IMIR - AGH

P R O G R A M ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH Z E R G O N O M I I
na rok akademicki 2012/2013 – semestr letni
Dla Wydziału: INŻYNIERII MECHANICZNEJ i ROBOTYKI (II rok, II stopień )
Prowadzący: dr inż. Zbigniew Damijan tel. 012–617–31–12 (D1, p. 311)
dr inż. Cezary Kasprzak tel. 012–617–36–85 (D1, p. 307)
mgr inż. Waldemar Ślósarczyk tel. 012-617-36-26 (D1, p. 113)
OBECNOŚĆ NA I –ych ćwiczeniach jest OBOWIĄZKOWA
I DECYDUJĄCA O PRZYJĘCIU NA ZAJĘCIA LABORATORYJNE !!!
H A R M O N O G R A M Z A J Ę Ć:
1.
2.
3.
4.
5.
A. REGULAMIN ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH
Ćwiczenia laboratoryjne z przedmiotu Ergonomia realizowane są w wymiarze 15 godz. na semestr (2
godz. ćwiczeniowe według przedstawionego poniżej harmonogramu, w laboratoriach: 6E, 16E oraz
102, w grupach nie większych niż 12 – 14 osób).
Studenci przystępują do zajęć przygotowani (w zakresie przerabianego materiału).
Przygotowany „szkielet sprawozdania” do uzupełnienia wynikami na zajęciach laboratoryjnych jest
wstępem na salę ćwiczeń do wykonania postawionego zadania!!! (obowiązuje materiał wykładowy
wskazana literatura oraz zapoznanie się z „instrukcją konkretnego ćwiczenia”.
Obowiązuje sprawdzian wiadomości – na początku ćwiczeń – w formie ustnej, indywidualny lub
krótki (300 sekundowy) sprawdzian pisemny dla całej podgrupy ćwiczeniowej!
Przed przystąpieniem do każdych ćwiczeń należy oddać sprawozdanie z poprzednich .
B. WARUNKIEM ZALICZENIA ĆWICZEŃ JEST:
1. Fizyczna obecność, wykonanie i zaliczenie minimum 6 ćwiczeń . W przypadku choroby lub innej
usprawiedliwionej nieobecności – odrabianie zaległości z danego będzie w formie pracy indywidualnej
uzgodnionej z prowadzącym.
2. Przy ubieganiu się o oceny najwyższe – przedstawienie referatu z wybranego tematu, bądź samodzielne
opracowanie zagadnienia uzgodnionego z prowadzącym (program komputerowy, opracowanie
literaturowe, model, tablica, plakat itp.).
3. Ocena końcowa jest średnią ważona (przez oceniającego)obejmuje: obecności, oceny ze sprawozdań,
oceny sprawdzające.
W przypadku podważenia przez studenta wystawionej oceny końcowej – decydujący będzie wynik
końcowego testu sprawdzającego przeprowadzonego w terminie do 27.06.2013 r.
C. PODRĘCZNIKI, LITERATURA ZALECANA DO PRZYGOTOWANIA SIĘ DO ZAJĘĆ:
1 – „Ergonomia i ochrona pracy” p.r. S.Knapika skrypt AGH nr 1464.
2 – „Ergonomia” – M. Wykowska, książka – 1372 pozycja wydawnictw dydaktycznych AGH.
3 – „Ćwiczenia laboratoryjne z ergonomii” – M. Wykowska, skrypt AGH nr 1412.
4 – „Materiały do nauczania ergonomii i ochrony pracy” – L. Nawara, skrypt nr 1039.
5 – „Ergonomia stanowiska komputerowego” – M. Kamieńska–Żyła.
6 – „ATEST , ochrona pracy” – miesięcznik.
7 – „Bezpieczeństwo pracy” – miesięcznik Centralnego Instytutu Ochrony Pracy.
8 – „Bezpieczeństwo pracy i ergonomia” pod redakcją D. Koradeckiej.
9 – „Podstawy Ergonomii” – A. Batogowska (1998 r.).
Oraz inne zalecane przez sygnującego i wykładającego przedmiot: dr inż. Zbigniewa Damijan.
D. WYMAGANIA DOTYCZĄCE FORMY SPRAWOZDANIA
Obowiązuje przedstawiony na tablicy obok wzór!
1
WYKAZ TEMATÓW ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH:
I - y tydzień (08.04 – 10.04.2013 r., lab. 102)
ĆWICZENIA ORGANIZACYJNE. Wprowadzenie do ćwiczeń laboratoryjnych z ergonomii (45 min.) –
dla każdej grupy dziekańskiej – (Zagadnienia: listy dziekańskie, obecność, podręczniki, sprawozdania,
program, sposób oceny, charakter i organizacja ćwiczeń laboratoryjnych, jednolite warunki zaliczenia,
przepadanie, odrabianie, usprawiedliwianie ćwiczeń itp.).
II – gi tydzień – (22.04 – 24.04.2013 r., lab. 16 E)
OBCIĄŻENIE PSYCHICZNE PRACĄ. MONOTONIA. MONOTYPIA. KRZYWA PRACY (90
min.)
Zagadnienia obowiązujące wszystkie zespoły w grupie ćwiczeniowej:
1. Zapoznanie studentów z aparatami psychologicznymi („labirynt”, „krzyżowy”, „suport”,
„Piórkowskiego”, „poleceń”, „obraz w lustrze”, „tremometr” itp.) – zasadą działania aparatów.
2. Wykreślenie „krzywej pracy” dla czynności powtarzających się w zadanych cyklach.
3. Poznanie elementów analizy behawiorystycznej pracownika.
4. Analiza i możliwości wykorzystania „krzywej pracy”.
Zesp. I Aparat „krzyżowy” – (instrukcja ćwiczenia, instrukcja aparatu, skrypt 2 – ćwiczenia: 3.1 –3.4.
Zesp. II. Aparat „Labirynt” – ( pomoce j.w.).
Zesp. III. Aparat „Suport krzyżowy” – (pomoce j.w.).
Zesp. IV. Aparat „Piórkowskiego I” – (pomoce j.w. + stoper).
Zesp. V. Aparat „Poleceń” – (pomoce j.w.) + ankieta do oddania poza sprawozdaniem.
Zesp. VI. Aparat Piórkowskiego II” – (pomoce j.w.)
Zesp. VII. Aparat „Czasu Reakcji”.
Zesp. VIII. Aparat „Symulacji pracy w stresie”.
III – ci tydzień (06.05 – 08.05.2013r , lab. 16 E)
PSYCHOFIZYCZNE MOŻLIWOŚCI CZŁOWIEKA (90 min.)
Zagadnienia:
1. Czynniki wpływające na odbiór informacji, percepcja sygnałów środowiska, rodzaje receptorów.
2. Narządy zmysłów, przewodzenie nerwowe a neurohormonalne.
3. Adaptacja do bodźców środowiska, proces uczenia się. Czasy reakcji na bodźce. Progi pobudzania.
4. Procesy postrzegania bodźców wzrokowych. Percepcja sygnałów słuchowych.
5. Możliwości wydolnościowe organizmu. Parametry antropometryczne i biomechemiczne człowieka.
6. Stresory psychospołeczne w miejscu pracy.
Zesp. I. Ocena koordynacji wzrokowo–ruchowej w układzie x – y na „aparacie krzyżowym” .
Zesp. II. Ocena zdolności zapamiętywania na aparacie „labirynt”.
Zesp. III. Badanie precyzji i koordynacji ruchów w płaszczyznach prostopadłych na aparacie „suport
krzyżowy”.
Zesp. IV. Ocena koordynacji wzrokowo–ruchowej w układzie liniowym na aparacie „Piórkowskiego”.
Zesp. V. Ocena koordynacji wzrokowo–ruchowej z zakłóconym odbiorem bodźców na aparacie„obraz w
lustrze”.
Zesp. VI. Ocena pracy w stresie na aparacie „symulacji pracy w stresie”
Zesp. VII. Ocena szeregu cech związanych z jakością wykonywanych poleceń na aparacie „poleceń”.
Zesp. VIII. Badanie zmysłu czucia „estezjometrem”.
2
IV – ty tydzień (13.05. – 20.05 2013r ., lab. 16E)
EKONOMIKA RUCHU (90 min.)
Zagadnienia:
1. Czynniki wpływające na odbiór czas wykonania zadania.
2. Czynniki wpływające na ilość poprawnych reakcji.
3. Czynniki wpływające na ilość popełnianych błędów.
4. Wpływ asymetrii funkcjonalnej rąk (prawo lub leworęczność) na atrybuty ekonomiki ruchu.
Zesp. I. Ekonomika ruchu na aparacie„Labirynt”.
Zesp. II. Ekonomika ruchu na aparacie „Krzyżowy”.
Zesp. III. Ekonomika ruchu na aparacie „Piórkowski”.
Zesp. IV. Ekonomika ruchu na aparacie „Suport krzyżowy”.
Zesp. V. Ekonomika ruchu na aparacie „Aparat w lustrze”.
Zesp. VI. Ekonomika ruchu na aparacie „Aparat pracy w stresie”.
Zesp. VII. Ekonomika ruchu na aparacie „Pomiar siły i nacisku”.
Zesp. VIII. Badanie zmysłu równowagi.
V – ty tydzień – (20.05 – 22.05.2013.r, lab. 102)
OBCIĄŻENIE FIZYCZNE PRACĄ (90 min.)
Zagadnienia:
1. Wydolność fizjologiczna.
2. Pomiary parametrów fizjologicznych (tętno. ciśnienie tętnicze. pojemność wydechowa płuc).
3. Obserwacja skutków fizjologicznych obciążenia organizmu pracą fizyczną.
4. Metody oceny wydatku energetycznego.
5. Metody oceny wydolności fizycznej organizmu.
6. Analiza i porównanie obciążenia statycznego i dynamicznego pracą.
7. Pomiar i analiza dynamiki przebiegu czasu restytucji.
Zesp. I. Ocena wydolności fizycznej „próba Ruffiera” (instrukcja oraz skrypt 2 – zad 4.6).
Zesp. II. Ocena wydolności fizycznej „próba step–up–step” (instrukcja oraz skrypt – zad 4.7).
Zesp III. Ocena wydolności fizycznej „testem PVC170” (skrypt 2 – zad. 4.5 oraz skrypt 1 zad II/3).
Zesp. IV. Pomiar i ocena wydolności fizycznej metodą telemetryczną – wykorzystanie próby Ruffiera.
Zesp. V. „
„
„
„
„
„
– wykorzystanie ergometru rowerowego.
Zesp. VI. Oznaczenie pułapu tlenowego metodą Astrand – Rychminga.
Zesp. VII. Ocena i porównanie skutków obciążenia fizycznego: dynamicznego i statycznego.
VI – ty tydzień – (03.06 – 05.06.2013r, lab. 102)
ANTROPOMETRIA, BIOMECHANIKA, PRZESTRZEŃ PRACY (90 min.)
Zagadnienia:
1. Parametry charakteryzujące sylwetkę człowieka (wytypowanie parametrów zgodnie z numerami
ATLASU ANTROPOMETRYCZNEGO dla uprzednio postawionych do przygotowania przez zespoły
zadań.
2. Sposoby pomiaru parametrów, Obliczanie kwantyli – porównanie z danymi tablicowymi.
3. Sposób zunifikowanego przedstawiania i zapisu antropometrycznych danych projektowych przykładowe
zadania:
Zesp I. Wybrane cechy statyczne antropometryczne w pozycji stojącej. Pomiar i opracowane wyników
grupy.
Zesp. II. Wybrane cechy statyczne antropometryczne w pozycji siedzącej. Pomiar i opracowanie wyników
grupy.
Zesp. III. Wybrane cechy dynamiczne – kąty dłoni, głowy, rozpiętość palców, rozpiętość ruchu w pozycji
stojącej i siedzącej. Pomiary i opracowanie wyników.
Zesp. IV. Zasięgi normalne i maksymalne w pozycji stojącej (ze strzałkową pozycją – ustawienie bokiem –
tablica żółta).
3
Zesp. V. Zasięgi normalne i maksymalne w pozycji stojącej z czołową pozycją pracy – tyłem do tablicy
czarnej.
Zesp. VI . Zasięgi normalne i maksymalne kończyn górnych w pozycji siedzącej – przy stole Sidorowa).
Zesp. VII. Wybrane cechy statyczne – obwody.
Zesp. VIII. Wymiary stopy: wysokości, długości, szerokości, obwody.
VII – my tydzień – (10.06 – 12.06.2013r., lab. 6 E)
PROCESY WIDZENIA I SŁYSZENIA (90 min.)
Zesp. I. Ocena zdolności adaptacji wzroku do widzenia ostrego po olśnieniu „na aparacie „adaptometr”.
Zesp. II. Ocena zdolności widzenia przestrzennego” – na aparacie „stereoskop”.
Zesp. III. Ocena zdolności pełnego widzenia barw – „tablice Ishihary” , „aparat WO–1” , „ kolorymetr”.
Zesp. IV. Badanie słuchu przy pomocy progowej audiometrii tonalnej” (skrypt M.Wykowskiej str. 220).
Zesp. V. Miernik poziomu dźwięku – możliwości pomiarowe.
Zesp. VI. Wykorzystanie audiometru do oceny obszaru częstotliwości mowy ludzkiej.
Zesp. VII. Ocena zdolności widzenia barw.
Zesp. VIII. Ocena barwy filtrów świetlnych.
VIII – my tydzień (17.06 – 19.06.2013r., lab. 6 E)
WYPADKOWOŚĆ i zaliczenie ćwiczeń (90 min.)
Zagadnienia:
Materiał filmowy z wypadku – indywidualne sprawozdanie zawierające: opis wypadku, zaznaczenie
elementów „łańcucha przyczyn wypadku”, wskaźniki częstości i ciężkości wypadków. Do ćwiczenia należy
się przygotować ze skryptu nr 1464 str.70–73.
Laboratoria
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
K, P, W1, W2
8.04 22.04 06.05 13.05 20.05 03.06 10.06 17.06
Z, T, E, I, O, W3 10.04 24.04 08.05 15.05 22.05 05.06 12.06 19.06
4