Microsoft PowerPoint - bole_krzyza.ppt [tryb

Microsoft PowerPoint - bole_krzyza.ppt [tryb

2011-08-02
Physiotherapy & Medicine
www.pandm.org
Objawy bólowe kręgosłupa towarzyszą wielu
chorobom wywołanym przez dość dokładnie
znane czynniki, ale też są objawem chorób w
których czynnik wywołujący jest nierozpoznany,
natomiast najczęściej domyślamy się, że chodzi
o niewydolność kręgosłupa.
Pod pojęciem niewydolności kręgosłupa możemy
rozumieć jego niedoskonałą rolę podpórczą dla
układu szkieletowego i czaszki, łatwą męczliwość
przykręgosłupowego układu mięśniowowięzadłowego, utratę fizjologicznych krzywizn
prowadząca do zmniejszenia roli amortyzującej
oraz zaburzeń połączeń międzykręgowych na
poziomie krążków i stawów międzykręgowych.
Bóle kręgosłupa w odcinku lędźwiowym są
zespołem objawów o różnej przyczynie. W
różnicowaniu tych dolegliwości należy mieć na
uwadze :
dyskopatie,
zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa,
zmiany struktury kostnej prowadzące najczęściej do
zniekształceń i złamań kręgów (osteoporoza),
zespoły bólowe na tle wad rozwojowych kręgosłupa,
zmiany pourazowe,
różne procesy chorobowe struktur kostnych
zmiany chorobowe układu nerwowego,
choroby pochodzenia pozakręgosłupowego,
zespoły bólowe czynnościowe, psychogenne.
PRZYCZYNY:
przebyty
uraz,
częste podnoszenie ciężarów powyżej 10 kg,
szczególnie gdy podczas tej czynności
kończyny górne są wyciągnięte do przodu,
kończyny dolne wyprostowane w stawach
kolanowych, a tułów skręcony,
wibracja, np. kierowanie pojazdami
mechanicznymi.
CZYNNIKI RYZYKA:
fizjologiczny
proces starzenia się po 25 roku
życia,
palenie
papierosów,
wąski kanał kręgowy,
stres, wzmożone napięcie mięśni,
otyłość,
osteoporoza.
przeciętnie
60-90% populacji uskarża się
okresowo na bóle krzyża (w ciągu 1 roku około
5%); u 1% pacjentów z ostrymi bólami krzyża
występują objawy korzeniowe,
95% dyskopatii jest umiejscowionych na
poziomie kręgów lędźwiowych,
w niewielkim procencie przypadków (2%)
przyczyną dolegliwości bólowych okolicy
lędźwiowej są zakażenia, nowotwory lub
zapalenia stawów kręgosłupa
(spondyloartropatie).
1
2011-08-02
Wspólną
Jedną z najczęstszych przyczyn zaburzeń funkcji
kręgosłupa są zmiany chorobowe krążków
międzykręgowych (dyskopatie). Utrata funkcji krążka
międzykręgowego (dysku) może być następstwem:
starzenia się ustroju (“zużycie tkankowe”),
nadmiernych i długotrwałych przeciążeń kręgosłupa,
zmian pourazowych,
wad wrodzonych kręgosłupa,
nabytych nieprawidłowych funkcji kręgosłupa,
chorób kręgosłupa w okresie młodzieńczym
cechą powyższych następstw jest
patologia prowadząca do konfliktu pomiędzy
zmienionym chorobowo krążkiem
międzykręgowym, a układem nerwowym
zawartym w kanale. Najczęściej dochodzi do
ucisku fragmentu jądra galaretowatego na
korzeń nerwowy.
Są różne fazy zmian patologicznych w obrębie
krążka międzykręgowego. Najłagodniejszą
zmianą jest pęknięcie (protruzja) krążka,
następnie przepuklina jądra galaretowatego
(hernia) i wreszcie jego wypadnięcie
(prolapsus).
Względne wskazania do operacyjnego
usunięcia krążka międzykręgowego:
bardzo
silne dolegliwości bólowe,
liczne, nawracające incydenty zapalenia
korzonków,
czynnościowe skrzywienie kręgosłupa o bardzo
dużym nasileniu,
przewlekły ból wynikający z zaburzeń
czynnościowych
zespół ubytkowych objawów neurologicznych o
przebiegu stacjonarnym
Bezwzględne wskazania do operacyjnego usunięcia
krążka międzykręgowego:
postępujące pomimo leczenia zachowawczego ubytkowe
objawy neurologiczne;
Dostępne metody:
standardowe usunięcie krążka międzykręgowego
mikrochirurgiczne usunięcie krążka międzykręgowego
technika przezskórnego usuwania wypadniętego krążka
międzykręgowego
rozpuszczenie krążka międzykręgowego za pomocą
iniekcji enzymu;
Nasilenie
Zwyrodnienia
mogą mieć charakter pierwotny
(brak przyczyny wywołującej) lub wtórny (np. po
przebytym urazie, chorobie zapalnej, lub wadzie
wrodzonej kręgosłupa). Zmiany zwyrodnieniowe
narządu ruchu są naturalną konsekwencja
starzenia się ustroju. Okazuje się jednak, że w
wielu przypadkach obecność zmian
zwyrodnieniowych niesie za sobą pewne dość
dokuczliwe konsekwencje kliniczne. Zmiany
zwyrodnieniowe kręgosłupa są zjawiskiem
bardzo złożonym. Obraz chorobowy tych zmian
zależy od charakteru procesu
zwyrodnieniowego i jego lokalizacji.
procesu zwyrodnieniowego tarcz
międzykręgowych powodować może poza
konsekwencjami bólowymi zmiany neurologiczne,
wynikające z ucisku spowodowanego osteofitami
(wyroślami kostnymi) na struktury nerwowe kanału
kręgowego. Zmiany zwyrodnieniowe zlokalizowane w
okolicach stawów miedzykręgowych powodować będą
charakterystyczne dolegliwości bólowe i postępującą
dysfunkcję ruchową kręgosłupa. Mało dokuczliwe
bólowo będą zmiany zwyrodnieniowo-wytwórcze
zlokalizowane głównie na przednich krawędziach
trzonów kręgowych.
2
2011-08-02
Specyficznymi
skutkami zmian
zwyrodnieniowych mogą być objawy tzw
wąskiego kanału kręgowego. Zmiany te
prowadzą do postępujących zaburzeń
neurologicznych, dolegliwości bólowych i
w konsekwencji zmniejszania się
aktywności, komfortu i jakości życia.
Wśród wielu przyczyn zespołów bólowych
krzyża mogą to być wady rozwojowe
kręgosłupa, kręgozmyk prawdziwy
(dysplastyczny) i zwyrodnieniowy , zmiany
pourazowe, procesy chorobowe w obrębie
układu kostnego lub struktur nerwowych i wiele
innych.
Wszystkie te przyczyny mogą prowadzić do
przewlekłych narastających zespołów
bólowych, a także poważnych zaburzeń
neurologicznych.
LECZENIE OGÓLNE:
wyjściowo: 2-7 dni reżim łóżkowy (kąpiele
dozwolone), miejscowe nagrzewania, wyciąg
miedniczny, leki uspokajające, fizykoterapia (poprawa
w 90% przypadków),
po tym okresie ostrożne uruchamianie pacjenta z
podparciem w linii środkowej; stopniowa rezygnacja z
podparcia w ciągu następnych kilku tygodni,
w przewlekłych zespołach bólowych o charakterze
niekorzeniowym: gimnastyka lecznicza, ewentualnie
aerobik, ale bez ćwiczeń narażających kręgosłup na
wstrząsy; korzystnie działają zabiegi manualne i
fizykoterapia,
przezskórna stymulacja nerwów obwodowych:
korzystny, ale krótkotrwały efekt terapeutyczny,
Należy pamiętać, ze dolegliwości bólowe krzyża
mogą być związane z procesem chorobowym
dotyczącym okolic kręgosłupa w odcinku
lędźwiowym. Zmiany chorobowe dróg
moczowych, dróg rodnych, narządów jamy
brzusznej mogą w początkowym okresie
imitować bóle krzyża pochodzenia kręgowego.
Dlatego dłużej trwające, powtarzające się
dolegliwości bólów krzyża wymagają od
chorego pilnego skontaktowania się ze swoim
lekarzem, a od lekarza poważnego ich
potraktowania, zebrania dokładnego wywiadu
chorobowego, badania przedmiotowego, a
także wykonania dodatkowych badań
diagnostycznych.
3