Rodzaje informacji - Instytut Nafty i Gazu

Anna Poszytek: Wydział Geologii Uniwersytetu Warszawskiego
Zmienność właściwości zbiornikowych górnego czerwonego spągowca w centralnej części monokliny przedsudeckiej
Po północnej i południowej części monokliny przedsudeckiej odnotowuje się całkowicie odmienne właściwości zbiornikowe. Zróżnicowanie właściwości zbiornikowych w niecce zielonogórskiej i niecce poznańskiej wynika z odmiennego
rozwoju depozycji na obydwu terenach, oraz w późniejszym czasie, odmiennego przebiegu procesów diagenezy. Analiza
zmienności właściwości zbiornikowych w odniesieniu do systemów depozycyjnych pozwoliła stwierdzić, że środowisko
sedymentacji – pomimo znacznego oddziaływania procesów diagenetycznych – pozostawia silne piętno na obecnie notowanych właściwościach zbiornikowych. Najważniejszymi procesami diagenetycznymi, mającymi wpływ na właściwości
zbiornikowe, była kompakcja i cementacja, prowadzące często do znacznego ograniczenia porowatości i przepuszczalności w badanych próbkach. O nasileniu kompakcji decydowała głębokość pogrążenia oraz potencjał diagenetyczny badanych utworów. Stwierdzono, że to potencjał diagenetyczny (skład mineralny szkieletu ziarnowego) badanych utworów
wpłynął w zasadniczy sposób na zakres oddziaływania kompakcji. Odmienny reżim sedymentacji w obrębie tego samego
systemu depozycyjnego mógł doprowadzić do powstania utworów o wyższym bądź niższym potencjale diagenetycznym,
co obecnie przekłada się na zróżnicowane właściwości zbiornikowe. Potencjalnie najkorzystniejszymi właściwościami
zbiornikowymi cechują się utwory eolicznego systemu depozycyjnego, z czego najlepszymi skałami zbiornikowymi są
utwory wydmowe powstałe w trakcie nieprzerwanej sedymentacji. Właściwości zbiornikowe fluwialnego systemu depozycyjnego zależą w dużej mierze od charakterystyki litofacjalnej oraz rozwoju depozycji. Piaskowce o niskiej zawartości
spoiwa ilasto-żelazistego, powstałe na skutek katastroficznych powodzi w sąsiedztwie wału wolsztyńskiego, mogą posiadać dość korzystne właściwości zbiornikowe, podobnie jak utwory fluwialne występujące w obrębie utworów eolicznych
jako przewarstwienia. Utwory płytkomorskiego systemu depozycyjnego mają zróżnicowane właściwości zbiornikowe
zależne od charakterystyki utworów, na jakie wkraczało transgredujące morze. Stąd, jeśli w podłożu występują utwory
fluwialne, właściwości zbiornikowe utworów płytkomorskich są zdecydowanie niższe, niż gdy w podłożu występują
utwory eoliczne. Przystropowe utwory mają często dużo niższe właściwości zbiornikowe ze względu na liczne cementy
minerałami węglanowymi i siarczanowymi.
The changeability of reservoir properties of the upper red floor sandstone in the central part of the Pre-Sudeten
monocline
The northern and southern parts of the Fore-Sudetic Monocline are characterised by completely different reservoir properties. In the Zielona Góra and Poznań troughs this variability results from the different depositional histories in both areas
and different diagenetic processes taking there place later. Analysis of the variability of reservoir properties with regard to
the particular depositional systems allowed a statement that despite strong influence of diagenesis, the sedimentary environment leaves a strong imprint on the presently observed reservoir properties. Comparison between the two study areas
and between deposits of different origin has been based on results of porosity, permeability and reservoir rate studies. The
reservoir rate has been introduced as an additional parameter characterising the reservoir potential of the rock. It can be
applied as a useful and objective tool in comparison analyses. Distinguishing groups of reservoir rocks based on the reservoir rate allows a more precise determination of the boundaries of rocks with a high reservoir potential. Potentially, the
most favourable reservoir properties have deposits of the aeolian depositional system, of which the best reservoir rocks
are dune deposits formed during continuous sedimentation. Reservoir properties of the fluvial depositional system depend
largely on the lithofacies and history of sedimentation. Sandstones with w low content of the clay-iron cements, formed
during catastrophic floods in the vicinity of the Wolsztyn Ridge may have rather favourable reservoir properties, similarly
as fluvial sediments occurring as intercalations within the aeolian deposits. Deposits of the shallow-marine depositional
system have variable reservoir properties depending on the type of rocks, on which the marine transgression took place.
Thus, in the case of fluvial deposits in the basement, the reservoir properties of the shallow-marine deposits have distinctly lower reservoir properties than in the case of aeolian deposits. The topmost deposits have typically much lower
reservoir properties due to distinct cementation with carbonate and sulphate minerals.
Piotr Such, Grzegorz Leśniak: Instytut Nafty i Gazu, Kraków
Warunki konieczne i wystarczające dla up-scalingu danych petrofizycznych
W artykule przeprowadzono analizę możliwości popełnienia błędów podczas przygotowywania modelu geologicznego,
poczynając od błędów pojedynczego pomiaru (błędy aparaturowe, modelowe, systematyczne), poprzez błędy powodowane niereprezentatywnym doborem próbek a skończywszy na błędach grubych, związanych z przyjęciem niewłaściwego
modelu obiektu geologicznego. Źródłem błędów grubych może być odpowiednia skala zmienności przestrzennej parametrów przestrzeni porowej, zmiany przestrzeni porowej pod wpływem przepływu mediów złożowych oraz zmienna zwilżalność. Przedstawiono wpływ zmienności tych czynników na otrzymywane wyniki (aż do koniecznej zmiany modelu
geologicznego). Jedyną możliwością uniknięcia błędów tego rodzaju jest wprowadzenie odpowiednich schematów walidacyjnych, obejmujących analizę korelacyjną różnego rodzaju danych.
Necessary and sufficient conditions for up-scaling petrophysical data
Quality control procedures during preparation of geological database were analysed. All uncertainties connected with
measuring devices, models of pore space, inappropriate sample collection and at last assumptions of geological model
were taken into account. The paper shows influence of potentially errors on quality of data. It is shown that the most criti-
cal parameters affected quality and reliability of collected data is space heterogeneity, destroying of pore space by reservoir fluids and mixed wettability. The only way to avoid such errors are multicomponent correlation of data (for example
using net model of pore space) and application of appropriate validation procedures.
Maria Ciechanowska, Irena Gąsior: Instytut Nafty i Gazu, Kraków
Ocena skuteczności cementowania rur okładzinowych lekkimizaczynami
Przedstawiono charakterystykę lekkich zaczynów cementowych, wyniki modelowania pól falowych w otworze wiertniczym dla różnych impedancji akustycznych zaczynu cementowego oraz ocenę skuteczności zabiegu cementowania na
podstawie nowo opracowanego programu komputerowego SVP.
Use of the light cement sluries in well cementing operations evaluation of effectiveness of the cement job
The paper presents characteristic behaviour of the light cement sluries, results of the wavefield modelling in wells with
various acoustic impedance of cement slurry as well as calculation results of SVP computer program used for evaluation
of effectiveness of the cement job.
Jan Raźny
Koncepcja eksploatacji złoża ropy naftowej BMB (Barnówko-Mostno-Buszewo)
Chociaż od rozpoczęcia eksploatacji największego polskiego złoża ropy naftowej BMB minęło już kilka lat, to dotychczas nie ma koncepcji eksploatacji tego złoża. Brak takiej koncepcji jest przyczyną co najmniej dwukrotnego zaniżenia
jego zasobów wydobywalnych, niedostatecznego udostępnienia otworami eksploatacyjnymi strefy ropnej złoża oraz niewystarczającej przepustowości napowierzchniowego zagospodarowania, a w konsekwencji spowolnionego tempa eksploatacji ropy naftowej. Artykuł pokazuje jak można zwiększyć nie tylko ogólne wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego
z BMB, ale także, jak zwiększyć tempo wydobycia ropy naftowej z tego największego złoża węglowodorów w Polsce.
The generale outline of oil production for BMB (Barnówko-Mostno-Buszewo) reservoir
Although several yours have already passed since the exploration of BMB began – the largest Polish oil reservoir, no
general outline based on the physical principles of oil production for this reservoir has been worked out so far. The luck
of such general outline is the cause for at least a double understating of its recoverable reserves, insufficient development
of the oil zone by producing wells and insufficient capacity of the surface development, and as a result, slower rate of oil
production. This article shows how.
Zdzisław Herman, Małgorzata Uliasz: Instytut Nafty i Gazu, Kraków
Ciecze robocze w rekonstrukcjach odwiertów
W artykule podano wymagania stawiane cieczom roboczym, stosowanym przy opróbowaniu i zbrojeniu otworów wiertniczych oraz przy rekonstrukcjach odwiertów. Określono kryteria, jakim powinny odpowiadać parametry cieczy roboczych. Przedstawiono najczęściej stosowane ciecze robocze w przemyśle. Omówiono wyniki badań laboratoryjnych, wykonanych na próbkach rzeczywistych. Zaprezentowano wnioski wynikające z badań.
Workover fluids
The paper provides requirements concerning workover and completion fluids. Provided are fluid selection criteria and
most frequently used workover/completion fluids. Discussed are lab data for fluids used in industry. Presented are comments and conclusions.
Józef Guzik, Zenobia Kątna: Instytut Nafty i Gazu, Kraków, Oddział Krosno
Mieszaniny wiążące do uszczelniania likwidowanych odwiertów
W artykule przedstawiono cel i zasady likwidacji odwiertów ze szczególnym uwzględnieniem ich uszczelnienia, zapewniającego prawidłową izolację przewiercanych horyzontów wodonośnych, roponośnych i gazonośnych oraz właściwą
ochronę środowiska naturalnego. Przedstawiono wyniki wykonanych w INiG prac laboratoryjnych i opracowane składy
wiążących mieszanin cementowych z dodatkiem materiału ilastego, które mogą znaleźć zastosowanie przy likwidacji
odwiertów jako materiał wypełniający i uszczelniający, nie ulegający sedymentacji, starzeniu się i rozkładowi. Mieszaniny sporządzano na wodzie wodociągowej i solance złożowej z dodatkiem środków modyfikujących ich właściwości. Materiał ilasty dodawano do zaczynu cementowego na sucho i w postaci zdyspergowanej w wodzie.
Bonding mixtures for sealing closed boreholes
In the article the goal was presented and principles of closing the boreholes with particular emphasis on their sealing
which provides appropriate isolation of drilled water-bearing, oil-bearing and gas-bearing water levels and suitable natural environment protection. Results of laboratory tests performed in the INiG were presented along with elaborated compositions of bonding concrete mixtures with loam material, which may find application in closing down of boreholes as
filling and sealing material which does not undergo sedimentation, aging or decay. The mixtures were made on the basis
of running water and deposit brine with agents which modify their properties. The loam material was added either to dry
cement slurry or in water dispersed form.
Anna Krasińska, Marta Dobrzańska: Instytut Nafty i Gazu, Kraków
Wskaźnikowe i szczegółowe badania stanu środowiska glebowego na terenach działalności górnictwa naftowego
W artykule przedstawiono zbiorcze wskaźniki zanieczyszczeń i przeprowadzono ocenę ich przydatności w diagnozowaniu stanu środowiska glebowego na terenach działalności branży górnictwa naftowego i gazownictwa, wskazując jakie
wartości wyników badań wskaźnikowych sygnalizują konieczność wykonania badań szczegółowych.
Preliminary and detailed studies of soil condition on areas of oil and gas exploration and production activity
In the paper collective indicators of pollution useful in assessment of soil condition on areas of oil and gas exploration
and production activity are proposed. The analysis of collective indicators values is presented together with the recommendation on detail pollution investigation necessity.
Kazimierz Czopek, Beata Trzaskuś-Żak: Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków
Metoda wyznaczania wielkości granicznych dystrybucji gazu
Artykuł przedstawia analizę nowej metody wyznaczania wielkości granicznych w warunkach polskiego rynku dystrybucji
gazu, tj. granicznej wielkości sprzedaży gazu, granicznej wartości sprzedaży gazu, granicznej ceny, granicznych kosztów
stałych i granicznego kosztu jednostkowego zmiennego. Artykuł uwzględnia również wyznaczenie marginesów bezpieczeństwa wymienionych wielkości granicznych. Opracowana metoda może być szczególnie przydatna w warunkach zliberalizowanego sektora gazowniczego do ustalania stawek opłat w taryfach gazowych.
A new method of marginal volumes assignation in gas market distributing
This paper presents an analysis of a new method of marginal factors assignation with regard to the Polish distributing gas
market, i.e. marginal volume and value of gas selling, marginal price, marginal fixed costs, marginal variable unit costs.
This article also includes an estimation of safety factors of marginal volumes. This new method can be particularly useful,
taking into consideration the liberalization of the gas sector with respect to estimate the components of gas tariffs.
Marcin Diakonowicz: PwC Polska Sp. z o.o., Warszawa
Bezpieczeństwo dostaw gazu do krajów Grupy Wyszehradzkiej i państw nadbałtyckich
Poniższy artykuł porusza problem wpływu bezpieczeństwa dostaw gazu na bezpieczeństwo energetyczne. Mówiąc o bezpieczeństwie dostaw gazu należy także uwzględniać kwestie związane z liberalizacją rynku gazu, a więc konkurencję
dystrybutorów na rynku gazu oraz uregulowania prawne, mające zapewnić dostęp do sieci przesyłowych i magazynów
gazu każdemu graczowi na rynku.
Security of gas supplies to the Visegrád Group countries and the Baltic States
In the text below, we focus on the impact of gas supplies on energy security. When assessing energy security we should
also consider the existing competition between the gas distributors on the market and the developed regulatory environment in order to secure access to the transmission pipelines and gas storages of every player on the market.