informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego w powiecie
Transkrypt
informacja o stanie bezpieczeństwa sanitarnego w powiecie
INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO W POWIECIE ŚREDZKIM W ROKU 2004 I. W ZAKRESIE ZAPOBIEGAWCZEGO NADZORU SANITARNEGO W 2004 r., w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego wydano 198 opinii sanitarnych, dotyczących inwestycji i obiekt•w na terenie powiatu , w tym : - 32 postanowienia o potrzebie sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko i jego zakresu dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, - 47 postanowień dotyczących warunk•w zabudowy i zagospodarowania terenu, - 16 decyzji i postanowień dotyczących projekt•w technicznych, budowlanych i technologicznych, - 61 decyzji odbiorowych, dotyczących obiekt•w, dla kt•rych nałożono obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie, - 13 decyzji dotyczących odbior•w innych obiekt•w, - 3 postanowienia dotyczące odbior•w obiekt•w służby zdrowia, - 26 opinii sanitarnych dotyczących m. in. miejscowych plan•w zagospodarowania przestrzennego. Wydawanie decyzji i postanowień odbiorowych poprzedzane było kontrolami obiekt€w. Przy zgłaszaniu do odbioru obiekt•w adaptowanych, bardzo często okazywało się, że - z przyczyn formalno-prawnych - odbi•r należy odłożyć do czasu n. p. uzyskania decyzji o warunkach zabudowy dla zmiany sposobu użytkowania czy ustosunkowania się Wydziału Administracji Architektoniczno-Budowlanej Starostwa Powiatowego w Środzie Wlkp. do zgłoszenia prac adaptacyjnych, kt•re nie wymagają pozwolenia na budowę. Inwestorzy nie posiadali dostatecznej wiedzy w zakresie prawa budowlanego. Dotyczyło to zar•wno właścicieli małych sklep•w jak i lekarzy zgłaszających gabinety lekarskie do odbioru. Dokonano 77 kontroli odbiorowych oraz skontrolowano 10 obiekt€w w trakcie ich realizacji, gł•wnie obiekt€w związanych z produkcją i wprowadzaniem do obrotu środk•w spożywczych (sklepy, obiekty małej gastronomii, ciastkarnia). Kontrole bez zastrzeżeń stanowiły ok. 15% og•lnej ilości odebranych inwestycji. Państwowy Wojew•dzki Inspektor Sanitarny w Poznaniu, zgodnie z kompetencjami, wydał i przekazał do wiadomości 12 decyzji, postanowień i opinii sanitarnych, dotyczących obiekt•w na terenie powiatu średzkiego. Były to uzgodnienia warunk•w zabudowy dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko 2 (gł•wnie dla stacji bazowych telefonii kom•rkowej oraz dla ferm o obsadzie ponad 240 DJP), decyzje akceptujące odstępstwa od warunk•w technicznych budynk€w i ich usytuowania (n. p. zagłębienia poniżej poziomu terenu obiekt•w użyteczności publicznej, zgody na zastosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego). Z inicjatywy Państwowego Wojew•dzkiego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu, w związku z pismem Gł•wnego Inspektora Sanitarnego Nr GIS-EKA-078-56/jf/04 z dnia 17. 02. 2004r., dotyczącym systemu wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, w ramach kt•rego wydatkowane będą środki finansowe na działania inwestycyjne w zakładach opieki zdrowotnej, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Środzie Wlkp. dokonał oceny przystosowania Zakład•w Opieki Zdrowotnej, będących pod Jego nadzorem, do wymog€w rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 21 września 1992r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej. Z analizy danych, uzyskanych od poszczeg•lnych zakład•w opieki zdrowotnej oraz na podstawie kontroli przeprowadzanych w ramach bieżącego nadzoru sanitarnego należy stwierdzić, że : 1. Zakłady Opieki Zdrowotnej zlokalizowane są gł•wnie w starych budynkach służby zdrowia, kt•re nie posiadają przystosowań do potrzeb os•b niepełnosprawnych (brak podjazd•w, brak dźwig•w i ubikacji dla os•b niepełnosprawnych) oraz są w złym stanie technicznym, często też sanitarno-higienicznym. 2. Zakłady Opieki Zdrowotnej, z uwagi na fakt, iż świadczyły usługi w wynajmowanych lokalach, nie realizowały program•w dostosowawczych do ww. rozporządzenia. Problemy te dotyczą m. in. budynku przychodni średzkiej, przy ul. Czerwonego Krzyża 2. Obecnie, poszczeg€lne lokale tego budynku stanowią już własność użytkownik•w i celowe byłoby rozważenie możliwości przystosowania budynku w spos€b globalny do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia. Nierozważne będzie n. p. zapewnienie ubikacji z przystosowaniami dla os•b niepełnosprawnych, poruszających się na w•zku przy każdej poradni z uwagi na koszt oraz ograniczone możliwości techniczne. Problem ten jest szczeg•lnie ważny, ponieważ termin przystosowania Zakład•w Opieki Zdrowotnej do wymagań przedmiotowego rozporządzenia upływa dnia 30 czerwca 2005r. W zakresie inwestycji infrastrukturalnych stwierdza się potrzebę kontynuowania rozbudowy sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej, sieci gazowej w mieście i powiecie, 3 dalszej poprawy stanu nawierzchni dr€g - ulic i chodnik•w w mieście i na terenie powiatu. Wsp•łpracę z samorządowymi organami administracji w ramach zapobiegawczego nadzoru sanitarnego ocenia się pozytywnie. W trakcie roku udzielono szeregu informacji i porad, konsultowano sprawy problemowe związane z opracowywaniem miejscowych plan€w zagospodarowania przestrzennego. Na wnioski Burmistrza Miasta Środa Wlkp. oraz W€jt€w Gminy Dominowo i Krzykosy zgłoszono w 8 sprawach wnioski, m. in. do: zmiany studium uwarunkowań i kierunk•w zagospodarowania przestrzennego gminy Dominowo, planu zagospodarowania przestrzennego teren€w zabudowy mieszkaniowej i aktywizacji gospodarczej na terenie gminy Dominowo, planu zagospodarowania przestrzennego gminy Krzykosy, „obrzeży Jeziora Średzkiego”, terenu zabudowy usługowo-produkcyjnej we wsi Zielniki. Zaopiniowano 6 projekt€w miejscowych plan€w zagospodarowania przestrzennego oraz prognozy ich oddziaływania na środowisko (wsi Koszuty, obszaru aktywizacji gospodarczej w gminie Dominowo, zabudowy usługowoprodukcyjnej w Zielnikach, zabudowy mieszkaniowej w Środzie Wlkp., przy ul. Dzikowskiego) oraz uzgodniono 4 projekty miejscowych plan€w zagospodarowania przestrzennego (wsi Koszuty, „obrzeży Jeziora Średzkiego”, zabudowy mieszkaniowej w Środzie Wlkp., przy ul. Dzikowskiego i zabudowy usługowo-produkcyjnej w Zielnikach). Dobrze układa się wsp•łpraca z Powiatowym Inspektorem Nadzoru Budowlanego. 4 II. W ZAKRESIE EPIDEMIOLOGII 1. Ocena sytuacji epidemiologicznej W por€wnaniu z ubiegłymi latami, sytuacja epidemiologiczna w 2004r. na terenie powiatu średzkiego przedstawiała się korzystnie. Poniższa tabela przedstawia liczby zachorowań na poszczeg•lne choroby zakaźne w omawianym okresie czasu w por€wnaniu z 2003r.: Liczba zachorowań Jednostka chorobowa Lp. 2003r. 2004r. 1 Zatrucia pokarmowe wywołane pałeczkami Salmonella 41 41 2 Biegunka u dzieci do lat 2 18 46 3 Wirusowe zapalenie wątroby typu B 2 1 4 Wirusowe zapalenie wątroby typu C 5 4 5 Odra - - 6 R•życzka 5 10 7 Ospa wietrzna 211 163 8 Nagminne zapalenie przyusznicy 15 623 9 Krztusiec - 5 10 Zapalenie opon m€zgowych 5 1 11 Zapalenie m€zgu 1 - 12 Grypa 775 94 13 Świerzb 14 3 14 Toksoplazmoza 2 1 15 Borelioza - 9 16 Zatrucia związkami chemicznymi 1 2 17 Pokąsania przez zwierzęta, w wyniku 17 24 kt•rych u ludzi przeprowadzono szczepienia przeciw wściekliźnie 5 1.1. Choroby, kt•rych występowanie wiąże się m. in. ze stanem sanitarnym. Podobnie jak w latach ubiegłych, w 2004r. nie odnotowano zachorowań na : dur brzuszny, dury rzekome, czerwonkę oraz zatruć jadem kiełbasianym. Zarejestrowano 46 pojedynczych przypadk€w biegunek u dzieci do lat dw€ch. Hospitalizowano 25 dzieci. Zgon•w nie było. Wystąpiło 41 przypadk•w zatruć pokarmowych. Wszystkie spowodowane były zakażeniem pałeczkami Salmonella. Zgłoszono 5 zbiorowych zatruć pokarmowych, wszystkie w środowiskach rodzinnych. W sumie odnotowano: 1 ognisko dwuosobowe, 1 ognisko trzyosobowe, 2 ogniska pięcioosobowe, 1 ognisko trzynastoosobowe. Pozostałe zachorowania były pojedyncze. W 31 przypadkach przyczyną zatrucia było przypuszczalnie spożycie potraw przygotowanych z surowych jaj kurzych, wcześniej nie mytych i nie wyparzonych. W pozostałych 10 zachorowaniach źr•dła zakażenia nie ustalono. W 2004r. zarejestrowano 3 pojedyncze zachorowania na świerzb. 1.2. Choroby, w zakresie kt•rych prowadzi się szczepienia ochronne, względnie są one tylko zalecane. W omawianym okresie, podobnie jak w roku poprzednim, nie odnotowano zachorowań na: poliomyelitis, błonicę, tężec, odrę oraz na wirusowe zapalenie wątroby typu A oraz B+C. W pozostałych jednostkach chorobowych sytuacja epidemiologiczna kształtowała się następująco: W 2004r. wystąpiło 5 zachorowań na krztusiec, w tym: 3 zachorowania pojedyncze raz jedno ognisko rodzinne dwuosobowe. W dochodzeniu epidemiologicznym ustalono, że wszyscy chorzy otrzymali wcześniej 4 dawki szczepionki DTP zgodnie z kalendarzem szczepień. W roku sprawozdawczym zarejestrowano 1 zachorowanie na wzw typu B o charakterze ostrym. Przyczyny zakażenia nie ustalono. Podobnie jak w roku poprzednim odnotowano sporadyczne zachorowania na r•życzkę (zachorowało 10 os•b). Zachorowania występowały pojedynczo. Powikłań nie stwierdzono. Nie stwierdzono zachorowań w grupie os•b wcześniej zaszczepionych p/ r•życzce. W 2004r. odnotowano ośmiokrotny spadek zachorowań na grypę. Zarejestrowano 94 przypadki grypy, w tym 28 zachorowania u dzieci do lat 14. Najwięcej zachorowań 6 wystąpiło w miesiącach lutym i marcu (94 % og•łu zachorowań), pozostałe zachorowania wystąpiły w styczniu. Hospitalizacji i zgon•w nie odnotowano. W roku sprawozdawczym zgłoszono 623 przypadki zachorowania na świnkę, co stanowi ponad czterdziestokrotny wzrost zachorowań w stosunku do zachorowań w roku poprzedniego. Zanotowano 15 ognisk rodzinnych dwuosobowych. W ogniskach przedszkolnych zachorowało 20 dzieci, były to 4 ogniska dwuosobowe i 4 ogniska trzyosobowe. Zarejestrowano r•wnież 34 ogniska w środowisku szkolnym (w sumie - 89 zachorowań), w tym : 21 ognisk liczących po 2 osoby, 9 ognisk trzyosobowych, 2 ogniska czteroosobowe, 1 ognisko pięcioosobowe i 1 siedmioosobowe. Pozostałe przypadki miały powikłania w postaci: zapalenia opon m€zgowo-rdzeniowych (19 przypadk€w), zapalenia trzustki (2 przypadki) a także zapalenia jąder (2 przypadki). Zachorowania nie dotyczyły os•b wcześniej szczepionych p/ śwince. 1.3. Choroby, w kt•rych brak dotąd skutecznych metod zapobiegawczych W tej grupie chor€b w roku sprawozdawczym nie stwierdzono zachorowań na : zimnicę, AIDS, zapalenie m•zgu, salmoneloz narządowych oraz zakażeń powolnymi wirusami OUN. W przypadku pozostałych chor•b z tej grupy sytuacja epidemiologiczna kształtowała się następująco: W 2004r. odnotowano 4 pojedyncze zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu C. Zarejestrowano 3 przypadki przewlekłego wzw typu C oraz 1 przypadek ostrego wzw typu C. Osoby, kt•re zachorowały, w przeszłości były poddawane zabiegom medycznym z naruszeniem ciągłości tkanek. W roku sprawozdawczym zarejestrowano 1 zachorowanie na zapalenie opon m€zgowo – rdzeniowych. W 2004r. odnotowano spadek zachorowań na ospę wietrzną w stosunku do roku poprzedniego. Og•łem zachorowały 163 osoby. Najwięcej zachorowań (41%) wystąpiło w miesiącach styczniu i grudniu. Zarejestrowano 20 ognisk zachorowań, w kt•rych łącznie zachorowało 55 os•b, w tym : 13 ognisk rodzinnych (12 dwuosobowych i 1 - trzyosobowe), 3 ogniska szkolne (1 - siedmioosobowe, 1 pięcioosobowe, 1 – trzyosobowe), 4 ogniska przedszkolne (1 – sześcioosobowe, 1 – trzyosobowe, 2 - dwuosobowe). Pozostałe zachorowania były pojedyncze. W 2004r. na boreliozę zachorowało 9 os•b. W wywiadzie chorzy podawali fakt mieszkania, pracy lub też częstego przebywania w środowisku leśnym. Ustalono, że 4 7 osoby były narażone na zakażenie z powodu wykonywanej pracy zawodowej (leśnictwo – 2 osoby, rolnictwo – 2 osoby). Do zakażenia doszło na terenie wojew€dztw: wielkopolskiego (7 przypadk€w), mazowieckiego (1 przypadek) i śląskiego (1 przypadek). 1.4. Choroby odzwierzęce W tej grupie chor€b od lat mamy dobrą sytuację epidemiologiczną : w 2004 roku r•wnież nie odnotowano zachorowań na tasiemczycę, włośnicę, brucelozę, gorączkę Q i wściekliznę. Zarejestrowano 1 zachorowanie na toksoplazmozę. 1.5. Zatrucia związkami chemicznymi W roku sprawozdawczym zgłoszono 2 przypadki zatrucia związkami chemicznymi, t. j.: alkoholem oraz lekami. W ciągu ostatnich kilkunastu lat nie zarejestrowano zatruć chemicznymi środkami ochrony roślin. 2. Ocena sanitarna plac•wek służby zdrowia W 2004 roku na terenie powiatu średzkiego pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w Środzie Wlkp. znajdowało się 75 obiekt€w służby zdrowia, w tym: - publiczne zakłady służby zdrowia – 4, - niepubliczne zakłady służby zdrowia - 20, - indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie - 38, - gabinety praktyki pielęgniarskiej – 11, - prywatne laboratoria analityczne – 2. W sumie przeprowadzono 182 kontrole sanitarne, w trakcie kt€rych sprawdzono stan sanitarno-higieniczny obiekt€w, poddano kontroli skuteczność stosowanych zabieg•w dezynfekcyjnych wykonanych i sterylizacyjnych, zabiegach, postępowanie ze dokumentację medyczną itd. sprzętem medycznym po Z reguły stan sanitarny kontrolowanych plac•wek przedstawiał się korzystnie. Ocena sanitarna Szpitala w Środzie Wlkp. W trakcie kontroli sanitarnych przeprowadzonych w Samodzielnym Publicznym Zespole Opieki Zdrowotnej w Środzie Wlkp. oceniono jako niezadowalający stan techniczny oddział•w: położniczo-ginekologicznego, noworodkowego, dziecięcego, 8 chirurgicznego i wewnętrznego (II piętro) oraz pomieszczenia z komorą dezynfekcyjną. Na ww. odcinkach szpitala stwierdzono: brudne ściany w salach dla chorych i w sanitariatach, ubytki w stolarce okiennej oraz uszkodzoną podłogę na salach operacyjnych. Szpital nadal nie posiada: wyodrębnionej centralnej sterylizatorni, wydzielonego pomieszczenia do dezynfekcji i mycia sprzętu po przeprowadzanych operacjach (w tym samym pomieszczeniu odbywa się dezynfekcja, mycie sprzętu po zabiegach a następnie jego sterylizacja); umywalek w salach dla chorych na oddziałach: chirurgicznym (sale nr 2,3,5 i 6) i wewnętrznym (II piętro – wszystkie sale z wyjątkiem sali intensywnej opieki kardiologicznej) oraz wydzielonego węzła sanitarnego z bezpośrednim połączeniem z salą intensywnej opieki medycznej w szpitalnym oddziale ratunkowym. Ponadto pracownia mikrobiologiczna SPZOZ nie spełnia wymog•w przewidzianych dla tego typu pomieszczeń laboratoryjnych (m. in. brak wydzielonych: śluzy szatniowej, pomieszczenia do pobierania pr•b, pokoju wydawania wynik•w, pomieszczeń laboratoryjnych z aparaturą laboratoryjną). Po kontroli sanitarnej przeprowadzonej w listopadzie 2004r., wszczęto postępowanie administracyjne w stosunku do SP ZOZ w Środzie Wlkp. i wydano decyzję administracyjną nakazującą usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. 3. Szczepienia ochronne W roku 2004 na terenie powiatu średzkiego wykonywane były szczepienia ochronne w 17 punktach szczepień : - w Szpitalu w Środzie Wlkp. (na oddziale noworodkowym i w ambulatorium chirurgicznym przy izbie przyjęć), - w 7 punktach szczepień i 7 gabinetach zabiegowych, należących do przychodni zespołu lekarzy rodzinnych, - w gabinecie zabiegowym NZOZ „Chirurgia i Ortopedia Średzka”. W sumie przeprowadzono 20 kontroli sanitarnych, w trakcie kt€rych sprawdzono stan sanitarny obiekt•w i oceniono wykonawstwo szczepień ochronnych. W trakcie kontroli nie stwierdzono uchybień. PSSE w Środzie Wlkp. oceniła realizację programu szczepień ochronnych w poszczeg•lnych plac•wkach służby zdrowia. Wykonawstwo zaszczepienia dzieci i młodzieży w rocznikach podlegających w 2004r. szczepieniom, przedstawia się następująco : 9 - Przychodnia Zespołu Lekarza Rodzinnego „ARM-MED.” w Boguszynie – 99,5 %, - Praktyka Lekarza Rodzinnego w Dominowie - 98,2 %, - Poradnia Lekarza Rodzinnego w Krzykosach - 97,1 %, - Przychodnia Lekarza Rodzinnego „ASTRA-MED.” w Środzie Wlkp. - 95,0 %, - Przychodnia Zespołu Lekarza Rodzinnego „PROXIMUS” w Zaniemyślu - 94,7 %, - Przychodnia Zespołu Lekarza Rodzinnego „ARM-MED.” w N. Mieście - 91,9 %, - Przychodnia Zespołu Lekarza Rodzinnego „LEKMED” w Środzie Wlkp.- 88,1 %. W 2004r. do PSSE w Środzie Wlkp. zgłoszono 95 przypadk•w pokąsań, względnie innego kontaktu ze zwierzętami podejrzanymi o wściekliznę. W efekcie, u 24 os€b podjęto szczepienia ochronne przeciw wściekliźnie. Powikłań po szczepieniu nie odnotowano. 4. Wykonane badania i oznaczenia laboratoryjne W 2004r. wykonano og•łem 2531 badań laboratoryjnych, w tym : 2486 badań bakteriologicznych pr€b oraz 36 badania parazytologiczne i 9 badań wirusologicznych. Badania laboratoryjne w ramach nadzoru sanitarnego wykonywano do czerwca 2004r., natomiast badania w ramach prac zleconych – do listopada 2004r. III. W ZAKRESIE HIGIENY KOMUNALNEJ. W roku 2004 Oddział Higieny Komunalnej sprawował nadz•r nad warunkami zdrowotnymi bytowania człowieka. Nadzorem objęto zaopatrzenie ludności w wodę do picia i na potrzeby gospodarcze. Objętych nadzorem sanitarnym były 34 urządzenia wodne, w tym: - 20 wodociąg•w publicznych, - 14 wodociąg•w zakładowych. Przeprowadzone kontrole laboratoryjno - terenowe wykazały dobry stan sanitarnotechniczny ujęć wodnych - stacji uzdatniania. Dokonując oceny całorocznej, w roku sprawozdawczym wszystkie wodociągi produkowały wodę zdatną do picia odpowiadającą wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Środzie Wlkp. sugeruje by jak najprędzej rozpatrzyć możliwość podłączenia wodociąg•w we wsiach Polesie i 10 Śnieciska, gm. Zaniemyśl, do sieci wodociąg•w publicznych, kt•re są technicznie przygotowane do produkcji wody odpowiadającej wymaganiom sanitarnym. Przeprowadzone badania laboratoryjno-terenowe czterech kąpielisk opartych na wodach powierzchniowych (Środa Wlkp. – zbiornik retencyjny, Zaniemyśl – Jezioro Raczyńskich – 2 kąpieliska i Jeziory Małe) wykazały, że wody w kąpieliskach odpowiadały wymaganiom sanitarnym. Stan sanitarno-techniczny Pływalni Miejskiej w Środzie Wlkp. w roku sprawozdawczym nie budził zastrzeżeń – woda odpowiadała wymaganiom sanitarnym. Stan sanitarno – porządkowy obiekt•w użyteczności publicznej (216 obiekt€w : szalety publiczne, cmentarze, hotele, parkingi, zakłady fryzjerskie i kosmetyczne, boiska sportowe, tereny rekreacyjne itp.) w okresie sprawozdawczym nie budził zastrzeżeń. Przeprowadzone, wsp•lnie z przedstawicielem Urzędu Gminy w Zaniemyślu, kontrole obiekt€w wczasowo-turystycznych wykazały prawidłowe przygotowanie do sezonu letniego w/w obiekt€w. W 2004 roku przeprowadzono : - 35 kontroli ujęć wody do picia, - 148 kontroli laboratoryjno-terenowych obiekt€w wodnych, w czasie kt€rych pobrano: - 107 pr•b wody do badań fizyko-chemicznych, - 148 pr€b wody do badań bakteriologicznych, - 32 kontrole laboratoryjno - terenowe kąpielisk i teren•w rekreacyjnych, w czasie kt€rych pobrano: - 16 pr€b wody do badań fizyko-chemicznych, - 52 pr€by do badań bakteriologicznych. Ponadto przeprowadzono 219 kontroli obiekt•w użyteczności publicznej. Wystosowano jedno pismo w myśl art. 30 o Państwowej Inspekcji Sanitarnej sygnalizujące zły stan techniczny kina „Baszta” w Środzie Wlkp. W zakresie sanitarnej kontroli powietrza atmosferycznego w omawianym okresie nie stwierdzono przekroczeń dopuszczalnych norm ilości emitowanych zanieczyszczeń. Na stanowisku pomiarowym zlokalizowanym przy Stacji wykonano: - 365 pomiar•w stężeń średniodobowych dwutlenku siarki, - 365 oznaczeń pomiar•w stężeń średniodobowych dwutlenku azotu, - 365 oznaczeń stężeń pyłu zawieszonego. 11 IV. W ZAKRESIE HIGIENY ŻYWNOŚCI, ŻYWIENIA I PRZEDMIOT‚W UŻYTKU Nadzorem sanitarnym Oddziału Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiot•w Użytku w 2004r. na terenie powiatu średzkiego objęte były 692 obiekty, w tym: - 43 obiekty produkcji żywności, - 337 obiekt•w obrotu żywnością ( sklepy, hurtownie, kioski i stragany ), - 148 środk•w transportu, - 185 obiekt€w żywienia zbiorowego, - 28 wytw€rni przedmiot•w użytku i miejsca ich obrotu. W powyższych obiektach w 2004r. przeprowadzono 833 kontrole. W 405 obiektach przeprowadzono kontrole kompleksowe, podczas kt€rych dokonano oceny sanitarnej według kryteri•w z arkuszy klasyfikacyjnych, w części dotyczącej porządku i czystości oraz w części dotyczącej stanu technicznego. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Środzie Wlkp. wydał 452 decyzje administracyjne, w tym 383 związanych z wyrażeniem zgody na prowadzenie działalności w nowych obiektach lub przez nowych właścicieli oraz 69 decyzji represyjnych (w tym 3 wstrzymujące działalność za brak czystości i porządku oraz obecność ślad•w gryzoni). W 2004r. wydano 26 świadectw o braku zastrzeżeń do jakości zdrowotnej przywożonego z zagranicy środka spożywczego. Za stwierdzone nieprawidłowości nałożono 29 mandat•w karnych na kwotę 4650 złotych, w tym: - w sklepach i kioskach - 14 mandat€w, - w zakładach żywienia - 11 mandat€w, - w wytw•rniach żywności - 4 mandaty. Do badań laboratoryjnych w pracowniach mikrobiologicznej i chemicznej Oddziału Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiot•w Użytku w 2004r. pobrano og•łem 40 pr€b środk•w spożywczych, 1 pr•bę obiadu i wykonano dwie oceny dekadowe jadłospis•w. Z dniem 1.04.2004r. badanie środk•w spożywczych w ramach urzędowej kontroli i monitoringu przeniesiono do Laboratorium Wojew€dzkiej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Poznaniu. Oddział Higieny Żywności i Żywienia w Środzie Wlkp. przekazał do badań do w/w laboratorium 138 pr€b w kierunku mikrobiologicznym, 46 w 12 kierunku chemicznym (na parametry jełczenia, substancji dodatkowych, parametry czystości, substancje konserwujące, zawartość metali, aflatoksyn) oraz 5 pr•b materiał•w - opakowaniowych. W ramach monitoringu pobrano 9 pr€b krajowych: 3 pr€by w kierunku skażenia promieniotw•rczego, 1 pr•bę w kierunku GMO i 5 pr•b w kierunku mikrobiologicznym. Pr•by środk•w spożywczych pobrane na terenie powiatu średzkiego nie podlegały kwestionowaniu. V. W ZAKRESIE HIGIENY PRACY W rejestrze Stacji w 2004r.objęte nadzorem były 172 zakłady pracy, w kt€rych przeprowadzono 201 kontroli, w tym: 7 rekontroli, 12 kontroli obiekt•w zajmujących się rozprowadzaniem środk•w ochrony roślin oraz 10 wywiad€w epidemiologicznych dotyczących chor€b zawodowych. Wydano 5 decyzji stwierdzających chorobę zawodową i 4 decyzje negatywne. Najczęstszą chorobą pozostaje nadal choroba narządu głosu u nauczycieli. W wyniku kontroli obiekt•w wydano zalecenia i decyzje odnośnie : przeprowadzenia pomiar•w czynnik•w szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, właściwego stanu pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, uaktualnienia badań lekarskich pracownik€w , kart charakterystyki substancji i preparat€w niebezpiecznych, prawidłowego oznakowania substancji i preparat•w niebezpiecznych i zgłoszenia preparat€w wprowadzanych do obrotu do Biura ds. Substancji i Preparat€w Chemicznych. Stwierdzono, że najczęściej występującym czynnikiem szkodliwym dla zdrowia w środowisku pracy jest hałas, pyły, substancje toksyczne i zimny mikroklimat. Ponadto wiele os€b zatrudnionych jest w kontakcie z czynnikami rakotw•rczymi i o działaniu prawdopodobnie rakotw•rczym. Podczas kontroli stwierdzono, że pracownicy są zaopatrzeni w odzież roboczą, odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej. Zaplecza socjalne i sanitarne w zakładach produkcyjnych są wystarczające, stan sanitarny w większości nie budził zastrzeżeń. W Rolniczych Sp•łdzielniach Produkcyjnych brak jadalni i szatni a zaplecze sanitarne stanowią często ubikacje z dołem ziemnym usytuowane w obrębie podw•rza. W zakładach po byłych państwowych gospodarstwach rolnych istniejące zaplecza socjalne i sanitarne ulegają powolnej dewastacji, gdyż dzierżawcy nie wykazują o nie właściwej dbałości. 13 W 2004r. przeprowadzono pomiary czynnik€w szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, w tym: - 708 pomiar•w oświetlenia, - 212 pomiar•w hałasu, - 35 pomiar€w zapylenia. VI. W ZAKRESIE HIGIENY ZAKŁAD‚W NAUCZANIA I WYCHOWANIA 1. Ilość zakład•w podlegających kontroli : - przedszkola – 9, - oddziały przedszkolne – 10, - szkoły podstawowe – 23, - gimnazja - 12, - zasadnicze szkoły zawodowe – 3, - średnie szkoły zawodowe – 3, - licea og•lnokształcące – 4, - licea profilowane – 3, - szkoły policealne – 1, - internaty – 2, - ognisko wychowawcze – 1, - świetlice socjoterapeutyczne – 7, - schronisko młodzieżowe – 1, - plac‚wki letniego i zimowego wypoczynku – 24. 2. Ocena sanitarna zakład•w - stwierdzone uchybienia: 2.1. Przedszkola Wydano 1 decyzję administracyjną, kt•ra dotyczyła remontu sanitariat€w dla dzieci oraz schod•w wejściowych. Zmierzono 66 dzieci i stwierdzono, że wszystkie dzieci korzystają z mebli dostosowanych do wzrostu. 2.2. Szkoły Podstawowe Celem poprawy warunk€w sanitarnych i technicznych wydano 4 decyzje 14 administracyjne, dotyczące między innymi: remontu sanitariat€w oraz wyposażenia ich suszarki do rąk, naprawy podł•g w pomieszczeniach do nauki, wymiany okien. W 3 szkołach podstawowych zmierzono 418 uczni•w i stwierdzono, że 132 uczni€w korzysta z mebli nie dostosowanych do wzrostu, co stanowi 31,6% uczni€w zmierzonych. Oświetlenie sztuczne zmierzono w 1 szkole. W 23 pomieszczeniach do nauki stwierdzono oświetlenie niezgodne z obowiązującą normą we wszystkich pomieszczeniach. 2.3. Gimnazja Wydano 2 decyzje administracyjne, kt•re dotyczyły między innymi: naprawy podł•g, remontu pomieszczeń do nauki, wymiany okien. Zmierzono oświetlenie sztuczne w 1 gimnazjum - w 25 pomieszczeniach do nauki. Stwierdzono oświetlenie niezgodne z normą w 6 pomieszczeniach. 2.4. Zesp•ł Szk•ł Ponadpodstawowych Wydano 1 decyzję administracyjną dotyczącą między innymi: wymiany okien, wyposażenia umywalni w suszarki do rąk. Oświetlenie sztuczne zmierzono w 1 szkole - 27 pomieszczeniach do nauki. Stwierdzono oświetlenie niezgodne z normą w 18 pomieszczeniach. VII. W ZAKRESIE OŚWIATY ZDROWOTNEJ I PROMOCJI ZDROWIA Oświata Zdrowotna i Promocja Zdrowia skupia się na działaniach mających na celu poprawę zdrowia społeczeństwa i jakości życia ludzkiego. Zadaniem oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia jest realizacja zadań i program•w prozdrowotnych ujętych w Narodowym Programie Zdrowia na lata 1996 – 2005 oraz wytycznych Działu Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia Wojew€dzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu. W roku 2004 realizowane były następujące zagadnienia: 1. Ochrona zdrowia matki i dziecka poprzez: 1.1. Realizację programu edukacyjnego: “Moje dziecko idzie do szkoły” 15 przeznaczonego dla rodzic•w uczni•w klas pierwszych szk•ł podstawowych. Za realizację programu w szkołach odpowiedzialni byli nauczyciele – wychowawcy uczni‚w klas I. Rozmawiano z nauczycielami na temat konsumpcji śniadań przez uczni•w, przekazano ulotki i broszury przeznaczone dla rodzic•w, wnoszono o poruszanie tematu prawidłowego żywienia dzieci szkolnych na zebraniach nauczycieli z rodzicami. Og•lnie programem objęto 752 osobową grupę rodzic•w uczni•w klas I szk•ł podstawowych z terenu powiatu. W ramach programu Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna wsp•łorganizowała festyn rodzinny, na kt•rym dzieci mogły zaprezentować zdobytą wiedzę i umiejętności. Podczas trwania festynu przewidziano r•wnież jedno zadanie dla rodzic€w. 1.2. Realizację programu „Profilaktyka Wrodzonych Wad Cewy Nerwowej” wśr•d młodzieży ze szk•ł ponadgimnazjalnych; przeprowadzono zajęcia dla uczni•w, rozdysponowano materiały edukacyjne, udostępniano szkołom kasetę z filmem VHS. 2. Zapobiegania chorobom zakaźnym oraz zapobiegania HIV/AIDS poprzez : 2.1.Realizację zadań Kampanii Multimedialnej „Nie daj szansy AIDS – zr‚b test na HIV”; przekazano do lokalnych tygodnik•w materiały informacyjne dotyczące możliwości wykonania testu na obecność wirusa HIV oraz obchod•w Światowego Dnia AIDS, z prośbą o publikację. Nawiązano wsp•łpracę ze Starostwem Powiatowym w Środzie Wlkp., w ramach kt€rej wsp•łorganizowano etap powiatowy Konkursu Wojew€dzkiego dla młodzieży p. t. „Zrobiłem/Zrobiłam sobie test na HIV! Jestem...”. Zadanie konkursowe adresowane było do 980 pełnoletnich uczni•w z terenu powiatu. Podsumowanie etapu powiatowego konkursu odbyło się w Zespole Szk•ł Rolniczych w Środzie Wlkp. 2.2. Realizację programu „Szczepienia dobrodziejstwem dla dzieci i młodzieży – zapobieganie śwince, odrze i r•życzce. Witaj szkoło!” Podczas V edycji programu prowadzono akcję informacyjną – promującą szczepienia dzieci szczepionką zespoloną, uodparniającą za jednym ukłuciem przeciwko 3 chorobom zakaźnym. Programem objęto grupę 566 rodzic•w dzieci z rocznika 1998. 16 2.3. Realizację „Przedszkolnego programu profilaktyki WZW typu A. Mamo masz wyb•r” II edycja programu realizowana w 2004 roku przewidywała oddziaływanie na grupę 183 rodzic•w przedszkolak•w z terenu miasta Środa Wlkp. 3. Profilaktykę chor•b zęb•w i przyzębia koordynowano poprzez : 3.1. Program stomatologiczny „Radosny Uśmiech, Radosna Przyszłość” dla uczni€w klas II szk•ł podstawowych. 3.2. Program stomatologiczny „Tw•j Piękny Uśmiech” dla uczni•w gimnazj•w. 4. Zapobieganie chorobom cywilizacyjnym 4.1. Profilaktyka nowotwor€w – zachęcono wszystkie szkoły ponadgimnazjalne do realizacji programu edukacyjnego dla dziewcząt „R•żowa wstążeczka”; edukator€w przeszkolono w zakresie prowadzenia profilaktyki raka piersi, do szk•ł dostarczono materiały stanowiące wyposażenie programu. 4.2. Realizację programu dla gimnazjalist•w „Stres pod kontrolą”. W roku szkolnym 2003/2004 edukacją objęto 610 maturzyst•w z terenu powiatu, kt•rzy uczestniczyli w zajęciach oraz otrzymali pakiety. 5. Zapobiegania chorobom układu krążenia poprzez : 5.1. Propagowanie Światowego Dnia Zdrowia, podkreślanie znaczenia dla zdrowia wypoczynku czynnego, higieny pracy umysłowej i snu, popularyzowanie wiedzy o zapobieganiu stresom i nadmiernej agresji, popularyzowanie aktywności fizycznej w r•żnych okresach życia . 5.2. Zadania mające na celu przeciwdziałanie paleniu tytoniu realizowane w ramach programu „Wielkopolska bez papierosa”; do lokalnych tygodnik‚w skierowano prośby o publikację stosownych artykuł•w, podjęto działania mające na celu uchronienie przed nałogiem palenia najmłodszych: - dla dzieci klas V szk•ł podstawowych z okazji Światowego Dnia Bez Tytoniu zorganizowano kolejną edycję konkursu „Palić, nie palić – oto jest pytanie?”, - dla uczni•w gimnazj•w z okazji Światowego Dnia Rzucania Palenia Tytoniu, wsp•lnie ze Starostwem Powiatowym w Środzie Wlkp., zorganizowano powiatowy konkurs „O paleniu wiem wszystko nie dam się wciągnąć!”. 6. Zapobiegania zatruciom pokarmowym - przez dystrybucję ulotek o zatruciach powodowanych pałeczkami Salmonelli i grzybami. 17 Zadania z zakresu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia realizowane przez plac€wki Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Środzie Wlkp. była dystrybutorem wielu materiał•w informacyjnych. W realizacji zadań nawiązano wsp•łpracę z przedstawicielami samorządu – Starostwem Powiatowym oraz indywidualnymi sponsorami, od kt‚rych uzyskano wsparcie finansowe. Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna w Środzie Wlkp. wsp•łpracowała r•wnież z lokalnymi środkami masowego przekazu, kt•re publikując artykuły i relacje z konkurs€w, przyczyniły się do popularyzacji i promocji zdrowia . 18