Record of Gomułka-Iakubovskii Conversation in Warsaw
Transkrypt
Record of Gomułka-Iakubovskii Conversation in Warsaw
I g ,,~. ~NE SPEC. Zl'IACZENIA Egz.pojedynczy . Archiwum 1~ ~ 7' 1 u Akf Nowych PHOTOKOL z rozmov~ I 8ekretarza KG PZPR tow. W.Gomulki Dowodcq Zjednoczonych 8il Zbrojnych panstw-czlonkow Ukladu Warszawskiego marszalkiem z Naczelnym Zwiqzku tow. I. I. Radzieckiego Jakubowskim, prze- prowadzonej w Warszawie w dniu 19 kwietnia 1968 Podczas rozmov~ - Prezes byli: B.Chocha; - ambasador Glownego Zarzqdu Z8RR gen.lejtn. Marszalek Z8RR w Polsce tow. A.Aristow, zast~pca szefa Operacyjnego Sztabu Generalnego 8il Zbrojnych P.Mielnikow. - na wst~pie Jakubowski pozdrowienia Brezniewa. oparciu od KG KPZR Nast~pnie go Komitetu przekazal i Sekretarza przedstawil, Politycznego 0 obowiqzujqce Gomulce Generalnego ze zgodnie powzi~tq akty tow. w Sofii prawne z lat niez w myel wynikow bow generalnych opracowal 0 Radzie Wojskowej systemie obrony rZqdom - 1955 panstw-czlonkow row- szta- Zbrojnyc~ Silach Zbrojnych, i 0 jednolitym Ukladu dolDXmentow przeslano obrony i szef6w Sil 8il Zbrojnych ja~ Warszawskie- do uzgodnienia panstw-czlonkow'Ukladu Warszawskiego, Rumunii. Marszalek rzqdow Jakubowski od zlozenia Bulgarii, ewentualnej wizyty cza w Bulgarii terminu chcialby i ministrow siQ do NRD, nieniem Zjednoczonych Doradcze- br. oraz w 1956, obrony 0 Zjednoczonych Zjednoczonych v~mienionych za wyjqtkiem rozpoczql statusow: KC IG?ZR tow. w marcu ministrow Sztab powietrznej i ministrom i opinie r. - z 1966 projekty Projekty konferencji serdeczne z decyzjq i go. . Rady Ministrow to.w. ,J.Gyrankiewicz, Minister Obrogen.dyw. W.Jaruzelski, Szef Sztabu Generalnego gen. ny Narodowej dyw. obecni r. obrony uzyskac wst~pnestanowiska w czasie..swej podrozy, wizyty w Polsce. W~gier i Gzechoslowacji. w Rumunii. bezposrednio wyjazdu Wspomniana po l~D, bulgarskiej Z kolei zamierza delegacji udac Nie wyklucza kolejnoec zostala ktorq wizyt, ustalona tez zwlasz z uwzgl~d- partyjno-rzqdowej . Archiwum Akt Nowych 2 do CSRS 123.4.1968 r.l. Po uzyskaniu wst~pnych stanowisk czlonkow Ukladu Warszawskiego proponuje ju bra narady ministrow obrony w celu projeldow Komitetu L#) dolDDnentow Politycznego. i przygotowania i opinii rz~dow panstw- si~ przeprowadzenie w maostatecznego uzgodnienia ich do decyzj{ Doradczego - stwierdzaj~c, ze Rumunia mimo zapowiedzi nie przedstawila dotychczas wlasnego projektu usprawnienia dzialalnosci organow Naczelnego Dowodztwa Zjednoczonych Sil Zbrojnych dlatego tez w~tpi, by zgodzi~a si~ ona na przyj~cie projektow dokumentow opracowa~ych przez Sztab Zjednoezonych Sil Zbrojnych. Uznaje przy tym, ze z racji negatyvmego stanowiska Rumunii w tej dziedzinie w kilku dotychczasowych rozmowach, nie ma potrzeby dalszego przewlekania sprmr,y i podkreslil koniecznosc pilnego zakonczenia prac nad v~rowa~zeniem dokumentow w zycie, nawet bez udzialu Rumunii. Tow. Gomulka - W odniesieniu do kolejnosci wizyt marszalka Jakubowskiego tow. Gomulka zaproponowal mu rozwazenie ewentualnosci, po porozumieniu si~ z.tow. Brezniewem, udania si~ z Polski lub NRD do Czechoslowacji, by ze wzglQdu na istniej~cq tam sytuacj~ mozliwie wczesnie uzyskac stanowisko i opiniQ tow. Dubczeka. Byloby to takze celowe w kontekscie planowanego spotkania tow. Brezniewa z tow. Dubczekiem w orientacyjnym terminie 24 26.4.1968 r. - Oceniaj~c sytuacj~ w CSBS tow. Gomulka podkreslil, ze jest ze Kierownictwo KPCz zdola j~ opanowac. Sily kontrrewolucyjne vGraznie d~zq bowiem do zmiany istniej~cego stanu w CSRS w kierunku demokracji burzuazyjnej. Przemawiajq za tym: ch~c zmiany konstytucji i ordynacji wyborczej, z~danie zwolania nadzwyczajnego zjazdu ona wysoce niepokoj~ca mimo zapewnien tow. Dubczeka, KPCz dla zmiany nawet obecnego KC, niepokoj~ce ambicje politycz- ne innych partii z wysuwaniem hasel legalnej opozycji, nawi~zyw~' nie kontaktow przez parti~ chlopskq z Watylrenem,hasla i zamiary powolywania rad narodowych i wladz organizacji zwiqzkoW zawoI dowych bez komunist6w, demol~atycznej itp. propozycje realctywowania partii socjal- Archiwum Akt Nowych 3 Lf4t( Pobyt i rozmowy roznych czechoslowackich delegacji.mi~dzy innymi naukowcow i dziennikarzy w l~, a takze w Izraelu otwiera praldycznie drogQ do formalnego juz tylko nawiqzania stosunkow dyplomatycznych z tymi krajami. Oficjalne zapevmienia 0 sojuszu i braterstwie z ZSRR i innymi krajami socjalistycznymi nie znajdujq pelnego praktycznego pokrycia. W zwiqzku ze smierciq I~saryka mowi si~ 0 odpowiedzialn08ci doradcow radzieckich. W kontaktach handlowych CSRS chcialaby uzyskiwac malffiimumz ZSRR z jednoczesnq nieograniczonq swobodq handlu z Zach~dem. Ostatnio coraz bardziej w prasie, radiu i telewizji CSRS wystQPuje krytyka Polsk~. w Pradze srodowisk skladane Sq roznorodne studenckich, naukowych rezolucje vV ambasadzie PRL i protesty, zwlaszcza i kulturalnych. Trudno si~dziwic, ze Polska atakowana jest przez syjonistow i kola reakcyjne na Zachodzie, nie mozemy natomiast pogodzic siQ z krytykowaniem nas przez kraj socjalistyczl1Y, z ktorym zwiqzani jestesmy ukladem 0 przyjazni. Bezradnosc Kierownictwa CSRS, zniesienie ograniczen publikacji spowodowaly pojawienie siQ sil zywiolowych i niekDntrolowanych. S~qd trzy nasze protesty w Pradze. Poczynania reakcji czechoslowackiej wplywajq pobudzajq,co i na sily reakcyjne w naszym kraju, ktore pod firmq Zqdan Itdem<2fa'acji i wolnosci" usilowaly znajdujq si~ w stanie p~zyczajenia siac zam~t, a obecnie i wiqzq niewqtpliwie swoje nadzieje z dalszym reakcyjnym biegiem wydarzen w Czechoslowacji. Nasze interesy Sq bez wqtpienia zwiqzane z sytuacjq w Czechoslowacji. Dezorganizacja ~ ich armii praktycznie otwiera grani- c~ z NRF, a ewentualne prowokacyjne uderzenie nawet malych sil zachodnioniemieckich moze przyniesc nieobliczalne konsebvencje. Istnieje zatem celowosc posiadania w ramach Ukladu Warszawskiego wojsk radzieckich w Czechoslowacji. Tow. Gomulka podkreslil dalej, ze planowana wizyta bulgarskiej delegacji partyjno-rzqdowej, z tow. Ziwkowem w CSRS moze wprawdzie wyjasnic blizej sytuacjQ w tym kraju, ale z drugiej strony moze oznaczac uznanie, akceptowanie istniejqcego tam stanu rzeczy, co bylo~y niecelowe. Ponadto wizyta ta zbiega siQ w czasie z planowanym spotkaniem tow. Brezniewa z tow. Dubcze-.~. 44/1 Archiwum Akt Nowych 4 kiem i w istniej~cej sytuacji moze utrudnic tow. Dubczekowi przybycie na to spotkanie. Wiadomo takze 0 planowanym wyjezdzie delegacji parlamentarnej C8R8 z 8mrkowskim na czele do Z8RR. ZrealizQwanie tej wizyty oznacza1:oby udzielenie "alibi" 8mrkowskiemu, ktory stoi wyraznie na pozycjach gl~bokiego rewizjonizmu. W odniesieniu do projektow Gomu1:ka podkresli1: potrzeb~ nosci organow jednosci wi~kszego Zjednoczonych j~c dalej, Dowodztwa przyjmie v~lywu 8i1: Zbrojnych ze wnioski Ministra Kierovmictwa problemow Zjednoczonych w~ydzielanych woju z uwzglQdnieniem niez szerzej sazenia potraktowac koordynacji Naczelnego kooprodukcji DowOdcQ, zapewnienia w rozwiqzywaniu Uwaza Jjednoznacznie Zjednoczonych podstawo- ponadto mowic 8i1 Zbrojnych, ekonomicznych i unifikacji ktore- Jakubowskiego 8i1 Zbrojnych. kompetencje 8twierdza- PRL wynika1:y z wytycznych gestii mozliwosci oraz bojowej zreszt~ te sz1:y w kierunku dokumentow: w sklad teclmicznego, - z inicjatywy Narodowej niezb~dnych kach DowOdc~. marszalka dzia1al- 8i1 Zbrojnych, gotowosci Naczelnego podrOZ Wytyczne by w projel~ach dziedzinie na podnoszenie tow. i ich armii dokumenty ,poinformowad: Partii. Dowodcy i usprawnienia Warszawskiego polskie Obrony dokumentow Zjednoczonych przez jest obecnie projektowane Naczelnemu Uk1adu ze Kierownictwo go realizowana celowe, umocnienia dzia1:ania krajow wywierania wych Naczelnego pr~edstawionych kraju, Komitetu systemow za 0 wojs- ich rozjak row- Technicznego uzbrojenia, zbrojeniowej w wypo- i prac naukowo- badawczych. Marszalek Jakubowski do dzialania. ~ uznal wypowiedz tow. Gomulki jako wytycznq Jednoczesnie stwierdzil, ze propozycje i poprawki do dokumentow merytorycznie ce. Nast~pnie przedstawil cwiczenia sq s1:uszne i redakcyjnie ulepszaj~- on tow. Gomu1:ce mysl przeprowadzenia dowOdczo-sztabowego z oznaczonymi wojskami na terenie . CSRS w maju br. W cwiczeniu tym mialyby wzi~c udzial: dwa dowodztwa armii z oznaczonymi wojskami z Czechoslowackiej Armii Ludowej oraz po.jednym dowodztwie armii z oznaczonymi wojskami z: WP, NAL NRD, GVnTIr, Po1:udniowej GWR, Przykarpackiego ow. Tow. Gomulka - wyrazil zgod~ na udzial w cwiczeniu sztabow i jed- nostek WP i zaproponowal,by oddzialowNAL NRD nie wprowadzac , Ct{~ 5 na terytorium Archiwum Akt Nowych CSRS. Tow. C~rankiewicz - uzna~, ze cwiczenie mog~oby obj~c cz~sc obszarow kilku krajow, co sprawiloby, ze wojska NAL NRD dzialalyby tylko na swoim terytorium. Tow. Gomulka - w nawi~zaniu do projektow dokumentow podkreslil potrzebQ uaktualnienia statusu Doradczego Komitetu Politycznego tak, by byl on organem w pelni decydujq.cym, a jego decyzje wiq.z~ce dla wszystkich Marszalek Jakubowski si~ sytuacjq.w czlonkow. - stwierdzil, CSRS .ze Jugoslawia oraz wypadkami zywo interesuje marcowymi w Polsce~ Ponadto protestuj~c prze- \. przejawia szczegoln~ ciwko przebywaniu rystyczne, trosk~ tam flot 0 M.Srodziemne, USA i'ZSRR. ze nie zglasza~a Jest to 0 tyle ona oficjalnych protestow charaktew czasie, \. gdy na M.Srodziemnym przebywala ' Tow. Gomulka - podkresli~ Jugoslawii. krajach nimi, Wzrost nierovmomierny genera1nego Dzis Tito glownie ~ innymi lqczy wysylanie USA. NRF, republik swiadcz~ wi~zanie Jugos~awi~ - trudno do prac si~ z firmami podzialu federacyjnych 0 regresji koncepcji robotnikow TfFiatem" na zasadzie rozwoj p1anu flota banlITuctwo dotychczasowych bezrobocia, zachodni~h, mi~dzy jedynie bez w zachod- dochodow, jednolitego, gospodarczej przewidziec tego kraju. co moze nast~- pic po jego odejsciu. Marszalek Jakubowski podrozy marszalka uzupelnily Greczki do pierwotnego intensywnie syryjska. - zlozyl si~ szko1~; Przygotowane siQ zbrojnym z ko1ei krotk~ do krajow ,arabskich. stanu uzbrojenie szczego1nie pozycje prowokacjom relacj~ dobrze obronne Izrae1a. o,wynikach Armie i sprz~t. prezentuje tych panstw Obecnie si~ armia pozwa1ajq. przeciwstawic pokonano tego w powaznej ., mierze dzi~ki wysilkom kich. Przygotowanie nych'i odzyskania jednak jeszcze s zkoleniowych. wielu armii kraj6w okupowanych czasu i duzych \ doradcow i instruktorow arabskich przez Izrael wysilkow, do dzia~an obszarow, glownie radzieczaczepwymaga organizacyjno- Archiwum 6 Na zakonczenie bycie marszalka rozmowy Jakubowskiego Protoklk ~ Gen.dyw. B. Chocha Ytr Akt Nowych uzgodni~no w Polpce. tresc komunikatu 0 po-