01_Wprowadzenie

Wprowadzenie do ekonomii – KONSPEKT
Literatura:
1. M. Rekowski: Mikroekonomia. Poznań 2005
2. Podstawy Ekonomii. Pod red. R. Milewskiego, PWN, Warszawa 2002
3. P.A. Samuelson, W.D. Nordhaus: Ekonomia. Tom 1, PWN, Warszawa 2004
4. Mikroekonomia. Red. Z. Dach, Kraków 2002
Nie możesz zawsze otrzymać tego, co chcesz!
Dlaczego?
Ponieważ zasoby są ograniczone -istnieje zjawisko rzadkości
ZJAWISKO RZADKOŚCI oznacza:
brak nieograniczonej dostępności dóbr
że zapotrzebowanie na dobra i usługi jest większe niż możliwości ich wytworzenia.
Ilość potrzeby jest większa niż ilość dóbr i usług służących do ich zaspokojenia.
POTRZEBA to stan niedoboru lub braku czegoś, z którym wiąże się dążenie do jego zaspokojenia, co jest
równoznaczne z wytyczeniem celu działania.
Cechy potrzeb:
charakter obiektywny: potrzeby są wyrazem zależności człowieka od otoczenia,
charakter społeczny: potrzeby znajdują się pod wpływem warunków współżycia ludzi w społeczeństwie,
charakter zmienny historycznie: zmiana materialnych i społecznych warunków życia prowadzi do modyfikacji
potrzeb,
potrzeby są nieograniczone co do swojej liczby,
potrzeby są ograniczone co do swojej pojemności: w miarę zaspakajania danej potrzeby zmniejsza się jej
intensywność lub nawet przestaje być ona odczuwalna, lecz po pewnym czasie pojawia się nowa potrzeba i to
ze znacznie większą siłą,
potrzeby mogą być w stosunku do siebie konkurencyjne, substytucyjne i komplementarne.
KLASYFIKACJE POTRZEB
I
potrzeby pierwotne (biologiczne, instynktowne, wrodzone, podstawowe)
potrzeby wtórne (społeczne, wyuczone, psychologiczne, wyższe, kulturowe)
II
potrzeby jednorazowe (rzadko występujące)
potrzeby stale występujące (odnawiające się)
III
potrzeby fizyczne
potrzeby duchowe
IV
potrzeby niższego rzędu
potrzeby wyższego rzędu
V
potrzeby teraźniejsze
potrzeby przyszłe
VI
potrzeby niezbędne
potrzeby luksusowe
GOSPODAROWANIE to uzyskiwanie najwięcej z tego, co mamy.
Ilość potrzeby jest większa niż ilość dóbr i usług służących do ich zaspokojenia, dlatego musimy
gospodarować.
Konieczność gospodarowania wynika z faktu ograniczoności zasobów, tzn. ZJAWISKO RZADKOŚCI
zmusza nas do gospodarowania.
Gospodarowanie polega na dokonywaniu wyborów ekonomicznych.
Gospodarując podejmujemy decyzje, na co przeznaczyć rzadkie (ograniczone) zasoby i jakie potrzeby
zaspokoić.
DOBRA I ICH KLASYFIKACJE
Dobra to materialne środki (rzeczy) zaspakajania potrzeb ludzkich.
W szerokim znaczeniu dzielimy je na:
rzeczy (to materialne środki zaspakajania potrzeb ludzkich )
usługi (to niematerialne środki zaspakajania potrzeb ludzkich – np. przekazywanie wiedzy i informacji,
dostarczanie rozrywek, porady lekarskie i prawne.
stany (np. czas wolny, nie skażone środowisko naturalne)
DOBRA WOLNE- istnieją w przyrodzie w formie gotowej i w ilościach w zasadzie nieograniczonych np. powietrze,
woda, ciepło słoneczne. Korzystanie z dóbr wolnych nie jest uwarunkowane uprzednią działalnością
gospodarczą ludzi.
DOBRA RZADKIE – takie, których jest zbyt mało, aby mogły zaspokoić wszystkie potrzeby.
Dobra konsumpcyjne – zaspakajają ludzkie potrzeby bezpośrednio w akcie konsumpcji
Dobra produkcyjne – służą do wytwarzania dóbr konsumpcyjnych
Dobro prywatne – to takie, które może być konsumowane tylko przez jedną osobę, a używanie tego dobra zmniejsz
jego ilość dostępną dla innych osób
Dobra publiczne – to takie, które mogą być konsumowane równocześnie przez więcej osób, a używanie tych dóbr
nie zmniejsza ich ilości dostępnej dla pozostałych osób
Możemy wskazać dwie kategorie dób mieszanych, które spełniają tylko jedna z powyższych charakterystyk. Są to:
wspólne zasoby i dobra klubowe.
Dobra klubowe – to takie, w przypadku których istnieje możliwość wyłączenia jakiejś osoby z konsumpcji, jednak
jego spożywanie nie zmniejsza ilości dostępnej dla innych osób.
Wspólne zasoby – to takie dobra, dla których niemożliwe lub trudne jest wyłączenie kogoś z konsumpcji, jednak
kolejni użytkownicy obniżają ich ilość lub jakość.
PROCESY GOSPODARCZE
Gospodarowanie obejmuje 4 procesy gospodarcze:
produkcję,
podział,
wymianę
konsumpcję.
PRODUKCJA – jest procesem, w którym zaangażowane są czynniki wytwórcze i w którym zostają wytworzone
dobra oraz usługi służące zaspokojeniu potrzeb ludzkich.
PODZIAŁ – określa stosunek (ilość), w jakim wytworzone produkty przypadają jednostce.
WYMIANA – jest to dobrowolne przekazania dobra lub świadczenie usług przez producenta (sprzedającego) na
rzecz konsumenta (kupującego) po uzgodnionej cenie.
KONSUMPCJA – to proces bezpośredniego zaspakajania potrzeb poprzez używanie dóbr i usług.
W procesie gospodarowania odpowiadamy na pytania:
co produkować,
jak produkować,
gdzie produkować,
kiedy produkować,
dla kogo produkować,
ile produkować.
W procesie gospodarowania podejmujemy decyzje, czyli dokonujemy wyborów.
Wybór ekonomiczny ma dwa aspekty:
korzyść
koszt alternatywny
Koszt alternatywny (koszt utraconych szans, koszt utraconych możliwości, koszt utraconych korzyści)
- jest to druga, najcenniejsza możliwość, z której rezygnujemy dokonując wyboru
CZYNNIKI WYTWÓRCZE
Praca (siła robocza) – to ludzka energia (umysłowa i fizyczna) oraz wiedza i umiejętności wykorzystywane w
procesie gospodarczym.
Kapitał (dobra inwestycyjne i kapitał finansowy) – obejmuje wszystkie wyniki procesu produkcyjnego, które
przeznaczone są do wykorzystania w danym lub innym procesie produkcyjnym.
Ziemia – obszar powierzchni ziemi i wszystko to, co jest dane przez przyrodę (a nie jest wytworzone przez
człowieka), np. minerały, rośliny, woda.
TECHNOLOGIA
- wiedza o tym, jak zasoby mogą być łączone w procesie produkcyjnym. Technologia wyznacza proporcje
łączenia zasobów.
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
– umiejętność posiadana przez daną osobę zajmującą się działalnością gospodarczą, która polega na
odkrywaniu potencjalnie zyskownych możliwości oraz na organizowaniu i kierowaniu
przedsięwzięciami, mającymi produktywny charakter. Jest to również zdolność do podejmowania
ryzyka.
RACJONALNOŚĆ POSTĘPOWANIA
Podmiot gospodarczy podejmuje decyzje w sposób racjonalny i dąży do maksymalizacji korzyści.
Racjonalność postępowania polega na tym, że podmiot gospodarczy zbiera i analizuje wszystkie
informacje niezbędne do podjęcia decyzji. Zakłada się, że podmiot posiada wszystkie
niezbędne informacje i jest zdolny do ich przetworzenia w procesie podejmowania decyzji.
Zasady racjonalnego postępowania
1. zasada największego efektu (największej wydajności)
- za pomocą danych nakładów można osiągnąć maksymalny efekt,
2. zasada minimalizacji nakładu środków (najmniejszego kosztu)
- przy minimalnym nakładzie środków osiągamy dany efekt
Zasad nie da się stosować łącznie !!!
PODMIOTY GOSPODARCZE
Podmiot gospodarczy: to każdy aktywny uczestnik procesu gospodarowania, który poprzez swoje decyzje wpływa
na przebieg procesów gospodarczych.
Wyróżniamy następujące podmioty gospodarcze:
GOSPODARSTWO DOMOWE
GOSPODARSTWO ROLNE
PRZEDSIĘBIORSTWO
BANK KOMERCYJNY
GIEŁDA
BANK CENTRALNY
PAŃSTWO / INSTYTUCJE PAŃSTWOWE
ETYMOLOGIA NAZWY „EKONOMIA”
Słowo pochodzi z języka greckiego:
Oikos = dom
Nomos = prawo
Oikonomikos = ekonomia
Pojęcie to zostało użyte przez Ksenofonta w tytule rozprawy traktującej o prawach, jakie powinny być
przestrzegane w gospodarstwie domowym.
Nazwa „ekonomia polityczna” - Została użyta po raz pierwszy w 1615r.
Termin „ekonomia polityczna” oznaczał, że chodzi o rozważania dotyczące norm lub zasad postępowania w
zarządzaniu gospodarką państwa.
Powstanie ekonomii jako nauki
Ekonomia jest młodą dziedziną wiedzy – ma około 250 lat.
Jej twórcą jest szkocki uczony Adam Smith (1723-1790) – jego dzieło z 1776 roku pt.
„Badania nad natura i przyczynami bogactwa narodów” jest pierwszym systematycznym
dziełem naukowym o
gospodarowaniu.
Ekonomia jest nauką badającą jak społeczeństwa gospodarujące radzą sobie z rzadkością, czyli brakiem
nieograniczonej dostępności dóbr, jak rozwiązują problem alokacji zasobów w celu zaspokojenia
konkurencyjnych potrzeb.
D.R. Kamerschen, R.B. McKenzie, C. Nardinelli
Ekonomia jest o tym, jak jednostki i społeczeństwo decydują o wykorzystaniu rzadkich zasobów – które mogą mieć
także inne, alternatywne zastosowania – w celu wytwarzania różnych dóbr i rozdzielania ich na konsumpcję,
obecną lub przyszłą, pomiędzy różne osoby i różne grupy w społeczeństwie.
P.A. Samuelson, W.D. Nordhaus
Ekonomia jest nauką badającą w jaki sposób ludzie (pojedynczo lub w zorganizowanych zespołach) wykorzystują
zasoby, będące w ich dyspozycji, w celu zaspakajania różnorodnych potrzeb materialnych i niematerialnych.
M. Rekowski
Ekonomia to nauka społeczna zajmująca się badaniem sposobów gospodarowania społeczeństw w warunkach
nieograniczoności ludzkich potrzeb i ograniczoności czynników produkcji, służących wytwarzaniu dóbr i usług
zaspokajających te potrzeby.
Racją bytu ekonomii jako nauki jest ograniczoność zasobów.
Mikroekonomia – to dział ekonomii zajmujący się badaniem i opisem zjawisk gospodarczych związanych z
indywidualnymi decyzjami producentów i konsumentów oraz wzajemnych zależności między nimi. Główną
obszarami zainteresowania mikroekonomii jest teoria rynku, analizująca zależności pomiędzy popytem i podażą i
problem równowagi na poszczególnych rynkach: dóbr materialnych, usług oraz czynników produkcji.
W tym kontekście mikroekonomia zajmuje się także problematyką optymalizacji wyborów:
producentów (dotyczących rozmiarów i struktury produkcji oraz metod wytwarzania)
konsumentów (w odniesieniu do rozmiarów i struktury konsumpcji).
Analiza mikroekonomiczna ma charakter cząstkowy, dotyczy szczegółowych, konkretnych aspektów życia
gospodarczego, pomijając ich związki z resztą gospodarki.
Makroekonomia – to dział ekonomii zajmujący się analizą gospodarki jako całości. Bada wzajemne zależności
pomiędzy agregatowymi wielkościami ekonomicznymi i czynniki wpływające na ich kształtowanie się.
Główne płaszczyzny zainteresowań makroekonomii to:
problematyka wzrostu gospodarczego i równowagi w ujęciu makroekonomicznym
(metody mierzenia efektów działalności gospodarczej w skali kraju, czynniki wpływające na poziom i wzrost
tych efektów, równowaga pomiędzy globalną podażą i globalnym popytem w procesie wzrostu i czynniki
kształtujące ją, cykliczność wzrostu gospodarczego);
problematyka inflacji (istota, sposób pomiaru, przyczyny, skutki, sposoby przeciwdziałania);
problematyka zatrudnienia i bezrobocia (przyczyny, skutki, metody przeciwdziałania);
makroekonomiczna polityka państwa (kierunki i instrumenty oddziaływania państwa na gospodarkę w celu
złagodzenia niekorzystnych efektów działania mechanizmu rynkowego i przyspieszenia rozwoju
gospodarki);
Szybki rozwój makroekonomii datuje się od lat 30. XX w., a jedną z jego przesłanek stał się przebieg i skutki
wielkiego kryzysu gospodarczego lat 1929-1933. Niezaprzeczalne znaczenie dla tego rozwoju miały poglądy
ekonomiczne J.M. Keynesa.
EKONOMIA POZYTYWNA
kierunek badań naukowych w ekonomii, który odpowiada na pytania, JAK JEST
koncentruje się na wypracowaniu najbardziej uniwersalnych narzędzi i metod analizy ekonomicznej w celu
możliwie BEZSTRONNEGO uogólnienia procesów gospodarczych i mechanizmów ekonomicznych
zajmuje się rzeczywistością gospodarczą TAKĄ, JAKĄ ONA JEST, a nie jaką być powinna,
EKONOMIA NORMATYWNA
tworzy system poglądów wartościujących
kierunek badań naukowych w ekonomii, w którym formułuje się WNIOSKI lub zalecenia oraz OCENY
WARTOŚCIUJĄCE, dając odpowiedzi na pytania, JAK BYĆ POWINNO, co jest korzystne, a co nie,
WYBRANE pojęcia z mikroekonomii (materiał z całego semestru):
1. Przedmiot ekonomii.
48. Interpretacja współczynnika elastyczności.
2. Ograniczoność zasobów.
49. Przychód całkowity przedsiębiorstwa a elastyczność
3. Dobra wolne, dobra rzadkie i dobra gospodarcze.
cenowa popytu.
4. Gospodarowanie, zjawisko rzadkości.
50. Gospodarstwo domowe jako podmiot gospodarczy.
5. Prawa ekonomiczne i ich cechy.
51. Założenia systemu preferencji konsumenta.
6. Prawa ekonomii.
52. Użyteczność całkowita i marginalna.
7. Procesy gospodarcze.
53. I prawo Gossena.
8. Korzyść i koszt alternatywny.
54. II prawo Gossena.
9. Granica możliwości produkcyjnych.
55. Prawo malejącej użyteczność marginalnej.
10. Ekonomia a inne nauki.
56. Wyznaczanie marginalnej stopy substytucji na
11. Potrzeby- definicja, cechy i rodzaje.
krzywej obojętności.
12. Ekonomia pozytywna i normatywna.
57. Krzywa obojętności i jej cechy.
13. Makro- i mikroekonomia.
58. Mapa obojętności.
14. Racjonalność postępowania.
59. Marginalna stopa substytucji.
15. Dwie zasady racjonalnego postępowania.
60. Linia budżetowa.
16. Metoda ekonomii- abstrahowanie i 3 sposoby 61. Zmiany ceny a zmiany położenia linii budżetowej.
wnioskowania.
62. Zmiany dochodu a zmiany położenia linii
17. Rola abstrakcji.
budżetowej.
18. Kategorie ekonomiczne.
63. Równowaga konsumenta.
19. Podmioty gospodarcze i ich charakterystyka.
64. Renta konsumenta.
20. Czynniki wytwórcze i dochody z czynników 65. Dobra normalne i dobra podrzędne.
wytwórczych.
66. Krzywa dochód – konsumpcja (definicja i postać
21. Cechy gospodarki rynkowej.
graficzna).
22. Charakterystyka gospodarki centralnie planowanej.
67. Krzywa cena – konsumpcja (definicja i postać
23. Główne nurty w teorii ekonomii.
graficzna).
24. Rynek- definicje i klasyfikacje.
68. Krzywe Engla dla dóbr luksusowych i dóbr niższego
25. Popyt- definicja.
rzędu.
26. Prawo popytu.
69. Substytuty brutto i substytuty netto.
27. Determinanty popytu.
70. Dobra komplementarne netto.
28. Krzywa popytu.
71. Efekt substytucyjny zmiany ceny.
29. Zmiany popytu.
72. Efekt dochodowy zmiany ceny.
30. Zmiany wielkości popytu.
73. Przedsiębiorstwo- definicja.
31. Efekt owczego pędu.
74. Zakład a firma.
32. Efekt Veblena.
75. Cele przedsiębiorstwa.
33. Efekt snobizmu.
76. Zysk brutto i netto przedsiębiorstwa oraz zysk do
34. Paradoks Giffena.
podziału.
35. Podaż- definicja.
77. Krótki i długi okres w ekonomii.
36. Prawo podaży.
78. Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw.
37. Determinanty podaży.
79. Korporacje międzynarodowe.
38. Krzywa podaży
80. Finansowanie
działalności
przedsiębiorstwa
39. Zmiany podaży.
(finansowanie wewnętrzne i zewnętrzne).
40. Zmiany wielkości podaży.
81. Izokwanta produkcji – definicja, postać graficzna
41. Równowaga rynkowa.
82. Izokoszta – definicja, postać graficzna
42. Cena równowagi.
83. Marginalna stopa technicznej substytucji.
43. Zmiany stanu równowagi.
84. Równowaga producenta.
44. Elastyczność cenowa popytu.
85. Postęp techniczny: neutralny, pracooszczędny,
45. Elastyczność dochodowa popytu
kapitałooszczędny.
46. Elastyczność mieszana popytu
86. Koszty produkcji- rodzaje, zależności pomiędzy
47. Elastyczność cenowa podaży.
kosztami, krzywe kosztów.
87.
88.
89.
90.
91.
92.
93.
94.
Produkt całkowity, przeciętny i marginalny.
Stałe i zmienne czynniki produkcji.
Prawo malejących przychodów.
Modele rynku (konkurencja doskonała, pełny monopol, konkurencja monopolistyczna, oligopol).
Maksymalizacja zysku przez przedsiębiorstwo działające na rynku doskonałej konkurencji.
Maksymalizacja zysku przez przedsiębiorstwo działające na rynku pełnego monopolu.
Formy porozumień monopolistycznych.
Ustawodawstwo antymonopolowe.
BLOKI TEMATYCZNE I TEZY
I Wprowadzenie do gospodarowania. Ekonomia jako nauka
1. Potrzeby ludzkie: definicja potrzeb, cechy potrzeb i klasyfikacje potrzeb.
2. Zjawisko rzadkości, gospodarowanie, koszt alternatywny i korzyść.
3. Ekonomia jako nauka – przedmiot i metodologia.
4. Mikroekonomia i makroekonomia.
5. Ekonomia pozytywna i ekonomia normatywna.
6. Podmioty gospodarcze – definicja i charakterystyka podmiotów.
7. Czynniki wytwórcze (klasyczne i nowoczesne), dochody z czynników wytwórczych.
8. Ekonomia a inne nauki społeczne.
9. Systemy gospodarcze:
a) pojęcie sytemu i jego podsystemy,
b) sfera realna i sfera regulacji,
c) typologia systemów gospodarczych.
II Gospodarka rynkowa – podstawowe determinanty
1. Genez i rozwój gospodarki rynkowej
a) gospodarka naturalna,
b) gospodarka towarowa,
--- towar i jego cechy,
--- pieniądz – ewolucja pieniądza, systemy pieniężne, funkcje pieniądza, SDR, euro.
2. Cechy charakterystyczne gospodarki rynkowej i gospodarki centralnie planowanej.
3. Rynek – pojęcie rynku, funkcje rynku i klasyfikacje.
4. Popyt:
a. definicja
b. cena a popyt
c. krzywa popytu
d. prawo popytu
e. determinanty pozacenowe popytu
f. ruch po krzywej popytu i przesuniecie krzywej popytu
g. osobliwości/paradoksy popytu.
5. Podaż:
a. definicja,
b. cena a podaż
c. krzywa podaży
d. prawo podaży
e. determinanty pozacenowe podaży
f. ruch po krzywej podaży i przesuniecie krzywej podaży
6. Stan równowagi rynkowej i cena równowagi
7. Nadwyżka rynkowa i niedobór rynkowy / rynek konsumenta i rynek producenta
8. Zmiany stanu równowagi rynkowej – charakterystyka i prezentacja graficzna:
a. wzrost popytu, ceteris paribus
b. spadek popytu, ceteris paribus
c. wzrost podaży, ceteris paribus
d. spadek podaży, ceteris paribus
e. wzrost popytu, wzrost podaży, ceteris paribus
f. spadek popytu, spodek podaży, ceteris paribus
g. wzrost popytu, spadek podaży, ceteris paribus
h. spadek popytu, wzrost podaży, ceteris paribus
9. Elastyczność popytu i podaży.
a) elastyczność punktowa i łukowa,
b) mierzenie elastyczności,
7
c) determinanty elastyczności cenowej popytu,
d) determinanty elastyczności cenowej podaży,
e) elastyczność cenowa popytu a przychody ze sprzedaży.
III Podstawy teorii wyboru konsumenta
1. Gospodarstwo domowe- funkcje.
2. Pojęcie użyteczności i jej rodzaje.
3. Założenia systemu preferencji konsumenta.
4. Krzywe obojętności i mapa obojętności. Nietypowe krzywe obojętności.
5. Marginalna stopa substytucji.
6. Ograniczenie budżetowe konsumenta.
7. Stan równowagi konsumenta.
8. Zmiany cen dóbr i zmiany dochodu konsumenta a linia budżetowa.
9. Dobra normalne i podrzędne.
10. Krzywa dochód-konsumpcja.
11. Krzywe Engla.
12. Krzywa cena-konsumpcja.
13. Efekt substytucyjny i dochodowy.
IV Podstawy teorii wyboru producenta. Przedsiębiorstwo.
1. Przedsiębiorstwo jako podmiot gospodarczy.
2. Cele przedsiębiorstwa.
3. Formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw.
4. Źródła finansowania działalności przedsiębiorstwa.
5. Efektywność techniczna i ekonomiczna.
6. Funkcja produkcji w krótkim okresie.
7. Efekty skali produkcji.
8. Stałe i zmienne czynniki produkcji.
9. Substytucja czynników produkcji (MSTS)- izokwanta, izokoszta.
10. Optimum produkcji.
11. Ścieżka ekspansji produkcji.
12. Krótki i długi okres w analizie procesu produkcji.
13. Produkt całkowity, przeciętny i marginalny – definicje, prezentacja geometryczna, zależności.
14. Prawo nieproporcjonalnych przychodów czynnika zmiennego.
15. Koszty produkcji:
a) rodzaje kosztów
b) koszty w krótkim okresie czasu
c) koszty w długim okresie czasu
16. Charakterystyka kosztów, wzory, wykresy, zależności między kosztami /krótki okres/: koszt stały, koszt zmienny,
koszty całkowite, koszt przeciętny stały, koszt przeciętny zmienny, koszt przeciętny całkowity, koszt marginalny
17. Postęp techniczny: neutralny, pracooszczędny, kapitałooszczędny.
V Modele rynku
1. Charakterystyka podstawowych modeli rynku,
a) konkurencja doskonała,
b) konkurencja monopolistyczna,
c) oligopol,
d) pełny monopol,
2. Maksymalizacja zysku przez przedsiębiorstwo działające na rynku doskonałej konkurencji – charakterystyka i
prezentacja graficzna:
a) Równowaga w krótkim okresie
b) Strata krótkookresowa
c) Zamknięcie przedsiębiorstwa
d) Równowaga w długim okresie
3. Maksymalizacja zysku przez przedsiębiorstwo działające na rynku pełnego monopolu – zysk i strata w krótkim
okresie, równowaga długookresowa
4. Rodzaje oligopolu.
5. Charakterystyka modelu z załamaną krzywą popytu
6. Formy porozumień monopolistycznych
7. Dyskryminacja w warunkach monopolu
8. Ustawodawstwo antymonopolowe
8
VI Rynki czynników wytwórczych
1.
Rynek pracy:
a) cechy rynku pracy,
b) istota i rodzaje pracy,
c) monopson ,
d) systemy płacowe.
2. Rynek ziemi:
a) ziemia jako czynnik wytwórczy,
b) cena ziemi,
3. Rynek kapitału:
a) struktura i podmioty rynku kapitałowego,
b) giełda, jej rodzaje i funkcje
9