Czasy się zmieniły - Zeszyty Komiksowe

Październik 2006
Zeszyty Komiksowe
strona 15
Czasy się zmieniły
Wywiad z Markiem Misiorą
Marek Misiora, autor najkompletniejszego jak dotąd spisu wydanych
w Polsce komiksów i artykułów na ich temat, opowiada o tym wieloletnim
projekcie i powodach jego zakończenia.
J
ak to sięstało, że zain teresow ałeś sięk om ik sem ?
Mare k Misiora: W w ie k u ok . 4 l
at zob aczyłe m , że coś tak ie go pojaw ia się w gaze tach („Miś”, pote m „Św iat Młodych ”)
i stw ie rdziłe m , że podob a m i się tak i środe k w yrazu. Mam zdol
ności pl
astyczne , w ięc m ocno re aguję na grafik ę i um ie jscaw iam
sie b ie b l
isk o granicy m iędzy czyte l
nik ie m a tw órcą k om ik su.
Jak ie m asz w yk ształcen ie /zaw ód ?
Inżynie r m e ch anik (m . in. rysuję rysunk i... te ch niczne ).
Czy praca zaw od ow a pom aga Ci w pracy n ad k om ik sem ?
Nie . K om ik s to w yłącznie h ob b y.
Jak i jest Tw ój „zw iązek ” z k om ik sem ?Czy uw ażasz sięprzed e w szystk im za k olek cjon era, czyteln ik a, fan a jak iejś serii /postaci, ...?
K ol
e jnośćb yłab y tak a: czyte l
nik , tłum acz, h istoryk i um iark ow any k ol
e k cjone r (w ystarcza m i k se ro „b iałych k ruk ów ”)
Jak Tw oje h ob b y trak tują Tw oi zn ajom i, k oled zy z pracy, rod zin a?
R óżnie , al
e najczęście jżyczl
iw ie . W ie dzą o nim i nie raz, k ie dy
w yrzucają prze czytaną gaze tę a je st w nie jodcine k jak ie goś
k om ik su, to go w ydzie rają i dają m nie .
Jak n arod ził siępom ysł stw orzen ia „Bib liografii k om ik sów w yd an ych w
Polsce”?
W czasach , gdy k om ik s nal
e żałdo „b iałych k ruk ów ”, nik t z za-
inte re sow anych nie w ie dział, il
e
go w łaściw ie w ydano i czy m a się
W SZ YSTK O czy te ż je st je szcze
coś do poszuk iw ania. K ie dy się m iało pok aźny zb iór, m ożna b yło om yłk ow o k upić drugi e gze m pl
arz. Najpie rw w ięc zrob iłe m spis posiadanych k om ik sów (na m aszynie do pisania, b o... nie b yło je szcze k om pute rów )i nosiłe m go przy sob ie .
Jak w ygląd ała praca n ad „Bib liografią”?
W jak i sposób zd ob yw ałeś m ateriały i in form acje?
Mare k Misiora
Czasy się zm ie niły. Prze łom l
at 80. i 9 0. przyniósłzw ięk sze nie
l
iczb y w ydaw anych k om ik sów i to k om ik sów w ydaw anych w yłącznie re gional
nie , nie dostępnych i nie znanych w całym k raju.
Na m oje ogłosze nie w gaze tach dl
a k ol
e k cjone rów odpow ie działa grupa osób z całe jPol
sk i. W ysłałe m im m oje ze staw ie nie a oni
przysłal
i uzupe łnie nia w e dług sw oich zb iorów i w ym ie nial
iśm y
się nie znanym i sob ie dotąd k om ik sam i, inform acjam i. Je śl
i jak iś
k om ik s uk azałsię re gional
nie , to tam m ie szk ająca osob a k upow ała i rozsyłała je pozostałym itd. W yje żdżałe m te ż do w ie l
k ich
b ib l
iote k i tam zdob yw ałe m w ie l
e inform acji, szcze gól
nie o k om ik sie w ydanym w gaze tach . Nam ie rzyłe m gaze ty, k tóre druk ow ały prze z l
ata w ie l
e k om ik sów . D o dziś zape w ne je st je szcze
w ie l
e nie spisanych k om ik sów w ydruk ow anych tam sporadycznie .
Ile lat to trw ało?
Grom adze nie danych ?Co najm nie j10 l
at prze d zam k nięcie m
opracow ania w rok u 2000. D o dziś m am zainte re sow anie nie ujętym i w spisie pozycjam i i troch ę się ich znal
azło.
Czy pow stały in n e tego typu opracow an ia?
Nie je st to m ożl
iw e do w yk onania prze z je dną osob ę, a nik t nie
stw orzyłpodob ne jgrupy, zainte re sow ane jtak ą pracą. Były pom ysły, zgłaszały się do m nie osob y, k tóre ch ciały dostać za darm o e fe k t m oje jpracy i m yśl
ały, że zb iją na tym fortunę. K ie dy
doszło do prób zorganizow ania k ontynuacji spisu l
at następnych
i ponie sie nia k osztów z tym zw iązanych , w szystk o upadło. O k om ik sach z k il
k u ostatnich l
at je st dość inform acji w Inte rne cie .
M iałem tu n a m yśli in n e opracow an ia tego typu, k tórych Ty jesteś autorem – przed e w szystk im o spis k om ik sow ej pub licystyk i.
W ydania H PK z rok u 2001 (w yd. 1)i 2003 (w yd. 2).
W szyscy ch cie l
i, ab y H PK [H istoria Pol
sk ie go K om ik su - przyp.
re d.]b yła jak najtańsza (xe ro), dl
ate go spis artyk ułów b yłdodatk ie m do H PK , dodaw anym osob om zainte re sow anym . Pow stał
z b rak u k siąże k o k om ik sie . Artyk uły, naw e t k rytyczne , coś je dnak m ów iły o pol
sk im czy zach odnim k om ik sie .
strona 16
Zeszyty Komiksowe
Inne opracow ania: O prócz spisu k om ik sów m arzyłm i się spis
autorów . Nie ste ty, nigdzie nie dało się zdob yćnote k o autorach
(zdob yłe m k il
k a, k tóre m ów iły o m al
arstw ie i rze źb ie – ani słow a o k om ik sie ). H istorię k om ik su w ięc podzie l
iłe m na 3 ok re sy
i spisałe m nazw isk a autorów . D o k ażde go ok re su w yb rałe m po
k il
k unastu autorów , k tórzy m ie l
i na k oncie co najm nie jtrzy k om ik sy i spisałe m całą ich znaną tw órczość. To je dnak b yło za m ało, w ięc dodałe m po je dne jprób ce , fragm e ncie k om ik su (b e z
zgody autorów )i tak pow stały trzy zinow e ze szyty: „Z nani, nie znani, zapom niani” (nak ład: k il
k anaście e gze m pl
arzy).
Mam w szystk ie głów ne i pob oczne al
b um y „Luck y Luk e ’a” i napisałe m sob ie b roszurę „Le ge nda o Luck y Luk e ’u” zaw ie rającą
b ogato il
ustrow any... spis k om ik sów , k siąże k , fil
m ów , płyt z piose nk am i, gie r i prze dstaw icie l
i w ie l
u tysięcy gadże tów itp. zw iązanych z tą słynną se rią k om ik sow ą.
Czy uczestn iczyłeś w in n ych projek tach k om ik sow ych , n p. projek tach
w yd aw n iczych , organ izow an iu im prez, fan -k lub ach itp.?
Nie ucze stniczyłe m w innych proje k tach . Nie tw orzyłe m ani nie
w ydaw ałe m k om ik sów . Moje opracow anie te ż nie zostało w ydane z pow odu m ałe go zainte re sow ania. O sob y najb ardzie jzainte re sow ane ucze stniczyły w je go stw orze niu. Fak t je go istnie nia
zostałnagłośniony w pe riodyk ach k om ik sow ych . Z rob iłe m k opie dl
a k il
k udzie sięciu osób , głów nie piszących prace dypl
om ow e (w ow ym czasie popul
arny te m at). O il
e opracow anie m dotyczącym al
b um ów i k siąże k inte re sow al
i się w szyscy z nich , to
k om ik se m w gaze tach praw ie nik t.
Pe w ie n antyk w ariusz w ziąłw e rsję sk róconą o k om ik s gaze tow y
i zdołałje szcze prze z Inte rne t rozprow adzićk il
k adzie siąt e gze m pl
arzy, głów nie w instytucjach i pośród osób zainte re sow anych
sze rze jpojętą l
ite raturą.
Jak z perspek tyw y patrzysz n a te opracow an ia?
Podstaw ow ym prob l
e m e m „w ydaw niczym ” b yło m ak sim um
inform acji na m inim um pow ie rzch ni papie ru, m inim al
ne jw ie l
k ości i sze rok ości czcionk a, form a sk onde nsow ane jtab e l
i.
W idziałe m zagraniczne , e ncyk l
ope dyczne opracow ania h istorii
k om ik su św iatow e go czy k om ik su w danym k raju, al
e nam
je szcze do te go dal
e k o.
Jak d uża m usiałab y d ziś b yćerrata d o „Bib liografii”?
K il
k anaście pozycji. D ołączam ją osob om zainte re sow anym do
k ol
e jnych , e w e ntual
nych k se rok opii m oje go opracow ania.
Od 2000 rok u n ie ak tualizujesz „Bib liografii”. D laczego?
Z nów zm ie niły się czasy. O de szl
i m oi w spółpracow nicy. Z pow odu w ysok ie jce ny, gigantyczne jil
ości a k oszm arne jjak ości, prze stal
i się inte re sow aćcałością k om ik su. W k ręgu ich i m oich zainte re sow ań znal
azły się w yłącznie w yb rane se rie , zal
e żnie od upodob ań l
ub w ie k u czyte l
nik a. Pote m znów zm al
ała il
ość w ydaw anych k om ik sów , al
e dob re pozycje w yk ończyła ce na, a m asow ą,
tanią sie czk ę czyta je szcze tyl
k o m łodzie ż, b o nie m a nicze go
inne go do czytania. O w sze m , pojaw ia się k il
k a dob rych pozycji
al
e sk ie row anych pe w nie tyl
k o do k il
k u najb ogatszych l
udzi w
Pol
sce , do k tórych ja się nie zal
iczam , a i k upićje m ożna dosłow nie w k il
k u k sięgarniach w k il
k u najw ięk szych m iastach al
bo
prze z Inte rne t, w ięc jak b y w cal
e ich nie b yło.
Jak ie b yło i jest zain teresow an ie „Bib liografią” w tzw. środ ow isk u
k om ik sow ym ?
Październik 2006
Inne w ydaw nictw a Mark a Misiory.
Częściow o w yże jna to odpow ie działe m , czyl
i praw ie żadne .
Z ainte re sow anie je st racze jdnie m dzisie jszym i pe rspe k tyw am i
na przyszłość.
Jak w ygląd ają Tw oje k on tak ty ze środ ow isk iem ?Czy uczestn iczysz n p.
w k on w en tach ?
Mam k ontak t z nie k tórym i osob am i i pojaw iam się na nie k tórych k onw e ntach . Na k il
k u b yły ze m ną pub l
iczne w yw iady.
Czy pub lik ow ałeś artyk uły w k om ik sow ej prasie?Jeśli tak , to k ied y
i n a jak i tem at?
Je de n w „K rak e rsie ” na te m at k om ik su „Luck y Luk e ”. Je ste m
czyte l
nik ie m , a nie k rytyk ie m i w szk ol
e w ol
ałe m prze dm ioty
ścisłe niż w ypracow ania z język a pol
sk ie go.
Jak ie rod zaje k om ik sów, k tórych autorów i b oh aterów n ajb ard ziej
lub isz?
R odzaje to fantasy, SFi w e ste rn. Boh ate row ie : Luck y Luk e ,
Th orgali Aria. Autorzy zaś to: H . J. Ch m ie l
e w sk i, J. W rób l
ew sk i, J. Ch rista i ob e cnie Le o, autor se rii „Św iaty Al
de b arana”,
i Se gre l
l
e s, autor nie znane jw Pol
sce h iszpańsk ie jse rii „Elm e rce nario”
D laczego w olisz k om ik s fran cusk i od am eryk ańsk iego i m an gi?
Są poje dyncze w yjątk i. K om ik s francusk i je st autorsk i i je st duża db ałość o fab ułę. Um ie jscaw iam go na w yw ażonym środk u.
K om ik s am e ryk ańsk i to je de n k onie c, a m anga – drugi. O b a to
m asów k a, nacisk na il
ość b e z zw racania uw agi na jak ość opow ie ści. W am e ryk ańsk im – dob ra grafik a, al
e głów ny nacisk na
dużo b ijatyk i, a ostatnio na jak najw ięk szą il
ość k rw i. W m andze – na b e zse nsow ne dyw agacje i gadk i-szm atk i praw ie b e z
ak cji i praw ie nie zm ie nny nudny stylgrafik i.
Jak ie są Tw oje b ieżące k om ik sow e projek ty?
Z nów pow ie m „czasy się zm ie niły”. Z czyste go se ntym e ntu
k upuję w ięk szość prac pol
sk ich autorów , natom iast inte re sujące
m nie k om ik sy francusk ojęzyczne , w yłącznie , po niższe jce nie ,
k upuję z drugie jręk i za granicą, czytam i dl
a sie b ie , syna i k il
ku
znajom ych tłum aczę na język pol
sk i. Może k ie dyś napiszę o
w e ste rnie w k om ik sie am e ryk ańsk im i zach odnioe urope jsk im ,
o czym nigdy do nas nie doch odziły żadne w iadom ości, al
e zape w ne b ędzie to racze jrodzaj... spisu niż k rytyczne janal
izy.
D zięk ujęza rozm ow ę.
R ozm aw iał: M ich ał Błażejczyk