Raport roczny za rok 2010

Transkrypt

Raport roczny za rok 2010
(
Z mądrości
Natury
Raport Roczny 2010
Woda - Inżynieria - Prace budowlane
)
(
Z mądrości
Natury
2010
03
04
06
08
09
10
12
28
30
)
LIST PREZESA
WŁADZE SPÓŁKI
struktura własnościowa
INFORMACJE OGÓLNE O SPÓŁCE
Testy BRITA
WYDARZYŁO SIĘ W 2010
ZRÓWNOWAŻONy ROZWój
LABORATORIUM
Tabele finansowe
1
(
Z mądrości
2
Natury
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
)
Szanowni Państwo,
z prawdziwą satysfakcją przedstawiam Państwu Raport Roczny spółki Saur Neptun Gdańsk za rok 2010.
Był to rok nadzwyczaj udany. Pozycja SNG jako lidera branży wodociągów i kanalizacji została obiektywnie potwierdzona!
Raport firmy Brita wykazał, że woda w Gdańsku jest najlepszej jakości, wśród badanych 10 dużych miast w Polsce. Jest to
wspaniałe podsumowanie 18 lat profesjonalnej, wytężonej pracy specjalistów z SNG, wspieranych przez ekspertów Grupy
SAUR. Otrzymanie przez SNG certyfikatu ISO 22000, tzw. HAACAP (certyfikat zdrowej żywności), stawia SNG w gronie elity
wodociągów. Jeśli dodamy do tego tytuł najbardziej innowacyjnej firmy z Pomorza wg rankingu „Rzeczpospolitej”, to mamy
powody do satysfakcji. Fontanna Czterech Kwartałów została wyróżniona przez Marszałka Województwa Pomorskiego
w konkursie na Najlepszą Przestrzeń Publiczną Województwa Pomorskiego i zajęła 5. miejsce, jednocześnie najwyższe,
spośród nominacji gdańskich.
Te sukcesy były możliwe dzięki konsekwentnej realizacji przyjętej przez nas polityki zrównoważonego rozwoju. W ramach
tej polityki kontynuowaliśmy szereg projektów optymalizacji kosztów, organizacji i eksploatacji. Badania zaangażowania
pracowników w cele organizacji potwierdziły, że nasza spółka to miejsce, w którym czujemy się dobrze. Osiągnięty wskaźnik
satysfakcji to 72% zadowolonych pracowników.
To był również rok wyzwań technicznych. Wyjątkowo ostra zima 2009/2010 dała się nam we znaki. Eksploatacja Oczyszczalni Wschód odbywała się w czasie jej gruntownej modernizacji. Pod koniec roku nastąpiło przejęcie do eksploatacji
pierwszego ujęcia wody, zmodernizowanego przez GIWK w ramach Gdańskiego projektu wodno-ściekowego. Te i inne
problemy rozwiązaliśmy zachowując niezmiennie wysoką jakość usług. W ramach działań CSR kontynuowaliśmy wsparcie dla gdańskiego sportu i byliśmy mecenasem wielu wydarzeń kulturalnych, wsparliśmy także działania wielu fundacji
i stowarzyszeń. Otrzymaliśmy po raz kolejny tytuł Mecenasa Gdańskiego Sportu.
Te sukcesy nie byłyby możliwe bez pełnego zaangażowania pracowników i pozytywnych relacji z otoczeniem. Dziękuję
członkom Zarządu, dyrektorom i wszystkim pracownikom spółki. Doceniam także konstruktywne relacje ze związkami
zawodowymi i Radą Pracowników. Dziękuję za życzliwe, merytoryczne wsparcie Akcjonariuszom i Radzie Nadzorczej,
a także wszystkim naszym partnerom i kontrahentom, w tym ze spółek właścicielskich GIWK i Aqua-Sopot, a także urzędów
miejskich w Gdańsku i Sopocie, i wszystkim naszym klientom.
Zapraszam do lektury, a także na stronę www.sng.com.pl
Prezes Zarządu
[Z mądrości Natury]
3
Rada Nadzorcza
W okresie od 1 stycznia 2010 r. do 31 grudnia 2010 r.:
Anna Machnikowska
Eugeniusz Aleksandrowicz
Jean - Philippe Sèbe
Członek Rady Nadzorczej
Przewodnicząca Rady Nadzorczej do 21.05.2010 r.,
potem Wiceprzewodnicząca Rady Nadzorczej
Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej,
od 21.05.2010 r. Przewodniczący Rady Nadzorczej
Członek Rady Nadzorczej
Christilla Cyr
Krystyna Dziworska
Członek Rady Nadzorczej
Michel Fourré
Członek Rady Nadzorczej
Christophe Guillet
Członek Rady Nadzorczej do 28.02.2010 r.
Brice Gatignol
Zarząd Spółki
Członek Rady Nadzorczej od 1.03.2010 r.
Zbigniew Maksymiuk
Prezes Zarządu / dyrektor generalny Saur Neptun Gdańsk SA.
Absolwent inżynierii środowiska Politechniki Gdańskiej. Od 1983 związany z gdańskimi
wodociągami. W 1991 r. objął funkcję wiceprezesa i dyrektora generalnego,
od 2000 r. prezes Zarządu/dyrektor generalny.
Jacek Kieloch
Wiceprezes Zarządu / z-ca dyrektora generalnego Saur Neptun Gdańsk SA.
Z firmą Saur Neptun Gdańsk związany jest od 1997 r., od 2001 r. jako wiceprezes Zarządu.
Kieruje pracą działów finansowych, informatyki, administracji i logistyki, a także obsługą klienta i HR.
Cyrille Teyssonnières
Członek Zarządu / z-ca dyrektora generalnego Saur Neptun Gdańsk SA.
W Saur Neptun Gdańsk pracuje od 2009 r., od początku na stanowisku członka Zarządu,
jednak z Grupą Saur związany jest już od 1992 r. W 2010 roku nadzorował prace dyrekcji
dystrybucji i dyrekcji produkcji, a także laboratorium.
4
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
(
Władze
)
Spółki
Dyrektorzy
Andrzej Osiński
Dyrektor dystrybucji i rozwoju Saur Neptun Gdańsk SA. Z przedsiębiorstwem jest związany od 1991 r., od
początku jako dyrektor. W połowie 2010 r. Zarząd spółki powierzył mu kierowanie działalnością rozwojową
i od 1 lipca 2010 r. objął on stanowisko dyrektora dystrybucji i rozwoju, łącząc obowiązki związane m.in.
z nadzorem nad eksploatacją sieci kanałowej i wodociągowej, i działalnością rozwojową.
Stanisław Mikołajski
Dyrektor produkcji Saur Neptun Gdańsk SA / pełnomocnik zarządu spółki ds. systemów zarządzania.
Jest związany z przedsiębiorstwem nieprzerwanie od 1986 r. Przeszedł w spółce wszystkie szczeble
kariery zawodowej. Od 2006 r. dyrektor produkcji, w 2010 roku odpowiadał m.in. za produkcję wody,
oczyszczanie ścieków i pracę działów automatyki, elektryki, mechaniki i Biuro Studiów.
[Z mądrości Natury]
5
(
)
Struktura
własnościowa
Saur
International
Miasto
Gdańsk
MISJA SAUR
Grupa Saur współpracuje z samorządami lokalnymi wspierając je
w konstruowaniu i wdrażaniu rozwiązań, które najlepiej odpowiedzą
na ich potrzeby.
DOŚWIADCZENIE SAUR
Grupa Saur działa na trzech polach: dostarcza wodę i odprowadza ścieki, poprzez spółkę Stereau świadczy usługi inżynierskie,
a Coved zajmuje się gospodarką odpadami. Grupa świadczy usługi
dla 12 mln klientów na całym świecie. We Francji dostarcza wodę
i odprowadza ścieki dla 5,5 mln klientów. Działając na rynkach
międzynarodowych Saur obsługuje klientów w Hiszpanii, Polsce,
Armenii, na Bliskim i Środkowym Wschodzie, a liczba osób korzystających z usług Grupy sięga 7 mln. Stereau projektuje i wykonuje
stacje uzdatniania wody i oczyszczalnie ścieków dla wielkich miast.
Coved jest ekspertem w zakresie kompleksowego systemu zarządzania procesami związanymi z gospodarką odpadami dla ponad
5 milionów klientów we Francji.
Działalność Saur w Polsce
W 2009 roku Grupa SAUR zdecydowała się wzmocnić swoją pozycję
na rynku polskim otwierając spółkę w Warszawie pod nazwą Saur
Polska. Jej zadaniem jest zarządzenie projektami realizowanymi
przez Saur w Polsce poprzez nawiązywanie w różnych formach współpracy z gminami oraz miastami na terenie Polski. Kolejna spółka
utworzona w Polsce w roku 2010 - Saur Horyzont S.A. - uczestniczy
w rozwoju handlowym Saur w Polsce, wnosząc swoją wiedzę między
innymi w zakresie technologii oraz budownictwa.
6
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
Kluczowe dane:
Francja – woda
>
>
>
>
>
6 700 gmin
5,5 miliona obsługiwanych klientów
3 600 eksploatowanych oczyszczalni
i ujęć wody pitnej
200 000 km zarządzanych sieci
600 milionów m3 wyprodukowanej wody pitnej
Francja – wszystkie działalności
12 milionów
obsługiwanych klientów
10.000
zawartych kontraktów z gminami
Gdańsk to stolica regionu pomorskiego, miasto o ponadtysiącletniej
historii, dynamicznie się rozwijające. Zajmuje obszar 262 km², z liczbą
mieszkańców 456,6 tys. (stan na 31.12.2010).
Miasto
GDAŃSK
Gdańsk, jako jedno z czterech polskich miast, będzie gościć drużyny
piłkarskie biorące udział w EURO 2012. Mecze zostaną rozegrane na
przepięknym stadionie piłkarskim w dzielnicy Letnica. Jest to obiekt
nowoczesny, który mieści 44 tysiące widzów.
O walorach miasta decydują: atrakcyjne położenie na przecięciu
się szlaków komunikacyjnych, dobrze wykształcone kadry, silne
ośrodki akademickie i naukowo-badawcze, liczne atrakcje turystyczne i kulturalne. Gdańsk to miasto nieprzeciętne, z unikalnym
środowiskiem naturalnym. Jest tu ponad 20 km pięknych plaż,
niedotkniętych zabudową i ogromne połacie lasów, będące naturalnym zapleczem rekreacyjnym dla jego mieszkańców. Miasto stawia
na rozwój komunikacji rowerowej, co przekłada się na ograniczenie
emisji do atmosfery gazów cieplarnianych i szkodliwych związków
chemicznych. Gdańsk jest liderem wśród polskich miast w zakresie
budowy ścieżek rowerowych. Stale jest rozbudowywana baza hotelowa. W 2010 roku Gdańsk odwiedziło prawie 6 mln gości, z czego
ponad milion stanowili goście z zagranicy.
Dochody Miasta Gdańska na 2010 rok wynosiły nieco ponad 1,9 mld
zł, zaś wydatki ponad 2,1 mld zł. Gdańsk intensywnie się rozwija,
korzystając ze środków europejskich.
Kluczowe dane:
> Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy – 2 mln pasażerów,
utrzymuje połączenia lotnicze z 28 portami lotniczymi w całej
Europie. Po rozbudowie w 2012 roku lotnisko będzie w stanie
przyjąć 5-6 mln pasażerów
> Autostrada A-1, będąca fragmentem VI Europejskiego korytarza
transportowego – wybudowano już niemal 100 km
> 14 wyższych uczelni, na 1000 mieszkańców przypada
173 studentów
> Niska stopa bezrobocia – 5,4 %, wobec 12,3% w skali kraju
> Ponad 60 000 zarejestrowanych podmiotów gospodarczych,
w tym 7,5 tys. spółek handlowych
[Z mądrości Natury]
7
(
Informacje
Saur Neptun Gdańsk jest pierwszym przykładem partnerstwa publiczno-prywatnego w sferze usług komunalnych w tej części Europy.
Spółka powstała w 1992 roku w wyniku prywatyzacji Okręgowego
Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Gdańsku. Inwestorem stała
się francuska Grupa Saur, która objęła 51% udziałów, Miasto Gdańsk ma
49% udziałów.
ogólne
)
o Spółce
Kluczowe dane:
Najważniejsze fakty (1992-2010):
> W 1992 roku 8% wody w gdańskiej sieci wodociągowej spełniało
unijne normy. W 2010 r. było to 87%.
> Spółka produkuje wodę zgodnie z normą ISO 22 000.
> W 1994 roku otwarto ponownie plaże w Gdańsku i Sopocie,
zamknięte przez 16 lat
> W testach Brita gdańska woda okazała się najlepsza w kraju
> Awaryjność sieci spadła o 50%
> Straty wody spadły z 25% do 13%
> Wydajność pracy wzrosła prawie trzykrotnie - w 1992 r. długość sieci
na jednego pracownika wynosiła 1,7 km, a w 2010 r. - już 4,3 km
Dane dotyczące działalności spółki
sprzedaż wody
24.815.000 m3
odbiór ścieków
27.829.000 m3
(za 2010 r.):
>
>
>
>
>
>
>
8
ok. 500 000 - liczba obsługiwanych mieszkańców
578 pracowników
1 379 km - długość sieci wodociągowej
Gdańsk - 1 244,4 km
Sopot - 135 km
1 200 km - długość sieci kanalizacji sanitarnej
Gdańsk - 1 103,3 km
Sopot - 96,7 km
19 ujęć wgłębnych
1 ujęcie powierzchniowe
1 oczyszczalnia ścieków
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
przychody
205 751 762 PLN
Testy
Brita
Dostarczamy
najlepszą wodę w kraju
>>> Badania wody z kranu w całej Polsce
W 2010 roku firma Brita przeprowadziła
ogólnopolską akcję badania jakości wody
w kranie w 10 wybranych miastach Polski.
W dniach 6-7 lipca 2010 r. zostały pobrane próby wody u tych mieszkańców,
którzy sami zgłosili się do akcji. Badania wody były dwuetapowe: najpierw
organoleptyczne, czyli określenie smaku, zapachu i wyglądu wody oraz dokonywanie pomiaru twardości wody, prowadzone przez testera na miejscu, potem
laboratoryjne w laboratorium Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego.
>>> Wyniki badań:
1.
Ocena jakości wody w Gdańsku na tle 9 miast w Polsce - Białystok, Lublin, Łódź, Poznań,
Zakopane, Katowice, Wrocław, Kraków i Warszawa
a. smak
Gdańsk, obok Zakopanego i Łodzi, ma najlepszy smak wody, najlepszy to wg badaczy najmniej wyczuwalny.
b. zapach
Gdańsk został oceniony najwyżej, jeśli chodzi o walory zapachowe wody.
c. twardość
Badania wykazały, że najmniej twardą wodę mają mieszkańcy Katowic. Najwyższy stopień twardości miała woda
w Gdańsku. Ekspert, prof. Iwona Wawer z Uniwersytetu Warszawskiego komentuje: „Najtwardszą wodę ma
Gdańsk, najbardziej miękką - Katowice. Która jest lepsza? Można uznać, że miękka woda jest korzystna dla pralki
czy czajnika. Jednak ludzie są zdrowsi, gdy piją wodę o dużej zawartości wapnia i magnezu”.
2. Ocena laboratoryjna
Woda w Gdańsku nie wykazała żadnych przekroczeń w zakresie parametrów określonych w 2007 roku
w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia, które wprowadziło w Polsce rygorystyczne normy unijne.
Można ją całkowicie bezpiecznie pić prosto z kranu i ma najlepszy zapach i smak.
[Z mądrości Natury]
9
Wydarzyło się w 2010 roku
1
2
Styczeń
Luty
Pomogliśmy chorym dzieciom poprzez wsparcie XVIII finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej
Pomocy na Długim Targu w Gdańsku.
Budowa bocianiego gniazda była pomysłem zgłoszonym na konkurs
dla pracowników „Logicznie – Ekologicznie”.
3
Marzec
Kwiecień
•
•
Wspólnie z gdańskimi mediami świętowaliśmy
Międzynarodowy Dzień Wody, promując wysoką
jakość gdańskiej wody.
5
Maj
Finał Olimpiady Wiedzy o Gdańsku, organizowanej
wspólnie z Fundacją Gdańską.
10
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
4
Podczas uroczystego spotkania w Dworze Artusa obchodziliśmy
400-lecie Konsulatu Francuskiego w Gdańsku.
Włączyliśmy się w ekologiczną akcję z okazji Dnia Ziemi. W ramach akcji
„Drzewko za makulaturę” pracownicy SNG zebrali ponad 500 kg makulatury.
6
Podczas festynu rugby
pod hasłem „Francuska
wiosna na Traugutta”
pracownicy i zaproszeni
goście mogli testować
jakość gdańskiej wody,
pijąc ją z saturatora
podłączonego bezpośrednio do sieci wodociągowej.
Czerwiec
Lipiec / Sierpień
7/8
• Gdańska woda została uznana za najsmaczniejszą w kraju w wyniku niezależnych badań jakości wody, przeprowadzonych w 10 polskich miastach.
• Wsparliśmy XVIII Międzynarodowy
Bieg Św. Dominika, w którym jak
co roku rywalizowały także osby na
wózkach, dając popis zręczności
i determinacji i udowadniając, jak
bardzo nieadekwatne jest określanie
ich mianem osób niepełnosprawnych.
Październik
•
•
10
Wrzesień
• W ramach konferencji „145 lat gdańskich wodociągów”,
zorganizowanej w Dworze Artusa pod honorowym patronatem
Prezydenta Miasta Gdańska Pawła Adamowicza, promowaliśmy
historię gdańskich wodociągów.
9
• Poszerzając zakres naszej działalności, wygraliśmy wartościowy
kontrakt na remont Przepompowni Armii Krajowej w Sopocie.
• Rozpoczęliśmy wywóz 36.000 m3 osadów z Oczyszczalni Wschód
na składowisko w Wiślince, w celu utworzenia pokrywy rekultywacyjnej i zniwelowania negatywnego wpływu na środowisko
istniejącej tam od wielu lat hałdy fosfogipsów. W latach 2009-2010
na składowisko wywieźliśmy łącznie 150.000 m3 osadów.
Potwierdziliśmy wysoką jakość produkcji i dystrybucji wody, uzyskując certyfikat w zakresie normy ISO 22000.
Pierwsze z modernizowanych w ramach Gdańskiego projektu wodno-ściekowego ujęcie wody - Pręgowo - zostało oddane przez GIWK do eksploatacji. To historycznie najstarsze gdańskie
ujęcie doczekało się budowy stacji uzdatniania wody po 141 latach nieprzerwanej pracy.
Listopad
Wspólnie z Saur Polska wzięliśmy udział
w XXII edycji Międzynarodowych Targów
Ochrony Środowiska POLEKO w Poznaniu.
11
Grudzień
12
• Uruchomiliśmy Elektroniczne Biuro Obsługi Klienta /eBOK/, umożliwiając tym samym kontakt z nami przez 24 h na dobę.
• Po raz kolejny otrzymaliśmy tytuł Mecenasa Gdańskiego Sportu.
[Z mądrości Natury]
11
Spółka Saur Neptun Gdańsk wdraża w codziennych działaniach podstawowe zasady filozofii zrównoważonego rozwoju. Efektywność
ekonomiczna jest postrzegana nie tylko w kategoriach zysku, ale przede wszystkim jest zobowiązaniem do społecznej odpowiedzialności
biznesu, do integracji odpowiedzialności społecznej i komunikacji. Troska o środowisko naturalne to przede wszystkim zrównoważona
produkcja i ochrona naturalnych nieodnawialnych zasobów, w tym zminimalizowanie negatywnego oddziaływania na otoczenie. Nie
zapominamy także o klientach i społecznościach lokalnych. Budowa długofalowych relacji z klientami i działania na rzecz rozwoju
społeczności, dla których pracujemy, to więcej niż zobowiązanie. Pracownicy spółki, ich rozwój i warunki pracy to także obszary, które są
przez nas postrzegane jako niezwykle ważne dla zrównoważonego rozwoju. Realizujemy w ten sposób nie tylko cele stawiane nam przez
Grupę Saur, ale budujemy naszą przyszłość dla kolejnych pokoleń.
Mniej Więcej Lepiej
wpływu na środowisko
(
natury
dla człowieka
Idea
Zrównoważonego
Rozwoju
12
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
)
Kierujemy się w naszych
działaniach trzema zasadami:
1. redukować
do minimum wszelkie zrzuty
do środowiska naturalnego, w tym przede
wszystkim lepiej oczyszczać ścieki,
ograniczając do minimum związki azotu
i fosforu w procesie technologicznego
oczyszczania ścieków,
2. weminimalizować
emisję CO2
wszystkich polach naszej działalności,
3. szanować
wszystkie zasoby naturalne
i korzystać tam, gdzie to możliwe,
z odnawialnych źródeł energii.
Mniej
wpływu na środowisko
[Z mądrości Natury]
13
Lepiej oczyszczamy ścieki
Przepustowość oczyszczalni ścieków Wschód po obecnie przeprowadzanej modernizacji wynosi 120 000
m3/dobę. To jedna z największych regionalnych oczyszczalni ścieków w Polsce, odbiera ścieki z obszaru
Gdańska, Sopotu i miasta Pruszcz Gdański, a także gmin sąsiadujących z Gdańskiem: Kolbud, Pruszcza
Gdańskiego i Żukowa. W 2010 r. średnio na dobę dopływało do oczyszczalni 97 605 m³ ścieków.
Sprawą niesłychanie ważną dla ochrony środowiska naturalnego jest dążenie do zmniejszania ładunków
substancji szkodliwych w ściekach odprowadzanych. Dotyczy to zwłaszcza azotu i fosforu, które powodują
zjawisko przeżyźnienia wód. W ściekach oczyszczonych w OŚ Gdańsk-Wschód rzeczywiste parametry są
niższe niż te, określone w pozwoleniu wodno-prawnym.
Anna Herman,
kierownik oczyszczalni Wschód
Wykorzystujemy biogaz
W 2009 roku w ramach modernizacji oczyszczalni, prowadzonej przez spółkę właścicielską GIWK,
rozpoczęto przebudowę reaktorów biologicznych w celu dostosowania istniejącego układu technologicznego do zaostrzonych wymogów usuwania azotu ogólnego do poziomu max 10 mg/dm³.
Projekt przewidywał, że po modernizacji w okresie zimowym proces biologicznego usuwania fosforu będzie wymagał wspomagania chemicznego. Jednak udało się uniknąć dozowania środków
chemicznych, mechanizmy biologiczne okazały się wystarczające - fosfor jest nadal skutecznie
usuwany na drodze biologicznej bez konieczności stosowania strącania chemicznego. Wykorzystujemy też biogaz, będący produktem ubocznym procesu fermentacji ścieków, do ogrzewania
budynków oczyszczalni. W 2010 roku zużyliśmy ponad 1 mln m³ biogazu do produkcji ciepła i nie
musieliśmy używać oleju opałowego do celów grzewczych.
14
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
Ograniczamy emisję CO2
Spółka posiada wielozadaniową flotę samochodową, która liczy w sumie 139 pojazdów. W 2010
roku flota powiększyła się o 12 samochodów, wszystkie nowe wozy to samochody dostawcze
i techniczne. W pojazdach sukcesywnie montowany jest system GPS, który znacząco pomaga
kontrolować nie tylko bieżącą pracę i przebiegi, ale przyczynia się znacznie do oszczędności
paliwowych. Zastosowanie GPS wprost przekłada się nie tylko na mniejsze wydatki eksploatacyjne, ale zmniejsza emisję spalin. System pracuje dzisiaj w 65 pojazdach.
Jerzy Rogalski,
kierownik działu transportu
Każdy litr paliwa pod lupą
Przyznaję, że nie jest łatwo pogodzić zarządzanie flotą samochodową ze zobowiązaniem do zmniejszania emisji CO2. Mimo to udało nam się uzyskać w 2010 roku 3%
oszczędności w zużyciu paliwa, co w liczbach bezwzględnych daje ponad 10 tys. litrów
paliwa mniej. Dzięki odpowiedzialnemu podejściu wszystkich użytkowników samochodów, wspomaganej na pewno obiektywizmem systemu GPS, możemy się pochwalić
ograniczeniem emisji spalin, choć rosnące ceny paliwa nie pomagają nam w uzyskaniu oszczędności finansowych. System GPS wspomaga bieżące zarządzanie pracami
w terenie i docelowo w GPS wyposażone zostaną wszystkie samochody używane przy
pracach eksploatacyjnych. Mniej spalin to także mniejsze tzw. opłaty środowiskowe
za emisję gazów i pyłów do atmosfery. Uzyskaliśmy prawie 5% oszczędności z tego
tytułu. Mamy też pięć pojazdów elektrycznych, służących do obsługi stacji uzdatniania
wody w Straszynie. Ze względu na duże rozrzucenie obiektów to bardzo ekonomiczny
i ekologiczny transport.
Szanujemy zasoby środowiskowe
Milan Obropta,
starszy mistrz działu inwentaryzacji sieci i profilaktyki sieciowej
Ograniczamy straty wody
Produkując wodę, niezbędną do życia, nauczyliśmy się ją oszczędzać także w naszych
działaniach technicznych. Od wielu lat używamy do tego celu wypróbowanych narzędzi. Jest to przede wszystkim wykrywanie wszelkich utajonych przecieków wody. W 2010
roku wprowadzony został monitoring strefowy całej sieci wodociągowej. Utworzono 48
sektorów, w tym 28 na sieci, 8 na ujęciach lokalnych i 12 na obiektach wodociągowych.
Bieżąca praca z tym systemem pozwala na wizualizację danych z sektorów pomiarowych, przygotowywanie harmonogramów prac planowego poszukiwania przecieków
na wskazany okres w oparciu o dane z poszczególnych sektorów sieci i bieżące analizy
danych z sektorów pomiarowych z określeniem granicznych wartości minimalnych przepływów nocnych dla poszczególnych sektorów. Co najważniejsze, w efekcie takich analiz
udało nam się zlokalizować i usunąć aż 56 przecieków i przypadków kradzieży wody.
To wymierna korzyść dla całej firmy, ale i oszczędzanie wody poprzez ograniczanie do
minimum jej strat. Łącznie w Gdańsku i Sopocie oszczędziliśmy w ten sposób 560 000 m³
wody, co oznacza 560 milionów litrów wody.
[Z mądrości Natury]
15
STRATY WODY
jednostka
2009 r.
2010 r.
Straty wody wg RTL
%
14,03
12,95
Straty wody wg UFW
%
15,58
13,94
jednostka
2009 r.
2010 r.
Gdańsk:
Izabela Konera,
Sopot:
kierownik Centrum Działań Operacyjnych
Straty wody wg RTL
%
7,54
6,15
Rok 2010 to był rok kluczowy dla powodzenia projektu utworzenia CDOP. Od ponad dwóch lat pracowaliśmy nad ostatecznym
kształtem jego funkcjonowania, tak aby na koniec 2010 roku
wszystko było gotowe do jego pełnego uruchomienia. Udało
się. CDOP jest pierwszym w tej skali projektem intensyfikacji
zarządzania pracami eksploatacyjnymi w polskich firmach
wodociągowych. Projekt ten jest niezmiernie ważny ze względu na pełny dostęp do informacji o rozmieszczeniu i zaangażowaniu w pracę poszczególnych brygad i specjalistycznego
sprzętu. Pełną organizację CDOP wdrożono z dniem 1 stycznia 2011 roku. W 2010 roku wyposażyliśmy wszystkie brygady
w urządzenia mobilne, tzw. tablety, co umożliwia bieżące
przekazywanie informacji o stanie realizacji prac i co najważniejsze, pracownicy terenowi mają dostęp z dowolnego miejsca do informacji z map cyfrowych GIS. Sposób organizacji
pracy w CDOP ma na celu optymalizację wszystkich procesów
eksploatacyjnych i racjonalne planowanie zaangażowania
ludzi i sprzętu. W konsekwencji obserwujemy oszczędności
paliwa i wzrost wydajności pracy ekip w terenie.
Straty wody wg UFW
%
8,88
7,12
Magdalena Niemiec,
kierownik działu zaopatrzenia
Wspólnie z działem IT wprowadziliśmy w firmie centra poligrafii. W największym skrócie oznaczało to likwidację drukarek indywidualnych, przypisanych do jednego komputera i zastąpienie ich dobrze wyposażonymi centrami poligrafii,
w którym znajdują się wielofunkcyjne urządzenia sieciowe, pozwalające na wysokiej jakości wydruki i skanujące dokumenty. Zamiast 75 dotychczasowych drukarek pracuje w tej chwili 10 urządzeń. Zużywamy znacznie mniej materiałów
eksploatacyjnych, co jest nie bez znaczenia dla środowiska. Odwiedzający naszą spółkę i sami pracownicy segregują
odpady, korzystając z pojemników do segregacji śmieci na plastik, papier i szkło. Osobno zbieramy baterie, selekcjonując te alkaliczne. Krany w toaletach uruchamiane są bezdotykowo, co ogranicza marnotrawstwo wody, zastosowaliśmy
też czujniki ruchu sterujące włącznikami światła w tych pomieszczeniach, gdzie przebywa się sporadycznie. To są nie
tylko deklaracje, ale konkretne działania, z których wszyscy czerpiemy satysfakcję.
16
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
Staramy się korzystać z zasobów,
które daje natura, w sposób
mądry i przemyślany:
1. wykorzystujemy
organizmy żywe
do badania czystości wody na ujęciu,
Więcej
natury
2. odpadowych
poprzez świadome użycie produktów
w procesie oczyszczania
ścieków, czyli osadów ściekowych,
do rekultywacji składowiska odpadów
przemysłowych, przyczyniliśmy się
do regeneracji przyrodniczej hałdy
fosfogipsów, która dzięki zastosowaniu
osadów stała się wielkim zielonym,
a nie białym, jak kiedyś, wzgórzem.
[Z mądrości Natury]
17
(
)
Bioróżnorodność
Zimujące nietoperze w liczbach:
W zbiorniku Sobieski:
Nocki duże
Nocki natterera
Nocki rude
Niezidentyfikowane
Razem
2
13
37
1
53 nietoperze
W zbiorniku Orunia:
Nocki duże
Nocki natterera
Nocki łydkowłose
Nocki rude
Gacki brunatne
Niezidentyfikowane
Razem
nietoperze w nieczynnych
zbiornikach wody
W lutym do zbiorników wody Sobieski i Orunia weszli chiropterolodzy z Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”, czyli
specjaliści od nietoperzy. Było to drugie z kolei liczenie nietoperzy
zimujących w nieczynnych zbiornikach wody. Zbiornik Orunia jest
największym miejscem zimowania nietoperzy na Pomorzu. Jest ciekawy również z tego względu, że znaleziono tam bardzo rzadki i będący na wyginięciu gatunek - Myotis dasycneme - nocek łydkowłosy.
W 2010 roku był tam jeden przedstawiciel tego gatunku.
Z Raportu PTOP „Salamandra”:
„Uzyskane wyniki wskazują na duże znaczenie obydwóch zbiorników
jako zimowisk nietoperzy. Wśród znanych miejsc zimowania tych zwierząt w naszym województwie na szczególna uwagę zasługuje zbiornik
oruński, który nadal stanowi największe zimowisko nietoperzy w tej
części naszego kraju oraz największe znane na północy zimowisko
nocka dużego – gatunku rzadkiego na Pomorzu, występującego tu
poza zwartą granicą jego zasięgu. Z gatunków wartych odnotowania
w zbiornikach występują: wspomniany już nocek duży oraz zagrożony bezpośrednio wymarciem niezwykle rzadki na zimowiskach nocek
łydkowłosy. Obydwa wymienione gatunki nietoperzy umieszczone są
w Załączniku II Dyrektywy siedliskowej Unii Europejskiej, który stanowi podstawę do wyznaczania ogólnoeuropejskiej sieci obszarów
Natura 2000.”
18
14
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
55
83
1
311
10
10
470 nietoperzy
Wykorzystanie mądrości natury - biomonitoring
Od ponad 10 lat spółka stosuje naturalne metody badania jakości wody, pobieranej ze zbiornika
straszyńskiego, który aktualnie jest źródłem wody pitnej dla prawie 29% mieszkańców Gdańska.
W 2000 r. wprowadzono na ujęciu Straszyn system biomonitoringu, który oparty jest na obserwacji zachowań pstrąga tęczowego. W wannie dla ryb znajduje się jednorazowo ok. 40 pstrągów
i są one wymieniane co pół roku. Od 2008 roku w roli strażników czystości wody występują małże
z gatunku skójka zaostrzona /Unio tumidus/. Są one wskaźnikiem ewentualnych zanieczyszczeń,
które mogą się pojawić w wodzie i reagują na nie natychmiast zamykając muszlę.
W roku 2010
pracowało dla
mieszkańców Gdańska
Roman Jurec,
kierownik działu ujęć wody
Małże, a jest ich jednorazowo osiem, są oplecione przewodami, które przekazują dane
o stopniu rozwarcia muszli wprost do systemu komputerowego. Do montażu używany
jest klej ekologiczny, a po zakończeniu 3-miesięcznej służby wracają one do naturalnego środowiska. Na ekranie na bieżąco widać, jaki jest stan każdej muszli - w postaci
prostego wykresu. Cały system jest patentem opracowanym w Polsce i dostępnym na
rynku pod handlową nazwą SYMBIO. W razie problemu z jakością wody w jeziorze np.
pojawienia się w wodzie toksyn lub skażenia metalami ciężkimi, małże natychmiast
ostrzegają o niebezpieczeństwie. Jednoczesne gwałtowne zamknięcie się wszystkich
małży powoduje natychmiastowe włączenie się sygnału alarmowego. Dzięki takiemu
ciągłemu nadzorowi możliwe jest szybkie zareagowanie na sytuację, bez czasu oczekiwania na długotrwałe analizy laboratoryjne. W razie alarmu dyspozytor musi każdorazowo zabezpieczyć próbki wody, żeby badania laboratoryjne wyjaśniły, co było przyczyną nagłego zamknięcia muszli małży. Małże wymieniane są co trzy miesiące, po czym
wracają do środowiska naturalnego. Nie opieramy się wyłącznie na biomonitoringu.
Od kilkunastu lat w Bielkówku działa pięcioparametrowa stacja monitoringu elektronicznego. Podstawą wiedzy o kondycji wody pobieranej do uzdatniania pozostaje nadal
laboratorium, które w różnych cyklach wykonuje jej badania. Laboratorium znajduje się
na miejscu, co znacznie ułatwia bieżące analizy.
80
pstrągów
40
małży z gatunku Unio tumidus
– skójka zaostrzona
[Z mądrości Natury]
19
15
Z pomocą
naturalnym ekosystemom
>>>
Oczyszczalnia Wschód położona jest na obszarze prawie 70 ha, na
żyznych łąkach, nieopodal rozwidlenia ujścia Wisły Śmiałej do Zatoki
Gdańskiej, gdzie znajduje się rezerwat przyrody „Ptasi Raj”. Na Wyspie
Sobieszewskiej znajdują się tereny szczególnie cenne przyrodniczo
i stanowiące część obszarów „Natura 2000”. Niestety od 1972 roku
na terenie Wiślinki, sąsiadującej przez Wisłę z Wyspą Sobieszewską,
zlokalizowane jest składowisko fosfogipsów, potocznie nazywane
hałdą w Wiślince. Ze względu na biały kolor i ogromne rozmiary
(osiągnęła już prawie wysokość 50 m), była ona do niedawna widoczna
nawet z odległości 30 km, stanowiąc dominantę w płaskim, zielonym
krajobrazie. W lutym 2009 roku władze województwa pomorskiego
podjęły decyzję o stopniowym zamykaniu składowiska i rekultywacji
ogromnej hałdy. Z pomocą przyszły osady z oczyszczalni Wschód, które
stanowią znakomite podłoże do rozwoju zielonej pokrywy na hałdzie.
Pomysł, by włączyć się w działania mające na celu przekształcenie
hałdy w zielone wzgórze, był nie tylko innowacyjny, ale i spektakularnie skuteczny. W latach 2008–2010 wywieziono na hałdę
łącznie 185.600 m³ osadów i dzięki nim właśnie hałda wtopiła się
w nadwiślański krajobraz, a porastająca ją dziś roślinność skutecznie
ogranicza jakikolwiek wpływ hałdy na środowisko naturalne.
20
14
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
Do sieci Natura 2000 należy m.in.
obszar Ujścia Wisły o powierzchni: 1748.1 ha,
kod obszaru PLB220004. Forma ochrony
w ramach sieci Natura 2000: obszar
specjalnej ochrony ptaków (Dyrektywa
Ptasia), którego zachodni kraniec stanowi
rezerwat Ptasi Raj, wschodni - rezerwat
Mewia Łacha.
Rezerwat Ptasi Raj został utworzony
w 1959 r., przy ujściu Wisły Śmiałej do Zatoki Gdańskiej. Ma on powierzchnię 188 ha.
Głównym celem ochrony jest zachowanie
kompleksu przybrzeżnych jezior, bagien
i wydm, jako miejsca odpoczynku ptaków
podczas przelotów migracyjnych. Krzyżują
się tu ptasie trasy przelotów z południowej Afryki i z rejonów Syberii. Na obszarze
rezerwatu można spotkać ponad 200
gatunków ptactwa, w tym 45 zagnieżdżonych, m.in. perkozy, bączki, bąki, gęsi
białoczelne i gęsi zbożowe.
Ekologia w pracy,
praca dla ekologii
Z okazji Międzynarodowego Dnia Ziemi, przypadającego 22 kwietnia, spółka Saur Neptun Gdańsk zorganizowała wielką akcję
zbierania makulatury we wszystkich swoich obiektach. W akcję
włączyli się wszyscy pracownicy SNG. W ciągu kilku dni wspólnie zebrano 500 kg makulatury. Cała zebrana makulatura została zawieziona
30 kwietnia na Targ Węglowy, gdzie trwał festyn ekologiczny. Uchroniło to przed wycinką wiele drzew. Dzięki odpowiedzialnej postawie
pracowników SNG pozostaną też w środowisku litry wody, które będą
zaoszczędzone dzięki wytwarzaniu papieru z zebranej makulatury,
a nie bezpośrednio z drzew. Podczas całej akcji w Gdańsku zebrano
25 ton makulatury.
Razem dla środowiska –
współpraca z uczelniami wyższymi
Od wielu lat trwa kooperacja badawcza Saur Neptun Gdańsk
z Politechniką Gdańską. Wśród najciekawszych projektów 2010 roku
znalazł się projekt badawczy pt. „Innowacyjne źródło węgla dla wspomagania denitryfikacji w komunalnych oczyszczalniach ścieków”.
500 kg
makulatury
Marek Swinarski,
kierownik wydziału nadzoru technologicznego i środowiskowego
Celem projektu jest wykorzystanie odpadów (ścieków) i produktów ubocznych (takich jak alkohol porektyfikacyjny
i oleje fuzlowe) z produkcji alkoholu w destylarniach i gorzelniach do poprawy efektywności procesu denitryfikacji
w dużych i średnich oczyszczalniach ścieków komunalnych. Uzyskane w projekcie wyniki możliwe będą do bezpośredniego zastosowania w oczyszczalniach komunalnych mających problemy z ponadnormatywną zawartością azotu
w ściekach odprowadzanych do środowiska. Projekt ma wymiar zarówno ekologiczny, jak i finansowy ponieważ wskazuje na możliwość wykorzystania naturalnych odpadów do wspomagania procesu denitryfikacji w miejsce kosztownych
środków chemicznych (tzw. komercyjnych źródeł węgla zewnętrznego) oraz możliwość poprawy efektywności usuwania
azotu bez konieczności ponoszenia wysokich nakładów inwestycyjnych na rozbudowę oczyszczalni.
Konkurs ekologiczny dla pracowników
W celu promowania wśród pracowników postaw proekologicznych,
spółka ogłosiła konkurs pod hasłem „Logicznie - Ekologicznie”.
Pracownicy zostali zachęceni do dzielenia się swoimi pomysłami na
życie w zgodzie z naturą. Uczestnicy zaproponowali wiele ciekawych
rozwiązań, które promowałyby proekologiczne aspekty działalności
naszej firmy. Jury wyróżniło 3 prace, nagrodzone równorzędnymi
nagrodami. Przyznano też wyróżnienie i nagrody pocieszenia. Jednym z wyróżnionych pomysłów była budowa gniazda bocianiego
na terenie oczyszczalni ścieków Wschód. Od pomysłu do realizacji
minął wprawdzie aż rok, za to dziś możemy poszczycić się nie tylko
jednym, ale nawet dwoma gniazdami bocianimi. Także dzięki pomysłom wyłonionym w konkursie gadżetem reklamowym spółki są m.in.
płócienne ekologiczne torby.
[Z mądrości Natury]
21
15
Lepiej
dla człowieka
1. miejscu
W naszym polu widzenia na pierwszym
stoi człowiek, którym jest nasz
pracownik, ale też mieszkaniec miasta,
któremu dostarczamy wodę.
2. różnorodnych
Czujemy się zobowiązani do wspierania
inicjatyw lokalnych, podnosimy
jakość naszych usług, które są nierozerwalnie
związane z poziomem życia.
3. Pomagamy
także w organizacji wydarzeń
kulturalnych, a poprzez sport jesteśmy
aktywnym partnerem lokalnej społeczności.
4. Zi uwrażliwiamy
pracownikami prowadzimy dialog
na bycie solidarnym wobec
22
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
środowiska naturalnego i drugiego człowieka.
Pracownicy
– prawdziwa
Dane statystyczne
na koniec 2010 r.:
siła przedsiębiorstwa
Zatrudnienie w SNG
578 osób
Julita Taylor,
kierownik wydziału personalnego
Największym kapitałem spółki są pracownicy. Tworzymy dla nich przyjazne
i bezpieczne środowisko pracy, wspieramy ich w rozwoju kompetencji, umiejętności i wiedzy zawodowej. Umożliwiamy pracownikom wspinanie się
po szczeblach kariery zawodowej poprzez rekrutację wewnętrzną. Od 14
lat ze wszystkimi pracownikami firmy przeprowadzane są rozmowy roczne,
mające na celu otwartą i kompleksową komunikację między przełożonymi
i podwładnymi, dokonanie analizy wykonanych zadań oraz określenie
czynników wspomagających realizację wyznaczonych celów. W spółce funkcjonują dwa związki zawodowe i reprezentują one ok. 40% załogi. Prowadzony jest z nimi regularny dialog. W 2010 r. odbyło się sześć spotkań Zarządu
spółki ze związkami zawodowymi. W Spółce funkcjonuje Zakładowy Fundusz
Świadczeń Socjalnych, z którego środki wydatkowane są na premie urlopowe, dofinansowanie wypoczynku letniego dzieci oraz działalność sportowo-rekreacyjną i kulturalną dla pracowników. Wspólnie uzgadniany jest też
harmonogram i wysokość pożyczek mieszkaniowych. Od 2006 roku w Spółce
funkcjonuje również Rada Pracowników, do której wybory odbyły się właśnie
w 2010 roku.
135
kobiet
443
mężczyzn
kadra kierownicza
50 osób
Grażyna Pilarczyk,
koordynator komórki kontaktów
– odpowiada za komunikację wewnętrzną i zewnętrzną
W 2010 roku przeprowadziliśmy badanie zaangażowania pracowników
w cele organizacji. Badanie było dobrowolne i poufne, i objęło 64% załogi.
Takie badania przeprowadzamy w cyklu dwuletnim i zawsze robimy to przy
pomocy niezależnej firmy badawczej. Średni poziom satysfakcji z wykonywanej pracy osiągnął 72% (3,6 w tzw. skali Likerta). Badanie objęło szereg
zagadnień, ocenę działalności spółki, warunki i organizację pracy, atmosferę, możliwości awansu czy wreszcie wynagrodzenia i świadczenia socjalne.
Wnioski z badania posłużyły do zbudowania planu działań na najbliższe dwa
lata.
Średni wiek
45 lat 11 m-cy
Średni staż w SNG
16 lat i 5 m-cy
[Z mądrości Natury]
23
wskaźniki wypadkowości w SNG
Rok
TF
2006
2007
2008
2009
2010
1,6
4,6
1,0
2,0
1,1
W 2010 roku spółka wyposażyła pracowników w:
TG
0,08
0,18
0,03
0,02
0,04
1837
sztuk odzieży roboczej
(T-shirty, koszule flanelowe, kurtki ocieplane i przeciwdeszczowe)
189 par butów roboczych
Wskaźnik TF - odnosi się do częstotliwości występowania wypadków
Wskaźnik TG - odnosi się do stopnia ich ciężkości
Ewa Sobolewska,
od listopada 2010 - koordynator komórki BHP i p-poż
Nasza kultura w zakresie przestrzegania zasad BHP na każdym stanowisku pracy to stała praca edukacyjna i prewencyjna, która trwa nieprzerwanie od samego początku działania spółki. Aby podnosić poziom świadomości bezpieczeństwa
kontynuowano w roku 2010 program „Zero tolerancji dla wypadków przy pracy” przy udziale wszystkich pracowników,
nie wyłączając kadry menedżerskiej. Przeprowadzano projekt identyfikacji zdarzeń potencjalnie wypadkowych, poddając analizie zachowania pracowników podczas codziennego pełnienia obowiązków zawodowych.
Szkolenia dla pracowników
SZKOLENIA WEWNĘTRZNE
Liczba osób przeszkolonych w ramach szkoleń wewnętrznych
Liczba wszystkich szkoleń wewnętrznych
Ogółem liczba osób przeszkolonych
Ilość rodzajów szkoleń
2010
588
1617
liczba osób
przeszkolonych
86
1 617
138
Integracja
Pracownicy mają możliwość realizacji swoich pasji i zainteresowań.
W SNG prężnie działa drużyna piłkarska, biorąca udział w rozgrywkach Amatorskiej Ligi Piłkarskich Szóstek RedBox. Co roku ekipa
ok. 40 osób reprezentuje barwy SNG na Spartakiadzie Pracowników
Wodociągów i Kanalizacji. W 2010 roku ekipa SNG pojechała do
Puław, gdzie zajęła dobre 6. miejsce na 61 ekip. Raz w roku wszyscy
spotykają się na tradycyjnym spotkaniu integracyjnym, gdzie wręczane są dyplomy wyróżnienia, tytuł Pracownika Roku i trzy medale
„Za Zasługi dla Gdańskich Wodociągów”. W 2010 r. laureatami Medali zostali: Barbara Gołębiewska, Jarosław Miotke i Krzysztof Pelc.
Wyboru kandydatów do tytułu Pracownika Roku, jak i odznaczonych
medalami, dokonuje kapituła złożona z pracowników Spółki.
W firmie działa koło Polskiego Związku Inżynierów i Techników
Sanitarnych. Zakładowe koło jest największym kołem Gdańskiego
Oddziału PZITS i zrzesza niemal 100 pracowników SNG, będących nie
tylko inżynierami, ale zawodowo związanych z branżą.
Rokrocznie firma organizuje Dzień Otwarty dla pracowników, stwarzając możliwość zapoznania się z pracą kolegów i koleżanek z innych
działów. Często jest to jedyna okazja, by pracownicy oczyszczalni
odwiedzili ujęcia wody, a pracownicy biurowi zobaczyli, jak wygląda
praca ekip terenowych i obsługa obiektów technologicznych.
24
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
W 2010 roku Pracownikiem Roku została pani
Izabela Konera, kierownik Centrum Działań Operacyjnych.
Działania na rzecz społeczności lokalnej
Spółka wspiera szeroko pojmowaną aktywność obywatelską, a w szczególności inicjatywy społeczne mieszkańców Gdańska i Sopotu. Spółka jest mecenasem kultury, klubów sportowych oraz propagatorem działań podejmowanych na rzecz środowiska lokalnego przez liderów tych
środowisk. Od 2005 roku spółka wspiera Rugby Club Lechia i piłkarzy Lechii Gdańsk. Rokrocznie uczestniczy jako sponsor w Biegu Św. Dominika.
Wspiera znaczące wydarzenia kulturalne. W 2010 roku jednym z najważniejszych był koncert bożonarodzeniowy w bazylice oliwskiej „Magnificat”
Polskiego Chóru Kameralnego i premiera filmu Andrzeja Wajdy „Aktorzy przyjechali”. Z dużym zainteresowaniem mieszkańców i turystów spotkał
się IV Festiwal Rzeźby z Piasku, organizowany na gdańskiej plaży. Pomogliśmy wybranym fundacjom, w tym Fundacji Gdańskiej, Fundacji
Wspólnota Gdańska, Fundacji Centrum Solidarności, Fundacji Hospicyjnej, PCK.
Dla mieszkańców Gdańska i Sopotu Spółka organizuje co roku Dzień Otwarty, podczas którego udostępnia do zwiedzania wybrane obiekty oraz
przybliża swoje działania. Niewątpliwą atrakcją jest możliwość obejrzenia od środka wyposażenia specjalistycznych wozów SNG, na przykład wozu
z kamerą do prowadzenia monitoringu sieci kanałowej, czy zapoznania się z pracą laboratorium. Dzień Otwarty SNG w 2010 r. odbył się 17 grudnia.
Latem 2010 roku, zaraz po tragicznej powodzi, która dotknęła wielu mieszkańców Polski, włączyliśmy się do zbiórki pieniężnej na rzecz pracowników
innych wodociągów, którzy ucierpieli w wyniku tego kataklizmu.
[Z mądrości Natury]
25
Edukacja
ekologiczna
Krzysztof Goldfarth,
kierownik działu szkoleń
W tej dziedzinie już od kilkunastu lat współpracujemy z Wydziałem Środowiska Urzędu Miejskiego w Gdańsku i wspólnie
realizujemy program edukacyjny, zapoznający młodzież ze
szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z zagadnieniami
technologii oczyszczania ścieków. W 2010 roku oczyszczalnię
Wschód odwiedziło 45 grup szkolnych, łącznie około 900 osób.
Większość młodzieży jest bardzo zaskoczona rozmiarami samej
oczyszczalni, a co za tym idzie, skalą jej pracy. Uczą się, jak właściwie korzystać z systemu kanalizacyjnego i czego nie wrzucać
ani nie wlewać do toalety. Mają niepowtarzalną okazję na własne oczy zobaczyć, co zatrzymuje się na kratach, na początku
drogi ścieków w oczyszczalni. Są też nierzadko zdziwieni, jak
wyglądają ścieki po oczyszczeniu i że wędrują one długim na
2,5 km kolektorem ściekowym w głąb Zatoki Gdańskiej.
Dialog dla lepszej przyszłości
Spółka dostarcza wodę i odprowadza ścieki około 30.000 klientom
w Gdańsku i Sopocie. W tym rozumieniu klientem spółki jest osoba
lub instytucja posiadająca umowę ze spółką i rozliczająca się za zużytą wodę na podstawie wskazań wodomierza głównego. W ogólnej
strukturze sprzedaży 30% to spółdzielnie mieszkaniowe, a 28% to
zarządy wspólnot mieszkaniowych. Sprzedaż dla klientów indywidualnych stanowi 11% wszystkich odbiorców, a dla przemysłu 4%.
Liczba wodomierzy
dla odbiorców
indywidualnych:
26346
GDAŃSK
24 080
SOPOT
2 266
26
Współpraca ze szkołami i uczelniami:
Praktyki
studenckie
uczniowskie
2010 r.
38
5
„Wakacyjny Staż”
- program Urzędu Miejskiego w Gdańsku
16
Suma
59
>>> Z kim współpracujemy :
Zespół Szkół Inżynierii Środowiska w Gdańsku
Politechnika Gdańska
Uniwersytet Gdański
Magdalena Grusznic,
kierownik wydziału sprzedaży i windykacji
Dobre relacje z naszymi najważniejszymi klientami i odpowiedzialne podejście do naszej pracy
to filary sukcesu. Od wielu lat zapraszamy zarówno spółdzielnie mieszkaniowe, jak i wspólnoty
na spotkania informacyjne, które cieszą się sporym zainteresowaniem. 25 i 26 maja miejscem
spotkania było ujęcie wody w podgdańskim Straszynie, gdzie goście sami mogli przekonać się,
testując różne próbki wody, że ta z kranu niczym nie odbiega od wód butelkowanych. Niewątpliwą atrakcją było zwiedzanie samego ujęcia i obejrzenie, jak działa biomonitoring. Pod koniec
roku udało nam się zainaugurować funkcjonowanie ebok, czyli Elektronicznego Biura Obsługi
Klienta. Rozpoczęliśmy też niezwykle skuteczną kampanię reklamową, pokazując zalety tego
rozwiązania i podpowiadając klientom, jak prosto i wygodnie korzystać z systemu. Ebok to
stały i niczym nieograniczony dostęp do stanu rozliczeń z naszą spółką, stanu wodomierza
i możliwości zmiany danych. Każdy użytkownik ebok może także przyczynić się do oszczędności
papieru zamawiając fakturę elektroniczną.
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
Saur Neptun Gdańsk to nie tylko jedna z największych firm wodociągowych w kraju, to także coraz prężniej działająca na rynku firma,
oferująca szeroki wachlarz usług branżowych:
>
>
>
>
kompleksowa budowa przyłączy wodociągowo-kanalizacyjnych,
doradztwo techniczne i realizacja w zakresie remontów
i modernizacji infrastruktury,
prowadzenie inwestorstwa zastępczego w procesach
inwestycyjnych na podstawie zawartych umów,
usługi eksploatacyjne, związane z eksploatacją systemów
wod-kan i kanalizacji deszczowej w gminach, na terenach
wojskowych, w dużych obiektach przemysłowych,
> badania wody i ścieków, prowadzone przez akredytowane
laboratorium.
Andrzej Osiński,
dyrektor dystrybucji i rozwoju
Miniony rok z różnych względów był przełomowy. Nasza spółka, do tej pory kojarzona prawie wyłącznie z eksploatacją systemów
w Gdańsku i Sopocie, coraz lepiej dawała sobie radę na rynku usług inżynierskich i eksploatacyjnych. Wygraliśmy przetarg, ogłoszony przez spółkę AQUA-Sopot - na przebudowę i modernizację przepompowni Armii Krajowej. Ta realizacja jest dla nas ważna
nie tylko ze względu na fakt eksploatacji systemu sopockiego, ale przede wszystkim dlatego, że tym samym weszliśmy na rynek
wykonawczych usług budowlanych. Jest to dla nas ważny i przyszłościowy kierunek rozwoju.
Dysponując znakomicie przygotowaną kadrą inżynierską oferujemy usługi w zakresie doradztwa i auditu technicznego systemów wod-kan dla zakładów przemysłowych, spółdzielni mieszkaniowych i przede wszystkim dla gmin, którym szczególnie zależy
na takim zaplanowaniu działań inwestycyjnych, by w przyszłości móc ograniczyć koszty zarządzania i eksploatacji systemu.
W 2010 roku tego rodzaju projekty przeprowadziliśmy dla kilku inwestorów. W trakcie realizacji jest projekt konsultingowy
przekształceń w jednej z nieodległych gmin. Naszym priorytetem jest również odpowiedź na potrzeby gmin ościennych, stąd
długoletnia już współpraca z gminą Cedry Wielkie. Gmina poprosiła nas o pełnienie nadzoru inwestorskiego przy budowie
kanalizacji dla kilku miejscowości w jej obrębie. Byliśmy również aktywni na rynku usług związanych z czyszczeniem kanalizacji
deszczowej wykonując prace w okolicach Trójmiasta. Własne Biuro Studiów, wykonujące koncepcje i projekty techniczne, z wykorzystaniem doświadczeń eksploatatora, to także nasz atut, z którego korzystamy. Najważniejsze pozyskane zlecenia dotyczą
wykonania specjalistycznych koncepcji projektowych, a także projektów hermetyzacji oczyszczalni w Koszalinie i budowy kanalizacji deszczowej w ramach prowadzonych inwestycji przebudów dróg.
[Z mądrości Natury]
27
(Laboratorium )
Ogólna liczba analiz w 2010
150 000
w tym na potrzeby własne
113 000
i dla klientów zewnętrznych
Liczba analiz
mikrobiologicznych
44 510
37 000
Liczba analiz
fizykochemicznych
100 490
Irena Stangret,
kierownik laboratorium
Posiadamy akredytację nr AB 216 Polskiego Centrum Akredytacji, obejmującą dwa spośród trzech laboratoriów - centralne oraz laboratorium na oczyszczalni Wschód. Trzecia z naszych placówek - w laboratorium na ujęciu w Straszynie
- wykonuje codziennie badania wody powierzchniowej w siedmiu punktach w zakresie parametrów fizykochemicznych,
bakteriologicznych i hydrobiologicznych. Badania te mają na celu rutynową kontrolę surowca pobieranego ze zbiornika
straszyńskiego, a także wody trafiającej do sieci wodociągowej.
W skali Gdańska i Sopotu woda jest badana codziennie i pobierana z ponad 60 punktów. Wykonujemy badania nie
tylko na potrzeby własne, ale także na zlecenie klientów zewnętrznych. Bardzo przyszłościowym kierunkiem rozwoju
działalności usługowej jest badanie wody basenowej, wody w ośrodkach typu Welness & Spa, a także wody na terenie
kąpielisk morskich i śródlądowych. To coraz ważniejsza dziedzina, a przychód ze sprzedaży usług laboratoryjnych z roku
na rok rośnie.
28
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
Współpraca przy projektach europejskich
w Gdańsku i Sopocie
Stanisław Mikołajski,
dyrektor produkcji, odpowiedzialny za współpracę ze spółką GIWK
Rok 2010 to data, kiedy większość inwestycji realizowanych w ramach GPWŚ wkroczyła w końcową fazę. Służby Saur
Neptun Gdańsk uczestniczyły w odbiorach technicznych wybudowanej infrastruktury sieciowej oraz były zaangażowane
w prace związane z przejmowaniem do eksploatacji takich obiektów jak pompownie wody, zbiorniki, stacje uzdatniania
wody. Włączenia zmodernizowanych i nowo wybudowanych ujęć i stacji uzdatniania wody wymagały od służb eksploatacyjnych SNG znacznego nakładu prac, związanych z przeprowadzeniem niezbędnych prób technologicznych. Ta
faza była dla nas kluczowa ze względu na możliwość wszechstronnego poznania obiektów przed przejęciem do eksploatacji. Pierwszą stacją uzdatniania wody zrealizowaną w ramach GPWŚ (etap I) była oddana na początku listopada
2010 roku stacja w Pręgowie. To najstarsze gdańskie ujęcie wody dzięki tej modernizacji długo jeszcze będzie służyć
mieszkańcom Gdańska.
Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w uzdrowisku Sopot (2008-2013)
Od 2008 r. spółka AQUA-Sopot realizuje projekt unijny,
którego zakładana wartość wynosi 89 mln zł. Dotychczas
uszczelniono 13 km kanałów sanitarnych, stosując metodę bezwykopową, która pozwala na prowadzenie prac pod
ziemią bez konieczności wyłączania ruchu. Saur Neptun
Gdańsk współpracowała na bieżąco z wykonawcą robót.
Gdański projekt wodno-ściekowy
To największy w historii projekt inwestycyjny na infrastrukturze wod-kan na Pomorzu o wartości ok. 215 mln €,
realizowany przez spółkę Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna. Od początku był on realizowany przy
ścisłej współpracy ze spółką Saur Neptun Gdańsk.
W 2010 roku rozpoczęto także przebudowę stacji uzdatniania wody i modernizację ujęć wody „Bitwy pod Płowcami”
i „Brodwino”. Prace prowadzone na czynnych ujęciach wody
wymagają zawsze ścisłej koordynacji wykonawcy robót
z eksploatatorem. Nie jest to łatwe zadanie, ale dzięki dużemu doświadczeniu, wykonawca podczas realizacji tego
projektu mógł liczyć na fachowe wsparcie ekip SNG.
>>>
Projekt pn.: „Uporządkowanie gospodarki
wodno-ściekowej w Uzdrowisku Sopot”, realizowany przez AQUA-Sopot Sp. z o.o., jest obecnie
w trakcie realizacji. Po jego ukończeniu w 2013
roku nastąpi zwiększenie niezawodności dostaw
i jakości wody pitnej w Sopocie, poprawa stanu
kanalizacji sanitarnej, zwiększenie ochrony strefy
przybrzeżnej Zatoki Gdańskiej, a przede wszystkim zwiększenie atrakcyjności turystycznej Sopotu
i podkreślenie jego uzdrowiskowego charakteru.
Projekt jest współfinansowany ze środków Funduszu Spójności w ramach programu Infrastruktura
i Środowisko.
>>>
Celem Gdańskiego projektu wodno-ściekowego jest poprawa i ochrona stanu środowiska naturalnego, czystości wód i gleby, ochrony
zdrowia ludzkiego oraz dostosowanie gospodarki
wodno-ściekowej miasta Gdańska do wymagań
środowiskowych Polski i Unii Europejskiej. W wyniku inwestycji poprawi się jakość dostarczanej
wody, zwiększy się możliwość zaopatrywania
mieszkańców Gdańska z ujęć głębinowych, poprawi się także bezpieczeństwo zaopatrywania miasta
w wodę pitną.
[Z mądrości Natury]
29
Raport finansowy
Rachunek zysków i strat za lata 2009 i 2010
A. Przychody netto ze sprzedaży i zrównane z nimi, w tym:
- od jednostek powiązanych
I. Przychody netto ze sprzedaży produktów
IV. Przychody netto ze sprzedaży towarów i materiałów
B. Koszty działalności operacyjnej
I. Amortyzacja
01-31.12.10
1.01-31.12.09
205 751 761,48
183 458 590,44
116 217,84
275 683,54
205 712 039,31
183 341 524,60
39 722,17
117 065,84
196 142 706,29
175 465 343,02
2 724 793,58
2 480 904,60
II. Zużycie materiałów i energii
25 548 110,26
24 441 603,33
III. Usługi obce
24 644 661,67
19 838 144,68
IV. Podatki i opłaty
6 031 544,26
4 356 639,16
V. Wynagrodzenia
34 234 241,36
33 195 060,70
VI. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
VII. Pozostałe koszty rodzajowe, w tym:
-część należna gminom
-czynsz dzierżawny
VIII. Wartość sprzedanych towarów i materiałów
7 235 577,52
7 092 201,11
95 684 055,47
83 944 265,30
2 416,37
2 713,97
90 226 719,24
78 216 428,04
39 722,17
116 524,14
C. Zysk ze sprzedaży (A-B)
9 609 055,19
7 993 247,42
D. Pozostałe przychody operacyjne
2 331 649,73
1 986 609,22
68 180,06
49 392,97
I. Zysk ze zbycia niefinansowych aktywów trwałych
III. Inne przychody operacyjne
2 263 469,67
1 937 216,25
E. Pozostałe koszty operacyjne
1 219 929,53
1 382 959,94
III. Inne koszty operacyjne
1 219 929,53
1 382 959,94
F. Zysk z działalności operacyjnej (C+D-E)
10 720 775,39
8 596 896,70
G. Przychody finansowe
1 061 720,42
1 700 330,01
II. Odsetki
1 061 720,42
1 700 330,01
H. Koszty finansowe
35 445,56
18 049,20
I. Odsetki
24 372,00
205,21
IV. Inne
11 073,56
17 843,99
I. Zysk z działalności gospodarczej (F+G-H)
11 747 050,25
10 279 177,51
J. Wynik zdarzeń nadzwyczajnych (J.I.-J.II.)
0,00
0,00
K. Zysk brutto (I±J)
11 747 050,25
10 279 177,51
L. Podatek dochodowy
2 285 255,00
2 316 098,00
N. Zysk netto (K-L-M)
9 461 795,25
7 963 079,51
30
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
III. Bilans sporządzony na dzień 31.12.2010 r.
AKTYWA
31.12.2010
31.12.2009
15 902 984,87
15 684 437,82
I. Wartości niematerialne i prawne
510 711,63
531 073,27
3. Inne wartości niematerialne i prawne
510 711,63
531 073,27
1. Rzeczowe aktywa trwałe
10 735 484,24
10 484 040,55
Środki trwałe
10 735 484,24
10 484 040,55
A. Aktywa trwałe
a) grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego gruntu)
491 746,10
515 061,17
b) budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej
4 658 668,81
4 911 975,29
c) urządzenia techniczne i maszyny
1 697 958,92
769 874,50
d) środki transportu
3 533 556,99
3 835 100,00
e) inne środki trwałe
353 553,42
452 029,59
V. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe
4 656 789,00
4 669 324,00
1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
4 656 789,00
4 669 324,00
B. Aktywa obrotowe
67 366 011,74
59 767 840,88
I. Zapasy
1 582 574,83
1 484 590,10
1. Materiały
1 582 574,83
1 484 590,10
41 968 900,15
36 742 608,92
II. Należności krótkoterminowe
1. Należności od jednostek powiązanych
40 142,66
130 952,17
a) z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:
40 142,66
130 952,17
- do 12 miesięcy
40 142,66
130 952,17
2. Należności od pozostałych jednostek
41 928 757,49
36 611 656,75
a) z tytułu dostaw i usług, o okresie spłaty:
33 263 273,09
28 651 822,89
- do 12 miesięcy
33 263 273,09
28 651 822,89
b) z tytułu podatków, dotacji, ceł, ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz innych świadczeń
5 868 163,77
5 089 311,31
c) inne
2 775 637,15
2 761 922,95
d) dochodzone na drodze sądowej
III. Inwestycje krótkoterminowe
21 683,48
108 599,60
23 584 311,98
21 336 759,61
1. Krótkoterminowe aktywa finansowe
23 584 311,98
21 336 759,61
c) środki pieniężne i inne aktywa pieniężne
23 584 311,98
21 336 759,61
- środki pieniężne w kasie i na rachunkach
23 572 368,42
21 333 165,09
- inne środki pieniężne
IV. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
Aktywa razem
PASYWA
A. Kapitał (fundusz) własny
11 943,56
3 594,52
230 224,78
203 882,25
83 268 996,61
75 452 278,70
31.12.2010
31.12.2009
24 310 162,03
22 811 446,29
I. Kapitał (fundusz) podstawowy
7 755 100,00
7 755 100,00
IV. Kapitał (fundusz) zapasowy
6 102 866,65
6 081 664,74
V. Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny
VIII. Zysk netto
990 400,13
1 011 602,04
9 461 795,25
7 963 079,51
B. Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
58 958 834,58
52 640 832,41
I. Rezerwy na zobowiązania
25 959 033,58
26 069 165,45
2 269,00
683,00
1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
2. Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne
18 810 362,00
17 822 011,00
- długoterminowa
16 880 087,00
16 235 096,00
1 930 275,00
1 586 915,00
3. Pozostałe rezerwy
7 146 402,58
8 246 471,45
- długoterminowe
1 940 850,00
0,00
- krótkoterminowe
5 205 552,58
8 246 471,45
III. Zobowiązania krótkoterminowe
- krótkoterminowa
31 125 158,18
24 699 632,32
1. Wobec jednostek powiązanych
588 664,18
321 992,06
a) z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności:
588 664,18
321 992,06
-do 12 miesięcy
588 664,18
321 992,06
[Z mądrości Natury]
31
2. Wobec pozostałych jednostek
29 327 981,81
23 230 816,74
d) z tytułu dostaw i usług, o okresie wymagalności:
20 831 850,50
16 608 508,73
-do 12 miesięcy
20 831 850,50
16 608 508,73
g) z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i innych świadczeń
5 728 693,84
3 906 275,93
h) z tytułu wynagrodzeń
1 040 094,95
838 108,19
i) inne
1 727 342,52
1 877 923,89
3. Fundusze specjalne
1 208 512,19
1 146 823,52
IV. Rozliczenia międzyokresowe
1 874 642,82
1 872 034,64
2. Inne rozliczenia międzyokresowe
1 874 642,82
1 872 034,64
-krótkoterminowe
1 874 642,82
1 872 034,64
83 268 996,61
75 452 278,70
1.01-31.12.10
1.01-31.12.09
Pasywa razem
IV. Rachunek przepływów pieniężnych za lata 2010 i 2009
A. Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej
I. Zysk (strata) netto
9 461 795,25
7 963 079,51
II. Korekty razem
3 699 570,20
-7 429 620,31
1. Amortyzacja
2 724 793,58
2 480 904,60
2. Zyski (straty) z tytułu różnic kursowych
4. Zysk (strata) z działalności inwestycyjnej
5. Zmiana stanu rezerw
6. Zmiana stanu zapasów
7. Zmiana stanu należności
8. Zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych, z wyjątkiem pożyczek i kredytów
9. Zmiana stanu rozliczeń międzyokresowych
10. Inne korekty
348,83
-1 007,89
-57 538,14
-45 434,23
-110 131,87
-7 282 864,31
-97 984,73
-108 896,82
-5 226 291,23
-3 148 772,54
6 477 573,11
490 979,77
-11 199,35
185 471,11
0,00
0,00
13 161 365,45
533 459,20
I. Wpływy
68 180,06
56 824,88
1. Zbycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
68 180,06
56 824,88
II. Wydatki
-3 018 913,63
-853 354,43
1. Nabycie wartości niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktywów trwałych
-3 018 913,63
-853 354,43
III. Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej (I­-
2 950 733,57
-796 529,55
III. Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej (I±II)
B. Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej
C. Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej
0,00
0,00
II. Wydatki
I. Wpływy
-7 963 079,51
-6 296 609,77
2. Dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli
-7 585 974,90
-5 942 096,64
3. Inne, niż wypłaty na rzecz właścicieli, wydatki z tytułu podziału zysku
-377 104,61
-354 513,13
III. Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej (I-II)
-7 963 079,51
-6 296 609,77
D. Przepływy pieniężne netto razem (A.III±B.III±C.III)
2 247 552,37
-6 559 680,12
E. Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych, w tym
2 247 552,37
-6 559 680,12
- zmiana stanu środków pieniężnych SNG
2 225 489,15
-6 597 019,92
26 717,26
44 290,71
- zmiana stanu środków pieniężnych funduszy specjalnych
- zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu inwestorstwa zastępczego (kaucje, gwarancje)
-4 654,04
-6 950,91
F. Środki pieniężne na początek okresu
21 336 759,61
27 896 439,73
- środki pieniężne SNG
21 271 899,93
27 868 919,85
- środki pieniężne funduszy specjalnych
45 647,34
1 356,63
- środki pieniężne z tytułu inwestorstwa zastępczego (kaucje, gwarancje)
19 212,34
26 163,25
G. Środki pieniężne na koniec okresu (F±D), w tym
23 584 311,98
21 336 759,61
- środki pieniężne SNG
23 497 389,08
21 271 899,93
- o ograniczonej możliwości dysponowania:
32
86 922,90
64 859,68
środki pieniężne funduszy specjalnych
72 364,60
45 647,34
środki pieniężne z tytułu inwestorstwa zastępczego
14 558,30
19 212,34
Saur Neptun Gdańsk - Raport Roczny 2010
Saur Neptun Gdańsk S.A.
ul. Wałowa 46, 80-858 Gdańsk, tel.:+4858 301 30 91,
fax +4858 301 45 13, e-mail: [email protected], www.sng.com.pl
NIP: 583-000-67-15, REGON: 190590770,
Sąd Rejonowy Gdańsk­­-Północ w Gdańsku,
VII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego,
KRS nr 0000006553, Kapitał zakładowy: 7.755.100 zł,
Kapitał zakładowy wpłacony w całości: 7.755.100 zł
Wydrukowano na papierze Cocoon Silk (100% recycled),
który posiada certyfikaty: National Association of Paper
Merchants (NAPM), EU Ecolabel (n°FR/011/003),
FSC® certified (No. SGS-COC-003161)
Redakcja: Komórka Kontaktów SNG Grażyna Pilarczyk
Zdjęcia: archiwum SNG, K. Mystkowski, M. Kosycarz/KFP,
Fundacja Gdańska, Fundacja Wspólnota Gdańska,
A. Łopatniuk/PTOP „Salamandra”, H. Pietkiewicz,
W. Jakubowski/Fotokombinat, A. Ryś/Bieg 2012
Kreacja i realizacja: Mr. Bloom, Sopot 2011,
www.mrbloom.com.pl
Woda - Inżynieria - Prace budowlane
saur
neptun gdańsk SA
ul. Wałowa 46, 80-858 Gdańsk
tel.: +4858 301 30 91 fax: +4858 301 45 13 e-mail: [email protected]
www.sng.com.pl

Podobne dokumenty