PROGRAM na lata 2004 - 2005 - Wojewódzki Inspektorat Ochrony

Transkrypt

WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA
WE WROCŁAWIU
PROGRAM
MONITORINGU ŚRODOWISKA
WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO
na lata 2004 - 2005
Zatwierdzam:
WOJEWÓDZKI INSPEKTOR
OCHRONY ŚRODOWISKA
WE WROCŁAWIU
Wrocław, październik 2003 r.
GŁÓWNY INSPEKTOR
OCHRONY ŚRODOWISKA
Program monitoringu środowiska województwa dolnośląskiego na lata 2004-2005
2
WSTĘP.................................................................................................................................... 5
I. POWIETRZE........................................................................................................................ 6
1. PODSTAWA PRAWNA.................................................................................................................................. 6
1.1. Klasyfikacja stref województwa dolnośląskiego.......................................................................... 6
1.2. Minimalna liczba stałych punktów pomiarowych........................................................................ 7
1.3. Metodyki referencyjne poboru próbek i analiz poziomów substancji oraz wymagania dotyczące
wyników pomiarów..............................................................................................................................8
2. PROGRAM MONITORINGU POWIETRZA W WOJ. DOLNOŚLĄSKIM NA LATA 2004-2005 ..... 9
2.1. Założenia ogólne........................................................................................................................... 9
2.2. System oceny jakości powietrza w strefach woj. dolnośląskiego – ochrona zdrowia ludzi....... 10
2.3. System oceny jakości powietrza w strefach woj. dolnośląskiego – ochrona roślin.................... 22
2.4. Europejski monitoring jakości powietrza – EUROAIRNET...................................................... 22
2.5. Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych oraz depozycji zanieczyszczeń do podłoża...22
2.6. Monitoring tła zanieczyszczenia atmosfery na stacji Śnieżka wg programów EMEP,
GAW/WMO i COMBINE/HELCOM............................................................................................... 23
II. WODY POWIERZCHNIOWE............................................................................................ 24
1. BADANIA I OCENA JAKOŚCI WÓD W RZEKACH..............................................................................24
1.1. Charakterystyka systemu monitoringu jakości wód powierzchniowych, o których mowa
w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji wód, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu
interpretacji wyników i prezentacji stanu wód powierzchniowych i podziemnych (projekt) - ogólna
ocena stanu czystości rzek województwa dolnośląskiego................................................................. 25
1.2. Charakterystyka systemu monitoringu jakości wód powierzchniowych wrażliwych na
zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych...................................................................27
1.3. Charakterystyka systemu monitoringu jakości wód powierzchniowych przeznaczonych do
bytowania ryb..................................................................................................................................... 28
1.4. Charakterystyka systemu monitoringu jakości wód powierzchniowych, które są lub mogą być
wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia .....................................................29
1.5. Charakterystyka systemu monitoringu jakości granicznych wód powierzchniowych................ 30
1.6. Charakterystyka systemu monitoringu EUROWATERNET .................................................... 30
1.7. Charakterystyka monitoringu substancji niebezpiecznych w wodach powierzchniowych ........31
2. BADANIA I OCENA JAKOŚCI OSADÓW W RZEKACH..................................................................... 32
III. WODY PODZIEMNE........................................................................................................ 33
1. PODSTAWA PRAWNA BADAŃ I OCEN JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH.................................... 33
2. BADANIA JAKOŚCI ZWYKŁYCH WÓD PODZIEMNYCH ................................................................34
2.1. Badania jakości zwykłych wód podziemnych realizowane przez PIG....................................... 34
2.2. Badania jakości zwykłych wód podziemnych realizowane przez WIOŚ....................................35
3. BADANIA JAKOŚCI WÓD MINERALNYCH..........................................................................................37
4. JAKOŚĆ WÓD PODZIEMNYCH NA OBSZARACH BEZPOŚREDNIO ZAGROŻONYCH
ZANIECZYSZCZENIAMI................................................................................................................................38
IV. HAŁAS............................................................................................................................. 41
3
1. PODSTAWA PRAWNA................................................................................................................................ 41
2. CEL I ZAKRES MONITORINGU HAŁASU KOMUNIKACYJNEGO W ŚRODOWISKU............... 43
V. GLEBY.............................................................................................................................. 45
1. PODSTAWA PRAWNA................................................................................................................................ 45
2. BADANIA GLEB NA OBSZARACH BEZPOŚREDNIO ZAGROŻONYCH
ZANIECZYSZCZENIAMI................................................................................................................................45
VI. ODPADY.......................................................................................................................... 48
1. OBOWIĄZUJĄCE AKTY PRAWNE W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI........................... 48
2. MONITORING ODPADÓW........................................................................................................................ 49
VII. MONITORING PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH...................................................... 51
1. PODSTAWY PRAWNE................................................................................................................................ 51
2. BADANIA I OCENA POZIOMU PEM....................................................................................................... 51
VIII. GROMADZENIE, PRZETWARZANIE I ROZPOWSZECHNIANIE INFORMACJI O
ŚRODOWISKU..................................................................................................................... 52
IX. REALIZACJA PROGRAMU MONITORINGU ŚRODOWISKA W 2005 R.......................53
4
WSTĘP
Prezentowany Program monitoringu środowiska województwa dolnośląskiego na lata 2004-2005 został
przygotowany na podstawie:
 wieloletniego Programu monitoringu środowiska województwa dolnośląskiego na lata 2001-2005,
 opracowanego przez GIOŚ Programu państwowego monitoringu środowiska na lata 2003-2005,
 zmian w krajowym prawie ochrony środowiska (ustawa Prawo ochrony środowiska i Prawo
wodne, ustawa o odpadach oraz akty wykonawcze do tych ustaw),
 dyrektyw Unii Europejskiej.
Rok 2004 jest rokiem przystąpienia naszego kraju do Unii Europejskiej i niniejszy program jest
kontynuacją prac związanych z integracją Polski ze strukturami Wspólnot Europejskich. Należy podkreślić, że
Program opracowywany jest w okresie znaczącej przebudowy systemu prawnego ochrony środowiska,
w którym niektóre jego elementy, ważne z punktu widzenia monitoringu, nie zostały jeszcze wdrożone.
Najbliższe lata to okres przejściowy polegający na reorganizacji dotychczasowego systemu monitoringu.
Informacje uzyskiwane w ramach badań monitoringowych wykorzystywane będą przez jednostki
administracji rządowej i samorządowej dla potrzeb zarządzania środowiskiem, w szczególności: ocen
oddziaływania na środowisko, pozwoleń na wprowadzanie do środowiska substancji, programów i planów
ochrony środowiska jako całości i jego poszczególnych elementów, planów zagospodarowania przestrzennego.
Prowadzenie monitoringu środowiska we wszystkich komponentach pozwala na ocenę stanu i trendów zmian
jakości poszczególnych elementów środowiska, identyfikację obszarów przekroczeń standardów jakości
środowiska i analizy przyczynowo – skutkowe.
Wyniki badań monitoringowych stanowić będą podstawę do opracowania rocznych raportów o stanie
środowiska w województwie, komunikatów o jakości podstawowych komponentów oraz ocen stanu
środowiska na terenie poszczególnych powiatów.
W latach 2004-2005 na terenie Dolnego Śląska prowadzone będą następujące badania monitoringowe:
I.
MONITORING POWIETRZA
II.
MONITORING WÓD POWIERZCHNIOWYCH
III.
MONITORING WÓD PODZIEMNYCH
IV.
MONITORING HAŁASU
V.
MONITORING GLEB
VI.
MONITORING ODPADÓW
VII.
MONITORING PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH
5
I. POWIETRZE
1. PODSTAWA PRAWNA
Badania i ocena jakości powietrza w latach 2004 - 2005 w województwie dolnośląskim realizowane będą
w oparciu o przepisy art. 85-95 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz.
627 z późn. zm.), które wraz z rozporządzeniami wykonawczymi definiują system monitoringu powietrza,
oparty na klasyfikacji stref. Przepisy określają zakres i sposób badania jakości powietrza, w tym substancje
wymagające monitorowania, metody i minimalną liczbę stacji w zależności od dotychczasowego poziomu
stężeń i liczby mieszkańców w strefie (Dz.U. Nr 87 z 2002 r., poz. 798), a także kryteria oceny (Dz.U. Nr 87
z 2002 r., poz. 796). Odrębne rozporządzenia określają zakres informacji, które należy udostępniać za pomocą
sieci teleinformatycznych (Dz.U. Nr 176 z 2002 r., poz. 1453) oraz przekazywać z poziomu województwa na
poziom krajowy (Dz.U. Nr 204 z 2002 r., poz. 1727).
Podstawowym aktem prawnym, określającym wymagania odnośnie sposobu oceny jakości powietrza jest
rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny poziomów substancji
w powietrzu (Dz.U. Nr 87, poz. 798), wydane na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy Prawo ochrony środowiska.
1.1. Klasyfikacja stref województwa dolnośląskiego
Zgodnie z wymienionymi przepisami, w latach 2001-2002 została sporządzona pierwsza klasyfikacja stref
województwa dolnośląskiego, która była pierwszym i niezbędnym etapem w procesie dostosowania systemu
monitoringu jakości powietrza w województwie dolnośląskim do nowego ustawodawstwa polskiego
i przepisów unijnych.
Klasyfikacja stref została wykonana z uwzględnieniem dwóch kryteriów:
 ustanowionym ze względu na ochronę zdrowia ludzi,
 ustanowionym ze względu na ochronę roślin.
Na jej podstawie, zgodnie z §4 ww. rozporządzenia, wybrano odpowiedni sposób oceny jakości powietrza dla
każdej strefy. Zostały wskazane strefy, w których oceny poziomów substancji w powietrzu powinny być
dokonywane w oparciu o:

pomiary ciągłe rozumiane jako pomiary automatyczne lub jako pomiary manualne prowadzone
w sposób systematyczny, odpowiednio do metodyk referencyjnych określonych w załączniku nr 6
do rozporządzenia, w stałych punktach pomiarowych (za wyjątkiem pomiarów ozonu,
traktowanych odrębnie). Dla ocen tych można dodatkowo wykorzystać metody modelowania.
(dotyczy to aglomeracji oraz stref zaklasyfikowanych do klasy I – poziom substancji powyżej
górnego progu oszacowania);

kombinację pomiarów w stałych punktach pomiarowych i metod modelowania lub innych
technik szacowania, w szczególności pomiarów okresowych i szacunków obiektywnych na
podstawie analizy emisji (za wyjątkiem ocen SO2, NO2 i O3, prowadzonych w aglomeracjach,
traktowanych w sposób odrębny)
(dotyczy to stref zaklasyfikowanych do klasy II – poziom substancji pomiędzy dolnym i górnym
progiem oszacowania);

modelowanie lub inne techniki szacowania, w szczególności pomiary okresowe i szacunki
obiektywne na podstawie analizy emisji (za wyjątkiem ocen SO2, NO2 i O3 prowadzonych
w aglomeracjach, traktowanych w sposób odrębny);
(dotyczy to stref zaklasyfikowanych do klasy III – poziom substancji poniżej dolnego progu
oszacowania);
W mieście Wrocław, jako aglomeracji o liczbie mieszkańców większej niż 250 tys., oceny poziomu
dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i ozonu powinny być dokonywane na podstawie pomiarów ciągłych
w stałych punktach pomiarowych.

Strefę stanowi:
 aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tys.,
 obszar powiatu niewchodzący w skład aglomeracji.
6
Tabela I.1. Klasyfikacja stref na terenie województwa dolnośląskiego na podstawie oceny wstępnej zgodnie z art. 88
ustawy Prawo ochrony środowiska
POWIAT
SO2
Wrocław (grodzki/aglomeracja)
II
Jelenia Góra (grodzki)
I
Legnica (grodzki)
I
Powiat bolesławiecki
III b
Powiat dzierżoniowski
I
Powiat głogowski
II
Powiat górowski
II
Powiat jaworski
III b
Powiat jeleniogórski
III b
Powiat kamiennogórski
II
Powiat kłodzki
I
Powiat legnicki
III b
Powiat lubański
II
Powiat lubiński
II
Powiat lwówecki
III b
Powiat milicki
III b
Powiat oleśnicki
II
Powiat oławski
III b
Powiat polkowicki
III b
Powiat strzeliński
II
Powiat średzki
III b
Powiat świdnicki
II
Powiat trzebnicki
III b
Powiat wałbrzyski
I
Powiat wołowski
II
Powiat wrocławski
II
Powiat ząbkowicki
II
Powiat zgorzelecki
I
Powiat złotoryjski
III b
* klasyfikacja wg Instytutu Ochrony Środowiska
NO2
II
I
III b
III b
III b
III b
II
III b
III b
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
III b
III b
III b
III b
III b
II
III b
I
III b
II
II
III b
III b
Kryterium: ochrona zdrowia
PM10
CO
Pb
Benzen
I
II
II
II
I
II
II
III b
I
II
II
II
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
I
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
II
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
II
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
II
II
I
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
III b
III b
III b
Ozon
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
I
Kryterium: ochrona roślin
SO2*
NOX*
Ozon*
–
–
–
–
–
–
–
–
–
I
III b
I
II
III b
I
II
III b
I
I
III b
I
II
III b
I
I
III b
I
I
III b
I
II
III b
I
I
III b
I
II
III b
I
I
III b
I
I
III b
I
II
III b
I
II
III b
I
II
III b
I
II
III b
I
II
III b
I
II
III b
I
I
III b
I
II
III b
I
I
III b
I
I
III b
I
II
III b
I
II
III b
I
II
III b
I
I
III b
I
1.2. Minimalna liczba stałych punktów pomiarowych
Zgodnie z ww. rozporządzeniem dla kryterium ochrony zdrowia ludzi minimalna liczba stałych
punktów pomiarowych przy prowadzeniu pomiarów poziomów benzenu, dwutlenku azotu, tlenków azotu,
dwutlenku siarki, ołowiu, pyłu PM10 i tlenku węgla w powietrzu w strefach, w których substancje te
wprowadzane są w sposób niezorganizowany lub z małych instalacji zależy od liczby mieszkańców strefy i
poziomu danej substancji w powietrzu w odniesieniu do progów oszacowania.
Strefy na terenie województwa dolnośląskiego (poza aglomeracją wrocławską) liczą od 37 tys. do
199,5 tys. mieszkańców, czyli mieszczą się w przedziale od 0 do 249 tys. mieszkańców. Zgodnie
z załącznikiem nr 2 do rozporządzenia dla stref tych zarówno w przypadku poziomu substancji powyżej
górnego, jak i dolnego progu oszacowania wskazane są pomiary na minimum jednym stanowisku
pomiarowym. W przypadku poziomu substancji poniżej dolnego progu oszacowania prowadzenie pomiarów
w stałym punkcie pomiarowym nie jest konieczne.
Dla aglomeracji wrocławskiej, liczącej 634 tys. mieszkańców, konieczne są pomiary ciągłe w minimum
2 stałych punktach pomiarowych w przypadku, gdy poziom danej substancji przekracza górny próg
oszacowania lub w 1 stałej stacji pomiarowej, gdy poziom substancji znajduje się pomiędzy dolnym i górnym
progiem oszacowania. Dla SO2 i NO2 we Wrocławiu konieczne są pomiary ciągłe przynajmniej w jednym
stałym punkcie pomiarowym niezależnie od rejestrowanego poziomu stężeń.
Ponadto, jeżeli w danej strefie benzen, dwutlenek azotu, tlenki azotu, dwutlenek siarki, ołów, pył PM10
i tlenek węgla wprowadzane są także z dużych instalacji, rozumianych jako instalacje mogące znacząco
oddziaływać na środowisko, dla których wymagany jest raport o oddziaływaniu na środowisko, przynajmniej
jeden punkt pomiarowy powinien być zlokalizowany w miejscu największego oddziaływania tych instalacji.
Minimalna liczba stałych punktów pomiarowych przy prowadzeniu pomiarów poziomów tlenków azotu
i dwutlenku siarki w powietrzu ze względu na ochronę roślin wynosi:
 1 na 20 000 km2, jeśli poziomy tych substancji w powietrzu przekraczają górny próg oszacowania,
7
1 na 40 000 km2, jeśli poziomy tych substancji w powietrzu mieszczą się między dolnym i górnym
progiem oszacowania.
Przy prowadzeniu pomiarów poziomu ozonu w powietrzu:
 w strefach liczących do 249 tys. mieszkańców pomiary nie są konieczne; w przypadku, gdy
w strefach tych przekraczany jest górny próg oszacowania, to wówczas koordynacja działań
pomiędzy takimi strefami w ramach województwa musi zapewnić właściwą ocenę poziomu ozonu
w oparciu o stanowisko wiejskie (1 stacja na 25 tys. km2);
 w aglomeracji liczącej 500-999 tys. mieszkańców (Wrocław) pomiary należy prowadzić w 2 stałych
punktach pomiarowych, w tym jedno stanowisko powinno być miejskie, a drugie podmiejskie,
w miejscu gdzie występuje największe narażenie ludności.
W strefach, w których pomiary poziomu ozonu są wymagane, prowadzi się również pomiary ciągłe poziomów
dwutlenku azotu i tlenku azotu w powietrzu.

1.3. Metodyki referencyjne poboru próbek i analiz poziomów substancji oraz wymagania
dotyczące wyników pomiarów
Metodyki referencyjne poboru próbek i analiz poziomów substancji:
 benzen: aspiracyjny pobór prób i technika chromatografii gazowej GC-FID – pomiar manualny;
 dwutlenek azotu: PN-ISO 7996:2001 – pomiar automatyczny metodą chemiluminescencyjną;
 dwutlenek siarki: ISO/DIS 10498 – metoda spektrofotometrii w nadfiolecie – pomiar
automatyczny;
 ołów: PrPN-Z-04254/Azl – metoda manualna techniką ASA z atomizacją;
 ozon: ISO 13964:1998 – metoda fotometrii w nadfiolecie – pomiar automatyczny;
 pył PM10: PrPN-EN-12341 – metoda manualna wagowa;
 tlenek węgla: pomiar automatyczny metodą spektrofotometrii w podczerwieni.
Tabela I.2. Wymagania, jakie mają spełniać wyniki pomiarów ciągłych
Wymagania
Dokładność
Minimalny
procent
ważnych
danych
SO2; NO2; NOx
zan. pyłowe; Pb
Benzen
CO
15%
25%
25%
15%
90%
90%
90%
90%
O3; NO2; NOx
na stacjach mierzących stężenia
ozonu
15%
90% w lecie
75% w zimie
Wymagania odnośnie minimalnej ilości ważnych danych nie uwzględniają utraty danych z powodu regularnej kalibracji lub konserwacji
sprzętu.
Tabela I.3. Wymagania, jakie mają spełniać wyniki pomiarów okresowych
Wymagania
Dokładność
Minimalny
procent
ważnych
danych
Pokrycie
czasu \1
1/
SO2; NO2; NOx
zan. pyłowe; Pb
Benzen
CO
O3; NO2; NOx
na stacjach mierzących stężenia ozonu
30%
25%
50%
30%
25%
90%
90%
90%
90%
90%
14%
14%
14%
14%
>10% w lecie
jeden pomiar tygodniowo w sposób losowy, równomiernie w ciągu roku lub osiem tygodni równomiernie w ciągu roku
8
2. PROGRAM MONITORINGU POWIETRZA W WOJ. DOLNOŚLĄSKIM NA LATA 2004-2005
2.1. Założenia ogólne
W celu sporządzania ocen poziomu substancji w powietrzu w każdej strefie, zgodnej z
odpowiednimi przepisami prawnymi, niezbędna jest modernizacja i reorganizacja systemu monitoringu
jakości powietrza, realizowana już w 2003 r. oraz kontynuowana w latach 2004 –2005.
Program monitoringu powietrza w województwie dolnośląskim w latach 2004 – 2005 dostosowany
jest do zadań związanych z reorganizacją dotychczasowej sieci pomiarowej funkcjonującej w województwie
dolnośląskim, a w szczególności do wymogów prowadzenia pomiarów wysokiej jakości (stacje automatyczne)
w strefach zaklasyfikowanych do klasy I. Opracowany jest na podstawie uzgodnień pomiędzy Wojewódzkim
Inspektoratem Ochrony Środowiska we Wrocławiu oraz Wojewódzką Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną we
Wrocławiu.
Z uwagi na fakt, że 2004 r. będzie rokiem przejściowym, ze względu na prace związane z organizacją
systemu pomiarów automatycznych (przygotowaniem infrastruktury, zainstalowaniem oraz uruchomieniem
stacji automatycznych) w programie badań na 2004 r. założono kontynuację dotychczasowych pomiarów
wykonywanych w stacjach manualnych i przy pomocy metody pasywnej. Dzięki takiej organizacji
monitoringu powietrza utrzymana będzie ciągłość badań, co umożliwi sporządzenie oceny jakości powietrza
w oparciu o kompletne serie pomiarowe.
Podstawowe zadania przewidziane do realizacji w ramach monitoringu powietrza w 2004 r.:
 zainstalowanie oraz rozpoczęcie eksploatacji w aglomeracji wrocławskiej 3 stacji automatycznych
zakupionych w ramach Projektu Phare PL01.05.06 „Systemy oceny jakości powietrza – faza II”,
 przeniesienie stacji automatycznych, funkcjonujących w międzynarodowej sieci monitoringu
powietrza „Czarny Trójkąt”, z terenów pozamiejskich do miast: Jelenia Góra, Wałbrzych,
Dzierżoniów, Nowa Ruda, Zgorzelec oraz ich doposażenie i eksploatacja od lipca 2004 r.,
 modernizacja stacji pomiarowej w Legnicy, jej przeniesienie oraz eksploatację od lipca 2004 r.,
 pomiary jakości powietrza przy pomocy stacji manualnych nadzorowanych przez WIOŚ oraz WSSE
we Wrocławiu – w zweryfikowanej zarówno liczbie punktów pomiarowych, jak i zakresie
pomiarowym,
 pomiary wykonywane przy pomocy stacji mobilnych: w Lubaniu, we Wrocławiu, w Jeleniej Górze
oraz w miejscowościach wypoczynkowych: Karpaczu i Szklarskiej Porębie,
 pomiary prowadzone metodą pasywną – w siatce punktów równomiernie rozmieszczonych
w większych miejscowościach województwa,
 kontynuacja pomiarów prowadzonych w stacjach zlokalizowanych w strefie oddziaływania
największych źródeł emisji województwa,
 sporządzenie oceny jakości powietrza za 2003 r. w poszczególnych strefach pod kątem
dotrzymywania wartości dopuszczalnych i związanych z nimi marginesów tolerancji, na bazie
wyników pomiarów prowadzonych w 2003 r. (tzw. ocena bieżąca) oraz innych informacji
i opracowań zgodnie z odpowiednimi przepisami (Dz.U. Nr 176 z 2002 r., poz. 1453 oraz Dz.U. Nr
204 z 2002 r., poz. 1727).
Program badań w 2005 r. zakłada:
 eksploatację stacji automatycznych w wytypowanych strefach województwa dolnośląskiego
(ponoszenie kosztów: energii elektrycznej, łączności, ubezpieczenia i zabezpieczeń poszczególnych
stacji pomiarowych, dzierżawy gruntów, obsługi technicznej systemu i dozoru poszczególnych
stacji, wymiany i modernizacji aparatury, zakupu gazów kalibracyjnych i materiałów
eksploatacyjnych, przeglądów, regulacji i napraw urządzeń oraz instalacji, zarządzania systemem,
zbierania, przetwarzania i udostępniania danych społeczeństwu w postaci informacji o jakości
powietrza),
 dalszą optymalizację systemu pomiarów manualnych: eksploatację stanowisk pomiaru pyłu PM10
oraz redukcję stanowisk manualnych pomiaru SO2 i NO2 w strefach, w których wprowadzone będą
pomiary wysokiej jakości prowadzone metodami referencyjnymi,
 kontynuację pomiarów wskaźnikowych metodą pasywną w celu sporządzenia map rozkładu stężeń
zanieczyszczeń na terenie wszystkich stref województwa oraz pomiarów okresowych w punktach
zależnych od wyników oceny jakości powietrza w latach poprzednich,



9
kontynuację pomiarów prowadzonych w stacjach zlokalizowanych w strefie oddziaływania
największych źródeł emisji województwa,
sporządzenie oceny jakości powietrza za 2004 r. w poszczególnych strefach pod kątem
dotrzymywania wartości dopuszczalnych i związanych z nimi marginesów tolerancji, na bazie
wyników pomiarów prowadzonych w 2004 r. (tzw. ocena bieżąca) oraz innych informacji
i opracowań zgodnie z odpowiednimi przepisami (Dz.U. Nr 176 z 2002 r., poz. 1453 oraz Dz.U. Nr
204 z 2002 r., poz. 1727),
wdrażanie systemu zapewnienia i kontroli jakości danych.
Program monitoringu powietrza na terenie Dolnego Śląska został opracowany dla każdej strefy oddzielnie,
zgodnie z wymaganiami wynikającymi z przepisów prawnych. Zestawienie punktów pomiarowych, oraz
zakres badań został wykonany osobno dla kryterium ustanowionego ze względu na ochronę zdrowia ludzi i ze
względu na ochronę roślin.
2.2. System oceny jakości powietrza w strefach woj. dolnośląskiego – ochrona zdrowia
ludzi
Na terenie województwa dolnośląskiego znajduje się 28 powiatów i jedna aglomeracja: miasto Wrocław,
dla których została sporządzona klasyfikacja w odniesieniu do kryterium ustanowionego ze względu na
ochronę zdrowia ludzi.
W poniższej tabeli zamieszczono wykaz punktów pomiarowych oraz zakres pomiarowy w podziale na
różne sposoby wykonywania badań, osobno dla każdego powiatu województwa.
W zestawieniach dla każdego powiatu dla poszczególnych wskaźników uwzględniono klasyfikację stref
z oceny wstępnej oraz wymagania wynikające z tej klasyfikacji odnośnie metod oceny poziomów substancji
w powietrzu oraz minimalnej liczby stałych punktów pomiarowych zgodnie z rozporządzeniem Ministra
Środowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U. Nr 87, poz.
798).
Zastosowano następujące oznaczenia wymaganych metod oceny:
 pom.c.aut. – ocena na podstawie pomiarów ciągłych wysokiej jakości (automatyczne) zgodnie
z metodykami referencyjnymi, określonymi w załączniku nr 6 do ww. rozporządzenia oraz
w rozdziale 1.3,
 pom.c.man. – ocena na podstawie pomiarów ciągłych manualnych prowadzonych w sposób
systematyczny odpowiednio do metodyk referencyjnych, określonych w załączniku nr 6 do ww.
rozporządzenia oraz w rozdziale 1.3,
 pom.+model – ocena na podstawie kombinacji pomiarów w stałych punktach pomiarowych i metod
modelowania lub innych technik szacowania, w szczególności pomiarów okresowych i szacunków
obiektywnych na podstawie analizy emisji,
 model/szacow. – ocena na podstawie metodyk modelowania lub innych technik szacowania,
w szczególności pomiarów okresowych i szacunków obiektywnych na podstawie analizy emisji.
Szczegółowe zakresy pomiarowe dla planowanych i istniejących stacji przedstawiono w zestawieniach dla
poszczególnych stref. Poza substancjami, dla których ustalono dopuszczalne poziomy w powietrzu (SO2, NO2,
PM10, CO, Pb, benzen i O3), w zestawieniach przedstawiono również inne pomiary prowadzone w ramach
systemu monitoringu powietrza w województwie dolnośląskim. Są to:
 pozostałe oznaczenia w pyle PM10: WWA, B-a-P, Ni, Cd, As, Zn, Cu,
 pomiary fluoru,
 pomiary fenolu,
 pomiary formaldehydu,
 pomiary pyłu TSP (pył zawieszony ogółem bez separacji frakcji) lub pyłu BS (pył zawieszony
oznaczany metodą reflektometryczną na podstawie stopnia zaczernienia filtra), prowadzone
w strefach, w których brak pomiarów pyłu PM10,
 pomiary parametrów meteorologicznych (meteo).
W 2004 r. rozpoczęte zostanie wdrażanie do eksploatacji niektórych stacji automatycznych, oraz pyłomierzy
do pomiaru pyłu PM10 – stacje te zostały wyróżnione poprzez „zacieniowanie” wiersza w tabeli.
Tabela I.4. System monitoringu powietrza we Wrocławiu (powiat grodzki, aglomeracja)
Wskaźnik 
Klasa strefy 
Wymagana metoda oceny 
SO2
NO2
II
II
pom.c.aut. pom.c.aut.
PM10
I
pom.c.man.
CO
ołów
benzen
O3
II
II
II
I
pom.c.aut. pom.c.man. pom.c.man. pom.c.aut.
inne / uwagi
–
–
Wymagana liczba stanowisk 
Stacje automatyczne
1
1
1.
al. Wiśniowa (WIOŚ)
+
NOx
2.
Wybrzeże Konrada
Korzeniowskiego
(WIOŚ+WSSE)
+
NOx
3.
ul. Bartnicza (WIOŚ)
4.
pl. Grunwaldzki (PWr)
2
1
10
1
1
+
(WSSE)
HVS (WSSE)
NOx
+
+
–
stacja
komunikacyjna
+
+
NOx
+
2
+
+
+
+
meteo,
Cd, Ni, As
stacja ozonowa
meteo
BTX; stacja
uzupełniająca
Stacje manualne
1.
ul. Wierzbowa (WIOŚ)
2. ul. Orzechowa (WSSE)
+
3. ul. Ukryta (WSSE)
+
4. ul. Oporowska (WSSE)
+
5. ul. Pretficza (WSSE)
+
6. ul. Kromera (WSSE)
+
7. ul. Składowa (WSSE)
+
8. ul. Mł.Techników (WSSE)
Stacje mobilne (WIOŚ)
1. ul. Bartnicza (Swojczyce)
+
Pomiary wskaźnikowe – pasywne (WIOŚ)
+
1. ul. Szanieckiego 38 (Sępolno)
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
ul. Mikołowska/Zagrodnicza
(Wojnów)
ul. Kazimierza
Wielkiego/Ruska
ul. Traugutta
pl. Wróblewskiego
ul. Sobótki/Kadłubka
(Oporów)
ul. Wiśniowa/Powstańców
Śląskich (Krzyki)
ul. Świeradowska/Działkowa
(Gaj)
ul. Pakistańska (Brochów)
9.
10. ul. Księska (Księże Wielkie)
11. ul. gen.Kutrzeby / Abrahama
12.
13.
14.
(Ołtaszyn)
ul. Strzegomska 272
(Muchobór Mały)
ul. Kiełczowska/Inflandzka
(Kiełczów)
ul. Odrodzenia Polski 13a
(Zakrzów)
ul. Piętaka (Karłowice)
15.
16. ul. Chorwacka 16-22
(Różanka)
17. pl. Staszica/ul.
św.Wincentego
18. ul. Chojnowska (Popowice)
19. ul. Skoczylaska (Leśnica)
20. ul. Pracka (Pracze
Odrzańskie)
ul. Dokerska (Kozanów)
21.
22. pl. Dominikański (Stare
Miasto)
23. ul. Wiktora Brosa 26 (Borek)
24. ul. Grabiszyńska 240
(Grabiszyn)
+
+
HVS
+
+
+
+
+
+
+
NOx
B-a-P, Cd, Zn, Cu,
As, Ni
Cd, Ni, As
+
+
fluor
fluor
TEOM
+
+
meteo
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
stanowisko
komunikacyjne
stanowisko
komunikacyjne
stanowisko
komunikacyjne
stanowisko
komunikacyjne
stanowisko
komunikacyjne
stanowisko
komunikacyjne
25. ul. Rezedowa/Skrzetuskiego
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
33. ul. Jedności Narodowej 149
+
+
34. ul. Brücknera/Wronia
+
+
35. ul. Lechitów
36. ul. Rakietowa/Buczacka
37. ul. Wybrzeże K.
Korzeniowskiego
38. ul. Bartnicza (Swojczyce)
39. ul. Fabryczna (Bombardier)
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
(Żerniki)
26. ul. Kielecka 29 / Przemyska
72 (Złotniki)
27. ul. Kamieńskiego/Kątowa
(Poświętne)
28. ul. Skłodowskiej (Plac
Grunwaldzki)
29. ul. Sienkiewicza (Plac
Grunwaldzki)
30. ul. Chełmońskiego (Biskupin)
31. ul. Bulwar Ikara 28
32. ul. Wojrowicka (Nowy Dwór)
11
stanowisko
komunikacyjne
stanowisko
komunikacyjne
stanowisko
komunikacyjne
stanowisko
komunikacyjne
+
Tabela I.5. System monitoringu powietrza w Jeleniej Górze (obszar ochrony uzdrowiskowej, powiat grodzki)
Wskaźnik 
Klasa strefy 
Stacje automatyczne*
1. Cieplice – Park Zdrojowy
(WIOŚ)
Stacje manualne
1. Cieplice – Park Zdrojowy
(WIOŚ)
2. ul. Ogińskiego (Zabobrze)
(WIOŚ)
3. ul. Wolności (WSSE)
4. ul. Grottgera 7 (WSSE)
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
I
I
I
II
II
III b
I
pom.c.aut. pom.c.aut. pom.c.man. pom.+model. pom.+model. model/szacow. pom.c.aut.
1
1
1
1
1
–
–
+
NOx
+
+
+
+
+
+
ß
+
HVS
meteo
+
Cd, Ni
1. Jelenia Góra – Śródmieście
+
NOx
+
+
2. Jelenia Góra – Cieplice
+
NOx
+
+
1. ul. Grottgera 7
+
+
2. ul. Elsnera (Zabobrze)
+
+
3.
+
+
+
+
+
+
4.
5.
6.
ul. Różyckiego/Jana Pawła
II (Zabobrze)
Park Zdrojowy (Cieplice)
ul. Bogusławskiego
inne / uwagi
–
–
–
TSP-ß, meteo,
węglowodory
niemetanowe,
metan
TSP-ß, meteo,
węglowodory
niemetanowe,
metan
stanowisko
komunikacyjne
+
+
+
ul. Sołtysia
ul. Cieplicka 67
+
+
8. ul. Cieplicka 181
+
+
(Sobieszów)
* na terenie Jeleniej Góry znajduje się stacja pomiarowa parametrów meteorologicznych w pionowym przekroju atmosfery (SODAR z opcją RASS)
7.
Tabela I.6. System monitoringu powietrza w Legnicy (powiat grodzki)
Wskaźnik 
Klasa strefy 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
I
III b
I
II
II
II
I
pom.c.aut. model/szacow pom.c.man. pom.+model. pom.+model. pom.+model. pom.c.aut.
inne / uwagi
–
–
1
Stacje automatyczne
1. al. Rzeczypospolitej 10/12
+
(WIOŚ+WSSE)
2. ul. Złotoryjska (HM
+
„Legnica”)
Stacje manualne
+
1. ul. Księżycowa (WIOŚ)
+
2. ul. Mickiewicza (WSSE)
Stacje mobilne – brak
1. ul. Orzeszkowa (Tarninów)
+
2. ul. Bracka (Kartuzy)
+
3. ul. Cisowa (Czarny Dwór)
+
4. al. Rzeczypospolitej
+
(Bielany)
5. ul. Jaworzyńska (Ochota)
+
6. ul. Witkiewicza (Piekary)
+
12
–
1
1
1
1
NOx
LVS
(WSSE)
+
+
(WSSE)
+
NOx
ß + wag.
+
+
–
–
Cd, Ni, meteo
Cu
+
+
fluor, fenol
+
+
+
stanowisko
komunikacyjne
+
+
+
+
Tabela I.7. System monitoringu powietrza w powiecie bolesławieckim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
Klasa strefy 
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
Wymagana metoda oceny  model/szacow model/szacow pom.c.man. model/szacow model/szacow model/szacow pom.c.aut.
Wymagana liczba stanowisk
–
–
1
–
–
–
–

Stacje automatyczne – brak
Stacje manualne – brak
1. Bolesławiec, ul.
+
+
Chrobrego
2. Nowogrodziec
+
+
3. Gromadka
+
+
inne /
uwagi
–
–
–
Tabela I.8. System monitoringu powietrza w powiecie dzierżoniowskim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
inne /
uwagi
–
–
–
Klasa strefy 
I
III b
I
III b
III b
III b
I
pom.c.aut. model/szacow pom.c.man. model/szacow model/szacow model/szacow pom.c.aut.
1
–
1
–
–
–
–
Stacje automatyczne
1. Dzierżoniów,
ul. Piłsudskiego 26
+
NOx
ß
meteo
(WIOŚ)
1. Dzierżoniów,
+
+
ul. Mickiewicza 4
2. Pieszyce, ul. Kopernika
+
+
8
3. Bielawa, ul. Bankowa
+
+
4. Bielawa, k/zakładu
+
+
„Bielbaw”
5. Bielawa, ul. Górska
+
+
6. Bielawa, ul.Ludowa /
+
+
ul. Klonowa
7. Przerzeczyn Zdrój,
+
+
uzdrowisko
ul. Zdrojowa 32
8. Łagiewniki
+
+
Tabela I.9. System monitoringu powietrza w powiecie głogowskim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
inne / uwagi
Klasa strefy 
II
III b
I
III b
I
III b
I
–
pom.+model model/szacow pom.c.man. model/szacow pom.c.man. model/szacow pom.c.aut.
–
1
–
1
–
1
–
–
–
Stacje automatyczne
1. Głogów, ul. Sikorskiego
+
NOx
ß
+
(HM „Głogów”)
2. Sobczyce (HM „Głogów”)
+
NOx
ß
+
3. Kromolin (HM „Głogów”)
+
NOx
ß
+
Stacje istniejące manualne
1. Głogów, ul. Norwida*
+
+
HVS
(WSSE)
1. Głogów, ul. W. Polskiego
+
+
2. Jerzmanowa
+
+
3. Pęcław
+
+
4. Kotla
+
+
5. Żukowice
+
+
* kontynuacja pomiarów SO2 i NO2 w stałej stacji manualnej, nowe stanowisko: PM10 HVS i Pb
13
+
Pb
+
+
Pb
Pb
+
Cd, Ni, fenol,
fluor
Tabela I.10. System monitoringu powietrza w powiecie górowskim
Wskaźnik 
SO2
Klasa strefy 
II
pom.+model
1
1. Góra, ul. Sikorskiego 6a
+
2. Wąsosz, ul. Pocztowa 5
+
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
II
I
III b
III b
III b
I
pom.+model pom.c.man. model/szacow model/szacow model/szacow pom.c.aut.
1
1
–
–
–
–
inne /
uwagi
–
–
–
+
+
Tabela I.11. System monitoringu powietrza w powiecie jaworskim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
Klasa strefy 
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
model/szacow model/szacow pom.c.man. model/szacow model/szacow model/szacow pom.c.aut.
–
–
1
–
–
–
–
1. Jawor
+
+
2. Wądroże Wielkie
+
+
3. Bolków
+
+
4. Paszowice
+
+
inne /
uwagi
–
–
–
Tabela I.12. System monitoringu powietrza w powiecie jeleniogórskim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
inne / uwagi
Klasa strefy 
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
–
Wymagana metoda
–
oceny 
Wymagana liczba
–
–
1
–
–
–
–
–
stanowisk 
TSP-ß, meteo,
węglowodory
1. Karpacz
+
NOx
+
+
niemetanowe,
metan
2. Szklarska Poręba
+
NOx
1. Piechowice,
+
ul. Szkolna/Kolejowa
2. Jeżów Sudecki,
+
ul. Długa
3. Karpacz, ul. Konstytucji
+
3 Maja 65
4. Szklarska Poręba
+
5. Mysłakowice
+
6. Kowary
+
7. Przesieka
+
14
+
+
TSP-ß, meteo,
węglowodory
niemetanowe,
metan
+
+
+
+
+
+
+
Tabela I.13. System monitoringu powietrza w powiecie kamiennogórskim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
Klasa strefy 
II
III b
I
III b
III b
III b
I
Wymagana metoda oceny
pom.+model model/szacow pom.c.man. model/szacow model/szacow model/szacow pom.c.aut.

Wymagana liczba
1
–
1
–
–
–
–
stanowisk 
Stacje mobilne (WIOŚ) – brak
1. Kamienna Góra,
+
+
ul. Lubawska 22
2. Lubawka,
+
+
ul. Nadbrzeżna 2
inne / uwagi
–
–
–
Tabela I.14. System monitoringu powietrza w powiecie kłodzkim
Wskaźnik 
Klasa strefy 

Stacje automatyczne
1. Nowa Ruda, ul. Srebrna 1A
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
inne / uwagi
I
III b
I
III b
III b
III b
I
–
pom.c.aut. model/szacow pom.c.man. model/szacow model/szacow model/szacow pom.c.aut.
–
1
–
1
+
NOx
ß;
LVS
(WSSE)
Stacje manualne
+
1. Kłodzko, ul. Okrzei (WSSE)
2. Bystrzyca Kł.,
+
ul. Sienkiewicza (WSSE)
3. Kudowa Zdrój,
+
ul. Słoneczna (WSSE)
4. Lądek Zdrój, ul. Wolności
+
(WSSE)
5. Polanica Zdrój, ul. Parkowa
+
(WSSE)
1. Polanica Zdrój,
+
ul. Zdrojowa 37
2. Duszniki Zdrój,
+
ul. Zdrojowa 32
3. Kudowa Zdrój,
+
Park Zdrojowy
4. Lądek Zdrój, Zakład
+
Przyrodoleczniczy „Wojciech”
5. Kłodzko,
+
Plac Franciszkański
–
–
+
(WSSE)
–
–
–
Ni, Cd
+
+
+
uzdrowisko
+
uzdrowisko
+
uzdrowisko
+
uzdrowisko
+
uzdrowisko
+
uzdrowisko
+
uzdrowisko
+
6. Kłodzko,
ul. Spółdzielcza 21d
7. Nowa Ruda, Rynek
8. Nowa Ruda, ul. Fredry 19
9. Bystrzyca Kłodzka,
ul. Wojska Polskiego 8
10. Radków
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
15
Tabela I.15. System monitoringu powietrza w powiecie legnickim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
inne /
uwagi
–
O3
Klasa strefy 
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
–

–
–
1
–
–
–
–
–

Stacje automatyczne
1. Pawłowice Małe (HM
+
NOx
ß + wag.
+
+
Cu
„Legnica”)
2. Białka (HM „Legnica”)
+
NOx
ß + wag.
+
+
Cu
Stacje manualne
1. Chojnów (WIOŚ)
+
+
TSP
1. Krotoszyce
+
+
2. Prochowice
+
+
3. Chojnów
+
+
Tabela I.16. System monitoringu powietrza w powiecie lubańskim
Wskaźnik 
SO2
Klasa strefy 
II
pom.+model
1
Stacje manualne
1. Lubań, Rynek (WSSE)
+
1. Lubań
+
1. Lubań, ul. Przemysłowa 5
+
2. Leśna
+
3. Świeradów Zdrój
+
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
I
I
III b
III b
III b
pom.c.aut. pom.c.man. model/szacow model/szacow model/szacow
1
1
–
–
–
O3
I
pom.c.aut.
–
+
NOx
inne /
uwagi
–
–
–
BS
ß
+
+
+
+
Tabela I.17. System monitoringu powietrza w powiecie lubińskim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
inne / uwagi
Klasa strefy 
II
III b
I
III b
II
III b
I
–
pom.+model model/szacow pom.c.man. model/szacow pom.+model model/szacow pom.c.aut.
–

1
–
1
–
1
–
–
–

Stacje automatyczne
1. Rudna (Z-d
ß
Hydrotechniczny)
2. Kalinówka (Z-d
ß
Hydrotechniczny)
Stacje manualne
1. Lubin, ul. Sowia
+
+
TSP
(Przylesie) (WIOŚ)
Cd, Ni,
1. Lubin, ul. 1-Maja (WSSE)
+
+
LVS
+
stacja
komunikacyjna
1. Lubin, ul. Traugutta
+
+
2. Ścinawa, ul. K.Jadwigi
3. Rudna, ul. W.Witosa
+
+
16
+
+
Tabela I.18. System monitoringu powietrza w powiecie lwóweckim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
inne / uwagi
Klasa strefy 
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
–
Wymagana metoda
–
oceny 
Wymagana liczba
–
–
1
–
–
–
–
–
stanowisk 
1. Lwówek Śląski,
+
+
ul. Ogrodowa 1
2. Lubomierz,
skrzyżowanie poniżej
+
+
pl. Wolności
3. Gryfów, ul. Kolejowa/
stanowisko
+
+
Jeleniogórska
komunikacyjne
4. Mirsk, al. Wojska
Polskiego/
+
+
B. Głowackiego
5. Wleń
+
+
Tabela I.19. System monitoringu powietrza w powiecie milickim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
Klasa strefy 
III b
III b
I
III b
III b
III b
I

–
–
1
–
–
–
–

1. Milicz ul. Kopernika 16
+
+
2. Krośnice
+
+
inne /
uwagi
–
–
–
Tabela I.20. System monitoringu powietrza w powiecie oleśnickim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
inne /
uwagi
–
–
Klasa strefy 
II
III b
I
III b
III b
III b
I
Wymagana metoda oceny  pom.+model model/szacow pom.c.man. model/szacow model/szacow model/szacow pom.c.aut.
1
–
1
–
–
–
–
–

Stacje manualne
1. Oleśnica, Rynek (WSSE)
+
+
BS
1. Oleśnica, pl. Staszica
+
+
2. Oleśnica, ul. Klonowa 5
+
+
3. Twardogóra, Rynek
+
+
4. Syców, ul. Waryńskiego 3
+
+
5. Bierutów
+
+
Tabela I.21. System monitoringu powietrza w powiecie oławskim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
Klasa strefy 
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
inne /
uwagi
–
17
–

–
–
1
–
–
–
–
–

Stacje manualne
1. Oława, ul. 3-Maja (WSSE)
+
+
BS
1. Oława, ul. Iwaszkiewicza
+
+
2. Jelcz-Laskowice,
+
+
ul. Chabrowa / Oławska
Tabela I.22. System monitoringu powietrza w powiecie polkowickim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
Klasa strefy 
III b
III b
I
III b
II
III b
I
Wymagana metoda oceny  model/szacow model/szacow pom.c.man. model/szacow pom.+model model/szacow pom.c.aut.
–
–
1
–
1
–
–

Stacje automatyczne
1. Tarnówek
ß
Stacje manualne
1. Polkowice, ul. Kasztanowa
(WIOŚ)
HVS
1. Polkowice, ul. Legnicka
+
2. Przemków
+
3. Chocianów
+
inne /
uwagi
–
–
–
B-a-P, Cu,
Cr, Zn, Cd,
Ni, As,
+
+
+
+
Tabela I.23. System monitoringu powietrza w powiecie strzelińskim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
Klasa strefy 
II
III b
I
III b
III b
III b
I
1
–
1
–
–
–
–

1. Strzelin, skwer m. ul.:
Bolka I Śniadeckiego,
+
+
Piłsudskiego i Mickiewicza
2. Wiązów, ul. Jana Matejki
+
+
inne /
uwagi
–
–
–
Tabela I.24. System monitoringu powietrza w powiecie średzkim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
Klasa strefy 
III b
III b
I
III b
III b
III b
I

–
–
1
–
–
–
–

1. Środa Śląska ul.
Mleczarska/Kolejowa
+
+
(parking obok szpitala)
inne /
uwagi
–
–
–
2. Malczyce, ul. 1 Maja 28
3. Miękinia, ul. Osiedlowa
4. Kostomłoty, Rynek 4
+
+
+
18
+
+
+
Tabela I.25. System monitoringu powietrza w powiecie świdnickim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
inne / uwagi
Klasa strefy 
II
II
I
III b
III b
III b
I
–
Wymagana metoda oceny  pom.+model pom.+model pom.c.man. model/szacow model/szacow model/szacow pom.c.aut.
–
1
1
1
–
–
–
–
–

Stacje manualne
Świdnica, Rynek (WSSE)
+
+
LVS
+
Ni, Cd
1. Świdnica, Osiedle
+
+
Zawiszów, Ks. Jadwigi 10
2. Świdnica, ul. Siostrzana
+
+
3. Świebodzice, ul.
+
+
Krzywoustego 39
4. Strzegom, ul. Bankowa 13
+
+
5. Żarów, ul. Wojska
+
+
Polskiego 15-17
Tabela I.26. System monitoringu powietrza w powiecie trzebnickim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
inne /
uwagi
–
Klasa strefy 
III b
III b
I
III b
III b
III b
I
–

–
–
1
–
–
–
–
–

Stacje manualne
1. Trzebnica, ul. ks.
+
+
BS
Bochenka
1. Trzebnica, ul. Wałowa 9
+
+
2. Oborniki Śląskie, ul.
+
+
Zielona/Jagiełły
3. Żmigród, ul. Wiejska 24
+
+
4. Prusice, ul. Powstańców
+
+
Śl. 17
Tabela I.27. System monitoringu powietrza w powiecie wałbrzyskim
Wskaźnik 
Klasa strefy 

Stacje automatyczne
SO2
I
pom.c.aut.
NO2
I
pom.c.aut.
1
1
1
1
1
1
–
1. Wałbrzych, ul. Wysockiego
+
NOx
ß;
HVS
(WSSE)
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Stacje manualne
1. Wałbrzych,
ul. A.Mickiewicza (WIOŚ)
2. Wałbrzych, ul. Jordana
(WIOŚ)
3. Wałbrzych,
ul. W.Broniewskiego
(WIOŚ)
PM10
CO
I
II
pom.c.man. pom.+model
ołów
II
pom.+model
benzen
O3
I
I
pom.c.man. pom.c.aut.
+
inne / uwagi
–
–
–
BTX,
Cd, Ni
4.
Wałbrzych, ul. Grodzka
+
73 (WSSE)
5. Szczawno Zdrój,
+
ul. Ratuszowa (WIOŚ)
6. Szczawno Zdrój,
+
ul. Ogrodowa (WSSE)
1. ul. Szkolna 5 (Podgórze)
+
2. ul. Andersa 2-4 (Sobięcin
+
– Biały Kamień)
3. Osiedle Górnicze 48
+
(dzielnica Rusinowa)
4. ul. Piłsudskiego –
ogródki działkowe (Nowe
+
Miasto)
5. ul. Chrobrego 12
+
(dzielnica Śródmieście)
6. ul. Armii Krajowej 53
+
(dzielnica Stary Zdrój)
7. ul. Wrocławska 98
+
(dzielnica Szczawienko)
8. ul. Sadowa 44 (dzielnica
+
Poniatów)
9. ul. Nałkowskiej 2
(dzielnica Piaskowa
+
Góra)
10. ul. Andersa 135
+
(dzielnica Biały Kamień)
11. ul. E. Plater 1 (dzielnica
+
Sobięcin)
12. ul. Moniuszki k/Szpitala
Dziecięcego (dzielnica
+
Gaj)
13. ul. Palisadowa 12
+
(dzielnica Podzamcze)
14. Szczawno Zdrój,
+
ul. Kolejowa 14
15. Jedlina Zdrój,
+
ul. Wałbrzyska 2
16. Głuszyca, ul.
+
Łukasiewicza 1-3-5-7
17. Mieroszów
19
+
+
+
TSP
+
+
+
+
+
+
+
stanowisko
komunikacyjne
+
+
+
+
stanowisko
komunikacyjne
+
+
+
+
+
uzdrowisko
+
uzdrowisko
+
Tabela I.28. System monitoringu powietrza w powiecie wołowskim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
Klasa strefy 
II
III b
I
III b
III b
III b
I
1
–
1
–
–
–
–

1. Wołów ul. Komuny
+
+
Paryskiej
2. Wińsko, ul. Mickiewicza/8
+
+
Maja
3. Brzeg Dolny ul.
+
+
Słowackiego 11
inne /
uwagi
–
–
–
Tabela I.29. System monitoringu powietrza w powiecie wrocławskim
Wskaźnik 
Klasa strefy 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
inne / uwagi
II
II
I
III b
III b
III b
I
–
pom.+model pom.+model pom.c.man. model/szacow model/szacow model/szacow pom.c.aut.
–
1

1. Siechnice, ul. Kościelna
+
(obok Kościoła)
2. Sobótka, ul. Warszawska 1
+
3. Jordanów Śl., ul. Szkolna
+
(m. mostami)
4. Długołęka, ul. Wiejska 26
+
(obok kościoła)
5. Kąty Wrocławskie, ul.
+
Zwycięstwa
6. Kobierzyce, ul. Wincentego
+
Witosa 13
1
1
–
20
–
–
–
–
+
+
+
+
+
+
Tabela I.30. System monitoringu powietrza w powiecie ząbkowickim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
inne / uwagi
Klasa strefy 
II
II
I
III b
III b
III b
I
–
Wymagana metoda oceny  pom.+model pom.+model pom.c.man. model/szacow model/szacow model/szacow pom.c.aut.
–
1
1
1
–
–
–
–
–

1. Ząbkowice, ul. Kłodzka
+
+
BS
(WSSE)
1. Ząbkowice Śląskie,
+
+
ul. Sienkiewicza
2. Ziębice, ul. Spacerowa
+
+
3. Złoty Stok, ul. Radosna 1
+
+
Tabela I.31. System monitoringu powietrza w powiecie zgorzeleckim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
inne / uwagi
Klasa strefy 
II
II
I
III b
III b
III b
I
–
pom.+model pom.+model pom.c.man. model/szacow model/szacow model/szacow pom.c.aut.
–
1
1
1
–
–
–
–
–
Stacje automatyczne
1. Zgorzelec, ul. Bohaterów
+
NOx
ß
meteo
Getta 1a (WIOŚ)
WWA,
metale,
2. Działoszyn (CzT)
+
NOx
ß
+
+
+
depozycja
mokra
3. Bogatynia, ul. Chopina
+
NOx
ß
TSP-ß
(El. „Turów”)
4. Jasna Góra, ul. Sportowa
+
NOx
ß
TSP-ß
(El. „Turów”)
5. Witka (El. „Turów”)
+
NOx
ß
TSP-ß
6. Radomierzyce
+
NOx
ß
TSP-ß
(El. „Turów”)
7. Wyszków (El. „Turów”)
+
NOx
ß
TSP-ß
8. Zgorzelec, ul.
+
NOx
ß
TSP-ß
Orzeszkowej (El. „Turów”)
Stacje manualne
1. Zgorzelec, ul. Maratońska
LVS
+
Cd, Ni
(WSSE)
(WSSE)
2. Zgorzelec, ul. Warszawska
+
+
(WSSE)
1. Zgorzelec, ul. Reymonta 1
+
+
2. Bogatynia,
ul. Kusocińskiego/Daszyńskieg
+
+
o
3. Zawidów, skrzyżowanie ul.
Zgorzelecka-M. SkłodowskiejCurie
4. Węgliniec
5. Pieńsk
+
+
+
+
+
+
21
Tabela I.32. System monitoringu powietrza w powiecie złotoryjskim
Wskaźnik 
SO2
NO2
PM10
CO
ołów
benzen
O3
Klasa strefy 
III b
III b
I
III b
III b
III b
I

–
–
1
–
–
–
–

1. Złotoryja /1/
+
+
2. Złotoryja /2/
+
+
3. Wojcieszów
+
+
4. Zagrodno
+
+
5. Świerzawa
+
+
inne /
uwagi
–
–
–
2.3. System oceny jakości powietrza w strefach woj. dolnośląskiego – ochrona roślin
Na terenie województwa dolnośląskiego eksploatowane są 4 stacje pomiarowe spełniające wymagania
odnośnie lokalizacji stanowisk ze względu na ochronę roślin zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska
z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz.U. Nr 87, poz. 798):
 Jeleniów (pow. bolesławiecki): SO2, NOx, O3, pył PM10, skład pyłu PM10 (WWA i metale),
depozycja mokra (aniony, kationy, metale),
 Śnieżne Kotły (pow. jeleniogórski) – teren Karkonoskiego Parku Narodowego: SO2, NOx, O3,
 Czerniawa (pow. lubański): SO2, NOx, O3, pył PM10, skład pyłu PM10 (WWA i metale),
depozycja mokra (aniony, kationy, metale),
 Czarna Góra (pow. kłodzki): SO2, NOx, O3.
2.4. Europejski monitoring jakości powietrza – EUROAIRNET
Europejskie Centrum Jakości powietrza we współpracy z krajami europejskimi opracowuje Europejską
Sieć Jakości Powietrza oraz Europejski System Informacji o Jakości Powietrza. Głównym celem takich działań
jest uzyskanie informacji o jakości powietrza zapewniających wiarygodną podstawę dla podejmowania decyzji
przez Komisję Europejskiej Agencji Ochrony Środowiska oraz kraje członkowskie na temat działań
związanych z ochroną powietrza.
Z terenu całego kraju do sieci należy 49 stacji pomiarowych, w tym 5 stacji z terenu
województwa dolnośląskiego. Są to (w nawiasach podano zanieczyszczenia, o stężeniach których informacje
przekazywane są do Europejskiego Centrum Jakości):
 Wrocław, ul. Wierzbowa (SO2, NO2, pył zaw. PM10),
 Wrocław, ul. Ukryta (SO2, NO2, pył zaw. BS),
 Czerniawa (SO2, NO2, pył zaw. PM10, O3, NOx),
 Jeleniów (SO2, NO2, pył zaw. PM10, CO, O3, NOx),
 Śnieżka (SO2, NO2, O3).
2.5. Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych oraz depozycji zanieczyszczeń do
podłoża
Celem tego systemu jest określenie przestrzennego rozkładu ładunków zanieczyszczeń wprowadzanych
z opadem atmosferycznym do powierzchni ziemi w skali kraju. Ogółem w Polsce znajduje się 25 stacji
monitoringowych, na terenie województwa dolnośląskiego wytypowano 4 stacje chemizmu opadów
atmosferycznych.
22
Tabela I.33. Stacje pomiarowe chemizmu opadów atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń do podłoża
Lp.
1.
2.
3.
4.
Lokalizacja stacji
Wrocław
Legnica
Śnieżka
Kłodzko
Zakres pomiarowy
odczyn, przewodność elektr. właściwa, chlorki, siarczany, azot azotanowy,
azot azotynowy, azot amonowy, azot ogólny, fosfor ogólny, kwasowość,
Na, K, Mg, Ca, Zn, Cu, Fe, Pb, Cd, Ni, Cr, Mn
Próby opadów atmosferycznych są zbierane w sposób ciągły i analizowane w cyklach miesięcznych
w Laboratorium WIOŚ we Wrocławiu i Jeleniej Górze. Wyniki badań są przekazywane do IMGW we
Wrocławiu.
Wrocławski Oddział Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej prowadzi badania monitoringowe
chemizmu opadów atmosferycznych na terenie Polski południowo-zachodniej (dorzecza środkowej Odry). Na
terenie województwa dolnośląskiego powyższe badania prowadzone są w 26 stacjach pomiarowo-kontrolnych.
Lokalizacja punktów pomiarowo-kontrolnych:
 miasto Wrocław – 4 ppk,
 miasto Legnica – 1 ppk,
 powiat bolesławiecki –1 ppk (Tomaszów Górny),
 powiat głogowski – 1 ppk (Głogów),
 powiat jaworski – 1 ppk (Jawor),
 powiat jeleniogórski – 4 ppk (Jakuszyce, Śnieżka, Przesieka, Karpacz),
 powiat kłodzki – 2 ppk (Kłodzko, Bolesławów),
 powiat lubiński – 2 ppk (Ścinawa, Rudna),
 powiat lwówecki – 1 ppk (Gryfów Śl.),
 powiat strzeliński – 1 ppk (Wiązów),
 powiat trzebnicki – 2 ppk (Brzezie, Żmigród),
 powiat wałbrzyski – 1 ppk (Szczawno Zdrój),
 powiat wrocławski – 1 ppk (Sobótka),
 powiat zgorzelecki – 4 ppk (Zgorzelec, Bogatynia, Ruszów, Węgliniec).
Na wszystkich stacjach opady atmosferyczne zbierane są w sposób ciągły i analizowane w cyklach
miesięcznych. W próbkach oznacza się związki kwasotwórcze, biogenne oraz metale (odczyn, przewodność
elektr. właściwa, chlorki, siarczany, azot azotanowy, azot azotynowy, azot amonowy, azot ogólny, fosfor
ogólny, kwasowość, Na, K, Mg, Ca, Zn, Cu, Fe, Pb, Cd, Ni, Cr, Mn).
2.6. Monitoring tła zanieczyszczenia atmosfery na stacji Śnieżka wg programów EMEP,
GAW/WMO i COMBINE/HELCOM
Zgodnie z „Programem Państwowego Monitoringu Środowiska na lata 2003-2005” na czterech stacjach
(Łeba, Jarczew, Śnieżka, Puszcza Borecka) prowadzone będą codzienne pomiary:
 w fazie gazowej: SO2, NOx, O3;
 w aerozolu: SO4-2, NO3-, NH4+, Cl-;
 w opadzie atmosferycznym: SO4-2, NO3-, NH4+, Cl-, Na+, Ca+2, Mg+2, K+, przewodność
elektrolityczna, odczyn.
Monitoring jakości powietrza na Śnieżce prowadzony będzie przez IMGW zgodnie z przepisami
prawnymi:
 protokołem w sprawie EMEP (European Monitoring and valuation Programme) do Konwencji
Genewskiej z 1979 r. w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie
odległości, przyjętym przez Polskę w 1988 r.,
 programem monitoringu Bałtyku (COMBINE) w ramach Konwencji Helsińskiej,
 programem Global Air Watch (GAW) Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO).
23
II. WODY POWIERZCHNIOWE
Obowiązek oceny jakości wód powierzchniowych w ramach PMŚ wynika z art. 49 ust.1 ustawy z dnia
18 lipca 2001 r. – Prawo wodne (Dz.U. 2001.115.1229). Zgodnie z ust. 2 tego artykułu badania jakości wód
powierzchniowych należą do kompetencji wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska.
Celem wykonywania badań jest stworzenie podstaw do podejmowania działań na rzecz poprawy stanu
wód oraz ich ochrony przed zanieczyszczeniem, w tym ochrony przed eutrofizacją powodowaną wpływem
sektora bytowo-komunalnego i rolnictwa oraz ochrony przed zanieczyszczeniami przemysłowymi, głównie
zasoleniem i substancjami szczególnie szkodliwymi dla środowiska wodnego. Oceny jakości wód
powierzchniowych będą wykorzystywane do zintegrowanego zarządzania wodami w układzie dorzeczy.
Monitoring jakości śródlądowych wód powierzchniowych umożliwi identyfikację najważniejszych
problemów oraz zmian zachodzących w środowisku wodnym Dolnego Śląska, a także poprzez wskazanie
trendów, ocenę szans i zagrożeń w przyszłości. Uzyskane wyniki badań pozwolą na ocenę dotrzymywania
norm, identyfikację obszarów, na których występują przekroczenia standardów jakości środowiska.
Podsystem obejmuje w 2004 r. badania i ocenę jakości wód i osadów wodnych rzek.
W 2004 r. zrezygnowano z badań jakości wód zbiorników zaporowych ze względu na brak szczegółowych
wytycznych dotyczących przeznaczenia poszczególnych zbiorników oraz zakresu i sposobu prowadzenia
badań.
1. BADANIA I OCENA JAKOŚCI WÓD W RZEKACH
Z dniem 1 stycznia 2002 r. weszła w życie ustawa Prawo wodne (Dz.U. 2001.115.1229) regulująca
zagadnienia związane z ochroną środowiska wodnego i dostosowująca je do wymagań prawodawstwa Unii
Europejskiej. Ustawa ta odwołuje się do szczegółowych aktów wykonawczych. Są to m.in.:
 Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu
ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska
wodnego (Dz.U.2002.212.1799);
 Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na
zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz.U.2002.241.2093);
 Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny
odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych
(Dz.U.2002.4.44);
 Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody
powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia
(Dz.U.2002.204.1728);
 Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody
śródlądowe będące środowiskiem życia ryb w warunkach naturalnych (Dz.U.2002.176.1455);
 Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda
w kąpieliskach (Dz.U.2002.183.1530).
Nadal na etapie projektu jest rozporządzenie w sprawie klasyfikacji wód, sposobu prowadzenia
monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu wód powierzchniowych i podziemnych.
W dokumencie określono nowe zasady klasyfikacji dla prezentowania stanu jakości wód powierzchniowych
wprowadzając pięć klas jakości tych wód.
Projekt rozporządzenia określa nowy sposób prowadzenia monitoringu wód powierzchniowych, kładąc główny
nacisk na jego użyteczność oraz przydatność w kształtowaniu strategii gospodarowania i ochrony zasobów
wodnych. Zakres i częstotliwość badań oraz lokalizacja punktów pomiarowych bezpośrednio uzależnione są
od sposobu użytkowania wód, który zostanie określony w wykazach wód.
Zgodnie z art. 92 ustawy Prawo wodne do zadań dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej należy
przygotowanie następujących wykazów:
 wód powierzchniowych i podziemnych, które są lub mogą być wykorzystywane do zaopatrzenia
ludności w wodę przeznaczoną do spożycia,
 wód powierzchniowych wykorzystywanych do celów rekreacyjnych, a w szczególności do kąpieli,
24
wód powierzchniowych przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków i mięczaków lub innych
organizmów w warunkach naturalnych oraz umożliwiających migracje ryb,
 wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych.
Zgodnie z art. 211 ust. 2 ustawy Prawo wodne wykazy te powinny zostać sporządzone w terminie 2 lat od dnia
wejścia w życie ustawy tj. do 31 grudnia 2003 r.

Monitoring jakości śródlądowych wód powierzchniowych obejmuje w 2004 r. badania i ocenę jakości
wód powierzchniowych płynących w 150 punktach pomiarowo-kontrolnych. Badania jakości rzek
zaplanowano w następujących sieciach monitoringowych:
1. monitoring diagnostyczny;
2. monitoring wód powierzchniowych wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł
rolniczych;
3. monitoring jakości wód powierzchniowych przeznaczonych do bytowania ryb;
4. monitoring jakości wód powierzchniowych, które są lub mogą być wykorzystywane do
zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia;
5. monitoring jakości granicznych wód powierzchniowych;
6. system monitoringu EUROWATERNET;
7. monitoring substancji niebezpiecznych.
Przy tworzeniu sieci pomiarowej starano się tak wyznaczać punkty, aby jedna lokalizacja (jeden punkt)
spełniała wymogi maksymalnej liczby rozporządzeń, co pozwoliło ograniczyć koszty badań ze względu na
pokrywanie się zakresów badań w poszczególnych sieciach monitoringowych oraz obniżyć koszty transportu.
1.1. Charakterystyka systemu monitoringu jakości wód powierzchniowych, o których
mowa w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji wód, sposobu prowadzenia monitoringu
oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu wód powierzchniowych
i podziemnych (projekt) - ogólna ocena stanu czystości rzek województwa
dolnośląskiego
Zgodnie z art. 156 ust. 2 kontrolę i ochronę wód przed zanieczyszczeniem wykonuje Inspekcja Ochrony
Środowiska. W celu opracowania ogólnej oceny stanu czystości rzek województwa dolnośląskiego w 2004 r.,
monitoring stanu wód powierzchniowych będzie prowadzony przez WIOŚ w zakresie diagnostycznym.
Umożliwi to określenie w latach kolejnych zakresu i częstotliwości bardziej szczegółowych badań w ramach
monitoringu operacyjnego i badawczego.
Przy wyznaczaniu lokalizacji i ilości punktów pomiarowych w obrębie danego cieku uwzględniono rangę
cieku oraz wpływ punktowych i rozproszonych źródeł zanieczyszczeń.
Zakres badań obejmuje określenie w wodach powierzchniowych wartości wszystkich wskaźników
określonych w załączniku 1 do projektu rozporządzenia w sprawie klasyfikacji wód, sposobu prowadzenia
monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu wód powierzchniowych i podziemnych
(wersja z kwietnia 2003 r.).
Tabela II.1. Zakres badań w monitoringu diagnostycznym jakości wód powierzchniowych (D)
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Wskaźnik jakości wody
Częstotliwość poboru prób do badań
Wskaźniki fizyczne
12
temperatura wody
12
zapach
12
barwa
12
zawiesina ogólna
12
odczyn
Wskaźniki tlenowe
12
tlen rozpuszczony
12
BZT5
12
ChZTMn
12
OWO
L.p.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
25
Wskaźniki biogenne
12
amoniak
12
azot Kjeldahla
12
azotany
12
azotyny
12
azot ogólny
12
fosforany
12
fosfor ogólny
Wskaźniki zasolenia
12
przewodność
12
substancje rozpuszczone
12
zasadowość ogólna
12
siarczany
12
chlorki
12
wapń
12
magnez
12
fluorki
Metale, w tym metale ciężkie
4
arsen
bar
4
4
bor
4
chrom og.
chrom+6
4
4
cynk
4
glin
4
kadm
4
mangan
4
miedź
4
nikiel
4
ołów
4
rtęć
4
selen
4
żelazo
Wskaźniki zanieczyszczeń przemysłowych
cyjanki wolne
1
1
fenole (indeks fenolowy)
1
pestycydy (lindan, dieldryna)
substancje powierzchniowo
1
czynne anionowe
wielopierścieniowe węglowodory
1
aromatyczne
Wskaźniki biologiczne
saprobowość fitoplanktonu
4
saprobowość zooplanktonu
4
1
makrobezkręgowce bentosowe
(w wybranych ppk)
chlorofil „a”
3 lub 8/rok
Wskaźniki mikrobiologiczne
liczba bakterii grupy coli typu
12
kałowego
12
liczba bakterii grupy coli
Dodatkowo na rzece Odrze usytuowany jest punkt reperowy w km 249,0 jej biegu (m.Wrocław),
obsługiwany przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, który prowadzi dodatkowe
badania z częstotliwością raz na 8 dni. Badania te maja na celu dokładne określenie ładunku zanieczyszczeń
odprowadzanego głównymi rzekami do Bałtyku.
26
1.2. Charakterystyka systemu monitoringu jakości wód powierzchniowych wrażliwych na
zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych
Uznaje się, że rolnictwo stanowi największe źródło zanieczyszczeń wód azotanami w Europie.
W związku z tym Komisja Europejska przyjęła Dyrektywę Azotanową (91/676/EWG) w celu zarówno
ograniczenia zanieczyszczenia wód azotanami pochodzenia rolniczego, jak i ochrony przed dalszym
zanieczyszczeniem. Aby osiągnąć powyższe cele, państwa członkowskie muszą podjąć pewne kroki oparte na
dobrej praktyce rolniczej i właściwych rozwiązaniach technicznych.
Zgodnie z polskim stanowiskiem negocjacyjnym zapisy Dyrektywy Rady 91/676/EWG z dnia
12 grudnia 1991 w sprawie ochrony wody przed zanieczyszczeniami azotanowymi ze źródeł rolniczych zostały
przetransponowane do polskiego prawa poprzez zapisy m.in. następujących aktów prawnych:
 ustawy Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz.U. 2001.115.1229),
 ustawy o nawozach i nawożeniu z dnia 26 lipca 2000 r. (Dz.U. 2000.89.991),
oraz poprzez odpowiednie akty wykonawcze do ww. ustaw, w tym m.in.:
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód
wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz.U. 2002.241.2093);
 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań,
jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł
rolniczych (Dz.U. 2002.4.44).
Zgodnie z art. 156 ust. 2 Prawa wodnego kontrolę stężeń azotanów w wodach wrażliwych na
zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych wykonuje Inspekcja Ochrony Środowiska.
Ustawa Prawo wodne obliguje dyrektorów regionalnych zarządów gospodarki wodnej do określenia,
w drodze rozporządzenia, wód powierzchniowych i podziemnych wrażliwych na zanieczyszczenie związkami
azotu ze źródeł rolniczych oraz obszarów szczególnie narażonych, z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych
do tych wód należy ograniczyć. Określając ww. wody i obszary należy uwzględnić:
1. zawartość związków azotu w wodach powierzchniowych i podziemnych, ze szczególnym
uwzględnieniem wód pobieranych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia,
2. stopień eutrofizacji śródlądowych wód powierzchniowych, morskich wód wewnętrznych i wód
przybrzeżnych, dla których czynnikiem eutrofizacji jest azot,
3. charakterystykę terenu, ze szczególnym uwzględnieniem: rodzaju działalności rolniczej, struktury
użytków rolnych, koncentracji produkcji zwierzęcej, rodzaju gleb i klimatu.
Szczegółowo kwestie te reguluje Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r.
w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych.
Zgodnie z niniejszym rozporządzeniem za wody wrażliwe na zanieczyszczenia związkami azotu za źródeł
rolniczych uznaje się wody zanieczyszczone oraz wody zagrożone zanieczyszczeniem, jeśli nie zostaną
podjęte działania ograniczające bezpośredni lub pośredni zrzut do tych wód azotanów i innych związków
azotowych mogących przekształcić się w azotany, pochodzących ze źródeł rolniczych.
Zgodnie z Prawem wodnym ww. wody i obszary poddaje się co 4 lata weryfikacji w celu uwzględnienia
zmian czynników nieprzewidzianych podczas ich wyznaczania. Wyznaczenia i weryfikacji wód i obszarów,
dokonuje się w oparciu o pomiary dokonywane w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Ponadto
wojewódzki inspektor ochrony środowiska dokonuje, co 4 lata, oceny stopnia eutrofizacji śródlądowych wód
powierzchniowych, morskich wód wewnętrznych i wód przybrzeżnych.
Tabela II.2. Zakres badań w monitoringu jakości wód powierzchniowych wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu
ze źródeł rolniczych (A)
L.p.
1.
2.
3.
4.
Fosfor ogólny
Azot ogólny
Azot azotanowy
Azotany
Chlorofil „a”
co miesiąc
co miesiąc
co miesiąc
co miesiąc
8/rok (III X)
Zgodnie z Ustawą Prawo wodne (art. 47 ust. 7) dla każdego obszaru narażonego, w ciągu 2 lat od jego
wyznaczenia dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej opracuje program działań mających na celu
ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. Minister Środowiska wydał rozporządzenie z dnia
23 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań
27
mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. W załączniku do tego rozporządzenia
określone zostały środki zaradcze, które uwzględnia się w ww. programach działań. Środki zaradcze określone
w załączniku zawarte są w zbiorze zasad dobrej praktyki rolniczej, opracowanej przez ministra właściwego
do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw środowiska na podstawie art. 47 ust. 2
ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne.
Dla wszystkich obszarów narażonych może zostać ustalony jeden wspólny program działań lub też dla
każdego obszaru mogą zostać podjęte inne środki zaradcze, w zależności od rodzaju zagrożenia
i specyficznych potrzeb na danym terenie. Efektywność programów działań musi być poddana ocenie co cztery
lata.
Funkcjonowanie obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł
rolniczych zacznie obowiązywać w Polsce w momencie przystąpienia naszego kraju do struktur Unii
Europejskiej, tj. w dniu 1 maja 2004 r.
1.3. Charakterystyka systemu monitoringu jakości wód powierzchniowych
przeznaczonych do bytowania ryb
Zgodnie z art. 156 ust. 2 kontrolę jakości wód przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków
i mięczaków w warunkach naturalnych wykonuje Inspekcja Ochrony Środowiska.
Lokalizacja punktów pomiarowo-kontrolnych została wytypowana na podstawie przygotowanego przez
RZGW we Wrocławiu wykazu wód powierzchniowych przeznaczonych do bytowania ryb, skorupiaków
i mięczaków lub innych organizmów w warunkach naturalnych oraz umożliwiających migracje ryb. Przy
wyznaczaniu punktów wzięto również pod uwagę wskazówki Polskiego Związku Wędkarskiego.
Tabela II.3. Zakres badań w monitoringu jakości wód powierzchniowych przeznaczonych do bytowania ryb (R)
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
temperatura
tlen rozpuszczony
odczyn
zawiesina ogólna
BZT5
fosfor ogólny
azotyny
związki fenolowe
węglowodory ropopochodne
niejonowy amoniak
azot amonowy
12.
całkowity chlor pozostały
13.
14.
15.
cynk ogólny
miedź rozpuszczona
twardość wody
Częstotliwość poboru prób do
badań
co miesiąc
co miesiąc
co miesiąc
co miesiąc
co miesiąc
co miesiąc
co miesiąc
co miesiąc
należy przeprowadzić badanie wzrokowe
co miesiąc
co miesiąc
co miesiąc
oznaczenie będzie wykonywane tylko w punkcie na
co miesiąc
Odrze, poniżej ZCh „Rokita”
co miesiąc
co miesiąc
co miesiąc
W przypadku gdy badanie wykaże, że wartości wskaźników jakości wody są lepsze niż wartości tych
wskaźników określone w rozporządzeniu, częstotliwość pobierania próbek wody może zostać zmniejszona.
Regularnych badań wody nie przeprowadza się, jeżeli woda jest niezanieczyszczona i nie ma ryzyka
pogorszenia jej jakości.
28
1.4. Charakterystyka systemu monitoringu jakości wód powierzchniowych, które są lub
mogą być wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia
W celu określenia przydatności wód powierzchniowych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do
spożycia prowadzony jest monitoring wód zlewni powyżej ujęcia.
Częstotliwość pobierania próbek wody jest uzależniona od kategorii jej jakości oraz liczby użytkowników.
W oparciu o dotychczasowe wyniki badań przyjęto kategorię A3 jakości wszystkich wód na terenie
województwa.
Wyznaczenie ostatecznego wykazu punktów pomiarowych nastąpi w momencie przekazania przez RZGW
wykazów wód powierzchniowych, które są lub mogą być wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę
przeznaczoną do spożycia.
Obecnie zaplanowano badania wód zlewni powyżej 7 ujęć wód powierzchniowych. Jako kryterium
przyjęto liczbę zaopatrywanych mieszkańców (powyżej 20 tys.).
Tabela II.4. Wykaz ujęć wód powierzchniowych zaplanowanych do badań w 2004 r.
Lp.
Ujęcie
Rzeka
1.
Czechnica
Oława
2.
Dębrznik
Bóbr
3.
Przybków
4.
Zb. Lubachów
5.
6.
7.
Grabarów
Bóbr
Zb. Dobromierz Strzegomka
Zb. Zatonie
Witka/Nysa Łużycka
Km
Powiat
Gmina
Kaczawa
7,4 Wrocław
Kamienna
256,2
Góra
32,0 m.Legnica
Siechnice
Kamienna
Góra
-
Bystrzyca
78,0 Wałbrzych
Walim
219,9 Jelenia Góra Mysłakowice
58,6 Świdnica
Dobromierz
8,2 Zgorzelec
Bogatynia
Liczba
Zaopatrywane
mieszkańców
miejscowości
600 000 Wrocław
Wałbrzych, Boguszów130 000
Gorce
100 000 Legnica
Dzierżoniów, Bielawa,
80 800
Pieszyce
41 300 Jelenia Góra
23 000 Świebodzice
21 800 Bogatynia, Sieniawka,
Tabela II.5. Zakres badań w monitoringu jakości wód powierzchniowych, które są lub mogą być przeznaczone do
zaopatrzenia ludności w wodę do spożycia (W)
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
odczyn
barwa
zawiesina ogólna
temperatura
przewodność
zapach
azotany
fluorki
żelazo
mangan
miedź
cynk
bor
nikiel
wanad
arsen
kadm
chrom ogólny
chrom +6
ołów
selen
rtęć
bar
cyjanki
siarczany
Grupa
wskaźników
I
I
I
I
I
I
I
III
II
II
II
II
III
III
III
III
III
III
III
III
III
III
III
III
II
Częstotliwość badań w roku
3/6/12
1
1/2/4
1
1/2/4
L.p.
26.
chlorki
substancje powierzchniowo
czynne anionowe
fosforany
fenole (indeks fenolowy)
WWA (benzo(b)fluoranten, benzo
(k)fluoranten, benzo(a)piren,
dibenzo (a,h)antracen, benzo
(g,h,i)perylen, indeno(1,2,3-cd)
piren)
pestycydy ogółem (lindan,
dieldryna)
ChZTMn
tlen rozpuszczony
BZT5
azot Kjeldahla
amoniak
OWO
liczba bakterii grupy coli
liczba bakterii grupy coli typu
kałowego
liczba paciorkowców kałowych
(enterokoki)
bakterie z rodzaju Salmonella
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
Grupa
wskaźników
I
29
Częstotliwość badań w roku
3/6/12
II
1/2/4
I
II
3/6/12
1/2/4
III
1
III
I
I
I
II
I
II
II
3/6/12
1/2/4
3/6/12
1/2/4
II
III
1
III
1
1.5. Charakterystyka systemu monitoringu jakości granicznych wód powierzchniowych
Badania jakości wód prowadzone w sieci granicznej oparte są o dwustronne porozumienia pomiędzy
krajami ościennymi. Województwo dolnośląskie ze względu na swoje położenie prowadzi taką współpracę
z Republiką Federalną Niemiec i Republiką Czeską.
Przyjęto, że ze względu na znaczenie punktów granicznych w skali kraju będą w nich prowadzone
badania w zakresie diagnostycznym, co zapewni w pełni realizację wymagań wynikających ze zobowiązań
międzynarodowych.
Tabela II.6. Zestawienie punktów pomiarowo-kontrolnych dla województwa dolnośląskiego (G)
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
8.
7.
9.
10.
Rzeka
Nysa Łużycka
Nysa Łużycka
Nysa Łużycka
Nysa Łużycka
Nysa Łużycka
Nysa Łużycka
Miedzianka
Witka
Witka
Czerwona Woda
km biegu rzeki
197,0
190,0
177,0
158,0
150,0
135,0
0,3/186,7
10,9/167,3
0,5/167,3
0,5/154,7
Nazwa punktu
trójpunkt graniczny
Drausendorf (powyżej Turoszowa)
Mariental (poniżej Turoszowa)
powyżej Zgorzelca
poniżej Zgorzelca
m.Pieńsk-Deschka
ujście do rzeki Nysy Łużyckiej
punkt graniczny
1.6. Charakterystyka systemu monitoringu EUROWATERNET
Sieć EUROWATERNET jest to system informacji i monitoringu, zaprojektowany i przetestowany
w Europejskim Centrum Tematycznym Wód Śródlądowych ETC/IW w celu zbierania i dostarczania
Europejskiej Agencji Środowiska informacji o stanie zasobów wód śródlądowych (rzek, jezior i wód
podziemnych) w Europie, ich jakości, ilości oraz zależności tych parametrów od czynników
antropogenicznych.
Z sieci punktów na terenie Dolnego Śląska wytypowano 17 ppk, które spełniają kryteria sieci
EUROWATERNET.
30
W wytypowanych punktach pomiarowych planuje się prowadzenie monitoringu w zakresie
diagnostycznym. Odpowiada to wymaganiom wynikającym z porozumienia pomiędzy Wspólnotą Europejską
a Polską w sprawie uczestnictwa Polski w Europejskiej Agencji ds. Środowiska (EEA).
Tabela II.7. Lokalizacja punktów Europejskiego Systemu Monitoringu Wód Śródlądowych – EUROWATERNET
na terenie województwa dolnośląskiego
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Rzeka
Nysa Kłodzka
Ścinawka
Odra
Oława
Ślęza
Bystrzyca
Piława
Czarna Woda
Strzegomka
Bystrzyca
Kaczawa
Sąsiecznica
Orla
Bóbr
Nysa Łużycka
Witka
Czerwona Woda
Km biegu rzeki
167,0
0,5
249,0
2,0
2,4
88,4
0,5
0,5
0,2
1,2
3,2
0,5
2,0
212,7
197,0
10,9
0,5
Nazwa punktu
pow. Międzylesia (most w m. Boboszów)
ujście do Nysy Kłodzkiej
m. Wrocław (punkt reperowy - bada IMGW)
pon. Jazu Małgorzata
ujście do Odry, m. Wrocław
pow. m. Głuszyca
ujście do Bystrzycy (m. Niegoszów)
ujście do Bystrzycy (m. Kąty Wrocławskie)
ujście do Bystrzycy (m. Samotwór)
ujście do Odry
ujście do Odry (most w m. Kwiatkowice)
ujście do Baryczy (m. Żmigród)
ujście do Baryczy (m. Wąsosz)
pow. Jeleniej Góry (ujęcie wody)
trójpunkt graniczny
punkt graniczny (m. Czernousy-Zawidów)
ujście do Nysy Łużyckiej (m. Zgorzelec)
1.7. Charakterystyka monitoringu substancji niebezpiecznych w wodach
powierzchniowych
Projekt sieci monitoringu substancji niebezpiecznych został opracowany w celu przygotowania służb
ochrony środowiska do realizacji obowiązków wynikających z regulacji prawnych UE a w szczególności
obowiązku wynikającego z art. 13 Dyrektywy 76/464/EWG z dnia 4 maja 1976 r. w sprawie zanieczyszczenia
spowodowanego przez niektóre niebezpieczne substancje odprowadzane do środowiska wodnego Wspólnoty.
Realizacja ww. projektu jest również zgodna z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 29 listopada
2002 r. (Dz.U. 2002.212.1799) w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód
i do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.
Zgodnie z krajowym projektem monitoringu substancji niebezpiecznych w wodach śródlądowych,
koordynowanym przez Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, monitoring ten prowadzony jest na terenie
województwa dolnośląskiego w jednym punkcie pomiarowym zlokalizowanym na Nysie Łużyckiej (tzw.
trójpunkt graniczny) w km 197,0.
Dodatkowo w celu określenia źródeł substancji niebezpiecznych prowadzony jest monitoring substancji
niebezpiecznych na rzece Odrze, jako głównym odbiorniku zanieczyszczeń z terenu i spoza województwa,
w trzech punktach pomiarowych:
 poniżej granicy z województwem opolskim - Odra, powyżej m. Oława, km 210,0;
 poniżej Z.Ch. „Rokita”, km 303,0;
 powyżej granicy z województwem lubuskim - Odra, poniżej m. Dobrzejowice, km 410,0.
Badania te będą stanowić kontynuację dotychczas prowadzonych pomiarów i pozwolą na ostateczne
wdrożenie metodyk oznaczeń w laboratorium i potwierdzenie dotychczasowych wyników badań.
31
Tabela II.8. Zakres badań w monitoringu substancji niebezpiecznych wód powierzchniowych (N)
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Kadm
Rtęć
Czterochlorek węgla
DDT
Pięciochlorofenol
Aldryna
Dieldryna
Endrydyna
Izodryna
Sześciochlorobenzen
Sześciochlorobutadien HCBD
Chloroform
1,2-dwuchloroetan EDC
Trójchloroetylen TRI
Nadchloroetylen PER
Trójchlorobenzen TCB
Sześciochloroheksan HCH
Cyjanki
Częstotliwość
raz w roku
(wrzesień lub październik)
2. BADANIA I OCENA JAKOŚCI OSADÓW W RZEKACH
Badania osadów rzecznych realizowane są na terenie województwa dolnośląskiego cyklicznie przez
Państwowy Instytut Geologiczny łącznie w 25 punktach obserwacyjnych. W 2004 r. badania będą prowadzone
w 14 punktach.
Program pomiarowy obejmuje oznaczenie we wszystkich próbkach zawartości pierwiastków śladowych:
As, Ba, Cd, Cr, Co, Cu, Hg, Ni, Pb, Sr, V i Zn oraz Ca, Mg, Fe, P, S i Corg. W próbkach badanych co roku
oznaczona będzie także zawartość 17 związków z grupy WWA.
Tabela II.9. Lokalizacja punktów poboru osadów wodnych na terenie województwa dolnośląskiego w 2004 r.
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Numer punktu
Rzeka
99
Odra*
100
Ślęza*
101
Bystrzyca*
102
Widawa*
105
Kaczawa*
190
Czarna Woda*
205
Odra
206
Odra
210
Zimnica
211
Bystrzyca
219
Odra*
225
Oława
229
Strzegomka
231
Ścinawka
* punkty badane co roku
Lokalizacja
Wrocław
Wrocław
Wrocław
Świniary
Prochowice
Legnica
Biechów
Ścinawa
Ścinawa
Świdnica
Brzeg Dolny
Wrocław
Samotwór
Ścinawka
Przekrój
252,0
2,5
3,0
3,0
8,0
1,5
397,5
332,0
2,0
64,0
303,0
1,5
0,5
0,5
32
III. WODY PODZIEMNE
W 2004 r. monitoring wód podziemnych prowadzony jest na podstawie Projektu sieci regionalnej
monitoringu województwa dolnośląskiego w punktach obsługiwanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska we Wrocławiu oraz w punktach obsługiwanych przez Państwowy Instytut Geologiczny. Ponadto
prowadzone są badania wód podziemnych na obszarach bezpośrednio zagrożonych zanieczyszczeniami.
Badania dotyczące jakości:
 zwykłych wód podziemnych będą prowadzone łącznie w 98 ppk (WIOŚ, PIG);
 wód mineralnych będą prowadzone w 26 ppk (WIOŚ);
 wód podziemnych na obszarach bezpośrednio zagrożonych zanieczyszczeniami będą prowadzone
łącznie w 117 ppk (WIOŚ), wokół następujących obiektów:
 składowisk odpadów - 32 ppk,
 stacji benzynowych - 41 ppk,
 baz paliw - 44 ppk.
Badania WIOŚ w 2004 roku będą prowadzone w oparciu o sieć składającą się z 213 punktów badawczych.
W roku 2004 planuje się modernizację systemu monitoringu wód podziemnych województwa
dolnośląskiego w celu dostosowania do wymogów zawartych w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji wód,
sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu wód
powierzchniowych i podziemnych, transponującym wymagania Unii Europejskiej.
Przewiduje się adaptację monitoringu wód podziemnych do układu zlewniowego, wzmocnienie monitoringu
na obszarach uznanych za wrażliwe na zanieczyszczenie związkami azotu pochodzenia rolniczego oraz
zróżnicowanie częstotliwości poboru prób wody i zakresu analiz w zależności od rodzaju monitoringu.
1. PODSTAWA PRAWNA BADAŃ I OCEN JAKOŚCI WÓD PODZIEMNYCH
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U. 2001.115.1229 z dnia 11 października 2001 r.)
mówi, że oceny jakości wód powierzchniowych i podziemnych dokonuje się w ramach państwowego
monitoringu środowiska. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska prowadzi okresowe badania kontrolne
jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Gdy jest to uzasadnione specyfiką badań, obowiązki dotyczące
prowadzenia badania jakości wód powierzchniowych i podziemnych wykonuje Główny Inspektor Ochrony
Środowiska.
Monitoring wód podziemnych uwzględnia rozpoznanie stanu wód i dostarcza informację dla potrzeb
gospodarowania wodami.
Ogólne zasady dotyczące badania i oceny jakości są ujęte w art. 49 ust. 1 i 2 ustawy Prawo wodne
(Dz.U. 01.115.1229).
Szczegółowe regulacje odnośnie sposobu prowadzenia monitoringu oraz oceny stanu wód, w tym wód
podziemnych, będą zawarte w rozporządzeniu w sprawie klasyfikacji wód, sposobu prowadzenia monitoringu
oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu wód powierzchniowych i podziemnych, wynikającym
z art. 49 ust. 4 ustawy Prawo wodne, które ukaże się 1 stycznia 2004 r.
W dokumencie określone będą nowe zasady klasyfikacji dla prezentowania stanu jakości wód
podziemnych wprowadzające pięć klas jakości tych wód. W projekcie rozporządzenia z dnia 09.10.2003 r.
określone zostały nowe zasady klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych.
Nowym elementem jest prowadzenie monitoringu w zakresie diagnostycznym, operacyjnym i badawczym oraz
wykonywanie pomiarów stanu ilościowego. Biorąc pod uwagę stopień narażenia na wpływ antropopresji oraz
długotrwały proces migracji zanieczyszczeń określono różne częstotliwości prowadzenia badań wód
podziemnych swobodnych (gruntowych) i naporowych (wgłębnych).
Projekt rozporządzenia określa nowy sposób prowadzenia monitoringu wód, kładąc główny nacisk na
jego użyteczność oraz przydatność w kształtowaniu strategii gospodarowania i ochrony zasobów wodnych.
Zakres i częstotliwość badań oraz lokalizacja punktów pomiarowych bezpośrednio uzależnione są od sposobu
użytkowania wód, który zostanie określony w wykazach wód (art. 211 ust. 2 ustawy Prawo wodne). Wykazy te
powinny zostać sporządzone w terminie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy tj. do 31 grudnia 2003 r.
Ponadto program monitoringu wód podziemnych uwzględnia obszary, które będą podlegały ocenie ze
względu na poziom azotanów zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie kryteriów
wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz.U. 02.241.2093).
W 2002 r. ukazało się również rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie zakresu, czasu, sposobu
oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz.U. 02.220.1858) określające zakres
badanych parametrów w wodach podziemnych i odciekach dla składowisk odpadów niebezpiecznych oraz
składowisk odpadów innych niż niebezpieczne oraz dla składowisk przyjmujących odpady komunalne.
33
2. BADANIA JAKOŚCI ZWYKŁYCH WÓD PODZIEMNYCH
2.1. Badania jakości zwykłych wód podziemnych realizowane przez PIG
Badania jakości zwykłych wód podziemnych prowadzone są przez Oddział Dolnośląski PIG
we Wrocławiu w 28 punktach. Pobór prób jest realizowany raz w roku.
Tabela III.1. Zakres badań w monitoringu zwykłych wód podziemnych - punkty obsługiwane przez Państwowy Instytut
Geologiczny
Zakres badań
amoniak, antymon, arsen, azotany, azotyny, bar, bor, brom, chlorki, chrom, cyjanki, cynk, fluorki, fosforany, fosfor, glin, kadm,
kobalt, krzemionka, lit, magnez, mangan, miedź, molibden, nikiel, odczyn, ołów, potas, przewodność elektryczna, selen, siarczany,
srebro, stront, suma substancji rozpuszczonych, sód, twardość ogólna, tytan, wanad, wapń, węglany, wodorowęglany, węgiel. org.
(toc), zasadowość mineralna, zasadowość ogólna, zawiesina, żelazo ogólne
Tabela III.2. Wykaz punktów monitoringu jakości zwykłych wód podziemnych na terenie woj. dolnośląskiego - punkty
obsługiwane przez Państwowy Instytut Geologiczny
Nr pkt
Nr punktu wg
Rodzaj punktu
użytkownika
Miejscowość
Gmina
252
źródło
Czarna Góra
Stronie Śląskie
Ziębice
265
st wiercona
Niedźwiedź
268
st wiercona
Bielawa
Bielawa
269
st wiercona
Piława Górna
Piława Górna
311
źródło
Szklarska Poręba
Szklarska Poręba
313
źródło
Karpacz
Karpacz
317
1
st wiercona
Marciszów Dol. (1)
Marciszów
323
1
st wiercona
Małkowice (1)
Kąty Wrocławskie
st wiercona
Budziszów Wielki
Wądroże Wielkie
324
342
2
st wiercona
Kostomłoty (2)
Kostomłoty
343
2
st wiercona
Jawor (2)
Jawor
345
st wiercona
Słup
Męcinka
347
st wiercona
Budziwojów
Chojnów
st kopana
Brzeźnik
Bolesławiec
st wiercona
Nowa Karczma (1)
st wiercona
Gierałtów-Wykroty (3)
348
349
350
1
3
Siekierczyn
Nowogrodziec
Węgliniec
Marcinowice
Marcinowice
Trzebnica
351
367
369
1
3
st kopana
st wiercona
st wiercona
Ruszów
Zebrzydów (1)
Zebrzydów (3)
450
2
st wiercona
Trzebnica (2)
st wiercona
Bogdaszowice
piezometr
Legnica (P-40)
st wiercona
st kopana
Wrocław - Iwiny
Wrocław - Oporów
Wrocław
Wrocław
st wiercona
Oleśnica (Be2z2)
Oleśnica
565
642
P-40
643
644
645
Be2z2
Kąty Wrocławskie
Legnica
Użytkownik
PIG
Ośrodek Hodowli Zarodowej
Kamieniec Ząbkowicki
Sp. z o. o.
„BESTER” S.A.
Specjalny Ośrodek SzkolnoWychowawczy
PIG
Stacja Ekologiczna Uniwersytetu
Wrocławskiego
Wałbrzyskie Przeds. Wodoc. i
Kanalizacji Sp. z o. o. w
Wałbrzychu
Ośrodek Wypoczynkowy
„Wektory”
Tadeusz Piwowarski
Zakład Gospodarki Komunalnej w
Kostomłotach
Przes. Usługowo-Produkcyjne i
Handlowe „COM-D” Sp. z o. o.
Stanisław Podkalicki
Ryszard i Józef Tatys Gosp.
Rolne Gołocin S.C.
Józef Jaskot
Ilość
Stratypoboró
grafia
w
pCm
1
Q
1
pCm
1
pCm
1
C3
1
C3
1
Q
1
Tr
1
Q
1
Q
1
Q
1
Tr
1
Tr
1
Q
1
TP Emitel Sp. z o. o. Wrocław
Q
1
„Ceramika Przyborsk” Sp. z o. o.
Tr
1
Stanisław Gardziej
stacja I-rzędu PIG
stacja I-rzędu PIG
Usługi Komunalne „Wodnik” Z-d
Wodociągów i Kanalizacji
Zakład Gospodarki Komunalnej w
Kątach Wrocławskich
Q
Tr
Q
1
1
1
Q
1
Q
1
IMiGW Oddz. we Wrocławiu
Q
1
Ferdynand Nowicki
Kazimiera Komar
Miejska Gospodarka Komunalna
Sp. z o. o.
Tr
Q
1
1
Q
1
1120
Iz
st wiercona
Lubin (1z)
1121
1143
Ps53A)
1
st wiercona
st wiercona
Polkowice (Ps53A)
Milicz (1)
Lubin
Polkowice
Milicz
34
Przeds. Państwowej Komunikacji
samochodowej w Lubinie
KGHM Polska Miedź
ZWiK Milicz
Q
1
Q
Q
1
1
2.2. Badania jakości zwykłych wód podziemnych realizowane przez WIOŚ
W roku 2004 badania jakości zwykłych wód podziemnych prowadzone są przez WIOŚ w 70 punktach
pomiarowych z częstotliwością 2 razy w roku, w okresie wiosennym i jesiennym. Opróbowywane są wszystkie
punkty pomiarowe wyznaczone w Projekcie sieci regionalnej monitoringu wód podziemnych na terenie
województwa dolnośląskiego wykonanym przez firmę Arcadis Ekokonrem z Wrocławia, zatwierdzonym przez
Komisję Dokumentacji Hydrogeologicznych przy Ministrze Środowiska w Warszawie i uzgodnione
z Państwowym Instytutem Geologicznym i Urzędem Wojewódzkim we Wrocławiu.
Interpretacja wyników monitoringu wód podziemnych jest prowadzona za pomocą komputerowej bazy danych
jakości wód. Planuje się modyfikację bazy w Oddziale Świętokrzyskim Państwowego Instytutu Geologicznego
w Kielcach, dostosowując ją do nowych przepisów prawnych.
W ramach monitoringu diagnostycznego w 2004 roku gromadzone są informacje uzupełniające
w zakresie zalegania głębokości dynamicznego zwierciadła wody oraz wydajności w punktach pomiarowych.
Tabela III.3. Zakres badań w monitoringu zwykłych wód podziemnych – punkty obsługiwane przez WIOŚ
Zakres badań
temperatura, barwa, przewodnictwo elektr. wł., odczyn, tlen rozpuszczony, ogólny węgiel organiczny, chlorki, siarczany,
fosforany, amoniak, azotany, azotyny, fluorki, cyjanki wolne, krzemionka, sód, potas, wapń, magnez, żelazo og., mangan,
miedź, cynk, chrom og., chrom+6 (opcja), nikiel, kadm, glin, ołów, rtęć, wodorowęglany, arsen, bor, stront, fenole,
pestycydy1), substancje powierzchniowo czynne anionowe, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne2), bakterie coli
1)
pestycydy obejmują sumę lindanu i dieldryny
2)
wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne obejmują sumę: benzo(b)fluorantenu, benzo(k)fluorantenu
benzo(a)pirenu, dibenzo(a,h)antracenu, benzo(g,h,i)perylenu, indeno(1,2,3-cd)pirenu
Tabela III.4. Wykaz punktów monitoringu jakości zwykłych wód podziemnych na terenie woj. dolnośląskiego w 2004 r. –
punkty obsługiwane przez WIOŚ Wrocław
Nr Nr punktu wg
punktu użytkownika
1.
2
2.
3
3.
st1b
Rodzaj punktu
Miejscowość
Oleśnica
ZWiO Bierutów, ul. Zielona 41
Żmigród
Związek Gmin Bychowo
Kąty Wrocławskie ZGK Sp z o.o. w Kątach Wr.
Q
Q
Tr
Ilość
poborów
2
2
2
Strzelin
ZWiK Sp z o.o. Strzelin
Tr
2
Czernica
UG Czernica ul. Kolejowa 3
ZGK Sp z o.o. W JelczuLaskowicach
Miejska Gospodarka Komunalna
Sp z o.o. w Oleśnicy
Tr
2
Q
2
Q
2
ZGK Twardogóra
Q
2
Tr
2
Tr
2
Q
2
Q
2
Tr
2
Tr
2
Q
2
Gmina
4.
S-3
5.
1
st wiercona Bierutów
st wiercona Bychowo
st wiercona Kąty Wrocławskie
Ludów Polskist wiercona
Górzec
st wiercona Nadolice Wlk.
6.
s2
st wiercona Piekary
Jelcz-Laskowice
7.
Be-2z3
st wiercona Smardzów
Oleśnica
8.
2AW
st wiercona
9.
17z
st wiercona Szczepanów
Środa Śląska
10.
1
st wiercona Św. Katarzyna
Św. Katarzyna
11.
st1
st wiercona Wojczyce
Środa Śląska
12.
2w
st wiercona Trzebnica
Trzebnica
13.
1z
st wiercona Jordanów Śląski
Jordanów Śląski
14.
4
st wiercona
15.
4
st wiercona Syców
Sosnówka/Brzezin
Twardogóra
ka
Wołów (Uskorz
Mały)
Wołów
Syców
Użytkownik
Zakład Budżetowy Wodociągi
Średzkie Szczepanów
ZWiK Siechnice
Zakład Budżetowy Wodociągi
Średzkie Szczepanów
Usługi Komunalne „Wodnik” Sp
z o.o.
Urząd Gminy w Jordanowie Śl.
Miejskie Przedsiębiorstwo
Gospodarki Komunalnej
i Mieszkaniowej w Wołowie
Zakłąd Gospodarki Komunalnej
w Sycowie
Stratygrafia
Nr Nr punktu wg
Rodzaj punktu
punktu użytkownika
Miejscowość
Gmina
35
Użytkownik
Stratygrafia
Ilość
poborów
Tr
2
Q
2
Q
2
Q
2
Tr
2
Pcm
2
Q
2
Q
2
Q
Q
2
2
16.
V
17.
VI
18.
5
Oborniki Śląskie Oborniki Śląskie
Wilczyn
Oborniki Śląskie st wiercona
Oborniki Śląskie
Wilczyn
st wiercona Góra
Góra
19.
2
st wiercona Płoski
20.
4a
21.
st1
22.
st.2
st wiercona Wrocław-Leśnica Wrocław
Bielawa ul.
st wiercona
Bielawa
Szewska
st wiercona Kamieniec Ząbk. Kamieniec Ząbk.
23.
st.2
st wiercona Kiełczyn-Tuszyn
Dzierżoniów
24.
25.
stS-V
st. S-IV
Kłodzko
Kłodzko
26.
st.1
Międzylesie
UMiG Międzylesie
Cr2
2
27.
„Sztolnie”
Bystrzyca Kł.
2
Ps1
Cr2
2
29.
30.
Świdnica
Mieroszów
Tr
P
2
2
st wiercona Radków
Radków
Zakład Użyt. Publ. W Radkowie
paleozoik
2
st wiercona Lądek Zdrój
Lądek Zdrój
ZWiK Stronie Śląskie
paleozoik
2
33.
34.
I
st1
Radków
Leśna
ujęcie
Brzezinka
Pg3A
12p
ZWiK Bystrzyca Kł.
Miejski Zakład Komunalny w
Polanicy Zdr.
Świdnickie PWiK Sp. z o.o.
ZWiK Wałbrzych
Cr
28.
st wiercona Kłodzko
st wiercona Kłodzko
Międzylesie ul.
st wiercona Powstańców
Sląskich
źródło
Młoty
Polanica-Nowy
st wiercona
Wielisław
st wiercona Świdnica
st wiercona Unisław Śląski
Zakład Gospodarki Komunalnej
Sp z o.o.
Zakład Gospodarki Komunalnej
Sp z o.o.
Technika Komunalna Sp z o.o.
Zakład Budżetowy Wodociągi i
Kanalizacja
w Wąsoszu
MPWiK Wrocław
Wodociąg i Kanalizacja Sp z o.o.
Dzierżoniów
ZWIK Sp. z o.o. Nowa Ruda
Wodociąg i Kanalizacja Sp z o.o.
Dzierżoniów
ZWiK Kłodzko
ZWiK Kłodzko
st wiercona Wierzbna
st wiercona Brzeg Głogowski
Żarów
Żukowice
Tr
Q2
2
2
35.
p11
st wiercona Chocianów
Chocianów
Tr
2
36.
37.
19
1
st wiercona Chojnów
st wiercona Kunice
Chojnów
Kunice
Tr
Tr
2
2
38.
1
st wiercona Leśna Dolina
Kotla
Q2
2
39.
40.
IV s
1s
st wiercona Osiek
st wiercona Lisowice
Lubin
Prochowice
Tr
Q2
2
2
41.
1
st wiercona Przemków
Przemków
Q2
2
42.
43.
P6
7
st wiercona Rynarcice
st wiercona Serby
Lubin
Głogów
Q2
Q2
2
2
44.
1R
st wiercona Ścinawa
Ścinawa
Tr
2
45.
46.
6
8s
st wiercona Paszowice
st wiercona Wilczyn
Jawor
Grębocice
Tr
Q2
2
2
47.
1
st wiercona Wilkocin
Przemków
Q2
2
48.
49.
50.
2 z bis
1
1
st wiercona Wilków
st wiercona Żabice
st wiercona Bolesławiec
Złotoryja
Grębocice
Bolesławiec
Cr
Q2
Tr/T
2
2
2
51.
1
st wiercona Czerwona Woda
Węgliniec
Tr
2
52.
4b
st wiercona Gorzeszów
Kamienna Góra
Cr
2
53.
7
st wiercona Janiszów
Kamienna Góra
Zwik w Żarowie
Huta Miedzi „Głogów”
MZGKiM ujęcie miejskie
Chocianów
Browar „Stanley” PHZ
“Agromadex” Kunice
HM „Głogów” - Ośrodek
Rekreacyjny
MPWiK - „Osiek I”
„Hemiz - Bis” s.c.
Przedsiębiorstwo Wodociągów,
Kanalizacji i Ciepłownictwa Sp z
o.o., Przemków
ZG „Lubin” ujęcie Rynarcice
MPWiK Głogów - ujęcie „serby”
ZGK Ścinawa, ul. Królowej
Jadwigi 2
PUPiH „COM-D” Sp. z o.o. Jawor
ZG „RUDNA” ujęcie „Retków”
Przedsiębiorstwo Wodociągów,
Kanalizacji i Ciepłownictwa Sp z
o.o.
ZGKiM w Złotoryi z/s w Wilkowie
Urząd Gminy Grębocice
PWiK Bolesławiec Modłowa 60
ZWiK Węgliniec ul.. Partyzantów
8
WPWiK W-ch
Przed.Kamiennogórskiego Zw.
Wod. i Kanalizacji
Q
2
31.
32.
st wiercona
Wąsosz
Polanica Zdr.
Nr Nr punktu wg
punktu użytkownika
54.
b.d.
55.
6b
56.
II bis
57.
6
58.
399, 399A
59.
1
60.
VIII
61.
2
62.
5
63.
2
64.
1
65.
1z
66.
6
Rodzaj punktu
Miejscowość
źródło
st wiercona
st wiercona
st wiercona
st wiercona
st wiercona
st wiercona
st wiercona
źródło
st wiercona
st wiercona
st wiercona
Kowary Górne
Krzeszówek
Lwówek Śl.
Marciszów Górny
Osieczów
Pieńsk
Pisarzowice
Ruszów
Sosnówka Górna
Stara Kraśnica
Stare Jaroszowice
Węgliniec
Wierzchosławice
st kopana
Dolne
Gmina
b.d.
PWiK Wałbrzych
ZBGKiM Lwówek Śl.
WPWiK W-ch o/Marciszów
Urząd Gminy Osiecznica
Zakład Usług Komunalnych
UM Lubań Śl.
ZWiK Węgliniec
Dom Wczas. Lubuszanin
UMiG Świerzawa
PWiK Bolesławiec
ZWiK Węgliniec
Bolków
G-M. ZBGKiM Bolków
Wojcieszów
68.
69.
70.
Zawidów
Zgorzelec
Jelenia Góra
st wiercona Zawidów
st wiercona Zgorzelec
st wiercona Jelenia Góra
Użytkownik
Kowary
Kamienna Góra
Lwówek Śląski
Kamienna Góra
Osiecznica
Pieńsk
Lubań Śląski
Węgliniec
Podgórzyn
Świerzawa
Bolesławiec
Węgliniec
67. źródło „Miłek” st wiercona Wojcieszów
3
2
5
36
C-górny
Cr
Q
Q
Cr
Tr(m.)
Q
Q
Q
Q
Cr
Q
Ilość
poborów
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Cm
2
Cm,S,
2
Q
Q
Q
2
2
2
Stratygrafia
Spółdzielnia PHU „Samopomoc”,
Wojcieszów
ZGKW-KiC Zawidów
PWiK Zgorzelec
PWiK Wodnik w Jel. Górze
3. BADANIA JAKOŚCI WÓD MINERALNYCH
Badania wód mineralnych są wykonywane w 26 punktach z częstotliwością raz w roku. Pobór próbek
wód mineralnych i leczniczych jest zbieżny z terminem opróbowania wód zwykłych wchodzących w skład
sieci regionalnej monitoringu. Termin ten przypada na okres jesienny.
Konieczność badań wód mineralnych w dotychczasowym zakresie wynika z ich narażenia na
zanieczyszczenia pochodzenia antropogenicznego, co wykazały wcześniejsze badania prowadzone przez
WIOŚ Wrocław.
Prowadzenie badań związane jest również ze specyfiką rejonu dolnośląskiego obfitującego w bogate
zasoby tych wód oraz brakiem jednostek badawczych prowadzących pomiary w porównywalnym zakresie.
Ocena jakości badanych wód mineralnych i leczniczych uwzględnia typ hydrogeochemiczny
analizowanej wody. Metodyka stosowana podczas pomiarów i opróbowania stanowisk wód mineralnych
i leczniczych jest zgodna z PN-Z-11002 (rozdział 4 polskiej normy).
Wyniki badań wód mineralnych i leczniczych służą docelowo do wyznaczania kierunków rozwoju
gospodarczego oraz sterowania działaniami inwestycyjnymi południowej części województwa dolnośląskiego,
bazującej w głównej mierze na rozwoju turystyki i działalności leczniczej uzdrowisk.
Tabela III.5. Zakres badań w monitoringu wód mineralnych i leczniczych
Zakres badań
temperatura, zapach, mętność, barwa, przewodnictwo elektr. wł., odczyn, utlenialność, chlorki, siarczany, fosforany, amoniak,
azotany, azotyny, fenole, fluorki, cyjanki, ogólny węgiel organiczny, sód, potas, wapń, magnez, żelazo og., mangan, miedź, cynk,
chrom og., chrom+6 (opcja), nikiel, kadm, glin, ołów, rtęć, twardość og., wodorowęglany, arsen, selen, bor, bar, stront, pestycydy
(suma lindanu i dieldryny), detergenty, WWA , bakterie coli, bakterie coli typu kałowego, ogólna liczba bakterii.
Tabela III.6. Wykaz punktów monitoringu wód mineralnych i leczniczych na terenie woj. dolnośląskiego w 2004 r.
Nr
Rodzaj
Miejscowość
punktu punktu
71 St wiercona Świeradów Zdrój
72 St wiercona Czerniawa Zdrój
73 St wiercona Cieplice Śląskie
Gmina
Świeradów Zdrój
Świeradów Zdrój
Jelenia Góra
74
st wiercona Szczawno Zdrój
Szczawno Zdrój
75
st wiercona Przerzeczyn Zdrój Niemcza
Użytkownik
Uzdrowisko Świeradów Zdrój
Uzdrowisko Cieplice Śląskie
Uzdrowisko Szczawno-Jedlina
S.A.
Uzdrowisko Przerzeczyn Zdrój
Nr punktu
wg użytkownika
źródła górne
Jan 2
źr. Nr 1 Marysieńka
Stratygrafia
paleozoik
paleozoik
paleozoik
źr. Mieszko
paleozoik
odwiert nrVIII
paleozoik
Nr
Rodzaj
Miejscowość
punktu punktu
76 st wiercona Polanica Zdrój
77 st wiercona Duszniki Zdrój
Gmina
Polanica Zdrój
Duszniki Zdrój
78
st wiercona Kudowa Zdrój
Kudowa Zdrój
79
Lądek Zdrój
80
Źródło
Długopole Zdrój
Bystrzyca Kł.
81
82
83
84
85
st wiercona Świeradów Zdrój
st wiercona Świeradów Zdrój
st wiercona Cieplice Śląskie
Świeradów Zdrój
Świeradów Zdrój
Jelenia Góra
Jelenia Góra
Jelenia Góra
86
Lądek Zdrój
87
88
Źródło
Źródło
Szczawno Zdrój
Szczawno Zdrój
Szczawno Zdrój
Szczawno Zdrój
89
Źródło
Długopole Zdrój
Bystrzyca Kł.
90
Kudowa Zdrój
91
92
93
94
95
96
st wiercona Przerzeczyn Zdrój
st wiercona Przerzeczyn Zdrój
st wiercona Czerniawa Zdrój
st wiercona Duszniki Zdrój
st wiercona Polanica Zdrój
Kudowa Zdrój
Niemcza
Niemcza
Świeradów Zdrój
Duszniki Zdrój
Polanica Zdrój
Nr punktu
wg użytkownika
Zespół Uzdrowisk Kłodzkich S.A.
Wielka Pieniawa
Zespół Uzdrowisk Kłodzkich S.A. Pieniawa Chopina
źr. Śniadecki (odwiert
nr 2)
Uzdrowisko Lądek Zdrój
źr. Jerzy
- Długopole Zdrój
Uzdrowisko Lądek Zdró
źr. Kazimierz
- Długopole Zdrój
1A
2P
Cieplice 2 C2
nr2 (Sobieski)
nr4 Nowe
Zdzisław
- Długopole Zdrój
Uzdrowisko Szczawno Zdrój
Dąbrówka
Uzdrowisko Szczawno Zdrój
Młynarz
źr. Renata
- Długopole Zdrój
odwiert nr 3, Leona
Marchlewskiego
K-200
odwiert nrX
odwiert nrII
odwiert nr1
Zespół Uzdrowisk Kłodzkich S.A. żródło Jan Kazimierz
P-300
Użytkownik
37
Stratygrafia
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
paleozoik
4. JAKOŚĆ WÓD PODZIEMNYCH NA OBSZARACH BEZPOŚREDNIO ZAGROŻONYCH
ZANIECZYSZCZENIAMI
Monitoring wód podziemnych na obszarach bezpośrednio zagrożonych zanieczyszczeniami obejmować
będzie kontrolę jakości wód podziemnych zagrożonych zanieczyszczeniami przemysłowymi i komunalnymi,
wokół źródeł stanowiących potencjalne zagrożenie środowiska. Podstawowym celem badań jest określenie
wpływu obiektu na środowisko lub w przypadku obiektów, gdzie prowadzono już badania określenie
kierunków zachodzących zmian.
Zakres badań wód podziemnych wokół składowisk odpadów zgodny będzie z rozporządzeniem Ministra
Środowiska w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów
(Dz.U. 2002.220.1858). Pobór prób odbywać się będzie 2 razy w roku. WWA oznaczane będą raz w roku.
Dodatkowo przy niektórych badanych obiektach ze względu na ich charakter oddziaływania zostaną
uwzględnione wskaźniki specyficzne jak np. benzyna i olej mineralny przy bazach paliw i stacjach
benzynowych oraz azot amonowy, azotany i azotyny ze względu na lokalizację składowisk odpadów w pobliżu
gruntów ornych.
W 2004 r. badania prowadzone będą wokół 32 obiektów. Ponadto w przypadku nielegalnego składowiska
odpadów pogalwanicznych w m. Kłaczyna zostaną pobrane 2 próbki wód powierzchniowych ze względu na
bliską lokalizację zlewni wodociągowej (Nysa Szalona). Zakres analiz w wodach powierzchniowych
obejmować będzie następujące oznaczenia: odczyn, BZT5, tlen rozpuszczony, ChZTCr, ChZTMn, azot
amonowy, azotany, azotyny, fosforany, fosfor ogólny, chlorki, przewodność, siarczany, twardość ogólna,
substancje rozpuszczone, As, Cr+6, Zn, Cd, Cu, Ni, Pb, Hg.
38
Tabela III.7. Lokalizacja punktów pomiarowych z zakresem oznaczanych wskaźników w rejonie objętym działalnością
WIOŚ Wrocław w ramach jakości wód podziemnych na obszarach bezpośrednio zagrożonych
zanieczyszczeniami w 2004 r. - składowiska odpadów
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Lokalizacja
Składowisko komunalne dla miasta
i gminy Bierutów w Bierutowie
i gminy Oleśnica w.Smolna-Gręboszyce
Zakres badanych wskaźników
Wskaźniki dodatkowe
Ilość ppk
3
4
-
5
2
2
3
4
2+2***
5
Tereny wodonośne m. Wrocław
odczyn, elektryczna przewodność wł.,
ogólny węgiel org. (OWO), zawartość
i gminy Góra w m.Glinka
cyjanki**
metali ciężkich (Cu, Zn, Pb, Cd, Cr+6,
Składowisko komunalne dla gminy
Hg);
Św.Katarzyna w m. Sulęcin
suma wielopierścieniowych
Składowisko komunalne dla gminy
węglowodorów aromatycznych (WWA)*
Czernica w.Ratowice
azot amonowy, azotany, azotyny
Składowisko komunalne dla m.Lubina
(gmina Lubin)
Kłaczyna – nielegalne składowisko
odpadów pogalwanicznych
Składowisko komunalne gm. Mirsk
w Karłowcu
* WWA - raz w roku
** w pierwszej serii badań, w drugiej w zależności od uzyskanego wyniku,
*** wody powierzchniowe - Nysa Szalona powyżej i poniżej składowiska: odczyn, BZT5, tlen rozpuszczony, ChZTcr, ChZTMn,
azot amonowy, azotany, azotyny, fosforany, fosfor ogólny, chlorki, przewodność, siarczany, twardość ogólna, substancje
rozpuszczone, As, Cr+6, Zn, Cd, Cu, Ni, Pb, Hg
zanieczyszczeniami w 2004 r. - bazy paliw i inne obszary zagrożone
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Lokalizacja
Jednostka wojskowa 1946 Wrocław – Kowale
Baza Paliw w Grabownie Wlk.
Baza Paliw w Oławie - p. Owczarek
Zajezdnia MPK ul. Obornicka Wrocław
Baza Paliw i Olejów Przepracowanych
w Miłkowicach (gmina Miłkowice)
Naftobazy” Sp. z o.o. Warszawa, Baza Paliw Nr
10 w Kawicach
Baza Magazynowa Nr 114 PKN Orlen S.A. Płock
O/Wrocław, Legnica ul. Masarska 17
Tereny wokół byłego zbiornika Staniszów
w Jeleniej Górze
Baza Paliw ORLEN w Bolesławcu
Legnicka Strefa Ekonomiczna w Krzywej,
dawne lotnisko armii radzieckiej
* WWA raz w roku
Wskaźniki
dodatkowe
odczyn, elektryczna przewodność wł.,
zawartość metali ciężkich (Cu, Zn, Pb, Cd,
benzyna, olej
Cr+6, Hg); suma wielopierścieniowych
mineralny
Ilość ppk
3
5
4
4
4
4
4
6
5
5
39
zanieczyszczeniami w 2004 r. – stacje benzynowe
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Koncern, lokalizacja i nr stacji
ORLEN, Wrocław, ul. B. Krzywoustego 17 (80)
ORLEN ,Wrocław, ul. Pasteura 20 (535)
ORLEN, Oława, Opolska 31 (977)
ORLEN, Milicz, ul. K. Warysiaka 12 (164)
ORLEN, Legnica, ul. Spokojna (239)
Stacja Paliw Shell w Legnicy ul. Piłsudskiego 32
ORLEN, Legnica, ul. Poznańska (456)
ORLEN, Głogów, ul. Sikorskiego 60 (353)
ORLEN, Lądek Zdrój, ul. Kłodzka (265)
Stacja Paliw Jednostki wojskowej w Kłodzku
ORLEN, Jelenia Góra, ul. Cieplicka 106 (1108)
ORLEN, Jelenia Góra, ul. Spółdzielcza 40 (377)
ORLEN, Kamienna Góra, ul. Boh. Getta 9 (335)
* WWA raz w roku
odczyn, elektryczna przewodność wł., Pb,
suma wielopierścieniowych
Wskaźniki
dodatkowe
benzyna, olej
mineralny
Ilość ppk
3
3
3
3
3
3
3
3
4
4
3
3
3
40
IV. HAŁAS
1. PODSTAWA PRAWNA
Podstawę prawną prowadzenia monitoringu hałasu w środowisku stanowią:
1. Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 roku (Dz.U. Nr 62 poz. 627),
2. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 13 maja
1998 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. Nr 66, poz. 436),
3. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 stycznia 2002 r. w sprawie wartości progowych
poziomu hałasu (Dz.U. Nr 8, poz. 81),
4. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 stycznia 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie
prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku substancji lub energii przez zarządzającego drogą,
linią kolejową, linią tramwajową, lotniskiem, portem,
5. Wskazówki metodyczne opracowania planu akustycznego miasta średniej wielkości, Biblioteka
Monitoringu Środowiska, Warszawa 1998 r.,
6. Zarządzenie nr 79 GIOŚ z dnia 22 grudnia 1992 roku w sprawie wdrożenia systemu kontroli
i ewidencji obiektów emitujących hałas do środowiska oraz stosowania bazy danych OPH.
Tabela I.4.1. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez poszczególne grupy źródeł hałasu z wyłączeniem hałasu powodowanego przez linie elektroenergetyczne oraz starty, lądowania i przeloty statków
powietrznych
Dopuszczalny poziom hałasu wyrażony równoważnym
poziomem A hałasu (LAeq)* [ dB]
drogi lub linie kolejowe *)
Klasa
standardu
akustycznego
1
2
3
4
Pora dnia
(przedział
czasu
odniesienia
równy 16
godzinom)
Pora nocy
(przedział
czasu
odniesienia
równy 8
godzinom)
Pora dnia
(przedział
czasu
odniesienia
równy 8
najmniej
korzystnym
godzinom
dnia)
50
40
40
35
55
45
45
40
60
50
50
40
65
55
55
45
Przeznaczenie terenu
A. Obszary A ochrony uzdrowiskowej
B. Tereny szpitali poza miastem
A. Tereny wypoczynkowo-rekreacyjne poza
miastem
B. Tereny zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej
C. Tereny zabudowy związanej ze stałym lub
wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży
D. Tereny domów opieki społecznej
E. Tereny szpitali w miastach
A. Tereny zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego
B. Tereny zabudowy mieszkaniowej z
usługami rzemieślniczymi
C. Tereny zabudowy zagrodowej
A. Tereny w strefie śródmiejskiej miast
powyżej 100 tys. mieszkańców ze zwartą
zabudową mieszkaniową i koncentracją
obiektów administracyjnych, handlowych i
usługowych
Pozostałe obiekty i grupy
źródeł hałasu
Pora nocy
(przedział
czasu
odniesienia
równy 1
najmniej
korzystnej
godzinie
nocy)
*) wartości określone dla dróg i linii kolejowych stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym
41
42
Normy przyjęte w obowiązującym rozporządzeniu w większym stopniu uwzględniają realne możliwości
ograniczenia hałasu komunikacyjne niż jego uciążliwość dla mieszkańców. Odnosząc się do subiektywnej
skali uciążliwości hałasu komunikacyjnego wynikającej z szeroko zakrojonych badań można zauważyć, że dla
niektórych terenów poziom dopuszczalny należy już do kategorii o dużej uciążliwości.
Ochrona przed hałasem w rozumieniu przyjętej ustawy Prawo ochrony środowiska polega na
zapewnieniu jak najlepszego stanu akustycznego środowiska, w szczególności na utrzymaniu poziomu hałasu
poniżej dopuszczalnego lub co najmniej na tym poziomie, oraz zmniejszeniu poziomu hałasu co najmniej do
dopuszczalnego, gdy nie jest on dotrzymany
Realizacja tego zapisu wymaga znajomości klimaty akustycznego środowiska. Prawo ochrony środowiska
nakłada obowiązek dokonywania takiej oceny dla terenów:
 aglomeracji o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy,
 terenów poza aglomeracjami, położonych w zasięgu oddziaływania akustycznego dróg, linii
kolejowych lub lotnisk, których eksploatacja może spowodować negatywne oddziaływanie akustyczne
na znacznych obszarach,
 innych terenów wskazanych w powiatowym programie ochrony środowiska.
Obowiązek wykonywania map akustycznych ciąży na starostach oraz na zarządcach dróg i obiektów
negatywnie oddziałujących akustycznie.
Oceny stanu akustycznego środowiska i obserwacji zmian dokonuje się w ramach państwowego
monitoringu środowiska (Prawo ochrony środowiska art. 117).
W myśl tej ustawy badaniem monitoringowym należy objąć przede wszystkim miasta poniżej 100 tysięcy
mieszkańców oraz drogi o regionalnym znaczeniu.
Kluczowym elementem systemu monitoringu hałasu środowiskowego jest komputerowa baza danych –
OPH – ewidencjonująca obiekty emitujące hałas oraz obszary zagrożone hałasem. W bazie tej
ewidencjonowane są zarówno źródła hałasu komunikacyjnego jak i przemysłowego. Podobnie jak w latach
poprzednich baza OPH będzie uzupełniana o obiekty uciążliwe akustycznie.
2. CEL I ZAKRES MONITORINGU HAŁASU KOMUNIKACYJNEGO W ŚRODOWISKU
Podstawowym zadaniem monitoringu hałasu środowiskowego (hałas przemysłowy i komunikacyjny) jest
wykrywanie i ewidencjonowanie terenów (obszarów) szczególnie zagrożonych hałasem oraz podejmowanie
działań zmierzających do obniżenia poziomu hałasu na tych terenach.
Badania monitoringowe hałasu obejmują hałas drogowy. W szczególności badaniami objęte będą
przestrzenie zurbanizowane miast poniżej 100 tysięcy mieszkańców, oraz tereny pozamiejskie, z obszarów
powiatów, gdzie spodziewany hałas drogowy o poziomie A przekracza wartość 70 dB. W oparciu o materiały
z badań stwierdzono, że hałas drogowy przy elewacji budynku mieszkalnego o poziomie równoważnym
większym niż 70 dB stwarza już krytyczne warunki akustyczne, których przez dłuższy czas nie jest w stanie
tolerować żaden z mieszkańców bez ujemnego wpływu na zdrowiu. Pomiary takie pozwolą określić tereny
zagrożone hałasem. Za tereny zagrożone hałasem uznaje się tereny o szczególnie drastycznym stopniu
degradacji klimatu akustycznego, na których poziom hałasu nie tylko przekracza poziomy dopuszczalne, ale
również wyższe od nich poziomy progowe, co kwalifikuje dany teren do podjęcia środków ochrony
w pierwszej kolejności.
Celem monitoringu jest również określenie równoważnego poziomu hałasu dla 16 h pory dziennej lub/i
8 godzin nocy oraz granicy obszarów o szczególnej uciążliwości hałasu. Pomiary hałasu prowadzone będą
każdego roku od maja do października to jest, z wyłączeniem przerwy urlopowej, przez cztery miesiące.
Tabela IV.2. Harmonogram prac związany z założeniami programu monitoringu hałasu będą prowadzone na podstawie
poniższego schematu
Zadania
Opracowanie
harmonogramu kontroli
i badań obszarów
szczególnie zagrożonych
hałasem
Badania wstępne
Monitoring hałasu
drogowego
I
II
III
IV
V
Miesiące
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
43
Badania hałasu
w oparciu o modele
cyfrowe
Opracowanie wyników
badań oraz
wprowadzenie ich do
bazy danych OPH
Pomiary hałasu w planowanych powiatach będą miały charakter orientacyjny i będą stanowić podstawę do
dalszego działania w celu wyeliminowania uciążliwości hałasu na terenia badanych powiatów.
Liczba punktów kontrolno-pomiarowych zostanie wytypowana po uprzednich pomiarach orientacyjnych,
które są podstawowym kryterium lokalizacji punktów.
Tabela IV.3. Szczegółowy program monitoringu hałasu drogowego na rok 2004
Lp.
1
WIOŚ/Delegatura
Legnica
Droga
Droga Krajowa nr 3
Miejscowości proponowane do badań
Małuszów
Jawor
Sokola
Świny
Bolków
Wierzchosławice
Droga nr 374
Zębowice
Niedaszów
Droga nr 363
Chroślice
Sichów
Droga nr 365
Piotrowie
Chełmie
Muślinów
Muchów
2
Wałbrzych
w trakcie ustaleń
Szczano Zdrój (powiat)
3
Wrocław
w trakcie ustaleń
Wrocław (grodzki)
Droga Krajowa nr 8
Długołęka
Oleśnica
Syców
4
Jelenia Góra
Droga nr 25
Międzybórz
Droga nr 448
Twardogóra
Droga nr 341
Brzeg Dolny
Droga nr 340
Wołów
Droga nr 94
Środa Śląska
Droga nr 340
Ścinawa
Droga nr 323, 324
Góra
Droga nr 30
Jakuszyce
Jędrzychowice
44
V. GLEBY
1. PODSTAWA PRAWNA
Obowiązek prowadzenia monitoringu gleby i ziemi w ramach PMŚ wynika z zapisów art. 26 oraz art. 109
ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62, poz.627 z poźn. zm.), przy czym okresowe badania jakości
gleby i ziemi należą do zadań własnych starosty. W latach 2003–2005 wojewódzcy inspektorzy ochrony
środowiska mogą w ramach wojewódzkiego programu monitoringu środowiska prowadzić badania gleb –
stosownie do specyficznych potrzeb regionu W 2002 roku opublikowano rozporządzenie Ministra Środowiska
w sprawie standardów jakości gleb oraz standardów jakości ziemi (Dz.U. Nr 165/02, poz.1359), określające
wartości dopuszczalne stężeń w glebie i ziemi metali, zanieczyszczeń nieorganicznych, węglowodorowych,
węglowodorowych chlorowanych, środków ochrony roślin i pozostałych zanieczyszczeń. Rozporządzenie
powyższe nie uwzględnia jednak podstawowych właściwości gleb, takich jak jej odczyn i skład
granulometryczny. Dlatego dla prawidłowej oceny gleby stosuje się także wytyczne IUNG, pozwalające
ocenić zawartość metali ciężkich w glebie w VI stopniowej skali.
W ramach monitoringu gleb są realizowane na terenie województwa dolnośląskiego dwa zadania:

badania i ocena jakości gleb użytkowanych rolniczo
Zadanie to ma na celu śledzenie zmian różnych cech gleb użytkowanych rolniczo, szczególnie
właściwości chemicznych, zachodzących w określonych przedziałach czasu, pod wpływem rolniczej
i pozarolniczej działalności człowieka (antropopresji). Badania prowadzone są w cyklach 5-letnich
w ramach sieci prowadzonej przez IUNG w Puławach. Najbliższy pobór prób nastąpi w 2005 roku.

identyfikacja terenów, na których wystąpiło przekroczenie standardów jakości gleby i ziemi
Identyfikacja lokalnych skażeń gleby i ziemi jest zadaniem starosty. Będzie to proces wieloetapowy,
w którym istotną rolę będą pełnić wstępne wskazania obszarów, w przypadku których w wyniku
działalności kontrolnej organów lub skarg mieszkańców stwierdzono, iż istnieje ryzyko wystąpienia
zanieczyszczeń. Dla takich obszarów starosta, zgodnie z rozporządzeniem MŚ w sprawie standardów
jakości gleby oraz standardów jakości ziemi, ustali rzeczywisty poziom zanieczyszczenia w trzech
etapach. Zadaniem starosty będzie także prowadzenie publicznie dostępnych rejestrów terenów, na
których stwierdzono przekroczenia standardów wraz ze wskazaniem obszarów wymagających
rekultywacji. WIOŚ, wykorzystując rejestry starosty będzie prowadził zbiorcze zestawienia takich
obszarów w województwie, a następnie w cyklu rocznym przekazywał tę informację do GIOŚ.
W ramach zadania wypełniane będą zobowiązania Polski wynikające z „Porozumienia pomiędzy
Wspólnotą Europejską a Polską w sprawie uczestnictwa Polski w Europejskiej Agencji Środowiska
i EIONET”, które obejmują przekazywanie informacji dotyczących lokalnych skażeń gruntów.
Art. 109 Prawa ochrony środowiska rodzi wątpliwość czy badania gleb nie zostaną ograniczone tylko do
terenów niektórych starostw i czy będą one spełniać wymogi badań monitoringowych (cykliczność, stałe
punkty pomiarowe). Do chwili obecnej jedynie niektóre starostwa wywiązują się z tych zapisów. W tym
wypadku powstaną na terenie województwa obszary, gdzie badania gleb nie będą prowadzone, a
konsekwencją będzie brak informacji o stopniu ich zanieczyszczenia.
Dlatego też koniecznym jest prowadzenie jednolitej sieci badawczej w województwie dolnośląskim, która
umożliwi diagnozę aktualnego stanu zanieczyszczenia gleb, porównywalność wyników w czasie oraz
określenie trendów zmian w wieloleciu. Podstawy takiej sieci stwarzają założenia przyjęte w „Programie
monitoringu środowiska województwa dolnośląskiego na lata 2001-2005”.
Dotychczasowe badania WIOS Wrocław potwierdziły występowanie gleb zanieczyszczonych metalami
ciężkimi, benzo(a)pirenem i fluorem rozpuszczalnym, wokół obiektów związanych z oddziaływaniem
punktowych źródeł zanieczyszczeń. Jednocześnie w związku z ukazaniem się rozporządzenia Ministra
Środowiska w sprawie standardów jakości gleb oraz standardów jakości ziemi (Dz.U. 165.02. 1359)
określające wartości dopuszczalne stężeń w glebie i ziemi metali, zanieczyszczeń nieorganicznych,
węglowodorowych zachodzi konieczność identyfikacji w glebach i tych związków.
2. BADANIA GLEB NA OBSZARACH BEZPOŚREDNIO ZAGROŻONYCH ZANIECZYSZCZENIAMI
W 2004 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska we Wrocławiu będzie w ramach
wojewódzkiego programu monitoringu środowiska prowadzić badania gleb na terenie województwa na
obszarach bezpośrednio zagrożonych zanieczyszczeniami tj.:
45
 na terenach uprzemysłowionych – 190 ppk,
 wokół składowisk odpadów 42 ppk.
Do badań w 2004 roku, na podstawie ocen stanu zanieczyszczenia gleb przeprowadzonych w oparciu
o dotychczasowe wyniki badań i wnioski kontrolne, wytypowano obiekty podane poniżej. Zakres badań i ilość
punktów pomiarowych podano w tabeli. Częstotliwość badań: raz w roku
Tabela V.1. Harmonogram badań w ramach monitoringu wojewódzkiego gleb na obszarach bezpośrednio zagrożonych
zanieczyszczeniami 2004 roku – tereny uprzemysłowione
Obiekt
Zakres badań
odczyn, C org., skład granulometryczny, Zn, Pb, Cd, Cr, Cu, Ni,
Parki Wrocławia
As, Hg, S-SO4 , F rozp., B(a)P
obszar wokół Zakładów „Elipsa” w Kątach
odczyn, skład granulometryczny, C org., Zn, Pb, Cd, Cu, Ni, Cr,
Wrocławskich
As, Hg, S-SO4, B(a)P
odczyn, skład granulometryczny C org., Zn, Pb, Cd, Cu, Cr, Sobszar wokół Huty „Oława” S.A. w Oławie
SO4
odczyn, C org., skład granulometryczny , Pb, Cd, As, S-SO4, B
obszar wokół Zakładów Chemicznych „Rokita” S.A.
(a)P, fenole, benzen, toluen, ksylen, naftalen, chrysen, antracen,
w Brzegu Dolnym
węglowodory alifatyczne chlorowane (suma), chlorofenole
(suma), chlorobenzeny(suma)
teren eksploatowany przez P.P.H „Torexim” Sp.z o.o
odczyn, skład granulometryczny, C org., Zn, Pb, Cd, Ni, Cu, As,
w Strzelinie
Hg, Cr, S-SO4, B(a)P, benzyna, olej mineralny
odczyn, skład granulometryczny, C org., Zn, Pb, Cd, Cu, Cr, As,
Pola Osobowickie we Wrocławiu
Hg, Ni, S-SO4, B(a)P
obszar wokół „Haste Form” Sp.z.o o.we Wrocławiu
Hg, Ni, S-SO4, B(a)P
odczyn, C org., skład granulometryczny, Zn, Pb, Cd, Ni, Cu, As,
obszar wokół „The Lorenz Bahlsen Snack” w Oławie
Hg, Cr, S-SO4, B(a)P
odczyn, C org., skład granulometryczny,.Zn, Pb, Cd, Cu, As, Hg,
Zakłady Koksownicze „Wałbrzych” w Wałbrzychu
S-SO4, F rozp., WWA, benzen
Rejon przemysłowy Świdnicy (teren wokół 3 zakładów: odczyn, C org., skład granulometryczny, Zn, Pb, Cd, Ni, Cu, Cr,
ŚWUP, Wagony - Świdnica, PAFAL)
S-SO4 , WWA
odczyn, C org., skład granulometryczny , Zn, Pb, Cd, Cu, Ni, Cr,
Zakłady Tworzyw i Farb w Złotym Stoku
As*, Hg, S-SO4
Sudety Crystal Works w Szczytnej Śl.
odczyn, C org., skład granulometryczny, As, Pb, F rozp.
odczyn, C org., skład granulometryczny, Zn, Pb, Cd, Cu, Hg, Cr,
obszar wokół Zakładów Górniczych „Lubin”
Ni, B(a)P
obszar wokół Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa
odczyn, C org., skład granulometryczny, Zn, Pb, Cd, Cu, As, Hg,
Energetyki Cieplnej –CC Legnica
B(a)P
obszar wokół stacji paliw Shell w Legnicy przy
odczyn, benzyna suma (węglowodory C6-12), olej mineralny
ul. Piłsudskiego 32
(węglowodory C12 – C35)
obszar wokół Naftobazy Sp. z o.o. Warszawa, Baza
Paliw nr 10 w Kawicach
obszar wokół Bazy magazynowej Nr 114 PKN Orlen
S.A. Płock O/Wrocław w Legnicy, ul.Masarska 17
obszar wokół KGHM Polska Miedź S.A. oddział ZWR odczyn, C org., skład granulometryczny, Zn, Pb, Cd, Cu, Hg, Cr,
w Polkowicach rejon Polkowice
Ni, As, cyna, kobalt, molibden
w Polkowicach rejon Lubin
w Polkowicach rejon Rudna
Obszar w miejscowości Świecie gm.Leśna – ok 27 ha
odczyn, C org., skład granulometryczny, Zn, Pb, Cd, Cr, Hg, Cu,
gleb użyźnianych osadami z oczyszczalni komunalnej
Ni
w Jeleniej Górze
odczyn, skład granulometryczny, C org., Zn, Pb, Cd, Ni, Cu, As,
Hg, Cr, S-SO4, B(a)P
Obszar wokół Odlewni Żeliwa w Gromadce
Obszar wokół Zakładów „JULIA” w Piechowicach
Hg, Ni, S-SO4, B(a)P , F rozp.
Obszar wokół „JELFA” w Jeleniej Górze
Hg, Ni, S-SO4, suma WWA
Obszar wokół Pieńskich Hut Szkła „Łużyce” Sp. z o.o. odczyn, skład granulometryczny, C org., Zn, Pb, Cd, Cu, Cr, As,
w Pieńsku
Hg, Ni, S-SO4, B(a)P, F rozp.
Ilość ppk
15
6
6
10
6
10
6
6
10
10
6
(+ 1 As*)
4
10
10
3
10
11
6
6
6
8
6
6
6
6
46
* ze względu na specyfikę terenu istnieje konieczność pobrania dodatkowej próby "0" w celu określenia zawartości As w glebie
nie zagrożonej zanieczyszczeniem (tło) - zakres analiz: As, pH, C org.
Tabela V.2. Harmonogram badań w ramach monitoringu wojewódzkiego gleb na obszarach bezpośrednio zagrożonych
zanieczyszczeniami – składowiska odpadów
Składowisko
składowisko komunalne w Jaworze
składowisko komunalne Lubin–Kłopotów
składowisko odpadów przemysłowych na terenie byłych zakładów
Metalurgicznych w Przemkowie
składowisko komunalne w Grzymalinie (gm. Miłkowice)
Składowisko komunalne dla gm. Kobierzyce w m. Cieszyce
Składowisko komunalne w Siedlęcinie dla m. Jeleniej Góry
Składowisko komunalne dla miasta i gminy w Bogatynia
Zakres badań
odczyn, C org., skład granulometryczny,
Zn, Pb, Cd, Cu, Cr, Ni, B(a)P, S-S04
Ilość próbek
6
6
6
6
6
6
6
47
VI. ODPADY
1. OBOWIĄZUJĄCE AKTY PRAWNE W ZAKRESIE GOSPODARKI ODPADAMI
*(stan na koniec kwietnia 2003 r.)
1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 627)
2. Ustawa - Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 (Dz.U. Nr 62, poz. 627)
3. Ustawa z dnia 27 lipca 2001 roku o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska,
ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 100, poz. 1085)
4. Ustawa z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminie (Dz.U. Nr 132,
poz. 622 z późniejszymi zmianami)
5. Ustawa z dnia 11 maja 2001 roku o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U Nr 63, poz.
638)
6. Ustawa z dnia 11 maja 2001 roku o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania
odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz.U. Nr 63, poz.639)
7. Ustawa z dnia 19 grudnia 2002 o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. Nr 7, poz.78)
8. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 roku w sprawie katalogu
odpadów (Dz.U. Nr 112, poz. 1206)
9. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 roku w sprawie rodzajów
odpadów lub ich ilości, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów,
oraz kategorii małych i średnich przedsiębiorstw, które mogą prowadzić uproszczoną
ewidencję odpadów (Dz.U. Nr 152, poz. 1735)
10. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 roku w sprawie niezbędnego
zakresu informacji objętych obowiązkiem zbierania i przetwarzania oraz sposobu
prowadzenia centralnej i wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i
gospodarowania odpadami (Dz.U. Nr 152, poz. 1740 )
11. Rozporządzenie ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 roku w sprawie wzorów
dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz.U. Nr 152, poz. 1736)
12. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 października 2001 roku w sprawie opłat za korzystanie
ze środowiska (Dz.U. Nr 130, poz. 1453)
13. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 29 stycznia 2002 roku w sprawie rodzajów odpadów
innych niż niebezpieczne oraz rodzajów instalacji i urządzeń, w których dopuszcza się ich
termiczne przekształcenie (Dz.U. Nr 18, poz. 176)
14. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 28 maja 2002 roku w sprawie listy rodzajów
odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom
organizacyjnym, nie będącym przedsiębiorcami, do wykorzystania na ich własne potrzeby
(Dz.U. Nr 74, poz. 686)
15. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 28 października 2002 roku w sprawie rodzajów odpadów,
których zbieranie lub transport nie wymagają zezwolenia na prowadzenie działalności, oraz
podstawowe wymagania dla zbierania i transportu tych odpadów (Dz.U. Nr 188, poz.1575)
16. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z 30 października 2002 roku w sprawie rodzajów
odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny (Dz.U. Nr 191, poz. 1595)
17. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 8 października 2002 roku w sprawie składowiska odpadów
oraz miejsca magazynowania odpadów pochodzących z procesów wytwarzania dwutlenku tytanu
oraz z przetwarzania tych odpadów (Dz.U. Nr 176, poz. 1456)
18. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 21 października 2002 roku w sprawie odpadów
pochodzących z wytwarzania dwutlenku tytanu oraz z przetwarzania tych odpadów, które nie
mogą być unieszkodliwiane przez ich składowanie (Dz.U. Nr 180, poz. 1513)
19. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 grudnia 2002 roku w sprawie zakresu, czasu,
sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu składowisk odpadów (Dz.U. Nr 220, poz.
1858)
48
20. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 1 sierpnia 2002 roku w sprawie komunalnych
osadów ścieków (Dz.U. Nr 134, poz. 1140)
21. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 15 czerwca 1999 roku
w sprawie przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 57, poz. 103)
22. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 23 grudnia 2002 roku w sprawie rodzajów odpadów
medycznych i weterynaryjnych, których poddawanie odzyskowi jest zakazane (Dz.U. Nr 8, poz.
103)
23. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 23 grudnia 2002 roku w sprawie dopuszczalnych sposobów
i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz.U. Nr 8, poz. 104)
24. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie listy odpadów innych niż niebezpieczne, których
przywóz z zagranicy nie wymaga zezwolenia Głównego Inspektora Ochrony Środowiska z 5
marca 2002 roku (Dz.U. Nr 56, poz. 512)
25. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie rodzajów odpadów niebezpiecznych
dopuszczonych do przywozu z zagranicy z 6 lutego 2002 roku (Dz.U. Nr 15, poz. 146)
26. Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wprowadzania obowiązku uzyskiwania zezwoleń
na wywóz do określonych państw odpadów innych niż niebezpieczne z 6 lutego 2002 roku
(Dz.U. Nr 15 poz. 147)
27. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 marca 2003 r. w sprawie opłat za korzystanie ze
środowiska (Dz. U. Nr 55, poz.477)
28. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 28 marca 2003 r. w sprawie wysokości
zryczałtowanego kosztu postępowania negocjacyjnego (Dz. U. Nr 67, poz. 631)
29. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych
wymagań dotyczących lokalizacji, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać
poszczególne typy składowisk odpadów (Dz.U. Nr 61, poz. 549)
30. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania
planów gospodarki odpadami (Dz. U. Nr 66, poz.620)
31. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 8 kwietnia 2003 r. w sprawie sposobu ustalenia sumy
zawartości ołowiu, kadmu, rtęci i chromu sześciowartościowego w opakowaniach (Dz. U. Nr 66,
poz. 619)
32. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 14 marca 2003 r. w sprawie sposobu oznakowania
miejsc, rurociągów oraz pojemników i zbiorników służących do przechowywania lub
zawierających substancje niebezpieczne lub preparaty niebezpieczne (Dz. U. Nr 61, poz. 552)
*wyróżniono akty prawne wykorzystywane bezpośrednio przy aktualizacji bazy SIGOP
2. MONITORING ODPADÓW
Odpady i związane z nimi zagrożenia stają się w ostatnich latach coraz bardziej zauważalnym problemem
w dziedzinie ochrony środowiska.
Najważniejszymi zadaniami monitoringu odpadów są przede wszystkim:
 ocena ilościowa i jakościowa odpadów od ich wytworzenia do składowania lub unieszkodliwienia,
 ocena składowisk odpadów i ich oddziaływania na środowisko,
 informowanie o zagrożeniach stwarzanych przez odpady,
 dostarczenie informacji do weryfikacji skuteczności zarządzania gospodarką odpadami.
Struktura monitoringu odpadów, podobnie jak cały system państwowego monitoringu środowiska,
posiada trzy poziomy:
 poziom regionalny, podstawowy dla monitoringu odpadów, wojewódzkie bazy danych są
zlokalizowane w wojewódzkich inspektoratach ochrony środowiska,
 poziom krajowy, zlokalizowany w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska w Warszawie, który
gromadzi i opracowuje informacje zbiorcze, na podstawie danych pochodzących z województw,
 poziom lokalny, organizowany w miarę potrzeb, przede wszystkim dla konkretnych składowisk
odpadów, w celu określenia ich oddziaływania na środowisko.
49
Nadzór merytoryczny nad organizacją i funkcjonowaniem monitoringu odpadów sprawuje Centrum
Gospodarki Odpadami (Oddział Zamiejscowy Instytutu Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego
w Warszawie).
W ramach realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska wojewódzkie inspektoraty ochrony
środowiska prowadzą monitoring gospodarki odpadami, pozwalający gromadzić informacje o:
 ilości wytwarzanych odpadów z uwzględnieniem ich wykorzystania, usuwania lub
unieszkodliwiania, w tym unieszkodliwiania przez składowanie;
 składowiskach z uwzględnieniem sposobu zabezpieczenia;
 pełnym obrocie odpadami przemysłowymi, w tym niebezpiecznymi.
System Informatyczny Gospodarki Odpadami Przemysłowymi (SIGOP) obejmuje informacje o ilościach
odpadów przemysłowych (w tym niebezpiecznych) wytwarzanych, unieszkodliwionych i składowanych.
System ten został wdrożony we wszystkich województwach i był modernizowany w związku ze zmianami
wprowadzonymi do ustawy o odpadach.
Monitoring odpadów powinien stanowić podstawę przy opracowywaniu planów i strategii
gospodarowania odpadami zarówno na poziomie gminy jak i całego kraju, gdyż pozwala zaobserwować
zmiany ilości wytwarzanych odpadów, możliwości ich wykorzystania, unieszkodliwiania czy składowania, jak
i zmiany dominacji poszczególnych grup odpadów.
Pozyskiwanie danych niezbędnych do oceny gospodarki odpadami prowadzone jest na podstawie ustawy
Prawo ochrony środowiska (Dz.U. Nr 62 z 2001 r., poz. 627 z poźn. zm.) oraz na podstawie ustawy
o odpadach (Dz.U. Nr 62 z 2001 r., poz. 628 z poźn. zm.) wraz z rozporządzeniami wykonawczymi do tej
ustawy, dotyczącej ewidencji odpadów.
W 2004 r. informacje o wytwarzaniu, wykorzystaniu i unieszkodliwianiu odpadów przemysłowych,
w tym niebezpiecznych, będą zbierane na podstawie ankiet wypełnianych corocznie przez producentów
odpadów oraz zarządzających składowiskami odpadów oraz na podstawie działalności kontrolnej.
Dane o odpadach przemysłowych oparte są na klasyfikacji odpadów zgodnej z Rozporządzeniem
Ministra Środowiska z 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr 112, poz. 1206).
W 2004 roku planuje się aktualizację i weryfikację bazy danych, systemu komputerowego SIGOP-W,
w skali województwa.
Tabela VI.1. Zawartość bazy SIGOP-W ( stan na koniec 2002 r.)
Rodzaj informacji
Liczba producentów odpadów
Liczba producentów odpadów
niebezpiecznych
Liczba składowisk odpadów
Liczba zakładów
unieszkodliwiających odpady
Liczba zakładów
wykorzystujących odpady
SIGOP-D
Wrocław
147
SIGOP-D
Jelenia Góra
247
SIGOP-D
Wałbrzych
213
SIGOP-D
Legnica
141
112
196
174
133
615
73
47
108
30
258
92
75
88
49
304
190
221
408
57
876
Razem
748
50
VII. MONITORING PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH
1. PODSTAWY PRAWNE
Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 5 Prawa ochrony środowiska państwowy monitoring środowiska obejmuje
uzyskiwane na podstawie badań monitoringowych informacje w zakresie promieniowania jonizującego i pól
elektromagnetycznych. Badania te powinny być przeprowadzone w sposób cykliczny, przy zastosowaniu
ujednoliconych metod zbierania, gromadzenia i przetwarzania danych.
Okresowe badania kontrolne poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku prowadzi wojewódzki
inspektor ochrony środowiska (art. 23 POŚ). Jednocześnie, zgodnie z art. 24 wojewódzki inspektor ochrony
środowiska prowadzi, aktualizowany corocznie, rejestr zawierający informacje o terenach, na których
stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych.
Dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych w środowisku oraz metody sprawdzania i wyznaczania
dotrzymania dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych są określone w Rozporządzeniu Ministra
Środowisk w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów
sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz.U. Nr 192 poz. 1883 z dnia 14 listopada 2003 r.)
2. BADANIA I OCENA POZIOMU PEM
Do zadań WIOŚ w zakresie badań i ocen stanu środowiska w 2004 r. należy wdrożenie pomiarów pól
elektromagnetycznych. Nastąpi to po otrzymaniu sprzętu pomiarowego oraz przeprowadzeniu szkoleń
dotyczących wykonywania pomiarów i ocen poziomów PEM.
Systematyczne badania pól elektromagnetycznych zostaną uwzględnione w wojewódzkim programie
monitoringu środowiska na 2005 r. W programie zostaną uwzględnione dane Wydziału Inspekcji o lokalizacji
stacji bazowych telefonii komórkowej na terenach zurbanizowanych.
Pozwoli to zidentyfikować tereny, na których występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów (Dz.U.
Nr 192 poz. 1883 z dnia 14 listopada 2003 r.).
51
VIII. GROMADZENIE, PRZETWARZANIE I ROZPOWSZECHNIANIE INFORMACJI
O ŚRODOWISKU
Powietrze
Wody
powierzchnowe
System
informatyczny
do gromadzenia
i przetwarzania
danych
JPOAT – Jakość JaWo – Jakość
powietrza
wody
atmosferycznego MS Excel
MS Excel
Przekazywanie
danych: zakres,
częstotliwość,
stali odbiorcy
GIOŚ - pełny
RZGW – pełny
zakres danych
zakres danych
- 12 razy w roku - 4 razy w roku
WSSE - stały
dostęp do danych
za
pośrednictwem
JPOAT
Udostępnianie komunikaty
i upowszechnia- o jakości
nie danych
powietrza na
stronie www
- aktualizacja co
miesiąc
komunikaty
o jakości rzek na
stronie www
- aktualizacja co
miesiąc
Wody
podziemne
Gleby
Hałas
Odpady
Regionalny
monitoring wód
podziemnych
woj.
dolnośląskiego
– PIG Kielce
RZGW,
PIG
O/ Wrocław
- 1raz na rok
Brak systemu
gromadzenia
danych
OPH – Ochrona SIGOP-W
przed hałasem System
MS Excel
Informatyczny
Gospodarki
Odpadami
Starostwa
powiatowe
- 1 raz na rok
GIOŚ – pełny
zakres danych
- 1 raz w roku
komunikaty
o stanie jakości
wód
podziemnych
na stronie www
- aktualizacja
2 razy w roku
komunikaty
o stopniu
zanieczyszczen
ia gleb na
stronie www
(od roku 2004)
aktualizowane 2
razy do roku
komunikaty o
poziomie
hałasu
komunikacyjneg
o na stronie
www
(od roku 2004)
aktualizowane 2
razy do roku
GIOŚ – odpady
niebezpieczne
oraz inne niż
niebezpieczne
- 1 raz w roku
Marszałek
Województwa
Dolnośląskiego
-1 raz w roku
Działy Monitoringu w poszczególnych delegaturach opracowują komunikaty szczegółowe o stanie środowiska
na terenie swojej działalności i publikują je na swoich stronach internetowych.
Informacje zgromadzone w ww. bazach udostępniane są na życzenie instytucjom, urzędom administracji
rządowej i samorządowej oraz studentom do celów naukowych itp.
ROCZNE OPRACOWANIA dotyczące jakości poszczególnych komponentów oraz monitoringu gospodarki
odpadami niebezpiecznymi na terenie woj. dolnośląskiego są przekazywane Wojewodzie Dolnośląskiemu,
Marszałkowi Województwa Dolnośląskiego oraz zainteresowanym starostom.
RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO jest publikowany co roku zarówno
w wersji książkowej jak i elektronicznej (CD).
Na stronie internetowej WIOŚ są dostępne aktualne i archiwalne Raporty o stanie środowiska województwa
dolnośląskiego.
Na stronie internetowej WIOŚ jest dostępny folder pt. STAN ŚRODOWISKA DOLNEGO ŚLASKA ( również
w wersji angielskiej i niemieckiej), prezentujący stan środowiska naszego regionu, przygotowany na podstawie
danych z ostatniego 10-lecia.
PREZENTACJE o stanie środowiska województwa dolnośląskiego - stan aktualny, trendy zmian ( wystąpienia
i prezentacje komputerowe) opracowywane na potrzeby zainteresowanych stron.
* wszystkie informacje przygotowywane są w Wydziale Monitoringu i Działach Monitoringu WIOŚ we Wrocławiu
52
IX. REALIZACJA PROGRAMU MONITORINGU ŚRODOWISKA W 2005 R.
POWIETRZE
W celu sporządzania ocen poziomu substancji w powietrzu w każdej strefie, zgodnej z odpowiednimi
przepisami prawnymi, w 2005 roku planowana jest dalsza modernizacja i reorganizacja systemu monitoringu
jakości powietrza.
Zakłada się eksploatację stacji automatycznych w wytypowanych strefach województwa dolnośląskiego,
dalszą eksploatację i optymalizację systemu pomiarów manualnych, kontynuację pomiarów wskaźnikowych
metodą pasywną, kontynuację pomiarów prowadzonych w stacjach zlokalizowanych w strefie oddziaływania
największych źródeł emisji województwa oraz wdrażanie systemu zapewnienia i kontroli jakości danych.
WODY POWIERZCHNIOWE
W roku 2005 przeprowadzona będzie ocena diagnostyczna stanu czystości rzek na podstawie wyników
badań pochodzących z sieci monitoringowej uwzględniającej po raz pierwszy sposoby wykorzystania wód
i zasady określone w projekcie rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie klasyfikacji (...).
Zweryfikowana i uaktualniona zostanie sieć punktów pomiarowo-kontrolnych. W zależności od uzyskanych
w 2004 roku wyników rozszerzony zostanie monitoring substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska
wodnego oraz wód wykorzystywanych do spożycia. Dokonane zostanie także wstępne oszacowanie
konieczności wprowadzenia monitoringu operacyjnego.
Na podstawie wyników badań monitoringu diagnostycznego w 2005 r. zostanie przeprowadzona wstępna
ocena stopnia eutrofizacji wód na terenie Dolnego Śląska.
WODY PODZIEMNE
W 2005 roku monitoring wód podziemnych województwa dolnośląskiego prowadzony będzie na
podstawie sieci regionalnej WIOŚ we Wrocławiu oraz w punktach obsługiwanych przez Państwowy Instytut
Geologiczny.
Przeprowadzona zostanie weryfikacja punktów pomiarowych na obszarach wrażliwych na
zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych oraz wód ujmowanych na terenach będących pod
wpływem czynników antropogenicznych.
Przewiduje się prowadzenie monitoringu operacyjnego, który będzie obejmował określenie wartości
następujących wskaźników jakości wody: temperatura, przewodność, odczyn, tlen rozpuszczony, amoniak,
azotany, azotyny, chlorki, siarczany, fosforany, wodorowęglany, sód, potas, wapń, magnez, mangan, żelazo.
Zakres badań może ulec poszerzeniu o inne wskaźniki jakości wody, których wartości stwierdzone na
podstawie monitoringu diagnostycznego mieszczą się w IV lub V klasie jakości wód podziemnych
prowadzonego w 2004 roku. Wyznaczone zostaną punkty badawcze studni ujmujących płytki poziom
wodonośny o zwierciadle swobodnym, który jest najbardziej narażony na zanieczyszczenia pochodzenia
antropogenicznego i rolniczego. Zakres badań prowadzonych w monitoringu operacyjnym może ulec
poszerzeniu o inne wskaźniki jakości wody charakteryzujące rodzaj oddziaływań antropogenicznych mających
bezpośredni wpływ na badany zbiornik.
Ponadto prowadzone będą badania wód mineralnych i leczniczych oraz wód podziemnych na obszarach
bezpośrednio zagrożonych zanieczyszczeniami (np. składowiska odpadów, bazy paliw). Szczegółowy program
badań wód podziemnych na obszarach bezpośrednio zagrożonych zanieczyszczeniami w 2005 roku wynikać
będzie z działalności kontrolnej WIOŚ oraz dotychczasowej wiedzy o stanie zanieczyszczenia wód
podziemnych.
HAŁAS
W 2005 roku planowana jest dalsza kontynuacja badań na terenach zurbanizowanych miast poniżej 100
tysięcy mieszkańców oraz terenach pozamiejskich, gdzie spodziewany hałas drogowy jest szczególnie
uciążliwy. Badaniami zostaną objęte obszary powiatów związane z ruchem granicznym. Program ten może
zostać zmodyfikowany po wejściu w życie nowych regulacji prawnych.
53
GLEBY
W 2005 roku zostanie przeprowadzona przez IUNG trzecia seria badań gleb użytkowanych rolniczo na
terenie województwa dolnośląskiego. Zadanie realizowane będzie w 20 punktach pomiarowo kontrolnych,
rozmieszczonych na gruntach ornych. Jednocześnie WIOŚ Wrocław, będzie prowadził badania gleb na
obszarach uprzemysłowionych, związanych z oddziaływaniem punktowych źródeł zanieczyszczeń zgodnie z
założeniami przyjętymi w Programie monitoringu środowiska województwa dolnośląskiego na lata 20012005, bieżącymi potrzebami kontrolnymi oraz dotychczasowym rozeznaniem stopnia zanieczyszczenia gleb
wokół obiektów.
Badania gleb zostaną rozszerzone o wskaźniki specyficzne, dotychczas nie oznaczane, a ujęte
w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie standardów jakości gleb oraz standardów jakości ziemi
(węglowodory aromatyczne, chlorowane i WWA).
Ponadto planuje się badania wokół obiektów nie ujętych w dotychczasowych programach, a będących
potencjalnym źródłem zanieczyszczenia gleb. Będą to: galwanizerie, lakiernie i odlewnie.
Ponadto Wydział Monitoringu, na podstawie własnych badań oraz danych pozyskanych ze starostw
i jednostek badawczych, będzie gromadził informacje o terenach, na których wystąpiło przekroczenie
standardów jakości gleby i ziemi.
ODPADY
W latach 2004-2005, w związku z wprowadzaniem nowego systemu zbierania danych o odpadach,
opartego na źródłach administracyjnych, system monitoringu odpadów niebezpiecznych będzie funkcjonował
jedynie do czasu uzyskania wiarygodnych danych z nowego sytemu.

PROGRAM na lata 2004 - 2005 - Wojewódzki Inspektorat Ochrony

Transkrypt

Podobne dokumenty

Program Monitoringu Środowiska na rok 2006

załącznik graficzny do OPZ

Kliknij aby pobrać dokument w formacie PDF

ZASADY WYKORZYSTANIA ZAPISÓW MONITORINGU 1. System

szkolenie pracowników obsługi monitoringu

Detekcja Ruchu 64KB Feb 06 2016 09:30:43 AM

WNIOSEK o zabezpieczenie nagrań z monitoringu

Formularz zlecenia monitoringu sieci

Dolnośląski Urząd Wojewódzki Mapa monitoringu jakości powietrza