1. upowszechnienie ogólnych zasad integrowanej ochrony roślin

Krajowy Plan Działania
na rzecz ograniczania ryzyka związanego
ze stosowaniem środków ochrony roślin
na lata 2013 - 2017
Magdalena Januszewska - Główny specjalista
Wydział Kwarantanny i Ochrony Roślin, Departament Hodowli i Ochrony Roślin
Podstawa prawna
•
art. 4 dyrektywy PE i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października
2009 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania na rzecz
zrównoważonego stosowania pestycydów (Dz. Urz. UE L 309 z
24.11.2009, str. 71)
•
art. 47 projektu ustawy o środkach ochrony roślin (druk
sejmowy 740).
Ustawa o środkach ochrony roślin – KPD
• W ustawie zawarto delegację dla MRiRW do opracowania
i wdrożenia Krajowego planu działania, w porozumieniu z MŚ i MZ
• KPD zostanie ogłoszony obwieszczeniem MRiRW i opublikowany
w „Monitorze Polskim”
• Projekt KPD zostanie przekazany Komisji Europejskiej i innym
państwom członkowskim Unii Europejskiej do 26 listopada 2012 r.
• KPD będzie podlegał przeglądowi nie rzadziej niż raz na 5 lat
• Nadzór nad realizacją KPD będzie sprawował MRiRW
• Projekt KPD dostępny jest na stronie internetowej resortu rolnictwa:
www.minrol.gov.pl / informacje branżowe / produkcja roślinna / ochrona
roślin / krajowy plan działania na lata 2013-2017
Cele krajowego planu działania na lata 2013-2017
Głównymi celami krajowego planu działania są:
1.
upowszechnienie ogólnych zasad integrowanej
ochrony roślin;
2.
zapobieganie zagrożeniom związanym ze
stosowaniem środków ochrony roślin.
Dla osiągnięcia celów:
•
kontynuowane będą dotychczas prowadzone działania
•
część działań zostanie odpowiednio zmodyfikowana
•
podjęte zostaną nowe działania
Mierniki:
– Stosowanie przez profesjonalnych użytkowników środków
ochrony roślin ogólnych zasad integrowanej ochrony roślin
– w roku 2017 > 90%
(według danych PIORiN)
– % przekroczeń NDP pozostałości środków ochrony roślin
w żywności pochodzenia roślinnego < 1%
(według danych PIS)
– % przekroczeń NDP pozostałości środków ochrony roślin
w paszach i żywności pochodzenia zwierzęcego < 0,1%
(według danych IW)
Działania KPD
1. Upowszechnianie ogólnych zasad integrowanej ochrony roślin
Integrowana ochrona roślin – to sposób ochrony roślin przed
organizmami szkodliwymi polegający na wykorzystaniu wszystkich
dostępnych metod ochrony roślin, w szczególności metod
niechemicznych, w sposób minimalizujący zagrożenie dla zdrowia ludzi,
zwierząt oraz dla środowiska
(projekt ustawy o środkach ochrony roślin)
OBOWIAZEK STOSOWANIA OGÓLNYCH ZASAD INTEGROWANEJ OCHRONY ROŚLIN
PRZEZ PROFESJONALNYCH UŻYTKOWNIKÓW Ś.O.R.
od 1 stycznia 2014 r.
Ogólne zasady integrowanej ochrony roślin określone zostały
w załączniku III do dyrektywy PE i Rady 2009/128/WE
(przeniesione zostaną do rozporządzenia wykonawczego do ustawy o środkach ochrony roślin
– rozporządzenie w sprawie wymagań integrowanej ochrony roślin)
Ogólne zasady integrowanej ochrony roślin
1)
nad chemiczne metody zwalczania organizmów szkodliwych
przedkładać należy metody biologiczne, fizyczne i inne metody
niechemiczne, jeżeli zapewniają one ochronę przed organizmami
szkodliwymi;
2)
zapobieganie występowaniu organizmów szkodliwych powinno być
osiągane m.in. przez:
a) stosowanie płodozmianu,
b) stosowanie właściwej agrotechniki,
c) stosowanie odmian odpornych lub tolerancyjnych oraz materiału
siewnego i nasadzeniowego poddanego ocenie zgodnie z
przepisami o nasiennictwie,
d) stosowanie zrównoważonego nawożenia, wapnowania,
nawadniania i melioracji,
e) stosowanie środków zapobiegających introdukcji organizmów
szkodliwych,
f) ochronę i stwarzanie warunków sprzyjających występowaniu
organizmów pożytecznych,
g) stosowanie środków higieny fitosanitarnej (takich jak regularne
czyszczenie maszyn i sprzętu wykorzystywanego w uprawie
roślin), aby zapobiec rozprzestrzenianiu się organizmów
szkodliwych,
h) stosowanie środków ochrony roślin w sposób ograniczający ryzyko
powstania odporności u organizmów szkodliwych.
W ramach działania Upowszechnianie ogólnych zasad integrowanej
ochrony roślin realizowane będą zadania:
• upowszechnianie wiedzy z zakresu integrowanej ochrony roślin
• opracowanie i udostępnianie metodyk integrowanej ochrony roślin
• modyfikacja systemu sygnalizacji agrofagów
• udostępnienie systemów wspomagania decyzji w ochronie roślin
• utworzenie i utrzymanie platformy internetowej poświęconej
integrowanej ochronie roślin
www.minrol.gov.pl / informacje branżowe / produkcja roślinna /
ochrona roślin / integrowana ochrona roślin
• upowszechnianie wyników oceny prowadzonej w ramach PDOiR
• upowszechnianie systemu integrowanej produkcji roślin
www.minrol.gov.pl / jakość żywności / integrowana produkcja
• rozwój profesjonalnego doradztwa w ochronie roślin
System jakości żywności - Integrowana Produkcja (Roślin)
a Integrowana Ochrona Roślin
Integrowana Produkcja (Roślin) - IP
Podstawa prawna
Zobligowanie prawne
dla producentów
rolnych
Certyfikacja i kontrola
Przedmiot kontroli
Integrowana Ochrona Roślin
- Obecnie: art. 5 ustawy o ochronie roślin
z 18.12.2003 r.
- od 1 stycznia 2014 r.: rozdział 6 ustawy
o środkach ochrony roślin - projekt
od 1 stycznia 2014 r.: art. 55 rozporządzenia
1107/2009 oraz art. 35 ust. 3 ustawy o środkach
ochrony roślin (projekt)
Dobrowolny system jakości żywności
od 1 stycznia 2014 r.: obowiązek dla
profesjonalnych użytkowników środków ochrony
roślin
- Obecnie: certyfikacja i kontrola PIORiN
- od 1 stycznia 2014 r. - ustawa o środkach
ochrony roślin (projekt): certyfikacja
i kontrola przez podmioty certyfikujące
nadzorowane przez PIORiN.
Brak certyfikacji.
Kontrola PIORiN
- kontrola Notatnika IP (100 %
producentów),
- kontrola w gospodarstwie w trakcie
wegetacji (wg harmonogramu PIORiN),
- kontrola jakości płodów rolnych –
pozostałości (u co najmniej 20 %
producentów),
- kontrola zaświadczenia o szkoleniu w
zakresie integrowanej produkcji (100 %
producentów),
- kontrola ewidencji zabiegów środkami
ochrony roślin, obejmującą przyczyny
wykonania zabiegu (wg harmonogramu
PIORiN),
- kontrola w gospodarstwie w trakcie wegetacji
w zakresie integrowanej ochrony roślin
(wg harmonogramu PIORiN),
- kontrola jakości płodów rolnych – pozostałości
ś.o.r. (wg harmonogramu PIORiN),
- kontrola zaświadczenia o szkoleniu w zakresie
stosowania środków ochrony roślin
(wg harmonogramu PIORiN),
Szkolenia
Integrowana Produkcja (Roślin) - IP
Integrowana Ochrona Roślin
- Obecnie: dla osób prowadzących szkolenia IP (210 h,
wydawane bezterminowo), w zakresie IP – rośliny
warzywnicze, sadownicze i rolnicze (16 h, odnawiane co
5 lat), w zakresie stosowania środków ochrony roślin
przy użyciu opryskiwaczy (14 h, odnawiane co 5 lat)
- Na podstawie przepisów wykonawczych do ustawy o
środkach ochrony roślin (projekt): dla osób
prowadzących szkolenia IP (210 h, wydawane
bezterminowo), w zakresie IP – rośliny warzywnicze,
sadownicze i rolnicze (podstawowe -16 h, odnawiane co
5 lat jako uzupełniające – 7 h)
Na podstawie przepisów wykonawczych do
ustawy o środkach ochrony roślin (projekt):
w zakresie stosowania środków ochrony roślin
sprzętem naziemnym, innych niż pojazdy
szynowe (podstawowe -14 h, odnawiane co 5
lat jako uzupełniające – 7 h)
Obowiązek stosowania metodyk IP, zatwierdzonych przez
Głównego Inspektora ORiN.
Metodyki dostępne na www.piorin.gov.pl
Brak obligatoryjnego obowiązku stosowania
metodyk integrowanej ochrony roślin.
Metodyki integrowanej ochrony roślin,
systemy wsparcia podejmowania decyzji w
ochronie roślin , opracowania „Dobra praktyka
ochrony roślin” i inne, jako narzędzia
ułatwiające wdrożenie zasad integrowanej
ochrony roślin, dostępne na
www.minrol.gov.pl
- w ramach działania „Uczestnictwo rolników w
systemach jakości żywności”:
Brak
Metodyki
Wsparcie
PROW 2007-2013
- koszty kontroli związane z uzyskaniem certyfikatu
- do 2750 zł rocznie,
- refundacja składek poniesionych na rzecz grupy
producentów oraz kosztów zakupu publikacji
poświęconych prowadzeniu upraw zgodnie z zasadami
integrowanej produkcji, także kosztu zakupu pułapek
feromonowych i lepowych - do 750 zł rocznie,
- w ramach działania „Działania informacyjne i
promocyjne” – refundacja do 70 % kosztów
kwalifikowalnych, faktycznie poniesionych na działania
promocyjne, zgodnie z umową zawartą z Agencją Rynku
Rolnego.
System jakości żywności - Integrowana Produkcja (Roślin) a
Integrowana Ochrona Roślin
Wypełnienie obligatoryjnego wymogu stosowania
w uprawie zasad integrowanej ochrony roślin jest
możliwe m.in. poprzez wdrożenie dobrowolnego systemu
jakości żywności Integrowana Produkcja (IP).
Działania KPD
2. Modyfikacja systemu szkoleń dla profesjonalnych użytkowników ś.o.r.,
osób dokonujących sprzedaży tych środków oraz doradców
3. Modyfikacja systemu badań stanu technicznego sprzętu przeznaczonego do
stosowania ś.o.r.
4. Podnoszenie świadomości społeczeństwa odnośnie ś.o.r
5. Zapewnienie ochrony uprawom małobszarowym
6. Zapewnienie efektywnego nadzoru nad obrotem i stosowaniem ś.o.r
7. Analiza ryzyka związanego ze stosowaniem ś.o.r
W ramach działania Analiza ryzyka związanego ze stosowaniem ś.o.r.
realizowane będą zadania:
• zbieranie i analiza danych uzyskanych w trakcie działań
kontrolnych, badań statystycznych dotyczących obrotu i stosowania
środków ochrony roślin oraz systemów monitorowania zjawisk
związanych ze środkami ochrony roślin
• opracowanie wskaźników oraz analiza ryzyka związanego ze
stosowaniem środków ochrony roślin
• utworzenie systemu zbierania informacji o zatruciach ludzi środkami
ochrony roślin
• utworzenie systemu zbierania informacji o zatruciach pszczół
środkami ochrony roślin
• nadzór nad środkami ochrony roślin zawierającymi substancje
czynne, które powinny być objęte szczególnym monitoringiem
Działania KPD
8. Promowanie dobrych praktyk bezpiecznego stosowania ś.o.r.
„Dobre praktyki ochrony roślin”
-
BHP,
-
ochrona zapylaczy,
-
kalibracja opryskiwaczy
9. Wykorzystanie badań naukowych na rzecz integrowanej ochrony
roślin oraz ograniczania ryzyka związanego ze stosowaniem ś.o.r.
KPD jako dokument strategiczny
1.
KPD nie będzie nakładał w sposób bezpośredni żadnych obowiązków
na rolników, przedsiębiorców lub obywateli.
2.
Działania opisane w KPD koncentrują się na wsparciu rolników,
a także innych użytkowników środków ochrony roślin, w realizacji
zadań wynikających z nowych przepisów UE.
3.
KPD nie będzie powodował nowych kosztów dla budżetu państwa