Upadłość układowa nie znosi ochrony stosunku pracy

Upadłość układowa nie znosi ochrony stosunku pracy
mec. Sławomir Paruch, Dziennik Gazeta Prawna, Akademia Prawa Pracy cz. 1359
Przepis art. 411 par. 1 k.p. wyłącza ogólną i szczególną ochronę pracowników przed wypowiedzeniem lub
rozwiązaniem umowy o pracę, w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy. Czy dotyczy to każdego
przypadku ogłoszenia upadłości?
Problem dotyczy rozumienia pojęcia ogłoszenie upadłości. W chwili wejścia w życie art. 411 par. 1 k.p., przepisy
przewidywały jeden rodzaj upadłości – upadłość likwidacyjną. Dopiero ustawa z 28 lutego 2003 r. – Prawo
upadłościowe i naprawcze wprowadziła drugi jej rodzaj upadłość układową. Powstaje pytanie, czy wyłączenie
ochrony trwałości stosunku pracy dotyczy obecnie obu rodzajów upadłości.
Sąd Najwyższy opowiedział się za pierwotnym rozumieniem tego pojęcia, obejmującym wyłącznie upadłość
likwidacyjną (uchwały z 16 marca 2010 r., I PZP 1/10 i I PZP 2/10). Zmiana pojęć i konstrukcji prawa cywilnego,
do których odwołują się przepisy prawa pracy, nie może bowiem powodować automatycznej zmiany w przepisach
prawa pracy. Wymaga to ponownej oceny zgodności tych konstrukcji z zasadami prawa pracy (art. 300 k.p.).
Ponadto wyłączenie ochrony trwałości stosunku pracy stanowi regulację wyjątkową i nie powinno być
interpretowane rozszerzająco.
Stanowisko to znajduje potwierdzenie w świetle celów art. 411 par. 1 k.p. Zamiarem ustawodawcy było, jak się
wydaje, uchylenie ochrony trwałości stosunku pracy, gdy następuje likwidacja pracodawcy, a co za tym idzie brak
możliwości dalszego zatrudniania pracowników. W przypadku upadłości układowej pracodawca nadal istnieje i
mimo ogłoszenia upadłości kontynuuje swoją działalność i zatrudnia pracowników. Zastosowanie art. 411 par. 1
k.p. do takiej sytuacji prowadziłoby do obejścia ustawy o zwolnieniach grupowych, a także art. 231 k.p.
Wystarczyłoby ogłoszenie upadłości układowej, aby z dobrze funkcjonującej firmy zwolnić wszystkich
pracowników, a firmę sprzedać, bez konsekwencji wynikających z art. 231 k.p.
Artykuł 411 par. 1 k.p. ma zatem zastosowanie wyłącznie do upadłości likwidacyjnej. W przypadku upadłości
układowej pracodawca nie ma prawa wypowiadania i rozwiązywania umów o pracę, z pominięciem przepisów
ochronnych. not. MJ