Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów - PGNiG
Transkrypt
Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów - PGNiG
Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. PE-DY-W01 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Metryka regulacji Obszar biznesowy: Pion Eksploatacji; Oddziały Spółki; Pion Inwestycji Kategoria: Wytyczne Właściciel: Adam Nowakowski – Dyrektor Pionu Eksploatacji Forma i data zatwierdzenia: Podpis Członka Zarządu Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Pana Wojciecha Kowalskiego, 23.08.2013 Data wejścia w życie: 02.09.2013 Zakres stosowania: Projektowanie gazociągów przesyłowych w ramach zadań inwestycyjnych i remontowych Opiekun merytoryczny: Piotr Krawczak Data ostatniego przeglądu: 25.06.2013 Wydanie.Wersja: 2.1. Akty powiązane: PE-DY-W02 Wytyczne w zakresie projektowania stacji gazowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. PE-DY-W03 Wytyczne w zakresie projektowania systemów ochrony przeciwkorozyjnej gazociągów przesyłowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. PW-WI-W01 – Wytyczne Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. dla rur stalowych przewodowych dla mediów palnych PW-WI-I01 - Instrukcja Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. dla jednostki inspekcyjnej dokonującej odbioru dostaw rur i armatury wraz z napędami PW-WI-W02 – Wytyczne Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. dla zaworów kulowych PW-WI-W02 – Wytyczne Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. dla zasuw klinowych PW-WI-W04 Wytyczne Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. dla napędów armatur PW-WI-W05 – Wymagania spawalnicze oraz wymagania badań własności i jakości złączy spawanych gazociągów strategicznych Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 2 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZSYSTEM S.A. PW-WI-W06 – Wytyczne Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. w zakresie załadunku, transportu, rozładunku i składowania rur stalowych PI-DY-W01 – Wytyczne Operatora Gazociągów Systemowych S.A. w zakresie projektowania systemów telemetrii dla obiektów gazowych systemu przesyłowego Historia zmian Wydanie. Wersja 2.1. Wydanie 2 Wersja 1 Opis zmiany Dostosowanie Regulacji do wymagań Procedury legislacyjnej. PE-DY-W01 Data wprowadzenia zmiany 10.04.2013 r. Strona 3 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Spis treści Definicje i skróty............................................................................................................................................ 5 Cel Wytycznych ........................................................................................................................................... 5 Przedmiot....................................................................................................................................................... 5 Zakres stosowania ........................................................................................................................................ 5 1. Wymagania ogólne. ........................................................................................................................... 5 2. Gazociągi wraz z elementami ........................................................................................................ 13 3. Uwagi końcowe ................................................................................................................................. 25 Przepisy końcowe ...................................................................................................................................... 26 Załączniki ..................................................................................................................................................... 26 Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 4 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Definicje i skróty Operator Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. – OGP lub Inwestor, Gazociąg przesyłowy wysokiego ciśnienia – gazociąg, Urząd Dozoru Technicznego – UDT. Cel Wytycznych Niniejsze wytyczne przeznaczone są dla projektantów i wykonawców jako zalecenia, które należy stosować przy projektowaniu gazociągów przesyłowych o maksymalnym ciśnieniu roboczym powyżej 1,6 MPa dla potrzeb OGP. Elementy nadziemne sieci gazowej należy sytuować możliwie blisko dróg ogólnodostępnych z zachowaniem zasady minimalizacji zajętego terenu, z prawnie uregulowanym dojazdem lub dojściem do tych elementów. Sieci przesyłowe należy projektować zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, Polskimi Normami, Wytycznymi w zakresie dostaw rur, armatury i napędów, zarządzeniami, procedurami i instrukcjami SESP obowiązującymi w OGP oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej. Przedmiot Wytyczne określają minimalne wymagania, które należy stosować przy projektowaniu gazociągów przesyłowych dla OGP. Zakres stosowania Wytyczne mają zastosowanie do projektowania nowobudowanych gazociągów oraz modernizacji i remontów gazociągów istniejących. Wytyczne obowiązują od dnia zatwierdzenia dla zadań noworozpoczynanych. 1. Wymagania ogólne. 1.1. 1.1.1. 1.1.2. 1.1.3. 1.1.4. 1.1.5. Projektowanie sieci gazowych o maksymalnym ciśnieniu roboczym MOP powyżej 1,6 MPa należy wykonywać w szczególności w oparciu o następujące przepisy: Ustawę z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz.U. 1994 nr 89 poz.414 z późniejszymi zmianami). Ustawę z dnia 10 kwietnia 1997r. Prawo energetyczne (Dz.U. 1997 nr 54 poz. 348 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 lipca 2001r., w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (Dz.U. 2001 nr 97 poz.1055). Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 25 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. z 2012 r. poz. 462). Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 grudnia 2009 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy budowie i eksploatacji sieci gazowych oraz uruchomienia instalacji gazowych gazu ziemnego (Dz. U. nr 2 z 2010 r. poz. 6). Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 5 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. 1.1.6. 1.1.7. 1.2. Normę PN-EN 1594:2011 „Systemy dostawy gazu. Gazociągi o maksymalnym ciśnieniu roboczym wyższym niż 16 bar. Wymagania funkcjonalne” zwłaszcza w zakresie obliczeń. W przypadkach szczególnych i za zgodą zamawiającego dopuszcza się stosowanie innych metod obliczeń, niż zawarte w normie PN-EN 1594:2011. Maksymalny zakres temperatury pracy sieci gazowej należy przyjmować: 1.3. 1.3.1. 1.3.2. 1.3.3. 1.3.4. 1.3.5. od 0°C do +50°C dla elementów zlokalizowanych poniżej strefy przemarzania lub w pomieszczeniach ogrzewanych; od -29°C do +60°C w pozostałych przypadkach. Wymagania materiałowe ogólne: Dopuszczone do stosowania przy remontach i budowie sieci gazowej są wyłącznie wyroby spełniające jeden z poniższych warunków (art.10 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane Dz. U. 1994 nr 89 poz.414 z późniejszymi zmianami; oraz art. 5, 8 i 10 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o wyrobach budowlanych (Dz.U. 2004 nr 92 poz.881). Oznakowanie znakiem CE (oznacza zgodność z normą zharmonizowaną lub europejską aprobatą techniczną); Lub oznakowanie znakiem budowlanym, przy czym producent musi wydać deklarację zgodności z Polską Normą lub aprobatą techniczną. W dokumentach odniesienia (normach, aprobatach technicznych, europejskich uznaniach materiałów) musi być zaznaczone, że są to wyroby dopuszczone do zastosowania w sieciach gazowych, w zakresie ciśnień i temperatur (również minimalnych) występujących w projekcie. Dla wyrobów należy przedstawić przynajmniej: Dokument jakościowy (świadectwo odbioru) wg PN-EN 10204:2006, wg wymagań określonych w normie wyrobu, projekcie oraz punkcie 4.10 Wytycznych. Deklarację zgodności. W przypadku wyrobów wykonanych zgodnie z aprobatą techniczną wymagane jest załączenie tej aprobaty. Wszystkie materiały obciążone ciśnieniem powyżej 16bar powinny spełniać wymagania p.8 normy PN-EN 1594:2011. Do nowobudowanych sieci gazowych można stosować stale przeznaczone na urządzenia ciśnieniowe o Re≥360 MPa, a w pozostałych przypadkach o Re≥240 MPa. Wymagane dokumenty jakościowe zgodnie z p.8.1.5 normy PN-EN 1594:2011. Zaleca się świadectwo odbioru 3.2 wg PN-EN 10204. dla rur o średnicy równej lub większej od DN500 i armatury równej lub większej od DN200. Zamiast świadectw odbioru 3.1 wg PN-EN 10204:2006dopuszcza się świadectwa odbioru 3.1.B wg PN-EN 10204+A1:1997, a zamiast 3.2 wg PN-EN 10204:2006dopuszcza się 3.1.C wg PN-EN 10204+A1:1997. W przypadku zakupu niewielkich partii rur lub armatury, dla których utrudnione byłoby uzyskanie świadectwa 3.2 wg PN-EN 10204:2006, dopuszcza się świadectwo 3.1 wg PN-EN 10204:2006. Rury: Rury stalowe powinny spełniać wymagania normy PN-EN 10208-2:2011 Rury stalowe przewodowe dla mediów palnych. Rury o klasie wymagań B. Nominalna grubość ścianki rurociągu o średnicy od DN15 oraz MOP>16bar nie może być mniejsza niż 3mm dla rurociągów o średnicy nominalnej do DN50 oraz nie mniejsza niż 4 mm dla rurociągów o średnicy nominalnej równej lub wyższej DN50. Do grubości obliczeniowych dla średnic od DN15 zaleca się dodać naddatek na korozję wielkości max. 1mm. 1.3.6. 1.3.7. 1.3.8. 1.4. 1.4.1. 1.4.2. 1.4.3. Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 6 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. 1.4.4. 1.4.5. 1.4.6. 1.4.7. 1.4.8. 1.4.9. 1.4.10. 1.4.11. 1.4.12. Wytwórca rur oraz pośrednik powinni posiadać certyfikowane systemy kompleksowego zapewnienia jakości zgodnie PN-EN ISO9001 lub równoważne, w zakresie wytwarzania rur. Wytwórca rur powinien ponadto spełniać wymagania jakościowe w spawalnictwie zgodnie z normami PN-EN ISO 3834-1:2007 i PN-EN ISO 3834-2:2007 lub równoważne potwierdzone stosownym certyfikatem. Dla rur ze szwem spiralnym nie dopuszcza się dostawy rur ze szwem łączącym taśmy. Dla rur ze szwem wzdłużnym nie dopuszcza się rur z dwoma szwami wzdłużnymi. Badania udarności należy wykonywać zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 10208-2:2011. Badania udarności należy wykonywać w temperaturze -29OC lub niższej. Dla rur ze szwem dodatkowo wymagane są badania udarności strefy wpływu ciepła wg p. 9.2.2 normy PN-EN10208-2:2011 w temperaturze -20OC. Wymagania i warunki badań jak dla szwu spajanego. Równoważnik węgla CEV nie powinien przekraczać wartości 0,45. Wymagana próba kafarowa DWTT zgodnie z normą PN-EN 10208-2:2011, dla rur o średnicy DN 500 i powyżej, grubości ścianki 8mm i powyżej oraz minimalnej granicy plastyczności powyżej 360 MPa w temperaturze -29OC Dla rur o minimalnej graniczy plastyczności 485 MPa i powyżej dopuszcza się badania w innej temperaturze uzgodnionej z Inwestorem. Dla każdej partii rur wytwórca jest zobowiązany dostarczyć świadectwo odbioru typu 3.2 dla średnicy DN500 i powyżej oraz typu 3.1 dla pozostałych średnic (3.1 dla blachy, taśmy stalowej oraz powłok ochronnych) wg PN-EN10204:2006 które powinno spełniać następujące wymogi: Być zgodne z wymaganiami normy PN-EN10208-2:2011. Zawierać informację w zakresie własności mechanicznych, składu chemicznego oraz technologii wytopu stali. Określać zakres i rodzaj przeprowadzonych badań nieniszczących, wraz z poziomami akceptacji wg stosownych norm i przepisów. Określać zakres i rodzaj obróbki cieplnej. Określać rodzaj prowadzonych prób ciśnieniowych wraz z podaniem wartości ciśnienia próby i czasu trwania próby. Określać osiągnięty przy próbie wodnej poziom wytężenia materiału w stosunku do minimalnej granicy plastyczności. Zawierać informację w zakresie ekspandowania i odciążenia rur. Zawierać wyniki badań parametrów (w tym również grubości) izolacji zewnętrznej oraz malowania wewnętrznego przez niezależną od wydziału produkcyjnego komórkę jakości. Dodatkowo dla rur o średnicy ≥ DN500 wprowadza się następujące wymagania dodatkowe: Dla rur HFW (tj. zgrzewanych prądami wielkiej częstotliwości) z obrobioną cieplnie zgrzeiną wymagane są badania metalograficzne oraz badania twardości potwierdzające obróbkę cieplną zgrzeiny (p.9.4.7.2 normy PN-EN 10208-2:2011). Dla każdej rury należy przeprowadzić ciśnieniową próbę wodną do 100% umownej granicy plastyczności materiału rury wg p. 9.4.8 normy PN-EN10208-2:2011. Zakres badań nieniszczących rur zgodnie z wymaganiami normy PN-EN 10208-2:2011 z uwzględnieniem dodatkowych wymagań: 1) Wymagane badania rozwarstwień na korpusie rury wg PN-EN 108938:2011 lub PN-EN10893-9:2011 – klasa dopuszczalności U2 Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 7 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. 2) Wymagane badania rozwarstwień na krawędziach taśmy/blachy w obszarze przyległym do zgrzeiny/ spoiny wg PN-EN-10893-9:2011 lub PNEN- 10893-8:2011 – klasa dopuszczalności U2. 3) Badanie rozwarstwień na końcach rur (w obrębie 25mm z obu końców) zgodnie wymaganiami p. C.2.4 normy PN-EN10208-2:2011. 4) Dodatkowo dla rur HFW - badania ultradźwiękowe usterek wzdłużnych zgrzeiny (włącznie z końcami rur) wg PN-EN10893-10:2011 lub PN-EN 10893-11:2011 – klasa dopuszczalności U2/C (U2). 5) Dodatkowo dla rur SAW (spawanych łukiem krytym) i COW (spawanie kombinowane: łukiem krytym i w osłonie gazów): Badania ultradźwiękowe na wykrycie usterek wzdłużnych/poprzecznych spoiny wg PN-EN10893-11:2011 – klasa dopuszczalności U2/U2H z uwzględnieniem dodatkowych wymagań określonych w normie PNEN10208-2:2011. 1.5. 1.5.1. 1.5.2. 1.5.3. 1.5.4. 1.5.5. 1.5.6. 1.5.7. 1.5.8. Badania radiograficzne złączy spawanych wg PN-EN10893-6:2011 – klasa obrazu R1, kryteria akceptacji złączy spawanych oraz wymagania dotyczące czułości badania wg PN-EN10208-2:2011. 6) Badania radiograficzne spoin na końcach rur (końce nie przebadane oraz obszar naprawiany) PN-EN10893-6:2011 – klasa jakości obrazu R1 na wady wzdłużne oraz poprzeczne. Kształtki: Wymaga się zastosowania kształtek kutych lub ciągnionych bez szwu wg PNEN10253-2:2010. Nie dopuszcza się stosowania trójników ze spawanym odgałęzieniem z zastrzeżeniem p. 1.5.4. Kształtki ze szwami wzdłużnymi dopuszcza się w szczególnych przypadkach po uzgodnieniu z inwestorem. Nominalna grubość ścianki elementów kształtowych nie może być mniejsza niż 4mm. Wytrzymałość ciśnieniowa kształtek musi być co najmniej równa wytrzymałości ciśnieniowej rur z którymi będą łączone. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się stosowanie odgałęzień spawanych, gdy średnica odgałęzienia jest co najmniej o połowę mniejsza od średnicy rury podstawowej. W takim przypadku należy przewidzieć dodatkowe elementy wzmacniające (tulejki, weldolety, nakładki pełnoobejmujące). Zakres ciśnień i temperatur roboczych elementów kształtowych, powinien być potwierdzony w dokumencie odbioru elementu lub deklaracji zgodności producenta. Dla kształtek o grubości ścianki powyżej 5 mm i średnicy DN 150 i powyżej wymaga się badań udarności zgodnie z wymaganiami normy PN-EN1594:2011 przy czym temperatura weryfikacji powinna być nie wyższa niż -30oC. Dopuszcza się zastosowania stali termomechanicznie walcowanej na elementy kształtowe poddawane obróbce na ciepło. W przypadku niemożności zastosowania łuków giętych na zimno, Inwestor dopuszcza stosowanie łuków giętych indukcyjnie po każdorazowym uzgodnieniu pod kątem technicznym. Łuki gięte na zimno wykonać zgodnie z normą PN-EN 1594:2011, a łuki gięte na gorąco zgodnie z normą PN-EN 14870-1:2011. Świadectwo 3.2 , w przypadku wykonywania łuku przez tą samą firmę co rury, wymagane tylko dla łuku. Jeżeli jest gięta na zimno rura o średnicy powyżej DN 300 lub stosunku średnicy do grubości ścianki większej niż 70:1, należy wziąć pod uwagę użycie wewnętrznego trzpienia- zgodnie z normą ISO 13623 Nie zezwala się na zastosowanie łuków segmentowych. Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 8 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. 1.5.9. 1.5.10. 1.5.11. 1.5.12. 1.5.13. 1.6. 1.6.1. 1.6.2. Każdy element o średnicy powyżej DN40 powinien być oznakowany w sposób trwały przez producenta identyfikowalnym numerem lub znakiem pozwalającym przyporządkować go do danego dokumentu jakościowego. W przypadku kształtek ciągnionych, których częścią składową są złącza spawane wymaga się, aby były one wykonywane w oparciu o uznane technologie spawania oraz poddane w 100% badaniom nieniszczącym radiograficznym lub ultradźwiękowym a kryteria akceptacji nie były gorsze niż wymagania dla złączy rur wg PN-EN10208-2:2011. Kształtka DN 500 i powyżej powinna być poddana hydraulicznej próbie wytrzymałości przez producenta do ciśnienia wywołującego w ściance naprężenia 95% granicy plastyczności Re. Dla kształtek poniżej DN 500 hydrauliczna próba wytrzymałości u producenta do ciśnienia wywołującego w ściance naprężenia 95% granicy plastyczności Re, powinna być wykonana dla jednej sztuki z partii lecz nie mniej niż 1 sztuka na 100. Dla gazociągów które będą poddane próbie specjalnej kształtki należy poddać próbie hydrostatycznej o ciśnieniu próby wywołującemu w ściance naprężenia równe 100% granicy plastyczności. Dla nowobudowanych układów rurowych należy stosować kołnierze wykonane w oparciu o normę PN-EN 1759 lub normę PN-EN 1092-1:2010 (odkuwki wg PN-EN 10222) tej samej klasy wytrzymałościowej, co rura, z którą będzie łączony kołnierz. W uzasadnionych przypadkach można stosować inne normy, po wcześniejszym uzgodnieniu z inwestorem. Kołnierze należy dodatkowo oznakować rodzajem przylgi. Armatura zaporowo – upustowa: Wymaga się, aby korpus był wykonany ze stali lub staliwa. Kurki manometryczne w wykonaniu nierdzewnym. Armatura zaporowo-upustowa powinna spełniać następujące warunki techniczne: 1.6.2.1. Armatura powinna w szczególności spełniać wymagania następujących norm: PN-EN558:2008, PN-EN12982:2009, PN-EN1983:2008, PN-EN 1394:2012 oraz PN-EN1984:2002, 1.6.2.2. Armatura pełnoprzelotowa, 1.6.2.3. Armatura o średnicy DN100 i większej w wykonaniu z kulą „ujarzmioną”, 1.6.2.4. Zawory z korpusem spawanym (dla wersji podziemnej); z możliwością doszczelnienia zaworu z powierzchni gruntu, 1.6.2.5. Powinna być wyposażona w system Double Block and Bleed, 1.6.2.6. Automatyczna regulacja uszczelnień, 1.6.2.7. Brak potrzeby smarowania, 1.6.2.8. Konstrukcja zaworu powinna zapewnić możliwość wykonywania czynności eksploatacyjnych z powierzchni gruntu, 1.6.2.9. Odwodnienie korpusu (armatury podziemnej), wyprowadzone na powierzchnię, przymocowane do kolumny, zakończone zaworem kulowym wraz z śrubą odpowietrzającą oraz z zabezpieczeniem przed niekontrolowanym wypływem gazu, 1.6.2.10. Zawory kulowe powinny zapewniać szczelność zamknięcia klasy A wg PN-EN12266-1:2012. 1.6.2.11. Zasuwy na układach obejściowych zaworów liniowych powinny zapewniać szczelność zamknięcia klasy A dla płytowych i C dla klinowych wg PN-EN12266-1:2012. 1.6.2.12. Zawory kulowe powinny być wykonane z zabezpieczeniem antystatycznym wg normy PN-EN12266-2:2007. 1.6.2.13. Napędy i armatura powinny być skonfigurowane i dostarczone wraz z wyposażeniem do ich obsługi i serwisowania. Instrukcje obsługi i Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 9 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. 1.6.3. 1.6.4. 1.7. 1.7.1. 1.7.2. 1.7.3. 1.7.4. 1.7.5. 1.8. 1.9. 1.10. 1.11. 1.11.1. 1.11.2. 1.11.3. 1.11.4. 1.12. 1.13. serwisowania muszą być dostarczone w oryginale i w języku polskim (tłumaczenie techniczne). Dostawca napędów i armatury powinien zagwarantować odpowiednie przeszkolenie personelu do ich obsługi. Zaleca się, aby rozruch napędów i armatury zamontowanej na czynnych gazociągach (powyżej DN300) był wykonywany przez serwis dostawcy tych urządzeń. Armatura powinna spełniać wymagania Polskich Norm. Wymagane uprawnienia dla wykonawców: Decyzja o stwierdzeniu przygotowania zawodowego do pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Budujący sieć gazową powinni posiadać certyfikowany system zarządzania jakością według normy PN-EN ISO 9001 Wykonawcy złączy spawanych powinni posiadać certyfikowany system jakości w spawalnictwie zgodnie z PN-EN ISO 3834-1:2006 i PN-EN ISO 3834-2:2006. Zaleca się aby wykonawcy badań nieniszczących i/lub niszczących posiadali akredytację zgodnie z PN-EN ISO/IEC 17025:2005/Ap1:2007. Do badań połączeń wykonywanych w terenie dopuszcza się laboratoria dopuszczone przez jednostki akredytowane zgodnie z PN-EN ISO/IEC 17025:2005. Wykonawcy urządzeń podlegających Dozorowi Technicznemu powinni posiadać stosowne uprawnienia wystawiane przez Urząd Dozoru Technicznego. Rozpoczęcie robót może nastąpić wyłącznie po protokolarnym przekazaniu placu budowy. Osoby personelu wykonawczego i nadzorującego muszą posiadać uprawnienia zgodne z obowiązującymi przepisami (prawo budowlane, prawo energetyczne itp.). Wszystkie prace spawalnicze należy prowadzić zgodnie z wymaganiami i zaleceniami określonymi w „Wymagania spawalnicze oraz wymagania badań własności i jakości złączy spawanych gazociągów strategicznych OGP GAZSYSTEM S.A.” w zakresie ich obowiązywania, a w pozostałych przypadkach zgodnie z PN-EN 12732:2004. Wymagane uprawnienia personelu spawalniczego przy budowie sieci gazowej: świadectwo kwalifikacyjne uprawniające do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci na stanowisku eksploatacji w zależności od rodzaju wykonywanych prac zgodnie z zapisami SESP; spawacze muszą posiadać uprawnienia do spawania w zakresie materiału, średnic, grubości, rodzaju złącza zgodnie z: • PN-EN 287-1:2011 oraz PN-EN1418 lub, • załącznikiem A normy PN-EN 12732:2004; personel nadzoru spawalniczego – winien posiadać uprawnienia inżyniera spawalnika zgodnie z PN-EN ISO 14731:2008; personel prowadzący badania nieniszczące – winien posiadać kwalifikacje zgodne z PN-EN ISO 9712:2012 lub PN-EN 473:2008; personel nadzorujący prace gazoniebezpieczne – winien posiadać kwalifikacje w zakresie dozoru urządzeń energetycznych w zależności od rodzaju wykonywanych prac zgodnie z zapisami SESP. Wykonawcy zobowiązani są do prowadzenia weryfikacji spawaczy do zadań (w warunkach budowy) w oparciu o wymagania normy PN-EN12732:2004 oraz instrukcji technologicznych spawania zaakceptowanych przez OGP GAZ-SYSTEM S.A. O terminie i miejscu wykonania złączy dopuszczających należy powiadomić OGP GAZ-SYSTEM S.A. Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 10 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. 1.14. 1.15. 1.16. 1.17. 1.17.1. 1.17.2. 1.17.3. 1.17.4. 1.17.5. 1.17.6. 1.17.7. 1.17.8. 1.17.9. 1.18. 1.19. 1.20. 1.21. 1.22. 1.23. 1.24. Instrukcje technologiczne spawania należy opracować w oparciu o normę PN-EN 288-2:1994/A1:2002 lub PN-EN ISO 15609-1:2007 i przedłożyć OGP GAZ-SYSTEM S.A., w celu akceptacji, przed rozpoczęciem prac spawalniczych. Przed przystąpieniem do prac spawalniczych należy sporządzić Plan spawania i kontroli złączy spawanych który należy uzgodnić w OGP GAZ-SYSTEM S.A. Dopuszcza się zastosowanie elektrod celulozowych tylko do budowy części liniowej gazociągu i tylko dla złączy poddawanych próbie ciśnieniowej. Przy zastosowaniu elektrod celulozowych wymagane jest uznanie w oparciu o normę PN-EN 288-9:2002 lub PN-EN ISO 15614-1:2008. Wymagania w zakresie uznawania technologii spawania: Dla złączy doczołowych uznanie w oparciu o normę PN-EN 288-9:2002 lub PN-EN 288-3:1994/A1:2002 lub PN-EN ISO 15614-1:2008 lub aktualniejsze ich wydania. Naprawa złączy spawanych wymaga dodatkowych uznanych technologii spawania. Zaleca się określenie ilości wprowadzanego ciepła w instrukcjach technologicznych spawania. Dopuszcza się zastępowanie materiałów dodatkowych (elektrod, drutów itp.) innymi zamiennikami o tym samym oznaczeniu normatywnym pod warunkiem akceptacji przez służby spawalnicze OGP GAZ-SYSTEM S.A. OGP GAZ-SYSTEM S.A. będzie akceptował uznane technologie spawania przez inne jednostki zatwierdzające (np. UDT, Instytut Spawalnictwa, PRS i inne) po ich wcześniejszym przedłożeniu do akceptacji, jeśli spełniają w/w wymagania. Wymaga się w uzasadnionych przypadkach przeprowadzenia procedury uznania technologii spawania w obecności przedstawiciela OGP GAZ-SYSTEM S.A. W uzasadnionych przypadkach, dopuszczenie spawaczy do budowy należy przeprowadzić w obecności przedstawiciela OGP GAZ-SYSTEM S.A. Na budowie wymagana jest obecność nadzoru spawalniczego z uprawnieniami min. EWS lub EWT. Dla materiałów o granicy plastyczności powyżej 360 MPa zaleca się zastosowanie automatycznych ukosowarek skrawających. Zaleca się aby długość pojedynczej rury spawanej do gazociągu nie powinna być mniejsza niż 0.5D lecz nie mniej niż 200mm. Rury, części rur i inne elementy, należy przed cięciem ponownie oznakować. Dla materiałów z grupy 2 i 3 wg PN-EN 288-3:1994/A1:2002 (Re>360MPa) dopuszcza się cięcia palnikiem acetylenowo – tlenowym pod warunkiem spełnienia wymagań określonych w pkt 20. W przypadku cięcia termicznego (palnik acetylenowo – tlenowy lub plazma) wymaga się obróbki mechanicznej ciętych powierzchni do głębokości minimum strefy wpływu ciepła (SWC). W takim przypadku wymagane są badania ultradźwiękowe na szerokości min 25 mm licząc od czoła rury. Wszelkiego rodzaju odgałęzienia rurowe należy projektować i wykonywać jako złącza doczołowe z pełnym przetopem jeśli nie uzgodniono inaczej. Druki dzienników spawania, badań spoin, protokołów wykonania złączy, dopuszczeń spawaczy należy uzgodnić w OGP GAZ-SYSTEM S.A. na etapie uzgodnień technologii spawania, przed przystąpieniem do budowy. Dopuszcza się uzgodnienia wieloletnie. Wymagania spawalnicze dla projektowania elementów tymczasowych są analogiczne jak dla elementów docelowych. 1.25. Wymagania dla badań: 1.25.1. Zaleca się aby badania nieniszczące prowadzone były przez laboratoria posiadające akredytację zgodnie z PN-EN ISO/IEC 17025:2005/Ap1:2007. Do badań Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 11 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. połączeń wykonywanych w terenie dopuszcza się laboratoria dopuszczone przez jednostki akredytowane zgodnie z PN-EN ISO/IEC 17025:2005. 1.25.2. Zakres badań – zgodnie z wymaganiami i zaleceniami normy PN-EN 12732:2004, z uwzględnieniem dodatkowych wymagań: 1.25.2.1. W przypadku złączy doczołowych (spoiny obwodowe łączące rury) wymagane 100% badań radiograficznych lub po uzgodnieniu ultradźwiękowych. W przypadku złączy pachwinowych wymagane 100% badań penetracyjnych lub magnetyczno – proszkowych. 1.25.2.2. Badania penetracyjne lub magnetyczno - proszkowe - 100% złączy spawanych króćców/ odgałęzień rurowych. 1.25.2.3. Zaleca się badania radiograficzne lub ultradźwiękowe - 100% złączy spawanych króćców/ odgałęzień rurowych. 1.25.2.4. Spoiny gwarantowane (nie poddawane próbie ciśnieniowej) oprócz badań wizualnych i radiograficznych – winny być poddane dodatkowo 100% badaniom ultradźwiękowym (dla grubości ścianki równej i większej od 8mm). 1.25.2.5. Badania ultradźwiękowe rozwarstwień zgodnie z załącznikiem B normy PN-EN 12732:2004 – przed spawaniem króćców, odgałęzień i innych elementów do rurociągu oraz przed wykonaniem cięcia. 1.26. Wymagania badań nieniszczących dla projektowania elementów tymczasowych są analogiczne jak dla elementów docelowych. 1.27. Wymagania w zakresie złączy spawanych 1.27.1. Kryteria akceptacji złączy spawanych – poziom jakości B zgodnie z PN-EN ISO 5817 z odstępstwami dla niektórych niezgodności wg tablic G1 i G3 normy PN-EN 12732 oraz załącznikiem E tej normy. . 1.27.2. W protokołach z badań należy każdorazowo zamieszczać wszystkie wykryte rodzaje i poziomy niezgodności spawalniczych złączy spawanych (w tym również dopuszczalne). 1.27.3. Przed badaniami wymaga się usunięcia wszelkich zanieczyszczeń złącza typu żużel lub odpryski. 1.27.4. Personel oceniający powinien posiadać przynajmniej uprawnienia drugiego stopnia w wykonywanej metodzie badań wg PN-EN ISO 9712:2012 lub PN-EN 473:2008 lub PN-EN 473:2002/A1:2006. 1.27.5. Zaleca się badania wizualne poprawności przetopu króćców spawanych, w szczególności dla średnic odgałęzienia powyżej DN50. 1.27.6. Badania radiograficzne: 1.27.6.1. Wymagana technika klasy B (ulepszona) badania radiograficznego – wg PN-EN 1435:2001/A2:2005. 1.27.6.2. Minimalna ilość ekspozycji wg rysunku A1 lub A2 zgodnie z załącznikiem A normy PN-EN 1435:2001/A2:2005 jeśli nie uzgodniono inaczej. 1.27.7. Wzory protokołów badań i instrukcje prowadzenia badań należy uzgodnić w OGP GAZ-SYSTEM S.A. przed przystąpieniem do prac. W przypadku wzorów protokołów dopuszcza się uzgodnienie wieloletnie. 1.27.8. Naprawy złączy spawanych: 1.27.8.1. Każdą naprawę należy udokumentować. 1.27.8.2. W przypadku wykrycia pęknięć w złączu lub gdy więcej niż 20% spoiny wykazuje niedopuszczalne niezgodności złącze należy wyciąć i wykonać ponownie. 1.27.8.3. Dopuszcza się jednorazową naprawę złącza. 1.27.9. Badania niszczące złączy spawanych: 1.27.9.1. Pobranie próbek następuje przed próbą ciśnieniową jeśli nie uzgodniono inaczej. Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 12 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. 1.27.9.2. OGP GAZ-SYSTEM S.A. ma prawo wyboru złączy które mają zostać skierowane do badań niszczących. 1.27.9.3. Zakres badań musi być co najmniej zgodny z zakresem badań technologii spawania w oparciu o które wykonano złącza. Zamawiający może zwiększyć zakres badań. 2. Gazociągi wraz z elementami 2.1. Wymagania projektowe: 2.1.1.Dokumentacja projektowa gazociągu przesyłowego wysokiego ciśnienia powinna zawierać: 2.1.1.1. Projekt Budowlany dla wszystkich branż, w rozumieniu art. 34 ustawy Prawo budowlane opracowany zgodnie z aktami prawnymi wymienionymi w szczególności w pkt. II 1 niniejszych Wytycznych, zawierający: a) b) część opisowa, w tym między innymi: opis stanu istniejącego, opis stanu projektowanego, sposób połączenia projektowanego gazociągu z istniejącą i projektowaną siecią gazową, wyznaczenie stref zagrożenia wybuchem, wymagania Zamawiającego, uzgodnienia szczegółowe, niezbędne decyzje administracyjne i uzgodnienia wraz z decyzjami wodnoprawnymi, wypisy z ewidencji gruntów i budynków dla nieruchomości, na których zlokalizowany będzie gazociąg wraz z obiektami towarzyszącymi (śluzy, Zespoły Zaporowo-Upustowe (ZZU), Stacje Ochrony Katodowej (SOK), itp.), uzyskane bezpośrednio przed złożeniem wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę, wykaz właścicieli gruntów z adresami wg danych z katastru nieruchomości (ewidencji gruntów), lokalizacją działek, a także określeniem klas użytków rolnych i leśnych, długości przecięcia działek przez gazociąg, powierzchnie stref kontrolowanej i montażowej, decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach, wyniki badań geotechnicznych gruntów przeznaczonych na lokalizację gazociągu i obiekty naziemne, opinie i uzgodnienia z właścicielami i zarządcami występującego uzbrojenia, w tym protokoły uzgodnienia dokumentacji przez powiatowe Zakłady Uzgadniania Dokumentacji, wszelkie inne uzgodnienia umożliwiające uzyskanie przez Zamawiającego ostatecznej decyzji pozwolenia na budowę dla całego gazociągu i wszystkich obiektów towarzyszących, informację o bezpieczeństwie i ochronie zdrowia, uwzględniającą specyfikę obiektu budowlanego i warunki prowadzenia robót budowlanych, demontaż lub przebudowę istniejących obiektów, w razie konieczności, inwentaryzacja drzew i krzewów niezbędnych do usunięcia z terenu budowy część rysunkowa, w tym między innymi: Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 13 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. a) aktualna mapa zasadnicza do celów projektowych w skali 1:1 000 lub 1:500 (dla wybranych odcinków) z naniesioną trasą gazociągu wraz z obiektami towarzyszącymi, mapy ewidencji gruntów w skali 1:5000 lub 1:2000 z naniesioną trasą gazociągu, zaktualizowane nie później niż na uzyskane bezpośrednio przed złożeniem wniosku o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę, mapy topograficzne w skali 1:10 000 z naniesioną trasą gazociągu, mapy kolejowe z naniesioną trasą gazociągu, mapy leśne z naniesioną trasą gazociągu, lokalizacja śluz nadawczo-odbiorczych tłoka (w przypadku zaprojektowania), lokalizacja zespołów zaporowo-upustowych (ZZU) wraz z układami połączeń z istniejącymi i projektowanymi gazociągami wysokiego ciśnienia, skrzyżowania gazociągu z terenami kolejowymi na mapie sytuacyjnej wydanej przez właściwe kolejowe oddziały geodezyjne wraz z profilem podłużnym odcinka szlaku w miejscu skrzyżowań z projektowanym gazociągiem, skrzyżowania gazociągu z drogami publicznymi wraz z projektami organizacji ruchu podczas wykonywania robót na mapie sytuacyjnej w skali 1:200 wraz z profilem podłużnym, skrzyżowania gazociągu z rzekami i ciekami podstawowymi o szerokości lustra wody 1 m i większej na mapie sytuacyjnej w skali 1:200 wraz z profilem podłużnym, profil podłużny terenu w skali 1:1000/1:100, uzupełniony o profil geologiczny, wraz projektem pionowej lokalizacji gazociągu, w podziale na gminy i odcinki arkuszy, obejmujące nie więcej niż 1500 m trasy gazociągu, tymczasowe drogi dojazdowe i przejazdy dla realizacji robót. projekty technologiczne organizacji robót w przypadku zastosowania nietypowych rozwiązań technicznych wykonania gazociągów. 2.1.1.2. Projekt Wykonawczy, w skład którego wchodzi: projekt technologiczny gazociągu i obiektów towarzyszących zawierający: część opisowa, w tym między innymi: opis stanu istniejącego, opis stanu projektowanego, obliczenia wytrzymałościowe, zastosowane rozwiązania techniczne, sposób połączenia projektowanego gazociągu z istniejącą i projektowaną siecią gazową, wyznaczenie stref zagrożenia wybuchem, wymagania Zamawiającego, uzgodnienia szczegółowe, opis prób ciśnieniowych i przeprowadzenia rozruchu, warunki techniczne wykonania i odbioru robót (WTWiO), projekty technologiczne organizacji robót w przypadku zastosowania nietypowych rozwiązań technicznych wykonania gazociągów, wstępne projekty organizacji robót na węzłach przesyłu gazu zawierające główne wytyczne dla wykonawcy robót budowlanych oraz ramowy harmonogram prac przełączeniowych, niezbędne decyzje administracyjne i uzgodnienia, wyniki badań geotechnicznych gruntów przeznaczonych na lokalizację gazociągu i obiekty naziemne, uzgodnienia z właścicielami i zarządcami występującego uzbrojenia, w tym protokoły uzgodnienia dokumentacji przez powiatowe Zakłady Uzgadniania Dokumentacji, wszelkie inne niezbędne uzgodnienia, demontaż istniejących obiektów, w razie konieczności, Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 14 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. b) c) d) e) f) zestawienie rur, armatury i urządzeń wraz z pełnymi specyfikacjami technicznymi, zestawienie wszelkich wymagań i działań wynikających z wydanych opinii, uzgodnień, decyzji itp., do których wykonania zostanie zobowiązany inwestor, projekt lub zapisy i rysunki dotyczące ochrony przed korozją, wg wymagań i zawartości określonych w standardzie technicznym ST–IGG–0601:2012 Ochrona przed korozją zewnętrzną stalowych gazociągów lądowych - Wymagania funkcjonalne i zalecenia,. Zawartość projektu wykonawczego w zakresie ochrony przed korozją winna być zgodna z załącznikiem B tego standardu. część rysunkowa, w tym między innymi: aktualna mapa zasadnicza do celów projektowych w skali 1:1 000 lub 1:500 (dla wybranych odcinków) z naniesioną trasą gazociągu wraz z obiektami towarzyszącymi, lokalizacja śluz nadawczo-odbiorczych tłoka (w przypadku zaprojektowania), lokalizacja zespołów zaporowo-upustowych (ZZU) wraz z układami połączeń z istniejącymi i projektowanymi gazociągami wysokiego ciśnienia, skrzyżowania gazociągu z terenami kolejowymi na mapie sytuacyjnej w skali 1:200 wraz z profilem podłużnym, skrzyżowania gazociągu z drogami publicznymi wraz z projektami organizacji ruchu podczas wykonywania robót na mapie sytuacyjnej w skali 1:200 wraz z profilem podłużnym, skrzyżowania gazociągu z rzekami i ciekami podstawowymi o szerokości lustra wody 1 m i większej na mapie sytuacyjnej w skali 1:200 wraz z profilem podłużnym, profil podłużny terenu w skali 1:1000/1:100, uzupełniony o profil geologiczny, wraz projektem pionowej lokalizacji gazociągu, w podziale na gminy i odcinki arkuszy, szczegółowe rysunki konstrukcyjne, rysunki konstrukcyjne łuków zimnogiętych wykonywanych na budowie i łuków indukcyjnych wraz z ich naniesieniem na mapy zasadnicze i wynikającymi z ich kształtu powierzchniami zajęcia terenu, schematy technologiczne inwestycji jako całości oraz szczegółowe schematy obiektów (również w formie numerycznej w formacie *.DWG lub *DGN po uzgodnieniu z Zamawiającym). projekty niezbędnych przewiertów kierunkowych w miejscach krzyżowania się gazociągu z przeszkodami terenowymi, zawierające co najmniej: analizę warunków geologicznych, hydrogeologicznych, morfologicznych oraz lokalizacje infrastruktury, określenie punktów wejścia i wyjścia, przyjęcie typu trajektorii przewiertu oraz obliczenie jej parametrów geometrycznych, określenie liczby etapów poszerzania (liczba marszy), wstępny dobór urządzeń i narzędzi wiertniczych, dobór płuczki wiertniczej, określenie wielkości sił działających na przewód wiertniczy i rurociąg podczas prowadzenia prac. projekty tymczasowych dróg dojazdowych i przejazdów dla realizacji robót, projekt prób ciśnieniowych (w uzasadnionych przypadkach również prób specjalnych), projekt rozruchu gazociągu, 2.1.1.3. Projekty branżowe: Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 15 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. a) projekty sterowania układami zaporowo-upustowymi, układami śluz i węzłami, b) projekty przyłączy energetycznych zasilających: układy zaporowo – upustowe, stacje ochrony katodowej, układy śluz, c) projekt ochrony katodowej opracowany zgodnie z warunkami opisanymi w części „Wytyczne w zakresie projektowania systemów ochrony przeciwkorozyjnej gazociągów przesyłowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A.” d) badania geotechniczne gruntów przeznaczonych na lokalizacje gazociągu i obiektów naziemnych, e) operaty wodnoprawne, f) operaty dendrologiczne, g) projekt naprawy urządzeń drenarskich i cieków wodnych, h) projekt rekultywacji gruntów, i) projekt organizacji badania tłokiem inspekcyjnym. 2.1.1.4. Kosztorys Inwestorski oraz Przedmiar Robót opracowane zgodnie z wymaganiami ustawy „Prawo zamówień publicznych” i odpowiednimi aktami wykonawczymi; 2.1.1.5. Zbiorcze Zestawienie Kosztów. 2.1.1.6. Wszelkie inne nie wymienione, a niezbędne do wykonania opracowania, projekty budowlane i wykonawcze dla infrastruktury związanej bezpośrednio z projektowanym gazociągiem umożliwiające uzyskanie przez Zamawiającego decyzji o pozwoleniu na budowę i spełnienie przez ten gazociąg wymaganych funkcji, czyli przesyłania gazu, 2.1.1.7. Uzgodnienia wykonanych projektów i opracowań z Zamawiającym. 2.2. Standardowa głębokość posadowienia części liniowej gazociągu powinna wynosić ok. 1,2m licząc od górnej płaszczyzny rury do poziomu gruntu. Maksymalna głębokość posadowienie gazociągu nie powinna przekraczać bez powodu 2m licząc od górnej płaszczyzny rury do poziomu gruntu. Głębokość posadowienia rury ochronnej powinna wynosić minimalnie 1m licząc od górnej płaszczyzny rury ochronnej do poziomu gruntu. Przy projektowaniu włączenia metodą hermetyczną należy zachować minimalną głębokość posadowienia pozostających na przewodzie rurowym króćców do prac hermetycznych równą 1m. 2.3. Bierną i czynną ochronę antykorozyjną należy projektować zgodnie z dokumentem „Wytyczne w zakresie projektowania systemów ochrony przeciwkorozyjnej gazociągów przesyłowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A.”. 2.4. Na ogrodzeniu obiektu liniowego (ZZU, ZW, śluza lub odwadniacz) muszą zostać umieszczone czytelne tablice informujące o zakazie używania otwartego ognia, tablice z informacją o numerach telefonów alarmowych oraz tablice z oznaczeniami obiektów. 2.5. Tablice mają być zgodne z wzorami zamieszczonymi w Księdze Wizualizacji Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. 2.6. W dokumentacji projektowej należy zamieścić schematy zawierające wszystkie elementy obiektu. Armaturę i urządzenia należy oznakować symbolami zgodnie z tabelą (numer obiektu, oznaczenie literowe oraz nr kolejny armatury danego rodzaju – np.: zawór kulowy liniowy zabudowany na ZZU nr 211 – 211 ZKL 1; zawór kulowy obejściowy na ZZU – 211 ZKO 1): Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 16 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. Zawór kulowy Zasuwa klinowa Zasuwa płytowa Armatura liniowa ZKL ZaKL ZPL Armatura obejściowa ZKO ZaKO ZPO Armatura upustowa ZKU ZaKU ZPU Zespół zaporowo-upustowy Zespół włączeniowy Punkt pomiaru ciśnienia Monoblok izolujący Śluza nadawcza Śluza odbiorcza Śluza uniwersalna SU Zbiornik kondensatu Zespół odwadniający Kompensator liniowy ZZU ZW M MI SN SO ZbK ZOD KL 2.7. Przy budowie gazociągów o średnicy większej lub równej DN300 zaleca się wykonywanie prób specjalnych po wcześniejszym uzgodnieniu z Inwestorem. 2.8. Nowobudowane gazociągi o średnicy większej lub równej DN 200 powinny być projektowane i budowane jako gazociągi tłokowalne. 2.9. Nowobudowany gazociąg przystosowany do tłokowania należy poddać tzw „zerowej” inspekcji tłokami pomiarowymi. 2.10. Dla nowobudowanych gazociągów (w tym również przebudowywanych odcinków) o średnicy DN200 i powyżej zaleca się wykonanie inwentaryzacji geodezyjnej wszystkich wykonanych spoin obwodowych. 2.11. Dla nowobudowanych gazociągów o średnicy DN 500 i większej zaleca się budowę wzdłuż gazociągu linii światłowodowej. 2.12. Elementy gazociągów należy wykonywać zgodnie z zamieszczonymi rysunkami od rys. 1 do rys.6. Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 17 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. SCHEMAT LINIOWEGO ZZU LEGENDA Oznaczenie ZKL ZKU (*) patrz uwaga nr 3 ZKU ZK50 Zawór kulowy nadziemny DN50 do spawania ZaKU Zasuwa klinowa upustowa podziemna ( lub nadziemna ) Punkt pomiaru ciśnienia ZK50 ZKU ZKO Zawór kulowy liniowy do spawania podziemny 1 2 ( lub 1+1zasuwa płytowa )* ZaKU ZaKU* ZKL Szt. Zawór kulowy upustowy podziemny ( lub nadziemny ) ZK50 ZKO Nazwa ZKO Zawór kulowy obejściowy do spawania podziemny ( OPCJA ) 2 2 ( lub 1 )* 3 ( lub 5 ) (2) UWAGI: 1.Układ przedstawiony linią kropkową stosować tylko w uzasadnionych przypadkach ( opcja do podłączania nowych odbiorców ). 2.Dopuszcza się, w uzasadnionych przypadkach, zabudowę zaworów kulowych upustowych ZKU i zasuw upustowych ZaKU jako nadziemne. Wówczas nie zabudowuje się punktów pomiaru ciśnienia z wykorzystaniem zaworów ZK50. 3.Dopuszcza się, w uzasadnionych przypadkach, w miejsce jednego zaworu kulowego ZKU zabudowę zasuwy płytowej. Wówczas nie zabudowujemy zasuwy upustowej ZaKU*. 4.Dla gazociągów do DN 200 włącznie dopuszcza się opcję zabudowy kurka ZKL jako nadziemnego ( schemat ZZU – wersja nadziemna ). 5.Zaleca się zabudowę punktu pomiaru ciśnienia na każdym układzie rurowym ograniczonym armaturą zaporową. Rys.1. Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 18 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. SCHEMAT KĄTOWEGO ZZU LEGENDA Oznaczenie Nazwa Szt. Zawór kulowy liniowy do spawania podziemny ZKL ZK50 ZKU* ZKL 2 ZaKU ZKU Zawór kulowy upustowy podziemny ( lub nadziemny ) ZK50 Zawór kulowy nadziemny DN50 do spawania ZaKU Zasuwa klinowa upustowa podziemna ( lub nadziemna ) ZaKU* ZKL ZK50 (*) patrz uwaga nr 2 ZKU ZaKU* Punkt pomiaru ciśnienia 3 ( lub 1+2 zasuwy płytowe )* 3 3 ( lub 1 )* 4 ( lub 7 ) ZK50 ZKU* UWAGI: 1.Dopuszcza się, w uzasadnionych przypadkach, zabudowę zaworów kulowych upustowych ZKU i zasuw upustowych ZaKU jako nadziemne. Wówczas nie zabudowuje się punktów pomiaru ciśnienia z wykorzystaniem zaworów ZK50. 2.Dopuszcza się, w uzasadnionych przypadkach, w miejsce zaworów kulowych upustowych ZKU* zabudowę zasuw płytowych. Wówczas nie zabudowujemy zasuw upustowych ZaKU*. 4.Dla gazociągów do DN 200 włącznie dopuszcza się opcję zabudowy kurków ZKL jako nadziemnych. 5.Zaleca się zabudowę punktu pomiaru ciśnienia na każdym układzie rurowym ograniczonym armaturą zaporową Rys.2. Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 19 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. SCHEMAT KĄTOWEGO ZZU - DWUSTRONNEGO ZK50 ZKO ZKU* ZaKU LEGENDA ZaKU* ZKL Oznaczenie Nazwa Szt. Zawór kulowy liniowy do spawania podziemny ZK50 1 ZKL ZKU Zawór kulowy upustowy podziemny ( lub nadziemny ) ZK50 Zawór kulowy nadziemny DN50 do spawania ZKU ZaKU* ZKO ZK50 ZKU* (*) patrz uwaga nr 2 UWAGI: 1.Dopuszcza się, w uzasadnionych przypadkach, zabudowę zaworów kulowych upustowych ZKU i zasuw upustowych ZaKU jako nadziemne. Wówczas nie zabudowuje się punktów pomiaru ciśnienia z wykorzystaniem zaworów ZK50. 2.Dopuszcza się, w uzasadnionych przypadkach, w miejsce zaworów kulowych upustowych ZKU* zabudowę zasuw płytowych. Wówczas nie zabudowujemy zasuw upustowych ZaKU*. 3.Dla gazociągów do DN 200 włącznie dopuszcza się opcję zabudowy kurków ZKL i ZKO jako nadziemne. 4.Zaleca się zabudowę punktu pomiaru ciśnienia na każdym układzie rurowym ograniczonym armaturą zaporową. ZaKU Zasuwa klinowa upustowa podziemna ( lub nadziemna ) Punkt pomiaru ciśnienia ZKO Zawór kulowy obejściowy do spawania podziemny 3 ( lub 1+2 zasuwy płytowe )* 3 3 ( lub 1 )* 4 ( lub 7 ) 2 Rys.3. Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 20 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. SCHEMAT LINIOWEGO ZZU do DN200 włącznie (opcja nadziemna ) LEGENDA Oznaczenie Szt. Zawór kulowy liniowy kołnierzowy nadziemny 1 Zawór kulowy upustowy kołnierzowy nadziemny 2 Zasuwa klinowa upustowa kołnierzowa nadziemna 1 ZKL ZKU ZKU ZaKU ZKL Nazwa ZaKU Punkt pomiaru ciśnienia Zawór kulowy do spawania ZKU 2 ( lub 3 ) 2 UWAGI: 1.Przed punktem pomiaru ciśnienia zlokalizowanym na gazociągu, należy zainstalować zawór kulowy odcinający do spawania. 2.Zaleca się zabudowę punktu pomiaru ciśnienia na każdym układzie rurowym ograniczonym armaturą zaporową. 3. Należy zapewnić odpowiednią sztywność kolumn upustowych w czasie upuszczania gazu. 4. Dopuszcza się zabudowę zaworu kulowego liniowego jako opcja podziemna. Rys.4. Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 21 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. SCHEMAT ZESPOŁU WŁĄCZENIOWEGO LEGENDA Oznaczenie ZKU* ZaKU * Szt. ZKL Zawór kulowy liniowy do spawania Podziemny ( lub kołnierzowy ) ZKU Zawór kulowy upustowy podziemny ( lub nadziemny ) ZK50 Zawór kulowy nadziemny DN50 do spawania ZaKU Zasuwa klinowa upustowa podziemna ( lub nadziemna ) (*) patrz uwaga nr 2 ZK50 ZKL** Nazwa 1 ( lub 1zasuwa płytowa )** 1 ( lub 1zasuwa płytowa )* 1 1 ( lub brak zasuwy )* ZaKL** Punkt pomiaru ciśnienia (**) patrz uwaga nr 5 UWAGI: 1.Dopuszcza się, w uzasadnionych przypadkach, zabudowę zaworu kulowego upustowego ZKU i zasuwy ZaKL** upustowej ZaKU jako elementy nadziemne. Wówczas nie zabudowuje się punktu pomiaru ciśnienia z wykorzystaniem zaworu ZK50. 2.Dopuszcza się, w uzasadnionych przypadkach, w miejsce zaworu kulowego upustowego ZKU* i zasuwy ZaKU*, zabudowę zasuwy płytowej. 3.Zaleca się zabudowę punktu pomiaru ciśnienia na każdym układzie rurowym ograniczonym armaturą zaporową. 4.Dla krótkich odcinków włączeniowych dopuszcza się rezygnację z zabudowy układu wydmuchowego i punktu pomiaru ciśnienia. 5.Dopuszcza się stosowanie zasuwy klinowej liniowej ZaKL przy długich odcinkach gazociągu za zespołem włączeniowym. Dopuszcza się, w uzasadnionych przypadkach, w miejsce zaworu kulowego liniowego ZKL** i zasuwy klinowej liniowej ZaKL**,zabudowę zasuwy płytowej. 2 Zasuwa klinowa 1 liniowa do spawania ( lub brak zasuwy )** Podziemna ( lub kołnierzowa ) Rys.5. Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 22 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. SCHEMAT ZESPOŁU ODWADNIAJĄCEGO LEGENDA Oznaczenie (*) patrz uwaga nr 1 ZaKU* ZKU Nazwa Szt. 3 Zawór kulowy nadziemny, upustowy ( lub 2+1zasuwa płytowa )* Zasuwa klinowa nadziemna upustowa ZKU* 1 ( lub brak zasuwy )* ZaKU ZKU Punkt pomiaru ciśnienia ZKU 1 UWAGI: 1.Dopuszcza się, w uzasadnionych przypadkach, w miejsce zaworu kulowego ZKU* i zasuwy ZaKU*, zabudowę zasuwy płytowej. 2.Dopuszcza się inne rozwiązania konstrukcyjne zabezpieczenia końcówki upustowej zespołu odwadniającego. 3.Armarura odcinająca zespołu odwadniającego montowana w pozycji pionowej. Zbiornik kondensatu Rys.6. 2.13. Wymagania projektowe: 2.13.1. W uzasadnionych przypadkach w miejscu montażu elementów gazociągu należy przewidzieć pełną wymianę gruntu rodzimego w obrębie granicy układu. Przewidzieć podparcie zaworów i zasuw podziemnych na płytach fundamentowych. Zasypać piaskiem i zagęścić, przeprowadzić badania stopnia zagęszczenia (minimalny wskaźnik zagęszczenia wynosi 0,95). 2.13.2. Izolację na elementach wystających powyżej poziomu gruntu należy wyprowadzić na wysokość co najmniej 30cm i wykonać zgodnie z wymaganiami w zakresie powłok ochronnych zawartych w „Wytyczne w zakresie projektowania systemów ochrony przeciwkorozyjnej gazociągów przesyłowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A.”. Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 23 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. 2.13.3. Zalecane jest stosowanie kołnierzy szyjkowych z przylgą B2 wg PN-EN1092-1 lub RF wg PN-EN 1759-1:2005. Zaleca się zastosowania uszczelek spiralnych (np. wg PN-EN1514-2 lub wg. PN-EN 12560-2), albo uszczelek metalowych rowkowanych z nakładkami (np. wg PN-EN1514-6 lub PN-EN 12560-6). 2.13.4. Połączenia kołnierzowo-śrubowe włącznie z uszczelkami powinny być zaprojektowane i wykonane wg Polskich Norm. Stosowane śruby, nakrętki i podkładki powinny być wykonane w wersji ocynkowanej. 2.13.5. Zakres projektu wykonawczego należy każdorazowo uzgodnić z OGP GAZSYSTEM. 2.13.6. Wszelkie zmiany w stosunku do zatwierdzonego projektu należy formalnie uzgadniać z projektantem oraz z OGP GAZ-SYSTEM S.A. 2.13.7. Na układach obejściowych zaworów liniowych należy stosować łuki kute lub ciągnione o promieniu min. 2xDN średnicy obejścia. 2.13.8. Układy technologiczne zespołów śluz nadawczych, odbiorczych lub uniwersalnych wymagają każdorazowo indywidualnego projektu który musi być uzgodniony z OGP GAZ-SYSTEM. 2.13.9. Instalacje śluz oddzielone monoblokami izolującymi należy uziemić. 2.13.10. Na układzie śluz zastosować dwa sygnalizatory przejścia tłoka – na śluzie oraz za układem obejściowym zespołu śluzy. 2.13.11. Na układzie śluz odbiorczych zastosować zbiorniki kondensatu umożliwiające opróżnianie podciśnieniowe, a w przypadku przewidywania dużych ilości kondensatów należy przewidzieć możliwość podłączania zabezpieczającej kolumny filtroseparacyjnej. 2.13.12. Należy stosować manometry klasy 1.6 w wykonaniu morskim (wzmocnionym). 2.13.13. Układ odbioru kondensatu odwadniaczy należy wykonać o średnicy DN50 i zakończyć kołnierzem zaślepiającym z korkiem odpowietrzającym lub innym rodzajem zabezpieczenia. 2.13.14. Kolumny napędów armatury podziemnej należy wyprowadzić na wysokość 1,2m ponad poziom terenu. 2.13.15. Manometry należy wyprowadzić na wysokość co najmniej 0,8m ponad poziom terenu. Średnica przewodu zasilającego manometry (wychodzącego z ziemi) nie może być mniejsza niż DN50. Pod manometrem należy zamontować zawór spawany o średnicy równej średnicy gazociągu wyjściowego z ziemi. Dopuszcza się stosowanie połączenia kołnierzowego na zaworze od strony manometru. 2.13.16. Kolumny upustowe: 2.13.16.1. Dobór wielkości kolumny upustowej należy dokonać zgodnie z załączoną poniższej tabelą: Średnica gazociąg u 100 0 80 0 700 50 0 40 0 350 30 0 25 0 20 0 15 0 10 0 8 0 5 0 Średnica kolumny upustowe j 300 (250 ) 25 0 200 (150 ) 15 0 15 0 100 (150 ) 10 0 10 0 80 80 50 5 0 5 0 Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 24 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. 2.13.16.2. Kolumny należy wyprowadzić 1,8m (z możliwością przedłużenia do 3m na czas upustu) ponad poziom terenu i zakończyć kołnierzem z korkiem do odpowietrzania. W uzasadnionych przypadkach kolumny należy wyprowadzić na wysokość 3m ponad poziom terenu. 2.13.16.3. Zaleca się lokalizować kolumny na terenie obiektów, 2.13.16.4. Strefy zagrożenia wybuchem 2 od połączeń rozłącznych powinny znajdować się wewnątrz ogrodzenia obiektu. 2.13.17. Oznakować strefy zagrożenia wybuchem (tablice „UWAGA GAZ”, „STREFA ZAGROŻENIA WYBUCHEM 2”. Strefy zagrożenia wybuchem należy obliczyć zgodnie ze Standardem Technicznym ST-G-003:2008. 2.13.18. Oznakowanie obiektu za pomocą następujących tablic informacyjnych: 2.13.18.1. właściciel obiektu przy wejściu (wejściach) na obiekt, 2.13.18.2. w przypadku zespołu zaporowo-upustowego (ZZU) – numer ZZU (numerację nadaje OGP GAZ-SYSTEM S.A.). 2.13.19. Na obiektach place technologiczne i ewentualnie drogi dojazdowe wyłożyć kostką betonową ograniczoną krawężnikami. Pozostały teren obiektów wysypać kamieniem nieiskrzącym układanym na geowłókninie (teren obiektu należy zabezpieczyć przed możliwością gromadzenia się wody). 2.13.20. Ogrodzenie obiektów wykonać o min. wysokości 1.8m na podmurówce min. 0.3m ponad poziom terenu. Poszczególne elementy ogrodzenia należy zabezpieczyć przed kradzieżą. 2.14. Próby ciśnieniowe należy projektować i wykonywać zgodnie z Rozporządzeniami wymienionymi w pkt. 1.1, Polskimi Normami, procedurami SESP oraz innymi regulacjami branżowymi. 2.15. Trasę gazociągu oznakować zgodnie z normami ZN-G-3001:2001, ZN-G3002:2001, ZN-G-3003:2001. W dokumentacji projektowej przedstawić lokalizację, a w dokumentacji powykonawczej domiary lokalizacyjne słupków znacznikowych. 2.16. Dokumentacja powykonawcza powinna być opracowana i przekazana również w formie cyfrowej (.pdf). 2.17. W przypadku budowy obiektów na gazociągach o średnicy DN200 i większej: 2.17.1. Wszelkie trójniki i odgałęzienia na gazociągu liniowym muszą być przystosowane do przepuszczenia tłoków. 2.17.2. Gdy średnica odgałęzienia przekracza połowę średnicy gazociągu głównego wymagane jest zastosowanie trójników z wyciąganą szyjką wyposażonych w prowadnice tłoków, fittingów wyposażonych w kupony lub innych rozwiązań uniemożliwiających zablokowanie tłoka. 2.18. Rury osłonowe 2.18.1. Rury osłonowe należy projektować i wykonywać zgodnie z wymaganiami standardu ST-G-002:2008, PN-EN 1594:2011. 2.18.2. Stosowanie rur osłonowych należy ograniczyć do niezbędnego minimum. 3. Uwagi końcowe 3.1. Dopuszcza się, za zgodą OGP GAZ-SYSTEM, stosowanie norm z datą wydania inną niż w niniejszym opracowaniu w przypadku ich aktualizacji. 3.2. W uzasadnionych przypadkach, za zgodą OGP GAZ-SYSTEM, dopuszcza się stosowanie kołnierzy wykonanych wg standardów ANSI. Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 25 z 26 Wytyczne w zakresie projektowania gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A. 3.3. Niniejsze wytyczne należy stosować łącznie z wymaganiami zawartymi w „Wytyczne w zakresie projektowania systemów ochrony przeciwkorozyjnej gazociągów przesyłowych Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A.”. Przepisy końcowe Za wdrożenie niniejszej regulacji jest odpowiedzialny Pion Eksploatacji. Za wdrożenie niniejszej regulacji w poszczególnych Jednostkach Organizacyjnych Spółki odpowiedzialny jest Dyrektor danej Jednostki Organizacyjnej Spółki. Wnioski o zmianę niniejszej regulacji należy zgłaszać do Opiekuna merytorycznego wskazanego w metryce dokumentu. Załączniki Brak. Wydanie 2 Wersja 1 PE-DY-W01 Strona 26 z 26