Mapa Kultury

Pobrano z portalu Mapa Kultury
14.12.2010
Dziecięca mogiła w Lublińcu
____________________________
autor: Dorota Opałka
Mogiła 194 dzieci-ofiar zmarłych na skutek hitlerowskich eksperymentów medycznych w latach
1942-44.
Ważnym miejscem dla historii miasta, upamiętniającym jego tragiczne wydarzenia jest znajdująca
się na terenie lokalnego Szpitala Neuropsychiatrycznego
mogiła 194 dzieci – ofiar zbrodniczych
eksperymentów. W latach 1942-1944
niemiecki psychiatra i członek hitlerowskiej partii narodowej
Ernest Buchalik
wraz z Elisabeth Hecker prowadzili na terenie szpitala oddział dla dzieci
umysłowo opóźnionych. Przyjmowane tutaj dzieci były w przyspieszony sposób
uśmiercane poprzez
testowanie różnych dawek leków .
Część dzieci nie spełniających nazistowskich kryteriów rasowych i
zdrowotnych, np. uznane za
upośledzone lub chore psychicznie (oceniane pod tym
kątem na podstawie np. rygorystycznych
testów na inteligencję)
wyselekcjonowanych w ramach programu rabunku dzieci, przeznaczana była
do celów
eksperymentalnych. Na terenie Polski znane są przynajmniej dwa zakłady
specjalne w
których stosowano doświadczenia medyczne na dzieciach w wieku od 8
miesięcy do 18 lat. Jeden z
ośrodków, o nazwie "Medizinische
Kinderheilanstalt" znajdował się właśnie w Lublińcu. W tym
ośrodku dokonywano w stosunku do
niepełnosprawnych dzieci także tzw. eutanazji (wówczas
naziści, dla ukrycia zbrodniczego
charakteru swoich działań, określali tym terminem proces
uśmiercania
niepełnosprawnych), natomiast drugi zlokalizowany był w Cieszynie przy ul.
Frydeckiej 37.
Już we wrześniu 1939 r. zaczęły przybywać do
szpitala transporty dzieci od 5 do 17 lat, głównie ze
Śląska, Zagłębia, Saksonii.
Bywało i tak, że znajomi doktora Buchalika i jego zastępczyni dr
Elisabeth
Hecker przysyłali tutaj niechciane, niewygodne i niepotrzebne dzieci, których
chcieli się
pozbyć. Za każdym razem mówiono tym dzieciom, że jadą do sanatorium
i istotnie tak było. Tyle, że
było to sanatorium śmierci. Dzieci z transportów
przyjmowała dr Hecker. Dokonywała ona
szczegółowych badań, a miały one na celu
segregację ze względu na chorobę. Gdy dzieci zostały
przyjęte na oddział, zaczynał się ich dramat.
Dzieciom podawano duże ilości substancji psychoaktywnych, zwykle były to barbiturany, a zwłaszcza
luminal lub weronal
(pierwszy barbituran stosowany od 1903 w lecznictwie psychiatrycznym) badano
w ten sposób odporność na leki psychotropowe oraz wywołane przez nie efekty
psychiczne i psychiatryczne, głównym celem tych eksperymentów była jednak
zinstytucjonalizowana
eksterminacja osób niepełnosprawnych.
Słabsze dzieci poddane tym eksperymentom
zwykle umierały w stosunkowo krótkim czasie od
podania dużej dawki leków,
dzieci które nie umierały wzbudzały szczególne zainteresowanie -
strona 1 / 2
Pobrano z portalu Mapa Kultury
rejestrowano w
dokumentacji medycznej efekty uboczne i sposób ich zachowania. Większość dzieci
jednak umierała, a dokumentację fałszowano w celu zatarcia śladów, podając za
przyczynę zgonu
np. zapalenie płuc lub osłabienie serca - na podstawie
statystyk umieralności zakładu specjalnego w
Lublińcu, stwierdzono iż na 235
dzieci w wieku od 10 do 14 lat, które otrzymały zastrzyki z luminalu,
zmarło aż
221. Od sierpnia 1942 do listopada 1944 zmarło w tym zakładzie 94% poddanych
zbrodniczym doświadczeniom medycznym dzieci.
Po tych zastrzykach i tabletkach, dzieci
stawały się senne, słabe, zataczały się, bądź też dostawały
torsji. Nikomu też nie wolno było kłaść się do łóżka, wolno było tylko wychodzić do ubikacji.
"Co tam się działo, nie sposób opisać. Takich chwil się nie zapomina"
- wyznaje ówczesny pacjent
szpitala, który przeżył tę tragedię. Umierały po
kilku dniach albo tygodniami leżąc na podłodze, w
drodze do ubikacji lub w samej
ubikacji. Dr Ernest Buchalik w ten sposób uśmiercił 194 dzieci pacjentów. I
zrobił to w pełni świadomie. Zapewne nie jest to dokładna liczba ofiar
"sanatorium",
nie wiadomo ile dzieci zagłodzono, ilu nie otrzymało
należnej opieki medycznej, ponieważ ocalała
tylko nieliczna dokumentacja.
Na pomniku wspomnianej mogiły zbiorowej
napisem:
znaleźć można pamiątkową tablicę z następującym
MOGIŁA 194 DZIECI –
EKSPERYMENTU
OFIAR
PRZEPROWADZONEGO
PRZEZ HITLEROWCÓW W
W SZPITALU DLA
LATACH 1942-1944
NERWOWO
I PSYCHICZNIE CHORYCH
W LUBLIŃCU
POZOSTANĄ W NASZEJ
PAMIĘCI
Ostatnie
pamięta.
słowa na tablicy brzmią POZOSTANĄ W
NASZEJ PAMIĘCI, szkoda że tak mało osób
Cmentarz istnieje do dnia dzisiejszego,
pochodzi z 1929 r., kiedy to został przeniesiony z terenów
sąsiadujących z
czynnym wtedy cmentarzem żydowskim. Pierwotny cmentarz utworzono w 1893 r.,
na
powierzchni 0,58 ha
celem grzebania zwłok pacjentów Szpitala Psychiatrycznego. Po wojnie
na miejscu pierwotnego cmentarza zbudowano bloki mieszkalne.
Tablica zawieszona na bramie cmentarza
na terenie Szpitala Psychiatrycznego informuje, iż
cmentarz ten (szpitalny)
został zamknięty dla pochówku z dniem 31.12.1991 r. oraz że na jego
terenie znajduje się grób nieznanych żołnierzy radzieckich.
strona 2 / 2