Grant MNiSW 3939/B/P01/2010/39 ,,Ocena stanu

Grant MNiSW 3939/B/P01/2010/39
,,Ocena stanu immunologicznego biorców pediatrycznych przeszczepu
wątroby od żywego spokrewnionego dawcy w celu identyfikacji pacjentów z
tzw. operacyjną tolerancją umożliwiającą stopniowe odstawienie leczenia
immunosupresyjnego”
Kierownik projektu: prof. dr hab. n. med. Piotr Kaliciński
Wstęp:
Przeszczepienie wątroby jest uznaną metodą terapeutyczną u pacjentów ze
schyłkową niewydolnością wątroby, jej dekompensacją lub ostrą niewydolnością
wątroby. Podawanie coraz skuteczniejszych leków immunosupresyjnych
spowodowało poprawę wyników przeszczepiania narządów przez zmniejszenie
liczby epizodów ostrego odrzucania, ale z drugiej strony ich stosowanie powoduje
bardzo dużo działań niepożądanych. W transplantologii wątroby znane są liczne
przypadki biorców przeszczepu, u których z różnych powodów (nowotwory układu
limfatycznego,
brak
współpracy
pacjenta,
itp.),
zaprzestano
leczenia
immunosupresyjnego, po którym nie wystąpił w ogóle proces odrzucania
przeszczepu i pacjenci ci żyją z dobrze funkcjonującą przeszczepioną wątrobą przez
szereg lat bez jakiegokolwiek leczenia immunosupresyjnego. Stan taki oznacza
powstanie pewnych mechanizmów wytworzenia tolerancji biorcy na przeszczep,
które nie są jeszcze dobrze poznane. Również parametry układu odpornościowego,
które mogłyby być wykładnikami obecności tej tzw. operacyjnej tolerancji nie zostały
jeszcze do końca poznane. Poznanie tych czynników, które wiążą się brakiem
reakcji immunologicznej na przeszczep może w przyszłości umożliwić identyfikację
biorców, u których planowo można będzie odstawiać immunosupresję, co u dzieci
miałoby szczególne znaczenie.
Omówienie
Autorzy niektórych publikacji dowodzą pojawiania się chimeryzmu u pacjentów po
przeszczepieniu narządów unaczynionych, co może sprzyjać powstawaniu stanu
tolerancji biorcy na antygeny dawcy. Mechanizmy powstania takiego stanu nie są
jeszcze dobrze poznane.
W badaniach na zwierzętach udało się przeprowadzić przeszczepienia wątroby z
odstawieniem immunosupresji, co może sugerować uprzywilejowanie tego narządu.
Z drugiej strony w obserwacjach prowadzonych u ludzi wiadomo, że po
przeszczepieniu wątroby pacjenci często wymagają mniej nasilonej immunosupresji,
niż u pacjentów po przeszczepieniu innych narządów. W niektórych badaniach
mikrochimeryzm po przeszczepieniu wątroby wykrywano już po 7 dniach od operacji.
Najczęściej zjawisko to występuje po 30-40 tygodniach po transplantacji.
Do tej pory jako jedną z przyczyn uszkodzenia i utraty przeszczepionej wątroby
podawano ilość i nasilenie epizodów ostrego odrzucania komórkowego, a ze
względu na uprzywilejowanie immunologiczne wątroby sądzono, ze nie dochodzi w
niej do odrzucania na podłożu humoralnym. Ostatnio coraz więcej pisze się o
mechanizmie mieszanym (humoralno-komórkowym) ostrego odrzucania i jego roli w
utracie graftu oraz powstawaniu tolerancji.
W naszym badaniu pragniemy zidentyfikować grupę biorców przeszczepu wątroby, u
których będzie można zmniejszyć immunospresję, a następnie spróbować ją
odstawić.