docBIULETYN forum aktywizacji obszarów wiejskich
download 
Reklamacja Transkrypt
BIULETYN forum aktywizacji obszarów wiejskich
BIULETYN forum aktywizacji obszarów wiejskich nr 2, wrzesień 2007 www.faow.org.pl biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich 2 Witam w kolejnym wydaniu Biuletynu FAOW! We wrześniowym numerze można przeczytać m.in. bardzo ciekawy artykuł Urszuli Budzich–Szukały dotyczący dyskusji nad reformą Wspólnej Polityki Rolnej, a także dowiedzieć się, jakie działania organizacji wiejskich wspiera FAOW. Tematem numeru są zagadnienia Spis treści związane z ubezpieczeniami 03 07 16 Kolejny etap dyskusji nad reformą Wspólnej Polityki Rolnej majątkowymi dla organizacji pozarządowych. Mam nadzieję, że tekst autorstwa Elżbiety Ubezpieczenie organizacji pozarządowych Wojciechowskiej-Lipki okaże się pomocny i przyda się Państwu w ich Zaczęło się na Łysej Górze codziennych działaniach. 23 25 Szkolenie „Forum wiejskich organizacji z mikroregionu góry Cegrowa” Szkolenie „Jak skutecznie działać na rzecz rozwoju lokalnego, wykorzystując podejście LEADER?” Proszę o nadsyłanie materiałów i informacji, które Państwa zdaniem powinny znaleźć się w kolejnych numerach Biuletynu - e-mail: [email protected]. Zapraszam do lektury drugiego numeru Biuletynu FAOW! Anna Mozer-Margol www.faow.org.pl biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich Urszula Budzich-Szukała Reaktywacja! Kolejny etap dyskusji nad reformą Wspólnej Polityki Rolnej W 2008 roku rozpocznie się w całej UE proces przeglądu Wspólnej Polityki Rolnej, który może wprowadzić pewne korekty do działań podejmowanych w obecnym okresie budżetowym (2007-2013), a z całą pewnością położy podwaliny pod ewentualne zmiany tej polityki po 2013 roku. Dyskusji na temat blasków i cieni tej polityki poświęcony jest ostatni numer wydawnictwa Food Ethics, publikowanego przez niezależną organizację pozarządową stawiającą sobie za cel walkę o lepszą jakość żywności i produkcji rolniczej w Europie. www.foodeithcscouncil.org Wydawnictwo zawiera serię artykułów i wywiadów poświęconych WPR. Wyn Grant z Uniwersytetu w Warwick przypomina historię tej polityki, której pierwotnymi celami było zwiększenie produkcji rolniczej w wyniszczonej głodem powojennej Europie, zapewnienie odpowiedniego standardu życia rolnikom, stabilizacja rynków i zapewnienie ciągłości dostaw produktów rolnych po cenie przystępnej dla europejskiego konsumenta. Mimo wewnętrznych sprzeczności między tymi celami, zostały one w dużym stopniu osiągnięte. Jednak towarzyszył temu ogromny wzrost niezbywalnych zapasów (masła, mleka w proszku, wina) w magazynach unijnych. Aby się ich pozbyć – wobec znacznie niższych cen na rynkach światowych – Unia Europejska musiała wprowadzić dopłaty do eksportu, które z kolei miały katastrofalny wpływ na produkcję rolniczą w krajach najbiedniejszych, szczególnie afrykańskich, pogłębiając w ten sposób nierówności między bogatą Północą a biednym Południem naszego globu. Począwszy od początku lat dziewięćdziesiątych (dzięki komisarzowi ds. rolnictwa Rayowi MacSharry’emu) Unia Europejska aktywnie przekształca swoją politykę rolną, aby zapobiec powstawaniu nadwyżek i szkodliwemu wpływowi intensyfikacji produkcji na środowisko. Dopłaty otrzymywane przez rolników są w coraz mniejszym stopniu związane z tym, co produkują (dzięki czemu mogą lepiej reagować na sygnały rynkowe i nie produkować towarów, na które nie ma zapotrzebowania), a coraz bardziej powiązane ze spełnianiem przez nich wymogów dotyczących dobrej praktyki rolniczej, ochrony środowiska i dobrostanu zwierząt. W ostatnim okresie budżetowym, w latach 2000-2006, na Wspólną Politykę Rolną wydatkowano 322 miliardy euro (około 45% całego budżetu UE). Z tej kwoty 90% otrzymali rolnicy w formie bezpośredniego wsparcia (tzw. www.faow.org.pl 3 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich „Pierwszego Filaru” WPR), a pozostałe 10% (czyli ok. 32 mld EUR) było przeznaczone na działania o charakterze rozwojowym (nazywane środkami na „rozwój obszarów wiejskich”, choć także w znacznym stopniu adresowane do rolników) – tzw. „Drugi Filar” WPR. W nowym okresie programowania środki na rozwój obszarów wiejskich wzrosły z 32 mld w latach 20002006 do 78 mld w latach 20072013. Kontynuacja WPR w formie bezpośrednich płatności dla rolników bywa uzasadniana faktem, że poziom ich dochodów jest niski. Jednak badania wskazują, że 80% wszystkich środków na dopłaty trafia do 20% największych (i najbogatszych) rolników. Jeden z autorów Food Ethics, Jack Thurston (były doradca Ministra Rolnictwa Wielkiej Brytanii) wykazuje, że na liście pierwszej dwudziestki odbiorców dopłat w Wielkiej Brytanii (odbiorców otrzymujących setki tysięcy, a nawet miliony euro dopłat rocznie) znajdują się przedstawiciele rodzin arystokratycznych oraz wielkie koncerny żywnościowe, takie jak Nestle czy Tate & Lyle. Od 2009 roku wszystkie kraje unijne będą zobowiązane do publikowania listy beneficjentów dopłat rolniczych, choć już dziś niektóre kraje, takie jak Szwecja, Słowenia czy Dania udostępniają większość tych informacji. Polska, wraz z Niemcami i Francją, znajduje się na samym końcu listy krajów członkowskich, jeśli chodzi o dostęp do danych o kwotach przekazywanych rolnikom, choć i u nas w ostatnim czasie pojawiły się pierwsze informacje o największych beneficjentach płatności bezpośrednich. Czasopismo Food Ethics publikuje także krótkie wypowiedzi polityków i ekspertów na temat tego, czy Wspólna Polityka Rolna powinna być zlikwidowana. Zdania w tej sprawie są podzielone, choć praktycznie nikt z ekspertów nie postuluje utrzymania WPR w obecnej postaci. Nieliczni – jak parlamentarzysta brytyjski Michael Jack – twierdzą, że cele WPR są już dawno nieaktualne, a sama polityka jest anachroniczna. Inni – jak komisarz UE ds. rolnictwa Mariann Fischer Boel – podkreślają, że WPR ma nadal ważną rolę do odegrania w Europie, choć już nie jako mechanizm interwencjonizmu i ingerencji w światowy obrót produktami żywnościowymi. Hannes Lorenzen – ekspert Parlamentu Europejskiego w zakresie rozwoju obszarów wiejskich i przewodniczący PREPARE (Partnerstwa dla Wsi Europejskiej – www.faow.org.pl 4 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich europejskiej sieci organizacji wiejskiej, której polskim partnerem jest FAOW) ostrzega przed przeznaczaniem znacznych obszarów ziemi uprawnej na produkcję biopaliw, co może zagrozić światowemu bezpieczeństwu żywności. Postuluje on także wprowadzenie – w miejsce Wspólnej Polityki Rolnej (ang. Common Agricultural Policy, CAP) – Wspólnej Polityki dla Wsi i Rolnictwa (ang. Common Agriculture and Rural Policy - CARP). Eksperci związani z wydawcą magazynu – Food Ethics Council: Tom MacMillan i Christopher Ritson – skupiają się na tym, czego społeczeństwa europejskie może oczekiwać od reformy WPR. Wyjaśniają zatem: - po pierwsze, dlaczego rolnictwo zasługuje na szczególne traktowanie? Nie dlatego że trzeba w dalszym ciągu zwiększać produkcję rolną albo zapewnić rolnikom wyższe dochody, ale dlatego, że – w porównaniu z innymi rodzajami działalności – rolnictwo odciska mocniejszy „ślad” na naszym otoczeniu (m.in. w takich sprawach jak wykorzystanie ziemi, środowisko, dobrostan zwierząt, zdrowie konsumentów czy zdolność utrzymania się przy życiu producentów w najuboższych krajach świata), a jednocześnie jest oddzielone od sygnałów rynkowych i preferencji konsumentów z uwagi na długi łańcuch pośredników oraz zależność od czynników środowiskowych; - po drugie, dlaczego polityka rolna powinna być wspólna dla całej UE, a nie narodowa? Dlatego, że wszyscy producenci rolni UE są współodpowiedzialni za sprawiedliwy handel produktami żywnościowymi, a także daletego, że tylko polityka na poziomie całej Unii jest w stanie zmobilizować dostateczne środki i wystarczająco szeroką współpracę, aby sprostać dzisiejszym wyzwaniom, w tym zmianom klimatycznym i walce ze światowym ubóstwem. I wreszcie dlatego, że pojedyncze kraje mogłyby ulec pokusie poszukiwania rozwiązań krótkoterminowych (często kosztem innych krajów UE), zamiast troszczyć się o zrównoważony rozwój całego kontynentu. Autorzy postulują także nowe cele, jakie powinny być postawione przed zreformowaną WPR. Nowa polityka powinna: - poprawić dostęp szerokiego grona konsumentów do dobrej i bezpiecznej żywności; - zapewnić zróżnicowane źródła utrzymania i godziwy dochód rodzinom wiejskim; - chronić biologiczne granice możliwości wykorzystania zasobów naturalnych, przeciwdziałać zmianom klimatycznym i w ostatecznym rozrachunku przyczynić się do poprawy stanu środowiska; - konsekwentnie egzekwować wysokie standardy zdrowia i dobrostanu zwierząt gospodarskich. www.faow.org.pl 5 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich mięsnej z wykorzystaniem bioróżnorodnych pastwisk, a nie zachęcać producentów do zaniechania produkcji); Tak sformułowane cele oznaczają, że nie można liczyć na znaczące obcięcie wydatków UE na politykę rolną. Nie chodzi więc o to, aby ograniczyć środki wydatkowane na WPR (o czym marzy wielu ministrów finansów w krajach członkowskich), ale o to, aby wydatkować środki publiczne w sposób efektywny, to znaczy aby wynagradzać beneficjentów za świadczenie „dobra publicznego” oraz aby poniesione koszty były w ostatecznym rozrachunku niższe niż cena (w postaci kosztów społecznych, środowiskowych, krzywdy dla mieszkańców krajów najuboższych itp.), jaką społeczeństwo zapłaciłoby gdyby nie zdecydowało się na interwencję. Autorzy proponują trzy konkretne pomysły dotyczące wydatkowania środków unijnych na wieś i rolnictwo: - po pierwsze, nie należy płacić rolnikom za produkowanie konkretnych towarów, ale trzeba pamiętać, że sama produkcja rolna generuje znaczące korzyści społeczne (należy zatem stwarzać motywację do podejmowania np. produkcji - po drugie, należy przeznaczać większe środki na inwestycje (takie jak przetwórstwo w małej skali, zarządzanie ryzykiem, poprawa organizacji, szkolenie, a także na wsparcie marketingu np. produkowanych ekologicznie owoców i warzyw), a nie na płatności bezpośrednie; - po trzecie, należy przeznaczyć część środków z obecnej WPR na zapewnienie sprawiedliwego dostępu do rynków UE producentom z krajów najuboższych oraz na pomoc dla nich w znalezieniu własnych, lokalnych rynków zbytu. Warto wziąć do serca konkluzję autorów, że „historia WPR pokazuje, że działania podejmowane z dobrym intencjami mogą mieć zupełnie niezamierzone konsekwencje”. Tym ważniejsze – także dla Polski – jest rozpoczęcie już dziś szerokiej społecznej debaty na temat polityki wobec wsi i rolnictwa. W wielu krajach europejskich taka dyskusja już się toczy i obejmuje nie tylko wąskie grono specjalistów i działaczy organizacji rolniczych, ale także szeroki krąg partnerów społecznych. Zachęcamy czytelników naszego Biuletynu do wypowiadania swoich opinii na ten temat w formie listów do redakcji oraz wypowiedzi na forum internetowym. Urszula Budzich-Szukała www.faow.org.pl 6 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich T TE EM MA AT TM MIIE ES SIIĄ ĄC CA A Dr inż. Elżbieta Wojciechowska-Lipka Broker ubezpieczeniowy Ubezpieczenie organizacji pozarządowych Specyfika działalności organizacji pozarządowych polega na spontaniczności, społecznej pasji. Często organizacja świetnie realizuje swoje cele dzięki zaangażowaniu grupy osób, które nie zawsze orientują się w skomplikowanej problematyce zarządzania. Chodzi przede wszystkim o gąszcz przepisów, obwarowań, wymogów, które formalnie należy spełniać realizując choćby najszczytniejsze cele. Za działalność organizacji i wszelkich prowadzonych spraw odpowiada Zarząd organizacji i on zobowiązany jest do stworzenia warunków bezpiecznego działania. Jeżeli organizacja zatrudnia ludzi, jest jednocześnie zakładem pracy i musi stosować wszystkie przepisy, jakie obowiązują pracodawcę. Przy przedsięwzięciach o charakterze masowym – organizowaniu pikników, pokazów, zawodów sportowych, trzeba nie tylko obowiązkowo zapewnić bezpieczny przebieg imprezy, ale i ubezpieczyć tę imprezę. Właśnie ubezpieczenie, chociaż składka za jego wykup jest dodatkowym kosztem, zapewnia stabilność dla funkcjonowania organizacji. Zarząd powinien ocenić, jakie ryzyka zagrażają w działalności organizacji i opracować program ubezpieczenia, najlepiej korzystając z bezpłatnej pomocy brokera ubezpieczeniowego. Ubezpieczenie organizacji obejmuje z reguły ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej działalności OC, ubezpieczenie budynku lub pomieszczeń i mienia od ognia i innych zdarzeń losowych, ubezpieczenie pojazdów mechanicznych oraz inne ryzyka specyficzne dla danej działalności. W niniejszym artykule zostanie omówione ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej dla organizacji pozarządowych. www.faow.org.pl 7 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich Tabela 1. Zestawienie przedmiotu i zakresu ubezpieczenia dla organizacji pozarządowych. Przedmiot ubezpieczenia Budynki i budowle Zakres ubezpieczenia Ogień i inne zdarzenia losowe Wyposażenie biura, środki trwałe i obrotowe Ogień i inne zdarzenia losowe, kradzież z włamaniem Zdarzenia losowe, kradzież z włamaniem przepięcie, utrata danych, ubezpieczenie sprzętu przenośnego Szkody u osób trzecich w mieniu i na osobie korzystających z pojazdu w czasie ruchu pojazdu, przy wsiadaniu i wysiadaniu Pełen zakres OC dla podmiotów gospodarczych z wyszczególnionymi klauzulami Sprzęt elektroniczny Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej OC posiadaczy pojazdów mechanicznych Odpowiedzialność cywilna z tytułu prowadzonej działalności; OC kontrakt; OC najemcy lub wynajmującego; OC pracowników; OC pracodawcy OC organizatora imprez; OC Zarządu Obowiązkowe ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej organizatorów imprez masowych Następstw Nieszczęśliwych Wypadków – NNW dla pracowników Ubezpieczenie finansowe: spłaty kredytu, gwarancji kredytowej Za szkody wyrządzone na osobie i w mieniu dla osób trzecich uczestników imprez masowych 24 godziny z rozszerzeniem na udar mózgu, zawał serca i śmierć Ubezpieczenie kredytu jako forma zabezpieczenia wobec banku Podstawa wyliczenia składki Wartość budynków – księgowa, odtworzeniowa Wartość ze spisu z natury Rodzaj ubezpieczenia Ubezpieczenia dobrowolne lub jako podstawowe w pakiecie Ubezpieczenie dobrowolne lub w pakiecie Faktury zakupu sprzętu Ubezpieczenie dobrowolne odrębnie dla sprzętu stacjonarnego do 5 lat oraz przenośnego (laptopy, telefony komórkowe, palmtopy, aparaty fotograficzne) Obowiązkowo na 12 miesięcy w dniu rejestracji pojazdu Suma Gwarancyjna SG -szkody w mieniu 300 000,00 Euro i na osobie 1 500 000,00 Euro na jedno i wszystkie zdarzenia Suma Gwarancyjna SG określona prze Ubezpieczającego na podstawie oceny ryzyka, obrotu organizacji w ciągu roku Minimalna Suma Gwarancyjna jest określona w Rozporządzeniu MF z dnia 17 grudnia 2003 r. w zależności od charakteru imprezy i liczebności 10-20 tysięcy złotych na jednego pracownika Wysokość kredytu i formy zabezpieczenia Opracowanie własne www.faow.org.pl Dobrowolne lub w pakiecie Obowiązkowo przed organizacją. Imprezy masowej, na która wstęp jest odpłatny Dobrowolnie, Pakiet Dobrowolne – finansowe 8 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich szkody i wypłaty odszkodowania; Podstawowe pojęcia ubezpieczeniowe suma ubezpieczenia/ gwarancyjna – określona w umowie ubezpieczenia kwota, stanowiąca górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciel. Poniżej zestawiono najważniejsze pojęcia ubezpieczeniowe z objaśnieniami: ubezpieczający – osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, która zawarła umowę ubezpieczenia na rzecz ubezpieczonego; składka – kwota należna za udzieloną ochronę ubezpieczeniową, ustalana przez zakład ubezpieczeń na podstawie oceny ryzyka ubezpieczony – osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, która jest objęta ochroną ubezpieczeniową. ubezpieczający i ubezpieczony to jest z reguły ta sama osoba czy podmiot; udział własny – określona procentowo część szkody, o którą ubezpieczyciel zmniejsza odszkodowanie; szkoda – szkoda na osobie lub szkoda rzeczowa; ubezpieczyciel - zakład ubezpieczeń działający na podstawie zezwolenia KNF w formie spółki akcyjnej S.A. lub towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych TUW , wyróżnia się zakłady ubezpieczeń sprzedające ubezpieczenia na życie ( grupa I) i zakłady ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych ( grupa II) polisa – dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia; okres ubezpieczenia – czas, przez jaki ubezpieczyciel udziela ochrony ubezpieczeniowej; ogólne warunki ubezpieczenia – zbiór przepisów określających zakres, przedmiot ubezpieczenia, obowiązki ubezpieczonego i ubezpieczyciela, sposób likwidacji szkoda na osobie – szkoda powstała wskutek śmierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, w tym także utracone korzyści poszkodowanego, które mógłby osiągnąć, gdyby nie doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia; szkoda rzeczowa – szkoda powstała wskutek utraty, zniszczenia lub uszkodzenia rzeczy, w tym także utracone korzyści poszkodowanego, które mógłby osiągnąć, gdyby nie nastąpiła utrata, zniszczenie lub uszkodzenie rzeczy; franszyza integralna – wyłączenie odpowiedzialności za szkody nie przekraczające określonej kwoty np. 1000 zł; www.faow.org.pl 9 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich broker ubezpieczeniowy - osoba fizyczna albo prawna posiadająca, wydane przez organ nadzoru, zezwolenie na wykonywanie działalności brokerskiej i wpisana do rejestru brokerów ubezpieczeniowych. Reprezentuje interes ubezpieczającego wobec firm ubezpieczeniowych na podstawie udzielonego brokerowi pełnomocnictwa; Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej OC franszyza redukcyjna – obniżenie odszkodowania o określoną procentowo lub kwotowo wartość pracownik – osoba wykonująca prace na rzecz pracodawcy niezależnie od podstawy zatrudnienia; podwykonawca – osoba, której ubezpieczony powierzy wykonanie zleconej pracy, usługi lub innej czynności, określonej w łączącej ich umowie cywilnoprawnej; odszkodowanie – świadczenie pieniężne przysługujące poszkodowanemu w razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego w zakresie objętym umową ubezpieczenia, po uprzednim pomniejszeniu o franszyzę redukcyjną, o ile została przewidziana w umowie ubezpieczenia; agent ubezpieczeniowy – osoba wykonujaca działalność agencyjną na podstawie umowy agencyjnej zawartej z zakładem ubezpieczeń i jest wpisany do· rejestru agentów ubezpieczeniowych. Reprezentuje interesy firmy ubezpieczeniowej; Ubezpieczenia OC są w grupie II ubezpieczeń majątkowych i pozostałych osobowych. Przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna za szkody osobowe i rzeczowe oraz ich następstwa finansowe, które ponosi Ubezpieczający w związku z prowadzeniem określonej w umowie ubezpieczenia działalności i posiadaniem mienia wykorzystywanego w tej działalności lub organizacji imprez masowych. Przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna ubezpieczonego wobec osób trzecich za szkody będące następstwem czynu niedozwolonego (odpowiedzialność cywilna deliktowa) w związku z prowadzoną przez ubezpieczonego, a określoną w umowie ubezpieczenia działalnością lub posiadanym mieniem (zakres podstawowy). Z polisy tej są pokrywane szkody będące następstwem śmierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia lub szkody rzeczowe będące następstwem utraty, zniszczenia lub uszkodzenia rzeczy wyrządzone osobom trzecim, www.faow.org.pl 10 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich w związku z prowadzeniem działalności lub posiadanym mieniem określonymi w umowie ubezpieczenia. Ochroną ubezpieczeniową objęte są także szkody wyrządzone w wyniku rażącego niedbalstwa. Warunkiem odpowiedzialności ubezpieczyciela jest wystąpienie szkody/wypadku ubezpieczeniowego w okresie ubezpieczenia i zgłoszenie roszczenia o odszkodowanie z tego tytułu przed upływem terminu przedawnienia. Wszystkie szkody będące wynikiem tego samego działania lub zaniechania uważa się za jeden wypadek ubezpieczeniowy niezależnie od liczby poszkodowanych i momentu powstania oraz przyjmuje się, że miały miejsce w chwili powstania pierwszej szkody. Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje zarówno szkodę faktyczną, jak również utracone korzyści (szkody następcze), które poszkodowana osoba trzecia mogłaby uzyskać, gdyby jej szkody nie wyrządzono. Jest to bardzo istotne, ponieważ roszczenia dotyczące szkód następczych bardzo często przewyższają swoją wysokością faktyczną wartość uszkodzonego lub zniszczonego mienia przy szkodzie rzeczowej, lub wartość uszczerbku na zdrowiu przy szkodzie osobowej. Ubezpieczeniem objęta jest odpowiedzialność cywilna ubezpieczonego za szkody powstałe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zakres podstawowy ubezpieczenia określony w OWU może ulec rozszerzeniu po opłaceniu przez ubezpieczającego dodatkowej składki o odpowiedzialność wynikająca z klauzul dodatkowych. Klauzula Rozszerzenie zakresu o szkody powstałe w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez ubezpieczonego wynikającego z umowy zawartej w ramach prowadzonej działalności określonej we wniosku ubezpieczeniowym (odpowiedzialność cywilna kontraktowa). Ochrona ubezpieczeniowa nie obejmuje szkód wynikających z przekroczenia terminów i kosztów ustalonych w umowie, Klauzula Rozszerzenie zakresu o szkody wyrządzone pracownikom ubezpieczonego powstałe w następstwie wypadku przy pracy w okresie trwania ubezpieczenia w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz posiadaniem mienia używanego w tej działalności. W następstwie tych szkód ubezpieczony zobowiązany jest do naprawienia szkód rzeczowych lub na osobie poniesionych przez jego pracowników. Klauzula Rozszerzenie zakresu o szkody powstałe w nieruchomościach, z których ubezpieczony korzysta na podstawie umowy najmu www.faow.org.pl 11 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich dzierżawy, użytkowania, leasingu lub innej podobnej formy korzystania z cudzej rzeczy. Ubezpieczenie obejmuje odpowiedzialność cywilną za szkody wynikające z czynów niedozwolonych (OC delikt) oraz odpowiedzialności cywilnej z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umów(OC kontrakt). Klauzula Rozszerzenie zakresu o szkody powstałe w okresie ubezpieczenia wyrządzone przez podwykonawców bez prawa do regresu i z zachowaniem prawa do regresu. Ochrona ubezpieczeniowa obejmuje odpowiedzialność cywilną za szkody wyrządzone tylko przez podwykonawców, z którymi ubezpieczony zawarł umowy w formie pisemnej. Klauzula Rozszerzenie zakresu o szkody powstałe w okresie ubezpieczenia wyrządzone uczestnikom w wyniku przeprowadzania imprezy niemającej charakteru imprezy masowej podlegającej obowiązkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialności cywilnej. Przedmiotem ubezpieczenia jest, wynikająca z obowiązujących przepisów prawa, odpowiedzialność cywilna Ubezpieczonego za wyrządzone uczestnikom szkody na osobie i w mieniu ( delikt), i z tytułu nienależytego wykonania kontraktu (kontrakt). Za uczestnika uważa się osobę fizyczną znajdującą się w czasie trwania imprezy na terenie, na którym jest ona przeprowadzana, w charakterze widza, wykonawcy, zawodnika, sędziego, obsługi techniczno-administracyjnej. Ochroną ubezpieczeniową nie są objęci pracownicy ubezpieczonego, osoby wykonujące czynności należące do służb ochronnych i kontrolnych, osoby prowadzące przy realizacji imprezy działalność dodatkową – gastronomiczną, reklamową itp. Ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody: poniesione przez Policję´, Państwową Straż Pożarną, inne jednostki ochrony przeciwpożarowej oraz służbę zdrowia, w związku z działaniem w miejscu i w czasie trwania imprezy. Polisa nie chroni szkód powstałych w wyniku przeprowadzania pokazu sztucznych ogni, a także w pojazdach, rzeczach w nich pozostawionych, w tym w aparatach fotograficznych, kamerach. Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej organizatorów imprez masowych. Organizator imprezy masowej, na którą wstęp jest odpłatny zobowiązany jest do wykupienia obowiązkowego ubezpieczenia OC najpóźniej w dniu złożenia wniosku o wydanie zezwolenia na jej przeprowadzenie. Uczestnicy imprez masowych, na które wstęp jest odpłatny są chronieni w ramach polisy www.faow.org.pl 12 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich obowiązkowego ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej organizatorów imprez masowych w ramach określonej minimalnej sumy gwarancyjnej tego ubezpieczenia. Ochrona obejmuje szkody związane z uszkodzeniem ciała, kalectwem, utratą życia, a także uszkodzeniem, zniszczeniem czy utratą rzeczy o wartości powyżej 100 EURO. Impreza masowa przeprowadzana na otwartej przestrzeni przeprowadzona na stadionie, w innym obiekcie niebędącym budynkiem albo na terenie umożliwiającym przeprowadzenie imprezy masowej. Impreza masowa na terenie zamkniętym, przeprowadzana w hali sportowej albo w innym budynku umożliwiającym przeprowadzenie imprezy masowej. Ubezpieczeniem OC jest objęta odpowiedzialność cywilna organizatorów imprez masowych za szkody wyrządzone w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej, w następstwie działania lub zaniechania ubezpieczonego, uczestnikom imprez masowych, na które wstęp jest odpłatny. Tabela 2. Wysokość minimalnej sumy gwarancyjnej ubezpieczenia OC w odniesieniu do charakteru imprezy. Charakter imprezy masowej Impreza masowa na otwartej przestrzeni przy liczbie od 1000 do 2000 osób Minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia w EURO 30 000,00 - przy wzroście o kolejne 100 osób powyżej 2000 Impreza masowa na terenie zamkniętym przy liczbie od 300 do 500 osób Każdorazowo wzrost o 1 500,00 - przy wzroście liczby o kolejne 100 osób powyżej 500 Impreza masowa o podwyższonym ryzyku na terenie otwartym od 300 do 2000 osób Każdorazowo wzrost o 1 250,00 - przy wzroście liczby o kolejne 100 osób powyżej 2000 Impreza masowa o podwyższonym ryzyku na terenie zamkniętym przy liczbie od 200 do 500 osób Każdorazowo wzrost o 1 750,00 - przy wzroście o kolejne 100 osób powyżej 500 Każdorazowo wzrost o 1 650,00 6 250,00 3 500,00 8 150,00 www.faow.org.pl 13 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich IMPREZY ARTYSTYCZNE lub ROZRYWKOWE Impreza masowa na otwartej przestrzeni przy liczbie od 1000 do 2000 osób 22 500,00 - przy wzroście o kolejne 100 osób powyżej 2000 Impreza masowa na terenie zamkniętym przy liczbie od 300 do 500 osób Każdorazowo wzrost o 1 100,00 - przy wzroście o kolejne 100 osób powyżej 500 Impreza masowa o podwyższonym ryzyku na otwartej przestrzeni przy liczbie od 300 do 2000 osób Każdorazowo wzrost o 1 000,00 - przy wzroście o kolejne 100 osób powyżej 2000 Impreza masowa o podwyższonym ryzyku na terenie zamkniętym przy liczbie od 200 do 500 osób Każdorazowo wzrost o 1 400,00 - przy wzroście o kolejne 100 osób powyżej 500 Każdorazowo wzrost o 1 250,00 Dziennik Ustaw z 22 grudnia 2003 r. Nr 220 poz. 2179 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW z dnia 17 grudnia 2003 r.w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej organizatorów imprez masowych. 5 000,00 27 500,00 6 250,00 organizacją, np. złe decyzje, błędy w zarządzaniu lub zaniedbania powodujące straty majątkowe. Mogą one być podstawą zarzutu niegospodarności (niekiedy przestępstwo to nazywane jest nadużyciem zaufania), wyłudzenia kredytu lub dotacji, działania na Odpowiedzialność cywilna ma na celu wyrównanie ewentualnej szkody. Czym innym jest odpowiedzialność karna, która ma na celu ukaranie sprawcy, który popełnił przestępstwo. Wyróżnia się przestępstwa pospolite, takie jak kradzież czy przywłaszczenie mienia należącego do organizacji, fałszowanie dokumentów, poświadczenie nieprawdy. Występuje ponadto odpowiedzialność za przestępstwa związane z udziałem w zarządzaniu www.faow.org.pl 14 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich szkodę wierzycieli organizacji czy też przyjęcie łapówki w zamian za zachowanie mogące wyrządzić szkodę organizacji. Należy pamiętać, że odpowiedzialność cywilna i odpowiedzialność karna mają tzw. charakter indywidualny, to znaczy – ponoszą ją tylko te osoby, które doprowadziły do szkody, popełniły przestępstwo lub wykroczenie. Może się zdarzyć, że niektórzy członkowie zarządu lub komisji rewizyjnej będą ponosić odpowiedzialność, a inni nie, gdyż nie brali udziału w podjęciu decyzji, głosowali przeciw, nie wiedzieli o działaniach podejmowanych przez innych członków władz itp. Bezprawne może być także zaniechanie, czyli sytuacja, gdy osoba, która ma obowiązek podjąć pewne działania – nie robi tego (np. zarząd stowarzyszenia nie dopełnił swoich obowiązków i nie wniósł odwołania od niekorzystnego orzeczenia sądu lub nie sprawdził wiarygodności firmy, z którą zawarł umowę itp.). Obowiązek staranności i dbałości o interesy organizacji wynika z faktu uczestniczenia w jej władzach. Za szkodę odpowiada się także, jeżeli zostanie ona wyrządzona nieumyślnie, przez lekkomyślność czy też niedbalstwo. W konsekwencji działalność organizacji może być zachwiana, a nawet zawieszona, gdyż nie będzie warunków do realizacji. Ponadto może być wystawione na szwank dobre imię organizacji, co spowoduje zachwianie jej autorytetu. Członek zarządu może ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą (czyli musi zapłacić odszkodowanie) zarówno, jeżeli jego zachowanie było umyślne (chciał się zachować w sposób wyrządzający szkodę organizacji), jak i wtedy gdy szkoda jest wynikiem jego zaniedbania, braku należytej staranności. Wina umyślna jest wtedy, gdy sprawca przewidywał możliwość wyrządzenia szkody i mimo to podjął działanie lub też nie podjął działania, do którego był zobowiązany. W takiej sytuacji sprawca albo chciał wyrządzić szkodę albo godził się na nią. Wina nieumyślna zachodzi w wyniku niezachowania należytej staranności. Sprawca nie chce i nie godzi się na wyrządzenie szkody, ale ją wyrządza poprzez swoje nieostrożne, niestaranne zachowanie. Warto zatem przyjrzeć się formalnej stronie prowadzenia działalności bez względu na spontaniczność i wyższość szlachetnych celów, oraz przygotowania czy wiedzy liderów organizacji. Pozwoli to na ocenę funkcjonowania organizacji nie tylko pod względem merytorycznym, ale i formalnym zapewniającym przejrzystość i bezpieczeństwo działań. To bezpieczeństwo nie dotyczy tylko uczciwości władz, ale także zabezpieczenia osób biorących udział w realizacji programu organizacji, oraz rzeczy materialnych, które są we władaniu czy własnością organizacji. Zapewnienie bezpieczeństwa to przede wszystkim uświadomienie czy określenie ryzyk, jakie zagrażają w codziennej działalności www.faow.org.pl 15 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich organizacji i oddanie ich chociażby w części ubezpieczycielowi w zamian za poniesiony, uzasadniony koszt, jakim jest składka ubezpieczeniowa. E. Wojciechowska-Lipka www.agrobroker.pl Anna Łubek, Dariusz Dąbek Zaczęło się na Łysej Górze Przedstawiamy Lokalną Grupę Działania – „Wokół Łysej Góry” LGD Wokół Łysej Góry powstało w wyniku realizacji projektu „Na nas nie ma mocnych – partnerstwo dla rozwoju obszarów wiejskich w sercu Gór Świętokrzyskich”, realizowanego przez Związek Gmin Gór Świętokrzyskich ze środków Programu Pilotażowego "LEADER+" - Schemat I. LGD przybrała formę prawną stowarzyszenia i ma siedzibę w Bielinach, w województwie świętokrzyskim. Założyciele organizacji uznali, że gminy objęte jej działaniem są do siebie niezwykle podobne. Posiadają zbliżone położenie, warunki klimatyczne, przyrodnicze i kulturowe, a spaja je góra Święty Krzyż, nazywana dawniej Łysą Górą. Miejsce to związane jest z początkiem osadnictwa i chrześcijaństwa na ziemiach polskich (obecnie znajduje się tam Sanktuarium Relikwii Krzyża Świętego prowadzone przez Ojców Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej). Ponadto nazwa Stowarzyszenia „Wokół Łysej Góry” została tak dobrana, by możliwe było objęcie działaniem LGD większej ilości gmin położonych wokół Łysej Góry – góry – symbolu Gór Świętokrzyskich. Logo Stowarzyszenia odwołuje się do krzyża benedyktyńskiego (pierwsi misjonarze na Świętym Krzyżu), który znajduje się w herbie Województwa Świętokrzyskiego, i z którym mogą identyfikować się wszystkie gminy regionu. Ponadto logo przedstawia widok pasma łysogórskiego mającego również wymiar symboliczny. Partnerstwo stworzyły trzy gminy: Bieliny, Bodzentyn i Masłów. Sukces www.faow.org.pl 16 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich i ambitne plany LGD Wokół Łysej Góry wpływają zachęcająco na sąsiednie gminy, które są zainteresowane wstąpieniem do LGD. Obecnie wolę przynależności do Stowarzyszenia wyraziły też gminy Łączna, Górno, Wąchock. Aktualnie LGD obejmuje powierzchnię około 560 km². i zamieszkuje ją około 57 tysięcy osób. Poniższa mapa pokazuje granice administracyjne gmin wchodzących w skład LGD Wokół Łysej Góry. Charakterystyka Gmin objętych działaniem LGD Gmina Bieliny oddalona jest 23 km na wschód od stolicy Województwa Świętokrzyskiego – Kielc. Ponad 60% jej powierzchni znajduje się w granicach Świętokrzyskiego Parku Narodowego i jego otuliny, czyli przygranicznej strefy ochronnej, co zapewnia zachowanie pierwotnego charakteru gminy rolniczej i dobrego stanu przyrody w gminie Bieliny. Reszta, czyli część południowa, to fragment Cisowsko Orłowińskiego Parku Krajobrazowego. Gmina Bieliny jest gminą o charakterze wiejskim, gdzie dominującą funkcją gospodarczą jest rolnictwo, a uprawą truskawka (aktualnie rozpoczął się proces rejestracji truskawki bielińskiej jako produktu regionalnego). Gmina Bieliny zajmuje powierzchnię 88 km². W gminie zamieszkuje około 10 tys. osób. W strukturze użytkowania ziemi dominują użytki rolne stanowiące 64% powierzchni gminy oraz lasy - 30%. LGD Wokół Łysej Góry podczas wizyty studyjnej w Danii. Jest to jedno z działań projektu realizowanego w ramach Schematu II. www.faow.org.pl 17 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich Gmina Bodzentyn liczy blisko 12 tys. mieszkańców i obejmuje obszar o pow. 161 km2, w tym aż 73,18 km2 zajmują lasy należące do Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Park położony jest w centralnej części Gór Świętokrzyskich i obejmuje najwyższe ich pasmo - Łysogóry, z najwyższymi szczytami: Łysicą (612 m n.p.m.) i Łysą Górą – Świętym Krzyżem (593 m n.p.m.). O wartości Parku decydują walory przyrodnicze i krajobrazowe, a także zabytki historyczne. Park jest ostoją dla 69 rzadkich gatunków roślin oraz kilkuset gatunków zwierząt. Występują one przede wszystkim na obszarach ochrony ścisłej: "Łysica", "Czarny Las", "Mokry Bór". Uroki tej ziemi opisywał w swoich pracach Stefan Żeromski, pisząc o „świętości Puszczy Jodłowej”. Gmina Górno położona jest u podnóża Gór Świętokrzyskich, w odległości około 15 km na wschód od Kielc, w otulinie Świętokrzyskiego Parku Narodowego. To wymarzone miejsce dla rowerzystów, którzy często zapuszczają się w te rejony. Gmina to dobra baza wypadowa do zwiedzania całego województwa. Sama również oferuje sporo atrakcji. Kielczan (i nie tylko) przyciąga znajdujący się tuż za granicami miasta zbudowany na miejscu dawnego zbiornika (którego woda dostarczała energii urządzeniom huty) zalew w Cedzynie, zajmujący powierzchnię 65 ha. To raj dla amatorów kąpieli, żeglarstwa i wędkowania. Gmina Górno to trzynaście sołectw, które zajmują powierzchnię 83,3 km². 65,03 km2 tej powierzchni - co stanowi 78,2% ogółu - zajmują www.faow.org.pl 18 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich użytki rolne. Gminę zamieszkuje ok. 13 tys. osób. Gmina Łączna położona jest w południowej części powiatu skarżyskiego, obejmuje Pasmo Klonowskie Gór Świętokrzyskich. Zajmuje obszar o urozmaiconej rzeźbie terenu z dużym udziałem lasów - 57,7 %. Uroki tej ziemi opisywał w swoich pracach Stefan Żeromski np. w „Echach Leśnych”. Najważniejszymi bogactwami naturalnymi gminy są piaskowce kwarcytowe i lasy. Występuje tutaj jedyne w kraju złoże kopaliny krzemionkowej. Rozdrobnione rolnictwo, o przeciętnym areale nieprzekraczającym 2,7 ha, nie sprzyja intensywnej produkcji rolnej. Gmina licząca ok. 5,3 tys. mieszkańców obejmuje obszar 62 km². Gmina Masłów, ze względu na swoje unikalne położenie oraz przyjętą strategię rozwoju, jest gminą szczególnie otwartą dla turystów. Atrakcyjne położenie gminy powoduje, że jest ona naturalnym zapleczem rekreacyjnym dla Kielc, ale także dla mieszkańców Warszawy, Łodzi i Śląska. Łącznie gmina posiada ponad 400 miejsc noclegowych. Funkcjonują tu schroniska, pensjonaty i domy wczasowe. Gmina jest prawdziwym rajem dla fanów narciarstwa, amatorów sportów wodnych, rowerowych i lotniczych. Gmina zajmuje powierzchnię 86 km², a zamieszkuje ją około 9,7 tys. mieszkańców. Gmina Wąchock położona jest w północno-wschodniej części województwa świętokrzyskiego, a w zachodniej części powiatu starachowickiego. Zajmuje powierzchnię 82 km² i zamieszkuje ją 7 tys. mieszkańców. Miasto i gmina Wąchock leży w strefie atrakcyjnych krajobrazów, co stwarza doskonałe warunki do rozwoju turystyki. Prawdziwym bogactwem gminy są lasy i grunty leśne, które stanowią aż 64% jej obszaru i obejmują najbardziej urokliwe tereny Puszczy Świętokrzyskiej, Sieradowickiego Parku Krajobrazowego. Miasto jest niewątpliwą atrakcją turystyczną ze względu na popularne dowcipy o Wąchocku. Znajduje się tam również m.in. pomnik Sołtysa znanego z ogólnopolskich dowcipów. Atrakcją turystyczną jest coroczny Turniej Sołtysów. LGD Wokół Łysej Góry opiera swoje działanie na Zintegrowanej Strategii Obszarów Wiejskich, w której za priorytet rozwoju uznano wykorzystanie walorów naturalnych i kulturowych wokółysogórskiej ziemi. W lipcu br. przystąpiła do prac nad aktualizacją dokumentu Z wizytą u Zbója Kaka – jeden z punktów podczas gry terenowej w „Krainie Legend Świętokrzyskich” www.faow.org.pl 19 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich i przygotowaniem Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2007-2013. Rozwijanie produktów, takich jak np. „Kraina Legend Świętokrzyskich” (ożywienie legend świętokrzyskich dla turystów poprzez gry terenowe, wioskę słowiańską z XII w.), „Szklany Dom – Centrum Edukacyjne”, to kluczowe zadania w przyjętej Strategii dla gmin leżących wokół najwyższych pasm Gór Świętokrzyskich. Koncepcja, wdrażanie i promocja wysokiej jakości zintegrowanych produktów turystycznych kreować będzie wizerunek „Źródliska Mocy” chętnie odwiedzanego przez turystów krajowych i zagranicznych. Misją LGD - Wokół Łysej Góry jest tworzenie i wdrażanie wysokiej jakości, unikatowych produktów turystycznych przy zachowaniu zasad zrównoważonego rozwoju, a przez co pobudzenie rozwoju gmin objętych działaniem LGD i poprawa jakości życia mieszkańców na terenach objętych działaniem LGD. Szkolenie etnograficzne „Świętokrzyskie, jakie cudne”… W LGD Wokół Łysej Góry doskonale się rozumie, że współczesne standardy rynku usług turystycznych w Polsce i na świecie wymagają, by oferowane produkty były „żywe”, dynamiczne, unikatowe. Stąd też tak dużo w jej działalności odwołań do „ducha” świętokrzyskiej ziemi i interaktywnego udziału turystów w oferowanych im atrakcjach (np. w grach terenowych). Działania LGD zmierzają także do wzmocnienia zasobów ludzkich zajmujących się obsługą turystów w Gminach objętych jej działaniem. LEADER w Górach Świętokrzyskich rośnie w siłę Obecnie Lokalna Grupa Działania realizuje projekt „Wokół Łysej Góry - Partnerstwo konkretów i działań w akcji. Realizacja Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich Etap I” w ramach SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich” – Działanie 2.7. „Pilotażowy Programy Leader +” Schemat II. Projekt jest realizowany od marca 2007 r. na podstawie umowy o dofinansowanie L/02/081/2006. Całkowita wartość projektu wynosi 645.950 złotych. W ramach projektu uruchomione zostały 3 biura lokalnych LGD, które pełnią jednocześnie funkcję punktów informacji turystycznej, punktów konsultacyjno-doradczych dla przedsiębiorców. Zorganizowano kurs etnograficzny: "Świętokrzyskie - jakie cudne...", Kurs agroturystyczny, Kurs "Tworzenie produktu www.faow.org.pl 20 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich turystycznego", a także kurs dla animatorów lokalnych podnoszący kwalifikacje i wiedzę aktywnych członków LGD w zakresie animacji lokalnej społeczności. W maju LGD gościło u "Leader+ Vest Sjaelland" w Danii. Wizyta studyjna miała na celu wymianę doświadczeń z LGD, która ma podobny profil działalności. W latach 2007-2013 stawiać będzie na wykorzystanie zasobów naturalnych i kulturowych. Realizowane są tam także projekty dotyczące zachowania dziedzictwa kulturowego (wioska wikingów, Muzem „Państwo Słońca” w Odsherred), ekologii (Szkoły Natury) czy przedsiębiorczości wśród młodzieży. Najciekawszymi punktami wyjazdu były wizyty w Szkołach Natury oraz w Wiosce Średniowiecznej. Było to o tyle ważne i ciekawe doświadczenie, ponieważ kolejnym działaniem w projekcie jest opracowanie 3 dokumentacji nowych obiektów infrastruktury turystycznej i wdrożenia produktów turystycznych (Szklany Dom Dworek S. Żeromskiego w Ciekotach, Wioska Słowiańska w Hucie Szklanej w gminie Bieliny i produkty "Urlop z adrenaliną" i "Edukacja w terenie" – zagospodarowanie terenu wokół zbiornika wodnego w Wilkowie i ożywienie ruin zamku w Bodzentynie w gminie Bodzentyn). We współpracy w gminami LGD zorganizowało trzy najważniejsze lokalne imprezy kulturalne: Dzień Świętokrzyskiej Truskawki, Dni Bodzentyna i Biesiadę Masłowską. Członkowie Stowarzyszenia dążą do realizacji innych działań mających na celu zachowanie świętokrzyskiego „dziedzictwa kulturowego”, np. poprzez stworzenie we współpracy z Akademią Świętokrzyską profesjonalnego kursu gwary świętokrzyskiej ze specjalnie przygotowanym na ten cel podręcznikiem. Uruchomione zostały również ruchome punkty konsultacyjnodoradcze, gdzie przedsiębiorcy mogą skorzystać z konsultacji i porad indywidualnych, zwłaszcza Widok na Wioskę Średniowieczną. w zakresie pozyskania środków na rozwój ze źródeł funduszy strukturalnych UE. Pod koniec maja br. w Ośrodku Wypoczynkowym „Ameliówka” w gminie Masłów LGD zorganizowała otwartą konferencję poświęconą pozyskiwaniu ww. środków przez samorządy, przedsiębiorców, rolników i organizacje społeczne funkcjonujące na świętokrzyskiej wsi. W konferencji wzięło udział www.faow.org.pl 21 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich ponad 120 osób. Bardzo ważnym elementem działalności LGD jest promocja regionu i jego produktów, atrakcji turystycznych. W październiku LGD będzie promować się na Międzynarodowych Targach Turystycznych "Tour-Salon" 2007 w Poznaniu. Przygotowała już wiele tysięcy egzemplarzy atrakcyjnych wizualnie i ciekawych merytorycznie materiałów promocyjnych. Dla LGD Wokół Łysej Góry ważne jest rozsądne współdziałanie z innymi LGD z regionu, kraju i Europy. LGD Wokół Łysej Góry jest członkiem sieci ELARD. Nawiązała współpracę z duńską LGD z Zachodniej Zelandii. Aktywnie przyczynia się do integracji i współdziałania świętokrzyskich LGD, np. poprzez organizację w lipcu br. w Bielinach i Kakoninie I Zlotu LGD województwa świętokrzyskiego. Organizację tej imprezy wsparł finansowo Zarząd Województwa Świętokrzyskiego. W tej LGD mocno się podkreśla, że podejście LEADER wymaga wzniesienia się ponad partykularne interesy, a w tym wypadku poszczególnych lokalnych grup działania. Wymiana doświadczeń, przenoszenie dobrych praktyk, wspólne przedsięwzięcia muszą być istotnymi elementami pracy na rzecz rozwoju lokalnych społeczności. A. Łubek i D. Dąbek Dane kontaktowe: Kierownik projektu: Dariusz Dąbek (tel. 609-679-093) Siedziba Stowarzyszenia „Lokalna Grupa Działania – Wokół Łysej Góry”, Biuro Zarządu i Projektu w Bielinach ul. Partyzantów 17, 26-004 Bieliny, tel.: (041) 30 25 094 w. 206; tel./fax: (041) 30 26 107, e-mail: [email protected]; [email protected];[email protected] Biuro Projektu w Bodzentynie ul. Suchedniowska 3, 26-010 Bodzentyn, tel.: (041) 311 55 11; fax: (041) 311 51 14, e-mail: [email protected] Biuro Projektu w Masłowie Masłów I, ul. Ks. Józefa Marszałka 30, 26-001 Masłów, tel./fax: (041) 311 08 13, e-mail: [email protected] www.faow.org.pl 22 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich P PR RO OJJE EK KT TY YW WS SP PIIE ER RA AN NE EP PR RZ ZE EZ ZF FA AO OW W Witold Pycior Szkolenie „Forum wiejskich organizacji z mikroregionu góry Cegrowa” Stowarzyszenie Regionalny Instytut Ekorozwoju Terenów Wiejskich (RIETW) było realizatorem jednodniowego szkolenia adresowanego do wiejskich organizacji pozarządowych. Szkolenie było przeprowadzone w ramach projektu FAOW ze środków dotacji uzyskanej od Fundacji na Rzecz Rozwoju Wsi „Wieś Polska 2000” im M. Rataja w ramach Programu Wspierania Inicjatyw Obywatelskich na Rzecz Wsi i Terenów Wiejskich ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej. Jako miejsce realizacji szkolenia wybrana została wieś Rogi w województwie Podkarpackim w powiecie krośnieńskim. Wybór ten nie był przypadkowy bowiem społeczność tej miejscowości należy do wyróżniających się pod względem zaangażowania społecznego swoich mieszkańców. Szczególnie odnosi się to do Stowarzyszenia Miłośników Wsi Rogi, które ma na swym koncie liczne udane przedsięwzięcia kulturalne i rozwojowe. Oprócz wspierania lokalnego zespołu folklorystycznego, ochrony lokalnych obiektów dziedzictwa kulturalnego, stowarzyszenie to prowadzi działalność wydawniczą oraz organizuje życie kulturalne mieszkańców tej niewielkiej miejscowości. Do udziału w szkoleniu wytypowano organizacje z terenu gmin Dukla, Iwonicz Zdrój, Chorkówka oraz Miejsce Piastowe. Gminy te położone w południowej części województwa podkarpackiego oprócz pobliskiego położenia łączy również więź kulturowa, co było jednym z kryteriów, jakie postawiono w procesie rekrutacji. Nabór uczestników prowadzony był w lipcu i sierpniu 2007. Sprawne przeprowadzenie tego procesu możliwe było dzięki współpracy z przedstawicielami zarządów wyżej wymienionych gmin. Wójtowie i burmistrzowie tych jednostek samorządowych byli bardzo zainteresowani przedsięwzięciem związanym z integrowaniem i rozwojem działających na ich terenie organizacji pozarządowych, co bardzo korzystnie wpłynęło na sprawną organizację przedsięwzięcia, jak również osiągnięcie oczekiwanej frekwencji. Pozytywny stosunek władz lokalnych do przedsięwzięcia ujawnił się już podczas spotkania roboczego podczas przygotowań do organizacji www.faow.org.pl 23 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich szkolenia w tym terenie. W sali Domu Ludowego w Rogach udało się zgromadzić 50 uczestników reprezentujących środowisko aktywnych osób z ww. terenu. Wśród obecnych byli również przedstawiciele Zarządów wszystkich czterech gmin w osobach wójtów i burmistrzów lub ich zastępców. Wszyscy uczestnicy otrzymali przygotowane na potrzeby szkolenia teczki zawierające materiały szkoleniowe oraz typowy zestaw konferencyjny. Tytuł szkolenia brzmiał „Forum wiejskich organizacji pozarządowych mikroregionu Góry Cegrowa”. Takie sformułowanie tytułu miało na celu podkreślenie otwartego i bazującego na interaktywnym uczestnictwie charakteru przedsięwzięcia. Program szkolenia został opracowany na podstawie analizy potrzeb przeprowadzonej przez RIETW, opinii wójtów i burmistrzów wyrażonych podczas spotkania przygotowawczego, a przede wszystkim na podstawie opublikowanych przez FAOW wyników badania potrzeb organizacji wiejskich. Ostatecznie ustalono, że tematyka szkoleń obejmie następujące zagadnienia: • • • • zasady budowania i rozwijania partnerstw lokalnych źródła finansowania wiejskich inicjatyw na rzecz rozwoju genezę oraz istotę podejścia typu LEADER zasady funkcjonowania Lokalnych Grup Działania Wykładowcami podczas szkolenia realizowanego 25 sierpnia 2007 roku byli: Piotr Słaby – trener, a jednocześnie prezes Przemyskiej Agencji Rozwoju Regionalnego SA. Rafał Serafin – Dyrektor Fundacji „Partnerstwo dla Środowiska” Katarzyna Lenik – Animator w Regionalnym Ośrodku Europejskiego Funduszu Społecznego w Krośnie Witold Pycior – prezes RIETW, a jednocześnie wiceprezes Tarnobrzeskiej Agencji Rozwoju Regionalnego SA. Ze względu na ożywione dyskusje oraz pojawienie się inicjatywy działań zmierzających do utworzenia w mikroregionie Lokalnej Grupy Działania, konieczne było wydłużenie czasu trwania spotkania dla większości uczestników szkolenia poza programową godzinę 19. Szkolenie było prowadzone w większości metodą wykładową – ale z dopuszczeniem dyskusji bieżącej omawianych zagadnień, z której to możliwości uczestnicy chętne korzystali co znakomicie www.faow.org.pl 24 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich uatrakcyjniło formę szkolenia, a przede wszystkim poszerzyło je o interesujące uczestników aspekty zagadnień. Najbardziej interesujące dyskusje pojawiły się podczas końcowej części szkolenia poświęconej istocie i zasadom funkcjonowania lokalnych grup działań. Atmosfera oraz zaangażowanie podczas tej dyskusji doprowadziły do podjęcia przez uczestniczących decyzji o zainicjowaniu w najbliższej przyszłości LGD obejmującej tereny gmin, których liderzy uczestniczyli w szkoleniu. Podjęto decyzję, że za miesiąc w ramach środków własnych zostanie zorganizowane Zebranie Założycielskie LGD w miejscowości Chyrowa (gmina Iwonicz Zdrój). W międzyczasie przygotowane zostaną wszystkie niezbędne projekty dokumentów (statut, protokoły), które poddane zostaną dyskusji i demokratycznemu głosowaniu. Oczekuje się, że podczas tego spotkania wyłoniony zostanie Komitet Założycielski, który przejmie na siebie doprowadzenie do zarejestrowania LGD i zwołania pierwszego walnego zgromadzenia członków. Uzgodniono, że na spotkanie założycielskie zostaną zaproszone osoby reprezentujące środowiska organizacji pozarządowych, małego biznesu oraz samorządów ze wszystkich czterech gmin. Zaproponowano też, że inicjatywa będzie otwarta na przyłączenie kolejnych samorządów do udziału w procesie powoływania LGD. Czynnikiem integrującym i określającym tożsamość przyszłej grupy jest kulturowe przywiązanie do dominującej nad całym terenem góry Cegrowa. Witold Pycior Ewa Szymańska Spotkanie szkoleniowo-informacyjne „Jak skutecznie działać na rzecz rozwoju lokalnego, wykorzystując podejście Leader? W dniu 2 sierpnia 2007 r. w Pomorskim Ośrodku Doradztwa Rolniczego - Oddział w Starym Polu odbyło się szkolenie pt. „Jak skutecznie działać na rzecz rozwoju lokalnego, wykorzystując podejście Leader?” Szkolenie to zorganizowane zostało także dzięki wsparciu finansowemu Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich, ze środków grantu otrzymanego przez FAOW z Fundacji na Rzecz Rozwoju Wsi „Polska Wieś 2000” im. Macieja www.faow.org.pl 25 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich W szkoleniu uczestniczyły 103 osoby, pochodzące z terenu powiatów: malborskiego i sztumskiego, z terenu działania LGD „Łączy nas Kanał Elbląski”, z gmin: Milejewo, Młynary i Tolkmicko, oraz Gminy Pasłęk, które to gminy także przygotowują się do wdrożenia Programu Leader. W spotkaniu wzięli udział także przedstawiciele sąsiedniego powiatu nowodworskiego oraz LGD „Wstęga Kociewia”. Rataja w ramach Programu Wspierania Inicjatyw Obywatelskich na Rzecz Wsi i Terenów Wiejskich ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej. Organizatorem spotkania był PODR Oddział w Starym Polu w partnerstwie z: • „Stowarzyszeniem Łączy Nas Kanał Elbląski Lokalna Grupa Działania w Elblągu”, • Urzędem Gminy Lichnowy koordynującym prace związane z wdrożeniem Programu Leader na terenie powiatu malborskiego, • Urzędem Miasta i Gminy Dzierzgoń, koordynującym przygotowania w powiecie sztumskim. Uczestnicy szkolenia uzyskali praktyczne informacje nt. istoty podejścia Leader oraz planowanych kryteriów, według których oceniane będą LGD oraz opracowane przez nie Lokalne Strategie Rozwoju w nowym okresie programowania. Umożliwi im to dobre przygotowanie się udziału w Programie. Szkolenie było także okazją do spotkania się osób, wywodzących się z różnych środowisk (samorządy lokalne, instytucje działające na obszarach wiejskich, doradcy, organizacje pozarządowe, grupy nieformalne, liderzy wiejscy), zaangażowanych we wdrażanie Leadera. Mogli oni wymienić doświadczenia i nawiązać nowe kontakty, które ułatwią działanie w przyszłości. Szkolenie zostało zorganizowane aby wspomóc działania przygotowujące do Leader’a, tzn. prace związane z powołaniem Lokalnych Grup Działania oraz opracowaniem Lokalnych Strategii Rozwoju, co w przyszłości umożliwi skorzystanie ze środków programu Leader. www.faow.org.pl 26 biuletyn forum aktywizacji obszarów wiejskich 27 Program spotkania w Starym Polu: Godzina Temat Prowadzący Przywitanie uczestników. Organizatorzy, 10.00 – 10.15 Informacje nt. przygotowań do wdrożenia LGD „Łączy nas Kanał Elbląski”, programu Leader. Gmina Dzierzgoń, Gmina Lichnowy Co to jest podejście Leader i jakie korzyści 10.15 – 11.00 wynikają z jego wdrożenia? Adam Futymski Jak zbudować 11.00 – 11.45 Leader? trwałe partnerstwo typu Adam Futymski 11.45 – 12.00 Przerwa 12.00 – 12.45 – 13.30 – 13.45 – 14.30 – 15.15 – Stanisława Pańczuk – Jak zbudować trwałe partnerstwo typu Stowarzyszeniem Łączy Nas Kanał 12.45 Leader – przykład LGD Kanału Elbląskiego Elbląski Lokalna Grupa Działania w Elblągu 13.30 Jak opracować Lokalną Strategię Rozwoju? Adam Futymski 13.45 Przerwa Informacja nt. działalności Forum Przedstawiciel FAOW 14.30 Aktywizacji Obszarów Wiejskich oraz o Urszula Budzich-Szukała projekcie EFRWP Automotywacja i motywacja grupy do 15.15 Joanna Strzelecka – psycholog działania 16.00 Budowanie wizerunku LGD i obszaru LGD Joanna Strzelecka – psycholog Ewa Szymańska Wydawanie Biuletynu FAOW jest możliwe dzięki dofinansowaniu przez Fundację na Rzecz Rozwoju Wsi „Polska Wieś 2000” im. Macieja Rataja w ramach projektu „Działania oświatowo- informacyjne adresowane do organizacji wiejskich” finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Wsi Polskiej. Biuletyn FAOW e-mail: [email protected] redakcja: Anna Mozer-Margol [email protected] www.faow.org.pl
