FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral

Transkrypt

-1Informacje specjalistyczne
1.
Nazwa leku
Substancja czynna: sól potasowa fenoksymetylopenicyliny (= sól potasowa
penicillin V)
2.
Stan prawny/wymóg sprzedaży w aptekach
lek wydawany na receptę
3.
Skład leku
3.1 Grupa farmakologiczna lub indykacyjna
Antybiotyk penicylinowy przeznaczony do stosowania doustnego o wąskim
zakresie działania.
3.2 Składniki według rodzaju oraz substancje lecznicze według rodzaju i
ilości
-
Składniki o działaniu leczniczym
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 600:
1 tabletka powlekana zawiera 392,2 mg soli potasowej
fenoksymetylopenicyliny
(odpowiednik 600.000 j. wg USP)
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 1 Mega:
(odpowiednik 1.000.000 j. wg USP)
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 1,5 Mega:
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Tabs 1 Mega:
1 tabletka do przygotowania napoju zawiera 653,6 mg soli potasowej
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Trockensaft:
1 buteleczka mieszcząca 56,82 g leku w proszku zawiera 3,92 g soli
potasowej fenoksymetylopenicyliny (odpow. 6.000.000 j.m.) do
przygotowania 100 ml soku
Tylko jako opakowanie dla szpitali:
1 buteleczka mieszcząca 45,46 g leku w proszku zawiera 3,14 g soli
potasowej fenoksymetylopenicyliny (odpow. 4.800.000 j.m.) do
przygotowania 80 ml soku
-21 łyżeczka miarowa (= 5 ml) gotowego soku zawiera 196 mg soli
potasowej fenoksymetylopenicyliny (odpow. 300.000 j. wg USP.)
-
Pozostałe składniki
Tabletki powlekane FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 600 :
substancja zapachowa, węglan wapnia, celuloza mikrokrystaliczna,
hipromelloza, laktoza, glikol polietylenowy 6000, stearynian
magnezowy, skrobia kukurydziana, poliwidon, glikol propylenowy, sól
sodowa sacharyny, krzemionka koloidalna, talk, tlenek tytanu(IV), E
171.
Tabletki powlekane FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 1 Mega,
Tabletki powlekane FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 1,5 Mega:
substancja zapachowa, celuloza mikrokrystaliczna, tleneki i
wodorotleneki żelaza, E 172, hipromelloza, laktoza, glikol
polietylenowy 6000, stearynian magnezowy, skrobia kukurydziana,
poliwidon, glikol propylenowy, sól sodowa sacharyny, krzemionka
koloidalna, talk, tlenek tytanu(IV), E 171.
substancje zapachowe, celuloza mikrokrystaliczna, stearynian
magnezowy,
cyklaminian
sodowy,
(ester)
kwasu
poli(met)akrylowego, poliwidon, sól sodowa sacharyny, krzemionka
koloidalna.
Substancje pomocnicze istotne farmakodynamicznie:
1 łyżeczka miarowa (= 5 ml) gotowego soku zawiera 2,6 g sacharozy
(odpow. 0,22 jednostki chlebowej)
Substancje pomocnicze nieistotne farmakodynamicznie:
substancje zapachowe, kwas cytrynowy, aspartam,
sodowy, chlorek sodowy
4.
cytranian
Wskazania
Leczenie zakażeń lekkich do średnio ciężkich, wywołanych przez drobnoustroje
wrażliwe na działanie fenoksymetylopenicyliny, takich jak:
-
infekcje uszu, nosa i gardła (nieżyt gardła, zapalenie migdałków, zapalenie
zatok przynosowych, zapalenie ucha środkowego),
-
infekcje dróg oddechowych (zapalenie oskrzeli, odoskrzelowe zapalenie
płuc, zapalenie płuc),
-
infekcje wywołane przez ß-hemolityczne paciorkowce grupy A, takie jak
płonica, róża, profilaktyka przeciwnawrotowa gorączki reumatycznej,
zakażenia skóry (ropne zapalenie skóry, czyraczność, ropowica),
-3-
profilaktyka zapalenia wsierdzia przy zabiegach obejmujących zęby, jamę
ustną, szczęki oraz górny odcinek dróg oddechowych.
W razie potrzeby możliwe jest stosowanie leku w połączeniu z dalszym
przydatnym antybiotykiem.
5.
Przeciwwskazania
Ze względu na niebezpieczeństwo wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego leku
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral nie wolno stosować u pacjentów o
potwierdzonej nadwrażliwości na penicylinę. Możliwe jest wystąpienie alergii
krzyżowej z innymi antybiotykami ß-laktamowymi. U pacjentów wykazujących
skłonność do reakcji uczuleniowych (np. katar sienny, astma oskrzelowa)
obserwowane jest zwiększone ryzyko wystąpienia poważnych reakcji
alergicznych, stąd też u takich pacjentów należy zachować szczególną
ostrożność przy stosowaniu leku FENOKSYMETYLOPENICYLINA.
U pacjentów z ciężkimi zaburzeniami żołądkowymi i jelitowymi, z wymiotami i
biegunką należy zrezygnować z leczenia fenoksymetylopenicyliną, bowiem nie
jest zapewnione dostateczne wchłanianie leku. (w takich przypadkach zalecana
jest terapia drogą pozajelitową np. przy pomocy benzylopenicyliny lub innego
odpowiedniego antybiotyku).
Stosowanie u ciężarnych i u kobiet karmiących
Obserwacje obejmujące ludzi nie przyniosły dotąd wskazówek świadczących o
szkodliwym działaniu leku na organizm dziecka w łonie matki. Badania
doświadczalne nie wykazały żadnego działania szkodliwego na płód.
Ponieważ brak jest dotąd jakichkolwiek doniesień na temat szkodliwego
działania fenoksymetylopenicyliny możliwe jest - przy istnieniu odpowiedniej
indykacji - stosowanie antybiotyku FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral w pełnym
okresie cięży oraz w czasie karmienia noworodka piersią.
Fenoksymetylopenicylina przenika do mleka matki.
W przypadku karmienia niemowlęcia należy uwzględnić możliwość wpływu leku
na fizjologiczną florę jelitową – ew. biegunki i rozwój drożdżaków.
Wskazówka dotycząca dzieci:
W przypadku fenyloketonurii (stanowiącej poważne zaburzenie przemiany materii)
należy uwzględnić, że lek w postaci proszku do przygotowania soku
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Trockensaft zawiera syntetyczny środek słodzący
Aspartam.
6.
Działania uboczne
Działanie na układ pokarmowy
Zaburzenia żołądkowo-jelitowe stanowią ok. 5 – 10 % najczęstszych działań
ubocznych w czasie terapii lekiem FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral. Zaliczane są
tutaj nudności, wymioty, brak apetytu, ucisk w żołądku, bóle brzucha, wiatry i
biegunki.
-4W razie wystąpienia ciężkich i utrzymujących się biegunek w czasie trwania
leczenia lub po jego zakończeniu, którym może towarzyszyć gorączka i bóle
brzucha, istnieje podejrzenie ostrego rzekomobłoniastego zapalenia jelita
cienkiego i grubego, które wymaga natychmiastowego leczenia (np. lekiem
VANCOMYCIN oral, 4 razy 250 mg dziennie).
Stosowanie środków hamujących perystaltykę jelit jest przeciwskazane.
Skóra i utwory pochodne skóry (patrz także objawy nadwrażliwości)
Sporadycznie mogą wystąpić wysypki skórne (osutka), zapalenie błon
śluzowych zwłaszcza w obrębie jamy ustnej (zapalenie błony śluzowej języka,
zapalenie błon śluzowych jamy ustnej). Bardzo rzadko mogą rozwinąć się
zmiany przerostowe języka tzw. czarny język (język włochaty). Po zażyciu
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral może wystąpić przejściowo suchość w ustach
oraz zaburzenia w odbiorze bodźców smakowych.
Objawy nadwrażliwości
Sporadycznie można oczekiwać wystąpienia reakcji alergicznych, najczęściej w
postaci uczuleń skórnych (np. osutka, świąd).
Natychmiastowa reakcja typu pokrzywkowego świadczy o prawdziwym
uczuleniu na penicylinę i zmusza do przerwania terapii lekiem. Rzadko
obserwowane są ciężkie reakcje alergiczne na tle uczulenia na leki z grupy
kwasu 6-aminopenicylinowego np. w postaci gorączki lekowej, bólów stawów,
eozynofilii, obrzęku naczyniowo-nerwowego, obrzęku krtani, kurczu oskrzeli,
częstoskurczu, duszności, choroby posurowiczej, uczuleniowego zapalenia
naczyń i ostrego zapalenia nerek.
Po doustnym podaniu leków penicylinowych były także obserwowane reakcje
uczuleniowe wszystkich stopni ciężkości, aż po wstrząs anafilaktyczny. Ciężkie
rzekomo anafilaktyczne reakcje, które przy podawaniu doustnym leków
penicylinowych występują znacznie rzadziej niż przy wstrzyknięciach dożylnych
lub domięśniowych wymagają w określonych warunkach zapewnienia szybkiej
pomocy.
W pojedynczych wypadkach obserwowane były dalsze ciężkie reakcje
uczuleniowe stanowiące wynik uwrażliwienia na lek: zespół Lyella (rumień
wielopostaciowy), zespół Stevensa-Johnsona.
Szczególne wskazówki dla lekarza
Leczenie wstrząsu anafilaktycznego:
Poza odpowiednimi innymi przydatnymi środkami szybkiej pomocy
utrzymać drożność dróg oddechowych
Natychmiastowa interwencja lekowa:
natychmiast: epinefryna (adrenalina) dożylnie
Po rozcieńczeniu 1 ml roztworu epinefryny w postaci dostępnej w handlu (1 :
1000) do 10 ml należy najpierw z tak przygotowanego rozcieńczenia
wstrzyknąć powoli objętość 1 ml (= 0,1 mg epinefryny) kontrolując tętno i
-5ciśnienie tętnicze krwi (zaburzenia rytmu serca typu cave). Podawanie
epinefryny można powtórzyć.
Następnie podawać: leki przeciwhistaminowe; preparaty krwiozastępcze do
wstrzyknięć, np. płyn zastępczy osocza, albuminy osocza ludzkiego, płyn
wieloelektrolitowy.
Po czym: glikokortykosteroidy do wstrzyknięć, np. 250 – 1000 mg prednizolonu
(lub odpowiadającą mu ilość innego leku pochodnego). Podawanie
glikokortykosteroidów można powtórzyć.
Rozważyć dalsze środki lecznicze: np. oddech wspomagany, podawanie tlenu,
podawanie wapnia.
U dzieci dawki adrenaliny i glikokortykosteroidów zmniejszyć odpowiednio do
wieku i wagi ciała. Zapewnić staranną obserwację pacjenta!
Krew i krwinki
W pojedynczych wypadkach obserwowano zmiany obrazu krwi w postaci
granulocytopenii,
agranulocytozy,
trombocytopenii,
pancytopenii,
niedokrwistości hemolitycznej, eozynofilii. Te objawy mają charakter
odwracalny.
Nerki, drogi moczowe i narządy płciowe
W pojedynczych przypadkach może wstąpić śródmiąższowe zapalenie nerek.
Działanie na układ wewnątrzwydzielniczy
Terapia z zastosowaniem FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral może u kobiet
ciężarnych doprowadzić do zmniejszenia ilości estriolu w osoczu krwi i w
moczu.
Inne działania
Długotrwałe i powtarzane stosowanie leku może prowadzić do nadkażeń
opornymi szczepami bakterii lub drożdżakami.
U pacjentów cierpiących na choroby serca lub ciężkie zaburzenia metabolizmu
elektrolitów innego pochodzenia należy uwzględnić dowóz potasu w wyniku
stosowania preparatu.
U pacjentów cierpiących na grzybice skóry zwiększeniu ulega groźba
wystąpienia reakcji uczuleniowych.
W pojedynczych wypadkach obserwowano odwracalne przebarwienia zębów.
7.
Interakcje z innymi lekami
Podawania FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral nie należy łączyć ze stosowaniem
leków chemoterapeutycznych/antybiotyków działających bakteriostatycznie
(takich jak tetracykliny, sulfonamidy lub chloramfenikol), bowiem możliwe jest
wystąpienie działania antagonistycznego.
-6-
Równoczesne podawanie probencydu prowadzi - na skutek hamowanie
wydalania nerkowego - do przedłużonego podwyższenia stężeń
fenoksymetylopenicyliny w surowicy krwi i w żółci. Także indometacyna,
fenylobutazon, salicylany i sulfopirazon powodują zwiększenie poziomu leku
utrzymujące się przez dłuższy czas.
Wchłanianie leków penicylinowych podawanych doustnie może ulec
zmniejszeniu w przypadku przebytego lub utrzymującego się wyjałowienia jelit
pod działaniem niewchłanialnych aminoglikozydów (np. neomycyny).
Wskazówka:
Przy równoczesnym zażywaniu FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral i doustnego
środka antykoncepcyjnego nie można wykluczyć zmniejszenia skuteczności
antykoncepcji hormonalnej. Z tego względu zalecane jest stosowanie
dodatkowych niehormonalnych środków antykoncepcyjnych.
Wpływ na wyniki badań laboratoryjnych
W przebiegu leczenia FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral nieenzymatyczne metody
oznaczania cukru w moczu mogą dawać fałszywie dodatnie wyniki. Ponadto
może wystąpić niekorzystny wpływ na oznaczenie urobilinogenu.
Terapia z zastosowanie fenoksymetylopenicyliny może u kobiet ciężarnych
doprowadzić do zmniejszenia ilości estriolu w osoczu krwi i w moczu.
8.
Wskazówki ostrzegawcze
nie dotyczy
9.
Najważniejsze niezgodności
Dotąd nie zaobserwowano.
10. Dawkowanie w dawkach pojedynczych i dziennych
Aktywność przeciwbakteryjna fenokcymetylopenicyliny została wyznaczona
zarówno w jednostkach leku, jak i w odniesieniu do masy (wagi ciała).
Obowiązuje przy tym następująca zależność:
1 mg fenoksymetylopenicyliny (w postaci wolnego kwasu) odpowiada 1.695
jednostkom, natomiast
1 mg soli potasowej fenoksymetylopenicyliny odpowiada 1.530 jednostkom.
500.000 jednostek to odpowiednik 295 mg fenoksymetylopenicyliny wzgl. 326,8
mg soli potasowej fenoksymetylopenicyliny.
Dawkowanie (ogólne zalecenia ramowe)
Zazwyczaj dawka dzienna zostaje podana w 3 pojedynczych dawkach
podzielonych przyjmowanych rano, po południu i wieczorem.
W przypadku zakażeń gardła, nosa i uszu możliwe jest podanie dawki dziennej
tylko w dwóch dawkach podzielonych – rano i wieczorem (Fyllingen G.Arnesen
AR Bonnevig J(1991) Scand. J Infekt Dis 23:755-761).
-7-
Wszystkie dawki wyrażone w miligramach wskazane w dalszej części tekstu
dotyczą fenoksymetylopenicyliny (w postaci wolnego kwasu).

Dorośli i dzieci w wieku szkolnym
Dorośli i dzieci w wieku szkolnym powyżej 6 lat 3 razy dziennie 1 tabletkę
powlekaną FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 600 wzgl. 1 tabletkę powlekaną
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 1 Mega / 1 tabletkę do sporządzenia
napoju FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Tabs 1 Mega. W ciężkich
przypadkach wzgl. przy zakażeniu drobnoustrojami o podwyższonej
odporności na lek, a także w przypadku niekorzystnego umiejscowienia
zakażenia można zwiększyć dawkę dzienną dwukrotnie lub więcej.

Niemowlęta i dzieci młodsze
W odniesieniu do leczenia niemowląt i dzieci młodszych obowiązują, o ile
nie wskazano inaczej, następujące wytyczne:
Jako dawkę dzienną (w 3 dawkach podzielonych) można podawać 50 60.000 j. soli potasowej fenoksymetylopenicyliny (Penicillin V) na kg wagi
ciała. Odpowiada to zawartości 1 łyżeczki miarowej soku w proszku
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Trockensaft na 5 kg wagi ciała.
W odniesieniu do wieku lub wagi ciała obowiązują następujące zalecenia:
-
Niemowlęta do 6. miesiąca życia, do 7,5 kg wagi ciała:
3x ¼ do 3x ½ łyżeczki miarowej soku FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral
Saft
-
Niemowlęta do 6. do 12. miesiąca życia, do 7,5 - 10 kg wagi ciała:
3x ½ łyżeczki miarowej FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Saft
-
Małe dzieci do 6 lat, 10 - 15 kg wagi ciała:
3x 1 łyżeczkę miarowej FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Saft
15 - 20 kg wagi ciała:
3x 1½ łyżeczki miarowej FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Saft lub
3x ½ FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Tabs 1 Mega
20 -25 kg wagi ciała:
3x 2 łyżeczki miarowe FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Saft
-
•
Dzieci w wieku szkolnym powyżej 6 lat, począwszy od 25 kg wagi
ciała:
3x 2 - 3x 3 łyżeczki miarowe FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Saft lub
do 3x 1 łyżeczce miarowej FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Tabs 1
Mega
Zapalenie migdałków/nieżyt gardła wywołane przez paciorkowce grupy A
-8W ramach leczenia zapalenia migdałków wzgl. nieżytu gardła wywołanych
przez paciorkowce grupy A można dawkę dzienną podawać w 2 dawkach
podzielonych.
•
•
Profilaktyka zapalenia wsierdzia (wg zaleceń American Heart Association)
-
Dorośli i dzieci powyżej 25 kg wagi ciała:
3 mln j. fenoksymetylopenicyliny 1 godzinę przed zabiegiem,
następnie 1,5 mln j. po 6 godzinach
-
Dzieci poniżej 25 kg wagi ciała:
1,5 mln j. fenoksymetylopenicyliny 1 godzinę przed zabiegiem,
następnie 0,75 mln j. po 6 godzinach
-
U pacjentów o wysokim poziomie ryzyka (np. sztuczne zastawki
serca, przebyte zapalenie wsierdzia) należy zastosować leki
penicylinowe podawane pozajelitowo (penicylina G, ampicylina) w
połączeniu z aminoglikozydami.
Dawkowanie przy upośledzeniu czynności nerek:
Do poziomu klierensu kreatyniny 30 – 15 ml/min nie jest na ogół
wymagane
zmniejszenie
dawki
przy
zastosowaniu odstępu czasowego dawkowania 8 godzin.
W przypadku bezmoczu zalecane jest przedłużenie czasu między
dawkami do 12 godzin.
11. Sposób i czas stosowania
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral należy zażywać każdorazowo 1 godzinę przed
posiłkami, aby zapewnić osiągnięcie wysokiego poziomu wchłaniania. Preparat
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Tabs 1 Mega wolno zażywać wyłącznie w
postaci rozpuszczonej w wodzie. W tym celu 1 tabletkę do sporządzenia napoju
należy rozpuścić w ok. 75 ml (ok. pół szklanki) świeżej wody zdatnej do picia.
Po dokładnym wymieszaniu należy bezzwłocznie wypić wytworzoną zawiesinę.
Tabletki
powlekane
FENOKSYMETYLOPENICYLINA
oral
600,
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 1 Mega i FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 1,5
Mega należy zażywać bez rozgryzania (ze względu na przykry smak leku) z
dużą ilością płynu (np. 1 szklanką wody). Aby ułatwić regularne podawanie leku
u dzieci FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral można podawać także w czasie
posiłków.
Przy ciężkich zaburzeniach żołądkowych i jelitowych z wymiotami i biegunką
należy zrezygnować ze stosowania FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral, bowiem nie
jest zapewnione dostateczne wchłanianie leku.
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral należy z reguły zażywać 7 - (10) dni, w tym co
najmniej 2 - 3 dni po ustąpieniu objawów choroby.
Czas leczenia jest uzależniony od reakcji drobnoustrojów chorobotwórczych na
lek wzg. od klinicznego obrazu choroby. Jeśli po 3 – 4 dniach brak jest
-9widocznego skutku leczenia, konieczne jest ponowne wykonanie oznaczenia
wrażliwości drobnoustrojów na lek i w razie potrzeby podjęcie decyzji o zmianie
antybiotyku.
W przypadku leczenia zakażeń wywołanych przez paciorkowce ß-hemolityczne
czas trwania terapii powinien wynosić co najmniej 10 dni, aby przeciwdziałać
późniejszym powikłaniom (gorączka reumatyczna, zapalenie kłębuszkowe
nerek).
•
Przygotowanie soku gotowego do zażywania
Opukać ostrożnie buteleczkę z proszkiem do przygotowania soku, aby
poluzować proszek zawarty w butelce. Następnie dodawać stopniowo
porcje wody i silnie potrząsać zawartość buteleczki. Wymagane
rozcieńczenie gotowego do zażywania soku zostaje osiągnięte wówczas
gdy poziom płynu sięga do linii znaczka poziomu naniesionej na etykiecie
buteleczki (w razie potrzeby dodać jeszcze nieco wody). Tak
przygotowany sok należy wypijać bez rozcieńczania.
12. Środki pomocy w nagłych wypadkach, objawy, odtrutki
Toksyczność fenoksymetylopenicyliny jest
terapeutyczny natomiast wyjątkowo szeroki.
wyjątkowo
niska,
zakres
Podobnie jak w przypadku innych rodzajów penicyliny jednokrotne zażycie kilku
terapeutycznych dawek fenoksymetylopenicyliny nie wywołuje ostrych reakcji
toksycznych.
Przy doustnym podawaniu leku osiągnięcie stężeń powodujących wystąpienie
objawów neurotoksycznych jest praktycznie niemożliwe.
Środki pomocy w nagłych wypadkach:
Przy wystąpieniu reakcji anafilaktycznych zalecane podjęcie zwyczajowego
postępowania możliwie z chwilą pojawienia się pierwszych objawów wstrząsu
(patrz punkt 6. ‘Działania uboczne’).
Przy przedawkowaniu nie są wymagane specjalne środki poza odstawieniem
leku.
Usunięcie fenylometoksypenicyliny z organizmu pacjenta można osiągnąć przy
pomocy dializy krwi.
13. Właściwości farmakologiczne i toksykologiczne, farmakokinetyka,
dostępność biologiczna w zakresie w jakim dane te są wymagane dla
zastosowania leczniczego
13.1 Właściwości farmakologiczne
Fenoksymetylopenicylina stanowi biosyntetyczny antybiotyk o działaniu
bakteriobójczym, stabilny w środowisku kwaśnym, wrażliwy na działanie
ß-laktamazy.
Mechanizm działania tego antybiotyku polega na hamowaniu syntezy
ściany komórkowej bakterii (w fazie jej wzrostu) przez blokowanie
- 10 transpeptydaz.
Zakres działania fenoksymetylopenicyliny odpowiada zasadniczo
zakresowi działania benzylopenicyliny i obejmuje następujące
drobnoustroje (częstość występowania oporności w % podano w
nawiasach)
Actinomyces
Bacillus anthracis
Bacteroides
>1
Clostridium
Corynebacterium diphtheriae
Erysipelothrix rhusiopathiae
Fusobacterium
>1
Leptospira
Neisseria gonorrhoeae (dwoinka rzeżączki)
> 1 wzrastająca
Neisseria meningitidis (dwoinka zapalenia
opon mózgowych)
<1
Pasteurella multocida
Spirillum minus
Staphylococcus aureus
30 do > 70
Streptobacillus moniliformis
Streptococcus pneumoniae
(paciorkowiec zapalenia płuc)
<1
Streptococcus pyogenes (grupa A)
<1
Streptococcus (grupa B, C)
Streptococcus bovis (grupa D)
Streptococcus (grupa Viridans)
Paciorkowce beztlenowe (Peptostreptococcus itp.)
Treponema, Borrelia burgdorferi, Veillonella
Fenoksymetylopenicylina nie jest odporna na działanie ß-laktamazy i z
tego względu lek nie działa na drobnoustroje wytwarzające ß-laktamazę
(np. z rodzaju gronkowców i gonokoków).
Paciorkowce jelitowe (Enterococcus faecalis oraz faecium) są słabo
wrażliwe do opornych.
Do drobnoustrojów o zmiennej wrażliwości zaliczane są: Bacteroides
fragilis i inne gatunki Bacteroides (np. szczepy B. melaninogenicus),
Brucella, Clostridium perfringens (niektóre szczepy), Clostridium ramosum
(niektóre szczepy), Fusobacterium mortiferum i Fusobacterium varium.
Szczepy pierwotnie oporne na penicylinę (oporność wrodzona) opisano w
ostatnich latach dla Bacteroides melaninogenicus w badaniach in vitro.
W odniesieniu do gronkowców obserwowany jest regionalnie zmienny
udział szczepów z opornością wrodzoną sięgający 30 - 50 - 90 %. W
przypadku dwoinek zapalenia płuc i gonokoków stopnie oporności są
jeszcze niewielkie, tym niemniej rysuje się tendencja do wzrostu
oporności. Oporność krzyżowa fenoksymetylopenicyliny pojawia się przy
- 11 stosowaniu innych leków penicylinowych podawanych
częściowo także w przypadku ampicyliny/amoksycyliny.
doustnie,
Zakres terapeutycznego działania fenoksymetylopenicyliny nie obejmuje
enterobakterii (takich jak Escherichia coli, Klebsiella, Enterobacter i in.).
Nocardia i Pseudomonas aeruginosa są oporne na lek.
13.2 Właściwości toksykologiczne
a)
Toksyczność ostra
Badania toksyczności ostrej na myszach i szczurach nie wykazały
żadnej szczególnej wrażliwości tych gatunków. Patrz także punkt 12.
‘Środki pomocy w nagłych wypadkach, objawy i odtrutki’.
b)
Toksyczność przewlekła
Badania toksyczności przewlekłej zostały przeprowadzone na
szczurach i psach. Nie stwierdzono żadnych objawów toksyczności
tego rodzaju.
c)
Potencjał mutagenny i rakotwórczy
Długookresowe badania na zwierzętach dotyczące potencjału
rakotwórczego fenoksymetylopenicyliny nie były prowadzone.
Działanie mutagenne fenoksymetylopenicyliny nie zostało zbadane w
dostatecznym stopniu. Wykonane badania nie przyniosły jednak
żadnych wskazówek świadczących o mutagennym potencjale leku.
d)
Toksyczność w odniesieniu do zdolności rozmnażania
Badania przeprowadzone na różnych gatunkach zwierząt nie
dostarczyły żadnych wskazówek świadczących o teratogennym
działaniu fenoksymetylopenicyliny.
Przenikanie przez łożysko:
29 kobietom ciężarnym podawano fenoksymetylopenicyline w
okresie poprzedzającym poród. Poziom leku w krwi płodu wynosił 44
% stężenia związku w krwi matki. W wodach płodowych stężenie
leku osiągnęło 58 % w stosunku do stężenia w surowicy krwi matki.
Po jednokrotnym zażyciu fenoksymetylopenicyliny wskaźnik stężenia
związku w mleku matki i odpowiedniego stężenia w surowicy krwi
wynosił od 0,05 do 1,02 przy średniej 0,15. Około 0,2 % dawki
przyjętej przez karmiącą matkę przenikało w czasie karmienia do
organizmu dziecka.
13.3. Farmakokinetyka
O ile w sposób wyraźny nie zaznaczono inaczej, dane zamieszczone
poniżej dotyczą wyłącznie soli potasowej fenoksymetylopenicyliny. Ze
względu na stabilność w środowisku kwaśnym fenoksymetylopenicylina
przechodzi w zasadzie bez strat przez żołądek i ulega wchłonięciu w
górnym odcinku jelita cienkiego. Współczynnik wchłaniania wynosi ok. 60
- 12 %. Stopień wchłaniania zależy także od postaci leku. Formy leku w postaci
stałej są przydatniejsze do przygotowania zawiesin niż granulaty.
Równoczesne spożywanie posiłku powoduje zmniejszenie wchłaniania
leku. Maksymalne stężenia w surowicy krwi zostają osiągnięte po upływie
ok. 30 – 60 minut. Po doustnym podaniu 0,4 g, 1 g, 2 g i 3 g Penicillin-V
zmierzone zostały średnie stężenia maksymalne 6,1; 15; 26,3 und 35,5
mg/l. W zakresie dawek 0,12 do 3 g istnieje w przybliżeniu liniowa
zależność między wysokością dawki a powierzchnią pod krzywą stężenia
w
funkcji
czasu
(AUC).
Przy
podaniu
soli
wapniowej
fenoksymetylopenicyliny w postaci tabletek średnie stężenia leku w
surowicy krwi były niższe od tych uzyskanych po podaniu takich samych
dawek leku w postaci soli potasowej.
Dostępność biologiczna fenoksymetylopenicyliny jest najniższa w
przypadku zastosowania soli benzatynowej. Wydaje się, że wchłanianie
leku ulega spowolnieniu, jak w przypadku preparatu o działaniu
opóźnionym, a stężenia w surowicy krwi są 3- do 4-krotnie niższe niż w
przypadku soli potasowej. Ograniczający czynnik dla wchłaniania soli
benzatynowej stanowi prawdopodobnie raczej niska szybkość
rozpuszczania niż zmniejszona zdolność wchłaniania błony śluzowej jelita
cienkiego.
Dystrybucja w tkankach:
Fenoksymetylopenicylina dobrze wnika do tkanek, a w różnych narządach
i płynach ustrojowych osiągnięte zostają leczniczo skuteczne stężenia
leku. Przenikanie fenoksymetylopenicyliny do płynu mózgowordzeniowego jest także w warunkach zapalenia opon mózgowych
nieznaczne.
Po jednorazowym domięśniowym wstrzyknięciu benzylopenicyliny
współczynnik stężenia leku w mleku względem stężenia w surowicy krwi
leżał między 0,28 i 0,83. To spostrzeżenie dotyczy prawdopodobnie także
fenoksymetylopenicyliny. Około 0,2 % dawki przyjętej przez karmiącą
matkę przedostaje się na skutek karmienia do organizmu dziecka.
Wiązanie fenoksymetylopenicyliny z białkami surowicy krwi leży na
poziomie ok. 75 ± 14 %, jest zatem wyższe niż w przypadku
benzylopenicyliny dla której wiązanie z białkami wynosi 48 %. Pozorna
objętość dystrybucji wynosi 15, 3 ± 1,17 l.
Wydalanie z ustroju:
Około 34 ± 20 % dawki przechodzi w postaci niektywnych produktów
przemiany materii (np. kwasu penicylinowego) do moczu. Wydalanie
niezmienionej fenoksymetylopenicyliny oraz jej produktów przemiany
zachodzi
niemal
wyłącznie
przez
nerki.
Wydalanie
następuje
na
drodze
przesączania
kłębuszkowego i wydalania kanalikowego. W przeciągu 12 godzin 29 do
43 % podanej dawki pojawia się w moczu w niezmienionej,
mikrobiologicznie czynnej postaci. W przeciągu 24 godzin praktycznie cała
wchłonięta ilość w postaci substancji pierwotnej i produktów przemiany
materii ulega wydaleniu z moczem.
- 13 U osób z prawidłową czynnością nerek okres półtrwania w surowicy krwi
wynosi 30 do 45 minut. Okres półtrwania leku jest uzależniony od dawki.
JOSEFSSON und BERGAN (Chemotherapy, Basel, 1982; 28: 241 - 246)
stwierdzili, że po podaniu dawki 0,4 g okres półtrwania wynosił 0,5 godziny
natomiast po dawce 3 g 1,1 godziny. U noworodków i u pacjentów z
upośledzeniem czynności nerek wydalanie leku jest spowolnione. Dane
opublikowane przez SIMON et al. (Medizinische Welt, 1976, 27: 2476 2481) dotyczące powierzchni pod krzywą i dawki wskazują, że po
dożylnym podaniu fenoksymetylopenicyliny klirens całkowity kształtuje się
na poziomie 800 ml/min.
Inni autorzy uzyskali jednak po podaniu dożylnym fenoksymetylopenicyliny
nieco niższą wartość klirensu całkowitego wynoszącą 476 ± 236 ml/min.
13.4 Dostępność biologiczna leku
Badanie dostępności biologicznej przeprowadzone w roku 1982, którym
objęto 2 probandów dało w porównaniu z preparatem referencyjnym
następujące wyniki:
Preparat badany
Preparat referencyjny
Maksymalne stężenie w osoczu 11,27 ± 0,58 µg/ml
(cmax):
8,08 ± 1,0 µg/ml
Czas maksymalnego
osoczu (tmax):
0,50 ± 0,04 h
stężenia w 0,61 ± 0,05 h
Powierzchnia pod krzywą stężenia 13,50 ± 0,81 µg x h/ml
w funkcji czasu (AUC 0 - 7 h):
9,60 ± 1,05 µg x h/ml
Wskazane wartości jako wartość średnia i zakres rozrzutu (patrz rysunek
1).
Stężenie (µg/ml)
Rys. 1: Średnie przebiegi poziomu leku w osoczu i profile pojedyncze dla
proszku do przygotowania soku FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral
Trockensaft w porównaniu z preparatem referencyjnym na wykresie
stężenia w funkcji czasu.
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Preparat badany
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
Czas [h]
4,5
5
5,5
6
6,5
7
7,5
- 14 Tabletki powlekane FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 600
Preparat badany
(cmax):
2,27 ± 0,79 µg/ml
Czas maksymalnego
osoczu (tmax):
0,63 ± 0,29 h
3,07 ± 0,98 µg x h/ml
2).
Stężenie (µg/ml)
tabletek powlekanych FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 600 w porównaniu z
preparatem referencyjnym na wykresie stężenia w funkcji czasu.
2,5
Preparat
referencyjny
2
Testpräparat
3
1,5
1
0,5
0
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
5,5
6
6,5
Czas [h]
Tabletki powlekane FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 1 Mega
Preparat badany
(cmax):
6,41 ± 0,64 µg/ml
Czas maksymalnego
w osoczu (tmax):
0,67 ± 0,89 h
stężenia 0,57 ± 0,041 h
Powierzchnia
pod
krzywą 10,4 ± 0,91 µg x h/ml
stężenia w funkcji czasu (AUC):
8,64 ± 0,78 µg x h/ml
3).
- 15 -
Stężenie (µg/ml)
tabletek powlekanych FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 1 Mega w
porównaniu z preparatem referencyjnym na wykresie stężenia w funkcji
czasu.
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
Preparat badany
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
5,5
6
6,5
7
7,5
Czas [h]
Tabletki powlekane FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 1,5 Mega:
Preparat badany
Maksymalne stężenie w osoczu 5, 05 ± 2,12 µg/ml
(cmax):
6,04 ± 2,0 µg/ml
Czas maksymalnego
osoczu (tmax):
0,54 ± 0,14 h
6,30 ± 1,83 µg x h/ml
4).
tabletek powlekanych FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 1,5 Mega w
porównaniu z preparatem referencyjnym na wykresie stężenia w funkcji
czasu.
Stężenie (µg/ml)
- 16 -
Preparat
referencyjny
7
6
5
4
3
2
1
0
Preparat badany
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
4,5
5
5,5
6
6,5
Czas [h]
Tabletki do przygotowania napoju FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Tabs 1
Mega:
Preparat badany
(cmax):
5,72 ± 0,4 µg/ml
Czas maksymalnego
w osoczu (tmax):
0,83 ± 0,11 h
stężenia 0,60 ± 0,05 h
Powierzchnia
pod
krzywą 8,42 ± 0,48 µg x h/ml
stężenia w funkcji czasu (AUC):
8,10 ± 0,57 µg x h/ml
5).
tabletek do przygotowania napoju FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Tabs 1
Mega w porównaniu z preparatem referencyjnym na wykresie stężenia w
funkcji czasu.
7
Stężenie (µg/ml)
6
Preparat
referencyjny
Preparat badany
5
4
3
2
1
0
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
Czas [h]
4,5
5
5,5
6
6,5
7
7,5
- 17 14. Pozostałe wskazówki
•
Stosowanie u ciężarnych i u kobiet karmiących
W odniesieniu do leku FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral nie zostały dotąd
stwierdzone żadne działania teratogenne (działanie leku powodujące
zniekształcenia płodu). Stosownie do tego fenoksymetylopenicylinę można
w przypadku wymagającego leczenia zakażenia drobnoustrojami
wrażliwymi na działanie leku stosować w całym okresie ciąży.
Fenoksymetylopenicylina przenika do mleka matki. Maksymalny poziom
fenoksymetylopenicyliny wynosi ok. 50 % maksymalnej zawartości leku w
surowicy krwi. Pomimo, że dotychczas nie stwierdzono występowania
żadnych działań ubocznych u niemowląt karmionych mlekiem matki, nie
można jednak wykluczyć możliwości wykształcenia uczulenia wzgl.
ujemnego wpływu na florę jelitową.
•
Wpływ na wyniki badań laboratoryjnych
W warunkach terapii lekami penicylinowymi nieenzymatyczne oznaczenia
cukru w moczu oraz oznaczanie urubilinogenu mogą dawać fałszywie
dodatnie wyniki.
Terapia z zastosowanie fenoksymetylopenicyliny może u kobiet
ciężarnych doprowadzić do zmniejszenia ilości estriolu w osoczu krwi i w
moczu.
15. Trwałość
Okres trwałości leku wynosi:
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral, tabletki powlekane:
5 lat
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral, tabletki do przygotowania napoju:
24 miesiące
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Trockensaft, proszek do przygotowania soku:
36 miesięcy
Nie należy nadal zażywać leku FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral po upływie daty
ważności.
Gotowy do zażywania sok należy zużyć przy przechowywaniu w lodówce (+ 2
do + 8 °C) w ciągu 14 dni.
16. Szczególne wskazówki magazynowania i przechowywania
Gotowego do zażywania soku nie wolno przechowywać w temperaturze
przewyższającej +8 °C.
17. Postacie leku i wielkości opakowań
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 600:
Opakowanie zawierające 10 tabletek powlekanych (N 1)
- 18 -
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 1 Mega:
Opakowania dla szpitali á 140 tabletek powlekanych (7 opakowań á 20 tabletek
powlekanych) oraz á 500 tabletek
Opakowanie zawierające 10 tabletek do przygotowania napoju (N 1)
Opakowanie zawierające 30 tabletek do przygotowania napoju (N 2)
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral 1,5 Mega:
FENOKSYMETYLOPENICYLINA oral Trockensaft, proszek do przygotowania soku:
Opakowania zwierające 56,82 g proszku do przygotowania 100 ml soku
Opakowania do przygotowania 2 x 100 ml soku
Opakowania dla szpitali á 400 ml (5 buteleczek á 80 ml)
18. Stan informacji
grudzień 2000 r.
19. Nazwa lub firma oraz adres przedsiębiorstwa farmaceutycznego