Ćwiczenia III - WSL
Transkrypt
Ćwiczenia III - WSL
Zarządzanie Ćwiczenia III Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Motywowanie ● ● Jedna z podstawowych funkcji zarządzania (w klasycznej teorii zarządzania). Motywowanie to oddziaływanie na pracowników w celu poprawy efektywności pracy, kształtowania postaw i zachowań, na których zależy pracodawcy. Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Motywowanie a motywacja ● ● ● Motywowanie – kogoś do zrobienia czegoś. Motywacja – wewnętrzny stan człowieka, pobudzający go do działania. Działania motywacyjne są skuteczne, jeżeli cele, do osiągnięcia których motywują, nie są sprzeczne z interesami jednostki. Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Motywowanie ● Podejścia do motywowania: ● ● ● Behawioralne – zachowanie człowieka przypisuje się czynnikom zewnętrznym Humanistyczne – zachowanie człowieka jest wyrazem jego wewnętrznych potrzeb Poznawcze – o zachowaniu człowieka decydują posiadane przez niego informacje o rzeczywistości (kształtowane przez całe życie) Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Motywowanie ● Podejście do motywowania II: ● ● ● Od strony treści – odpowiada na pytanie „Jakie czynniki motywują ludzi?” Od strony procesu – odpowiada na pytanie „Dlaczego dana osoba zachowała się w ten sposób i jakie są jej odczucia?” Teoria wzmocnienia – wyjaśnianie zachowania uwzględniając znaczenie kar i nagród Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Motywowanie ● Główne koncepcje: ● Hierarchia potrzeb Maslowa ● Koncepcja ERG ● Teoria dwuczynnikowa ● Teoria oczekiwań ● Teoria dążeń ● Teoria sprawiedliwości ● Teoria wzmocnienia ● Teoria „X” i „Y” Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Hierarchia potrzeb A. Maslowa Potrzeba samorealizacji Potrzeba uznania Potrzeba przynależności Potrzeba bezpieczeństwa Potrzeby fizjologiczne Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Hierarchia potrzeb A. Maslowa ● ● ● Potrzeby fizjologiczne – obejmują potrzeby związane z jedzeniem, piciem, snem, zamieszkaniem. Potrzeby bezpieczeństwa – dążenie do ochrony przed „nieszczęściem” (choroba, wypadki). Potrzeby społeczne – związane z potrzebą przynależności, akceptacji, przyjaźni. Wyższa Szkoła Logistyki, Poznań 2008 Hierarchia potrzeb A. Maslowa ● ● Potrzeby uznania – związane z poszukiwaniem prestiżu, szacunku. Potrzeby samorealizacji – związane z potrzebą rozwoju, poznawania nowych rzeczy, realizacją swoich pragnień. Wyższa Szkoła Logistyki, Poznań 2008 Hierarchia potrzeb A. Maslowa ● ● Zasada deficytu – jeśli pracownik jest pewien, że dana potrzeba będzie zaspokojona przez dłuższy czas, przestaje ona odgrywać rolę czynnika motywującego. Zasada rozwoju – najpierw musi być zrealizowana potrzeba niższego rzędu. Wyższa Szkoła Logistyki, Poznań 2008 Koncepcja ERG ● ● ● ● Existence (egzystencja) Relatedness (związki) Growth (rozwój) Egzystencja odpowiada potrzebom fizjologicznym i bezpieczeństwa Związki odpowiadają potrzebom społecznym i szacunku Rozwój odpowiada potrzebie samorealizacji Koncepcja ERG ● ● ● Wg autorów różne potrzeby można realizować niezależnie od siebie, bez trzymania się sztywno kolejności Ludzi może motywować jednocześnie wiele potrzeb Frustracja – regresja – jeżeli nie można zaspokoić jednej potrzeby, człowiek wróci do zaspokajania poprzedniej Dwuczynnikowa teoria motywacji ● ● ● Czynniki higieny – ich brak/ niedobór wywołuje dyskomfort, frustrację. Ich zaspokojenie nie wpływa jednak na poziom satysfakcji. Motywatory – ich brak lub niedobór powoduje frustrację, natomiast wyeliminowanie tego braku prowadzi do wzrostu zadowolenia. Najpierw powinno się zaspokoić czynniki higieny w celu uniknięcia niezadowolenia pracownika. Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Dwuczynnikowa teoria motywacji Czynniki higieny Motywatory Polityka firmy i jakość zarządzania Osiągnięcia Kontrola wykonania Uznanie Relacje z przełożonym Awanse Relacje „w poziomie” Praca „jako taka” Relacje z podwładnymi Możliwość osobistego rozwoju Wynagrodzenia Odpowiedzialność Bezpieczeństwo pracy Życie osobiste Warunki pracy Status Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Model oczekiwań V. Vrooma ● ● Motywacja zależy od dwóch czynników: siły pragnienia i prawdopodobieństwa zaspokojenia tego pragnienia. Skutkiem zachowań człowieka są wyniki, którym można przypisać różną wartość. Wyższa Szkoła Logistyki, Poznań 2008 Model oczekiwań V. Vrooma ● Aby nastąpiło motywowanie, spełnione trzy warunki: muszą być 1. Prawdopodobieństwo osiągnięcia wyniku musi być większe od zera. 2. Musi istnieć poczucie, że określone zachowanie doprowadzi do konkretnego wyniku. 3. Wynik podjętego działania musi przynosić więcej korzyści niż strat. Wyższa Szkoła Logistyki, Poznań 2008 Teoria dążeń ● Ludzie dążą najczęściej do jednego z trzech celów: ● Osiągnięć zawodowych i twórczości ● Władzy ● Dobrych relacji z otoczeniem Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Teoria sprawiedliwości/ niesprawiedliwości ● Motywacja i lojalność wobec organizacji są silniejsze, jeżeli pracownik ma poczucie sprawiedliwego traktowania. ● Odnosi się do sposobu traktowania pracownika w relacji do osiągniętych wyników. Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Teoria wzmocnienia ● Opiera się na teorii, że ludzie skłonni są powtarzać czynności kojarzące się z przyjemnością, a unikają zachowań łączonych z niepowodzeniem. ● Wzmocnienie pozytywne (nagradzanie pozytywnych zachowań) ● Karanie ● Eliminacja (ignorowanie negatywnych zachowań) ● Unikanie (wystrzeganie się zachowań mogących przynieść negatywne konsekwencje) Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Jak zmotywować pracownika do: ● ● ● ● ● Punktualnego przychodzenia do pracy? Zaprzestania opowiadania wulgarnych dowcipów? Używania Internetu jedynie do pracy? Rzucenia zwyczaju picia alkoholu w miejscu pracy? Zmiany stylu ubierania się ze sportowego na bardziej elegancki? Teoria X i Y ● Kierownik X zakłada, że: ● ● ● Ludzie nie lubią pracy i starają się jej w miarę możliwości unikać Należy cały czas kontrolować podwładnych i grozić im karami za nieposłuszeństwo Ludzie nie lubią odpowiedzialności i wolą, by nimi kierowano; nie mają ambicji i przede wszystkim chcą być bezpieczni na swoich posadach Teoria X i Y ● Kierownik Y zakłada, że: ● ● ● ● ● ● Praca jest naturalną częścią życia, a ludzie ją lubią Ludzie mają wewnętrzną motywację do realizacji celów, jeśli są z nimi związani Ludzie przywiązują się do celów proporcjonalnie do osobistych nagród W odpowiednich warunkach ludzie sami dążą do podjęcia odpowiedzialności Ludzie mają naturalną skłonność do nowatorstwa i kreatywności Ludzie nie wykorzystują swoich talentów z braku warunków Strategie motywowania ● ● Upełnomocnienie – proces umożliwiający pracownikom ustalanie własnych celów, podejmowania decyzji i rozwiązywania problemów w zasięgu ich odpowiedzialności i uprawnień. Uczestnictwo – proces udzielania pracownikom głosu przy podejmowaniu decyzji dotyczących ich pracy. Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Czynniki kształtujące system motywowania ● ● ● Strategia – system motywowania musi wspierać realizację celów strategicznych Kultura organizacyjna – dopasowanie do wyznawanych wartości, tradycji Struktura organizacyjna: ● ● Rozproszenie terytorialne przedsiębiorstwa (filie, oddziały) – powiązanie płac, wyników z lokalnymi warunkami Spłaszczenie struktur – zmniejszanie się możliwości awansu pionowego, zwiększanie zakresu obowiązków itp. Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Czynniki kształtujące system motywowania ● Otoczenie ● Sytuacja finansowa ● Faza rozwoju firmy – w różnych okresach cenione są różne cechy, inne są też możliwości finansowe przedsiębiorstwa ● Wielkość przedsiębiorstwa ● Potencjał kadrowy – wykształcenie, kwalifikacje Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Zadania systemów motywacyjnych ● Pozyskiwanie ludzi dla organizacji ● Utrzymanie wartościowych menedżerów i pracowników ● Zapewnienie efektywnej pracy na każdym stanowisku ● Zachęta do kreatywności i wdrażania postępu ● Zachęta do aktywności i przedsiębiorczości ● Zachęta do współpracy i pracy zespołowej ● Zachęta do poszerzania treści pracy i rozwoju ● Zachęta do lojalności i uczciwości Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Motywatory materialne płacowe ● Płaca zasadnicza ● Podwyżki płac ● ● Podwyżki płac związane z awansem lub poszerzeniem treści pracy Premie ● Nagrody ● Bonusy ● ● Udziały/ partycypacja w zyskach Dodatki za pracę w niedziele i święta ● Dodatki stażowe ● Nagrody jubileuszowe ● Dodatki nocne ● ● ● Dodatki za pracę w warunkach szkodliwych, szczególnie uciążliwych i niebezpiecznych Dodatki funkcyjne Dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Motywatory materialne pozapłacowe ● Opcje na akcje ● Akcje firmy ● ● ● ● Obligacje przedsiębiorstwa ● Kształcenie na koszt pracodawcy Pokrywanie kosztów szkoleń i warsztatów, udziału w konferencjach, seminariach i sympozjach ● ● Mieszkania służbowe, pokrywanie kosztów zakwaterowania Samochód służbowy, zwrot kosztów za przejazd samochodem prywatnym Zapewnienie miejsca na parkingu strzeżonym Zwrot kosztów dojazdów do miejsca pracy Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Motywatory materialne pozapłacowe ● Wypoczynek pracownika ● Nagrody rzeczowe ● Dodatkowe urlopy płatne ● Bony towarowe ● Bilety na imprezy kulturalne ● ● ● ● Dodatkowe ubezpieczenia emerytalne i zdrowotne Nieodpłatne przekazywanie pracownikowi do użytkowania komputera itp. poza pracą Preferencyjne zakupy produktów firmy przez pracowników ● Opłaty za korzystanie z obiektów sportowo – rekreacyjnych ● Opieka lekarska ● Wyjazdy i imprezy integracyjne ● Posiłki w pracy Pomoc finansowa Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Motywatory niematerialne ● ● ● ● Możliwość rozwoju zawodowego i ogólnego ● Zaufanie pracodawcy Autonomia, niezależność i swoboda działania, delegowanie uprawnień Celebrowanie osiągnięć pracowników i wyrazy uznania ze strony kadry zarządzającej ● Tytuły i funkcje honorowe ● Dogodny wymiar czasu pracy ● ● ● Sygnowanie pracy własnym nazwiskiem; poszanowanie praw autorskich Dyplomy uznania i listy pochwalne Wywiad lub artykuł w mediach itp. Nazwanie imieniem człowieka instytucji/ ulicy/ obiektu/ sali Wyższa Szkoła Logistyki Mgr Weronika Węgielnik Literatura ● http://www.solarisconsulting.pl/files/McGregor_XY.pdf ● http://www.wiedzainfo.pl/wyklady/119/system_motywacyjny_w_ ● ● ● S. Cyfert, K. Krzakiewicz „Nauka o organizacji”, Wydawnictwo Kreos, Poznań 2009 R. W. Griffin „Podstawy zarządzania organizacjami”, PWN, Warszawa 2005 J. Stoner „Kierowanie”, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2001