Historia jezyka polskiego

SYLLABUS
Lp.
Element
Opis
1
Nazwa
przedmiotu/
modułu
kształcenia
Historia języka polskiego
2
Typ przedmiotu/
modułu
kształcenia
obowiązkowy
3
Instytut
Instytut Nauk Humanistyczno-Społecznych i Turystyki
4
Kod przedmiotu/
modułu
kształcenia
PPWSZ-FP-1-114-s
5
Kierunek,
specjalność,
poziom i profil
kształcenia
Kierunek: filologia polska
specjalność: nauczycielska / dziennikarska
poziom kształcenia: studia pierwszego stopnia
profil kształcenia: praktyczny
6
Forma studiów
stacjonarne
7
Rok studiów,
semestr
Rok I, semestr 1
8
Forma zajęć i
liczba godzin
dydaktycznych
wymagających
bezpośredniego
udziału nauczyciela i studentów
niestacjonarne
Stacjonarne:
Niestacjonarne:
Wykłady – 15 godzin
Punkty ECTS
9
(wg planu
studiów)
1
Nakład pracy studenta – bilans punktów ECTS
Obciążenie studenta
Forma aktywności studenta
Studia stacjonarne
10
Obciążenie studenta na zajęciach
wymagających bezpośredniego
udziału nauczycieli akademickich, w
tym:
Godz.:17
ECTS: 0,3
Studia
niestacjonarne
godz.:
Udział w wykładach (godz.)
15
Udział w ćwiczeniach/ seminariach/
zajęciach praktycznych/ praktykach
zawodowych (godz.)
-
Dodatkowe godziny kontaktowe z
nauczycielem (godz.)
2
Udział w egzaminie (godz.)
-
Obciążenie studenta związane
nauką samodzielną, w tym:
z
Godz.: 25
ECTS: 0,8
godz.:
Godz.: -
ECTS: -
godz.:
Godz.: 42
ECTS: 1
godz.:
Samodzielne studiowanie tematyki
zajęć/ przygotowanie się do ćwiczeń
(godz.)
Przygotowanie
egzaminu (godz.)
do
15
zaliczenia/
-
Wykonanie
prac
zaliczeniowych
(referat, projekt, prezentacja itd.)
(godz.)
Obciążenie studenta w ramach zajęć
związanych z praktycznym
przygotowaniem zawodowym
10
Suma
(obciążenie studenta na zajęciach
wymagających bezpośredniego udziału
nauczycieli akademickich oraz
związane z nauką samodzielną)
11
Nauczyciel
akademicki
odpowiedzialny
Dr Krzysztof Waśkowski
za
przedmiot/
moduł
(egzaminujący)
12
Nauczyciele
akademiccy
prowadzący
przedmiot/
moduł
13
Wymagania
(kompetencje)
wstępne
14
Założenia i cele Celem wykładów jest zapoznanie studentów z szerokim spektrum
przemian polszczyzny we wszystkich jej podsystemach, zapoznanie z
przedmiotu
przyczynami przeobrażeń polskiego systemu językowego w
Dr Krzysztof Waśkowski
Wiedza z gramatyki historycznej i opisowej języka polskiego, jak też
podstawowe informacje z zakresu historii literatury (głównie dla
okresów: średniowiecze, renesans, barok, oświecenie).
poszczególnych okresach rozwojowych (przyczyny zewnątrz- i
wewnątrzjęzykowe) oraz omówienie sposobu funkcjonowania języka w
określonych dobach rozwojowych (od okresu przedpiśmiennego do dziś).
Refleksje planuje się osadzić na szerokim tle historycznym, kulturowym i
społecznym.
Opis efektów kształcenia w zakresie:
Odniesieni
e do
kierunkow
ych
efektów
kształceni
a
Odniesienie
do
obszarowych
kształcenia
WIEDZY
W1
Student zna i rozumie pojęcia związane z K_W01
językoznawstwem diachronicznym. Zna K_W02
również historię dyscypliny oraz głównych K_W03
jej przedstawicieli.
H1P_W01
H1P_W02
H1P_W03
H1P_W02
H1P_W04
H1P_W01
H1P_W02
H1P_W03
H1P_W05
W2
Student zna różne periodyzacje dziejów
języka polskiego, potrafi odnieść je do osi
K_W08
czasu, wie, jakie są charakterystyczne
cechy poszczególnych dób rozwojowych.
H1P_W06
H1P_W07
H1P_W08
H1P_W09
15
Efekty
kształcenia
W3
Student zna czynniki sprawcze ewolucji,
tzn. doskonalenia się polszczyzny w K_W01
określonych dobach rozwojowych.
H1P_W01
H1P_W02
H1P_W03
UMIEJĘTNOŚCI
U1
U2
Student umie omówić zmiany językowe w
określonym tekście; potrafi analizować
materiał leksykologiczny pod kątem K_U01
zmienności
i
stabilności,
potrafi
zgromadzić materiał analityczny.
Student
zna
podstawowe
zabytki
polszczyzny i potrafi scharakteryzować ich
główne cechy językowe.
K_U03
K_U04
H1P_U01
H1P_U09
H1P_U10
H1P_U02
H1P_U03
H1P_U10
H1P_U13
H1P_U03
H1P_U09
H1P_U12
KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH
K1
Student zdaje sobie sprawę z rangi badań K_K03
H1P_K03
diachronicznych
lingwistyce.
K2
16
Treści
kształcenia
17
Stosowane
metody
dydaktyczne
we
współczesnej
Student
zna
wartość
wiedzy
historycznojęzykowej
dla
poczucia K_K05
tożsamości społecznej i narodowej.
H1P_K05
1. Historia języka polskiego jako dziedzina językoznawstwa oraz jej
przedstawiciele (w tym historia języka a gramatyka historyczna);
główne współczesne ośrodki badań nad dziejami języka
polskiego.
2. Metody badań historycznojęzykowych.
3. Pochodzenie języka polskiego oraz periodyzacja jego dziejów.
4. Przyczyny rozwoju polszczyzny w poszczególnych dobach.
5. Rozwój grafii i ortografii.
6. Rola łaciny w polszczyźnie dawnych wieków.
7. Słowniki i źródła do badań dziejów polszczyzny; pierwsze
traktaty gramatyczne, narodziny językoznawstwa.
8. Rozwój polskiego systemu leksykalnego (rola etymologii w
badaniach historycznojęzykowych, dziedzictwo prasłowiańskie,
leksyka staro- średnio- i nowopolska, zapożyczenia).
9. Onomastyka.
10. Frazeologia historyczna.
11. Dialektologia historyczna.
12. Najważniejsze zabytki języka polskiego.
13. Pochodzenie polskiego języka literackiego.
wykład informacyjny, wykład z prezentacją multimedialną
Efekt
Sposób weryfikacji efektów kształcenia
kształcenia
18
19
W1
praca pisemna
Metody weryfikacji W2
efektów kształcenia
W3
(w odniesieniu do
poszczególnych
U1
efektów)
U2
praca pisemna
K1
praca pisemna
K2
praca pisemna
Kryteria oceny
osiągniętych
efektów
kształcenia
praca pisemna
praca pisemna
praca pisemna
dst – student potrafi zgromadzić materiał dotyczący określonego
zagadnienia i umie go sklasyfikować z pomocą wykładowcy, jednak
analizy pod kątem zmienności nie są pogłębione i obciążone błędem. W
minimalnym stopniu posługuje się terminologią lingwistyczną.
dst+ – student potrafi zgromadzić materiał dotyczący określonego
zagadnienia i umie go sklasyfikować pod opieką wykładowcy, próbuje
pogłębiać analizy w oparciu o wiedzę historycznojęzykową. Potrafi
wskazać elementy zmienne i stabilne, lecz w umiarkowanym stopniu
posługuje się terminologią lingwistyczną.
db - student potrafi zgromadzić materiał dotyczący określonego
zagadnienia i umie go sklasyfikować; zauważa elementy zmienne i
stabilne, próbuje wskazać ich uzasadnienie w oparciu o wiedzę
historycznojęzykową. Próbuje odnosić się do tradycji badań
diachronicznych, w umiarkowanym stopniu posługuje się terminologia
lingwistyczną (w tym historycznojęzykową).
db+ - student potrafi samodzielnie zgromadzić materiał dotyczący
określonego zagadnienia i samodzielnie go sklasyfikować. Bezbłędnie
wskazuje elementy zmienne i stabilne, próbuje wskazać przyczyny
zaobserwowanych zjawisk. Potrafi wybrać metodę analizy materiału.
Opiera się na wiedzy historycznojęzykowej, dość sprawnie posługuje się
terminologią dyscypliny.
bdb - student potrafi samodzielnie zgromadzić materiał dotyczący
określonego zagadnienia i samodzielnie go sklasyfikować. Potrafi wybrać
określoną metodę do analizy i swój wybór potrafi uzasadnić. Potrafi
wskazać cechy materiału, omówić go pod kątem zmienności i stabilności,
przy czym swoje wnioski uzasadnia bezbłędnie, dąży do wskazania
przyczyn zjawisk, swoje analizy opierając zarówno na materiale, jak i na
literaturze przedmiotu. Sprawnie posługuje się terminologią
językoznawstwa.
20
21
22
Forma i warunki
zaliczenia
przedmiotu/
modułu, w tym
zasady dopuszczenia do
egzaminu /
zaliczenia z oceną
Praca pisemna.
Bajerowa I., 2005, Zarys historii języka polskiego 1939–2000, Warszawa.
Bajerowa I. 1969, Strukturalna interpretacja historii języka, „Język
Polski", R. 49, s. 81-103.
Wykaz literatury Borawski S., 2002, Wprowadzenie do historii języka polskiego,
Warszawa.
podstawowej
Klemensiewicz Z., 2007, Historia języka polskiego, Warszawa (możliwe
inne wydania).
Rozprawy o historii języka polskiego, 2005, red.: S. Borawski, Zielona
Góra.
Bajerowa I., 1964, Kształtowanie się systemu polskiego języka
literackiego w XVIII wieku, Wrocław.
Janokowiak L. A. 1997, Prasłowiańskie dziedzictwo leksykalne we
współczesnej polszczyźnie ogólnej, Warszawa.
Wykaz literatury Janowska A., Pastuchowa M., 1995, Niebezpieczna kompetencja,
uzupełniającej
„Poradnik Językowy” 1995, z. 4.
Kleszczowa K., 2012, Tajemnice dynamiki języka, Katowice (wybrane
artykuły).
Matuszczyk B., 2006, Słownik języka polskiego S. B. Lindego. Warsztat
leksykografa, Lublin.
Pawelec R., 20013, Dzieje sztuki. Leksemy i pojęcia, Warszawa.
Taszycki W., Co to jest dialektologia historyczna, w: Rozprawy i studia
polonistyczne, t. II, s.275-287.
Teksty staropolskie. Analizy i interpretacje, 2003, red.: W. Decyk-Zięba,
S. Dubisz, Warszawa.
Walczak B., 1999, Zarys dziejów języka polskiego, Wrocław.
Waśkowski K., 2015, Powstanie naukowego obrazu zwierząt i jego
konsekwencje dla polskiej leksyki animalistycznej przełomu XVIII i XIX
wieku, „Prace Językoznawcze”, T. XVII / 4, s. 103–122.
Waśkowski K., 2014, Synkretyczna perspektywa oglądu danych w
badaniach historii słownictwa. Rozważania na przykładzie leksyki
animalistycznej, „Linguarum Silva”, T.3: Zmienność – stałość –
różnorodność w dawnej i współczesnej polszczyźnie, red.: B. Mitrenga,
Katowice, s. 15–28.
23
Wymiar, zasady i
forma
odbywania
praktyk
zawodowych