Materiały dydaktyczne dla nauczycieli

Materiały dydaktyczne dla nauczycieli
Spis treści
1. Wprowadzenie w temat lekcji (str. 1)
2. Scenariusz lekcji języka polskiego (str. 1)
Temat: Multimedia a literatura – serwisy fotograficzne w Internecie.
Informacje o temacie
Lekcja przybliżająca uczniom możliwości, jakie daje Internet jako narzędzie wyszukiwania i
pozyskiwania legalnych, darmowych fotografii (np. serwis Stock.XCHNG) oraz ich wykorzystania do
interpretacji utworów literackich. Podajemy uczniom przykładowe tytuły lektur i prosimy, żeby
korzystając z takich serwisów, dobrali odpowiednie fotografie, które oddadzą temat książki,
naprowadzą na trop interpretacyjny, mogą też stanowić przykładową okładkę książki wg ich
pomysłu. Temat ten można zrealizować na lekcjach języka polskiego zarówno w klasach
gimnazjalnych, jak i ponadgimnazjalnych. Wybrane w scenariuszu przykłady tekstów literackich i
fotografii są wariantywne. Wybór lektur może być zależny od programu nauczania oraz
kreatywności uczniów realizujących temat.
Scenariusz lekcji języka polskiego
Opracowała: Anna Równy
Temat: Multimedia a literatura – serwisy fotograficzne w Internecie.
Cele lekcji
Na lekcji uczeń:
• poznaje sposoby wyrażania emocji poprzez sztukę (tu: fotografia)
• poznaje różne funkcje fotografii w przekazach internetowych
• ćwiczy umiejętność koncentrowania się na zadaniu
1
• doskonali umiejętność wyszukiwania informacji w Internecie
• doskonali znajomość języka angielskiego.
Metody i formy pracy
•
•
•
•
•
wykład
„burza mózgów”
praca w grupach
prezentacja
metoda obrazów (metoda skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach,
prezentacji własnego punktu widzenia, przygotowania do publicznych wystąpień oraz
rozwiązywania problemów w twórczy sposób – E. Brudnik, A. Moszyńska, Beata Owczarska,
Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Kielce, Zakład
Wydawniczy SFS, s. 89–90.)
Środki dydaktyczne
• Internet – serwis fotograficzny Stock.XCHNG
• komputery, rzutnik multimedialny
Czas trwania
2 godziny lekcyjne
Przebieg lekcji
1. Wykład: Za pierwszą fotografię uznaje się zdjęcie wykonane w 1826 roku przez francuskiego
wynalazcę Josepha-Nicéphore'a Niépce'a
Źródło: Wikipedia
2
Wkład w rozwój fotografii miało wiele dziedzin nauki; można powiedzieć, że łączy ona w
sobie wiele, dokonywanych na przestrzeni wieków, odkryć. Helmut Gernsheim, historyk
fotografii powiedział: „Fotografia jest jedynym językiem rozumianym we wszystkich
zakątkach świata i łączącym narody i kultury”.
Część badaczy i twórców artystycznej fotografii uznaje, że technologiczny skok i odejście od
fotografii klasycznej na rzecz cyfrowej, jej ogólna dostępność i łatwość wykonywania zdjęć,
zmieniły podejście ludzi do fotografii i zawodu fotografa.
Fotografowanie stało się zajęciem masowym. Każdy ma możliwość, nawet przy pomocy
telefonu komórkowego, robienia setek zdjęć dziennie. Zdjęcia za pomocą karty pamięci,
Bluetootha lub kabla USB szybko przerzucamy na dysk komputera i równie szybko
umieszczamy w Internecie. Ta ogólna dostępność przyczyniła się do powstania serwisów
internetowych publikujących fotografie, a także zajmujących się ich dystrybucją i
archiwizacją.
Myśląc o zwykłych użytkownikach Internetu, należy wspomnieć o kilku typach serwisów
fotograficznych: galerie grupowe (np. plfoto.com – internetowe forum fotograficzne),
platformy fotoblogowe (np. fotoblog.pl – serwis oferujący blogi i fotoblogi) i albumy
internetowe (np. flickr.com – gromadzenie i udostępnianie zdjęć cyfrowych online).
2. Prosimy uczniów, aby znaleźli wymienione przed chwilą strony internetowe i zapoznali się z
ich zawartością.
3. Burza mózgów: Biorąc pod uwagę obejrzane przed chwilą strony internetowe i swoją
wiedzę na temat obrazu w przekazach internetowych, zastanów się, jaką rolę pełni
fotografia w Internecie?
Przewidywane odpowiedzi uczniów:
- informacyjną;
- uzupełniającą – dopełnia tekst, ale nie może bez niego funkcjonować;
- czysto ilustracyjną – wypełnia przestrzeń, urozmaica ją;
- artystycznego uzupełnienia – dopełnia tekst, ale sama w sobie może już funkcjonować jako
dzieło sztuki.
Zapisujmy wnioski uczniów na tablicy.
4. Zapoznajemy uczniów z możliwościami wybranej strony internetowej, z której można
pobierać i legalnie wykorzystywać niektóre oznaczone zdjęcia.
www.sxc.hu
Instrukcja korzystania z serwisu Stock.XCHNG:
1. Załóż sobie darmowe konto, przy rejestracji podaj podstawowe dane osobowe (imię,
nazwisko, adres, telefon i e-mail).
2. Potwierdź link aktywacyjny, który został Ci przesłany na podany przed chwilą e-mail i
zaloguj się do serwisu.
3. W lewej górnej części strony znajduje się ramka, w którą wpisuje się szukane słowo.
Ważne: musi to być słowo w języku angielskim!
4. Następnie wciśnij pomarańczowy przycisk (odpowiednik: „szukaj”).
5. Po wyświetleniu się zdjęć wybieramy takie, które nam odpowiada i sprawdzamy
3
przypisane mu prawa autorskie. Jeśli posiada tzw. standard restriction to można je
wykorzystać, koniecznie pamiętając o podpisie sxc.hu
6. Kliknij prawą stroną myszki i wybierz funkcję „Zapisz obrazek jako” i potwierdź „Zapisz”.
7. Aby wkleić fotografię w jakiś dokument kliknij prawym przyciskiem myszki: „Kopiuj” i
wchodząc w swój dokument funkcję „Wklej”.
5. Nauczyciel zapoznaje uczniów z cytatem z Susan Sontag (zapisuje myśl na tablicy, albo
rozdaje kartki z cytatami uczniom): „Każda fotografia jest wieloznaczna: zobaczyć coś w
postaci zdjęcia – to znaczy znaleźć potencjalny przedmiot fascynacji” Susan Sontag.
Polecenie: Odwołując się do myśli Susan Sontag, weź pod uwagę, że fotografię można
interpretować w sposób dosłowny i sposób metaforyczny.
Podział na grupy: dzielimy uczniów na cztery grupy. Grupy I i II mają znaleźć fotografie,
które w sposób dosłowny będą wiązać się z tytułem wskazanego tekstu literackiego,
natomiast grupy III i IV – wyszukują zdjęcia, które dany tytuł literacki będą przedstawiać za
pomocą metafory.
W scenariuszu, jako wariant, prezentowane są przykłady ćwiczeń z wyszukiwaniem zdjęć do
Zbrodni i kary Fiodora Dostojewskiego i Lalki Bolesława Prusa. Ćwiczenie to angażuje
uczniów w myślenie o przesłaniu tekstu literackiego, odwołuje się do ich znajomości lektury,
zmusza do własnych wniosków. Ćwiczenie to pokaże również, że każdy z nich będzie inaczej
odbierał i odczytywał tekst kultury, jakim jest fotografia.
Fiodor Dostojewski, Zbrodnia i kara
http://www.sxc.hu/photo/372377/?forcedownload=1
sxc.hu
4
http://www.sxc.hu/browse.phtml?f=download&id=1280590
sxc.hu
http://www.sxc.hu/browse.phtml?f=download&id=423101
sxc.hu
Bolesław Prus, Lalka
http://www.sxc.hu/browse.phtml?f=download&id=1265063
sxc.hu
5
http://www.sxc.hu/browse.phtml?f=download&id=1204757
sxc.hu
http://www.sxc.hu/browse.phtml?f=download&id=102955
sxc.hu
6. Prezentacja na forum: liderzy grup prezentują efekty pracy, krótko uzasadniając wybór
dwóch fotografii. Zdjęcia są pokazywane na rzutniku multimedialnym albo na komputerach
w pracowni dzięki połączeniu sieciowemu.
7. Nauczyciel i uczniowie oceniają prace wszystkich grup i ustalają oceny.
Praca domowa
Używając aparatu cyfrowego lub aparatu fotograficznego w telefonie komórkowym, zrób zdjęcie,
będące ilustracją bądź metaforą Twojej ulubionej książki. Fotografię wraz z wybranym tytułem
literackim prześlij na podany adres e-mail nauczyciela.
Proponowana bibliografia:
1. Miller Krzysztof, Znikająca magia fotografii?, [w:] Biblia dziennikarstwa pod red. Andrzeja
Skworza i Andrzeja Niziołka, Kraków, Wydawnictwo Znak, 2010, s. 343-364.
2. Sontag Susan, O fotografii, Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1985.
6