Lokalny Program Rewitalizacji powiatu bieruńsko

Transkrypt

Lokalny Program Rewitalizacji
powiatu
bieruńsko-lędzińskiego
Kwiecień 2005
Lokalny Program Rewitalizacji Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
SPIS TREŚCI
1.
CHARAKTERYSTYKA POWIATU BIERUŃSKO-LĘDZIŃSKIEGO.......3
1.1.
LOKALIZACJA, RYS HISTORYCZNY I DEMOGRAFIA
POWIATU.......................................................................................................3
1.2.
ŚRODOWISKO ..............................................................................................6
1.3.
ZABYTKI .......................................................................................................8
1.4.
PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ..........................10
1.5.
GOSPODARKA .............................................................................................11
1.6.
SYTUACJA SPOŁECZNA ............................................................................13
1.7.
INFRASTRUKTURA ....................................................................................16
2. POWIĄZANIE DZIAŁAŃ PROGRAMU ZE STRATEGICZNYMI
DOKUMENTAMI DOTYCZĄCYMI ROZWOJU PRZESTRZENNOSPOŁECZNO-GOSPODARCZEGO REGIONU............................................19
2.1.
STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ......................19
2.2.
PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO ................................................................25
3. ZAŁOśENIA LOKALNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI
POWIATU BIERUŃSKO - LĘDZIŃSKIEGO.................................................28
3.1.
PODOKRESY PROGRAMOWANIA ...........................................................28
3.2.
CELE REWITALIZACJI................................................................................29
3.3.
ZASIĘG TERYTORIALNY REWITALIZOWANEGO OBSZARU –
WYZNACZENIE GRANIC I UZASADNIENIE WYBORU......................30
4. PLANOWANE DZIAŁANIA NA REWITALIZOWANYCH
OBSZARACH W LATACH 2005-2013 …. .....................................................41
4.1.
PLAN DZIAŁAŃ PRZESTRZENNYCH .....................................................41
4.2.
PLAN DZIAŁAŃ GOSPODARCZYCH .......................................................42
4.3.
PLAN DZIAŁAŃ SPOŁECZNYCH .............................................................43
5. PLAN FINANSOWY NA LATA 2005-2006 .....................................................45
6. WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ................................................................................47
7. SYSTEM WDRAśANIA ....................................................................................50
8. SPOSOBY MONITOROWANIA I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ..........51
8.1.
SYSTEM MONITOROWANIA LOKALNEGO PROGRAMU
REWITALIZACJI...........................................................................................51
8.2.
OCENA LOKANEGO PROGRAMU REWITALIZACJI .............................52
8.3.
SPOSOBY INICJOWANIA WSPÓŁPRACY POMIĘDZY SEKTOREM
PUBLICZNYM, PRYWATNYM I ORGANIZACJAMI
POZARZĄDOWYMI. ....................................................................................53
8.4.
WIZUALIZACJA I ASPEKT MEDIALNY LOKALNEGO PROGRAMU
REWITALIZACJI...........................................................................................53
SPIS TABEL ...............................................................................................................55
SPIS WYKRESÓW.....................................................................................................56
SPIS RYSUNKÓW .....................................................................................................56
2
1. Charakterystyka powiatu bieruńsko-lędzińskiego
1.1 Lokalizacja, rys historyczny i demografia powiatu
Powiat bieruńsko-lędziński zajmuje obszar 157 km² i połoŜony jest w środkowowschodniej części województwa śląskiego. Zamieszkiwany jest przez ponad 55 tys. osób.
W swojej strukturze zawiera pięć gmin:
a) gminy miejskie:
•
Bieruń,
•
Lędziny,
•
Imielin,
b) gminy wiejskie:
•
Bojszowy,
•
Chełm Śląski.
Od zachodu powiat graniczy z miastami Tychy i Katowice, od wschodu
z powiatem oświęcimskim (województwo małopolskie), od południa z powiatami
oświęcimskim i pszczyńskim zaś od północy z miastami na prawach powiatu, Mysłowicami
i Jaworznem. Obszar powiatu rozciąga się wzdłuŜ lewostronnego dorzecza Wisły obejmując
fragmenty Doliny Górnej Wisły, Równiny Pszczyńskiej i WyŜyny Śląsko-Krakowskiej. Do
zalet lokalizacji powiatu moŜna zaliczyć bardzo dobrą dostępność komunikacyjną. Przez jego
teren przebiega autostrada A-4 oraz drogi krajowe: DK-1 i DK-44, zapewniające szybkie
połączenie z Bielsko-Białą, Krakowem, Warszawą i Gdańskiem. Istnieje tu sieć połączeń
kolejowych, a w odległości ok. 50 km znajdują się dwa lotniska w Pyrzowicach
(województwo śląskie) oraz w Krakowie-Balicach (województwo małopolskie).
Historia powiatu sięga XIII wieku, kiedy to na obszarze historycznej ziemi
pszczyńskiej istniały trzy gródki kasztelanie w Bieruniu, Mikołowie i Pszczynie.
W XX wieku pojawiła się szansa rozwoju dla gmin tworzących powiat dzięki
intensywnemu rozwojowi przemysłu. W 1954 r. utworzono powiaty pszczyński (rolniczy)
i tyski (przemysłowy). Później reforma administracyjna zlikwidowała powiaty i powstało
województwo katowickie, z miastem Tychy, które m.in. objęło Bieruń, Lędziny i Bojszowy.
Z kolei Imielin i Chełm Śląski stały się częścią Mysłowic. Sytuacja ta zmieniła się wraz z
wejściem w Ŝycie nowej ustawy o samorządzie gminnym, która dała gminom samodzielność
i niezaleŜność od wielkich organizmów miejskich, których były częścią.
3
W 1991 roku samodzielność odzyskały Bieruń, Lędziny i Bojszowy. W 1995 r.
ponownie samodzielność odzyskały gminy Chełm Śląski i Imielin, który ponadto odzyskał
prawa miejskie. W tym samym czasie samorządowcy juŜ wszystkich wydzielonych i
samodzielnych gmin podjęli starania na rzecz utworzenia samodzielnego powiatu – powiatu
tyskiego ziemskiego. W 1999 r. siedzibę powiatu usytuowano w Bieruniu. W 2002 r.
nastąpiła równieŜ zmiana nazwy powiatu z tyskiego na bieruńsko-lędziński z siedzibą władz
w Bieruniu. Demografię powiatu bieruńsko-lędzińskiego przedstawiają poniŜej zamieszczone
tabele. Analizę ruchu naturalnego ludności w powiecie bieruńsko-lędzińskim w ostatnich
6 latach prezentuje Tabela 1.
Tabela 1: Ludność i obszar powiatu w rozbiciu na gminy
Lp.
Obszar
w [ha]
Gmina
Ludność
Ludność
Ludność
stan na 31.12.1998 r. stan na 31.12.2003 r. stan na 31.12.2004 r.
Saldo
2003/2004
1.
Bieruń
4 031
19 244
20 103
19 992
-
2.
Lędziny
3 104
16 040
15 650
15 989
+
3.
Imielin
2 804
7 566
7 727
7 742
+
4.
Bojszowy
3 407
5 970
6 392
6 447
+
5.
Chełm Śląski
2 322
5 594
5 526
5 562
-
RAZEM
15 668
54 414
55 398
55 732
+
Źródło: Statystyki gminne
Sytuacja demograficzna powiatu w ostatnim pięcioleciu charakteryzuje się wzrostem
liczby mieszkańców z 54 414 osób w 1998 roku do 55 398 mieszkańców na koniec roku
2003. Oznacza to wzrost liczby mieszkańców o 1,8% w okresie ostatnich 5 lat. Populacja
w gminach Bieruń i Chełm Śląski wykazuje jednak tendencję spadkową.
Tabela 2: Ludność wg przedziałów wiekowych (stan na dzień 31.12.1998 r.)
Lp.
Gmina
Liczba
mieszkańców
na dzień
31.12.1998 r.
%
M/K
MęŜ.
0-6
lat
Kob.
7 -12
lat
Wiek
13 -15
16-18 lat produklat
cyjny
Wiek po
produkcyjny
8,10%
18,18%
5,09%
58,40%
10,23%
1.
Bieruń
19 244
98,2
9 536
9 708
1 441
4 196
800
11 156
1 651
2.
Lędziny
16 040
92,1
b.d.
b.d.
1 637
2 800
1 019
9 287
1 297
3.
Imielin
7 566
94,7
3 680
3 886
582
338
4 442
1 167
4.
Bojszowy
5 970
99,8
2 982
2 988
526
378
3 524
524
5.
Chełm Śl.
5 594
90,8
2 662
2 932
220
228
3 371
930
Razem
54 414
2 763
31 780
5 569
4 406
4
657
380
1018
567
278
9 896
Tabela 3: Ludność wg przedziałów wiekowych (stan na dzień 31.12.2003 r.)
Lp.
Liczba
mieszkańców
na dzień
31.12.2003 r.
Gmina
%
M/K
MęŜ.
0-6
lat
Kob.
Wiek
7 -12
13 -15 lat 16-18 lat produklat
cyjny
6,50%
1.
Bieruń
20 103
99,2 10 013 10 090
2.
Lędziny
15 650
97,0
7 707
3.
Imielin
7 727
95,3
4.
Bojszowy
6 392
5.
Chełm Śl.
5 526
Razem
55 398
13,0%
Wiek po
produkcyjny
5,60%
64,60%
10,30%
1 319
1 622
1 012
1 190
13 017
1 943
7 943
970
1 266
898
961
10 039
1 516
3 770
3 957
443
546
308
355
5117
958
98,5
3 172
3 220
501
509
352
353
4 112
667
99,8
2 760
2 766
374
415
246
281
3 541
669
3 140
35 826
5 753
3 607
7 174
Biorąc pod uwagę ludność w podziale na przedziały wiekowe obserwuje się przewagę
liczebną kobiet w stosunku do liczby męŜczyzn. W strukturze wieku mieszkańców powiatu
równieŜ nastąpiły istotne zmiany. Znacznie maleje liczba mieszkańców w wieku
przedprodukcyjnym.
Wzrosła
liczba
mieszkańców
w
wieku
produkcyjnym
przy
umiarkowanym wzroście liczby mieszkańców w wieku poprodukcyjnym. Oznacza to, Ŝe
w przyszłości utrzyma się tendencja spadku liczby ludności w wieku przedprodukcyjnym
przy wzroście liczby osób w wieku produkcyjnym, a przede wszystkim poprodukcyjnym.
Zjawisko to jest odzwierciedleniem ogólnej tendencji demograficznej dla całej Polski,
polegającej na „starzeniu się” społeczeństwa.
PoniŜsze tabele przedstawiają przyrost naturalny ludności i migracje w roku 2003.
354
Rozwody
78,5
MałŜeństwa
na 1 km2
55 542
[%] w miastach
bieruńskolędziński
ogółem
Wyszczególnienie
Ludność
Urodzenia Ŝywe
Tabela 4: Ludność – przyrost naturalny i migracja w 2003 r.
Zgony
Przyrost
naturalny
Saldo migracji
wewnętrznych
i zagranicznych na
pobyt stały
na 1000 osób
4,4
0,6
9,2
Źródło: GUS – „Powiaty w Polsce” - Warszawa 2003 r.
5
7,5
1,7
0,7
Tabela 5: Ludność – przyrost naturalny i migracja na tle Polski i województwa śląskiego w 2003 r.
Zgony
Lp.
Wyszczególnienie
MałŜeństwa
Rozwody
Urodzenia
Ŝywe
ogółem
w tym zgony
niemowląt
Przyrost
naturalny
1. Polska
191 935
45 414
353 765
359 486
2 662
- 5 721
2. woj. śląskie
22 963
5 823
39 334
44 768
367
- 5 434
243
34
508
416
4
+ 92
3. bieruńsko-lędziński
Źródło: GUS – „Powiaty w Polsce” - Warszawa 2003 r.
1.2 Środowisko
Przyroda powiatu charakteryzuje się duŜą róŜnorodnością biologiczną i fizjograficzną.
Występują tu elementy charakterystyczne zarówno dla pasm wyŜynnych jak i równinnych (pasy
roślinne, zróŜnicowane siedliska fauny i flory), równieŜ typowe dla obszarów zurbanizowanych
poprzemysłowe odkształcenia krajobrazu (siedliska silnie antropogeniczne).
Na terenie powiatu występują dogodne warunki klimatyczne sprzyjające rozwojowi
flory i fauny. Pierwotne zbiorowiska roślinne zostały prawie całkowicie wyparte
i zdegradowane przez przemysł wydobywczy. W rejonie Bierunia, który zlokalizowany jest
w Dolinie Wisły występują jeszcze pozostałości lasów łęgowych, wierzbowych zarośli z olszą
czarną, topolami, wierzbą białą, brzozą, jesionem, grabem, dzikim bzem czarnym, kruszyną,
kaliną koralową. Niewielkie „oczka” wodne, starorzecza i łąki, są waŜnym rezerwuarem
lokalnej i regionalnej flory oraz miejscem bytowania i rozrodu duŜej liczby gatunków
zwierząt. W latach 80-tych XX wieku duŜa część terenów gminy została zdegradowana
rozpoczętą budową portu rzecznego dla transportu węgla z kopalń: Ziemowit, Czeczott
i Piast.
Bieruń i Bojszowy połoŜone są wśród lasów pszczyńskich, urozmaiconych licznymi
alejami i gdzieniegdzie rozlewającymi się leśnymi stawami. Przepływają tu rzeki Pszczynka,
Korzyniec i Gostyń. W ich ujściowych odcinkach, w miejscowościach Jedlina, Kopań,
Bijasowice utworzono liczne stawy rybne. Środowisko przyrodnicze Wisły płynącej
wschodnią granicą powiatu, z powodu działalności kopalń zostało znacznie zmienione,
jednakŜe zachowało się tu jeszcze kilka fragmentów naturalnych, które naleŜałoby objąć
ochroną prawną.
6
Północna i północno-wschodnia cześć Lędzin jest otoczona lasami, wchodzącymi w skład
leśnego pasa ochronnego Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Dominującym rodzajem są tu
lasy iglaste, głównie sosnowe, natomiast drugie miejsce zajmują lasy mieszane, przede wszystkim
sosnowo-dębowe. Przy stosunkowo niewielkiej róŜnicy wysokości terenu w powiecie,
w Lędzinach występują charakterystyczne deniwelacje terenu (ok.50 m.) tzw. Pagóry Lędzińskie,
których kulminację stanowi Góra Klimont (305 m.n.p.m.).
Kontynuacją wzniesień Lędzińskich są Garby Imielina, których kulminacją jest Góra
Golcówka połoŜona 312 m n.p.m. Południowo-zachodnia część Imielina to teren równinny,
obfitujący w złoŜa węgla kamiennego. Na wschód usytuowany jest „Imieliński” zbiornik wody
pitnej (Dziećkowice), który stanowi zaplecze wody dla aglomeracji górnośląskiej.
Na obszarze Imielina występują takie zwierzęta jak: trzmiel ziemny, ślimak winniczek,
rzekotka drzewna, ropucha szara, jaskółki, kosy, dzięcioł duŜy, jastrzębie, kruki, łabędzie,
bociany. Z roślin charakterystyczny jest na tym terenie dziewięćsił bezłodygowy i konwalia
majowa.
Bogatą faunę powiatu licznie reprezentują ptaki. Spotkać tu moŜna, nielicznego na
Śląsku brodźca samotnika oraz zalatującego na Ŝerowiska bociana czarnego. Na stale
natomiast zagnieździło się kilkanaście par bociana białego. Pozostałe tereny powiatu
wykorzystane są głównie rolniczo z przewagą podtypu polowo-uprawnego, co nie znaczy, Ŝe nie
mają walorów przyrodniczo-krajobrazowych.
W powiecie występuje 26 pomników przyrody, są to wyłącznie pojedyncze drzewa.
Zdecydowana ich większość (19) występuje na terenie Bojszów a mianowicie:
•
lipa drobnolistna o obwodzie 442 cm;
•
brzoza brodawkowata o obwodzie 290 cm;
•
klon zwyczajny o obwodzie 290 cm;
•
grab pospolity (3 szt.) o obwodzie (170 – 210) cm;
•
dąb szypułkowy (8 szt.) o obwodzie (220 – 546) cm;
•
jesion wyniosły (5 szt.) o obwodzie (190 – 335) cm.
Pozostałe pomniki przyrody występują na terenie Bierunia, są to:
•
dąb szypułkowy (3 szt. o obwodzie 271-310 cm);
•
wiąz pospolity o obwodzie 387 cm;
•
lipa drobnolistna (3 szt.).
7
Liczna sieć cieków powierzchniowych oraz zbiorników wodnych jak równieŜ ich
układ hydrograficzny mogą powodować zagroŜenie powodziowe, szczególnie przy ujściu
rzeki Przemszy do Wisły. Dlatego działania przyszłościowe winny być ukierunkowane na
zabezpieczenie tego terenu przed zalewaniem.
Jednocześnie tereny powiatu są idealnym miejscem o szczególnych walorach
przyrodniczo-krajobrazowych. Mogą zatem być objęte róŜnymi formami ochrony (obszar
chronionego krajobrazu, uŜytek ekologiczny i stanowisko dokumentacyjne przyrody
nieoŜywionej).
Prawie cały obszar powiatu znajduje się w zasięgu obszarów górniczych kopalń węgla
kamiennego, co skutkuje wpływem poeksploatacyjnych osiadań na deformację terenu, zmianę
stosunków wodnych w glebie, a tym samym na powiększanie się obszarów antropogenicznie
przekształconych, co w konsekwencji powoduje zmniejszenie wartości produkcyjnej gleby.
Zalewiska i podtopienia obecnie mają charakter przejściowy, gdyŜ realizowany jest przez
kopalnie program przywrócenia prawidłowych stosunków wodnych poprzez budowę
pompowni odwadniających jak i sieci rowów melioracyjnych.
Ze względu na lokalizację kopalń węgla kamiennego oraz sposób prowadzonej przez
te kopalnie eksploatacji złóŜ węgla na terenie powiatu istnieje problem zagospodarowania
odpadów pogórniczych (skała płonna). Na dzień dzisiejszy odpady wykorzystywane są do
rekultywacji wyrobisk popiaskowych kopalni piasku „Maczki-Bór”, rekultywacji zwałowiska
odpadów pogórniczych przy KWK „Ziemowit” w Lędzinach, budowy obwałowań cieków
i rzek oraz do niwelacji zapadlisk terenu.
Znaczne obszary powiatu wymagają działań rewitalizacyjnych skierowanych przede
wszystkim
na
rozwój
funkcji
turystycznych
i
rekreacyjnych
oraz
aktywizację
zdegradowanych terenów pogórniczych.
1.3 Zabytki
Większość obiektów zabytkowych w powiecie to świątynie i elementy ich wyposaŜeń.
Bezcennymi pamiątkami są krzyŜe, kapliczki i kamienne figury stojące w polach, w lesie
i przy drogach.
8
W centrum Imielina znajduje się murowana kapliczka Matki Boskiej Częstochowskiej
z 1706 roku. Przy kościele parafialnym stoi barokowa figura św. Jana Nepomucena,
pochodząca prawdopodobnie z przełomu XVIII/XIX wieku.
Cennym zabytkiem powiatu jest usytuowany na wzgórzu kościół św. Klemensa
w Lędzinach, wzmiankowany juŜ w 1242 roku. Pierwotnie drewniana budowla została
w 1770 roku przebudowana w stylu barokowym. W tej jednonawowej świątyni z wieŜą od
frontu obejrzeć moŜna pozostałości wystroju z przełomu XIII/XIV wieku.
Innymi
wartościowymi
świadectwami
przeszłości
są
drewniany
kościółek
św. Walentego z przełomu XVI i XVII wieku oraz kościół parafialny św. Bartłomieja
w Bieruniu, z połowy XVIII wieku. W Bieruniu Starym interesujący jest układ urbanistyczny
z zespołem kamienic oraz ratuszem. Ciekawostką jest teŜ Kopiec oraz masyw XV-wiecznej
Grobli - wału ziemnego usypanego dla ochrony miasta przed wodami dawnego Wielkiego
Stawu Bieruńskiego. Jest to jedna z niewielu tego typu budowli ziemnych o tak duŜych
wymiarach (niegdyś największa budowla inŜynieryjna w Europie). Na uwagę zasługują
równieŜ cmentarz Ŝydowski i zabudowania folwarku w Bijasowicach z lat 1874-1899.
W Chełmie Śląskim godny uwagi jest kościół parafialny pod wezwaniem Trójcy
Przenajświętszej. Obiekt istniał juŜ w 1551 roku jako drewniana świątynia. Teraz stoi tu
murowany kościół, którego wnętrza zdobią barokowe ołtarze i obrazy oraz XIX-wieczne
epitafia i płyty pamiątkowe. W samym centrum Chełmu Śląskiego, wśród nowoczesnych
zabudowań, zachowała się kryta strzechą, drewniana chata z XIX wieku. W gminie znajduje
się cmentarz z XVI wieku, a takŜe zespół podworski z XIX wieku (w Kopciowicach).
Wykaz najwaŜniejszych obiektów dziedzictwa kulturowego na terenie powiatu
zestawiono w Tabeli 6
Tabela 6: Wykaz obiektów znajdujących się na terenie powiatu bieruńsko–lędzińskiego wpisanych do rejestru
zabytków województwa śląskiego
.
Jednostka
administracyjna
Bieruń
Bieruń
Bieruń
Obiekt objęty ochroną
Numer rejestru
zabytków
Kościół cmentarny pod wezwaniem świętego
Walentego
Kościół parafialny pod wezwaniem świętego
Bartłomieja
674/66
28 V 1966
675/66
28 V 1966
Układ urbanistyczny miasta Bieruń Stary
z centralnie połoŜonym rynkiem
731/66
15 VI 1966
9
Data powstania
XVII wiek
XVIII wiek
Bieruń
Stanowisko archeologiczne połoŜone
po prawym brzegu rzeki Mlecznej,
w południowo-zachodniej części miasta
Granice ochrony obejmują teren działki 162/45
Lędziny
Kościół filialny pod wezwaniem świętego Klemensa
Lędziny
Plebania
Lędziny - Hołdunów
Kostnica na cmentarzu
Dawny budynek gminy protestanckiej
718/66
15 VI 1966
XVIII wiek,
przebudowany
XX wiek
Budynek mieszkalny
719/66
15 VI 1966
XIX wiek
Budynek mieszkalny
720/66
15 VI 1966
XIX wiek
Bojszowy
Stodoła przy domu nr 25
Chełm Śląski
Kościół parafialny pod wezwaniem Świętej Trójcy
Chełm Śląski
Budynek mieszkalny i chlew
Chełm Śląski
Budynek mieszkalny
819/67
21 XII 1967
Kopiec pochodzi
z XIII/XIV wieku
677/66
28 V 1966
678/66
28 V 1966
717/66
15 VI 1966
XVIII wiek,
barokowy
XVIII wiek,
przebudowana
498/66
20 I 1966
713/66
31 V 1966
XVIII wiek
XIX wiek
XVII wiek,
rozbudowany
wiek XIX i XX
714/66
31 V 1966
715/66
31 V 1966
XIX wiek
XIX wiek
Źródło: Wojewódzki Oddział SłuŜby Ochrony Zabytków w Katowicach.
1.4 Plany zagospodarowania przestrzennego
Wszystkie gminy powiatu bieruńsko-lędzińskiego posiadają studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Aktualnie w gminach powiatu bieruńskolędzińskiego obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest:
-
w Bieruniu
- 6 planów; obejmują one ok. 25 % powierzchni gminy,
-
w Lędzinach
- 15 planów, obejmują one ok. 2 % powierzchni gminy,
-
w Imielinie
- 7 planów; obejmują one ok. 11 % powierzchni gminy,
-
w Bojszowach
- 3 plany, obejmują one ok. 8 % powierzchni gminy,
-
w Chełmie Śląskim - 7 planów, obejmują one ok. 15 % powierzchni gminy.
W obecnej sytuacji jako priorytet w zagospodarowaniu przestrzennym naleŜy uznać
podjęcie działań zmierzających do poprawy stanu dróg w powiecie oraz komunikacji. MoŜe
to mieć istotny wpływ na aktywność gospodarczą i rozwój powiatu. W planach działań
10
zmierzających do wzrostu aktywności gospodarczej i rozwoju powiatu naleŜy równieŜ
uwzględnić:
•
modernizację budynków stanowiących własność powiatu mając na uwadze
przywrócenie lub rozwój nowych funkcji,
•
wypracowanie systemu zabezpieczeń, restauracji dziedzictwa kulturowego
jakim są kapliczki, krzyŜe przydroŜne i inne zabytki będące nieodłącznym
elementem panoramy powiatu.
1.5 Gospodarka
Powiat bieruńsko-lędziński znajduje się w pierwszej dziesiątce najszybciej
rozwijających się powiatów na Śląsku. Jest powiatem o charakterze przemysłowo –
rolniczym. Jego mocne strony to przede wszystkim:
-
korzystna lokalizacja przy waŜnych krajowych i międzynarodowych szlakach
komunikacyjnych,
-
bliskie sąsiedztwo duŜych rynków zbytu,
-
nowoczesna infrastruktura techniczna i organizacyjna,
-
chłonny rynek pracy i wykwalifikowana kadra.
Do niedawna powiat kojarzył się przede wszystkim z górnictwem, z dwiema
największymi w Europie głębinowymi kopalniami węgla kamiennego: „Piast” w Bieruniu
i „Ziemowit” w Lędzinach oraz z Zakładami Tworzyw Sztucznych „Erg” w Bieruniu. Od lat
w przemyśle dokonują się głębokie procesy restrukturyzacyjne i przekształcenia
własnościowe. Spowodowało to znaczną redukcję zatrudnienia w przemyśle górniczym, a co
za tym idzie - zuboŜenie społeczeństwa. JednakŜe wyrazem postępującego procesu
restrukturyzacji jest systematyczny rozwój sektora prywatnego, a zwłaszcza napływ duŜych
inwestorów zagranicznych jak np. DANONE Polska czy Johnson Controls.
W powiecie zarejestrowanych jest 3.621 podmiotów gospodarczych. Potencjał
gospodarczy wciąŜ jeszcze nie jest w pełni wykorzystywany. Są szanse jego rozwoju, między
innymi poprzez nowe inwestycje. Władze gmin stwarzają ku temu dogodny klimat i warunki.
Bogactwo i róŜnorodność oferty inwestycyjnej powiatu dotyczy przemysłu, rozwoju
i modernizacji infrastruktury oraz rolnictwa. Władze powiatu zainicjowały współpracę
11
z lokalnym biznesem, by wspólnie promować przedsiębiorczość, przeciwdziałać bezrobociu
i oŜywić rozwój gospodarczy. Przykładem działania samorządu lokalnego na rzecz rozwoju
i promocji przedsiębiorczości, rozwiązań proekologicznych, aktywizacji rynku pracy,
integracji gospodarczej firm oraz środowiska ludzi biznesu są organizowane od 2003 roku
Targi Pracy i Aktywizacji Zawodowej oraz Powiatowe Targi Przedsiębiorczości i Ekologii.
Tabela 7: Pracujący według branŜ w podziale na wybrane sekcje PKD (stan na dzień 31.12.2003 r.)
Sekcje PKD
2003 r.
OGÓŁEM w tym:
18 139
Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
Rybołówstwo i rybactwo
Górnictwo i kopalnictwo
Przetwórstwo przemysłowe
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę
Budownictwo
Handel i naprawy
Hotele i restauracje
Transport, gospodarka magazynowa i łączność
Pośrednictwo finansowe
Obsługa nieruchomości i firm: nauka
Administracja publiczna i obrona narodowa, obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne
Edukacja
Ochrona zdrowia i opieka społeczna
Pozostała działalność usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna
67
11 147
2 136
108
521
760
77
598
72
689
395
1 112
354
103
Źródło: Urząd Statystyczny w Katowicach.
Dane nie obejmują podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób; jednostek budŜetowych
prowadzących działalność w zakresie obrony narodowej i bezpieczeństwa publicznego oraz pracujących
w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie
Tabela 8: Stan podmiotów gospodarczych w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego w 2004 r.
Gmina
Liczba podmiotów
gospodarczych
Liczba podmiotów
gospodarczych
zarejestrowanych
Liczba podmiotów
gospodarczych
wyrejestrowanych
Saldo
Bieruń
1510
95
152
-57
Lędziny
787
88
63
+25
Imielin
628
53
73
-20
Bojszowy
324
33
34
-1
Chełm Śląski
372
26
30
-4
12
Saldo przyrostu liczby podmiotów gospodarczych w gminach powiatu jest generalnie
ujemne za wyjątkiem gminy Lędziny. W gminach Bojszowy i Chełm Śląski nie występuje
znaczna róŜnica w ilości firm zarejestrowanych i wyrejestrowanych w 2004 r. W przypadku
Bierunia i Imielina róŜnice są dość znaczne.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w powiecie wynosi 1.909,20 zł, co
stanowi 85,2% przeciętnego wynagrodzenia w Polsce, wynoszącego 2 239,56 zł (dane GUS).
W celu dalszego rozwoju gospodarczego powiatu naleŜy w pełni wykorzystać szanse
wynikające z dogodnej lokalizacji komunikacyjnej powiatu. Konieczne jest równieŜ
podejmowanie i kontynuowanie działań zmierzających do podnoszenia atrakcyjności
inwestycyjnej terenów powiatu. WaŜne jest pozyskiwanie inwestorów wykorzystujących
w swej działalności najnowsze technologie oraz środków finansowych na rozwój działań
innowacyjnych.
PowyŜsze działania przyczynią się do wzrostu liczby podmiotów prowadzących
działalność na terenie powiatu oraz wzrostu udziału sektora prywatnego w strukturze
podmiotów gospodarczych.
1.6 Sytuacja społeczna
W strukturze wykształcenia mieszkańców powiatu najliczniejszą grupę stanowią
osoby z wykształceniem zawodowym i średnim. Następnie plasują się mieszkańcy
z wykształceniem podstawowym. Szczegółowe dane prezentuje Tabela 9
Tabela 9: Ludność w wieku 13 lat i więcej według poziomu wykształcenia w 2002 r.
3 203 566
1 023 894
364 703
113 630
Powiat
bieruńskolędziński
2 750
886
razem
9 184 496
1 181 800
12 701
ogólnokształcące
6 382 471
862 620
9 862
zawodowe
2 802 025
319 180
2 839
zasadnicze zawodowe
podstawowe
7 539 786
9 651 858
1 096 410
1 081 218
15 478
12 694
niepełne podstawowe
i bez wykształcenia
szkolnego
1 180 058
93 876
915
651 765
159 831
1 015
32 435 423
4 091 468
46 439
Wyszczególnienie
wykształcenie
Polska
wyŜsze
policealne
średnie
nieustalony
poziom
wykształcenia
ogółem
Źródło: Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań oraz Powszechny Spis Rolny
13
Województwo
śląskie
Do zadań powiatu, zgodnie z ustawą o samorządzie powiatowym, naleŜy
przeciwdziałanie bezrobociu i aktywizacja lokalnego rynku pracy. Zadania w zakresie
przeciwdziałania bezrobociu wykonywane są przez Powiatowy Urząd Pracy w Tychach,
którego właściwość miejscowa obejmuje miasto Tychy i powiat bieruńsko-lędziński. Poziom
bezrobocia w powiecie bieruńsko-lędzińskim na tle średniego bezrobocia w kraju
i województwie śląskim jest niŜszy. Szczegółowe dane przedstawia Tabela 10.
Tabela 10: Stopa bezrobocia w latach 2002-2004 (stan na dzień 31.12.)
Rok
2002
2003
2004
Kraj
Województwo śląskie
Powiat bieruńsko-lędziński
18,01 %
16,50 %
11,0 %
18,00 %
16,40 %
11,3 %
19,10 %
16,80 %
11,0 %
Źródło: WUP Katowice, PUP Tychy
Z kolei w poszczególnych gminach powiatu bezrobocie wyraŜone w liczbach
bezwzględnych przedstawia Tabela 11. NajwyŜsza liczba osób bezrobotnych występuje
w gminach Bieruń i Lędziny.
Tabela 11: Bezrobocie w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego w latach 2002-2004 (stan na dzień 31.12.)
Rok
2002
2003
2004
Bieruń
Lędziny
Imielin
Bojszowy
Chełm Śląski
1 136
939
338
273
279
1 052
887
359
240
273
995
868
351
256
255
Źródło: PUP Tychy
Specyfiką powiatu bieruńsko-lędzińskiego jest zdecydowana przewaga liczby kobiet
wśród liczby osób bezrobotnych, co obrazuje Tabela 12. NajwyŜszy procentowo udział
kobiet wśród osób bezrobotnych występuje w Lędzinach i Chełmie Śląskim.
Tabela 12: Bezrobocie według struktury płci (stan na dzień 31.12.2003 r.)
Powiat bieruńsko-lędziński
Woj. śląskie
Bieruń
Lędziny
Imielin
Bojszowy
Chełm
Śląski
Ogółem
325 516
1 052
887
359
240
273
Kobiety
176 661
600
534
202
138
166
Udział
kobiet
54 %
57 %
60 %
56 %
58 %
61 %
14
Szczegółowa analiza struktury bezrobocia wskazuje, Ŝe bezrobotni mieszkańcy
powiatu najczęściej są słabo wykształceni – większość stanowią osoby z wykształceniem
zasadniczym zawodowym. DuŜy problem ze znalezieniem pracy mają równieŜ osoby z
wykształceniem wyŜszym.
Pozostawanie bez pracy przez dłuŜszy okres czasu prowadzi do ubóstwa
i zagroŜenia marginalizacją społeczną. Według stanu na koniec roku 2003, tylko 9%
zarejestrowanych bezrobotnych mieszkańców powiatu bieruńsko-lędzińskiego uprawnionych
było do zasiłku dla bezrobotnych. Z uwagi na niską stopę bezrobocia, zasiłek dla
bezrobotnych na tym obszarze przysługuje osobom uprawnionym przez 6 miesięcy. Wśród
mieszkańców powiatu są osoby znajdujące się w trudnej Ŝyciowo sytuacji, z której nie są
w stanie wydobyć się wykorzystując własne zasoby i moŜliwości. Osoby te mogą liczyć na
wsparcie instytucji samorządowych, takich jak: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
i Miejskie/Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej oraz organizacji pozarządowych,
działających na terenie powiatu. Najwięcej rodzin (w liczbach bezwzględnych) korzystało
z pomocy społecznej w 2004 r. w Bieruniu i Lędzinach – (Tabela 13).
Tabela 13: Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w 2004 r. w poszczególnych gminach powiatu
Bieruń
Lędziny
Imielin
Bojszowy
Chełm Śląski
641
434
208
152
114
Liczba rodzin
korzystających z
pomocy
społecznej
(ogółem)
Źródło: Dane Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej
Tabela 14: Przyczyny korzystania ze świadczeń pomocy społecznej w 2004 r. (w %) w gminach powiatu
Gminy:
Bieruń
Lędziny
Imielin
Bojszowy
Chełm Śląski
Ubóstwo (% rodzin w stosunku do
ogółu korzystających)
62,71
10,9
66
56
74
4,52
4,1
19
6
7
Bezrobocie (% rodzin w stosunku
do ogółu korzystających)
48,68
40,9
67
17
60
Długotrwała choroba (% rodzin w
stosunku do ogółu korzystających)
31,51
26,6
40
7
34
17,31
43,4
85
10
18
1,09
1,9
18
2
2,6
Ochrona macierzyństwa (%
rodzin w stosunku do ogółu
korzystających)
Bezradność w sprawach
opiekuńczo-wychowawczych
UzaleŜnienia (% rodzin w
Źródło: Statystyki Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej (% rodzin w stosunku do ogółu korzystających)
15
1.7 Infrastruktura
Siecią kanalizacyjną objęte są budynki i obiekty zamieszkałe przez ok. 43%
mieszkańców powiatu bieruńsko-lędzińskiego. Ścieki odprowadzane są głównie do
oczyszczalni ścieków znajdujących się na terenie poszczególnych gmin powiatu:
Bieruń:
-
Oczyszczalnia ścieków przy ul. Chemików,
-
Oczyszczalnia ścieków przy ul. Jagiełły,
-
Oczyszczalnia ścieków przy ul. Soleckiej.
Lędziny:
-
Oczyszczalnia ścieków przy KWK „Ziemowit”,
-
Oczyszczalnia ścieków w Hołdunowie.
Imielin:
-
brak oczyszczalni ścieków.
Bojszowy:
-
Oczyszczalnia ścieków przy ul. Gościnnej, typu SBR,
-
Oczyszczalnia ścieków w Jedlinie, typu TMB,
-
Oczyszczalnia ścieków w Międzyrzeczu, typu TMB,
-
Oczyszczalnia ścieków w Świerczyńcu, typu BIOCLERE.
Chełm Śląski:
-
Oczyszczalnia ścieków przy ul. Techników.
Na terenie powiatu znajduje się równieŜ kilkadziesiąt oczyszczalni przydomowych,
które zostały wybudowane na terenach zabudowy rozproszonej, gdzie brak ekonomicznego
uzasadnienia budowy sieci kanalizacyjnej.
Oprócz wymienionych oczyszczalni ścieków komunalnych w powiecie znajdują się
równieŜ oczyszczalnie ścieków przemysłowych. Własne zakładowe oczyszczalnie ścieków
posiadają „DANONE” Sp. z o.o. fabryka w Bieruniu, kopalnie węgla kamiennego (osadniki
wód dołowych). Szereg zakładów, stacji benzynowych wyposaŜonych jest w urządzenia do
oczyszczania wód opadowych i roztopowych.
W powiecie wytwarzanych jest ok. 7 000 m3/dobę ścieków komunalnych.
Całkowita długość sieci kanalizacji sanitarnej na terenie powiatu wynosi ok. 73 km,
bez przykanalików. W poszczególnych gminach sytuacja wygląda następująco:
16
-
Bieruń
- ok. 16 km,
-
Lędziny
- ok. 5,8 km,
-
Imielin
- brak kanalizacji,
-
Bojszowy
- ok. 50 km,
-
Chełm Śląski
- ok. 1,1 km,
Większość sieci została wybudowana stosunkowo niedawno i wykonana jest z rur PVC.
Stan techniczny tej sieci jest dobry. Ścieki z terenów nieskanalizowanych gromadzone są
w zbiornikach bezodpływowych oraz odprowadzane w sposób niekontrolowany do ziemi
i wód płynących.
Sieć dróg w powiecie to 16 km dróg krajowych i autostrad, 23,2 km dróg
wojewódzkich, 106,4 km dróg powiatowych i ponad 200 km dróg gminnych. Ponadto na
drogach powiatowych znajduje się 15 obiektów mostowych i 13 przejazdów kolejowych.
W 2004 r. wykonano ocenę stanu technicznego dróg powiatowych, z której wynika, Ŝe
procentowy udział poszczególnych stanów technicznych w ogólnej długości dróg przedstawia
się następująco:
-
stan dobry:
- 8,702 km ogólnej długości dróg co stanowi 8,18%,
-
stan średni:
-
stan zły:
Wszystkie nieruchomości stanowiące mienie własne powiatu bieruńsko-lędzińskiego
to nieruchomości przejęte od Skarbu Państwa. Część z nich została przejęta w wyniku
reformy administracyjnej - powstania powiatów i związanego z tym przejęcia między innymi
zadań oświatowych (tj. szkół ponadgimnazjalnych). Część z nich została przejęta w wyniku
restrukturyzacji sektora górniczego na Śląsku. Powiat w ten sposób „wzbogacił się”
o nieruchomości będące dotychczas majątkiem kopalń węgla kamiennego. Obiekty
stanowiące majątek Skarbu Państwa – w większości zdegradowane i od lat nieremontowane
zostały objęte programem termomodernizacji. Termomodernizację szkół powiatowych moŜna
uznać za zakończoną, gdyŜ w Powiatowych Zespołach Szkół w Lędzinach i Bieruniu jak
równieŜ w LO zadania inwestycyjne zostały juŜ zakończone. Ostatnimi inwestycjami, których
wymagają wszystkie szkoły powiatowe tj: LO w Bieruniu, PZS w Lędzinach i PZS
w Bieruniu będą kompleksowe modernizacje obiektów sportowych: bieŜni i boisk, co
17
z pewnością przyczyni się do poprawy warunków kształcenia i podniesienia rangi kultury
fizycznej w programach nauczania.
W najbliŜszych latach programem termomodernizacji naleŜy objąć takŜe pozostałe
budynki stanowiące mienie powiatu, dodatkowo poszerzając zakresy inwestycji o zadania
związane z szeroko pojętą poprawą jakości infrastruktury społeczno-gospodarczej i jakości
Ŝycia mieszkańców, takŜe w sferze kulturalnej. Obiekty infrastrukturalne na obszarze powiatu
wymagające modernizacji i remontów będące własnością powiatu to przede wszystkim:
•
Budynek administracyjno-biurowy, Lędziny, ul. Lędzińska 24
•
Siedziba Powiatowego Zarządu Dróg, Bieruń, ul. Warszawska 168
•
Siedziba Warsztatów Terapii Zajęciowej (budynek uŜyczony Caritas Archidiecezji
Katowickiej), Lędziny, ul. Lędzińska 6
•
Budynek Liceum Ogólnokształcącego w Bieruniu, ul. Licealna 17
•
Budynek Powiatowego Zespołu Szkół w Bieruniu, ul. Granitowa 130
•
Budynek Powiatowego Zespołu Szkół w Lędzinach, ul. Pokoju 4
18
2 . Powiązanie działań programu ze strategicznymi
dokumentami dotyczącymi rozwoju przestrzennospołeczno-gospodarczego regionu
2.1 Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego
Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-2015 to dokument
uchwalony we wrześniu 2000 roku przez Sejmik Województwa Śląskiego. Strategia jest
koncepcją systemowego działania na rzecz długotrwałego i zrównowaŜonego rozwoju
regionu. Wyznacza przyszłą pozycję Województwa Śląskiego w Polsce i w Europie jako
regionu nowoczesnego i konkurencyjnego.
Rysunek1: Podział administracyjny województwa śląskiego
Źródło: Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego
19
Dlatego organizacja procesów rozwojowych w perspektywie krajowej i europejskiej
powinna być prowadzona w nowym kształcie przestrzennym obejmującym m. in środkowy
obszar polityki rozwoju - jego główną składową będzie Aglomeracja Górnośląska z takimi
miastami jak: Katowice, Bytom, Chorzów, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Jaworzno,
Mysłowice,
Piekary
Śląskie,
Ruda
Śląska,
Siemianowice
Śląskie,
Sosnowiece,
Świętochłowice, Tychy i Zabrze.
Będzie to obszar o zrównowaŜonym rozwoju cywilizacyjnym i gospodarczym,
zrestrukturyzowanej gospodarce z duŜą koncentracją sfery usług zapewniających wysoką
pozycję konkurencyjną regionu w skali globalnej oraz o dobrze rozwiniętych związkach z
waloryzowanym otoczeniem miejskim i wiejskim. Będzie to obszar o dobrze funkcjonującym
wewnętrznym systemie transportowym i dostępny poprzez róŜne formy transportu
z ośrodków metropolitalnych Europy i świata oraz ośrodków rozwoju cywilizacyjnego kraju.
Dobrze rozwinięte funkcje metropolitalne zapewnią wysoką pozycję konkurencyjną w skali
kraju
i wysoką
atrakcyjność
dla
inwestorów
zewnętrznych.
W otoczeniu
zespołu
metropolitalnego zachowane zostaną walory przestrzenne o naturalnym krajobrazie, w tym
wielkie kompozycje lublinieckie, kozielsko-jaworznickie, jurajskie. Będzie on przyjaznym
środowiskiem zamieszkania i pracy dla ponad 3 milionów ludzi.
Dla osiągnięcia celów generalnych i wizji rozwoju konieczna jest koncentracja działań
na sześciu dziedzinach zwanych PRIORYTETAMI ROZWOJU WOJEWÓDZTWA
ŚLĄSKIEGO, które są podstawą kształtowania celów strategicznych. Strategia Rozwoju
Województwa Śląskiego zakłada dwa cele generalne i sześć priorytetów (Rysunek 2),
w ramach których, wyznaczone są kierunki i cele szczegółowe.
Lokalny Program Rewitalizacji jest w swoich celach i załoŜeniach zgodny
z następującymi priorytetami i celami strategicznymi rozwoju regionalnego w ramach
Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-2015:
PRIORYTET D
Rozbudowa oraz unowocześnienie systemu transportowego i komunikacyjnego
CEL STRATEGICZNY C2 - UdroŜnienie i integracja układu komunikacyjnego regionu
Poprawa stanu i gęstości sieci drogowej oraz stworzenie zintegrowanego systemu
komunikacji w województwie, w zdecydowanym stopniu przyczyni się do poprawy płynności
i droŜności układów drogowych. Modernizacja istniejących szlaków komunikacyjnych
20
w regionie poprawi stan bezpieczeństwa na drogach. Podniesie to jakość Ŝycia mieszkańców zwłaszcza w ośrodkach miejskich regionu.
Kierunki działań:
DC2K3
budowa nowych odcinków dróg uzupełniających istniejącą sieć,
DC2K4
wspieranie budowy systemu obwodnic wokół miast,
DC2K5
poprawa stanu istniejących dróg, szlaków kolejowych i wodnych,
DC2K6
tworzenie zintegrowanego systemu przewozów pasaŜerskich,
DC2K7
tworzenie zintegrowanego systemu przewozów towarowych,
DC2K8
remonty i modernizacja dróg
PRIORYTET E
Wzrost innowacyjności i konkurencyjności gospodarki w tym małych i średnich
przedsiębiorstw
CEL STRATEGICZNY C1 - Wzrost siły ekonomicznej małych i średnich przedsiębiorstw
Rozwój gospodarczy regionu będzie ściśle związany ze wzrostem sektora małych i średnich
przedsiębiorstw oraz jego siły ekonomicznej. UmoŜliwi on podniesienie poziomu i zdolności
konkurencyjnych firm, zarówno w skali krajowej jak i międzynarodowej. Rozwijający się
sektor MŚP pozwoli takŜe na odtworzenie miejsc pracy utraconych wskutek restrukturyzacji
tradycyjnych sektorów gospodarki.
Kierunki działań:
EC1K3
tworzenie infrastruktury rozwoju MŚP.
CEL STRATEGICZNY C3 - Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej regionu
Podniesienie
atrakcyjności
inwestycyjnej
województwa
prowadzi
do
zwiększenia
nowoczesności gospodarki, rozwoju sektora małych i średnich przedsiębiorstw, utworzenia
nowych miejsc pracy, a tym samym do zwiększenia zdolności konkurencyjnych województwa
oraz firm działających w regionie.
21
Kierunki działań:
EC3K1
Poprawa stanu technicznego sieci i dostępu do źródeł energii i mediów
PRIORYTET F
Poprawa jakości środowiska przyrodniczego i kulturowego, w tym zwiększenie atrakcyjności
terenu
CEL STRATEGICZNY C4 - Rewitalizacja terenów poprzemysłowych oraz pogórniczych
Przebudowie gospodarczej i społecznej oraz tworzeniu nowego wizerunku regionu
towarzyszyć będzie rewitalizacja terenów poprzemysłowych. Głównym celem tych działań
będzie poprawa warunków Ŝycia mieszkańców. Działania w tym zakresie w istotny sposób
przyczynią się równieŜ do podniesienia atrakcyjności regionu.
Kierunki działań:
FC4K2
rekultywacja terenów zdegradowanych.
Rysunek 2: Cele generalne i priorytety strategii rozwoju województwa śląskiego na lata 2000-2015
Źródło: Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000-2015
22
Zgodnie z danymi zamieszczonymi w ZałoŜeniach do aktualizacji „Strategii rozwoju
województwa śląskiego na lata 2000-2015” zbiorowość ludności aktywnej ekonomicznie
w 2002 r. w wieku 15 lat i więcej wynosiła 3.385,9 tys. osób czyli 12,6 ludności aktywnej
ekonomicznie kraju. W ostatnich latach w regionie utrzymuje się podobnie jak w kraju,
rosnąca tendencja tej subpopulacji ludności z powodu wchodzenia do niej roczników z wyŜu
demograficznego z lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Dla gospodarki województwa w
dalszym ciągu duŜe znaczenie ma górnictwo węgla kamiennego, hutnictwo Ŝelaza, cynku
i ołowiu, energetyka, przemysł elektromaszynowy, spoŜywczy i chemiczny oraz przemysł
motoryzacyjny.
Obszar terenów poprzemysłowych obejmuje powierzchnie regionu o róŜnej skali
degradacji i urbanizacji co przedstawia poniŜszy rysunek.
Rysunek 3: Gospodarka i tereny przemysłowe województwa śląskiego
23
Wstępny projekt aktualizacji „Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego na lata
2000-2020” zakłada, Ŝe regionalny charakter restrukturyzacji tradycyjnych sektorów
powinien być skoncentrowany na zmniejszaniu negatywnych skutków społecznych
restrukturyzacji, a zwłaszcza trwałego bezrobocia i obniŜania się mobilności zawodowej,
przestrzennej i sektorowej pracowników związanych z górnictwem i hutnictwem. Warunkiem
tworzenia
nowych
miejsc
pracy
w
regionie
jest
zwiększenie
konkurencyjności
przedsiębiorstw, dlatego teŜ w proces restrukturyzacji sektorowej naleŜy włączyć
kompleksowy zbiór działań wspierania rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw tj.
zróŜnicowane pakiety usług specjalistycznych, w tym np.: finansowych, ubezpieczeniowych i
konsultingowych.
Dywersyfikacja struktury gospodarczej regionu wymaga szybszego tempa inwestycji
na rzecz uruchamiania produkcji wyrobów o wysokim stopniu przetworzenia i innowacji
technologicznej. Dla zwiększenia konkurencyjności przemysłu konieczne jest stworzenie
odpowiedniego środowiska rozwoju przedsiębiorczości, które zapewni dobrą obsługę
inwestorów,
w
tym
na
etapie
lokowania
przedsiębiorstwa.
Wymaga
to
zmian
w przedsiębiorstwach kooperujących z przedsiębiorstwami restrukturyzowanych sektorów,
posiadających niejednokrotnie wysoki potencjał technologiczny, który jednak dotychczas był
niedostatecznie wykorzystywany. Ponadto powyŜszy projekt odnosi się do procesu
rewitalizacji, akcentując jego znaczenie dla rozwoju regionu.
„Większość obszarów miejskich województwa śląskiego zawiera w sobie tereny
przemysłowe lub z nimi sąsiaduje. Zakłady przemysłowe przez lata wrastały w krajobraz
regionu, potwierdzając ich historię i tradycję, przez co stały się symbolami identyfikacji
miejsca, elementami toŜsamości regionu. W ostatnich latach przemysł podlega znacznym
przemianom związanym między innymi z procesami globalizacji gospodarki, co powoduje
degradację zurbanizowanych obszarów o przemysłowym charakterze, pozostawanie
w centrach miast nieuŜytkowanych terenów i obiektów poprzemysłowych.
Przebudowie gospodarczej i społecznej oraz tworzeniu nowego wizerunku regionu
towarzyszyć musi rewitalizacja terenów zdegradowanych, w tym poprzemysłowych,
pogórniczych
i
powojskowych.
Znaczenie
problematyki
przekształcania
terenów
poprzemysłowych wynika z masowości ich występowania, a takŜe z ich lokalizacji
w potencjalnie wartościowych miejscach - centrach miast, w pobliŜu arterii komunikacyjnych,
w sąsiedztwie obszarów o walorach przyrodniczo-krajobrazowych. Głównym celem tych
działań będzie przystosowanie zdegradowanych terenów do pełnienia nowych funkcji, m.in.:
24
gospodarczych,
społecznych,
rekreacyjnych,
edukacyjnych,
a
w
konsekwencji
ich
rewaloryzacja i poprawa warunków Ŝycia mieszkańców. Działania w tym zakresie
w istotny sposób przyczynią się równieŜ do podniesienia atrakcyjności regionu. Zakres prac,
kapitałochłonność oraz złoŜoność procesów związanych z rewitalizacją wymaga współpracy
podmiotów publicznych i prywatnych. Niedostrzeganie konieczności rewitalizacji skutkuje
dalszą degradacją terenu oraz stwarza zagroŜenie dla ludzi i środowiska.”
2.2 Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego
21 czerwca 2004 w czasie obrad XXI sesji Sejmiku Województwa Śląskiego radni
uchwalili przygotowany przez Marszałka Województwa Śląskiego Plan Zagospodarowania
Przestrzennego Województwa Śląskiego.
Po uzyskaniu pozytywnej opinii Wojewody Śląskiego, 27 lipca 2004 Plan został
opublikowany w „Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego Nr 68/2004 poz. 2049.
W związku z powyŜszym, Plan nabiera mocy dnia 10 sierpnia 2004, wraz
z wejściem w Ŝycie „Uchwały Nr II/21/2/2004 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia
21 czerwca 2004 r. w sprawie uchwalenia Planu Zagospodarowania Przestrzennego
Województwa Śląskiego”
Celem zmian w zagospodarowaniu przestrzennym województwa śląskiego jest
doprowadzenie do zrównowaŜonego rozwoju całego jego terytorium.
Cele polityki przestrzennej to:
1. Dynamizacja i restrukturyzacja przestrzeni województwa
2. Wzmocnienie węzłów sieci osadniczej
3. Ochrona zasobów środowiska
4. Rozwój ponadlokalnych systemów infrastruktury
5. Stymulowanie innowacji w regionalnym systemie zarządzania przestrzenią
6. Rozwój współpracy międzyregionalnej w zakresie planowania przestrzennego
25
Rysunek 4: Dynamizacja i restrukturyzacja przestrzeni województwa śląskiego
26
Lokalny Pogram Rewitalizacji jest spójny z ustaleniami Planu Zagospodarowania
Przestrzennego Województwa Śląskiego, a przede wszystkim z celem:
•
„Dynamizacja i restrukturyzacja przestrzeni województwa”.
Zgodnie z Planem Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego obszar
powiatu bieruńsko-lędzińskiego to obszary:
a) poprawy jakości terenów zdegradowanych,
b) wsparcia infrastruktury technicznej i transportowej.
27
3. ZałoŜenia Lokalnego Programu Rewitalizacji
Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego
3.1 Podokresy programowania
Lokalny Program Rewitalizacji powiatu bieruńsko-lędzińskiego skierowany jest na
odnowę, integrację i aktywizację zdegradowanych terenów powiatu poprzez:
• porzadkowanie
starej
tkanki
urbanistycznej
(odnowa,
remonty,
renowacje,
modernizacje) celem przywrócenia obszarom poprzemysłowym utraconych funkcji,
• nadanie nowych funkcji zdegradowanym przestrzeniom miejskim (adaptacja dla funkcji
gospodarczych, społecznych, kulturalnych, turystycznych, zdrowotnych),
• zachęcanie do rozwijania nowych form działalności gospodarczej, i wspieranie
inicjatyw generujących nowe miejsca pracy,
• współdziałanie środowisk i instytucji na rzecz poprawy bezpieczeństwa i zapobiegania
patologiom społecznym,
• aktywizację środowisk kulturalnych, edukacyjnych i turystycznych stanowiących
zaplecze kulturalne i turystyczne, celem usprawnienia ich działalności i aktywizacji
społeczności lokalnej.
Projekty rewitalizacyjne zlokalizowane są na tych obszarach powiatu, których odnowa
jest niezbędnym czynnikiem stymulowania rozwoju społeczno-gospodarczego. Obszary te
zostały wybrane na podstawie kryteriów społecznych i gospodarczych określonych
w Uzupełnieniu Programu ZPORR.
Okres realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji to lata 2005-2013, który dzieli się
na dwa okresy programowania działań rewitalizacyjnych:
Okres I: 2005-2006
Okres II : 2007-2013
Realizacja zadań wyszczególnionych w programie uzaleŜniona będzie od wielkości
środków finansowych pozyskanych ze źródeł zewnętrznych, w tym funduszy strukturalnych
Unii Europejskiej oraz inicjatyw wspólnotowych.
28
3.2 Cele rewitalizacji
Obszary powiatu bieruńsko-lędzińskiego to obszary o złoŜonej strukturze funkcji. Są
wśród nich zarówno tereny rolnicze jak i poprzemysłowe. Do niedawna powiat kojarzył się
przede wszystkim z przemysłem górniczym, w tym m.in. z dwiema największymi w Europie
głębinowymi kopalniami węgla kamiennego: „Piast” w Bieruniu i „Ziemowit” w Lędzinach
oraz z Zakładami Tworzyw Sztucznych „Erg” w Bieruniu. Od lat w przemyśle dokonują się
głębokie procesy restrukturyzacyjne i przekształcenia własnościowe. Spowodowało to
znaczną redukcję zatrudnienia w przemyśle górniczym, a co za tym idzie - zuboŜenie
społeczeństwa. Problemem stało się równieŜ zagospodarowanie zdegradowanej w wyniku
działalności kopalń przestrzeni, czyli ich rewitalizacja, co wymaga nie małych nakładów
finansowych.
Rewitalizacja zdegradowanej infrastruktury umoŜliwi takŜe stworzenie warunków do
zrównowaŜonego rozwoju gospodarczo-społecznego powiatu. Tabela 15 określa cele
rewitalizacji, pozwalające osiągnąć pozytywne efekty w róŜnych dziedzinach Ŝycia
mieszkańców.
Tabela 15: Cele rewitalizacji
CELE
Cele ekonomiczne
EFEKTY
Prowadzą do pozytywnych skutków ekonomicznych takich jak wzrost
rentowności firm, wpływów podatkowych gminy, oddziaływania na rozwój
róŜnych działalności lokalnych, rozwój funkcji ponadlokalnych w stosunku do
otaczającego zaplecza. Podstawową korzyścią wykorzystania terenów
zdegradowanych dla celów aktywności gospodarczej będą nowe miejsca pracy,
budowa nowych tras komunikacyjnych czy rozbudowa i modernizacja
infrastruktury komunalnej.
Cele społeczne
To przede wszystkim tworzenie nowych lub utrzymanie istniejących miejsc
pracy oraz przeciwdziałanie procesom marginalizacji społecznej. To równieŜ
działania zmierzające do dostosowania kwalifikacji zawodowych
mieszkańców do potrzeb rynku pracy i wspieranie polityki równości szans.
Zmierzają one do poprawy jakości Ŝycia mieszkańców poprzez rozwój usług
publicznych, budowę i modernizację budynków mieszkaniowych,
porządkowanie i tworzenie nowych terenów rekreacyjnych, sportowych i
kulturalnych. Cel o charakterze społecznym stanowi takŜe zachowania
dziedzictwa kulturowego oraz ochrona zabytków przemysłowych.
Cele ekologiczne
Obejmują eliminowanie negatywnych oddziaływań na środowisko,
powiększanie terenów zieleni miejskiej oraz porządkowanie i
zagospodarowanie istniejących terenów zielonych pod kątem rozwoju funkcji
rekreacyjnej i turystycznej.
Cele przestrzenne
Prowadzą do kształtowania nowego ładu przestrzennego poprzez integrację
terenów zdegradowanych, uŜytkowania przemysłowego z pozostałymi
obszarami. Porządkowanie „starej tkanki urbanistycznej” umoŜliwi zmianę
przemysłowego wizerunku gminy/powiatu i jego harmonijny rozwój
gospodarczo-społeczny.
Źródło: Opracowanie własne
29
3.3 Zasięg terytorialny rewitalizowanego obszaru – wyznaczenie granic
i uzasadnienie wyboru
Wyznaczenie obszarów powiatu poddawanych rewitalizacji stanowi podstawę
programowania działań słuŜących aktywizacji i odnowie. Uzupełnienie Programu ZPORR
wskazuje, aby granice obszarów rewitalizacji wyznaczyć na podstawie krytycznej analizy
wyników badań oraz analiz. Obszary rewitalizacji powiatu zostały wyznaczone na podstawie
analizy wielokryterialnej, biorąc pod uwagę:
• liczbę rodzin korzystających z pomocy społecznej,
• skalę ubóstwa,
• liczbę rodzin
dotkniętych
problemem
bezradności
w sprawach
opiekuńczo-
wychowawczych,
• liczbę osób bezrobotnych,
• poziom przestępczości,
• rozwój podmiotów gospodarczych,
• liczbę
osób
pracujących
w
tradycyjnych
branŜach
gospodarki:
przemyśle
i budownictwie,
• obszary i obiekty poprzemysłowe i zdegradowane.
Dane do analiz uzyskane zostały z następujących źródeł:
• dane statystyczne gmin: Bieruń, Lędziny, Imielin, Bojszowy, Chełm Śląski,
• dane Głównego i Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego,
• dane Ośrodków Pomocy Społecznej w gminach: Bieruń, Lędziny, Imielin, Bojszowy,
Chełm Śląski,
• dane Policji,
• dane Powiatowego Urzędu Pracy w Tychach,
• Plan Rozwoju Lokalnego powiatu bieruńsko-lędzińskiego
Wyznaczenie obszarów rewitalizacji na terenie powiatu wymaga dokonania
wielokryterialnej analizy uwarunkowań społecznych i gospodarczych. Jednostką statystyczną,
którą przyjęto do analizy w celu porównania poszczególnych zjawisk na obszarze powiatu
jest obszar gminy.
30
Analiza danych dotyczących pomocy społecznej wykazała, Ŝe największa liczba
osób
korzystających
ze
świadczeń
pomocy
społecznej
odnotowana
została
w gminach Bieruń i Lędziny (w liczbach bezwzględnych). NajwyŜsze wskaźniki
w przeliczeniu na 1000 mieszkańców występują w gminach miejskich: Bieruń, Lędziny
i Imielin.
Tabela 16: Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w 2004 r. w gminach powiatu bieruńskolędzińskiego
Bieruń
Lędziny
Imielin
Bojszowy
Chełm Śląski
Liczba rodzin , które skorzystały ze
świadczeń pomocy społecznej
641
434
208
152
114
Wskaźnik na 1000 mieszkańców
28,9
27,1
26,8
23,6
20,5
Źródło: Statystyki Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej
Wykres 1: Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w 2004 r. w gminach powiatu bieruńskolędzińskiego
700
600
500
400
300
200
100
0
Bieruń
Lędziny
Imielin
Bojszowy
Chełm Śląski
Źródło: Statystyki Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej
Biorąc pod uwagę przyczyny korzystania ze świadczeń pomocy społecznej przez
rodziny w poszczególnych gminach powiatu w roku 2004, moŜna zauwaŜyć, Ŝe najczęstsze
powody korzystania z pomocy to:
31
•
ubóstwo i bezrobocie,
•
długotrwała choroba,
•
bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa
Szczegółowe dane prezentuje poniŜsza tabela. Przedstawione dane są zaktualizowane,
obrazują strukturę problemów społecznych w powiecie z podziałem na gminy na dzień 31
grudnia 2004.
Tabela 17: Przyczyny korzystania ze świadczeń pomocy społecznej w 2004 r. (w %) w gminach powiatu
Gminy:
Bieruń
Lędziny
Imielin
Bojszowy
Chełm Śląski
Ubóstwo (% rodzin w stosunku do
ogółu korzystających)
62,71
10,9
66
56
74
Ochrona macierzyństwa (%
rodzin w stosunku do ogółu
korzystających)
4,52
4,1
19
6
7
Bezrobocie (% rodzin w stosunku
do ogółu korzystających)
48,68
40,9
67
17
60
Długotrwała choroba (% rodzin w
31,51
26,6
40
7
34
Bezradność w sprawach
opiekuńczo-wychowawczych
17,31
43,4
85
10
16
UzaleŜnienia (% rodzin w
1,09
1,9
18
2
2,6
Źródło: Statystyki Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej (% rodzin w stosunku do ogółu korzystających)
Wykres 2: Udział rodzin korzystających z pomocy społecznej z powodu ubóstwa w 2004 r. (w %) w gminach
powiatu bieruńsko-lędzińskiego
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Bieruń
Lędziny
Imielin
32
Bojszowy
Chełm Śląski
Wykres 3: Udział rodzin korzystających z pomocy społecznej z powodu długotrwałej choroby w 2004 r. (w %)
w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Bieruń
Lędziny
Imielin
Bojszowy
Chełm Śląski
Wykres 4: Udział rodzin korzystających z pomocy społecznej z powodu bezrobocia w 2004 r. (w %)
w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego
70
60
50
40
30
20
10
0
Bieruń
Lędziny
Imielin
Bojszowy
Chełm Śląski
Wykres 5: Udział rodzin korzystających z pomocy społecznej z powodu bezradności w sprawach opiekuńczowychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego w 2004 r. (w %) w gminach
powiatu bieruńsko-lędzińskiego
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Bieruń
Lędziny
Imielin
33
Bojszowy
Chełm Śląski
Dane
ujęto
w
tabeli
i
wykresach,
uwzględniających
rozkład
dysfunkcji
w poszczególnych gminach. Kategorią zastosowaną w prezentacji danych jest pojęcie
„rodziny”, co umoŜliwia uporządkowanie danych wg jednego kryterium.
W roku 2004 w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego objętych świadczeniami
pomocy społecznej było 1549 rodzin. Najwięcej rodzin korzystających z usług Gminnych
(Miejskich) Ośrodków Pomocy Społecznej zamieszkiwało w gminach miejskich: Imielin,
Bieruń i Lędziny. Gminy te dominują zarówno pod względem ilości mieszkańców,
korzystających z pomocy społecznej, jak i pod względem intensywności występowania
zjawiska w odniesieniu do liczby mieszkańców. Najczęściej przyczyną korzystania
z pomocy społecznej w gminach powiatu było ubóstwo.
Zjawisko bezrobocia jest jednym z najbardziej dotkliwych i trudnych do
przezwycięŜenia problemów związanych z funkcjonowaniem współczesnej rodziny.
W powiecie bieruńsko-lędzińskim najwięcej osób bezrobotnych odnotowano w gminach
Bieruń i Lędziny. W przeliczeniu na 1000 mieszkańców najwyŜszy wskaźnik występuje
w Bieruniu (54,2 osoby bezrobotne na 1000 mieszkańców), zaś najniŜszy w Bojszowach
(39,7 osób bezrobotnych na 1000 mieszkańców).
Tabela 18: Liczba bezrobotnych z udziałem kobiet z podziałem na gminy w 2004 r.
w powiecie bieruńsko-lędzińskim
Gmina
Liczba
bezrobotnych
Liczba
bezrobotnych
przypadająca na
1000 mieszkańców
W tym liczba kobiet
Bieruń
995
49,7
565
Lędziny
868
54,2
525
Imielin
351
45,3
209
Bojszowy
256
39,7
142
Chełm Śląski
255
45,8
154
34
Wykres 6: Liczba osób bezrobotnych przypadająca na 1000 mieszkańców w gminach powiatu
bieruńsko-lędzińskiego w 2004 r.
60
50
40
30
20
10
0
Bieruń
Lędziny
Imielin
Bojszowy
Chełm Śląski
Analiza danych dotyczących przestępczości wykazała, Ŝe największa liczba
przestępstw w latach 2002-2004 występowała w Lędzinach i Bieruniu. W roku 2004 na
obszarze gmin powiatu bieruńsko-lędzińskiego popełniono 2725 przestępstw.
Biorąc pod
uwagę
rozkład
liczby przestępstw popełnionych
na obszarze
poszczególnych gmin w roku 2004, obszary najbardziej niebezpieczne stanowiły gminy
Lędziny i Bieruń.
Tabela 19: Liczba przestępstw z podziałem na gminy w latach 2002-2004 w powiecie bieruńsko-lędzińskim
Gmina
2002
2003
2004
Bieruń
621
664
579
Lędziny
626
571
608
Imielin
195
223
170
Bojszowy
85
70
96
Chełm Śląski
131
139
172
Źródło: Komenda Miejska Policji w Tychach
W przeliczeniu na 1000 mieszkańców najwyŜszy wskaźnik przestępczości występuje
w Lędzinach (38 przestępstw na 1000 mieszkańców) a najniŜszy w Imielinie (21,9
przestępstw na 1000 mieszkańców).
35
Tabela 20: Liczba przestępstw na 1000 mieszkańców w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego w 2004 r.
Gmina
2004
Wskaźnik na 1000 mieszkańców
Bieruń
579
28,9
Lędziny
608
38,0
Imielin
170
21,9
Bojszowy
96
14,8
Chełm śląski
172
30,9
Wykres 7: Liczba przestępstw na 1000 mieszkańców w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego w 2004 r.
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Bieruń
Lędziny
Imielin
Bojszowy
Chełm Śląski
Analiza stanu podmiotów gospodarczych wykazała, Ŝe saldo przyrostu liczby
podmiotów gospodarczych w powiecie jest ujemne za wyjątkiem gminy Lędziny. W gminach
Bojszowy i Chełm Śląski nie występuje znaczna róŜnica w ilości firm zarejestrowanych
i wyrejestrowanych w 2004 r. W przypadku Bierunia i Imielina róŜnice są dość znaczne.
Tabela 21: Stan podmiotów gospodarczych w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego w 2004 r.
Gmina
Liczba podmiotów
gospodarczych
Liczba podmiotów
gospodarczych
zarejstrowanych
Liczba podmiotów
gospodarczych
wyrejstrowanych
Saldo
Bieruń
1510
95
152
-57
Lędziny
787
88
63
+25
Imielin
628
53
73
-20
Bojszowy
324
33
34
-1
Chełm Śląski
372
26
30
-4
36
Wykres 8: Liczba podmiotów gospodarczych w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego w 2004 r.
1600
1400
1200
1000
800
600
400
200
0
Bieruń
Lędziny
Imielin
Bojszowy
Chełm Śląski
Z kolei biorąc pod uwagę liczbę osób pracujących w tradycyjnych branŜach
gospodarki, takich jak przemysł i budownictwo widzimy, Ŝe są to dominujące źródła
zatrudnienia w gminach Bieruń i Lędziny, w których zatrudnienie w tej dziedzinie wynosi
13.067 osób, czyli niemal 94 % zatrudnionych w powiecie w tejŜe branŜy.
Tabela 22: Pracujący w gospodarce narodowej w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego.
Pracujący w gospodarce narodowej
ogółem
Przemysł i
budownictwo
Usługi rynkowe
Usługi nierynkowe
Bieruń
9 288
7 530
1 043
705
Lędziny
7 170
5 537
994
616
Imielin
724
405
139
177
Bojszowy
473
173
93
176
Chełm Śląski
484
267
30
187
Powiat ogółem
18 139
13 912
2 299
1 861
Źródło: „Rocznik Statystyczny Województwa Śląskiego” Urząd Statystyczny w Katowicach, 2004 r.
Na obszarze powiatu tereny wymagające rekultywacji stanowią 139,2 ha w tym
obszary zdegradowane zajmują 30,6 ha. Dane o gruntach zdewastowanych i zdegradowanych
dotyczą gruntów, które utraciły wartości uŜytkowe oraz takich, których wartość uŜytkowa
zmalała w wyniku pogorszenia się warunków przyrodniczych, zmian środowiska oraz
37
działalności przemysłowej, a takŜe wadliwej działalności rolniczej. Na terenie powiatu
bieruńsko-lędzińskiego są to przede wszystkim obszary przemysłowe wymagające
restrukturyzacji i rewitalizacji dla nowych form aktywności gospodarczej, rozwoju innowacji
i nowych technologii, obszary pod funkcje usługowe wymagające rewaloryzacji, sanacji
i modernizacji struktury oraz obszary, które mogą być przeznaczone do zabudowy dla funkcji
mieszkaniowo-usługowej lub rozwoju turystyki.
Tabela 23: Obszary wymagające rekultywacji w powiecie bieruńsko-lędzińskim
Grunty wymagające rekultywacji w [ha]
Powiat
bieruńsko-lędziński
ogółem
zdewastowane
zdegradowane
139,2
108,6
30,6
Powierzchnia
powiatu
15 700 [ha]
Źródło: „Rocznik Statystyczny Województwa Śląskiego” Urząd Statystyczny w Katowicach, 2004 r.
Podsumowanie analiz – uzasadnienie konieczności rewitalizacji
Powiat bieruńsko-lędziński jako obszar działalności przemysłowej w procesie
przekształceń wymaga wdraŜania kompleksowych rozwiązań w zakresie tworzenia warunków
dla rozwoju podmiotów gospodarczych i rewitalizacji społecznej.
PoniŜsza tabela stanowi zestawienie zbiorcze kryteriów wyboru obszarów rewitalizacji
wg skali wagowej, zgodnie z powyŜej przedstawionymi danymi statystycznymi. Obrazuje
skalę występowania poszczególnych zjawisk w gminach powiatu – jako jednostkach
przyjętych dla celów statystycznych. NajwyŜsza skala danego problemu przyjmuje wagę 10,
najniŜsza 2. Średnia uzyskanych punktów wynosi 50. Gminy, które uzyskały punktację
powyŜej średniej to:
•
Bieruń (62 pkt),
•
Lędziny (64 pkt),
•
Imielin (52 pkt).
38
Tabela 24: Analiza porównawcza kryteriów wyboru obszarów rewitalizacji (wg skali wagowej)
Skala ubóstwa
Problem
bezradności w
sprawach
opiekuńczo wychowawczych
Bezrobocie
10
6
6
Lędziny
8
2
Imielin
6
Bojszowy
Chełm Śląski
Gmina
Liczba rodzin
korzystających z
pomocy
społecznej
Bieruń
Pracujący w
przemyśle i
budownictwie
Suma pkt
6
10
62
8
10
8
64
4
6
8
6
52
2
2
4
2
2
22
6
8
2
4
4
40
Przestępczość
Rozwój
podmiotów
gospodarczych
Obiekty i obszary
poprzemysłowe i
zdegradowane
8
6
10
8
10
10
8
10
4
4
4
2
2
10
4
39
Wykres 9: Gminy w powiecie bieruńsko-lędzińskim wg potrzeby podjęcia działań rewitalizacyjnych
70
60
50
40
30
20
10
0
Bieruń
Lędziny
Imielin
Chełm Śląski
Bojszowy
Źródło: Według Tabeli 24
Podsumowując naleŜy stwierdzić, Ŝe obszary wymagające podjęcia działań
rewitalizacyjnych w pierwszej kolejności to tereny gmin: Bieruń, Lędziny oraz Imielin. Są
to obszary powiatu o najwyŜszych wskaźnikach przestępczości, problemów społecznych
takich jak: bezrobocie, ubóstwo, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych
i prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz długotrwała choroba.
Niemałe znaczenie ma równieŜ przywrócenie funkcji gospodarczych, które zostały
utracone wskutek restrukturyzacji tradycyjnych branŜ przemysłu. Co więcej, biorąc pod
uwagę negatywne skutki restrukturyzacji przemysłu górniczego w postaci zdegradowanych
obszarów i obiektów poprzemysłowych, właśnie na terenach tych gmin powinno się
inicjować rewitalizacyjne działania przestrzenne i społeczne.
40
4. Planowane działania na rewitalizowanych obszarach
w latach 2005-2013
4.1 Plan działań przestrzennych
Planowane działania przestrzenne (techniczno-materialne) obejmują zadania w zakresie:
-
infrastruktury technicznej,
-
rozwoju transportu,
-
restrukturyzacji przemysłu,
-
rozwoju infrastruktury kulturalnej.
zadanie: Utworzenie Parku Przemysłowego
Zadanie polega na:
•
uzbrojeniu terenów pod inwestycje,
•
modernizacji i remoncie zdegradowanych budynków poprzemysłowych,
•
zagospodarowanie terenów w harmonii z otoczeniem.
zadanie: Modernizacja i remont infrastruktury drogowej na obszarze Bierunia
Zadanie obejmuje:
• Przebudowę ul. Jagiełły
• Przebudowę ul. Krupniczej
• Przebudowę ul. Bijasowickiej
• Przebudowę ul. Świerczynieckiej
• Modernizację nawierzchni ul. Krakowskiej
• Modernizację nawierzchni ul. Chemików
• Modernizację mostu w ciągu ul. Krupniczej.
• Modernizacja ul. Mielęckiego
41
zadanie: Modernizacja i remont infrastruktury drogowej na obszarze Lędzin
Zadanie obejmuje:
• Przebudowę ul. Lędzińskiej
• Przebudowę ul. Szenwalda od ul. Goławieckiej do ul. Jagiellońskiej
• Przebudowę ul. Goławieckiej
• Przebudowę ul. Hołdunowskiej
• Modernizację ul. Pokoju
• Modernizację wiaduktu nad torami PKP w ciągu ul. Pokoju.
zadanie: Modernizacja i remont infrastruktury drogowej na obszarze Imielina
Zadanie obejmuje:
• Remont ul. Zachęty
• Modernizacja ul. Satelickiej
4.2 Plan działań gospodarczych
Planowane działania gospodarcze obejmują zadania w zakresie:
-
wspierania przedsiębiorczości i tworzenia nowych miejsc pracy,
-
rozwoju turystyki,
-
przywrócenia lub rozwoju funkcji gospodarczych obszarom zdegradowanym.
zadanie: Adaptacja pomieszczeń na Inkubator Przedsiębiorczości oraz na infrastrukturę
kulturalną w Lędzinach przy ul. Lędzińskiej 24
W ramach projektu zakłada się:
•
utworzenie Inkubatora Przedsiębiorczości wraz z punktem poradnictwa
zawodowego i informacji gospodarczej,
•
adaptację piwnic budynku na galerię sztuki,
•
utworzenie Inkubatora Organizacji Pozarządowych,
•
utworzenie „mieszkania chronionego”,
•
remont elewacji, dachu, instalacji oraz pomieszczeń budynku,
•
zagospodarowanie otoczenia budynku w harmonii z otoczeniem.
42
zadanie: Modernizacja pomieszczeń budynku w Bieruniu przy ul. Warszawskiej 168
Zadanie obejmuje:
•
adaptację pomieszczeń i utworzenie pomieszczeń socjalnych dla robotników
czasowych i praktykantów,
•
ocieplenie elewacji,
•
remont dachu,
•
remont instalacji.
4.3 Plan działań społecznych
Planowane działania społeczne obejmują zadania w zakresie:
-
przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu,
-
walki z patologiami społecznymi,
-
tworzenia równych szans i zapobieganiu zjawisku bezrobocia.
zadanie: Wzrost jakości świadczonych usług opiekuńczych nad osobami
niepełnosprawnymi - siedziba Warsztatów Terapii Zajęciowej, Lędziny,
ul. Lędzińska 6
Zadanie obejmuje:
•
uruchomienie dodatkowych pracowni przy współudziale partnera (Caritas),
•
zagospodarowanie terenu wokół budynku w harmonii z otoczeniem (zieleń,
obiekty małej architektury ogrodowej).
zadanie: Uruchomienie hostelu dla ofiar przemocy w rodzinie w Lędzinach przy
ul. Lędzińskiej 47
Zadanie obejmuje:
•
remont pomieszczeń,
•
wyposaŜenie obiektu.
43
zadanie: Stworzenie mieszkania chronionego w Lędzinach przy ul. Lędzińskiej 47
Zadanie obejmuje:
•
•
zadanie: Uruchomienie ośrodka rehabilitacyjno-edukacyjno-wychowawczego w
Lędzinach przy ul. Lędzińskiej 26
Zadanie obejmuje:
•
•
zadanie: Likwidacja barier architektonicznych - Środowiskowy Dom Samopomocy w
Lędzinach przy ul. Lędzińskiej 26
Zadanie obejmuje:
•
wykonanie windy,
•
wykonanie podjazdu dla osób niepełnosprawnych.
zadanie: Modernizacja ogólnodostępnej infrastruktury sportowej
Zadanie obejmuje:
•
modernizacja boiska sportowego przy LO w Bieruniu
•
modernizacja boiska sportowego przy PZS w Bieruniu
•
modernizacja boiska sportowego przy PZS w Lędzinach
44
5. Plan finansowy na lata 2005-2006
Tabela 25: Plan finansowy na lata 2005-2006
Lp.
Nazwa projektu
Całkowity
koszt realizacji
BudŜet JST
BudŜet państwa
Środki Unii Europejskiej
Inne
zł
%
zł
%
zł
%
zł
%
zł
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
1
Termomodernizacja budynku
administracyjno-biurowego w Lędzinach przy
ul. Lędzińskiej 24 z adaptacją pomieszczeń na
Inkubator Przedsiębiorczości oraz
infrastrukturę kulturalną
3.600.000
25
900.000
0
0
75
2.700.000
0
0
2
Termomodernizacja budynku
administracyjno-biurowego w Bieruniu przy
ul. Warszawskiej 168 z rozbudową i adaptacją
pomieszczeń na spółdzielnię socjalną
„Nasze Drogi”
700.000
25
175.000
0
0
75
525.000
0
0
3
Remont drogi powiatowej S5909 ul.
Lędzińskiej w Lędzinach z zastosowanie
„cichych asfaltów”
4.867.275,50
25
1.216.818,88
0
0
75
3.650.456,62
0
0
4
Remont drogi powiatowej S4137 ulic W.
Jagiełły, Bijasowickiej, Krupniczej w
Bieruniu z zastosowaniem „cichych asfaltów”
2.857.987,85
25
714.496,96
0
0
75
2.143.490,89
0
0
45
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
1.694.335,25
25
423.583,81
0
0
75
1.270.751,44
0
0
5
Remont drogi powiatowej ul. Zachęty w
Imielinie od km 0+000 do km 1+083 z
zastosowaniem „cichych asfaltów”
6
Likwidacja barier
architektonicznych w budynku WTZ
w Lędzinach ul. Lędzińska 6
250 000
25
62 500
0
0
75
187 500
0
0
7
Likwidacja barier
architektonicznych w budynku
Środowiskowego Domu Samopomocy w
Lędzinach ul. Lędzińska 26
250 000
25
62 500
0
0
75
187 500
0
0
8
Uruchamianie Ośrodka
Rehabilitacyjno-EdukacyjnoWychowawczego
200 000
25
50 000
0
0
75
150 000
0
0
9
Stworzenie mieszkania chronionego
100 000
25
25 000
0
0
75
75 000
0
0
10
Utworzenie hostelu dla ofiar przemocy
100 000
25
25 000
0
0
75
75 000
0
0
46
6. Wskaźniki osiągnięć
Podstawą prawidłowego monitorowania zmian i oceny zrealizowanych działań jest
określenie wskaźników, obrazujących ilościowo i jakościowo postęp w realizacji
wytyczonych celów.
Wskaźniki powinny być:
trafne,
mierzalne,
wiarygodne,
dostępne.
KaŜdy projekt realizowany w ramach Planu moŜna scharakteryzować za pomocą trzech
rodzajów wskaźników:
WSKAŹNIKI PRODUKTU (wszystkie produkty materialne, które otrzymuje
beneficjent w trakcie realizacji projektu),
WSKAŹNIKI REZULTATU (bezpośrednie efekty realizacji projektu),
WSKAŹNIKI ODDZIAŁYWANIA (długofalowe efekty realizacji projektu).
Miarą skuteczności prowadzonych działań będą równieŜ wskaźniki subiektywne, takie jak:
-
wzrost zadowolenia mieszkańców,
-
Ŝyczliwy stosunek do otoczenia i wzrost poczucia stabilizacji,
-
wzrost poczucia bezpieczeństwa i przynaleŜności do społeczności lokalnej,
-
wzrost aktywności społecznej i zachowań kooperacyjnych,
-
wzrost
zdolności
do
samodzielnego
rozwiązywania
problemów
przez
mieszkańców.
PoniŜsza tabela przedstawia zestawienie oczekiwanych wskaźników osiągnięć dla produktu
i rezultatu, zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Gospodarki i Pracy.
Tabela 26: Wskaźniki pomiaru efektów realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji
Rodzaj
wskaźnika
Nazwa wskaźnika
Produkt
Długość wybudowanych dróg na obszarach objętych rewitalizacją
Produkt
Długość zmodernizowanych dróg na obszarach objętych rewitalizacją
Produkt
Liczba wybudowanych obiektów infrastruktury drogowej
Produkt
Liczba zmodernizowanych obiektów infrastruktury drogowej
47
Produkt
Powierzchnia wybudowanych obiektów infrastruktury drogowej
Produkt
Powierzchnia zmodernizowanych obiektów infrastruktury drogowej
Produkt
Powierzchnia wybudowanych „plomb” w zabudowie
Produkt
Liczba budynków poddanych renowacji
Produkt
Powierzchnia budynków poddanych renowacji
Produkt
Liczba budynków poddanych termo-renowacji
Produkt
Powierzchnia budynków poddanych termo-renowacji
Produkt
Liczba budynków poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej
Produkt
Powierzchnia budynków poddanych remontowi/przebudowie infrastruktury technicznej
Produkt
Długość wybudowanej infrastruktury komunalnej w zakresie ochrony środowiska
Produkt
Długość przebudowanej/wyremontowanej infrastruktury komunalnej w zakresie ochrony środowiska
Produkt
Powierzchnia zdegradowanych dzielnic i obszarów miast poddanych rehabilitacji
Produkt
Liczba projektów walki z przestępczością i poprawy bezpieczeństwa mieszkańców
Produkt
Powierzchnia usługowa w wybudowanych „plombach”
Produkt
Powierzchnia usługowa w budynkach poddanych renowacji
Produkt
Liczba budynków przebudowanych/wyremontowanych na cele edukacyjno/społeczne
Produkt
Powierzchnia budynków zmodernizowanych na cele edukacyjno/społeczne
Produkt
Liczba budynków zmodernizowanych na inkubatory przedsiębiorczości
Produkt
Powierzchnia budynków zmodernizowanych na inkubatory przedsiębiorczości
Produkt
Powierzchnia zmodernizowanej lokalnej bazy kulturalnej i turystycznej
Produkt
Liczba wybudowanych lokalnych punktów informacji kulturalnej i turystycznej
Produkt
Liczba zmodernizowanych lokalnych punktów informacji kulturalnej i turystycznej
Produkt
Powierzchnia terenów rewitalizowanych przeznaczonych na małą infrastrukturę
Produkt
Liczba obiektów zmodernizowanych na cele kulturalne i turystyczne
Produkt
Powierzchnia obiektów zmodernizowanych na cele kulturalne i turystyczne
Produkt
Liczba systemów zabezpieczeń w obiektach dziedzictwa kulturowego
Produkt
Liczba nowych miejsc noclegowych
Produkt
Powierzchnia zmodernizowanych obiektów dziedzictwa kulturowego
Produkt
Powierzchnia usługowa na zrewitalizowanych terenach po-przemysłowych i po-wojskowych
Produkt
Powierzchnia wyremontowanej i przebudowanej infrastruktury publicznej na terenie zrewitalizowanym
Rezultat
Liczba przestępstw w mieście
48
Rezultat
Wskaźnik wykrywalności przestępstw
Rezultat
Liczba przedsiębiorstw zlokalizowanych na terenie zrewitalizowanym
Rezultat
Liczba nowych ofert programowych w zakresie kultury i turystyki
Rezultat
Liczba obiektów zabezpieczonych przed zagroŜeniami
Rezultat
Liczba nowych miejsc pracy powstała w wyniku realizacji projektów turystycznych i kulturalnych
Rezultat
Liczba osób korzystających z nowej lokalnej bazy kulturalnej i turystycznej
Rezultat
Powierzchnia usługowa faktycznie wykorzystywana
Rezultat
Liczba nowych przedsiębiorstw
Rezultat
Liczba nowych punktów usługowych na terenach zrewitalizowanych
Źródło: Wytyczne MGiP
49
7. System wdraŜania
Lokalny Program Rewitalizacji powiatu bieruńsko-lędzińskiego będzie wdraŜany
i
zarządzany przez władze powiatu. WdraŜanie zaplanowanych zadań inwestycyjnych
uzaleŜnione będzie od wielkości pozyskanych środków z Funduszy Strukturalnych Unii
Europejskiej.
Zakłada się otwartą formułę wdraŜania, umoŜliwiającą dokonywanie niezbędnych
zmian celem optymalnej i skutecznej realizacji zadań.
Dla sprawnego zarządzania i wdraŜania zakłada się powołanie Pełnomocnika ds.
Rewitalizacji, którego zadaniem będzie: koordynowanie i nadzór nad przygotowaniem
Lokalnego Programu Rewitalizacji na lata 2005-2013, aktualizacją tego planu w zaleŜności
od pojawiających się moŜliwości absorpcji środków zewnętrznych.
Pełnomocnik ds. rewitalizacji czuwać będzie nad osiąganiem załoŜonych celów
programu w płaszczyźnie:
a) finansowej (minimalizacja nakładów przy załoŜonym planie),
b) społecznej (wzrost liczby miejsc pracy, wzrost zadowolenia mieszkańców),
c) gospodarczej (przywrócenie utraconych funkcji gospodarczych oraz wzrost
atrakcyjności inwestycyjnej powiatu).
Pełnomocnikiem ds. rewitalizacji wyznacza się wicestarostę powiatu bieruńsko-lędzińskiego.
50
8. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej
8.1 System monitorowania Lokalnego Programu Rewitalizacji
Proces planowania procesu rewitalizacji wymaga wprowadzenia mechanizmu
monitorowania, który pozwoli na bieŜącą ocenę postępu prac wdroŜeniowych oraz okresową
weryfikację realizowanego programu.
Monitorowanie ma na celu zapewnienie zgodności realizacji projektów z wcześniej
zatwierdzonymi załoŜeniami i celami oraz wspomaganie procesu decyzyjnego.
Proces systematycznego zbierania i analizowania danych pod względem ilościowym
i jakościowym na temat wdraŜanych zadań w ramach programu w aspekcie finansowym jak
i rzeczowym określa się mianem monitoringu.
Jest to bieŜąca obserwacja ilościowych oraz jakościowych zmian wybranych
wielkości, mająca na celu zapewnienie informacji zwrotnych na temat skuteczności
i wydajności realizacji programu, a takŜe jego kontrolę lub korektę, jeŜeli sytuacja tego
wymaga.
Aby skutecznie prowadzić monitoring Lokalnego Programu Rewitalizacji zakłada się:
systematyczność zbierania danych,
porównywanie
stanu
rzeczywistego
z
przyjętymi
wcześniej
załoŜeniami
i podejmowanie ewentualnych działań zaradczych,
zaangaŜowanie władz powiatu w realizację projektów,
wyznaczenie osób odpowiedzialnych za zbieranie danych,
utworzenie lub wyznaczenie komórki organizacyjnej odpowiedzialnej za
monitorowanie Programu a w szczególności:
- koordynację monitoringu,
- zbieranie danych i informacji,
- organizację przeprowadzania badań terenowych (np. ankiet),
- gromadzenie i przetwarzanie danych i informacji,
- analizę danych i informacji,
- sporządzanie oceny wdraŜania Programu co najmniej raz w roku,
51
8.2 Ocena Lokalnego Programu Rewitalizacji
Ocena Lokalnego Programu Rewitalizacji (ewaluacja) polegać będzie na oszacowaniu
oddziaływania i wpływu pomocy strukturalnej Unii Europejskiej na przywrócenie i rozwój
funkcji gospodarczych powiatu oraz rozwiązanie specyficznych problemów gospodarczych,
przestrzennych i społecznych społeczności lokalnej w odniesieniu do celów programowych.
Ocena jest często mylona z takimi pojęciami jak: audyt, monitorowanie i kontrola. Od
audytu i kontroli ocena róŜni się przede wszystkim przedmiotem badania.
Audyt bada funkcjonowanie samej instytucji, jej gospodarność, legalność, celowość
i rzeczowość; kontrola - aspekty finansowe i prawne funkcjonowania instytucji, natomiast
ocena bada sam program i jego efekty.
Monitoring dotyczy przede wszystkim produktów i nakładów, podczas gdy ewaluacja
dodatkowo odnosi się do efektów długotrwałych, czyli oddziaływania, np.:
• wskaźnik bezrobocia wśród mieszkańców terenów zrewitalizowanych,
• migracje z terenów poddanych rewitalizacji,
• liczba mieszkańców na terenach zrewitalizowanych,
• liczba utrzymanych miejsc pracy (w okresie 2 lat),
• liczba utrzymanych punktów usługowych (w okresie 2 lat),
Wyniki oceny zobrazują postęp w zaspokajaniu potrzeb gospodarczych i społecznych
powiatu, stopień wzmocnienia jego atrakcyjności inwestycyjnej oraz wykaŜą efektywność
jednostki samorządu terytorialnego w pozyskiwaniu środków z Funduszy Strukturalnych Unii
Europejskiej.
W związku z realizacją Programu zakłada się sporządzenie oceny oddziaływania
pomocy
strukturalnej
Unii
Europejskiej
po
zakończeniu
przedsięwzięć, na podstawie:
-
wskaźników osiąganych efektów,
-
sporządzanych raportów okresowych,
-
organizowanych spotkań z mieszkańcami,
-
obserwacji zjawisk społecznych i gospodarczych.
52
realizacji
planowanych
8.3 Sposoby inicjowania współpracy pomiędzy sektorem publicznym,
prywatnym i organizacjami pozarządowymi
Inicjowanie
współpracy
pomiędzy
sektorem
publicznym,
prywatnym
i organizacjami pozarządowymi stanowi integralny element realizacji Lokalnego Programu
Rewitalizacji, zwiększający jego efektywność i zasięg oddziaływania. Organizowanie takiej
współpracy zakłada:
-
informowanie o podejmowanych działaniach,
-
konsultowanie zadań z podmiotami sektora prywatnego i organizacjami
pozarządowymi,
-
aktywizację środowisk społecznych,
-
inicjowanie nowych koncepcji rozwoju powiatu,
-
organizowanie spotkań informacyjnych i doradczych, w tym związanych
z planowanymi zadaniami inwestycyjnymi władz powiatu.
8.4 Wizualizacja i aspekt medialny Lokalnego Programu Rewitalizacji
Proces wizualizacji polega na uświadomieniu społeczności lokalnej jej wiodącej roli w
procesie rewitalizacji zdegradowanych obszarów powiatu i uzyskaniu maksymalnej ilości
informacji zwrotnej od społeczności lokalnej uczestniczącej w realizacji zadań. Wymaga
aktywizacji potencjałów innowacyjności i przedsiębiorczości mieszkańców, środowisk
gospodarczych i społecznych.,
Wizualizacja Lokalnego Programu Rewitalizacji zakłada:
• informowanie mieszkańców o planowanych działaniach oraz o postępach we
wdraŜaniu projektów,
• pobudzanie zbiorowości mieszkańców, instytucji i organizacji do działań
samorządowych i podejmowania inicjatyw w celu rozwoju powiatu,
• podniesienie świadomości opinii publicznej o rezultatach zaangaŜowania
samorządu lokalnego w działania słuŜące rozwojowi powiatu,
• informowanie społeczeństwa o aktywności władz lokalnych w pozyskiwaniu
środków Unii Europejskiej.
Realizacja powyŜszych zamierzeń będzie osiągana poprzez:
• współpracę z mediami - telewizją i radiem,
53
• zamieszczanie informacji na stronie internetowej powiatu,
• zamieszczanie informacji w prasie,
• organizowanie spotkań ze środowiskami gospodarczymi i organizacjami
pozarządowymi zaangaŜowanymi w rozwój powiatu.
Zgodnie z wymaganiami związanymi z promocją unijnego źródła dofinansowania
wszystkie materiały informacyjne i promocyjne, a takŜe dokumenty stosowane podczas
realizacji projektów współfinansowanych ze środków ZPORR w ramach Lokalnego
Programu Rewitalizacji, będą zawierały logo Unii Europejskiej, logo Zintegrowanego
Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, oraz tekst opisujący fundusz zaangaŜowany
w projekt. W szczególności zakłada się stosowanie następujących narzędzi informacji,
promocji i komunikacji społecznej:
-
tablice pamiątkowe,
-
broszury i ulotki,
-
ogłoszenia,
-
materiały multimedialne,
-
bilbordy,
-
materiały prasowe,
-
plakaty,
-
strona internetowa.
54
Spis tabel:
Tabela 1:
Ludność i obszar w rozbiciu na gminy, s.4
Tabela 2:
Ludność wg przedziałów wiekowych (stan na dzień 31.12.2003 r.), s.4
Tabela 3:
Ludność wg przedziałów wiekowych (stan na dzień 31.12.1998 r.), s.5
Tabela 4:
Ludność – przyrost naturalny i migracja 2003r., s.5
Tabela 5:
Ludność – przyrost naturalny i migracja na tle Polski i województwa śląskiego,2003r., s.6
Tabela 6:
Wykaz obiektów znajdujących się na terenie powiatu bieruńsko-lędzińskiego wpisanych do
rejestru zabytków województwa śląskiego, s.9
Tabela 7:
Pracujący według branŜ w podziale na wybrane sekcje PKD (stan na dzień 31.12.2003 r.), s.12
Tabela 8:
Stan podmiotów gospodarczych w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego w 2004 r., s.12
Tabela 9:
Ludność w wieku 13 lat i więcej według poziomu wykształcenia w 2002 r., s.13
Tabela 10:
Stopa bezrobocia w latach 2002-2004 (stan na dzień 31.12.), s.14
Tabela 11:
Bezrobocie w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego w latach 2002-2004 (stan na dzień 31.12),
s.14
Tabela 12:
Bezrobocie według struktury płci (stan na dzień 31.12.2003 r.), s.14
Tabela 13:
Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w 2004 r. w gminach powiatu bieruńskolędzińskiego, s.15
Tabela 14:
Przyczyny korzystania ze świadczeń pomocy społecznej w 2004 r.(w %) w gminach powiatu
bieruńsko-lędzińskiego, s.15
Tabela 15:
Cele rewitalizacji, s.29
Tabela 16:
Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w 2004 r. w gminach powiatu
Tabela 17:
Przyczyny korzystania ze świadczeń pomocy społecznej w 2004 r. (w %) w gminach powiatu
Tabela 18:
Liczba bezrobotnych z udziałem kobiet z podziałem na gminy w 2004 r. w powiecie
bieruńsko-lędzińskim, s.34
Tabela 19:
Liczba przestępstw z podziałem na gminy w latach 2002-2004 w powiecie
bieruńsko-lędzińskim, s.35
Tabela 20:
Liczba przestępstw na 1000 mieszkańców w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego
w 2004 r., s.36
Tabela 21:
Stan podmiotów gospodarczych w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego w 2004 r. s.36
Tabela 22:
Pracujący w gospodarce narodowej w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego., s.37
Tabela 23:
Obszary wymagające rekultywacji w powiecie bieruńsko-lędzińskim, s.38
Tabela 24:
Analiza porównawcza kryteriów wyboru obszarów rewitalizacji (wg skali wagowej), s.39
Tabela 25:
Plan finansowy na lata 2005-2006, s.45
Tabela 26:
Wskaźniki pomiaru efektów realizacji Lokalnego Programu Rewitalizacji, s.47
55
Spis wykresów:
Wykres 1:
Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w 2004 r. w gminach powiatu bieruńskolędzińskiego, s.31
Wykres 2:
Udział rodzin korzystających z pomocy społecznej z powodu ubóstwa w 2004 r. (w %)
w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego, s.32
Wykres 3:
Udział rodzin korzystających z pomocy społecznej z powodu długotrwałej choroby w 2004 r.
(w %) w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego, s.33
Wykres 4:
Udział rodzin korzystających z pomocy społecznej z powodu bezrobocia w 2004 r. (w %) w
gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego, s.33
Wykres 5:
Udział rodzin korzystających z pomocy społecznej z powodu bezradności w sprawach
opiekuńczo-wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego w 2004 r. (w %) w
gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego, s.33
Wykres 6:
Liczba osób bezrobotnych przypadająca na 1000 mieszkańców w gminach powiatu bieruńskolędzińskiego w 2004 r., s.35
Wykres 7:
Liczba przestępstw na 1000 mieszkańców w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego
w 2004 r., s.36
Wykres 8:
Liczba podmiotów gospodarczych w gminach powiatu bieruńsko-lędzińskiego w 2004r. s.37
Wykres 9:
Gminy w powiecie bieruńsko-lędzińskim wg potrzeby podjęcia działań rewitalizacyjnych, s.40
Spis rysunków:
Rysunek 1:
Podział administracyjny województwa śląskiego s.19
Rysunek 2:
Cele generalne i priorytety strategii rozwoju województwa śląskiego na lata 2000-2015, s.22
Rysunek 3:
Gospodarka i tereny przemysłowe województwa śląskiego, s.23
Rysunek 4:
Dynamizacja i restrukturyzacja przestrzeni województwa śląskiego, s.26
PRZEWODNICZĄCY RADY
Joachim Pinocy
56

Lokalny Program Rewitalizacji powiatu bieruńsko

Transkrypt

Podobne dokumenty

OBSZAR A – MIEJSKI PRZYFABRYCZNY

Wnioski zespołu ds. rewitalizacji – do wykorzystania / realizacji

Projekt „Odnowa naszej miejscowości dzięki lokalnej aktywności

dr inż.arch.Dominika Pazder – architekt posiadający certyfikat

Nowe życie w mieście? Dylematy rewitalizacji

Portal miasta Sławków - Spotkanie w sprawie programu rewitalizacji

Karta projektu - Urząd Miasta Żory