otwórz

TEMAT: DZIEJE STAROśYTNEJ SPARTY. WOJNA PELOPONESKA.
Sparta leŜy w południowej Grecji, w południowej części półwyspu Peloponez, w krainie,
która nazywała się Lakonia.
1. SPOŁECZEŃSTWO SPARTY.
•
•
Państwo spartańskie powstało w wyniku podboju.
W rezultacie wytworzyły się dwie grupy społeczne.
Spartanie
- to najeźdźcy, którzy podbili Spartę.
- zagarnęli dla siebie najlepszą ziemię, którą
uprawiała miejscowa ludność podbita.
- Spartanie obawiali się buntu poddanych,
dlatego zabijali tych, których uznali za
najbardziej niebezpiecznych.
Heloci
- to ludność podbita przez Spartan.
- Heloci byli traktowani jak niewolnicy (z
tym, Ŝe nie moŜna ich było sprzedawać).
- za przechowywanie broni, oraz za
przebywanie po za domem po zachodzie
słońca, Helotom groziła śmierć.
2. USTRÓJ POLITYCZNY SPARTY.
•
•
•
•
•
Na czele Sparty i jej armii stali dwaj królowie.
Rzeczywista władza naleŜała do Rady Starszych i Rady Urzędników.
Istniało w Sparcie Zgromadzenie Ludowe, ale nie odgrywało ono znaczącej roli (w
trakcie głosowania obywatele okrzykami wyraŜali swój stosunek do propozycji).
Królowie i Rada Starszych mogli uchylić uchwałę Zgromadzenia Ludowego, jeśli
uznali ją za sprzeczną z interesem państwa.
Zdyscyplinowani Spartanie głosowali najczęściej zgodnie z wolą przywódców.
3. WYCHOWANIE SPARTAŃSKIE.
A) Wychowanie chłopców – Spartiatów miało na celu uczynienie z nich wzorowych
Ŝołnierzy.
B) Dzieci, niemowlęta chore, słabe nie były wychowywane, porzucano je w górach, na
śmietnikach.
C) W wieku 7 lat chłopiec zabierany był z rodzinnego domu, zajmowali się nim
wychowawcy państwowi.
D) Szkoła spartańska główny nacisk kładła na wychowanie fizyczne, niezbędne dla
przyszłego Ŝołnierza. WaŜną rolę odgrywały:
• Gimnastyka.
• Władanie bronią.
• Zwroty w szeregu.
• Lojalność i posłuszeństwo wobec przełoŜonych.
• Wytrzymałość i odporność na ból i chłód (dzieci chodziły boso, lekko odziane, sypiały na
twardym legowisku z trzciny, były karmione skromnie. Co roku otrzymywali chłostę,
która miała być próbą wytrzymałości. Podczas bicia nie wolno było jęknąć, ani skrzywić
się z bólu).
E) Wychowaniem dziewcząt kierowało państwo. DuŜy nacisk kładziono na:
•
•
Miłość do ojczyzny.
Zdrowie fizyczne i moralne.
4. WOJNA PELOPONESKA (431 – 404 PNE).
Przyczyny
- Sparta przy pomocy silne
armii podbijała państwa
leŜące na Półwyspie
Peloponeskim.
- Sparta od podbitych
państw nie Ŝądała danin,
tylko pomocy militarnej w
czasie wojny.
- Wzrost znaczenia Sparty
niepokoił Ateny.
- rywalizacja Aten i Sparty
o wpływy w państwach –
miastach greckich.
- Sprzeczności Aten i Sparty
nie udało się rozwiązać drogą
pokojową.
Przebieg
- Ateny przy pomocy silnej
floty prowadziły wojnę na
morzu.
- Sparta przy pomocy silnej
armii lądowej prowadziła
wojnę wyniszczającą
(niszczono pola uprawne i
wsie przeciwnika)
- pomocy finansowej udzielił
Sparcie król Persji, który
chciał upadku Aten.
- flota ateńska została
zniszczona.
Skutki
- wzrost znaczenia Sparty
wśród państw – miast
greckich.
- Ateńczycy musieli zburzyć
fortyfikacje, oraz rozwiązać
Związek Morski, (który
skupiał państwa – miasta
związane z Atenami
sojuszem przeciwko Persji).
- państwa – miasta ogarnął
kryzys, który doprowadził do
upadku znaczenia Grecji.
- Długie zmagania osłabiły
Ateny, Spartę, oraz ich
sojuszników.
5. LITEATURA.
1. Dowiat Jerzy, Historia dla klasy 1 liceum ogólnokształcącego, Warszawa, WSiP, 1981.
2. Koziróg Bernard, StaroŜytna Grecja. Historia, filozofia, religia, Podkowa Leśna, Signa
Temporis, 2004.
3. Kumaniecki Kazimierz, Historia kultury staroŜytnej Grecji i Rzymu, Warszawa, PWN,
1998.
4. Martin Thomas R., StaroŜytna Grecja. Od czasów najdawniejszych do okresu
hellenistycznego, Warszawa, Prószyński i S-ka, 2004.
5. Stabryła Stanisław, StaroŜytna Grecja, Warszawa, WSiP, 1998.
6. Wipszycka Ewa, Historia. Podręcznik dla klasy I gimnazjum, Warszawa, WSiP, 1999.
7. Wolski Józef, Historia Powszechna. StaroŜytność, Warszawa, PWN, 1998.
Opracował: Artur Słabowski.