony do użytku szkolnego w klasach podstawowych i średnich.
LEON KRUCZKOWSKI – 115 rocznica urodzin
„Leon Kruczkowski”
1971, Polska
Czurko Edward
Dokumentalny, Biograficzny, Film o sztuce
Film przedstawia młodzieńcze próby pisarskie Leona Kruczkowskiego. O problemach twórczych pisarza, o
zainteresowaniach literaturą i polityką, o przenikaniu się tych dwóch pasji w jego życiu (również podczas pobytu w
Oflagu) i o działalności politycznej mówią w filmie - żona Leona Kruczkowskiego, Stanisław Witold Balicki i Maciej
Maciejewski.
Fragmenty utworów inscenizowanych i dramatów z wprowadzającym do nich komentarzem dają obraz
pisarza zaangażowanego, walczącego.
Film przeznaczony do nauczania w klasach szkoły średniej.
NIKIFOR KRYNICKI – 120 rocznica urodzin
„Taki świat”
1968, Polska
Stefanek Tadeusz
Dokumentalny, Film o sztuce
Film jest interesującą dokumentacją twórczości Nikifora Krynickiego, malarza prymitywisty, szeroko znanego w kraju
i za granicą.
Prezentacja obrazów poparta jest tekstami poetyckimi Jerzego Harasymowicza i Tadeusza Śliwiaka.
ADAM MICKIEWICZ – 160 rocznica śmierci
„Adam Mickiewicz na emigracji”
1971, Polska
Grabowski Stanisław
Biograficzny, Dokumentalny
Opowieść o losach Adama Mickiewicza na emigracji. Pielgrzymi szlak Mickiewicza wiódł przez Niemcy do stolicy
Francji, gdzie poeta spędził niemal całe swoje emigracyjne życie, działając jako polityk, publicysta i trybun sprawy
polskiej. Posługując się utworami poety, zdjęciami upamiętniającymi wszystkie miejsca pobytu Mickiewicza w Paryżu,
twórcy filmu opowiadają nam o jego działalności we Francji, Szwajcarii, Włoszech i Turcji, dokąd udał się, by zostać
duchowym przywódcą polskiego legionu i gdzie zaskoczyła go śmierć.
„Adam Mickiewicz - Pielgrzym Wolności”
1970, Polska
Grabowski Stanisław
Biograficzny, Dokumentalny
Film przedstawia pielgrzymi szlak Mickiewicza – przyjazd Mickiewicza do Śmiełowa z Paryża, gdzie zastaje go
wiadomość o upadku Powstania Listopadowego, pobyt poety w Dreźnie, wykłady w Lozannie w College de France, a
także twórczość poetycką i działalność publicystyczną w Trybunie Ludu. W filmie wykorzystano fotografie A.
Mickiewicza, stare sztychy, wydania książkowe utworów poety oraz liczne dokumenty. „Wielką improwizację”
recytuje Adam Hanuszkiewicz w scenerii romańskiego Tumu w Łęczycy. Zdjęcia dokonano w miejscach: Paryż,
Wartburg,
Frankfurt,
Drezno,
Weimar,
Łódź
i
okolice,
Warszawa.
Film przeznaczony dla szkół licealnych.
„Paryskie spotkania”
1970, Polska
Grabowski Stanisław
Dokumentalny, Film o sztuce
Antoine Bourdelle jest twórcą pomnika Adama Mickiewicza w Paryżu. Ten pomnik jest wyrazem uwielbienia jakie
Bourdelle żywił do polskiego poety. W muzeum - dawnej pracowni rzeźbiarza prześledzić można kolejne fazy
powstawania pomnika. Zachowane rysunki i szkice świadczą o znajomości dzieł poety. Historię narodzin pomnika,
entuzjazm twórczy dla wieszcza przekazuje w filmie sędziwa wdowa po Bourdelle - Kleopatra.
„Śladami Mickiewicza”
1971, Polska
Grabowski Stanisław
Dokumentalny, Reportaż
Film ukazuje miejsca pobytu Mickiewicza na emigracji we Francji, Szwajcarii, Włoszech i Turcji z podkreśleniem
przebijającej w całej jego twórczości nostalgii za krajem i marzenia nie zrealizowanego powrotu do ziemi ojczystej.
„Ślady. Wileńskie pamiątki po Adamie Mickiewiczu”
1987, Polska
Wasilewski Władysław
Dokumentalny, Biograficzny
Z wileńskiego okresu życia i twórczości Adama Mickiewicza film ukazuje pamiątki po Wieszczu przez pryzmat
osobistych wspomnień autora filmu związanych z jego rodzinnym miastem - Wilnem. Takie ujęcie treści nasyca film
pewnym stanem emocji i bliskością - niwelując czasową odległość dzielącą nas od wielkiego romantyka.
SŁAWOMIR MROŻEK – 85 rocznica urodzin
„Przodem do przodu... Sławomir Mrożek”
1979, Polska
Grzeszczak Tomasz
Dokumentalny, Film o sztuce
Fragmenty inscenizacji wybranych dzieł Sławomira Mrożka poprzedzają zdjęcia dokumentalne, nawiązujące do
prezentowanych w filmie dramatów Mrożka. Relacja mieszkanki jednego z warszawskich osiedli, w mieszkaniu której
sam Picasso namalował na ścianie rysunek i perturbacje z tym związane, skojarzona została z fragmentem spektaklu
Teatru Telewizji pt.: "Męczeństwo Piotra O'HEYA". Zdjęcia dokumentalne z wystąpień młodzieży lewackiej
poprzedzają fragment "TANGA". Prologiem do "EMIGRANTÓW" są kroniki filmowe o kryzysie i wyobcowaniu
emigrantów. W filmie wykorzystano materiały z Archiwum Polskiej Kroniki Filmowej.
JAN PARANDOWSKI – 120 rocznica urodzin
„Jan Parandowski”
1966, Polska
Kokesz Stanisław
Dokumentalny, Biograficzny, Film o sztuce
Filmowa opowieść o Janie Parandowskim. Celem filmu jest zaznajomienie widza z sylwetką twórczą i dorobkiem
artystycznym pisarza. Film podkreśla znaczenie wpływu kultury antycznej na rozwój zainteresowań i całą działalność
literacką pisarza.
Film przeznaczony głównie dla młodzieży jako pomoc na lekcjach języka polskiego.
ZBIGNIEW PRONASZKO – 130 rocznica urodzin
„Zbigniew Pronaszko”
1959, Polska
Brzozowski Jarosław
Dokumentalny, Biograficzny
Zbigniew Pronaszko (1885-1958), wybitny malarz krakowski, jeden z czołowych przedstawicieli awangardowej grupy
"formistów", jeden z głównych teoretyków tego ruchu. Film jest próbą analizy osobowości artysty, łączy założenia
retrospekcji i reportażu na tyle, na ile pozwala krótki metraż. Twórcy ukazują Zbigniewa Pronaszkę jako malarza i
pedagoga w świetle środowiska, w którym żył i tworzył. Tłem akcji jest mieszkanie artysty, Akademia Sztuk Pięknych i
ulice Krakowa.
KAZIMIERZ PRZERWA-TETMAJER – 75 rocznica śmierci
„Nałęczowska jesień”
1962, Polska
Kokesz Stanisław
Dokumentalny, Film o sztuce
Reportaż z Nałęczowa, miejscowości związanej z życiem wybitnych przedstawicieli polskiego świata literackiego. W
Nałęczowie przebywalii tworzyli - Stefan Żeromski, Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer,
Stanisław Przybyszewski i inni.
JULIAN PRZYBOŚ – 45 rocznica śmierci
„Artysta”
1967, Polska
Nałęcki Konrad
Dokumentalny, Film o sztuce
Konrad Nałęcki zadaje swoim przyjaciołom - Julianowi Przybosiowi, Wojciechowi Kilarowi, Jerzemu Mierzejewskiemu,
Janowi Tarasinowi i Jerzemu Tchórzewskiemu proste pozornie pytania - dlaczego tworzą, jakie jest najgłębsze źródło
ich inspiracji. Film łączy w sobie cechy dziennikarskiego reportażu, estetyczno-filozoficznego dyskursu o sztuce
poetyckiej, subiektywnej interpretacji dzieł malarskich i kreacji tanecznej, wreszcie własnej, filmowej interpretacji
poetyckiego tekstu Juliana Przybosia. Plastycznym finałem filmu jest taniec Stanisława Szymańskiego, który jako
jedyny nie zabiera głosu w dyskusji.
„Konstruktywizm w Polsce. Awangarda rzeczywista cz. II”
1979, Polska
Ryszard Waśko
Dokumentalny, Film o sztuce
Konstruktywizm polski dotyczy działalności grupy „a.r.”. Poddano analizie dokonania artystów tej miary co
Strzemiński, Kobro, Stażewski, Przyboś, Brzękowski, najbardziej śmiałe, oryginalne i dojrzałe realizacje
konstruktywizmu polskiego.
Film zrealizowano przy użyciu modeli plastycznych, zdjęć trickowych i animacji.
WŁADYSŁAW REYMONT – 90 rocznica śmierci
„Pałace Ziemi Obiecanej”
1967, Polska
Skrzydło Leszek
Dokumentalny, Film o sztuce
Historia Łodzi, zwanej Ziemią Obiecaną związana jest od XIX wieku z wyjątkowym rozwojem gospodarczym, kiedy to
wraz z fabrykami powstawały liczne rezydencje, pałace i domy robotników. Łódź jest miastem, w którym zachowało
się około stu półfabrykanckich pałaców. Do najciekawszych przykładów takich budowli należy pałac Karola
Poznańskiego przy ul. Gdańskiej, Karola Scheiblera przy Placu Zwycięstwa, Jakuba Hertza przy al. Kościuszki, czy
Juliusza Heinzla przy ul. Piotrkowskiej.
Film ukazuje skansen ubiegłej epoki, prezentując ozdobne fasady i bogate
wnętrza pałaców oraz ich dawnych i obecnych właścicieli. koloryt epoki podkreśla komentarz oparty na „Ziemi
obiecanej” Władysława Stanisława Reymonta.
„Tam, gdzie pisał Reymont”
1967, Polska
Mucha Kazimierz
Dokumentalny, Film o sztuce, Etnograficzny
W filmie ukazana została miejscowość Lipce Reymontowskie, miejsca, w którym przyszły noblista rozpoczynał swoją
literacką karierę, miejsce powstania „Chłopów”. Film podkreśla, jak żywo kultywowane są tu tradycje związane z
życiem i twórczością pisarza, czego dowodem jest m.in. coroczny pokaz „Wesela Boryny” wystawionego przez
amatorski zespół złożony z mieszkańców Lipiec.
STANISŁAW STASZIC – 260 rocznica urodzin
„Stanisław Staszic”
1970, Polska
Drymer Wiesław
Dokumentalny, Popularno-naukowy
Film ukazuje wszechstronną działalność Stanisława Staszica, polskiego działacza epoki oświecenia, męża stanu,
społecznika, geologa, przyrodnika i uczonego. Dzieło „O ziemiorodztwie Karpatów” dało mu tytuł ojca geologii
polskiej. Widzimy postać Staszica jako człowieka o wielu obszarach zainteresowania. Według uczonego nauka
powinna być związana z życiem, a teorię należy łączyć z praktyką. Obserwujemy jego działalność organizacyjnąnaukową, którą rozwija w ramach Towarzystwa Przyjaciół Nauk, gdzie przez 18 lat zajmuje honorowe miejsce
prezesa. Dodatkowo Staszic zajmuje się finansami i administracją Księstwa Warszawskiego, jest ministrem,
przeprowadza budowę dróg, przebudowę miast i rozbudowę przemysłu, a także organizuje Szkołę AkademicznoGórniczą.
W filmie wykorzystano bogate materiały ikonograficzne.
JERZY SZANIAWSKI – 45 rocznica śmierci
„Jerzy Szaniawski”
1966, Polska
Kokesz Stanisław
Dokumentalny, Biograficzny
Film o życiu i twórczości znanego pisarza i dramaturga – Jerzego Szaniawskiego. Spotykamy twórcę w jego dworku w
Zegrzynku – miejscu, gdzie powstało większość jego dzieł. Do filmu zostały włączone fragmenty przedstawień
teatralnych „Ptak” i „Most” oraz opowiadania „Profesora Tutki”.
Film zalecany jako pomoc dydaktyczna na lekcjach języka polskiego.
VINCENT VAN GOGH – 125 rocznica śmierci
„Trzy Pędzle”
1963, Polska
Mirczew Wasyl
Dokumentalny, Film o sztuce
Demonstrując obrazy z trzech różnych epok - „Damę z łasiczką” Leonarda da Vinci, „Pejzaż przed Burzą” Rembrandta,
„Pejzaż z łąką” oraz „Martwą naturę z kartoflami” van Gogha – realizatorzy analizują zasadnicze elementy techniki
malarskiej, istotę formy i barw w portretach.
„Van Gogh”
1963, Polska
Mirczew Wasyl
Dokumentalny, Film o sztuce
Reportaż z wystawy obrazów i rysunków Van Gogha, pochodzących ze zbiorów muzeów holenderskich. Widzimy
reakcje widzów, atmosferę ogromnego zainteresowania wystawą.
STANISŁAW IGNACY WITKIEWICZ – 130 rocznica urodzin
„Epilog”
1988, Polska
Schmidt Jacek
Dokumentalny, Biograficzny
Film ma formułę dokumentalnego zapisu, na który składają się dwa równoległe wątki narracyjne. Pierwszy - to
bezpośrednia relacja z uroczystości w Jeziorach na Ukrainie i w Zakopanem, związanych z ekshumacją i powtórnym
pogrzebem Stanisława Ignacego Witkiewicza w dniach 12 -14 kwietnia 1988 roku. Drugi wątek jest próbą
rekonstrukcji przebiegu wydarzeń, związanych ze śmiercią artysty, na podstawie wspomnień żyjących jeszcze osób i
pisemnych relacji świadków. Tragiczne okoliczności samobójczej śmierci Witkacego w kontekście uwarunkowań
historycznych uzyskały wymiar symboliczny i miały wpływ na aurę uroczystości pogrzebowych.
„Hamadria”
1981, Polska
Schmidt Jacek
Dokumentalny, Film o sztuce
Film inspirowany plastyczną i literacką twórczością Stanisława Ignacego Witkiewicza utrzymany w konwencji
surrealistycznej wizji. Występują w nim postacie z dramatów Witkacego, a przewodnikiem w tym świecie absurdu i
fantastyki jest proza Witkiewicza wypowiadana ustami narratora.
„I gramy dla was co dzień...”
1963, Polska
Kokesz Stanisław
Dokumentalny, Film o sztuce
Film rejestruje środki wyrazu nowoczesnej sztuki aktorskiej, Rozległą skalę tych środków poznajemy na przykładzie
fragmentów "Matki" Witkiewicza w wykonaniu wybitnych aktorów współczesnych. komentarz, który stanowi drugą,
nie mniej ważną warstwę filmu, ukazuje w skrócie drogę, jaką przebył aktor od patosu i emocjonalnych środków
ekspresji teatru starogreckiego po chłodną, intelektualną interpretację w czasach obecnych.
„Impresje C-minor”
1988, Polska
Konrad Kazimierz
Dokumentalny, Impresja, Muzyczny, Film o sztuce
Plastyczno-muzyczna impresja filmowa, której tworzywem jest malarstwo St. I.. Witkiewicza i transkrypcja III
koncertu fortepianowego c-moll. Ludwika van Bethovena w opracowaniu Piotra Marczewskiego. Wizje malarskie
Witkacego ułożone w pewien ciąg dramaturgiczny i kolorystyczny zrytmizowane zostały odpowiednio dobranymi
frazami muzycznymi. Forma ekranowej wypowiedzi stworzyła szansę na poznanie i interpretację malarskiej spuścizny
Witkacego, na głębszą refleksje i emocjonalne przeżycie.
Film poświęcony twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza. Stanowi on prezentację następujących po sobie
obrazów artysty w niechronologicznym porządku. Kolejne ujęcia pokazują niekiedy inny obraz, kiedy indziej fragment
lub detal tego samego dzieła. Prace szczelnie wypełniają kadr. Sądząc po informacji, że wyboru dzieł dokonano na
podstawie albumu dr Ireny Jakimowicz "Witkacy-Malarz" można wnioskować, że film pokazuje nie oryginalne dzieła,
lecz ich reprodukcje (choć nie jest to oczywiste, jakość zdjęć jest bardzo dobra i podane są źródła zbiorów, z których
korzystano). Brak komentarza, tło audio stanowi podkład muzyczny będący trawestacją III koncertu fortepianowego
Ludwiga von Beethovena w opracowaniu Piotra Marczewskiego.
„Witkacy”
1966, Polska
Kokesz Stanisław
Dokumentalny, Film o sztuce, Biograficzny
Film o życiu, twórczości i poglądach Stanisława Ignacego Witkiewicza, ilustrowany fragmentami dzieł artysty z
dziedziny malarstwa, dramatu scenicznego i twórczości prozatorskiej. Realizatorzy ukazują jedną z najbardziej
interesujących i oryginalnych postaci polskiej kultury okresu międzywojennego.
„Witkacy”
1981, Polska
Robakowski Józef
Dokumentalny, Film o sztuce
Filmowy szkic do portretu Stanisława Ignacego Witkiewicza. W oparciu o jego twórczość fotograficzną,
nadrealistyczno-symboliczne malarstwo, portrety z tzw. "Firmy portretowej" i teksty, powstaje wewnętrzny obraz
artysty, symboliczny przekaz rozwoju jego twórczości i nękających niepokojów. Głównym motywem dźwiękowym
budującym dramaturgię filmu są odgłosy pędzącej lokomotywy.
WOJCIECH ŻUKROWSKI – 15 rocznica śmierci
„Wojciech Żukrowski”
1966, Polska
Grabowski Stanisław
Dokumentalny, Dydaktyczny, Biograficzny
Film jest spotkaniem z pisarzem i jego twórczością. Ukazuje warunki w jakich kształtowała się jego osobowość i
warsztat pisarski. Fragment „Domu bez ścian” ilustrowany jest rysunkami Kobzdeja z Wietnamu.
Film przeznaczony dla młodzieży szkół średnich.
NOC LISTOPADOWA 1830 – 185-lecie
„Noc listopadowa”
1971, Polska
Drymer Wiesław
Dokumentalny, Dydaktyczny
W filmie zawarte są najważniejsze problemy niezbędne do zrozumienia skomplikowanych i kontrowersyjnych
niejednokrotnie wydarzeń nocy listopadowej i geneza powstania, stosunek poszczególnych klas i grup społecznych,
charakter ruchu spiskowego, stanowisko księcia Konstantego i Rady Administracyjnej, ogólny nastrój i przebieg
wydarzeń. Udramatyzowana akcja, wykorzystanie materiałów ikonograficznych, uzupełnienie wstawkami
rysunkowymi brakujących ogniw, wykorzystanie oryginalnej literatury i pamiętników uzupełnionych komentarzem
stanowi o dużych walorach filmu.
70. ROCZNICA ZAKOŃCZENIA II WOJNY ŚWIATOWEJ
„Cyrk Skalskiego”
1986, Polska
Bławut Jacek
Dokumentalny, Historyczny
Portret Stanisława Skalskiego - Polaka o wielkiej odwadze, sile charakteru, patriotyzmie - słynnego pilota
myśliwskiego, największego asa polskiego lotnictwa, który w czasie II wojny światowej wykonał 320 lotów bojowych i
w każdym z nich mierzył się ze śmiercią. Świat jego wyczyny nazwał "cyrkiem Skalskiego". Tytułowe określenie
wprowadzili Anglicy w 1943 roku, z podziwu dla szaleńczej odwagi polskich pilotów walczących w Afryce w
dowodzonym przez Skalskiego Polskim Zespole Myśliwskim. Dramat postaci ukazują powojenne losy bohatera aresztowanie i skazanie na karę śmierci za szpiegostwo, zamiana kary śmierci na dożywocie poprzez decyzję
ówczesnego prezydenta Bolesława Bieruta (prawo łaski), czy wreszcie uwolnienie i rehabilitacja w 1956 roku.;Tłem
filmowego portretu są przetworzone artystycznie zdjęcia powietrznych bitew, a poetykę dokumentu dopełniają
niemalże pozbawione stylizacji obrazy opowiadającego o swoich przeżyciach Skalskiego.
„Echa Leśne”
1986, Polska
Szpak Włodzimierz
Dokumentalny
Zderzenie bujnej przyrody i piękna Sobibórskiego Parku Krajobrazowego z dźwiękiem, który jak tragiczne echo
sprzed lat przypomina o cierpieniu setek tysięcy Żydów zamordowanych tu bestialsko przez hitlerowców w czasie II
wojny światowej.
„Echo”
1979, Polska
Andrejew Piotr
Dokumentalny, Historyczny
Dokumentalny film zrealizowany 1 września 1979 r. o godz. 12.00. W czterdziestą rocznicę napaści Niemiec
hitlerowskich na Polskę i wybuchu II Wojny Światowej, na apel Rządu PRL w całym kraju wstrzymano wszelki ruch
pojazdów i ludzi. Cały naród minutą bezruchu, milczenia uczcił pamięć poległych. Film jest dokumentem tej chwili,
świadectwem patriotycznej postawy Polaków, żywego stosunku emocjonalnego do istotnych spraw własnego kraju.
„I zdrada…” - Cz. I i Cz. II
1990, Polska
Drążewski Andrzej Marek
Dokumentalny, Historyczny
Jak doszło do wybuchu II wojny światowej? Film ukazuje genezę zbrodniczego paktu Ribbentrop - Mołotow, umowy
międzynarodowej z 23 sierpnia 1939 roku, będącej formalnie paktem o nieagresji pomiędzy III Rzeszą Niemiecką i
Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich, która zgodnie z tajnym protokołem dodatkowym, stanowiła
załącznik do oficjalnego dokumentu umowy. Umowa dotyczyła rozbioru terytoriów lub rozporządzenia
niepodległością suwerennych państw: Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Rumunii, tj. IV rozbiór Polski.
„Litzmannstadt – Getto”
1965, Polska
Szylit Daniel
Dokumentalny, Historyczny
Reportaż historyczny oparty na autentycznych dokumentach archiwalnych z czasów II wojny światowej. Ukazuje
tragiczne życie Żydów łódzkiego getta, wewnętrzne życie i klimat getta, gdzie na obszarze 4 km2 stłoczono ponad
160 tys. ludzi.
Nad Odrą
1988, Polska
Gracz Marek
Dokumentalny, Historyczny
Filmowa opowieść o ludziach, którzy po zakończeniu II wojny światowej, w wyniku ustaleń konferencji poczdamskiej,
osiedlili się na ziemiach przyznanych Polsce - nad Odrą. Film przedstawia wspomnienia ludzi, jednostkowe losy
bohaterów filmu, które egzemplifikują losy tysięcy mieszkańców Ziem Odzyskanych - autochtonów, przesiedleńców,
weteranów wojny.
„Pociąg do Olsztyna”
1982, Polska
Kubera Marian
Dokumentalny, Historyczny
Kolejny film z telewizyjnego cyklu "Pogranicze". Opowiada o losach Polaków, którzy mimo akcji i terroru niemieckiego
i hitlerowskiego byli na terenach Warmii, głównie w okolicach Olsztyna, Tczewa i Bytowa i żyją tam obecnie. Okres
przed II wojną światową, okres wojny i pierwsze lata powojenne nie były dla nich zbyt łaskawe. Prześladowania,
liczne aresztowania, pobyt w obozach koncentracyjnych, liczne przypadki śmierci, to wszystko sprawiło, że oczekiwali
na Polskę jak na świętość. O losach tych bohaterów walki o polskość mówią miedzy innymi Maria ZientaraMalewska, W. Knosałowa, Jan Lubomirski.
„Portretowanie Polaka w stanie wojennym”
1988, Polska
Szczygieł Andrzej
Dokumentalny, Historyczny
Portretując kombatantów - uczestników walk i bitew na różnych frontach II wojny światowej, autor filmu tworzy
zbiorowy portret Polaków, ich świadomości, stosunku do przeszłości i teraźniejszości. Spojrzenie retrospektywne
żołnierza stanu wojennego, uczestnika spotkania zbowidowców podczas ceremonii odznaczeń weteranów wojny
dopełnione wizerunkami autentystów polskiej sławy i chwały.
„Powołany przez pomyłkę”
1989, Polska
Kubera Marian
Dokumentalny, Historyczny
Filmowy portret Bogdana Tymienieckiego, który wbrew swej kondycji cywila - został żołnierzem. Jego wojenna droga
prowadziła z Polski przez Związek Radziecki, a następnie przez wiele pól bitewnych na Zachodzie, by zakończyć się
życiem polskiego emigranta w Londyńskim Ealingu. Z opowieści o wojennych losach B. Tymienieckiego,
zgromadzonych pamiątek i wykonanych przez niego fotografii, wyłania się wizerunek wspaniałego człowieka i
patrioty, który "gdy ojczyzna była w potrzebie", potrafił, jak wielu jemu podobnych, bohatersko walczyć na różnych
frontach II wojny światowej. Film zrealizowany w Anglii.
„Rząd Polski 1939-1945 Cz.I: Osamotnieni, Cz.II: Osaczeni, Cz.III: W matni”
2000, Polska
Drążewski Andrzej Marek
Dokumentalny, Historyczny
"Rząd Polski 1939-1945" to trzyczęściowy cykl dokumentalny przedstawiający historię polskiego rządu w czasie II
wojny światowej. Autorzy filmu wykorzystali bardzo bogate materiały archiwalne, udostępnione m.in. przez: Instytut
Polski i Muzeum im. gen. Władysława Sikorskiego w Londynie, Muzeum im. Józefa Piłsudskiego w Londynie, National
Sound Archive w Londynie, Radio Wolna Europa w Monachium, Studium Polski Podziemnej w Londynie, Archiwum
Ministerstwa Spraw Zagranicznych Francji, Bibliotekę Uniwersytetu Warszawskiego i Archiwum Akt Nowych w
Warszawie. Z przedstawionych dokumentów wyłania się ponury obraz zawiedzionych nadziei, nie spełnionych
obietnic, nic nie wartych gwarancji, potajemnych sojuszy i politycznej obłudy.
„Szare szeregi”
1986, Polska
Skrzynecki Wiktor
Dokumentalny, Historyczny
Film ukazuje konspiracyjne harcerstwo w czasie II wojny światowej. O założeniach programowych, ideowych i
wychowawczych, a także o działalności Zawiszaków, Bojowych Szkół i Grup Szturmowych mówią w filmie hm. St.
Broniewski, hm. Jerzy Jabrzemski, phm. Danuta Kaczyńska, phm. Feliks Białkiewicz, Zbigniew Gruda, phm. Witold
Bartnicki, hm. Jerzy Kozłowski, hm. Stefan Mirowski, hm. Maria Więckowska-Malcowa, hm. Kazimierz Lisiński, phm.
Zygmunt Luboński. Ponadto film zaznajamia z dywersyjną działalnością Szarych Szeregów: "Wawer", Akcja "N",
Akcja"M".
„Święto Wojska Polskiego - historia i tradycje”
2003, Polska
Czulda Andrzej B.
Dokumentalny, Historyczny
W znakach, nazwach, ceremonie i wewnętrznej strukturze Wojsko Polskie podkreślało zawsze swój historyczny
rodowód i swoją tradycję, rozumianą jako trwanie państwa, ciągłość istnienia jego zbrojnego ramienia wbrew
zaborcom i okupantom. Święto Żołnierza nie zostało nigdy anulowane żadnym aktem prawnym. Obchodzone jest
uroczyście w okresie II Wojny Światowej w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie i ludowym wojsku Polskim do
1947r.
„Tajne nauczanie”
1987, Polska
Garus Bożena
Dokumentalny
Tajne nauczanie w czasie II wojny światowej powstało w inicjatywy nauczycieli i społeczeństwa. Było odpowiedzią na
germanizacyjne plany okupanta, protestem przeciwko niszczeniu polskiej oświaty i kultury, protestem za który często
przychodziło zapłacić życiem. Poprzez wspomnienia uczniów i nauczycieli film ukazuje warunki, w jakich pracowały
konspiracyjne komplety, szkoły, uczelnie: omawia działalność TON-u. Film przeznaczony jest jako pomoc w nauczaniu
historii w kl. VIII szkoły podstawowej, kl. II zasadniczej szkoły zawodowej, kl. III technikum oraz w kl. IV liceum
ogólnokształcącego.