Plan Pracy Komisji Młodzieżowej Szkolnych Kół Turystyczno

Transkrypt

Rok Turystyki Rodzinnej PTTK
Międzynarodowy Rok Lasów
Komisja Młodzieżowa
Polskie Towarzystwo Turystyczno - Krajoznawcze
Oddział Babiogórski w Żywcu
34-300 Żywiec ul. 3 Maja 16
telefon: 33 861 26 34
http://zywiec.pttk.pl/
Żywiec, dnia 1 stycznia 2011 r.
Plan Pracy Komisji Młodzieżowej
Szkolnych Kół Turystyczno-Krajoznawczych
oraz
ważniejsze działania podejmowane przez inne
Komisje, Koła i Zarząd Oddziału
Oddział Babiogórski PTTK w Żywcu
pierwsze półrocze 2011 roku.
Akcje turystyczne dofinansowane są ze środków Urzędu Miejskiego w Żywcu
oraz Starostwa Powiatowego w Żywcu.
Wszelkie akcje turystyczne organizowane są z reguły w dni wolne od zajęć dydaktycznych
w szkołach.
Prosimy o wpłatę pieniędzy na wycieczki w siedzibie Oddziału PTTK przynajmniej na 10 dni przed
wyjazdem oraz ubezpieczenie grup turystycznych przez opiekunów SKKT. Pozostałe osoby
ubezpieczają się indywidualnie lub przez organizatora wyjazdu po uprzednim podaniu numeru
PESEL-a i adresu zamieszkania.
Propozycje tras rajdowych, wycieczek, obozów i konkursów w 2011 roku.
1. 4 stycznia 2011 r. (wtorek).
Spotkanie Opiekunów SKKT w siedzibie PTTK Żywiec o godz. 1600.
2. 16 stycznia 2011 r. (niedziela).
Spotkanie opłatkowe w Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa
w Pietrzykowicach.
organizator: kapelan Oddziału Babiogórskiego PTTK Żywiec; ks. Jan Goryl.
Zapisy oraz wpłaty pieniężne w siedzibie Oddziału PTTK Żywiec,
tel. (33) 861 26 34.
♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥
Przerwa zimowa – 2011 r.
XX Spotkanie Miłośników Gór – Żywiec’2011.
Program spotkania:
– prelekcja związana z popularyzacją turystyki,
– konkurs piosenki turystycznej,
– konkurs plastyczny,
– podsumowanie konkursu fotograficznego.
Spotkanie odbędzie się w Żywieckim Centrum Kultury.
organizator: Jacek Seweryn.
Szczegółowe informacje i zapisy u kolegi Jacka Seweryna.
2
4. 19 stycznia 2011 r. (środa).
Wycieczka turystyczna na Szyndzielnię.
trasa: Żywiec – Szyndzielnia (1026 m n.p.m. wyjazd kolejką gondolową) – Klimczok (1117 m n.p.m.)
Szczegółowe informacje i zapisy u kolegi Jacka Seweryna.
uwaga: w schronisku na Klimczoku znajduje się punkt kontrolny Międzynarodowej Odznaki Turystycznej.
5. 21 stycznia 2011 r. (piątek).
Wycieczka turystyczna do Bielska-Bałej Śladami Toli, Bolka i Lolka.
trasa: Żywiec – Bielko-Biała: Muzeum Techniki i Włókiennictwa – Studio Filmów Rysunkowych,
w trakcie zwiedzania będzie przedstawiona prezentacja realizacji filmów animowanych (rysunkowych),
która obejmuje:
– wykład na temat animacji (ze szczególnym uwzględnieniem filmu rysunkowego) – ok. 30 min.
– zwiedzanie pracowni: animacji i malarni (skanowanie i malowanie komputerowe), pokoju zdjęć i sali nagrań dźwięku – ok. 30
min
– projekcję filmów w kinie – ok. 40 min. Orientacyjny czas trwania prezentacji – ok. 2 godz.
długość trasy przejazdu autokarem: około 50 km. – na trasie wizyta w McDonald's.
Wyjazd autokarem o godz. 800 z Żywca z parkingu przy Miejskim Centrum Kultury (M).
koszt: 30 zł. (cena obejmuje: przejazd autokarem bilety wstępu do zwiedzanych obiektów)
osoba prowadząca: Andrzej Szewczyk, SKKT Gimnazjum nr 2 Żywiec.
Zapisy telefoniczne prowadzi Andrzej Szewczyk pod numerem 33 8614277 lub 795279180, wpłaty
pieniężne w Oddziale PTTK Żywiec.
XV Rajd Poznajemy Województwo Śląskie.
Trójwymiarowa ekranizacja filmu pt. Podróż „Wędrowca do Świtu”.
trasa: Żywiec – Bielsko-Biała: projekcja filmu trójwymiarowego (format 3D) Podróż „Wędrowca do
Świtu” w reżyserii Michalea Apteda na podstawie Opowieści z Narni C.S. Lewisa w kinie Cinema City
przy Gemini Park na ul. Leszczyńskiej (początek seansu o godz. 1000, projekcja trwa 113 min.) –
Katowice Panewniki: podziwianie największej w Europie szopki bożonarodzeniowej w Klasztorze
i Bazylice Braci Mniejszych – Tychy: zwiedzanie Muzeum Miejskiego (jeżeli zdążymy ponieważ muzeum
we wtorki otwarte jest do godz. 1600) – na trasie wizyta w McDonald's – Żywiec.
długość trasy przejazdu autokarem: około 180 km
Koszt około: 35 zł. (przejazd autokarem oraz wejścia do kina i pozostałych zwiedzanych obiektów)
3
7. 27 stycznia 2011 r. (czwartek).
Wycieczka turystyczna do Krakowa.
XV Rajd „Szlakiem zamków i sanktuariów Ziemi Krakowskiej.”
trasa: Żywiec – Kraków – Sukiennice: zwiedzanie Galerii Sztuki Polskiej XIX w. (istnieje możliwość
wypożyczenia audioprzewodnika w cenie 5 zł po uprzednim pozostawieniu w depozycie dokumentu
zawierającego dane na temat tożsamości, innego niż dowód osobisty) – Muzeum Podziemia Rynku trasa
turystyczna, Śladem europejskiej tożsamości Krakowa – spacer po Rynku – Salwator: zwiedzanie
Klasztoru sióstr Norbertanek zwanych Pannami Zwierzynieckimi – Żywiec.
długość trasy przejazdu autokarem: około 200 km.
koszt: 40 zł. (cena obejmuje: przejazd autokarem bilety wstępu do zwiedzanych muzeów wraz
z przewodnikiem po Podziemiach Rynku)
♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥
8. 5 luty 2011 r. (sobota).
Szlak Papieski – Droga Światła
Spotkanie turystyczne zorganizowane w 53 rocznicę pobytu księdza Karola Wojtyły w schronisku
PTTK na Hali Lipowskiej.
Informacja turystyczna:
Wędrówka odbył w lutym 1958 r. razem z kilkuosobową grupą ze Środowiska. Udali się wtedy szlakiem zielonym z Milówki
przez Halę Boraczą na Halę Lipowską. W schronisku na Hali Lipowskiej przebywał ksiądz Karol od 9 do 12 lutego na kursie
narciarskim. Tam też odprawiał Mszę Świętą. O tym pobycie wiadomość przekazała Maria Bucholc w „Zapisie drogi”, która
z dużym trudem brnąc przez zaspy śnieżne, dołączyła się do grupy. Może i ta przygoda podsunęła Księdzu Wojtyle myśl, którą
zapisał w pamiętniku innej uczestniczki, Marii Kiperskiej:
„W górach chodź zawsze tak, aby nie gubić znaków - Wujek.”
Na najbardziej malowniczym odcinku Szlaku Papieskiego, wiodącym ze Złatnej Huty na szczyt Lipowskiej wytyczono Drogę
Światła. Jest to ustanowione przez Jana Pawła II nabożeństwo wielkanocne, którego przebieg wzorowany jest na Drodze
Krzyżowej. Składa się na nią czternaście stacji (analogicznie do medytacji pasyjnych), opartych na tekstach Ewangelii
i Dziejów Apostolskich, opowiadających o kolejnych spotkaniach zmartwychwstałego Jezusa z bliskimi Mu ludźmi. Każda
z wymienionych stacji ma formę skalnego głazu z mosiężną tablicą. Na tablicach tych widnieją: insygnia papieskie, wizerunek
Ojca Świętego oraz nazwa stacji i jej motyw przewodni.
organizator: Oddział Babiogórski PTTK w Żywcu, Komisja Turystyki Górskiej.
tel. (33) 861 26 34.
uwaga: w schronisku PTTK na hali Rysianka znajduje się punkt kontrolny Międzynarodowej Odznaki Turystycznej.
4
9. 24 marca 2011 r. (czwartek).
XXVIII Rajd Powitania Wiosny - Marzanna’2011.
Szlakiem kaskad rzeki Wisły.
trasa: Żywiec – Wisła Czarne: zwiedzanie Zamku Prezydenta Republiki Polskiej (wejścia o godz. 11
i 1230) oraz drewnianej kaplicy pod wezwaniem św. Jadwigi Śląskiej z 1909 r. zbudowanej w stylu
tyrolskim – spacer wokół Jeziora Czerniańskiego (do którego wpływa Biała i Czarna Wisełka) i wzdłuż
Białej Wisełki do Kaskad Rodła (wodospadów o wysokości dochodzącej do 5 m) – Wisła: zwiedzanie
Galerii Sportowe Trofea Adama Małysza, spacer po głównym deptaku, w Domu Zdrojowym podziwianie
figury Adama Małysza z białej czekolady o wysokości 2,5 i masie 180 kg – Wisła Malinka: skocznia
narciarska – Żywiec.
uwagi:
1. Ponieważ zameczek w Wiśle jest jedną z rezydencji Prezydenta RP, zwiedzanie może zostać odwołane w związku z wizytą
głowy państwa.
2. Warunkiem zwiedzania zameczku jest wcześniejsze przesłanie do Biura Ochrony Rządu listy uczestników. W związku z tym
proszę o przesłanie na adres [email protected] listy uczestników lub dostarczenie jej do siedziby Oddziału PTTK Żywiec
według wzoru.
Lp. imię i nazwisko
1.
adres
PESEL (lub numer legitymacji szkolnej)
3. Każda osoba zwiedzająca musi posiadać przy sobie dokument potwierdzający jej tożsamość, na którym jest podany
numer PESEL.
4. W trakcie rajdu zostanie przeprowadzony konkurs na Najpiękniejszą Marzannę.
koszt: 20 zł. lub 25 zł. dla osób dorosłych, które nie są członkami PTTK. (przejazd autokarem, wejścia do
zwiedzanych obiektów)
Zamek Prezydenta RP w Wiśle zbudowany został w latach 1929 - 1930 w miejscu spalonego drewnianego zameczku
myśliwskiego Habsburgów z początków XX wieku. Był darem ludu Śląskiego – powracającego po ponad 600 lat do Macierzy
dla Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego i jego następców. Zamek w Wiśle jest awangardowym dziełem polskiej
myśli architektonicznej i artystycznej okresu XX-lecia międzywojennego. O jego unikalności świadczy nie tylko architektura,
lecz również bezprecedensowy jak na tamten okres wystrój i wyposażenie wnętrz. Współpracownikami Adolfa SzyszkoBohusza przy projektowaniu rezydencji byli Andrzej Pronaszko i Włodzimierz Padlewski. Zamkowe wnętrza zdobiły barwne
polichromie oraz unikalne w swojej formie meble wykonane ze stali chromowej, drewna, skóry i pluszu, jak również
zaprojektowane indywidualnie dla poszczególnych pomieszczeń żyrandole, lampy i kinkiety. Większość pierwotnego
wyposażenia przetrwała do dnia dzisiejszego.
5
10. 9 kwietnia 2011 r. (sobota).
XXXVIII Ogólnopolski Młodzieżowy Turniej Turystyczno – Krajoznawczy
Etap powiatowy – Żywiec’2011.
W ramach turnieju zostaną przeprowadzone:
1. Pisemny test wiedzy turystyczno – krajoznawczej.
2. Pisemny test topograficzny. Proszę zabrać długopis i linijkę.
3. Pisemny oraz praktyczny (jazda na rowerze) test znajomości przepisów ruchu drogowego.
4. Pisemny oraz praktyczny test znajomości udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach.
Proszę zabrać apteczkę.
5. Marsz na orientację połączony z wyznaczanie azymutu. Proszę zabrać kompas.
6. Ocena prezentacji koła SKKT. Przygotować na dwóch stronach formatu A4 prezentację koła SKKT,
oddzielnie dla każdej zgłoszonej drużyny.
Rozpoczęcie turnieju o godz. 900 w Zespole Szkół Ogólnokształcących im. M. Kopernika w Żywcu, ul.
Słowackiego 2 lub w Gimnazjum nr 2 Żywiec.
Drużyny proszę zgłaszać do 10 kwietnia 2011 w siedzibie Oddziału PTTK Żywiec.
11. 16 kwietnia 2011 r. (sobota).
IV Zlot Oddziałów PTTK województwa śląskiego – Polski i Czeski Cieszyn.
Oddział PTTK Beskid Śląski w Cieszynie organizuje zlot, którego celem jest poznanie zabytków
Polskiego i Czeskiego Cieszyna.
Zapisy oraz wpłaty pieniężne w siedzibie Oddziału PTTK Żywiec, tel. (33) 861 26 34.
uwagi:
1. Proszę załatwić sobie dodatkowe, bezpłatne ubezpieczenie z Narodowego Funduszu Zdrowia.
2. W tym celu należy pobrać w miejscu pracy; dorośli druki: ZUS ZUA, ZUS RMUA, dzieci dodatkowo druk ZUS ZCZA;
szczegółowe informacje tel. 33 475 44 66
12. kwiecień/maj 2011 r. (sobota).
XIII Wiosenny Zlot Ekologiczny „Czyste Góry 2010”
Oddzielne regulaminy termin i miejsce zlotu zostaną przesłane do szkół.
organizator: Starostwo Powiatowe w Żywcu.
13. 30 kwietnia – 3 maja 2011 r. (sobota – wtorek) – cztery dni.
Wycieczka turystyczna Piastowskim Szlakiem – Poznań’2011.
trasa:
dzień pierwszy (sobota, 30 kwietnia): Żywiec – Antonin: zwiedzanie drewnianej rezydencji wzniesionej
w latach 1821-1825 dla namiestnika Wielkiego Księstwa Poznańskiego, księcia Antoniego Henryka
Radziwiłła przez Karola Schinkla – Gołuchów: zwiedzanie zamku pochodzącego z XVI w.
przekształconego przez Izabelę z Czartoryskich Działyńską w rezydencję wzorowaną na francuskich,
renesansowych zamkach z nad Loary – Śmiełów: zwiedzanie klasycystycznego pałacyku rodziny
Gorzeńskich siedziby Muzeum im. Adama Mickiewicza. W muzeum zgromadzono eksponaty związane
z pobytem Adama Mickiewicza w Śmiełowie i okolicznych dworach od sierpnia 1831 do marca 1832 –
Gniezno – obiadokolacja i nocleg.
6
Długość trasy przejazdu autokarem: około 450 km.
dzień drugi (niedziela, 1 maja): Gniezno: śniadanie; zwiedzanie Muzeum Początków Państwa
Polskiego – Poznań: zwiedzanie Muzeum Narodowego Galeria Rzeźby i Malarstwa z niezwykle
bogatymi zbiorami malarstwa europejskiego i polskiego oraz zabytkami sztuki romańskiej i gotyckiej. Są
tu m.in. obrazy Matejki, Malczewskiego, Poznańskiej, Belliniego, Bronzina, Zurbarana i Ribery, Ostrów
Tumski, katedra św. św. Piotra i Pawła na Ostrowie Tulskim, Stary Rynek, kościół św. Stanisława,
Muzeum Narodowe, Mauzoleum i cmentarz zasłużonych Wielkopolan, cesarski zamek, Pomnik
Poznańskiego Czerwca – Puszczykowo: Dom Arkadego Filera, rekonstrukcja w skali 1:1 okrętu
flagowego Krzysztofa Kolumba Santa Maria – Września: w 1901 r. doszło tu do słynnego protestu dzieci
szkolnych przeciw wprowadzeniu przez pruskie władze nauczania religii w języku niemieckim – Winna
Góra: majątek od 1807 r. został darowany generałowi Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu, który zmarł w
winnej Górze 6 czerwca 1818 r. Jego grobowiec wzorowany na rzymskim sarkofagu znajduje się w
kaplicy w miejscowym kościele pw. św. Michała Archanioła – Gniezno – obiadokolacja i nocleg.
Długość trasy przejazdu autokarem: około 150 km.
dzień trzeci poniedziałek, 2 maja): Gniezno: śniadanie; zwiedzanie pierwszej stolicy Polski i koronacji
pięciu królów – Bazyliki Archikatedralnej Wniebowzięcia NMP i św. Wojciecha, sarkofag relikwiami
św. Wojciecha, romańskie Drzwi Gnieździeńskie z około 1175 r.– Żnin – przejazd koleją wąskotorową z
szybkością 30 km/godz. ze Żnina do Biskupina (czas przejazdu 40 minut) – Biskupin: zwiedzanie jednej
z największych atrakcji turystycznych w Polsce; rezerwatu archeologicznego w Biskupinie, którym jest
grodzisko obronne kultury łużyckiej z lat 750-400 p.n.e. – Gąsawa: zwiedzanie barokowego,
zbudowanego w 1674 r. z drewna modrzewiowego kościoła Matki Bożej i św. Mikołaja z odkrytymi
ostatnio wspaniałymi polichromiami o powierzchni ponad 700 m2 – Mogilno: zwiedzanie kompleksu
opactwa benedyktynów z połowy XII w. (będącego jedną z kolebek polskiego chrześcijaństwa) oraz
kościoła pw. św. Jana Apostoła – Wylatowo: pole pana Filipczaka jest od kilku lat Mekką polskich
badaczy UFO za sprawą pojawiających się co roku kręgów i piktogramów „wygniecionych” w zbożu –
Imiołki: przejście przez Bramę III Tysiąclecia (Brama Ryby) – Gniezno – obiadokolacja i nocleg.
długość trasy przejazdu autokarem: około 150 km
dzień czwarty (wtorek, 3 maja): Gniezno – Kórnik: zwiedzanie neogotyckiego pałacu rodziny
Działyńskich i Zamojskich (Muzeum Wnętrz) wzniesionego na podstawie projektu Karola Schinkla, przy
kórnickim pałacu znajduje się najstarszy i największy w Polsce ogród dendrologiczny, czyli arboretum z
ponad 3 tyś. gatunków drzew i krzewów – Rogalin: zwiedzanie pałacu rodu Raczyńskich herbu Nałęcz
(Muzeum Wnętrz) oraz skupiska słynnych dębów rogalińskich – Rydzyna: królewska rezydencja
Stanisława Leszczyńskiego – Żywiec.
całkowita długość trasy przejazdu autokarem: około 1300 km.
wyjazd autokarem 30 kwietnia o godz. 700 z Żywca z parkingu przy Miejskim Centrum Kultury.
koszt: 340 zł. lub 350 zł. dla osób dorosłych, które nie są członkami PTTK
Cena: 340 – 350 zł. obejmuje:
 transport autokarem,
 3 noclegi + 3 śniadania + 3 obiadokolacje,
 obsługa pilota, w drugim i trzecim dniu zostanie wynajęty przewodnik z Oddziału PTTK Gniezno,
 ubezpieczenie grupowe,
 wstępy wszystkich zwiedzanych do obiektów,
Przy zapisie na wycieczkę obowiązuje wpisowe w wysokości 200 zł.
pieniężne w Oddziale PTTK Żywiec
7
uwagi:
1. Trasa wycieczki może ulec zmianie. Przedstawiony plan wycieczki jest bardzo rozbudowany. Może się okazać, że zabraknie
czasu na zwiedzenie któregoś z obiektów. Pominięcie jakiegoś miejsca może być spowodowane również powodami
niezależnymi od organizatora wycieczki np. jego chwilowego zamknięcia.
2. Uczestnicy zabierają: aktualne legitymacje szkolne, studenckie nauczycielskie itp., pantofle, obuwie zmienne, parasole,
podstawowe środki medyczne.
3.Zwiedzania Poznania odbędzie się pod kierunkiem wynajętego przewodnika z Oddziału PTTK Gniezno.
Informacja historyczna:
Zamek w Kórniku:
Jego początki sięgają średniowiecza. Obronna budowla otoczona fosą, dostęp do niej był możliwy przez most zwodzony oraz
spuszczaną okutą kratę. Do dziś z tego okresu zachowały się stare mury i piwnice obiektu. W połowie XVI wieku zamek
rozbudowano i zwiększono jego funkcje obronne. W XVIII wieku Teofilia z Działyńskich przeobraziła średniowieczny zamek
w barokowy pałac. Zamek dzisiejszy kształt - neogotycki, o wyglądzie i charakterze nawiązującym do budowli obronnych zawdzięcza Tytusowi Działyńskiemu. W murach zamku mieści się muzeum z wieloma unikatowymi eksponatami, m.in. meble
różnych stylów i epok, obrazy mistrzów polskich i europejskich, rzeźby, kolekcje numizmatyczne, militaria polskie i wschodnie,
wyroby rzemiosła artystycznego z porcelany i srebra oraz zbiory etnograficzne i przyrodnicze z Australii i Oceanii. Jak głosi
legenda: nocami po parku i zamkowych komnatach przechadza się Teofilia z Działyńskich zwana Białą Damą.
Zbrodnia gąsawska, nazywana także krwawą łaźnią w Gąsawie to nazwa wydarzeń, z jesieni 1227 r. w Gąsawie. Podczas
zjazdu władców Leszka Białego, Władysława Laskonogiego, Henryka Brodatego i Konrada mazowieckiego doszło do najazdu
Świętopełka pomorskiego na łaźnię, w której przebywali.
Ciężko rannego Henryka uratował jeden z jego rycerzy. Leszkowi udało się uciec konno, ale napastnicy dogonili go
i zamordowali w pobliskim Marcinkowie.
Śmierć Leszka Białego zamordowanego pod Gąsawą jesienią 1227 r. budzi zainteresowanie historyków, gdyż - pomijając
okoliczności zabójstwa - stała się wydarzeniem zamykającym pewną epokę w dziejach Polski Piastów. Leszek Biały był
bowiem ostatnim księciem krakowskim, który zachował resztki zwierzchnictwa nad pozostałymi Piastami.
Rozbieżności na temat śmierci Leszka dotyczą przede wszystkim kwestii zleceniodawcy i wykonawcy zabójstwa. W literaturze
oskarżani są przede wszystkim Świętopełk pomorski i Władysław Odonic, ale także Władysław Laskonogi i Henryk Brodaty, co
powoduje, że do podejrzanych zalicza się całą ówczesną rodzinę Piastów z wyjątkiem rodzonego brata Leszka – Konrada
mazowieckiego i nie mieszającego się na ogół do spraw ogólnopolskich księcia opolskiego Kazimierza.
Problem jest też z określeniem celów zjazdu w Gąsawie (czy był to zwykły zjazd dzielnicowy, czy może spotkanie podczas
wyprawy zbrojnej książąt przeciwko... w tym miejscu również mamy kilka opcji do wyboru, w rachubę bowiem wchodzą
Świętopełk, Władysław Odonic, czy też może obaj książęta naraz).
Historycy są w zasadzie zgodni tylko w paru kwestiach: daty śmierci Leszka i że nastąpiła ona w okolicach Gąsawy (właściwie
w odległym o jakieś dwa kilometry w kierunku Gniezna Marcinkowie). Podana poniżej próba rekonstrukcji wydarzeń nie musi,
więc w pełni odpowiadać prawdzie.
Usadowienie się Władysława Odonica w 1223 roku w Ujściu nad Notecią i w 1225 roku w Nakle skłoniły, liczącego już grubo
ponad sześćdziesiąt lat Władysława Laskonogiego do zacieśnienia stosunków z Henrykiem Brodatym i Leszkiem Białym. Ceną,
za którą Leszek Biały zgodził się wspomóc Władysława Laskonogiego w walce z niewygodnym bratankiem, było zawarcie
układu o przeżycie, na co książę gnieźnieński zgodził się tym chętniej, że krok ten odsuwał od dziedziczenia znienawidzonego
bratanka.
Tajemnicze kręgi:
Wylatowo jest miejscem, które od 2000 roku stało się centrum spotkań ludzi zainteresowanych zjawiskami paranormalnymi.
Wszystko stało się za sprawą pojawiających się tam znaków zbożowych, tzw. piktogramów. Powstało tam ich kilkanaście,
a wszystko to w latach 2000 do 2005. Czy kręgi tam pojawiały się tylko wtedy? Niektórzy mieszkańcy twierdzą, że pojawiały
się już tam wcześniej, ale nie ma na to żadnych dowodów. Dopiero jednak 2000 rok i lata późniejsze nadały temu zjawisku
rozgłos.
Jeżeli wierzyć słowom Jerzego Szpuleckiego, to takie piktogramy powstawały tam już za czasów wojny. W czasie okupacji
Niemcy prowadzili nawet dochodzenie, gdyż podejrzewali, że zboże zostało zniszczone przez mieszkańców. Czy po roku 2005
powstawały lub powstaną jeszcze piktogramy? Fakty są takie, że po roku 2005 ilość doniesień o UFO i kręgach w zbożu bardzo
zmalała. Oficjalnie przyjmuje się, że nie było kręgów zbożowych po roku 2005, jednak czy na pewno? Dowiedzieliśmy się
w 2009 roku, że rolnicy nie chcą mówić i nagłaśniać tego zjawiska. Nie jest im na rękę, aby przerywać koszenie i pokazywać
całemu światu to, co dla nich nie ma znaczenia i przynosi im tylko straty. Nagłośnienie bowiem powstania piktogramu skutkuje
taką ilością odwiedzających ludzi, że zboże zostaje całkowicie zdeptane. Z nieoficjalnych źródeł wiem, że piktogramy były na
polach w Wylatowie po roku 2005, lecz „zmowa” mieszkańców jest na tyle mocna, iż nie będziemy tego tematu rozwijać.
8
14. 7 maja 2011 r. (sobota).
Otwarcie Sezonu Turystycznego, Grojec’2011.
Spotkanie turystyczne na Grojcu (612 m.n.p.m.), rozpoczynające sezon letnich wędrówek turystycznych.
W ramach imprezy ognisko i konkurs dla dzieci i młodzieży wiedzy z zakresu krajoznawstwa, przyrody
i historii Żywiecczyzny. Dojście na szczyt dużego Grojca dowolną trasą i zgłoszenie się u organizatorów
do godziny 1400.
Dodatkowe informacje i zapisy w siedzibie Oddziały PTTK Żywiec.
organizator: Koło Miejskie PTTK w Żywcu im. inż. Rudolfa Niemczyka.
15. 8 maja 2011 r. (niedziela).
Wycieczka turystyczna do Czech – Girowa Góra Zlotów Czarownic’Czechy 2011.
trasa: Żywiec – Jaworzynka – Wawrzaczowy Groń (688 m n.p.m.) – Hrčava: kościół pw. św. św.
Cyryla i Metodego z 1936 r., Grota z Lourdes (Lurdská jeskyn) niewielka, kamienna grota, zbudowana
w 1937 r. z resztek kamieni użytych przy budowie kościoła, w środku znajduje się figura Matki Boskiej,
a przed grotą źródełko z wodą o leczniczych właściwościach, karczma U Sikory mieszcząca się w budynku
z 1927 r., kuźnia z XIX w. – Komorowski Gruń (739 m n.p.m. Komorovský Grúň) – Girowa (840 m
n.p.m. Gírová ), schronisko turystyczne – Hrčava – Jaworzynka – Żywiec.
organizator: Koło Miejskie PTTK w Żywcu, im. inż. Rudolfa Niemczyka,
Komisja Młodzieżowa.
koszt: 20 zł. (przejazd autokarem, ubezpieczenie grupowe)
organizator: Koło Miejskie PTTK w Żywcu, im. inż. Rudolfa Niemczyka, Komisja Młodzieżowa SKKT
osoby prowadzące: Jakub Nowak, Zespół Szkół Agrotechnicznych i Ogólnokształcących im. Józefa
Piłsudskiego w Żywcu-Moszczanicy,
Andrzej Szewczyk, SKKT Gimnazjum nr 2 Żywiec.
Girowa – szczyt w Beskidzie Śląskim, wznoszący się w głównym grzbiecie Karpat ok. 4 km na północny wschód od Przełęczy
Jabłonkowskiej, na terenie Czech, jak i cały odcinek tego grzbietu, tworzący jeden, dość rozległy masyw, sięgający od
Przełęczy Jabłonkowskiej na zachodzie po granicę państwową polsko-czeską na wschodzie.
Pochodzenie nazwy Girowej nie jest dotychczas jednoznacznie potwierdzone. Możliwe jest wołoskie pochodzenie nazwy.
Zgodnie z podaniem z terenu sąsiedniej Jaworzynki, nazwa wiąże się z dziejami miejscowego baczy Jury i wielką bitwą
pasterzy ze zbójnikami. Ów Jura miał darować swoją łąkę dzieciom poległych pasterzy, skąd poszła nazwa Jurowa Łąka,
zniekształcona w gotyckim piśmie kancelarii zamkowej w Cieszynie na Gurowa i następnie Girowa.
Pod szczytem Girowej od strony południowej, na dolnym skraju szczytowej polany, stoi schronisko wzniesione w 1932 r.
przez KČT (Klub Czechosłowackich Turystów). Krótko (w latach 1938-1939) leżało na terenie Polski, a w okresie II wojny
światowej kierował nim Beskidenverein (Schutzhaus auf der Girowa).
Herczawa:
Historia Herczawy zaczyna się w roku 1645 - z tego czasu pochodzi pierwsza wzmianka o wsi. Ponieważ obszar ten leżał
w strefie nadgranicznej (wówczas Księstwo Cieszyńskie), przez wiele lat władze nie pozwały ludności na osiedlanie się.
Pierwsze pole wytyczono dopiero w 1779 r. W następnych latach osadników przybywało, ale ziemie dawano im tylko
w użytkowanie, a nie na własność.
Herczawa należała administracyjnie do pobliskiej Jaworzynki. W 1920 r. Rada Ambasadorów obradująca w belgijskim kurorcie
Spa przyznała Jaworzynkę wraz z Herczawą Polsce. Nie wszystkim mieszkańcom wsi to się podobało. Do komisji granicznej
wysłano petycję z żądaniem włączenia całej Jaworzynki do Czechosłowacji. W 1924 r. postanowiono, że Jaworzynka zostanie
w Polsce, a Herczawę włączono do Czechosłowacji. Wieś została poddana intensywnej czechizacji, m.in. „sczyszczono”
wszystkie nazwiska.
Skała Czercie Młyny (Čertovy mlýny):
Pod Girową, w górnej części Bukowca znajdują się Czarcie Młyny. Chodzi o skupisko skał z dzisiaj już zasypanymi jaskiniami.
Według legend w czasach Janosika ukrywali się tutaj zbójnicy. W innym stuleciu skały służyły diabłom, chcącym w swych
9
kamiennych młynach „mielić“ neposłusznych ludzi. Regularnie przelatywały tędy a podobno i zatrzymywały się czarownice.
Dojście do Czarcich Młynów możliwe jest od schroniska na Girowej: mijamy miejsce na ognisko po nieoznakowanej ścieżce do
lasu, i dróżką dotrzemy do skał.
16. 14 maja 2011 r. (sobota).
Drotária – Vitajte v Kraji Drotárskych Majstrov
VI Zlot turystyczny „Słowackim Szlakiem Druciarzy” – Słowacja’2011.
Ponieważ głównym organizatorem jest Klubu Slovenskỳch Turistov z Čadcy
trasa zlotu jest przez nich opracowywana i będzie podana w późniejszym terminie.
Wyjazd autokarem o godz.700 z Żywca z parkingu przy Miejskim Centrum Kultury.
koszt: 25 zł.(przejazd autokarem, ubezpieczenie).
tel. (33) 861 26 34.
organizator: Koło Miejskie PTTK w Żywcu im. inż. Rudolfa Niemczyka,
17. 21 maja 2011 r. (sobota).
Wycieczka turystyczna Lanckorony Szlakiem Konfederacji Barskiej.
trasa: Żywiec – Stryszów: zwiedzanie drewnianego dworu z poł. XVII w., obecnie należy on do
Państwowych Zbiorów Sztuki na Wawelu – Lanckorona: zwiedzanie Izby Muzealnej, ruin zamku
lanckorońskiego na Górze Lanckorońskiej (550 m n.p.m.), rynku z zachowanym układem urbanistycznym
i zabytkowymi drewnianymi domami podcieniowymi z lat 1868-1872 – pieszy spacer trwający około 2 h
na trasie: Lanckorona – Krzyż Konfederatów Barskich – Leśna Mogiła, główne miejsce pochówku
Konfederatów poległych w bitwie w maju 1771 r. – Palcza: Przełęcz Sanguszki – Kalwaria
Zebrzydowska: zwiedzanie Bazyliki Matki Bożej Anielskiej i klasztoru ojców Bernardynów – Żywiec.
koszt: 25 zł. (cena obejmuje: przejazd autokarem bilety wstępu do zwiedzanych obiektów oraz
oprowadzanie przewodnika po Lanckoronie i trasie pieszej na Przełęcz Sanguszki).
Konfederacja barska (1768-1772) – zbrojny związek szlachty polskiej utworzony w Barze na Podolu 29 lutego 1768 roku,
z zaprzysiężeniem aktu założycielskiego w obronie wiary katolickiej i niepodległości Rzeczypospolitej, skierowany przeciwko:
kurateli Imperium Rosyjskiego, królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu popierającym go wojskom rosyjskim.
Celem konfederacji było zniesienie ustaw narzuconych przez Rosję, a zwłaszcza dających równouprawnienie dysydentom.
Przez niektórych historyków uważana jest za pierwsze polskie powstanie narodowe.
Stryszowski dwór położony nieopodal Wadowic i Kalwarii Zebrzydowskiej, należy do grupy najciekawszych zabytków
dawnego budownictwa rezydencjalnego w tym rejonie. Wzniesiony pod koniec XVI w, pierwotnie jako dwór obronny,
przebudowany w połowie XVIII wieku. Od ponad 30 lat dwór spełnia funkcje placówki muzealnej. W pomieszczeniach dworu
prezentowana jest stała ekspozycja Wnętrza dworu polskiego w wieku XIX oraz organizowane są wystawy czasowe.
10
18. 28 maja 2011 r. (sobota).
II Wycieczka turystyczna Morawskim szlakiem zamków i Rycerzy Zakonu Szpitala Najświętszej Marii
Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie – Czechy’2011.
trasa: Żywiec – Cieszyn – Opawa: zwiedzanie Muzeum Ziemi Śląskiej (Opawskie muzeum jest
najstarszym muzeum w Republice Czeskiej, przedstawia ono zbiory etnologiczne i archeologiczne
eksponaty związane tematycznie z przyrodą i historią czeskiego i austriackiego Śląska oraz północnych
Moraw. Ponadto muzeum posiada zbiór obrazów i grafik artystów austriackich i europejskich), gotyckiej
Konkatedra Wniebowzięcia NMP z 2. poł. XIV w. – Kravaře: zwiedzanie barokowego pałacu rodziny
Eichendorf otoczonego rozległym parkiem, częściowo zamienionym na pole golfowe – Milostovice:
zwiedzanie dwupoziomowego bunkra należącego do przedwojennego systemy obronnego Czechosłowacji
z prawie kompletnym wyposażeniem – Bruntál (Freudenthal): zwiedzanie krzyżackiego zamku, kościoła
Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – Krnov: Cwiliński kopiec słynny z wykopalisk
archeologicznych, Park Charovski (ciekawy park dendrologiczny z cennymi okazami egzotycznych
roślin, ozdobą parku są kaskady jeziorek, a także pięknie kwitnące wiosną azalie i rododendrony – Żywiec.
Wyjazd autokarem o godz. 700 z Żywca z parkingu przy Miejskim Centrum Kultury.
Wyjazd autokarem o godz.700 z Żywca z parkingu przy Miejskim Ośrodku Kultury.
koszt: 40 zł. lub 45 zł. dla osób dorosłych, które nie są członkami PTTK oraz około 200 koron czeskich
(przejazd autokarem, wejścia do muzeów i zwiedzanych obiektów, młodzieży szkolnej powinno
wystarczyć około 150 koron czeskich)
osoby prowadzące: ksiądz Mieczysław Augustynowicz duszpasterz z Opawy,
uwaga: trasa wycieczki może ulec zmianie zgodnie z sugestiami księdza Mieczysława Augustynowicza.
Informacja:
Po II wojnie Zakon Krzyżacki stracił swój majątek w wyniku nacjonalizacji. Obecnie prowadzi jednak na terenie Bruntala
działalność religijną. W kościele parafialnym pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny jest Polak ojciec Dariusz Cecerski
jest wikarym, a równocześnie prowincjałem czeskiej prowincji Zakonu Krzyżackiego. Natomiast ojciec Waldemar Woźniak jest
pierwszym Polakiem, który od czasów średniowiecza składał śluby wieczyste przed Wielkim Mistrzem (w wiedeńskiej siedzibie
Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie). Swoją parafię ma w Opawie.
19. 29 maja 2011 r. (niedziela).
XVIII Wiosenny Zlot Żywczaków na Hali Miziowej
Oddzielny regulamin dostępny w siedzibie Oddziału PTTK.
organizator: Oddział Babiogórski PTTK w Żywcu.
Komisja Turystyki Górskiej.
11
20. 4 czerwca 2011 r. (sobota).
Spotkanie Polskich, Słowackich i Czeskich turystów na szczycie Wielkiej Raczy.
Wycieczka na Wielką Raczę związana z pierwszą rocznicą poświęceniem Krzyża na jej szczycie.
organizator: Oddział Babiogórski PTTK w Żywcu.
Komisja Turystyki Górskiej.
Wycieczka turystyczna Małopolskim Szlakiem Rodziny Tarnowskich – rezerwat Skamieniałe Miasto
w Ciężkowicach.
trasa: Żywiec – Kraków – Tarnów: zwiedzanie Muzeum Diecezjalnego (Dom Mikołajowski), Bazyliki
Katedralnej, średniowiecznego układu architektonicznego miasta – Zalipie: zwiedzanie Zagrody Felicji
Curyłowej, w której mieści się izba etnograficzna. Wioska słynąca z malowanych domów, kwiaty
pokrywają także płoty, studnie i inne budynki – Tuchów: zwiedzanie Sanktuarium Nawiedzenia
Najświętszej Marii Panny – Ciężkowice: rezerwat Skamieniałe Miasto malownicza grupa skałek
zbudowana z piaskowca i zlepięca ciężkowickiego. W wyniku erozji przybrały one fantastyczne kształty
przypominające postacie ludzkie i zwierzęce. Nie opodal rezerwatu znajduje się jeden z największych
wodospadów karpackich na terenie Polski o wysokości 10 m. – Żywiec.
koszt: 45 zł. lub 50 zł. dla osób dorosłych, które nie są członkami PTTK. (cena obejmuje: przejazd
autokarem bilety wstępu do zwiedzanych obiektów oraz oprowadzanie przewodnika po Tarnowie).
uwaga: powrót wycieczki planowany jest około godz. 2100
Zachariasz Józef Bem urodził się 14 III 1794 r. w Tarnowie w rodzinie mieszczańskiej, jako syn Andrzeja Bema adwokata
Sądu Szlacheckiego i Agnieszki z Gołuchowskich. W 1809 r. w wieku 15 lat wstąpił do armii Księstwa Warszawskiego
dowodzonej przez ks. Józefa Poniatowskiego. Ukończył dwustopniową Szkołę Artylerii i Inżynierii i w randze porucznika wziął
udział w kampanii napoleońskiej 1812 r. walcząc na północnym skrzydle wielkiej armii cesarskiej, w korpusie Macdonalda.
Wyróżnił się w czasie obrony twierdzy gdańskiej, obleganej w 1813 r. przez wojska koalicji antynapoleońskiej, za co został
odznaczony krzyżem Legii Honorowej.
Po utworzeniu Królestwa Polskiego wstąpił do czynnej służby w armii, gdzie powierzono mu wykłady w Szkole Zimowej
Artylerii. Równocześnie prowadził doświadczenia nad nowym rodzajem rakiet tzw. kongrewskich, w celu wykorzystania ich w
akcji bojowej. Wyniki badań opublikował w pracy Uwagi o rakietach zapalających (1819), w praktyce zaowocowały one
utworzeniem w armii polskiej w 1823 r. korpusu rakietników posługujących się wyłącznie bronią rakietową.
Wsławił się w bitwach Powstania Listopadowego, gdzie powierzono mu dowództwo 4-tej baterii artylerii lekkokonnej. Na jej
czele zabłysnął brawurową szarżą artyleryjską w zwycięskiej bitwie pod Iganiami (19 IV 1831), oraz w bitwie pod Ostrołęką
(25 V 1831) ratując armię polską przed całkowitym pogromem. Otrzymał wtedy Złoty Krzyż Virtuti Militari, nominację na
generała brygady oraz miano krwawej gwiazdy Ostrołęki.
Po upadku powstania razem z większością powstańców wyemigrował do Francji. W Paryżu związał się z obozem ks. Adama
Czartoryskiego. Brał czynny udział w organizacji ruchów niepodległościowych, zabiegał o formowanie legionów polskich,
z tego okresu pochodzi jego praca Pisma tyczące organizacji legii polskiej. W kolejnej publikacji O powstaniu narodowym w
Polsce dokonał oceny powstania 1831 r. dając program przyszłej walki.
W okresie Wiosny Ludów przybył do Galicji i we Lwowie próbował stworzyć Gwardię Narodową. Zawiedziony w swych
dążeniach udał się do walczącego Wiednia, gdzie otrzymał dowództwo sił rewolucyjnych broniących miasta przed wojskami
habsburskimi. Po kapitulacji Wiednia podążył na ogarnięte powstaniem Węgry, gdzie przywódca powstania Lajos Kossuth
powierzył mu naczelne dowództwo armii w Siedmiogrodzie. Po zreorganizowaniu rozbitej armii w błyskawicznej ofensywie
(od 23 XII 1848 do 20 III 1849) odniósł szereg zwycięstw nad Austriakami, wypierając ich zupełnie z Siedmiogrodu. Tutaj
12
dokonał największych czynów bojowych swojego życia. Zdobył wielką popularność nie tylko wśród Węgrów, ale i skłóconych
z nimi Serbów i Rumunów. Wkrótce po tym nadano mu przydomek Ojczulka Bema (Bem Apo), który przeszedł na Węgrzech
do legendy. W ostatniej fazie powstania powierzono mu naczelne dowództwo armii węgierskiej.
Po upadku rewolucji gen. Józef Bem z resztkami wojsk przekroczył granicę Turecką. W Turcji zdecydował się przyjąć islam
aby otworzyć sobie drogę do armii tureckiej, spodziewał się bowiem wybuchu kolejnego konfliktu zbrojnego, który
przyczyniłby się do pokonania zaborczych mocarstw i oswobodzenia Polski. Niewiele jednak mógł zdziałać służąc w armii
tureckiej w randze marszałka jako Murad Pasza, gdyż rząd turecki pod naciskiem Austrii i Rosji został zmuszony do
rozproszenia emigrantów. Został więc Bem przeniesiony do Aleppo, miasta położonego na skraju pustyni syryjskiej, gdzie
zmarł 10 XII 1850 r. wskutek febry. Pochowano go na miejscowym cmentarzu muzułmańskim Dżebel el Isam. Prochy gen.
Józefa Bema zostały w 1929 r. przewiezione do Ojczyzny i złożone 30 czerwca w Mauzoleum w Tarnowie.
Tarnów - rodzinne miasto Bema jest w szczególny sposób związane z Generałem. W Muzeum Okręgowym gromadzone są
wszelkie pamiątki po bohaterze. Tutaj znajduje się stała ekspozycja poświęcona jego życiu i działalności. Pamięć wielkiego
syna uczciło miasto wznosząc mu pomnik w 1985 r.
XVIII Rajd Szlakiem Parków Narodowych – Tatrzański Park Narodowy’ Rusinowa Polana
lub kąpielisko termalne w Bukowinie Tatrzańskiej.
trasa: Żywiec – Poronin – piesza trasa: Bukowna Tatrzańska – Rusinowa Polana – Sanktuarium
Maryjne na Wiktorówkach (Kaplica Matki Boskiej Jaworzyńskiej), (1150 m n.p.m.) – Polana Pod
Wołoszynem – Wodogrzmoty Mickiewicza – Schronisko w Rostoce – Łysa Polana – Żywiec.
czas przejścia po szlakach turystycznych wynosi około: 5,5 h – 6 h.
Wyjazd autokarem o godz.700 z Żywca z parkingu przy Miejskim Centrum Kultury (M).
koszt: 30 zł. lub 35 zł dla osób które wybiorą trasę górską (koszty obejmują: przejazd autokarem, opłata
górskiego przewodnika tatrzańskiego).
osoby prowadzące: Krzysztof Sikora – górski przewodnik tatrzański (tel. 603 694 794)
uwagi:
1. W zależności od warunków atmosferycznych trasa wycieczki pieszej może ulec zmianie.
2. Istnieje możliwość wydłużenia trasy pieszej o około 1,5 h związane z wyjściem na Gęsią Szyję (1490 m n.p.m.).
3. Trasa tatrzańska należy do stosunkowo łatwych.
Powstanie sanktuarium wiązane jest z osobą góralki Marysi Murzańskiej, pasterki z Rusinowej Polany.
Na podstawie informacji przekazanych przez 80-letniego Wojciecha Łukaszczyka, a spisanych przez ks. Szymona
Kossakiewicza, u którego pracował on jako pasterz, wynika, że około 1860 r. dziewczynce – pasterce mającej wówczas 14 lat –
zaginęły pasące się owce. Szukając ich we wieczornej mgle, miała dostrzec wśród gałęzi jednego z drzew postać, którą to sama
określiła jako Piękną Panią lub Jaśniejącą Panią. Postać obiecała jej szybkie odnalezienie zgubionych zwierząt i dała trzy
polecenia: pierwsze z nich dotyczyło opuszczenia Rusinowej Polany, bo grożą jej tu duchowe niebezpieczeństwa, pozostałe dwa
polecenia dotyczyły przypominania ludziom, aby nie grzeszyli i pokutowali za winy. Marysia zwierzęta faktycznie znalazła, a o
zdarzeniu opowiedziała pasterzowi, który na drzewie umieścił obrazek, a później zrelacjonował tę historię. Jeszcze w latach 50.
ubiegłego stulecia zmurszały pień tego drzewa przetrwał przymocowany do młodych świerków.
Miejsce to nie od razu stało się celem pielgrzymek. Przez pierwsze kilkadziesiąt lat przed zawieszonym na drzewie obrazkiem
przychodzili modlić się tylko okoliczni pasterze i drwale. Oczywiście papierowy obrazek zawieszony przez Wojciecha
Łukaszczyka został dość szybko zastąpiony, początkowo obrazkiem malowanym na szkle, później niewielką kapliczką. W
kapliczce umieszczono drewnianą figurkę, która dzisiaj znajduje się w ołtarzu sanktuarium, a sama kapliczka została
zawieszona na zewnętrznej ścianie kaplicy, od strony prezbiterium. Figurka Matki Bożej ma znacznie ciemniejszą prawą rękę.
To pamiątka pożaru, który zniszczył zbudowaną w 1902 r. niewielką kaplicę, z wyglądu przypominającą szałas pasterski.
Figurka wróciła do niewielkiej kapliczki zawieszonej na drzewie.
13
♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥
Wakacje – 2011 r.
23. 23 – 26 czerwca 2011 r. (czwartek – niedziela), cztery dni.
XVI Rajd ,,Szlakiem Stolic Europy” – Praga Magiczna’2011.
1. dzień pierwszy: (czwartek, 23 czerwca) wyjazd autokarem o godz. 700 z Żywca z parkingu przy
Miejskim Centrum Kultury – przekroczenie granicy w polsko-czeskiej w Cieszynie – Brno: zwiedzanie
twierdzy Špilberk z XIII w., kazamaty, muzeum, gotyckiego kościoła katedralnego pw. św. św. Piotra i
Pawła – Konopiszte (Konopiště): zwiedzanie zamku przygotowywanego na przyszłą rezydencję cesarską
Franciszka Ferdynanda d’Este który wraz z małżonką, Zofią von Chotek, został zamordowany w Sarajewie
przez bośniackich terrorystów w 1914 r. – Praga – obiadokolacja i nocleg.
długość trasy przejazdu autokarem: około 460 km., czas dojazdu do Pragi około 5 godz.
(nie uwzględniono czasu na zwiedzanie obiektów oraz postojów).
2. dzień drugi: (piątek, 24 czerwca) Praga śniadanie; Hradczany: zwiedzanie katedry pw. św. Wita,
starego pałacu królewskiego, Złotej Uliczki, Narodowej Galerii (zaliczanej do stu najwspanialszych
muzeów świata) w Pałacu Sternbergów, w której znajdują się obrazy takich artystów jak Tintoretto,
Tiepolo, Bruegla, Rembrandta, van Dycka, Cranacha, Holbeina, Dürera – spacer przez średniowieczny
Most Karola – odpoczynek w restauracji i browarze U Fleku serwującym własne oryginalne ciemne piwo.
Znajduje się ty również Muzeum Piwowarstwa prezentujące kolejne etapy warzenia piwa – Cerkiew pw.
św. św. Cyryla i Metodego, w której ukrywali się i zginęli zamachowcy na Reinharda Heydricha –
cmentarz Wyszehradzki, narodowa nekropolia i miejsce spoczynku najwybitniejszych czeskich
kompozytorów, muzyków, pisarzy, malarzy m.in. Alfonsa Muchy, Bendrzicha Smetany, Antonina
Dworzaka, Jana Nerudy, Karela Čapka – pokaz śpiewających fontann – obiadokolacja i nocleg.
3. dzień trzeci: (sobota, 25 czerwca) Praga śniadanie; zwiedzanie sanktuarium loretańskiego Loreta
i skarbca z diamentową monstrancją – Muzeum Alfonsa Muchy poświęcone jednemu
z najznamienitszych artystów czeskiej secesji – Rynek Staromiejski – pomnik Jana Husa – kościół Matki
Bożej przed Tynem, w którym znajduje się grobowiec z 1601 r. Tycho de Brahe, astronoma nadwornego
cesarza Rudolfa II – Ratusz staromiejski z zegarem astronomicznym (Orloj) z 1410 r. – spacer po dzielnicy
żydowskiej Józefów (Josefov), synagoga Staro-Nowa, stary kirkut (ceny do wymienionych obiektów
judaistycznych są dość wysokie i proponujemy obejrzeć je z zewnątrz) – rejs statkiem po Wełtawie –
obiadokolacja i nocleg.
4. dzień czwarty: (niedziela, 26 czerwca) Praga śniadanie; Kutná Hora (miejscowość została wpisana w
1996 r. na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO): zwiedzanie Kaplicy
Czaszek W kaplicy znajdują się szczątki 40-70 000 ofiar epidemii dżumy z połowy XIV w., wojen
husyckich XV w. oraz wojny trzydziestoletniej XVII w. Czaszki i kości zmarłych posłużyły jako materiał
konstrukcyjny dla stworzenia niemal całego wystroju obiektu, w tym kapliczek, ołtarzy, żyrandoli, herbu
rodowego książąt Schwarzenbergów, gotyckiego kościoła pw. św. Jakuba, Muzeum alchemicznego –
Slavkov u Brna (Austerlitz, miejscowość w rejonie, której 2 grudnia 1805 r. stoczono bitwę trzech
cesarzy. Wojska napoleońskie pokonały połączone oddziały armii austriackiej i rosyjskiej), zwiedzanie
barokowego pałacu księcia Kaunitz, w którym Napoleon odpoczywał po bitwie, ze słynącą z akustyki
kopułą w głównej sali, gdzie zostało podpisane po bitwie pod Austerlitz zawieszenia broni między Austrią
i Francją, Pomnika Pokoju (Mohyla mỉru), wzniesionego w stulecie bitwy za pieniądze walczących
niegdyś ze sobą stron – Żywiec.
długość trasy przejazdu autokarem: około 480 km., czas dojazdu do Żywca około 6 godz.
(nie uwzględniono czasu na zwiedzanie obiektów oraz postojów).
wyjazd autokarem 23 czerwca o godz. 700 z Żywca z parkingu przy Miejskim Centrum Kultury.
14
koszt: 370 zł. lub 380 zł. dla osób dorosłych, które nie są członkami PTTK. + około 500 – 600 koron
czeskich na bilety wstępu do zwiedzanych obiektów.
Cena: 370 - 380 zł. obejmuje:
 obsługa pilota, przewodnika,
 ubezpieczenie grupowe.
uwaga:
1. Trasa wycieczki może ulec zmianie, zwłaszcza kolejność poznawanych obiektów na terenie Pragi.
24. W każdą sobotę wakacji w okresie lipca i sierpnia 2011 r.
XVII Akcja „Wędrówki z przewodnikiem” – harmonogram wycieczek w siedzibie Oddziału PTTK.
organizatorzy: Koło przewodników PTTK w Żywcu, Urząd Miejski w Żywcu, Jacek Seweryn.
25. XIV Akacja „Wycieczki za złotówkę”
26. 2 lipca – 3 lipca 2011 r. (sobota, niedziela).
II Wycieczka turystyczna po szlakach i bezdrożach Beskidu Małego.
Spotkanie członków i sympatyków Koła Miejskiego PTTK w ramach Roku Turystyki Rodzinnej,
w schronisku PTTK na Leskowcu.
Wycieczka połączona z Akcją „Wędrówki z przewodnikiem”
Istnieje możliwość uczestniczenia w dwudniowym spotkaniu Koła PTTK w schronisku na Leskowcu
(wszyscy chętni) lub powrót w tym samym dniu do Żywca.
Szczegółowe informacje ukażą się w późniejszym terminie.
organizator: Koło Miejskie PTTK w Żywcu im. inż. Rudolfa Niemczyka.
15
27. 11 – 24 lipca 2011 r. (czternaście dni).
Wycieczka turystyczna na Ukrainę Krymskim szlakiem Adama Mickiewicza.
orientacyjna długość trasy: 4300 km
Środkiem lokomocji będzie autokar.
PLAN POBYTU:
1. dzień pierwszy: (poniedziałek, 11 lipca) wyjazd autokarem w dniu 11 lipca 2011 r. o godz. 2100 z
Żywca z parkingu przy Miejskim Centrum Kultury – przekroczenie granicy w Medyce – przyjazd do
Kamieńca Podolskiego w dniu 12 lipca około godz. 10: śniadanie oraz zakwaterowanie oraz odpoczynek
w Domu Pielgrzyma u sióstr urszulanek (bardzo dobre warunki noclegowe).
długość trasy przejazdu autokarem: około 700 km., czas przejazdu pomiędzy Żywcem a Kamieńcem
Podolskim (z uwzględnieniem oprawy granicznej trwającej do 3 godz.) około 13,5 godz.
2. dzień drugi: (wtorek, 12 lipca) około godz. 1400 przejazd do Żwańca: zwiedzanie pozostałości zamku,
malowniczo położonych na skale ponad rzeką Żwańczyk – Okopy św. Trójcy, forteca uwieczniona na
stronach Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego – Chocim, miejsce sławetnych bitew z lat 1621
i 1673: zwiedzanie twierdzy w Chocimiu – Kamieniec Podolski – obiadokolacja i nocleg.
3. dzień trzeci: (środa, 13 lipca) Kamieniec Podolski, śniadanie – zwiedzanie: fortalicji kamienieckiej,
Nowego Zamku, katedry pw. św. Św. Piotra i Pawła, kompleksu klasztornego Franciszkanów, budynku
dawnego Polskiego Ratusza, spacer po mieście – obiad. Około godziny 1600 nocny przejazd z Kamieńca
Podolskiego na Krym do Jałty. Na trasie zwiedzanie i chwila zadumy w sanktuarium Matki Boskiej
Latyczowskiej Królowej Podola i Wołynia – Jałta.
długość trasy przejazdu autokarem: około 1100 km., czas przejazdu pomiędzy Kamieńcem Podolskim
a Jałtą około 16 godz.
4. dzień czwarty (czwartek, 14 lipca): przyjazd do Jałty około godz. 900 – zakwaterowanie w Szkole nr 9
przy ul. Moskiewskiej 19 – śniadanie. Odpoczynek na plaży nad Morzem Czarnym, spacer Nabrzeżem
Lenina szkunera-restauracji Hispaniola, żaglowca grającego w filmach Dzieci Kapitana Granta i Podróże
Pana Kleksa, zwiedzanie Muzeum Antoniego Czechowa, dwupiętrowego domu zwanego Białym
Domkiem, który zbudował Czechow w 1899 r. (około jednogodzinny spacer do muzeum), możliwość
zwiedzenia soboru św. Joanny Złotoustej i dzwonnicy św. Jana Chryzostoma czy Ormiańskiej Świątyni
Ripsime – obiadokolacja i nocleg.
5. dzień piąty (piątek, 15 lipca): Jałta, śniadanie – Bakczysaraj: zwiedzanie dawnej stolicy chanów
krymskich, pałac chanów, harem, Wielki Meczet, cmentarz chanów – wykuty w skale Uspieński
Monastyr z VIII w., medresa (szkoła muzułmańska) – Czufut-kale: jedno z najlepiej zachowanych
i najsławniejszych skalnych miast Krymu – Jałta – obiadokolacja i nocleg.
6. dzień szósty (sobota, 16 lipca): Jałta, śniadanie – Sudak: zwiedzanie Twierdzy Genueńskiej
(rekonstrukcja budowli stworzonej przez konsulów genueńskich w latach 1371 – 1469), ormiańskiej
cerkwi Dwunastu Apostołów – Teodozja: zwiedzanie galeria malarstwa marynistycznego, Cytadela
Genueńska – Stary Krym: malownicze miasteczko założone przez tatarów – Jałta – obiadokolacja
i nocleg.
7. dzień siódmy (niedziela, 17 lipca): Jałta, śniadanie – msza święta w katolickim Kościele
Niepokalanego Poczęcia NMP – Massandra: zwiedzanie pałacu cara Aleksandra III, budowla ma
charakter architektury wczesnego baroku w stylu Ludwika XIII, Nikita: spacer po ogrodzie botanicznym,
a raczej arboretum założonego w 1812 r. liczącego w przybliżeniu 15 tyś. gatunków np. cedry, sekwoje,
16
mamutowce olbrzymie, bambusy, bananowce…, możliwość zakupu olejków,, balsamów i innych
kosmetyków aromatyzowanych – Gurzuf (ukr. Гурзуф): modne i drogie uzdrowisko, bywali tu: Adam
Mickiewicz, Aleksander Puszkin, Maksym Gorki, Modest Musorgski. Antoni Czechow posiadał tu daczę.
Nad obecnym międzynarodowym ośrodkiem pionierskim Artek miał dumać na Judahu skale (Ajudahu
Aju-Dah) A. Mickiewicz. – Jałta – obiadokolacja i nocleg.
8. dzień ósmy (poniedziałek, 18 lipca): Jałta, śniadanie – Sewastopol (baza floty czarnomorskiej),
zwiedzanie Akwarium (Muzeum Instytutu Biologii Mórz Południowych), Panoramy Obrony
Sewastopola 1854–1855 – Chersonez Taurydzki: rezerwat archeologiczny – Bałakława miejsce
sławetnej szarży brytyjskiej Lekkiej Brygady w czasie wojny krymskiej, twierdza genueńska, świątynia
Jowisza Dolicheńskiego – Jałta – obiadokolacja i nocleg.
9. dzień dziewiąty (wtorek, 19 lipca): Jałta, śniadanie – rejs statkiem z Jałty do Ałupki: zwiedzanie
pałacu i parku hrabiego Michała Woroncowa, budowli wykonanej z miejscowego zielonego diabazu.
Pałac w czasie konferencji jałtańskiej był rezydencją Winstona Churchilla – Jaskółcze Gniazdo: pałacyk
z 1912 r. przypominający średniowieczny zamek rycerski otoczony Charakskim Parkiem, pomnikiem
sztuki ogrodowo-parkowej – Liwadia: zwiedzanie carskiego pałacu, który w lutym 1945 r. gościł
sygnatariuszy konferencji jałtańskiej: Stalina, Churchilla i Roosevelta – podziwianie największego na
Krymie wodospadu Uczan-Su o wys. 98 m – Jałta – obiadokolacja – około godz. 2000 nocny przejazd do
Odessy.
długość trasy przejazdu autokarem: około 50 + 550 km., czas przejazdu pomiędzy Jałtą a Odessą wynosi
około 9 godz.
10. dzień dziesiąty (środa, 20 lipca): przyjazd do Odessy około godz. 600 – zakwaterowanie w internacie
szkolnym – śniadanie, zwiedzanie Odessy: Bulwar Nadmorski, Schody Potiomkinowskie rozsławione
filmem Siergieja Eisensteina Pancernik Potiomkin, pomnik Richelieu, pałac Michała Woroncowa,
gmach Opery, Pasaż Odeski (proponuję przed zwiedzaniem Odessy przeczytać powieść Jarosława
Iwaszkiewicz Sława i chwała, której obszerne fragmenty rozgrywają się w Odessie – obiadokolacja i
nocleg.
11. dzień jedenasty (czwartek, 21 lipca): śniadanie, spacer po Odessie, odpoczynek na piaszczystej plaży
nad Morzem Czarnym – około godz. 1900 nocny przejazd do Lwowa.
długość trasy przejazdu autokarem: około 800 km., czas przejazdu pomiędzy Odessą a Lwowem około 11
godz.
12. dzień dwunasty (piątek, 22 lipca): przyjazd do Lwowa około godz. 700, zakwaterowanie w Domu
Pielgrzyma Lwów-Brzuchowice, śniadanie, zwiedzanie Lwowa: Pomnik Adama Mickiewicza, Teatr
Opery i Baletu, katedra łacińska, katedra ormiańska, cerkiew Wołoska, kaplica Boimów, kościół
Bernardynów, Cmentarz Łyczakowski i Orląt – obiadokolacja i nocleg.
13. dzień trzynasty (sobota, 23 lipca): Lwów, śniadanie, Góra Zamkowa, kopiec Unii Lubelskiej,
Lwowska Galeria Obrazów, katedra św. Jura, Gmach Ossolineum – około godz. 1800 nocny przejazd
do Żywca.
14. dzień czternasty (niedziela, 24 lipca): przyjazd do Żywca na parking przy Miejskim Centrum Kultury
około godz. 400.
długość trasy przejazdu autokarem: około 400 km., czas przejazdu pomiędzy Lwowem a Żywcem
(z uwzględnieniem oprawy granicznej trwającej do 3 godz.) 10 godz.
wyjazd autokarem 11 lipca 2011 r. o godz. 2100 z Żywca z parkingu przy Miejskim Centrum Kultury.
koszt: około 1100 zł – 1200 zł. + około 600 hrywni (około 230 zł) na bilety wstępu do zwiedzanych
obiektów.
17
Cena: 1100 zł – 1200 zł. obejmuje:
 8 noclegów + 11 śniadań + 10 obiadokolacji (nie jest pewne czy w Odessie będą śniadania
i obiadokolacje. Jeżeli ich nie będzie, to cena wycieczki zostanie pomniejszona o kwotę na nie planowaną),
 obsługa pilota, tłumacza, przewodnika (na niektóre dni będzie wynajmowany miejscowy przewodnik),
uwagi:
1. Po potwierdzeniu aktualnych cen noclegów oraz wyżywienia cena wycieczki może ulec zmniejszeniu.
2. Trasa wycieczki może ulec zmianie.
3. Wszystkie osoby przekraczające granicę z Ukrainą muszą posiadać aktualny paszport.
4. Ceny na Krymie są znacznie wyższe niż w innych rejonach Ukrainy, a nawet w Polsce.
5. W kosztach wycieczki nie uwzględniono biletów wstępu do zwiedzanych obiektów, które wahają się od 20 do 40 hrywni
(bilet ulgowy/normalny) od osoby. Przy sugerowanej kwocie około 600 hrywni, które powinien mieć każdy uczestnik
uwzględniłem ceny maksymalne, które w rzeczywistości mogą być mniejsze, ale nie koniecznie. Średni kurs hrywni w styczniu
2011 r wynosił 1 hrywnia = 0,38 zł. Na wycieczkę zabieramy euro lub dolary (jak najnowszej dacie emisji), które po
korzystnym kursie zamienimy w Jałcie.
6. Uczestnicy zabierają: pantofle, podstawowe środki medyczne (w Morzu Czarnym jest dużo meduz, niektóre są lekko
parzące), czapki, stroje kąpielowe, karimaty do odpoczynku na kamienistej plaży, koniecznie parasole (będziemy zwiedzać
miejscowości nadmorskie, w każdej chwili możemy spodziewać się opadów deszczu).
7. Wszyscy uczestnicy wyjazdu są ubezpieczeni. Jednak osoby, które leczą się na choroby przewlekłe muszą się dodatkowo
ubezpieczyć w związku z tą chorobą, ponieważ ogóle ubezpieczenie nie uwzględnia chorób przewlekłych. Chorobami
przewlekłymi są np.: cukrzyca, nadciśnienie, choroby układu krążenia, żylaki, choroby układu nerwowego i psychiczne
oraz inne za takie uznawane przez służbę zdrowia i ubezpieczyciela.
28. 27 – 28 sierpnia 2011 r. (dwa dni).
Wycieczka turystyczna Szlakiem tajemnice Gór Opawskich i Jesionikiów (Jeseników) z wyjściem na
najwyższy szczyt Jesionikiów – Pradziada (1491 m n.p.m.)
trasa:
dzień pierwszy (sobota, 27 sierpnia): Żywiec – Bielsko-Biała – Racibórz – Głodówek: zwiedzanie
w Zamku Dolnym Muzeum Regionalnego, oglądanie renesansowego zamku rodu Oppersdorff, który
w 1655 r. stał się tymczasową siedzibą króla Jana Kazimierza przebywającemu w nim w czasie potopu
szwedzkiego. Głogówiecki zamek gościł także w 1806 r. Ludwika van Beethovena, który na pamiątkę
pobytu zadedykował hrabiemu Franciszkowi Oppersdorffowi, IV Symfonię b-dur, zespołu
franciszkańskiego z Domkiem Loretańskim – Otmuchów: zwiedzanie gotycko-renesansowego zamku
kasztelańskiego biskupów wrocławskich, kościoła parafialnego pw. św. św. Mikołaja i Franciszka
Ksawerego – Głuchołazy: zwiedzanie zadziwiającego przepychem barokowego kościoła pw. św.
Wawrzyńca, fragmenty sztolni złotonośnych nad rzeką Białą Głuchowską. Jeżeli czas i ochota pozwoli
jednogodzinny spacer Szlakiem Złotych Górników na szczyt Przedniej Kopy (495 m n.p.m.) na Górze
Chrobrego wzdłuż stacji Drogi Krzyżowej z 1859 r. do kaplicy pw. św. Anny z 1908 r. – obiadokolacja
i nocleg.
dzień drugi (niedziela, 28 sierpnia): Głuchołazy, śniadanie, Msza Święta kościele pw. św. Wawrzyńca
(lub w innym) – przekroczenie granicy polsko-czeskiej – Zlaté Hory: zwiedzanie sanktuarium i kościoła
Marii Panny Wspomożycieli – Karlova Studánka: początek dwugodzinnego turystycznego szlaku pieszego
na Pradziada (Praděd 1491 m n.p.m.) w paśmie Jesioniki (Jeseników) – Żywiec.
18
Wyjazd autokarem o godz. 7 z Żywca z parkingu przy Miejskim Centrum Kultury.
koszt: 160 zł. lub 170 zł. dla osób dorosłych, które nie są członkami PTTK.
Cena obejmuje:
 bilety wstępu do zwiedzanych obiektów,
 obsługa pilota,
00
Zlaté Hory – Sanktuarium i kościół Marii Panny Wspomożycielki. Kościół został tutaj wybudowany na miejscu kaplicy
drewnianej w latach 1834 – 1841. Stopniowo zabudowywano również okolicę: droga krzyżowa, kaplica św. Anny, jaskinia
i studzienka. Liczba pielgrzymów wahała się przed drugą wojną światową między osiemdziesięcioma a stu tysiącami osób w
ciągu roku. Kościół wysadzono w powietrze 22 września 1973 r. Cały teren zrównano z ziemią i posadzono drzewa. Po
rewolucji ustanowiono Stowarzyszenie odnowy miejsca pątniczego, które miało również za zadanie budowę Centrum Odnowy
Duchowej. Papież Jan Paweł II poświęcił w kwietniu 1990 roku na Velehradzie kamień węgielny pod budowę centrum. Obecnie
na terenie zniszczonego kościoła znowu pojawiają się pielgrzymki. Obszar ten ofiarowany jest przede wszystkim Marii Pannie
Opiekunce Narodzonych, ponieważ według legendy w okresie wojny trzydziestoletniej schroniła się tutaj przed żołnierzami
ciężarna Anna Tanheiserová i urodziła w tym miejscu syna Marcina. Jego córka później na życzenie ojca poleciła namalować
obraz Bogurodzicy według motywu Madonny Lucasa Cranacha i rozkazała powiesić go na jodle w miejscu narodzin ojca.
Wieża nadajnika:
Obecną wieżę retransmisyjną RTV na Pradziadzie poprzedzała wieża drewniana, na której były umieszczone anteny
paraboliczne. Konstrukcja ta jednak nie była w stanie pomieścić kolejnych urządzeń, wobec czego przestała spełniać swoją rolę,
dlatego podjęto budowę betonowej wieży nadajnika o wysokości 162 metrów. Budowę rozpoczęto w 1968 r. od wybudowania
drogi dojazdowej na szczyt, a w 1977 rozpoczęto właściwą budowę wieży, którą zakończono w 1983. Budowla przypomina
startującą rakietę kosmiczną, zaprojektował ją m.in. Jan Liška. W podnóżu wieży oprócz urządzeń przekaźnikowych mieści się
hotel wraz z restauracją oraz stacja meteorologiczna. Natomiast na wysokości 1563 m n.p.m. znajduje się oszklony taras
widokowy (wjazd windą). Przy dobrej widoczności dalekie widoki od Śnieżki na zachodzie aż po Tatry na wschodzie oraz
Masyw Schneeberga w austriackich Alpach na południu.
Ciekawostka:
Czubek wieży na Pradziadzie jest najwyżej położonym punktem stałym w całych Sudetach. Znajduje się on bowiem na
wysokości 1653 m n.p.m. (1491 m + 162 m), a więc kilkadziesiąt metrów wyżej, aniżeli najwyższy punkt Obserwatorium
Wysokogórskiego IMGW na Śnieżce, znajdujący się na poziomie 1620 m n.p.m.
Uwagi końcowe dla uczestników:
1. Proszę dodatkowo ubezpieczyć uczestników rajdów i wycieczek.
2. Każda drużyna musi posiadać apteczkę.
3. Przynajmniej 10 dni przed rajdem opiekun zgłasza drużynę w siedzibie PTTK, wpłaca kwotę przeznaczoną na wycieczkę
oraz upewnia się o terminie i formach dojazdu.
4. Trasy i terminy rajdów, wycieczek, turniejów mogą ulec zmianie.
5. Pomimo wejścia Polski do strefy Schengen, osoby dorosłe mogą przekraczać granice na podstawie ważnego paszportu lub
dowodu osobistego. Dzieci i młodzież muszą posiadać paszporty lub dowody tymczasowe.
6. Wszyscy uczestnicy wyjazdu na wycieczki zagraniczne lub trwające przynajmniej dwa dni są ubezpieczeni. Jednak osoby,
które leczą się na choroby przewlekłe muszą się dodatkowo ubezpieczyć w związku z tą chorobą, ponieważ ogóle ubezpieczenie
nie uwzględnia chorób przewlekłych. Chorobami przewlekłymi są np.: cukrzyca, nadciśnienie, choroby układu krążenia,
żylaki, choroby układu nerwowego i psychiczne oraz inne za takie uznawane przez służbę zdrowia i ubezpieczyciela.
7. Na niektóre wycieczki osoby dorosłe płacą wyższe wpisowe, ponieważ występy do zwiedzanych obiektów są dla nich wyższe
niż dla młodzieży i są dofinansowane ze dotacji Urzędu Miejskiego i Starostwa Powiatowego w Żywcu.
plan opracował:
Przewodniczący
Komisji Młodzieżowej SKKT PTTK
mgr inż. Andrzej Szewczyk

Plan Pracy Komisji Młodzieżowej Szkolnych Kół Turystyczno

Transkrypt

Podobne dokumenty

Na łyżwy do Żywca! - Urząd Gminy Gilowice

Droga ekspresowa S- 69

Wyróżnienia za wybitne osiągnięcia sportowe - komunikat

Uwaga - Ptasia Grypa!

Energooszczędny i ekologiczny dom-dotacje.

PIELGRZYMKA niepokalanow warszawa zelazowa wola

CZARNOGÓRA i ALBANIA - PTTK Oddział Chrzanów