Ekspert: znalezienie sposobów na naprawę DNA w interesie całej

Ekspert: znalezienie sposobów na naprawę
DNA w interesie całej ludzkości
BADANIA I ROZWÓJ
Autor: PAP/Rynek Zdrowia 07 października 2015 16:52
Nobliści szukają sposobów na naprawę DNA. Fot. archiwum
W interesie całej ludzkości jest poznanie mechanizmów uszkodzeń cząsteczki DNA i
znalezienie sposobów ich naprawy - mówi PAP prof. Grzegorz Mlostoń z Uniwersytetu
Łódzkiego komentując tegoroczną nagrodę Nobla w dziedzinie chemii.
Tegorocznymi laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie chemii zostali Tomas Lindahl, Paul
Modrich i Aziz Sancar - ogłosił w środę (7 października) w Sztokholmie Komitet Noblowski.
Nagrodzeni uczeni poznali mechanizmy naprawiania uszkodzeń DNA przez komórki.
- Tegoroczna nagroda Nobla w dziedzinie chemii trafia do rąk naukowców, którzy dokonali
przełomowych odkryć w dziedzinie badania cząsteczki kwasu deoksyrybonukleinowego. To
jest cząsteczka, którą określamy jako biomolekuła o podstawowym znaczeniu dla istnienia
organizmów żywych. Chociaż odkryto ją już pod koniec XIX wieku, to jak się okazuje po 120
latach badań ciągle jest jeszcze strukturą tajemniczą, która inspiruje do podejmowania badań powiedział PAP prof. Mlostoń.
Jak dodał, znalezienie mechanizmów doskonałego powielania cząsteczki DNA ma olbrzymie
znaczenie dla zrozumienia genezy wielu schorzeń, które są w tej chwili plagą ludzkości.
- Ci trzej naukowcy dokonali odkryć w trzech obszarach poznawania cząsteczki DNA. Chodzi
zarówno o stwierdzenie tego, że jest ona strukturą bardzo nietrwałą i nawet w warunkach
fizjologicznych ulega degradacji. Stąd też, chociaż ma sama doskonale wykształcony
mechanizm naprawy uszkodzeń, to jednak w interesie całej ludzkości jest poznanie
mechanizmów uszkodzeń, ich powstawania i znalezienie sposobów ich naprawy - dodał
ekspert.
Jak tłumaczył, tegoroczni laureaci nagrody Nobla ustalili, że naprawy uszkodzonej cząsteczki
DNA można dokonywać zarówno metodami biochemicznymi, jak i fotochemicznymi, przy
użyciu światła. - Jest to olbrzymie osiągnięcie, które bardzo daleko posuwa do przodu naukę
w dziedzinie terapii, poszukiwania metod zwalczania wielu powszechnych chorób mających
swoje podłoże w uszkodzeniu struktury cząsteczki DNA - podkreślił.
Komórki stale się dzielą, ponieważ muszą być wymieniane, a podczas tych podziałów
powstają błędy w DNA. Komórki narażone są również na uszkodzenia materiału
genetycznego pod wpływem czynników środowiskowych. W każdej z nich codziennie
powstaje wiele tysięcy takich zaburzeń. Dlatego stosowane są w nich skomplikowane
mechanizmu naprawcze, inaczej w organizmie powstawałyby błędy uniemożliwiające jego
sprawne funkcjonowanie.
Badania nad mechanizmami naprawczymi nie tylko dostarczyły fundamentalnej wiedzy na
temat funkcjonowania komórek i wyjaśniły podłoże rzadkich chorób genetycznych, ale mogą
też posłużyć do udoskonalenia terapii przeciwnowotworowych. Obecnie wykorzystywane
radioterapia i chemioterapia unieczynniają mechanizmy naprawy DNA w szybko dzielących
się komórkach nowotworu, co prowadzi do ich zniszczenia.
Nasze DNA jest codziennie narażone na uszkodzenia spowodowane przez promieniowanie
UV, wolne rodniki i inne czynniki rakotwórcze. Jednak nawet bez tych zewnętrznych
czynników cząsteczka DNA jest niestabilna. Codziennie w genomie komórki zachodzą
tysiące spontanicznych zmian w genomie komórki. Defekty mogą się również pojawić
podczas podziału komórki, kiedy to DNA jest kopiowane. A w ludzkim organizmie
codziennie dzielą się miliony komórek.