Uszkodzenie kolumn i przesterowania dźwięku

Uszkodzenie kolumn i przesterowania dźwięku
wtorek, 31 stycznia 2012 02:00 - Poprawiony wtorek, 31 stycznia 2012 15:58
Wielu użytkowników zestawów audio
spotkała przykra niespodzianka,
kiedy to, podczas słuchania muzyki
nagle "przepalały" się głośniki,
najczęściej wysokotonowe. Zdarza
się to młodym ludziom, którzy lubią
słuchać głośnej muzyki, z podbitymi
basami i sopranami. Przyczyny z
reguły są dwie.
Uszkodzenie kolumn i przesterowania dźwięku.
Autor: Stanisław Chrząszcz
I. Przegrzanie głośników.
Głośniki do użytku domowego mają inną charakterystykę obciążenia niż
głośniki estradowe, profesjonalne. Nie są przystosowane do
długotrwałego, głośnego grania. Urządzanie dyskoteki w domu powoduje
że po kilku godzinach pracy, ciepło z rozgrzanej cewki głośnika nie
jest odprowadzane w wystarczającej ilości i ulega ona przepaleniu, lub
następuje inne uszkodzenie spowodowane temperaturą (np. stopienie
izolacji, czy karkasu cewki).
II. Przesterowanie.
Przesterowanie jest to zniekształcony sygnał o dużej amplitudzie i mocy, generowany
przez wzmacniacz. Przyczyn tego może być kilka.
a) sprzężenia, np. mikrofonu i głośnika, wszyscy chyba znają ten problem i przyczynę.
b) iskrzenia, zwarcia itp. spowodowane najczęściej złym kontaktem na wejściu
1 / 2
Phoca PDF
Uszkodzenie kolumn i przesterowania dźwięku
wtorek, 31 stycznia 2012 02:00 - Poprawiony wtorek, 31 stycznia 2012 15:58
wzmacniacza. Są groźne przy podkręceniu potencjometru głośności wzmacniacza na
maksimum.
c) przesterowanie spowodowane niedopasowaniem źródeł sygnału (np. odtwarzacza czy
magnetofonu) i wzmacniacza. Jeżeli źródło podaje większe (lub mniejsze) napięcie na
wejście wzmacniacza niż zaleca to producent, przy niewielkim nawet podkręceniu
głośności, dźwięk w głośnikach słyszymy mocno zniekształcony. Natomiast przy niskim
poziomie napięcia wejściowego, podkręcamy potencjometr by uzyskać zadowalającą
głośność, w związku z tym bardzo łatwo o przypadkowe przesterowanie i uszkodzenie
głośników.
d) przesterowanie spowodowane niedopasowaniem mocy wzmacniacza i kolumn. Każdy
wzmacniacz oddaje pełną moc przy określonym położeniu gałki potencjometru. Zwykle
odpowiada to 11-13 godzinie na zegarze. Musimy jednakże pamiętać o tym, że
potencjometr nie jest regulatorem mocy wzmacniacza, lecz regulatorem głośności
słuchanej muzyki. Moc oddawana w danej chwili przez wzmacniacz jest zależna od
rodzaju muzyki. Słuchanie wokalisty z gitarą to nie to samo co słuchanie orkiestry
symfonicznej czy zespołu hard rockowego! Głośne słuchanie spokojnych fragmentów
utworu nie powoduje oddawania dużej mocy przez wzmacniacz, natomiast muzyka
energiczna, mocna, może łatwo spowodować jego przesterowanie, czyli oddanie dużej,
chwilowej mocy na kolumny i w konsekwencji przepalenie głośnika. Paradoksalnie, im
słabszy jest wzmacniacz tym łatwiej wpada w przesterowanie. Jeżeli zasilamy kolumny
np. 100 watowe wzmacniaczem 30 watowym, to żeby osiągnąć większe natężenie dźwięku
"podkręcamy" potencjometr na maksimum. Wzmacniacz po przekroczeniu mocy 30 W łatwo
wzbudza się, a w głośnikach słyszymy "charczenie" Na głośniki podawana jest znaczna
moc impulsowa, która może dochodzić nawet do kilkuset W! Do wzbudzania się
wzmacniacza dochodzi jeszcze szybciej jeśli podkręcimy regulatory sopranów lub basów
na maksimum. Natomiast, jeżeli 100 watowe kolumny zasilamy wzmacniaczem 80 watowym,
zniekształcenia występują dopiero po przekroczeniu tej mocy, (pamiętajmy, że 80 W w
pomieszczeniu to bardzo dużo), w konsekwencji prawdopodobieństwo uszkodzenia
głośników jest mniejsze.
Ponadto, jeżeli używamy kolumn które mają dużą sprawność (np. kolumny o sprawności
89-92 dB) ryzyko uszkodzenia jest mniejsze, ponieważ do uzyskania dużych natężeń
dźwięku potrzeba mniejszej mocy. Stąd słabsze wzmacniacze doskonale sobie radzą z
takimi kolumnami.
Jak uchronić się przed zniszczeniem głośników?
Unikać sprzężeń i przesterowań. Jeżeli usłyszymy w głośniku zniekształcony dźwięk,
natychmiast ściszajmy. Do głośnego słuchania muzyki używajmy tak wzmacniacza jak i
kolumn odpowiedniej mocy lub konstrukcji (dyskoteka na sprzęcie profesjonalnym,
przystosowanym do długotrwałych obciążeń).
A co mają robić wszyscy ci którzy mają słabsze wzmacniacze? Oczywiście - cieszyć się
muzyką.
Lecz nie na cały regulator!
2 / 2
Phoca PDF