SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY
Transkrypt
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY 20011/2012 r. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA 1. Szkolny program profilaktyki (zmierzając do wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, zgodnie z wizją i misją szkoły) ma za zadanie: a) chronienie uczniów przed zagrożeniami rozwoju, b) wspieranie w sytuacjach trudnych, c) wzmacnianie mocnych stron osobowego rozwoju, d) budowanie poczucia wartości, e) kształcenie umiejętności komunikacyjnych, f) wzmacnianie więzi emocjonalnych w rodzinie, g) budowanie poczucia akceptacji i przynależności, h) wypracowanie efektywnych sposobów radzenia sobie ze stresem, i) kształcenie krytycznego stosunku do rzeczywistości (np. w stosunku do mediów, obalanie uprzedzeń i stereotypów), j) dostarczanie wiedzy na temat konsekwencji zachowań ryzykownych i dysfunkcyjnych oraz sposobów ich unikania k) promowanie zdrowego stylu życia. 2. Szkolny program profilaktyki obejmuje problemowych: a) niedbałość o kulturę osobistą b) unikanie zajęć, wagary, c) uzależnienia d) niezdrowy styl życia e) przemoc i agresja f) stres następujące obszary zachowań Program szkolnej profilaktyki to ogół działań chroniących i interwencyjnych. Zadaniem szkolnej profilaktyki jest chronienie młodzieży przed zagrożeniami przez działania profilaktyczno- wychowawcze, a także reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy. Okres dorastania to czas szczególnie podatny na zakłócenia i podejmowanie zachowań ryzykownych, czyli działań zwiększających prawdopodobieństwo pojawienia się niekorzystnych konsekwencji (psychologicznych, społecznych, zdrowotnych) konsekwencji. Czynniki chroniące, zwiększające odporność człowieka na działania czynników ryzyka to: 1 silna więź emocjonalna z rodzicami, 2 zainteresowanie nauką szkolną, 3 regularne praktyki religijne, 4 szacunek do norm, wartości i autorytetów, 5 stała opieka sprawowana przez kompetentną osobę dorosłą, zdolności umożliwiające dobre wyniki w nauce, umiejętność właściwego planowania nauki i organizacji zajęć dodatkowych, umiejętność rozwiązywania problemów i radzenia sobie ze stresem, wrażliwość społeczna, poczucie własnej wartości i skuteczności, przynależność do organizacji młodzieżowych i społecznych, promujących pozytywne wartości, 12 poczucie akceptacji i pozytywne relacje z rówieśnikami. 6 7 8 9 10 11 Czynniki ryzyka: 1 środowiska społeczne, media promujące negatywne wzorce zachowań, 2 modelowanie nieodpowiednich zachowań w domu i w grupie rówieśniczej, 3 konflikty i doświadczanie izolacji, 4 przebywanie w środowisku, w którym normą są zachowania destrukcyjne, 5 niepowodzenia w szkole i brak celów życiowych, 6 nieumiejętność radzenia sobie ze stresem, 7 brak zainteresowań lub destrukcyjne zainteresowania, 8 łatwy dostęp do substancji psychoaktywnych, 9 wczesna inicjacja w zakresie zachowań ryzykownych. Profilaktyka jest ukierunkowana na osłabianie czynników ryzyka i wzmacnianie czynników chroniących. Określanie zagrożenia, rozpoznanie oddziaływania czynników ryzyka i czynników chroniących w środowisku pozwala na wyodrębnienie następujących grup: ~ grupy niskiego ryzyka (młodzież niepodejmująca zachowań ryzykownych) ~ grupa podwyższonego ryzyka (osoby, które podjęły choć jedno zachowanie ryzykowne – eksperymentatorzy) ~ grupa wysokiego ryzyka (osoby, u których zachowania ryzykowne są utrwalone i które odczuwają negatywne konsekwencje tych zachowań) Szkoła jest miejscem profilaktyki, skierowanej do grupy niskiego ryzyka, polegającej na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. Jej celem jest opóźnianie inicjacji lub zachęcanie do abstynencji. W sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych wychowawca nawiązuje kontakt z rodzicami i pedagogiem / psychologiem szkolnym, a w razie potrzeby odwołują się do specjalistów z zewnątrz ( wskazanie odpowiedniej instytucji pomocy, pomoc w organizacji pierwszego kontaktu ze specjalistą, motywowanie do podjęcia leczenia i terapii). Dotychczasowa obserwacja środowiska szkolnego umożliwiła wstępną diagnozę problemów wychowawczych, do których należy zaliczyć: Unikanie zajęć, wagary Przyczynami mogą być: uległość wobec kolegów, trudności w nauce, surowy nauczyciel, strach przed klasówką, brak zainteresowań, niemożność sprostania ambicjom rodziców i wymaganiom nauczycieli, nuda, brak dyscypliny, poczucie bezkarności, złośliwość wobec nauczycieli, lenistwo, chęć zaimponowania innym Niepowodzenia szkolne; Przyczynami mogą być: niedostosowanie wymagań do poziomu uczniów, niejasne kryteria oceniania, faworyzowanie niektórych uczniów, mało przydatne życiowo informacje w programach szkolnych, lenistwo, osoba nauczyciela, brak systematyczności, nudny i jednorodny przekaz, wpływ rówieśników w klasie, brak zainteresowania ze strony rodziców, ucieczka w ciekawsze pomysły, nauka dla oceny Uzależnienia Przyczynami mogą być: ciekawość, odnalezienie się w grupie, reklama, pozowanie na „macho”, filmy, wzór dorosłych, sposób odreagowania stresu, moda, szpan, podkreślanie swojej dorosłości, uległość wobec presji grupy, przekora, bunt, nuda, nieumiejętność radzenia sobie z życiem Niedbałość o kulturę osobistą, w tym kulturę słowa Przyczynami mogą być: obyczaj środowiskowy, wzorce wyniesione z domu, upust emocji, chęć zwrócenia na siebie uwagi, wyraz buntu, manifestowanie dorosłości, wzorce w mediach, zaburzone relacje osobowe nauczyciel – uczeń, brak reakcji nauczycieli i innych dorosłych, solidaryzowanie się z grupą o takich zachowaniach, ubóstwo języka Zachowania agresywne Przyczynami mogą być: odpowiedź na prowokację, wpływ środków masowego przekazu, bezkarność, negatywne wzorce, chęć zaistnienia w grupie, chęć dominowania, odreagowanie stresu, sposób na załatwianie spraw, prowokująca postawa dorosłych, nieumiejętność radzenia sobie z życiem, moda na agresję, brak kontaktu z rodzicami, zły przykład dorosłych, deprywacja potrzeb. Celem programu jest uruchomienie czynników chroniących przed zachowaniami ryzykownymi, czyli: ~ budzenie zainteresowań ~ budowanie pozytywnego stosunku do szkoły ~ zachęta do podejmowania aktywności (sport, nauka, twórczość, itp.) ~ budzenie ciekawości poznawczej ~ uczenie radzenia sobie z emocjami ~ wsparcie w trudnych sytuacjach ~ budowanie pozytywnych relacji z rówieśnikami i dorosłymi ~ budowanie autorytetów ~ opieka nauczycieli młodzież Program zakłada systematyczne szkolenia nauczycieli wzmacniające ich umiejętności kontaktów interpersonalnych oraz pedagogizację rodziców i stałą współpracę z instytucjami wspierającymi działania szkoły. Działania długofalowe 1. Utworzenie kół zainteresowań zgodnych z sugestiami uczniów odpowiedzialni: dyrekcja, nauczyciele, pedagog 2. Promowanie uczniów zdolnych, zachęcanie do brania udziału w konkursach, olimpiadach, prezentowanie sukcesów, a także zainteresowań pozaszkolnych młodzieży odpowiedzialni: wychowawcy, nauczyciele-opiekunowie olimpijczyków, nauczyciele prowadzący zajęcia pozalekcyjne, pedagog, psycholog 3. Propagowanie pozytywnych wzorców odpowiedzialni: wszyscy nauczyciele, Samorząd Uczniowski 4. Propagowanie działań w zakresie wolontariatu i akcji charytatywnych odpowiedzialni: wszyscy nauczyciele, Uczniowski, Szkolne Koło PCK pedagog, psycholog, Samorząd Działania stałe 1. Imprezy / zajęcia integracyjne dla pierwszoklasistów odpowiedzialni: wychowawcy, pedagog, psycholog, bibliotekarze szkolni 2. Aktualizowanie informacji dotyczących sytuacji uczniów, ewentualnych zagrożeń odpowiedzialni: pedagog, psycholog i wychowawcy, bibliotekarze szkolni 3. Spotkania zespołów nauczycieli uczących w danej klasie w celu diagnozowania problemów, oceny efektów oraz wybrania odpowiednich metod zapobiegających zachowaniom ryzykownym – w miarę potrzeb odpowiedzialni: wychowawca, wszyscy nauczyciele uczący, pedagog, psycholog 4. Współpraca z instytucjami wspierającymi działania szkoły w zakresie profilaktyki uzależnień takimi jak: - Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna - Powiatowy Ośrodek Interwencji Kryzysowej - Poradnia Profilaktyki i Terapii Uzależnień - Poradnia Odwykowa - Policyjna Izba Dziecka - Komenda Powiatowa Policji – Wydział Prewencji - PCK - Wydział Zdrowia Urzędu Miejskiego - SANEPID odpowiedzialni: pedagog, psycholog, wychowawcy 5. Pomoc koleżeńska w obrębie oddziału, klasy. odpowiedzialni: Samorząd Uczniowski, wychowawcy Oczekiwane efekty działań profilaktycznych 1 2 3 4 5 6 7 8 wypracowanie pozytywnego obrazu własnej osoby opanowanie technik asertywnych wdrożenie właściwego systemu wartości (postawa „być” a nie „mieć”) szeroka wiedza teoretyczna na temat uzależnień wyłonienie liderów pozytywnych przez rozwój wolontariatu poznanie zasad skutecznego radzenia sobie z agresją nabycie praktycznych umiejętności jak nie stać się ofiarą wykształcenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ SZKOLNEJ PROFILAKTYKI Decyzję o kolejności realizacji poszczególnych elementów programu podejmuje zespół nauczycieli uczących w danym oddziale klasowym. OBSZAR PROBLEMOWY – NIEDBAŁOŚĆ O KULTURĘ OSOBISTĄ 1. Zajęcia wychowawcze na temat: czym charakteryzuje się człowiek kulturalny. wychowawca 2. Sposób ubierania się jako komunikat: „kim jestem”. (wpływ subkultur i grup nieformalnych na modę młodzieżową). wychowawca 3. Wulgaryzmy jako sposób uzewnętrzniania negatywnych emocji. Rodzaje emocji. Sposoby rozładowania emocji. wychowawca 4. Wulgaryzmy jako przejaw agresji i stresu. Mechanizmu powstawania agresji i stresu; rola postawy asertywnej wychowawca 5. Wpływ rodziny, grupy rówieśniczej, osób uznawanych powszechnie za autorytety i mediów na język ucznia. 6. Komunikacja interpersonalna. Warsztaty z zakresu komunikacji interpersonalnej 7. Uświadomienie uczniom zjawiska ubożenia języka przez stosowanie wulgaryzmów. 8. Jak egzystować w środowisku szkolnym bez wulgaryzmów? Rola eufemizmów w wyrażaniu uczuć negatywnych. wychowawca psycholog, pedagog wychowawca wychowawca, nauczyciel polonista OBSZAR PROBLEMOWY – UNIKANIE ZAJĘĆ, WAGARY 1. Motywowanie uczniów do systematycznego udziału w lekcjach. Ustalenie korzystniejszej zasady poprawy ocen dla uczniów obecnych na sprawdzianach 2. Programy profilaktyczne i elementy programów profilaktycznych nauczyciele specjaliści 3. Współpraca z Policją i Strażą Miejską . Przepływ informacji na temat uczniów wagarujących 4. Zajęcia integracyjne : warsztaty psychologiczne „Poznajmy się” 5. Współpraca rodziców ze szkołą w przeciwdziałaniu wagarom; uświadomienie zagrożeń 6. Uświadomienie uczniom zagrożeń występujących podczas wagarów 7. Rozwijanie zainteresowań. Skierowanie aktywności ucznia na rozwój zainteresowań i uzdolnień- kółka zainteresowań z zewnątrz, pedagog, psycholog pedagog, psycholog, wychowawcy pedagog, psycholog pedagog, psycholog, wychowawcy pedagog, psycholog, wychowawcy nauczyciele SU, 8. Zaangażowanie uczniów w sprawy szkoły. Umacnianie więzi ze szkołą pedagog, udział uczniów w przedsięwzięciach i imprezach organizowanych w szkole psycholog, (np. imprezy kulturalne, akcje charytatywne, święta szkolne, zabawy wychowawcy, integracyjne: Dzień Dresa, Dzień Otwarty Szkoły itp.). dyrekcja OBSZAR PROBLEMOWY - UZALEŻNIENIA 1. Kształtowanie trzeźwych obyczajów poprzez dostarczenie wzorców oraz ukazywanie atrakcyjnego aspektu zdrowego stylu życia. Dostarczenie informacji o mechanizmach i następstwach wczesnego picia alkoholu, zażywania narkotyków, używania dopalaczy, palenia papierosów. 2. Uczenie konstruktywnego odmawiania. Kształtowanie postawy asertywności nabywania umiejętności odpierania presji. 3. Zagadnienia z tematyki: „Dylematy dorastania” nauczyciele, wychowawcy, pedagog, psycholog, rodzice wychowawcy, psycholog, pedagog nauczyciele, WDŻR 4. Pomoc młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych. Stały kontakt z Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną oraz kuratorami sądowymi. Pomoc w rozwoju pozytywnego, realistycznego obrazu siebie, swoich możliwości wychowawcy, i zdolności. Umacnianie rodziny w jej prawidłowym funkcjonowaniu pedagog, poprzez naprawę i ochronę więzi emocjonalnych. Zachęcanie rodziców do psycholog, współpracy z odpowiednimi instytucjami pomocowymi. Praca indywidualna rodzice z uczniem -ukazanie potrzeby kontaktu z zaufanym dorosłym w sytuacjach zagrożenia uzależnieniem. specjaliści 5, Profilaktyka uzależnień od nikotyny, alkoholu, narkotyków, dopalaczy, z zewnątrz, napoi energetyzujących, komputerów, TV oraz hazardu, a także telefonów psycholog, komórkowych – projekcja filmów i dyskusja, wykłady, zajęcia nt. pedagog asertywności oraz sposobów odmawiania wychowawcy, bibliotekarze OBSZAR PROBLEMOWY: NIEZDROWY STYL ŻYCIA 1.Cukrzyca – zagrożenie dla zdrowia. Omówienie przyczyn i radzenia sobie pielęgniarka, z nauczyciele wf cukrzycą 2. Niedobór kwasu foliowego przyczyną wad cewy nerwowej upowszechnienie codziennego przyjmowania kwasu foliowego przez młode pielęgniarka kobiety pedagog, 3. Świadome planowanie dnia nauki i wypoczynku. Uświadomienie psycholog, ważności zachowania odpowiednich proporcji pomiędzy pracą a wychowawcy wypoczynkiem. Rola snu i relaksacji w regeneracji sił witalnych. psycholog, pedagog, 4. Zdrowy styl życia i odżywiania się, zaburzenia takie jak: anoreksja, nauczyciele pregoreksja, bulimia i cukrzyca uświadomienie skutków nieprawidłowego biologii, odżywiania się oraz mechanizmu zachorowań (film edukacyjny, dyskusja) pielęgniarka,, wychowawcy psycholog, 5. Profilaktyka chorób cywilizacyjnych: depresja, nowotwory, AIDS, pielęgniarka, otyłość itp. nauczyciele WDŻR nauczyciele 6. Problem wczesnego macierzyństwa WDŻR 7. Alternatywa dla niezdrowego i ryzykownego sposobu spędzania czasu – nauczyciele, koła zainteresowań, imprezy kulturalne pedagog, psycholog, bibliotekarze 8. Promocja zdrowego stylu życia, w tym: nauczyciele - akcja oddawania krwi, biologii - akcja „Masz dar uzdrawiania”- transplantacja to życie OBSZAR PROBLEMOWY: PRZEMOC I AGRESJA 2. Współpraca rodziców ze szkołą w przeciwdziałaniu agresji. Uświadomienie zagrożeń wynikających z rozwijającej się wśród młodzieży agresji- umiejętność reagowania na takie zachowania, 3.Zajęcia na temat bezpieczeństwa w szkole i poza nią, zachowań niebezpiecznych i sposobów radzenia sobie z przemocą, a także o odpowiedzialności prawnej – ulotka “Unikaj zagrożeń”, akcja „Bezpieczny uczeń. Jak unikać zagrożeń?” pedagog, wychowawcy, psycholog wychowawcy, pedagog, psycholog Policja, Straż Miejska, pedagog, psycholog, 4. Zajęcia o akceptacji, tolerancji (np. chorych, niepełnosprawnych, różnych psycholog, 1. Omówienie przyczyn i skutków zachowań agresywnych. Trening asertywności; Sztuka rozwiązywania konfliktów, negocjacje, mediacje wyznań), elementy programów: „Czy naprawdę jesteśmy inni?”, „Stereotypy, uprzedzenia i brak tolerancji” 5. Upowszechnienie informacji o prawach i obowiązkach ucznia, prawach dziecka i człowieka 6. Udział w ogólnopolskiej akcji „ Szkoła bez przemocy” pedagog, wychowawcy wychowawcy, psycholog, pedagog nauczyciele, uczniowie, rodzice, psycholog, pedagog OBSZAR PROBLEMOWY: STRES 1.Ćwiczenie umiejętności radzenia sobie ze stresem - elementy programu edukacyjnego Stres pod kontrolą - zajęcia integracyjne 2. Warsztaty uświadamiające uczniom ich mocne strony, sposoby wykorzystania ich w rozwiązywaniu sytuacji trudnych pedagog, psycholog psycholog, psycholog, wychowawca wychowawca, psycholog, pedagog 3. Zajęcia integracyjne : warsztaty psychologiczne „Poznajmy się” Opracowały: Lidia Sumisławska i Justyna Mroczek Następnie przystąpiono do głosowania Uchwała nr 8/11/12 Rady Pedagogicznej PZ Nr 1 Szkół Ogólnokształcących im. St. Konarskiego w Oświęcimiu z dnia 19 IX 2011r. w sprawie zaopiniowania programu profilaktyki na rok szkolny 2011/12 Działając na podstawie art. 54 ustawy o systemie oświaty z dnia 07 września 1991r ( Dz. U. 1991, nr 95, poz.425 z późn. zm. ) Rada Pedagogiczna postanawia: §1 Zatwierdzić do realizacji program profilaktyki na rok szkolny 2011/12. §2 Wykonanie uchwały powierza się przewodniczącemu RP §3 Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia §4 Uchwałę podjęto jednomyślnie Ad. 7. Pan dyrektor przedstawił dopuszczalne formy obowiązkowych zajęć z wychowania fizycznego w roku szkolnym 2011/2012. Dopuszczalne formy obowiązkowych zajęć z wychowania fizycznego w roku szkolnym 2011/2012 klasa dziewczęta chłopcy 1a Zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści. 1b Siatkówka + koszykówka + zajęcia fitness z elementami siłowni. 1d 1e 1f 1g 1h 2a Siatkówka + koszykówka + zajęcia fitness z elementami siłowni. zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści Zajęcia fitness z elementami siłowni lub zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści. Siatkówka + koszykówka + piłka ręczna + zajęcia fitness z elementami siłowni. Siatkówka + koszykówka + piłka ręczna + zajęcia fitness z elementami siłowni. Siatkówka + koszykówka + piłka ręczna + zajęcia fitness z elementami siłowni. 2b Siatkówka + koszykówka + piłka ręczna + zajęcia fitness z elementami siłowni. 2d zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści 2e 2f 2g 2h 2i Zajęcia fitness z elementami siłowni lub zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści. Siatkówka + koszykówka + zajęcia fitness z elementami siłowni. Zajęcia fitness z elementami siłowni lub zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści. Siatkówka + koszykówka + zajęcia fitness z elementami siłowni. Zajęcia fitness z elementami siłowni lub zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści. Zajęcia fitness z elementami siłowni lub zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści. Zajęcia fitness z elementami siłowni lub zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści. Siatkówka + koszykówka + piłka ręczna + zajęcia fitness z elementami siłowni. Siatkówka + koszykówka + zajęcia fitness z elementami siłowni. Siatkówka + koszykówka + piłka ręczna + zajęcia fitness z elementami siłowni. Siatkówka + koszykówka + zajęcia fitness z elementami siłowni. zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści Zajęcia fitness z elementami siłowni lub zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści. Zajęcia fitness z elementami siłowni lub zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści. zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści Siatkówka + koszykówka + zajęcia fitness z elementami siłowni. Siatkówka lub zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści. Siatkówka + koszykówka + piłka ręczna + zajęcia fitness z elementami siłowni. 3a Zajęcia fitness z elementami siłowni lub zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści. 3c Siatkówka + koszykówka + zajęcia fitness z elementami siłowni. 3d zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści 3e 3f 3g 3h 3i Siatkówka + koszykówka + zajęcia fitness z elementami siłowni. Siatkówka + koszykówka + piłka ręczna + zajęcia fitness z elementami siłowni. Siatkówka + koszykówka + zajęcia fitness z elementami siłowni. zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści Siatkówka + koszykówka + zajęcia fitness z elementami siłowni. Siatkówka + koszykówka + zajęcia fitness z elementami siłowni. Zajęcia fitness z elementami siłowni lub zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści. Zajęcia fitness z elementami siłowni lub zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści. Siatkówka + koszykówka + piłka ręczna + zajęcia fitness z elementami siłowni. Siatkówka + koszykówka + zajęcia fitness z elementami siłowni. Siatkówka + koszykówka + piłka ręczna + zajęcia fitness z elementami siłowni. Siatkówka + koszykówka + piłka ręczna + zajęcia fitness z elementami siłowni. zajęcia ogólno-rozwojowe, różnorodne pod względem form i treści