roślin - Krameko

Transkrypt

roślin - Krameko
PLAN OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 BIESZCZADY
OPERAT OCHRONY
ROŚLIN
KRAKÓW 2014
spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Wykonał zespół w składzie:
mgr inż. Marcin Czerny (KRAMEKO sp. z o.o.) – opracowanie wzoru operatu
mgr inż. Marcin Kołodziej – inwentaryzacja terenowa
dr Marcin Bielecki – inwentaryzacja terenowa
mgr inż. Grzegorz Szewczyk – inwentaryzacja terenowa
mgr inż. Tomasz Kanclerski – inwentaryzacja terenowa
Opracowanie techniczne:
mgr inż. Marcin Czerny (KRAMEKO sp. z o.o.) – skład tekstu
dr Marcin Bielecki – skład tekstu, opracowanie merytoryczne
mgr inż. Tadeusz Szmalec - opracowanie merytoryczne
Wszelkie prawa autorskie do niniejszego wzoru są zastrzeżone na podstawie i w trybie Ustawy z dnia
4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 1994 r. Nr 24, poz. 83 z późn. zm.)
Spis treści
Spis treści
A. WSTĘP......................................................................................................................................................... 7
1. Podstawa prawna sporządzenia operatu................................................................................................. 7
2. Historia poznania flory obszaru Natura 2000 Bieszczady........................................................................7
3. Gatunki wymienione w załączniku II Dyrektywy siedliskowej...................................................................7
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY................................................................................................................................................... 9
1. Dotychczasowe rozpoznanie................................................................................................................... 9
1.1. Analiza dostępnych materiałów i ocena ich przydatności................................................................9
2. Inwentaryzacja....................................................................................................................................... 12
2.1. Metodyka inwentaryzacji................................................................................................................ 13
2.1.1. Metody inwentaryzacji roślin.................................................................................................. 13
2.1.2. Metody inwentaryzacji procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin......................14
2.1.3. Metody inwentaryzacji zagrożeń roślin..................................................................................15
2.2. Wyniki inwentaryzacji..................................................................................................................... 15
2.2.1. Wyniki inwentaryzacji roślin................................................................................................... 15
2.2.2. Wyniki inwentaryzacji procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin ......................15
2.2.3. Wyniki inwentaryzacji zagrożeń dla populacji roślin...............................................................15
3. Zbiorcza charakterystyka oraz ocena stanu zachowania populacji roślin .............................................16
3.1. Charakterystyka populacji roślin ................................................................................................... 16
3.1.1. Charakterystyka gatunków roślin wymienionych w załączniku II Dyrektywy siedliskowej......16
3.1.2. Charakterystyka siedlisk roślin...............................................................................................16
3.1.3. Charakterystyka procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin...............................16
3.1.4. Charakterystyka zagrożeń dla populacji roślin.......................................................................16
3.2. Waloryzacja populacji roślin, będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Bieszczady 17
3.2.1. Ocena znaczenia obszaru dla roślin wymienionych w załączniku II Dyrektywy siedliskowej. 17
3.2.2. Ocena stanu ochrony roślin................................................................................................... 17
3.2.3. Ocena procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin...............................................18
3.2.4. Ocena zagrożeń dla populacji roślin .....................................................................................18
C. OCHRONA ROŚLIN BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 BIESZCZADY
........................................................................................................................................................................ 20
1. Koncepcja ochrony................................................................................................................................ 20
1.1. Dotychczasowa ochrona................................................................................................................ 20
1.2. Zaprojektowana ochrona (przedmioty, cele, priorytety, strefy i sposoby ochrony).........................20
1.3. Monitoring...................................................................................................................................... 20
2. Zadania ochronne.................................................................................................................................. 21
D. ZAŁĄCZNIKI.............................................................................................................................................. 22
1. Mapy...................................................................................................................................................... 22
2. Warstwy geometryczne.......................................................................................................................... 22
Spis tabel
Tabela nr 1. Zestawienie i ocena przydatności dostępnych materiałów............................................................9
Tabela nr 2. Zestawienie metod inwentaryzacji roślin.....................................................................................14
Tabela nr 3. Zestawienie metod inwentaryzacji procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin.........14
Tabela nr 4. Zestawienie metod inwentaryzacji zagrożeń roślin.....................................................................15
Tabela nr 5. Zestawienie zbiorcze gatunków roślin wymienionych w załączniku II Dyrektywy siedliskowej....16
Tabela nr 6. Zestawienie zbiorcze stanowisk roślin........................................................................................16
Tabela nr 7. Zestawienie zbiorcze siedlisk roślin............................................................................................16
Tabela nr 8. Zestawienie zbiorcze procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin.............................16
Tabela nr 9. Zestawienie zbiorcze zagrożeń dla populacji roślin.....................................................................16
3
Spis treści
Tabela nr 10. Zestawienie zbiorcze oceny znaczenia obszaru dla gatunków roślin wymienionych w
załączniku II Dyrektywy siedliskowej............................................................................................................... 17
Tabela nr 11. Zestawienie zbiorcze oceny stanu ochrony roślin.....................................................................17
Tabela nr 12. .................................................................................................................................................. 17
Tabela nr 13. Zestawienie kryteriów oceny procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin................18
Tabela nr 14. Zestawienie oceny procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin ..............................18
Tabela nr 15. Zestawienie kryteriów oceny zagrożeń dla populacji roślin.......................................................18
Tabela nr 16. Zestawienie oceny zagrożeń dla populacji roślin......................................................................18
Tabela nr 17. Zestawienie dotychczasowych sposobów ochrony i ich ocena.................................................20
Tabela nr 18. Zestawienie przedmiotów, celów, priorytetów, stref i sposobów ochrony..................................20
Tabela nr 19. Warunki utrzymania lub odtworzenia właściwego stanu ochrony roślin, będących przedmiotami
ochrony obszaru Natura 2000 Bieszczady...................................................................................................... 20
Tabela nr 20. Wskaźniki właściwego stanu ochrony gatunków roślin, będących przedmiotami ochrony
obszaru Natura 2000 Bieszczady................................................................................................................... 20
Tabela nr 21. Zestawienie zasad monitoringu................................................................................................. 20
Tabela nr 22. Zestawienie zadań ochronnych................................................................................................. 21
Spis map
Mapa 1. Mapa zagrożeń dla populacji roślin będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000
Bieszczady...................................................................................................................................................... 16
Mapa nr 2. Mapa oceny zagrożeń dla populacji roślin, będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000
Bieszczady...................................................................................................................................................... 19
Mapa nr 3. Mapa monitoringu roślin................................................................................................................ 20
Mapa nr 4. Mapa zadań ochronnych............................................................................................................... 21
Spis warstw geometrycznych
4
Wprowadzenie
Wprowadzenie
Plan Ochrony obszaru Natura 2000 PLC 180001 Bieszczady jest dokumentem technicznym,
w którym określone zostały zasady postępowania ochronnego w stosunku do jego wartości
przyrodniczych na okres 20-tu lat. W najprostszym ujęciu plan odpowiada na pytania: co?, gdzie?,
kiedy? i jak? wykonywać, aby osiągnąć założone cele.
Zanim jednak plan ochrony obszaru powstanie, należy dokonać analizy wszystkich jego
cennych elementów (siedlisk przyrodniczych i gatunków będących przedmiotami jego ochrony)
opracowując operaty tematyczne. Konstrukcja każdego z operatów tematycznych jest logicznym
wywodem dostosowanym do wymogów obowiązującego prawa, który w sposób wyczerpujący
uzasadnia jego końcowe wnioski. Odzwierciedla również przebieg prac inwentaryzacyjnych,
studialnych i projektowych.
Ogólny układ operatów
1. Charakterystyka:
a) Dotychczasowe rozpoznanie:
- zestawienie, analiza i ocena przydatności istniejących materiałów,
- określenie zakresu uzupełniających prac inwentaryzacyjnych.
b) Inwentaryzacja:
- metodyka inwentaryzacji (przedmiotów ochrony, procesów i zagrożeń),
- wyniki inwentaryzacji (przedmiotów ochrony, procesów i zagrożeń).
c) Zbiorcza charakterystyka:
- charakterystyka (przedmiotów ochrony, procesów i zagrożeń),
- ocena (przedmiotów ochrony, procesów i zagrożeń).
2. Ochrona:
a) Koncepcja ochrony:
- dotychczasowa ochrona (zestawienie, analiza i ocena dotychczasowych sposobów
ochrony),
- zaprojektowana ochrona (przedmioty ochrony, cele ochrony, priorytety ochrony, strefy
ochrony, sposoby ochrony),
- monitoring.
b) Zadania ochronne (rodzaje zadań ochronnych, lokalizacja zadań ochronnych, czas i
intensywność wykonania zadań ochronnych, sposoby wykonania zadań ochronnych).
Marcin Czerny
KRAMEKO sp. z o.o.
5
A. WSTĘP
A. WSTĘP
1. Podstawa prawna sporządzenia operatu
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 marca 2010 roku w sprawie sporządzania
projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000 (Dz. U. 2010 nr 64 poz. 401).
2. Historia poznania flory obszaru Natura 2000 Bieszczady
Rozdział w przygotowaniu.
3. Gatunki wymienione w załączniku II Dyrektywy siedliskowej
Na obszarze Natura 2000 Bieszczady przedmiotami ochrony wymienionymi w standardowym
formularzu danych (SDF) są:
• Tocja karpacka (Tozzia alpina subsp. carpatica) – gatunek górski, związany głównie z
wilgotnymi i cienistymi lasami oraz górskimi ziołoroślami Adenostylion alliariae. Osiąga
wysokość od 10 do 40 cm. Łodyga jest czterokanciasta, pod ziemią występuje kłącze okryte
dość grubymi łuskami. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Owocem jest jednokomorowa,
kulista torebka. Stanowiska z których podawany na obszarze Natura 2000 Bieszczady (z
wyłączeniem Bieszczadzkiego Parku Narodowego) to Buk, Fereczeta, Duże Jasło, Małe
Jasło (Kozłowska 2009). Na obszarze Natura 2000 Bieszczady prowadzony jest monitoring
gatunku głównie na obszarze Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Poza nim prowadzi się
go także w Nadleśnictwie Stuposiany (gmina Lutowiska) w Parku Krajobrazowym Dolina
Sanu.
• Ponikło kraińskie (Eleocharis carniolica) – gatunek z rodziny ciborowatych, osiągający
wysokość 10-30 cm. Liście są bezblaszkowe, pochwiasto otaczają u nasady łodygi. Kwiaty
są drobne, skupione na szczycie łodygi w kłosokształtnym kwiatostanie o długości około
13cm. Gatunek ten po raz pierwszy w naszym kraju został znaleziony przez Oklejewicza w
1997 r na terenie Beskidu Niskiego. Występuje na siedliska antropogenicznych, w miejscach
mokrych. Z terenu Bieszczad opisywany był przez Kozaka i in. (2007) na stanowisku
Habkowce oraz między Solinką a Roztokami Górnymi
Na obszarze Natura 2000
Bieszczady prowadzony jest monitoring gatunku na 3 stanowiskach w Nadleśnictwie Cisna
(gmina Cisna) w Ciśniańsko-Wetlińskim Parku Karajobrazowym.
• Rzepik szczeciniasty (Agrimonia pilosa) – gatunek z rodziny różowatych o żółtych kwiatach
i haczykowatych hypancjach. Od pozostałych, podobnych gatunków rzepika różni się
piłkowaniem liści, które u tego gatunku nie występuje u nasady listków. Inne cech
pozwalające go odróżnić to kombinacja cech dotycząca owłosienia łodygi i odgięcia
haczyków na hypancjach. Gatunek występuje głównie w Polsce północno-wschodniej.
Rośnie głónie na łąkach, przydrożach oraz zaroślach. Stanowiska z których podawany był
ten gatunek na obszarze Natura 2000 Bieszczady (z wyłączeniem Bieszczadzkiego Parku
Narodowego) to łąki między Kalnicą a Turzańskiem (Kowalczyk 2013) oraz Cisna,
Dołżyca, Krzywe, Kalnica, Buk, Smerek, Wetlina, Łopienka (Zarzyka-Ryszka 2005). Na
obszarze Natura 2000 Bieszczady prowadzony jest monitoring gatunku na 5 stanowiskach.
Jedno z nich znajduje się w na terenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, dwa położone
są w Nadleśnictwie Baligród (gmina Cisna i Baligród), jedno w Nadleśnictwie Lutowiska
7/26
A. WSTĘP
•
•
•
(w gminie Lutowiska) i jedno w Nadleśnictwie Cisna (gmina Cisna).
Dzwonek piłkowany (Campanula serrata) – gatunek wysokogórski z rodziny
dzwonkowatych, endemit karpacki. Osiąga wysokość do 50 cm. Łodyga jest wzniesiona,
krótko owłosiona na kantach, liście na brzegu są ostro piłkowane. Kwitnie od czerwca do
sierpnia. Owocem jest jajowata torebka. Występuje na górskich łąkach, psiarach,
borówczyskach i w ziołoroślach. Na obszarze Natura 2000 Bieszczady prowadzony jest
monitoring gatunku na 8 stanowiskach. Wszystkie położone są na obszarze Biszczadzkiego
Parku Narodowego.
Widłoząb zielony (Dicranum viride) – mszak głównie epifityczny, występujący na pniach
drzew liściastych. Darnie są zbite, żywozielone, gametofity mają wysokość od 1 do 3 cm
wysokości. Sporofity są wytwarzane bardzo rzadko, seta ma długość około 2 cm. Na
obszarze Natura 2000 Bieszczady prowadzony jest monitoring gatunku na 5 stanowiskach.
Cztery z nich położone są na obszarze Bieszczadzkiego Parku Narodowego, piąte znajduje
się w gminie Cisna na terenie Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku Karajobrazowego.
Haczykowiec błyszczący Hamatocaulis vernicosus – mszak związany z torfowiskami
alkalicznymi. Tworzy najczęściej żółtozielone lub jasnozielone darnie. Gametofity mają
wysokość od 6-10 cm, listki posiadają długi, charakterystycznie zagięty kończyk i są
plisowane. Pozwala to odróżnić ten gatunek od podobnej limprichtii pośredniej Limprichtia
cossonii. Na obszarze Natura 2000 Bieszczady jest prowadzony monitoring gatunku na 2
stanowiskach. Oba położone są na obszarze Biszczadzkiego Parku Narodowego.
Poza gatunkami wymienionymi w SDF dodatkowo w ostatnich latach ukazały się w
literaturze (Chachuła, Vončina 2012) informacje o występowaniu bezlistu okrywowego na terenie
Bieszczadzkiego Parku Narodowego.
• bezlist okrywowy Buxbaumia viridis – mszak występujący pojedynczo lub w grupach.
Posiada charakterystyczny sporofit wysokości około 12 mm, zakończony asymetryczną
puszką. Mikroskopijne gametofity nie są zauważalne w terenie. Rośnie na próchniejącym
drewnie świerkowym, jodłowym i bukowym. Występuje na obszarze Bieszczadzkiego Parku
Narodowego na Połoninie Wetlińskiej w okolicach wsi Suche Rzeki.
8/26
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI
OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 BIESZCZADY
1. Dotychczasowe rozpoznanie
1.1. Analiza dostępnych materiałów i ocena ich przydatności
Informacje o występowaniu gatunków z II Dyrektywy Siedliskowej na terenie obecnego
obszaru Natura 2000 pojawiły się już w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych ubiegłego wieku.
O tocji karpackiej Tozzia alpina subsp. carpatica z Bieszczad Zachodnich pisał Jasiewicz (1963),
natomiast o dzwonku piłkowanym donosili w swych pracach Pałczyński (1962), Jasiewicz (1965),
Pacyna i Piękoś (1968). Dane o występowaniu cennego dla Wspólnoty mszaka – widłozęba
zielonego Dicranum viride pojawiły się jeszcze wcześniej, bo już 1953 roku. Podawał go w swojej
pracy pt „Mchy Bieszczadów zachodnich” Lisowski. Dużo informacji o występowaniu gatunków
cennych dla Wspólnoty przyniósł wiek XXI, głównie za sprawą wejścia Polski do Unii Europejskiej
i zobowiązania się naszego kraju do ochrony tych gatunków w ramach sieci Natrura 2000. W ciągu
ostatniego dziesięciolecia ukazały się publikacje dostarczające informacji na temat występowania
rzepika szczciniastego Agrimonia pilosa na obszarze Natura 2000 Bieszczady (Kowalczyk 2013,
Kozłowska 2012, Zarzyka-Ryszka 2005) oraz ponikła kraińskiego (Kozak i in. 2007, Paul 2004,
2012). Pojawiły się też nowe dane dotyczące występowania tocji karpackiej Kozłowska (2009), i
widłozęba zielonego (Stebel 2004, 2012). W ostatnich latach na terenie Bieszczadzkiego Parku
Narodowego został stwierdzony cenny dla wspólnoty i nowy dla tego obszaru bezlist okrywowy
Buxbaumia viridis (Chachuła, Vončina 2012). Szczegółowy wykaz publikacji wraz z oceną ich
przydatności zawiera poniższa tabela.
Tabela nr 1. Zestawienie i ocena przydatności dostępnych materiałów.
Lp.
1
2
Autor
Chachuła P.,
Vončina G.
Jasiewicz A.
3
Jasiewicz A.
4
Kaźmierczakowa R.,
Zarzycki K. (red.)
Rok
publikacji
Tytuł
Wydawnictwo
Analiza i ocena
przydatności do
sporządzenia
opracowania
2012
The discovery of Buxbaumia
viridis (Bryophyta,
Buxbaumiaceae) in the
Bieszczady National Park.
1963
Publikacja zawiera dane o
Rodzaj Tozzia L. [w:] Pawłowski
występowaniu Tozzia alpina
B. (red.) Flora polska. Rośliny
PWN Warszawa – Kraków, s.
subsp. carpatica na obszarze
naczyniowe Polski i ziem
385-387.
Natura 2000 Bieszczady
ościennych. T. 10.
(PLC180001).
1965
Rośliny naczyniowe
Bieszczadów Zachodnich. The
Vascular Plant of the Western
Bieszczady Mts (East
Carpathians).
Monogr. Bot. 20: 1-340.
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Campanula serrata
oraz Tozzia alpina subsp.
carpatica na obszarze Natura 2000
Bieszczady (PLC180001).
2001
Polska czerwona księga roślin.
Paprotniki i rośliny kwiatowe.
Instytut Botaniki im. W.
SzaferaPAN i Instytut
Ochrony Przyrody PAN,
Kraków.
Publikacja zawiera dane o
występowaniu naturowych
gatunków roślin naczyniowych na
obszarze Natura 2000 Bieszczady
(PLC180001).
Roczniki Bieszczadzkie 18:
419-423.
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Buxbaumia viridis
na obszarze Natura 2000
Bieszczady (PLC180001).
9
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY
Lp.
Autor
5
Korzeniak J., Krause
R, Wróbel S.,
Kalemba A.
6
Kowalczyk T.
7
Kozak M.,
Nobis A.,
Nobis M.,
Oklejewicz K.,
Paul W.
Rok
publikacji
Tytuł
Wydawnictwo
Analiza i ocena
przydatności do
sporządzenia
opracowania
2013
Raport z monitoringu GIOŚ
http://siedliska.gios.gov.pl/pdf/sie
GIOŚ
dliska/2013/wyniki_monitoringu
_roslin_4070.pdf
Publikacja zawiera dane dotyczące
monitoringu dzwonka
piłkowanego w Polsce
2013
Interesujące gatunki roślin
naczyniowych Pogórza Leskiego
(Karpaty Wschodnie).
Roczniki Bieszczadzkie 21:
81-91.
Publikacja zawiera dane o nowych
stanowiskach Agrimonia pilosa na
obszarze Natura 2000 Bieszczady
(PLC180001).
2008
Ponikło kraińskie Eleocharis
carniolica W. D. J. Koch. [w:]
Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H.
(red.). Czerwona Księga Karpat
Polskich. Rośliny naczyniowe.
Instytut Botaniki im. W.
Szafera PAN, Kraków, s.
530-533.
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Eleocharis
carniolica na obszarze Natura
2000 Bieszczady (PLC180001).
8
Kozłowska K.
2009
Rzadkie i interesujące gatunki
roślin naczyniowych w SE części
Fragm. Flor. et Geobot. Pol.
Ciśniańsko-Wetlińskiego Parku
2009 16(2): 297-303.
Krajobrazowego (Bieszczady
Zachodnie).
9
Kozłowska K.
2012
Flora roślin naczyniowych i
zagadnienia geobotaniczne
południowej części zlewni
Solinki (Bieszczady Zachodnie).
Publikacja zawiera dane o nowych
Praca doktorska wykonana w
stanowiskach Agrimonia pilosa na
Instytucie Botaniki UJ,
obszarze Natura 2000 Bieszczady
(mskr.).
(PLC180001).
10
Lisowski S.
1956
Mchy Bieszczadów Zachodnich.
Prace Komisji Biol. PTPN
17(3): 109-199.
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Tozzia alpina L.
subsp. carpatica na obszarze
Natura 2000 Bieszczady
(PLC180001).
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Eleocharis
carniolica na obszarze Beskidu
Niskiego.
11
Mitka J.
2012
Tocja karpacka. ozzia alpina L.
subsp. carpatica (Woł.) Pawł. &
Jasiewicz. [w:] [w:] Perzanowska GIOŚ, Warszawa, s. 274J. (red.). Monitoring gatunków
283.
roślin. Przewodnik metodyczny.
Część II.
12
Oklejewicz K.
1997
Eleocharis carniolica
(Cyperaceae) – a species new to
Poland.
13
Pacyna A.,
Piękoś H.
1968
Rozmieszczenie Campanula
serrata (Kit. ap. Schult.)
Hendrychw Polsce.
14
Pałczyński A.
1962
Łąki i pastwiska w Bieszczadach
zachodnich.
15
Paul W.
2004
16
Paul W.
2012
10
Fragm. Flor. Geobot. 42(1):
194-195.
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Tozzia alpina L.
subsp. carpatica na obszarze
Natura 2000 Bieszczady
(PLC180001).
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Dicranum viride na
obszarze Natura 2000 Bieszczady
(PLC180001).
Publikacja zawiera dane o
Fragm. Flor. Geobot. 14: 229- występowaniu Campanula serrata
234.
na obszarze Natura 2000
Bieszczady (PLC180001).
Publikacja zawiera dane o
Roczn. Nauk Roln. Ser. D.
występowaniu Campanula serrata
99: 1-128.
na obszarze Natura 2000
Bieszczady (PLC180001).
Eleocharis carniolica W. D. J.
Koch. Ponikło kraińskie. [w:]
Sudnik-Wójcikowska B.,WerblanMinisterstwo Środowiska,
Jakubiec H. (red.) Poradnik
Warszawa, s. 116-121.
ochrony siedlisk i gatunków
Natura 2000 – podręcznik
metodyczny. Tom 9.
Ponikło kraińskie. Eleocharis
carniolica W. D. J. Koch. [w:]
Perzanowska J. (red.). Monitoring GIOŚ, Warszawa, s. 184-198.
gatunków roślin. Przewodnik
metodyczny. Część II.
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Eleocharis
carniolica na obszarze Natura 2000
Bieszczady (PLC180001).
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Eleocharis
carniolica na obszarze Natura 2000
Bieszczady (PLC180001).
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY
Lp.
Autor
Rok
publikacji
17
Piękoś-Mirkowa H.
2004
18
Piękoś-Mirkowa H.
2004
19
20
21
22
Piękoś-Mirkowa H.,
Kalemba A.,
Korzeniak J.,
Krause R.,
Mitka J.,
Szypuła W.
Piękoś-Mirkowa H.,
Zarzyka-Ryszka M.,
Krause R.,
Kucharzyk S.,
Mitka J.,
Ociepa A. M.
Rogała D.,
Marcela A. (red.)
Stebel A.
2008
2008
Dzwonek piłkowany (dzwonek
lancetowaty) Campanula serrata
(Kit.) Hendrych. [w:] Mirek Z.,
Piękoś-Mirkowa H. (red.).
Czerwona Księga Karpat
Polskich. Rośliny naczyniowe.
Tocja karpacka Tozzia alpina L.
subsp. carpatica (Woł.) Pawł. &
Jasiewicz. [w:] Mirek Z., PiękośMirkowa H. (red.). Czerwona
Księga Karpat Polskich. Rośliny
naczyniowe.
Ministerstwo Środowiska,
Warszawa, s. 92-95.
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Campanula serrata
na obszarze Natura 2000
Bieszczady (PLC180001).
Ministerstwo Środowiska,
Warszawa, s. 191-193.
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Tozzia alpina subsp.
carpatica na obszarze Natura 2000
Bieszczady (PLC180001).
Publikacja zawiera dane o
Instytut Botaniki im. W.
występowaniu Campanula serrata
Szafera PAN, Kraków, s. 340na obszarze Natura 2000
343.
Bieszczady (PLC180001).
Publikacja zawiera dane o
Instytut Botaniki im. W.
występowaniu Tozzia alpina L.
Szafera PAN, Kraków, s. 307- subsp. carpatica na obszarze
309.
Natura 2000 Bieszczady
(PLC180001).
Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska,
Rzeszów, s. 26-39.
Obszary Natura 2000 na
Podkarpaciu
2004
Dicranum viride (Sull. & Lesq.)
Lindb. Widloząb zielony. [w:]
Sudnik-Wójcikowska B.,WerblanMinisterstwo Środowiska,
Jakubiec H. (red.) Poradnik
Warszawa, s. 36-38.
ochrony siedlisk i gatunków
Natura 2000 – podręcznik
metodyczny. Tom 9.
Stebel A.
2004
24
Stebel A.
2012
Stebel A.
Campanula serrata (Kit.)
Hendrych. Dzwonek piłkowany,
(dzwonek lancetowaty). [w:]
Sudnik-Wójcikowska B.,WerblanJakubiec H. (red.) Poradnik
ochrony siedlisk i gatunków
Natura 2000 – podręcznik
metodyczny. Tom 9.
Tozzia alpina L. subsp.
carpatica (Woł.) Pawł. &
Jasiewicz. Tocja alpejskakarpacka. [w:] SudnikWójcikowska B.,WerblanJakubiec H. (red.) Poradnik
ochrony siedlisk i gatunków
Natura 2000 – podręcznik
metodyczny. Tom 9.
Wydawnictwo
2012
23
25
Tytuł
2012
Analiza i ocena
przydatności do
sporządzenia
opracowania
Publikacja zawiera dane o
występowaniu naturowych
gatunków roślin naczyniowych
oraz mszaków na obszarze Natura
2000 Bieszczady (PLC180001).
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Dicranum viride na
obszarze Natura 2000 Bieszczady
(PLC180001).
Drepanocladus vernicosus (Mitt.)
Warnst. Sierpowiec błyszczący
(haczykowiec błyszczący). [w:]
Publikacja zawiera dane o
Sudnik-Wójcikowska B.,Werblan- Ministerstwo Środowiska,
występowaniu Drepanocladus
Jakubiec H. (red.) Poradnik
Warszawa, s. 39-41.
vernicosus na obszarze Natura
ochrony siedlisk i gatunków
2000 Bieszczady (PLC180001).
Natura 2000 – podręcznik
metodyczny. Tom 9.
Widłoząb zielony. Dicranum
Publikacja zawiera dane o
viride (Sull. & Lesq) Lindb. [w:]
występowaniu Dicranum viride na
Perzanowska J. (red.). Monitoring GIOŚ, Warszawa, s. 296-306.
obszarze Natura 2000 Bieszczady
gatunków roślin. Przewodnik
(PLC180001).
metodyczny. Część II.
Haczykowiec błyszczący.
Hematocaulis vernicosus (Mitt.)
Hedenäs. [w:] Perzanowska J.
(red.). Monitoring gatunków
roślin. Przewodnik metodyczny.
Część II.
GIOŚ, Warszawa, s. 66-76.
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Hematocaulis
vernicosus na obszarze Natura
2000 Bieszczady (PLC180001).
11
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY
Lp.
26
27
28
29
Autor
Stebel A.,
Żarnowiec J.
Sudnik-Wójcikowska
B.
Szary A.
Vončina G.
Rok
publikacji
Tytuł
Wydawnictwo
Analiza i ocena
przydatności do
sporządzenia
opracowania
2010
Materialy do flory mchów
Bieszczadów Zachodnich
(Karpaty Wschodnie).
Roczniki Bieszczadzkie 18:
134-156.
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Dicranum viride na
obszarze Natura 2000 Bieszczady
(PLC180001).
2004
Agrimonia pilosa Ledeb. Rzepik
szczeciniasty. [w:] SudnikWójcikowska B.,WerblanJakubiec H. (red.) Poradnik
ochrony siedlisk i gatunków
Natura 2000 – podręcznik
metodyczny. Tom 9.
Ministerstwo Środowiska,
Warszawa, s. 72-74.
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Agrimonia pilosa na
obszarze Natura 2000
Bieszczady(PLC180001).
2011
2012
Dynamika dzwonka piłkowanego
Campanula serrata i innych
gatunków zielnych na
Roczniki Bieszczadzkie, Nr
powierzchniach doświadczalnych 19.
w obszarze dolin Bieszczadzkiego
Parku Narodowego
Bezlist okrywowy. Buxbaumia
viridis (Moug. ex Lam. & DC.)
Brid. ex Moug. & Nestl. [w:]
GIOŚ, Warszawa, s. 40-52.
Perzanowska J. (red.). Monitoring
gatunków roślin. Przewodnik
metodyczny. Część II.
Rzepik szczeciniasty. Agrimonia
pilosa Ledeb. [w:] Perzanowska J.
(red.). Monitoring gatunków
roślin. Przewodnik metodyczny.
Część II.
Red list of the vascular plants in
Poland. [w:] Mirek Z., Zarzycki
K., Wojewoda W., Szeląg Z. (red.)
Red list of Plants and Fungi in
Poland.
Publikacja zawiera informacje o
populacji dzwonka piłkowanego w
BdPN
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Buxbaumia viridis
na obszarze Natura 2000
Bieszczady (PLC180001).
Publikacja zawiera dane o
występowaniu Agrimonia pilosa na
obszarze Natura 2000 Bieszczady
(PLC180001).
30
Wołkowycki D.,
Zarzyka-Ryszka M.
2012
31
Zarzycki K.,
Szeląg Z.
2006
32
Zarzyka-Ryszka M.
2005
Agrimonia pilosa (Rosaceae) w
Beskidzie Niskim (Karpaty
Zachodnie).
Publikacja zawiera dane o
Fragm. Flor. Geobot. Polonica występowaniu Agrimonia pilosa na
12: 259-265.
obszarze Natura 2000 Bieszczady
(PLC180001).
33
Zarzyka-Ryszka M.,
Nobis A.,
Nobis M.,
Kozak M.,
Paul W.,
Mróz W.
2008
Rzepik szczeciniasty Agrimonia
pilosa Ledeb. [w:] Mirek Z.,
Piękoś-Mirkowa H. (red.).
Czerwona Księga Karpat
Polskich. Rośliny naczyniowe.
Publikacja zawiera dane o
Instytut Botaniki im. W.
występowaniu Agrimonia pilosa na
Szafera PAN, Kraków, s. 190obszarze Natura 2000 Bieszczady
192.
(PLC180001).
2004
Threatened moss species in the
Polish Carpathians in the light of
a new Red-list of mosses in
Wydawnictwo Sorus, Poznań,
Poland. [w:] Stebel A., Ochyra R. s. 9-28
(red.) Bryological studies in
Western Carpathians.
34
Żarnowiec J.,
Stebel A.,
Ochyra R.
GIOŚ, Warszawa, s. 209-222.
Publikacja zawiera dane o stopniu
W. Szafer Insitute of Botany,
zagrożenia roślin naczyniowych na
Polish Academy of Sciences,
obszarze Natura 2000 Bieszczady
Kraków: 11-20.
(PLC180001).
Publikacja zawiera dane o stopniu
zagrożenia mszaków na obszarze
Natura 2000 Bieszczady
(PLC180001).
2. Inwentaryzacja
Przedmiotem prowadzonej inwentaryzacji były gatunki roślin z załącznika II Dyrektywy
Siedliskowej. Celem inwentaryzacji było uzyskanie informacji o ich występowaniu,
rozmieszczeniu, stopniu zachowania, zagrożeniach oraz perspektywach ochrony.
Inwentaryzacja terenowa, którą poprzedziła gruntowna analiza materiałów bibliograficznych
oraz danych geometrycznych, trwała od sierpnia do października 2014 r. Została przeprowadzona
na terenie trzech Nadleśnictw: Komańcza, Baligród oraz Cisna i była połączona z inwentaryzacją
12
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY
siedlisk przyrodniczych. W terenie zostały sprawdzone następujące stanowiska znane z literatury:
•
stanowiska rzepika szczeciniastego Agrimonia pilosa: stanowisko między Kalnicą a
Turzańskiem oraz Cisna, Dołżyca, Krzywe, Kalnica, Buk .
•
stanowiska ponikła kraińskiego Eleocharis carniolica: Habkowce oraz stanowisko
między Solinką a Roztokami Górnym
•
stanowiska tocji karpackiej Tozzia alpina subsp. carpatica: Buk, Fereczeta, Duże
Jasło, Małe Jasło.
W sumie zweryfikowano 16 stanowisk, badając przy tym obszar około 674 ha.
Inwentaryzacja terenowa polegała na penetracji miejsc w których gatunek mógł występować.
Wybór tych miejsc wynikał z uwzględnienia wymagań siedliskowych gatunku którego
poszukiwano.
Oprócz wyżej wymienionych stanowisk podczas inwentaryzacji siedlisk przyrodniczych
cały czas zwracano uwagę na potencjalne występowanie wszystkich gatunków cennych dla
Wspólnoty.
2.1. Metodyka inwentaryzacji
2.1.1. Metody inwentaryzacji roślin
Metodykę inwentaryzacji roślin oparto w znacznym stopniu o metodykę GIOŚ
przedstawioną w poradniku „Monitoring gatunków roślin”. Została ona nieznacznie
zmodyfikowana i dostosowana do przedmiotu i celu badań. Prace inwentaryzacyjne podzielono na
kilka etapów. W pierwszym etapie zebrano informacje o występowaniu gatunków roślin będących
przedmiotami ochrony. Uzyskano je głównie z literatury, oraz danych geometrycznych
udostępnionych m.in przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Rzeszowie oraz
Nadleśnictwa położone w obrębie obszaru Natura 2000 Bieszczady. Posłużyło to do wyznaczenia
stanowisk oraz wytypowania prawdopodobnych miejsc występowania gatunków. Na tej podstawie
powstała geometryczna baza lokalizacji stanowisk z literatury, która została naniesiona na mapy w
skali 1:10000. Z map tych korzystano podczas inwentaryzacji terenowych. Polegała ona na
dokładnym sprawdzeniu wszystkich podanych stanowisk, a także miejsc w których istniało
zwiększone prawdopodobieństwo występowania roślin cennych dla Wspólnoty. Inwentaryzacja
roślin połączona zwykle była z inwentaryzacją siedlisk przyrodniczych, podczas kartowania
których cały czas zwracano uwagę na potencjalne występowanie gatunków naturowych. Po
stwierdzeniu gatunku w terenie, przystępowano do zbierania na stanowisku potrzebnych danych.
Posługiwano się w tym celu formularzem do obserwacji terenowych, który powstał w oparciu o
wzór zaproponowany w przewodniku „Monitoring gatunków roślin”. W formularzu notowano
ogólne dane o stanowisku, takie jak położenie i powierzchnię, sporządzano zwięzły opis
pozwalający na identyfikację stanowiska w terenie, przeprowadzano charakterystykę siedliska,
notowano informacje o gatunku na stanowisku, a także datę obserwacji i obserwatora. Główną
część formularza służyła do zapisu wskaźników i ich oceny. Karty dla poszczególnych roślin
różniły się liczbą i rodzajem opisywanych wskaźników. Wskaźniki opisywano słownie lub za
pomocą wartości liczbowych, a ich ocenę przeprowadzono w trójstopniowej skali (FV, U1, U2) na
podstawie wytycznych przewodnika „Monitoring gatunków roślin”. Ocena wskaźników miała
13
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY
wpływ na ocenę dwóch parametrów: populacji i siedliska. Część z opisywanych wskaźników miała
podstawowe znaczenie do oceny tych dwóch parametrów. Były to tak zwane wskaźniki kardynalne.
Wśród nich najczęściej wymieniane były te dotyczące liczebności, powierzchni, udziału gatunków
ekspansywnych, ocienienia. Najniższa zanotowana wartość danego wskaźnika kardynalnego często
wpływała na ocenę całego parametru. Trzeci oceniany parametr stanowiły perspektywy ochrony.
Ocena wszystkich parametrów składała się na ocenę końcową. Podobnie, jak w przypadku
wskaźników kardynalnych, cała końcowa ocen była zależna od najniższej oceny któregoś z
parametrów. Na formularzach terenowych notowano również informację o aktualnych
oddziaływaniach na gatunek i jego siedlisko na stanowisku oraz informacje o zagrożeniach.
Oceniano ich intensywność w trójstopniowej skali: silne, średnie, słabe oraz wpływ:
pozytywny,obojętny, negatywny. Notowano również informacje dodatkowe takie jak inne wartości
przyrodnicze, gatunki obce, wykonywane działania ochronne i ocena ich skuteczności oraz
propozycja wprowadzenia działań ochronnych i sposobów monitoringu (bądź jego utrzymania).W
przypadku stwierdzenia gatunku cennego dla Wspólnoty, którego identyfikacja w terenie była
utrudniona lub mogło wystąpić ryzyko pomyłki (np. Dicranum viride, Hamatocaulis vernicosus,
Agrimonia pilosa) zbierano materiał zielnikowy w celu późniejszej weryfikacji w pracowni.
Ostatnim etapem pracy na stanowisku było sporządzenie dokumentacji fotograficznej. Po zebraniu
danych terenowych przystąpiono do opracowywania materiałów. Powstała baza danych
geometrycznych wraz z atrybutami oceny poszczególnych parametrów i oceną końcową.
Przystąpiono też do pisania operatu ochrony flory.
14
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY
Tabela nr 2. Zestawienie metod inwentaryzacji roślin
Lp.
Przedmiot
inwentaryzacji
(gatunek lub ich
grupa, siedlisko
lub ich grupa)
Miejsce inwentaryzacji
Czas,
intensywność
inwentaryzacji
Metoda
inwentaryzacji
Opis metody inwentaryzacji
LP
PRZED_INW
MIEJ_INW
CZAS_INW
CD_MET_INW
OPIS_INW
1. Analiza dostępnych materiałów dotyczących
stanowisk.
2. Budowa geometrycznej bazy lokalizacji
stanowisk według dostępnych informacji.
1
Gatunki roślin z
załącznika II
Dyrektywy
Siedliskowej
Weryfikacja stanowisk:
Buk, Fereczeta, Duże
Jasło, Małe Jasło,
Habkowce, stanowisko
między Solinką a
Roztokami Górnym,
stanowisko między
Kalnicą a Turzańskiem
oraz Cisna, Dołżyca,
Krzywe, Kalnica, Buk.
Inwentaryzacja roślin
połączona z
inwentaryzacją siedlisk:
obszar Nadleśnictw:
Komańcza, Cisna,
Lutowiska.
4. Przygotowanie map w skali 1:10000 do prac
terenowych z zaznaczonymi
lokalizacjami stanowisk.
5. Penetracja stanowisk. W przypadku stwierdzenia
Sierpieńpaździernik 2014
roku
Obserwacyjna
gatunku z złącznika II Dyrektywy siedliskowej
zebranie danych przy pomocy formularza do
obserwacji terenowych. Sporządzenie dokumentacji
fotograficznej.
6. Prowadzenie inwentaryzacji roślin wspólnie z
inwentaryzacją siedlisk.
7. Budowa geometrycznej bazy danych stanowisk
wraz z
atrybutami oceny poszczególnych parametrów i
oceną ogólną.
2.1.2. Metody inwentaryzacji procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin
Procesy i zmiany zachodzące w populacjach roślin z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej
opisano na podstawie dostępnej literatury oraz prac inwentaryzacyjnych. Porównywanie zebranych
dany pozwoliło wyciągnąć wnioski o dynamice i tendencjach rozwojowych populacji oraz pomogło
lepiej ocenić zagrożenia i perspektywy ochrony populacji.
15
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY
Tabela nr 3. Zestawienie metod inwentaryzacji procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin
Przedmiot inwentaryzacji
(proces, zmiana
Lp.
zachodząca w
populacjach roślin lub ich
siedliskach)
LP
1
PRZED_INW_PROC
Procesy i zmiany zachodzące w
populacjach gatunków roślin z
załącznika II Dyrektywy
Siedliskowej
Miejsce
inwentaryzacji
Czas , intensywność
inwentaryzacji
Metoda
inwentaryzacji
Opis metody inwentaryzacji
MIEJ_INW_PROC
CZAS_INW_PROC
CD_MET_INW_PROC
OPIS_INW_PROC
obszar
Nadleśnictw:
Komańcza, Cisna,
Lutowiska.
Sierpień-październik
2014
Obserwacja terenowa.
Porównywanie danych.
Analiza literatury, danych
geometrycznych, informacji
ustnych. Zbieranie danych
terenowych. Porównywanie
danych i wyciąganie wniosków o
zmianach i procesach.
2.1.3. Metody inwentaryzacji zagrożeń roślin
Identyfikacja zagrożeń opierała się na własnych obserwacjach prowadzonych w trakcie
badań terenowych a także na danych publikowanych, danych geometrycznych oraz uzyskanych
informacjach ustnych (m.in. od pracowników Lasów Państwowych). W wyniku analizy tych
materiałów określono zagrożenia dla populacji gatunków cennych dla Wspólnoty i ich siedlisk.
Tabela nr 4. Zestawienie metod inwentaryzacji zagrożeń roślin
Lp.
Przedmiot
inwentaryzacji
(zagrożenie, grupa
zagrożeń)
Miejsce
inwentaryzacji
Czas,
intensywność
inwentaryzacji
Metoda
inwentaryzacji
Opis metody inwentaryzacji
LP
PRZED_INW_ZAGR
MIEJ_INW_ZAGR
CZAS_INW_ZAGR
CD_MET_INW_ZAGR
OPIS_INW_ZAGR
1
Zagrożenia populacji i
obszar Nadleśnictw:
siedlisk gatunków roślin
Komańcza, Cisna,
z załącznika II Dyrektywy
Lutowiska.
Siedliskowej
Sierpień-październik
2014
Notowanie zagrożeń zaobserwowanych
Obserwacja terenowa. w trakcie prowadzenia inwentaryzacji.
Analiza literatury i
Wykonanie dokumentacji fotograficznej.
dostępnych danych
Analiza literatury, danych
geometrycznych, informacji ustnych.
2.2. Wyniki inwentaryzacji
2.2.1. Wyniki inwentaryzacji roślin
W trakcie prac inwentaryzacyjnych prowadzonych w okresie od sierpnia do października w
2014 roku zweryfikowano 16 stanowisk znanych z literatury (obszar około 674 ha). Było to 10
stanowisk rzepika szczeciniastego Agrimonia pilosa (obszar około 511 ha), 2 stanowiska ponikła
kraińskiego Eleocharis carniolica (obszar około 96 ha) oraz 4 stanowiska tocji karpackiej Tozzia
alpina subsp. Carpatica (obszar około 77ha). Stanowisk tych niestety nie udało się potwierdzić.
16
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY
Powody tego były różne. W przypadku rzepika szczeciniastego głównym powodem była późna pora
roku w której prowadzono badania. Gatunek ten na obszarze Natura 2000 Bieszczady, był
podawany głównie z łąk. W czasie gdy prowadzono jego inwentaryzację duża część łąk była już
wykoszona, a sam gatunek był w stanie po przekwitnięciu. Utrudniało to jego odszukanie. W
przypadku ponikła kraińskiego główny wpływ miała efemeryczność jego siedlisk. Był on tu
podawany z błotnistych dróg leśnych. Gatunek ten tworzy też zwykle niewielkie populacje i rzadko
utrzymuje się w jednym miejscu, co dodatkowo utrudnia jego zlokalizowanie. W przypadku tocji
karpackiej głównym powodem było zbyt późne prowadzenie poszukiwań. Gatunek ten kwitnie
zwykle od czerwca do sierpnia zaś jej inwentaryzacja prowadzona była we wrześniu i na początku
października. Dodatkowo na niepowodzenie mogło wpłynąć początkowe, niepełne rozpoznanie
specyfiki warunków siedliskowych w tym terenie. W trakcie badań terenowych nie odnotowano też
żadnego nowego stanowiska gatunku cennego dla Wspólnoty mimo prowadzenia inwentaryzacji
roślin łącznie z inwentaryzacją siedlisk.
Kontynuowanie inwentaryzacji gatunków cennych dla Wspólnoty będzie prowadzone, z
jeszcze większym nasileniem, w sezonie wegetacyjnym 2015. Dodatkowo, wszystkie podane
stanowiska, gdzie nie potwierdzono w roku 2014 występowania gatunków naturowych, będą
powtórnie przebadane.
2.2.2. Wyniki inwentaryzacji procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin
Rozdział w przygotowaniu.
2.2.3. Wyniki inwentaryzacji zagrożeń dla populacji roślin
Rozdział w przygotowaniu.
17
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY
3. Zbiorcza charakterystyka oraz ocena stanu zachowania populacji roślin
3.1. Charakterystyka populacji roślin
3.1.1. Charakterystyka gatunków roślin wymienionych w załączniku II Dyrektywy
siedliskowej
Rozdział w przygotowaniu.
Poniżej zamieszczono przykład tabeli, która będzie wykorzystana do przygotowania
zestawień zbiorczych na potrzeby operatu.
Tabela nr 5. Zestawienie zbiorcze gatunków roślin wymienionych w załączniku II Dyrektywy siedliskowej
Lp.
Gatunek (nazwa
polska)
Liczebność w Parku
(szt. lub jednostka
podana)
Liczebność w
Parku
(przedział w
szt.)
Najczęściej
zajmowane
siedliska
Kod gatunku
NATURA 2000
Gatunek o
priorytetowym
znaczeniu
LP
CD_PGAT_POL
CD_LICZ
CD_LICZ_PRZEDZ
CD_RODZ_SIEDL
CD_KG_N2
CD_PRIOR
Tabela nr 6. Zestawienie zbiorcze stanowisk roślin
Lp.
Gatunek
(nazwa
polska)
Liczebność w
Parku (szt.
lub
jednostka
podana)
Najczęściej
zajmowane
siedliska
Liczba
stanowisk
Rodzaj ochrony
gatunkowej*
Kategoria zagrożenia
przyjęta w „Polskiej
Czerwonej Księdze
Roślin”**
Status
międzynarodowy
(IUCN)***
LP
CD_PGAT_
POL
CD_LICZ
CD_RODZ_SIEDL
L_STAN
CD_OCH_GAT
CD_PCKZ
CD_ST_INTER
3.1.2. Charakterystyka siedlisk roślin
Tabela nr 7. Zestawienie zbiorcze siedlisk roślin
Lp.
Rodzaj siedliska
Gatunki
charakterystyczne dla
siedliska
Syntetyczna charakterystyka siedliska
LP
CD_R_SIEDL
GRUP_ROS
SYNT_OPIS
18
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY
3.1.3. Charakterystyka procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin
Tabela nr 8. Zestawienie zbiorcze procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin
Lp.
Proces lub zmiana
Przedmiot ochrony,
którego zmiana dotyczy
Charakter zmiany
Opis procesu
LP
PROC
GRUP_KLIM
CD_PROC_CHAR
PROC_OPIS
3.1.4. Charakterystyka zagrożeń dla populacji roślin
Rozdział w przygotowaniu.
Mapa 1. Mapa zagrożeń dla populacji roślin będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000 Bieszczady
Tabela nr 9. Zestawienie zbiorcze zagrożeń dla populacji roślin
Występo
Zagrożone
Źródło
wanie
Lp Zagrożenie
gatunki roślin zagrożenia zagrożen
ia
LP
ZAGR
GRUP_ROS
CD_ZAGR_ZR
OD
CD_ZAGR_
WYST
Miejsce
występowania
zagrożenia
Skutki
zagrożenia
Opis zagrożenia
ZAGR_MIEJCE
ZAGR_SKUT
ZAGR_OPIS
3.2. Waloryzacja populacji roślin, będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000
Bieszczady
3.2.1. Ocena znaczenia obszaru dla roślin wymienionych w załączniku II Dyrektywy
siedliskowej
Tabela nr 10. Zestawienie zbiorcze oceny znaczenia obszaru dla gatunków roślin wymienionych w załączniku II
Dyrektywy siedliskowej
Populacja w obszarze
Lp.
Kod
Nazwa
Grupa
gatunku gatunku
Ocena obszaru
Wrażli
Minim Maksy
Zanik
wość
alna
malna
Kateg
gatunk Typ
Jakość Ocena
danyc
wielko
wielko
Jednos
oria
u (NP) popula
danyc popula
h (S)
ść
ść
tka
liczebn
cji
h
cji
popula popula
ości
cji
cji
Stan
zacho
wania
Izolacj Ocena
a
ogólna
19
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY
3.2.2. Ocena stanu ochrony roślin
Tabela nr 11. Zestawienie zbiorcze oceny stanu ochrony roślin
Lp. Kod gatunku
Gatunek nazwa
polska
Gatunek nazwa
łacińska
Ocena
parametru
populacja
Ocena
parametru
siedlisko
Ocena
parametru
perspektywy
ochrony
Ocena
globalna
Poniżej przedstawiono ocenę stanu ochrony gatunków roślin NATURA 2000 z Załącznika II
Dyrektywy Siedliskowej.
Tabela nr 12.
Parametr
Wskaźnik
Charakterystyka
Kod oceny
Populacja
Siedlisko
Perspektywy zachowania
Ocena ogólna
3.2.3. Ocena procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin
Rozdział w przygotowaniu.
Tabela nr 13. Zestawienie kryteriów oceny procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin
20
Kod oceny
razem
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY
Lp.
Ocena procesu,
zmiany
Kryteria oceny procesu, zmiany
LP
CD_OCENA_PROC
OCENA_PROC_KRYTER
1
Korzystny
Proces powodujący zwiększenie się populacji, której wielkość jest mniejsza od właściwej lub proces zwiększający
zmienność genetyczną gatunku. Wpływ na gatunek spowoduje wzrost populacji tego gatunku w wyniku czego może
następować dyspersja osobnicza na nowe tereny lub zwiększanie liczebności populacji w obecnym areale występowania.
Jednak czynnik taki musi być czynnikiem nie antropogenicznym.
2
Obojętny
Wpływ na gatunek nie spowoduje wzrostu ani zmniejszenia się liczebności. W zależności od roku liczebności gatunku
może wykazywać niewielkie fluktuacje liczebności spowodowane innymi naturalnymi czynnikami.
3
Niekorzystny
Wpływ na gatunek spowoduje spadek liczebności populacji w wyniku czego gatunek zmniejsza swój areał
występowania lub zróżnicowanie struktury genetycznej.
Tabela nr 14. Zestawienie oceny procesów i zmian zachodzących w populacjach roślin
Lp.
Proces, zmiana
Gatunek, grupa gatunków, których
zmiana, proces dotyczy
Ocena procesu, zmiany
LP
PROC
GRUP_ROS
CD_OCENA_PROC
1
2
3
4
3.2.4. Ocena zagrożeń dla populacji roślin
Rozdział w przygotowaniu.
Tabela nr 15. Zestawienie kryteriów oceny zagrożeń dla populacji roślin
Lp. Ocena zagrożenia
LP
1
CD_OCENA_ZAGR
Duże
Kryteria oceny zagrożenia
OCENA_ZAGR_KRYTER
Zagrożenie silnie oddziaływające na populacje roślin, zmniejszające ich liczebność do eksterminacji włącznie bądź
wpływające negatywnie na jakość siedliska, co w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia liczebności i kondycji
populacji gatunku. Zagrożenia powodujące zmniejszanie się liczebności populacji gatunków o każdej wartości,
oddziałujące na powyżej 50% wielkości populacji. Zagrożenie ciągłe, oddziałujące na znaczną część populacji gatunku
w skali obszaru o każdej wartości lub zagrożenie oddziałujące na znaczną część populacji kilku gatunków.
21
B. CHARAKTERYSTYKA ROŚLIN, BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000
BIESZCZADY
Lp. Ocena zagrożenia
2
3
Średnie
Niewielkie
Kryteria oceny zagrożenia
Zagrożenie średnie, wpływające na liczebności populacji roślin tylko lokalne bądź chwilowo oddziałujące na powyżej
50% wielkości populacji, występujące sporadycznie mogące wpływać niekorzystnie na zasiedlane przez nie siedlisko.
Zagrożenie niewielkie, występujące nieregularnie na małym obszarze, nie powodujące widocznych zmian w
liczebności populacji, strukturze wiekowej i zasiedlanym siedlisku.
Zagrożenie oddziałujące na niewielką część populacji gatunków, poniżej 5%.
Tabela nr 16. Zestawienie oceny zagrożeń dla populacji roślin
Lp
.
Zagrożenie
Zagrożone rośliny
Ocena zagrożenia
LP
ZAGR
GRUP_ROS
CD_OCENA_ZAGR
1
2
3
4
Mapa nr 2. Mapa oceny zagrożeń dla populacji roślin, będących przedmiotami ochrony obszaru Natura 2000
Bieszczady
22
C. OCHRONA ROŚLIN BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 BIESZCZADY
C. OCHRONA ROŚLIN BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY
OBSZARU NATURA 2000 BIESZCZADY
1. Koncepcja ochrony
1.1. Dotychczasowa ochrona
Rozdział w przygotowaniu.
Tabela nr 17. Zestawienie dotychczasowych sposobów ochrony i ich ocena
Lp.
Przedmiot ochrony
Sposób ochrony
Ocena sposobu
ochrony
Uzasadnienie oceny sposobu ochrony
LP
OCHR_PRZED
OCHR_POMYSL
OCHR_POMYSL_OCENA
OCHR_UZASAD_OCENA
1
1.2. Zaprojektowana ochrona (przedmioty, cele, priorytety, strefy i sposoby ochrony)
Rozdział w przygotowaniu.
Tabela nr 18. Zestawienie przedmiotów, celów, priorytetów, stref i sposobów ochrony
Lp.
Przedmiot ochrony
Cel ochrony
Priorytet ochrony
Sposób ochrony
Strefa ochrony
LP
OCHR_PRZED
OCHR_CEL
OCHR_PRIOR
OCHR_POMYSL
OCHR_STREF
1
Tabela nr 19. Warunki utrzymania lub odtworzenia właściwego stanu ochrony roślin, będących przedmiotami
ochrony obszaru Natura 2000 Bieszczady
Lp.
Gatunek
Kod gatunku
Warunki utrzymania lub odtworzenia właściwego stanu gatunków
1
2
3
Tabela nr 20. Wskaźniki właściwego stanu ochrony gatunków roślin, będących przedmiotami ochrony obszaru
Natura 2000 Bieszczady
Lp.
Gatunek
Kod gatunku
Wskaźnik właściwego stanu ochrony gatunku
1
23
C. OCHRONA ROŚLIN BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 BIESZCZADY
Lp.
Gatunek
Kod gatunku
Wskaźnik właściwego stanu ochrony gatunku
2
3
1.3. Monitoring
Rozdział w przygotowania.
Tabela nr 21. Zestawienie zasad monitoringu
Lp.
Przedmiot monitoringu
Miejsce monitoringu
Czas i
intensywność
monitoringu
Opis zasad monitoringu
LP
MONIT_PRZED
MONIT_LOK
MONIT_CZAS
MONIT_OPIS
1
Mapa nr 3. Mapa monitoringu roślin
24
C. OCHRONA ROŚLIN BĘDĄCYCH PRZEDMIOTAMI OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 BIESZCZADY
2. Zadania ochronne
Rozdział w przygotowaniu.
Tabela nr 22. Zestawienie zadań ochronnych
Lp.
Rodzaj zadania ochronnego
Lokalizacja zadania
ochronnego
Zakres
zadania
ochronnego –
czas
wykonania
zadania
ochronnego
Zakres zadania ochronnego – sposób
wykonania zadania ochronnego
1
2
3
4
5
6
Mapa nr 4. Mapa zadań ochronnych
25
D. ZAŁĄCZNIKI
D. ZAŁĄCZNIKI
1. Mapy
2. Warstwy geometryczne
26