Nitragina w uprawie bobowatych

Nr 01-02/2010 (65)
www.wrp.pl
dr hab. Brygida Wierzbicka
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski
w Olsztynie
Katedra Ogrodnictwa
Strona 15
Rośliny bobowate zapewniają wysokobiałkowy pokarm dla ludzi i zwierząt. Niektóre (groch, fasola, soja, soczewica, bób) mogą być spożywane w stanie surowym, gotowanym oraz w postaci konserw. Nasiona innych
stanowią najlepszą paszę treściwą w żywieniu zwierząt. Rośliny bobowate uprawia się również na zieloną masę
do skarmiania w postaci świeżej zielonki, siana, suszu, słomy oraz jako komponent kiszonki.
Nitragina w uprawie bobowatych
M
ożna je wysiewać
na różnych glebach – od najsłabszych (łubin żółty) do najmocniejszych (bobik, wyka).
W integrowanej i ekologicznej produkcji warzyw w celu
ograniczenia zużycia nawozów i środków ochrony roślin, bobowate są wprowadzane jako rośliny okrywowe
i żywe ściółki (wyka ozima,
koniczyna biała, mieszanki
strączkowe). Chronią one
glebę przed erozją wodną i
wietrzną, zaskorupieniem
oraz zachwaszczeniem. Poprawiają bilans azotowy, a
po zakończeniu uprawy warzyw z rozsady (por, kapusta
późna ,pomidor), wsiewki
bobowatych są cennym źródłem substancji organicznej
i składników pokarmowych
dla roślin następczych. Wieloletnie badania wykazały, że
ich działanie plonotwórcze
utrzymuje się przez trzy lata
i dorównuje wartości nawozowej obornika.
Rośliny bobowate maja
duże wymagania pokar-
mowe w stosunku do azotu
– składnika najbardziej plonotwórczego. Mogą one jednak korzystać z azotu atmosferycznego, dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi z rodzaju Rhizobium
sp. Poza substancją organiczną i nawozami mineralnymi rośliny bobowate
są cennym źródłem azotu w
glebie, gromadzonego na zaspokojenie swoich potrzeb i
roślin następczych. Według
badań różnych autorów dobrze prowadzona plantacja
bobowatych w zależności
od gatunku i przeznaczenia
plonu po zbiorze pozostawia
glebę wzbogaconą w znaczne
ilości azotu określane na
50–600 kg·ha-1 w czystym
składniku. Dla uprawianego
gatunku roślin bobowatych,
startowa dawka azotu mineralnego 20–30 kg·ha-1 wprowadzona do gleby przed
wysiewem nasion jest wystarczająca do fazy 2–3 liści, kiedy bakterie wytworzą brodawki na korzeniach
i zostaje nawiązana sym-
Mach&MS/wrp.pl
bioza rośliny z bakteriami.
Zwiększanie ilości wprowadzanego do gleby azotu mineralnego ogranicza intensywność symbiozy i hamuje
wiązanie azotu z powietrza,
a w konsekwencji pogarsza
wartość biologiczną plonu.
Należy pamiętać, że wprowadzany azot mineralny niezależnie od rodzaju nawozu
po przemianach w glebie, w
roślinach konsumpcyjnych
występuje w postaci azotanów, których podwyższony
poziom ma działanie toksyczne i jest szkodliwy dla
zdrowia ludzi i zwierząt.
Prawidłowy wzrost i rozwój roślin bobowatych oraz
aktywny przebieg symbiozy
zachodzi w glebie zasobnej
w mikroelementy (bor, molibden, mangan) o odczynie
zbliżonym do obojętnego.
Wystarczające zaopatrzenie
roślin w mikroelementy zapewnia obornik stosowany
w prawidłowym zmianowaniu. Niedobór tych składników najczęściej występuje w
intensywnej uprawie roślin
Wpływ zaprawiania nasion na liczbę brodawek korzeniowych w fazie kwitnienia grochu. 1 - Nasiona niezaprawiane, 2 - Nasiona zaprawiane Nitraginą. Fot. B. Wierzbicka
(dwa plony z pola w ciągu
roku) lub przy nieodpowiednim pH gleby.
Dla zwiększenia produktywności roślin bobowatych konieczne staje się więc
wprowadzenie do gleby aktywnych szczepów bakterii, które wnikają poprzez
włośniki do korzeni roślin,
przyspieszają powstawanie
brodawek i zapewniają właściwy przebieg symbiozy.
W takich warunkach bobowate korzystają z azotu
atmosferycznego dostar-
czanego przez bakterie, natomiast rośliny zaopatrują
bakterie w cukry i sole mineralne. Prawidłowo rozwinięty i głęboko sięgający
system korzeniowy bobowatych uruchamia z głębszych
warstw gleby składniki niedostępne dotąd dla innych
roślin. Szczepionki o nazwie
handlowej Nitragina są produkowane dla konkretnych
gatunków babowatych przez
firmę z wieloletnią tradycją
BIOFOOD z Wałcza. Zawierają specyficzne szczepy ży-
wych bakterii o dużej aktywności inwazyjnej w stosunku do określonego żywiciela. Można nimi szczepić
nasiona albo po zmieszaniu preparatu z glebą rozrzucić na polu w dzień pochmurny lub po zachodzie
słońca. Jest to zabieg tani a
zarazem skuteczny. Efektem końcowym stosowania
szczepionek w uprawie jest
nawet 50% wzrost plonu dobrej jakości z jednostki powierzchni. Po zbiorach pozostaje najlepsze stanowisko dla wielu roślin, w uprawie których można znacznie
zmniejszyć dawki nawozów
mineralnych. Wprowadzanie bobowatych w 4–5-letnim zmianowaniu poprawia
również zdrowotność uprawianych roślin.
Obserwowany wzrost zainteresowania uprawą bobowatych i ich znaczeniem
w prawidłowym zmianowaniu jest optymistyczne
a zarazem zgodne z zasadami dobrej praktyki rolniczej. n
Komisja Europejska wydała zgodę na wprowadzenia w Polsce programu wsparcia produkcji roślin strączkowych i motylkowych drobnonasiennych. Stawka płatności do 1 ha uprawy tych roślin ma wynieść 60 euro. O
dopłaty będą mogli ubiegać się rolnicy, którzy spełniają warunki do otrzymywania jednolitych płatności bezpośrednich. Są jednak pewne ograniczenia.
Dopłaty do strączkowych
ZAKŁAD PRZETWÓRCZO-USŁUGOWO-HANDLOWY
„BIOFOOD” S.C.
"
Wśród roślin strączkowych, do których będzie mogła zostać
przyznana płatność jest m.in. groch siewny cukrowy.
powierzchniowych (razem
10) wnioskować wypełniając jeden formularz.
O zgodę na uruchomienie programu wsparcia specjalnego dla rolników uprawiających rośliny strączkowe i drobnonasienne, Polska zabiegała
w Brukseli już od kilku
miesięcy. Program ten ma
potrwać do 2012 roku.
Wzrost produkcji rodzimych roślin wysokobiałko-
wych ma częściowo zastąpić importowanie do Polski pasz transgenicznych.
Jak poinformowało nas
biuro prasowe resortu rolnictwa, podstawy prawne
funkcjonowania programu
wsparcia upraw strączkowych i motylkowych drobnonasiennych zostaną
określone w ustawie, której projekt dostępny jest
na stronach internetowych
ministerstwa. n
®
R
A®
N
I
G
A
Szczepionka zawierająca
bakterie brodawkowe
Produkowana jest dla
wszystkich gatunków roślin
motylkowych
Nitragina nie jest szkodliwa dla ludzi i zwierząt
ul. Bydgoska 41
78-600 Wałcz
www.Biofood.com.pl
Tel. fax 067 258 2465
e-mail:
[email protected]
wr-03/10
wiedziała się, które z gatunków się na niej znajdą. Z naszych informacji wynika, że
o wsparcie będzie można
się ubiegać się w przypadku
uprawy: koniczyny czerwonej, białej, białoróżowej, perskiej, krwistoczerwonej oraz
zwyczajnej, esparcety siewnej, lucerny siewnej oraz
mieszańcowej, bobu, bobiku, ciecierzycy, fasoli zwykłej i wielokwiatowej, grochu siewnego oraz cukrowego siewnego, soczewicy
jadalnej, soi zwyczajnej, łubinu białego, wąskolistnego
oraz żółtego, peluszki, seradeli uprawnej oraz wyki
siewnej.
Wniosek o przyznanie
wsparcia będzie można
składać w Biurach Powiatowych ARiMR w terminie
od 15 marca do 15 maja
danego roku wraz z wnioskiem o jednolitą płatność
obszarową. Warto dodać,
że kilka dni temu wnioski
te zostały uproszczone i teraz rolnicy będą mogli o
wszystkie rodzaje dopłat
NI
T
P
rogramem wsparcia
zostaną objęte rośliny
uprawiane tylko w
plonie głównym. Dopłat do
upraw stosowanych w tzw.
międzyplonach, program
nie obejmuje. Oznacza to,
że nowa płatność nie przysługuje do działek, które w
2010 roku objęte są płatnościami rolno-środowiskowymi a także z tytułu przedsięwzięć rolno-środowiskowych i poprawy dobrostanu
zwierząt w ramach PROW
2007–13.
Jest też ograniczenie powierzchniowe. Stawka dopłat
wyniesie 60 euro rocznie, ale
tylko przy założeniu, że powierzchnia upraw wyniesie
180 000 ha (dziś wynosi ona
130 000 ha). Jeśli powierzchnia upraw przekroczy zakładaną wielkość, to wysokość
stawki ulegnie automatycznemu zmniejszeniu.
Choć dokładna lista roślin
uprawnionych do otrzymania wsparcia zostanie określona w drodze rozporządzenia, redakcja WRP do-