instrukcja o opiece nad instrumentami muzycznymi w kościołach i

INSTRUKCJA
O OPIECE NAD INSTRUMENTAMI MUZYCZNYMI
W KOŚCIOŁACH I KAPLICACH DIECEZJI LEGNICKIEJ
I.
WSTĘP
1. W Kościele łacińskim organy piszczałkowe należy mieć w wielkim
poszanowaniu, jako tradycyjny instrument muzyczny, którego brzmienie potęguje wzniosłość kościelnych obrzędów, a umysły wiernych
porywa ku Bogu i rzeczywistości nadziemskiej (zob. KL 120).
2. Wielką troską należy otoczyć instrumentarium będące wyposażeniem
miejsc kultu znajdujących się na terenie diecezji legnickiej. W skład
instrumentarium wchodzą instrumenty muzyczne dopuszczone do kultu Bożego przez instrukcję Episkopatu Polski O muzyce liturgicznej
po Soborze Watykańskim II z dnia 8 lutego 1979 r. oraz inne instrumenty przedstawiające wartość historyczną, kulturową i muzykologiczną.
3. Szczególnej ochronie podlegają instrumenty zabytkowe, zwłaszcza organy pozytywy oraz zachowane instrumenty wchodzące w skład dawnych liturgicznych zespołów instrumentalnych. Ochronę prawną zabytkowego instrumentarium reguluje istniejące prawo kościelne, zawierające normy dotyczące ochrony sztuki sakralnej oraz prawo państwowe
(zob. Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23
lipca 2003 r.).
4. Według prawodawstwa państwowego zabytkowe instrumentarium zaliczone jest do zabytków ruchomych (zob. Instrukcja opracowywania
ewidencji zabytków ruchomych, dzieł sztuki i rzemiosła artystycznego.
Ośrodek Dokumentacji Zabytów. Warszawa 1995).
222
***
Instrukcja o opiece nad instrumentami muzycznymi
***
II. NORMY OGÓLNE
5. W celu zapewnienia instrumentarium pełnej sprawności muzycznej,
technicznej i artystycznej należy podjąć działania mające na celu jego
konserwację i ochronę przed działaniami niszczącymi.
6. Rozróżniamy następujące typy działań o charakterze pielęgnacyjnokonserwatorskim: remont generalny, remont bieżący, montaż organów,
translokacja, strojenie, zabezpieczenie obiektu.
7. Termin „firma organmistrzowska” oznacza w pełni wykwalifikowany
podmiot świadczący usługi organmistrzowskie (świadectwo mistrzowskie wydane przez Izbę Rzemieślniczą).
8. Celem przedstawionego poniżej harmonogramu jest właściwa pielęgnacja i ochrona organów, zwłaszcza tych, które wpisane są do rejestru zabytków.
III. HARMONOGRAM CZYNNOŚCI ZWIĄZANYCH Z PRACAMI
KONSERWATORSKIMI PRZY INSTRUMENTACH
ORGANOWYCH
9. Powiadomienie przez proboszcza Legnickiej Kurii Biskupiej o planowanym remoncie instrumentów organowych, w celu przygotowania
ekspertyzy remontowo-konserwatorskiej. Ekspertyza składa się z opisu inwentaryzacyjnego, programu prac konserwatorskich, dokumentacji zdjęciowej oraz kosztorysu. Przygotowanie jej zleca się delegowanemu przez Kurię rzeczoznawcy.
10. Przygotowanie ekspertyzy po uprzednim przeprowadzeniu oględzin
instrumentu.
11. Przekazanie ekspertyzy wybranym firmom organmistrzowskim w celu
sporządzenia kosztorysu ofertowego, w oparciu o załączony program
konserwatorski.
12. Wybór firmy, przygotowanie i podpisanie umowy pomiędzy firmą
a parafią.
13. Realizacja prac remontowo-konserwatorskich w oparciu o przygotowany program prac konserwatorskich, pod nadzorem inspektora delegowanego przez Legnicką Kurię Biskupią.
14. Komisyjny odbiór prac. Skład komisji: proboszcz, inspektor nadzoru
reprezentujący Legnicką Kurię Biskupią, przedstawiciel wojewódz-
223
***
PROGRAM ODNOWY RELIGIJNO-MORALNEJ
***
kiego konserwatora zabytków (w przypadku remontu kapitalnego),
wykonawca.
IV. BUDOWA NOWYCH ORGANÓW
15. W nawiązaniu do wspomnianej Konstytucji o liturgii świętej (120),
organy piszczałkowe w Kościele łacińskim są tradycyjnym instrumentem liturgicznym. W związku z tym w kościołach i kaplicach, w
których nie ma instrumentów organowych, należy wybudować organy piszczałkowe. Taki stan rzeczy należy traktować jako docelowy.
Udzielenie zgody na zakup organów elektronicznych, dostosowanych
do użytku liturgicznego, możliwe będzie jedynie w przypadku małych kaplic, które pozbawione są możliwości wybudowania instrumentu piszczałkowego, bądź w przypadku zastosowania organów
elektronicznych jako rozwiązania o charakterze tymczasowym i prowizorycznym.
16. Projekty nowych kościołów oraz kaplic należy przygotować zgodnie
ze sztuką budowlaną w taki sposób, by można było w nich wybudować organy piszczałkowe, zgodnie z zasadami sztuki organmistrzowskiej oraz wskazaniami dotyczącymi kształtowania przestrzeni liturgicznej kościoła.
17. Projekty nowych kościołów i kaplic należy konsultować z Referatem
ds. Muzyki Kościelnej Legnickiej Kurii Biskupiej w celu wyodrębnienia właściwego miejsca dla organów piszczałkowych, zgodnie ze
sztuką budowlaną, organmistrzowską i zasadami kształtowania przestrzeni liturgicznej.
V. TRANSLOKACJE ORGANÓW
18. Przed przystąpieniem do translokacji instrumentów organowych należy uzyskać pozwolenie Referatu ds. Muzyki Kościelnej.
19. Udzielenie zgody nastąpi po uprzednim przeprowadzeniu wizji lokalnej instrumentu oraz przestrzeni obiektu przeznaczenia, dokonaniu
oceny możliwości translokacji, utworzeniu programu translokacji wraz
z projektem akomodacji instrumentu w nowej przestrzeni.
224