10 stycznia 2013, godz. 18.00 - Aniołki Leakey`ego i naczelne: seks i

10 stycznia 2013, godz. 18.00 - Aniołki Leakey'ego i naczelne: seks i zmieniająca
się definicja człowieka. Wykład Marii Pawłowskiej (z cyklu Animalia)
Fundacja Gender Center we współpracy z Zespołem Badań Genderowych "Literatura i gender" Instytutu Badań
Literackich PAN serdecznie zaprasza na wykład Marii Pawłowskiej pt. „Aniołki Leakey'ego i naczelne: seks i
zmieniająca się definicja człowieka” odbywający się w ramach cyklu wykładów pt. Animalia.
Pytania o to, skąd wziął się człowiek i czym różni się on od zwierząt fascynowały ludzkość od dawna. By na nie
odpowiedzieć, Louis Leakey - naukowiec, współpracownik MI6 (wywiad brytyjski) i paleoantropolog - jako jeden z
pierwszych badał skamieniałe pozostałości wczesnych hominidów. Ale szybko zoorientował się, że kości to za
mało i by zrozumieć początki człowieka, trzeba przyjrzeć się też zachowaniom żywych zwierząt, naszych
najbliższych krewnych - naczelnych. Wybrał do tego zadania trzy młode, z pozoru zupełnie do tego
niewykwalifikowane, kobiety - Jane Goodall, Dian Fossey i Birute Galdikas. Każda, właściwie sama, wyruszyła w
inną puszczę w odległym zakątku świata. Wszystkie odkryły fascynujące szczegóły życia seksualnego,
rodzinnego i politycznego badanych zwierząt - odpowiednio szympansów, goryli i orangutanów. Wyniki ich badań po
dziś dzień szkoują, inspirują i pobudzają, pokazując jak naprawdę mało nas różni od naszych najbliższych
krewnych. Te trzy niezwykłe kobiety zmieniły historię nauki, definicję człowieczeństwa i to, jak postrzegamy swoje
miejsce w świecie zwierząt.
O projekcie Animalia:
Dotychczasowe więzi między ludźmi a zwierzętami wymagają zasadniczego przemyślenia i przeformułowania.
Konieczne wydaje się dokonanie przewartościowania dotychczasowych wyobrażeń na temat roli człowieka w
świecie zwierząt. Układ hierarchiczny powinien być zastąpiony przez układ wertykalny, pozwalający traktować
zwierzęta jako naszych partnerów.
Dialog jest kluczowym pojęciem otwierającym nowe perspektywy w sferze teoretycznej i artystycznej. Punktem wyjścia
jest dostrzeżenie i uszanowanie Inności zwierząt, co oznacza powstrzymanie się od narzucania im naszych
kulturowych wyobrażeń. Dotychczasowa kategoria „zwierzęcości” rozumiana jako sfera wspólna ludziom i
zwierzętom została tu uznana za niewystarczającą do opisu relacji ludzko-zwierzęcych. Zadaniem staje się odkrycie w
zwierzęciu tego, co jest w nim „niezwierzęce” ale także nie ludzkie. W przeszłości pierwiastek ten nazywano
boskim. Często chociażby w totemizmie zwierzęta wyobrażano sobie jako bogów, dających początek ludzkości.
W świecie współczesnym podobne wyobrażenia przestały odgrywać znaczącą rolę, jednakże pozostała
pewna intuicja: to Inne w zwierzęciu tworzy jego autonomię. Ideą, jaka przyświeca temu projektowi, jest poszanowanie
odrębności innych gatunków, czyli rezygnacja z zawłaszczania i podporządkowywania zwierząt celom wyłącznie
ludzkim. Dotychczas relacje pomiędzy człowiekiem a zwierzętami były widziane przede wszystkim przez pryzmat
opieki i wykorzystania zwierząt dla potrzeb ludzkich. Do niedawna sfera związana z emocjami była marginesem, który
- poddawany obecnie głębokiemu namysłowi - traktowany jest jak soczewka odbijająca relacje międzygatunkowe.
Wydaje się, że przestrzenią umożliwiającą spotkanie ludzi i zwierząt oprócz emocji jest sfera wyobraźni i język
nowej etyki.
„Animalia” to cykl wykładów, który ma za zadanie przedstawić w wielu aspektach i w różnych dyscyplinach
złożone stosunki między ludźmi a zwierzętami, przyczyniając się jednocześnie do przemyślenia postaw ludzi
wobec zwierząt, które do tej pory były relacjami władzy i dominacji. Ten hierarchiczny układ odpowiedzialny – nie
tylko za przemoc, ale także za różne formy alienacji człowieka – wymaga diametralnych zmian. Konieczne wydaje
się dokonanie przewartościowania dotychczasowych wyobrażeń na temat roli człowieka w świecie zwierząt.
Plakat wykładu >>