Spis treści

5
1. POJĘCIE UCZENIA SIĘ, PROCESY UCZENIA SIĘ I RÓŻNE ICH WYMIARY
Spis treści
Wstęp do polskiego wydania (Mieczysław Malewski) . . . . . . . . . . . . . 9
Przedmowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
1. Pojęcie uczenia się, procesy uczenia się i różne ich wymiary . .
Znaczenie uczenia się we współczesnym świecie . . . . . . . . . . . .
Pojęcie uczenia się oraz procesy uczenia się . . . . . . . . . . . . . . .
Uczenie się, rozwój, socjalizacja,
zdobywanie kwalifikacji, dojrzewanie i starzenie się. . . . . . . . . . .
Wymiary uczenia się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Struktura prezentacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . 19
. . . 19
. . . 20
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
23
24
28
32
2. Poznawczy wymiar uczenia się . . . . . . . . .
Piaget jako punkt wyjścia . . . . . . . . . . . . . .
Nissen jako kontynuator teorii Piageta . . . . . . .
Kolb i jego model uczenia się . . . . . . . . . . . .
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.........
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
33
33
38
44
50
3. Refleksja, metauczenie się i uczenie się transformatywne . . .
Uczyć się jak się uczyć . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Refleksja i refleksyjność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kulturowa i historyczna tradycja oraz pojęcie aktywności . . . . . . .
Teoria uczenia się Batesona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Engeströma teoria uczenia się przez poszerzanie . . . . . . . . . . . .
Metauczenie się i uczenie się transformatywne . . . . . . . . . . . . .
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
53
53
54
56
60
63
66
69
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
6
TRZY WYMIARY UCZENIA SIĘ
4. Uczenie się a emocje . . . . . . . . . . . . . . . .
Podzielona całość . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Jak wypełnić lukę? – próba Furtha . . . . . . . . .
Struktury poznawcze i wzory afektywne . . . . . .
Uczenie się a spełnienie życiowe . . . . . . . . . .
Potencjał oporu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.........
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
71
71
73
77
82
88
92
5. Rozwój osobowy i refleksyjność . . . . . . . . .
Uczenie się a rozwój osobowy . . . . . . . . . . . . .
Rozwój osobowy jako ogólne kwalifikacje . . . . . .
Późna nowoczesność a refleksyjność . . . . . . . . .
Doświadczanie siebie, refleksyjność i biograficzność
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.........
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. 95
. 95
. 96
. 98
.102
.105
6. Kiedy intencjonalne uczenie się nie zachodzi
Wadliwe uczenie się i różnice . . . . . . . . . . . . .
Opór: konflikt i potencjał . . . . . . . . . . . . . . .
Obrona, odrzucenie, blokowanie i opór . . . . . . .
Świadomość potoczna . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wzory oczekiwań i zespoły założeń . . . . . . . . .
Formy świadomości okresu późnej nowoczesności .
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.........
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
107
.107
.110
.112
.114
.118
.120
.123
7. Interakcja, społeczne uczenie się i socjalizacja .
Społeczny wymiar uczenia się . . . . . . . . . . . . . .
Formy interakcji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Społeczny kontekst uczenia się . . . . . . . . . . . . .
Szkoła Frankfurcka i Szkoła Hanowerska . . . . . . .
Materialistyczna teoria socjalizacji Lorenzera . . . . .
Uczenie się społeczne, sprzeczności i ambiwalencje . .
Społeczne uczenie się i społeczna odpowiedzialność .
.
.
.
.
.
.
.
.
.........
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
125
.125
.127
.130
.134
.137
.141
.143
Dziedzictwo kulturowej i historycznej tradycji . . . . . . . . . . . . . . . .145
Społeczności praktyki jako przestrzenie społecznego uczenia się . . . . . .149
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .152
8. Uczenie się przez doświadczenie . . . . . . . . .
Uczenie się a doświadczenie . . . . . . . . . . . . . .
Pojęcie doświadczenia u Deweya . . . . . . . . . . .
Pojęcie doświadczenia u Negta . . . . . . . . . . . .
Uczenie się przez doświadczenie . . . . . . . . . . .
Pedagogika oparta na doświadczeniu w Danii . . . .
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.........
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
155
.155
.157
.160
.164
.166
.168
9. Sekwencje uczenia się, przeskoki, stadia, modele. . . . . . . . .
Modele cyrkulacyjne, spiralne i sekwencyjne . . . . . . . . . . . . . .
Przeskoki w uczeniu się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Modele stadiów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Uczenie się i bieg życia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
169
.169
.173
.176
.182
.185
10. Przestrzenie uczenia się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kontekst sytuacyjny uczenia się i jego wpływ na efekty tego procesu .
Uczenie się z codzienności, wiedza milcząca i nieformalne uczenie się
Uczenie się praktyczne i praktykowanie . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zinstytucjonalizowane uczenie się szkolne. . . . . . . . . . . . . . . .
Uczenie się w pracy, organizacyjne uczenie się i organizacja ucząca się
Uczenie się kolektywne i psychologia mas . . . . . . . . . . . . . . . .
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
187
.187
.190
.192
.198
.205
.211
.215
11. Uczenie się, motywacja i wiek uczących się
Psychologia motywacji . . . . . . . . . . . . . . . .
Badania biograficzne i psychologia stadiów życia .
Dzieci chcą odkrywać swój świat . . . . . . . . . .
Młodzi ludzie chcą konstruować swoją tożsamość
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
217
.217
.218
.222
.226
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.........
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
Dorośli dążą do osiągnięcia życiowych celów
Dojrzali dorośli szukają pełni i harmonii . . .
Całożyciowe uczenie się . . . . . . . . . . . .
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.230
.235
.237
.239
Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Podsumowanie proponowanej teorii uczenia się .
Stanowiska teoretyczne – pole napięć. . . . . . . .
Próba konkluzji . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.........
. . . . . . . .
. . . . . . . .
. . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
241
.241
.244
.253
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
Indeks nazwisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 275
Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 279