Pobierz - Raport - Portal Rynek i Sztuka

Transkrypt

www.rynekisztuka.pl | 1
Pobierz pełną wersję Raportu Rynek Sztuki 2015:
http://bit.ly/1JO5qrP
Portal Rynek i Sztuka, Buforowa 4e (p.102), 52-131 Wrocław, e-mail: [email protected], +48 (71) 715 63 10, +48 609 614 359
Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych. Zastrzega sobie prawo do redagowania i skrótów nadesłanych tekstów.
Nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam, ogłoszeń i tekstów sponsorowanych. © Wszelkie prawa zastrzeżone.
Wydawca: Media&Work Agencja Komunikacji Medialnej, e-mail: [email protected], www.media-work.pl
Redakcja:
Anna Niemczycka-Gottfried
Małgorzata Micuła
Magdalena Zięba
Magdalena Kaźmierczak
Kama Wróbel
Kama Zboralska (gościnnie)
Projekt i wykonanie:
Media&Work Agencja Komunikacji Medialnej
e-mail: [email protected]
www.media-work.pl
Szanowni Państwo,
jest mi niezmiernie miło oddać w Państwa ręce piątą edycję Raportu Rynek Sztuki
2015 przygotowanyego przez redakcję portalu Rynekisztuka.pl.
Za nami kolejny rok pełen niezwykłych, artystycznych wrażeń. W 2015 roku najdroższą sprzedaną pracą było dzieło Paula Gaugina „When Will You Marry?” z 1892 roku.
Jego wartość wyniosła 300 mln dolarów, co stanowi obecnie najwyższą kwotę jaką
zaoferowano dotychczas za dzieło sztuki. Ranking najdroższych polskich dzieł w roku
2015 wyraźnie wskazuje, iż najstabilniejszą pozycją w lokalnym obiegu sztuki cieszą
się prace z przełomu wieków. Najbardziej renomowanym nazwiskiem polskiej sztuki
pozostaje Jacek Malczewski.
Targi sztuki to współcześnie najważniejsze wydarzenia świata sztuki. Warszawskie
Targi Sztuki już od lat pełnią funkcję najbardziej prestiżowego wydarzenia skierowanego do kolekcjonerów sztuki w Polsce. Nie tylko zachęcają do inwestowania
w sztukę, ale i starają się kształtować grono przyszłych odbiorców malarstwa, rzeźby,
fotografii czy grafiki poprzez prezentację najlepszych prac artystów młodego pokolenia i tzw. klasyków współczesności.
Rok 2015 został okrzyknięty rokiem Tadeusza Kantora. Podczas obchodów Roku
Kantorowskiego, dzieła artysty wystawiane zostały na czterech kontynentach, udowadniając swój silnie uniwersalny charakter i ukazując ich twórcę jako pioniera wielu
gatunków artystycznych X X wieku. W roku 2015 zarówno Christie’s jak i Sotheby’s
dokonały transakcji jego płócien, których wartość wyniosła 164,483 tys. dolarów za
Raport Rynek Sztuki 2015
obraz „Rori” z 1957 r. oraz 21,250 tys. dolarów za „Bez tytułu” z 1965 r. Jakie inne wy-
Wydawca:
darzenia ukształtowały rynek sztuki w minionym roku? Zapraszam na długo wycze-
Media&Work Agencja Komunikacji Medialnej
kiwane podsumowanie.
Życzę Państwu przyjemnej lektury,
Anna Niemczycka-Gottfried
Wrocław 2016
Rynekisztuka.pl
Warszawskie Targi Sztuki 2015
Spis treści
Polska
Rynek sztuki w Polsce: Podsumowanie 11
Artyści roku: Polska 16
Kompas Młodej Sztuki 2015 20
Rekordy aukcyjne: Polska 26
Ranking prywatnych galerii sztuki współczesnej w Polsce 30
Fotografia kolekcjonerska w Polsce 33
Warszawskie Targi Sztuki 2015 36
Kalendarium wydarzeń: Polska 43
Tadeusz Kantor - artysta totalny 50
Świat
Rynek sztuki na Świecie: Podsumowanie 59
Najlepiej sprzedający się artyści na świecie 62
Rekordy na światowym rynku sztuki 71
Największe prywatne kolekcje sztuki na świecie 75
Top 10 najpopularniejszych Targów Sztuki na Świecie 78
Kalendarium wydarzeń: Świat 87
Społeczna odpowiedzialność biznesu wobec sztuki 93
Polska
Rynek sztuki w Polsce w 2015 roku
Rynek sztuki w Polsce:
Podsumowanie
Rok 2015 na polskim rynku sztuki obfitował w interesujące aukcje
dzieł sztuki dawnej i współczesnej, wysokie noty sprzedażowe, ciekawy program wystawienniczy oferowany przez rodzime galerie i muzea, nowe ważne odkrycia artystyczne, a także przypadki odzyskania
zaginionych dzieł sztuki.
Tadeusz Brzozowski, Fraucymer, 1959, DESA Unicum
Tekst: Małgorzata Micuła
10 | Raport Rynek Sztuki 2015
W przeciwieństwie do roku poprzedniego wśród dzieł o najwyższej
Wśród polskich domów aukcyjnych w 2015 roku swoją pozycję – po-
wartości najwięcej było tych pochodzących z przełomu wieku XIX
dobnie jak w latach poprzednich – najsilniej umacniała DESA Unicum
i XX, z Jackiem Malczewskim odgrywającym rolę triumfatora, którego
organizując ponad 40 licytacji stacjonarnych. Ten sam dom aukcyjny
„Lekcja historii” uzyskała wynik 1,65 mln złotych. Minione 12 miesię-
proponował w minionym roku najszerszą i najciekawszą ofertę skiero-
cy miało jednak dużo ważniejszy wpływ na zdynamizowanie obrotów
waną do odbiorców i kolekcjonerów sztuki dawnej, modernistycznej
dziełami trzech innych twórców, będących reprezentantami współ-
i współczesnej, wielbicieli zarówno malarstwa, rzeźby i grafiki, jak rów-
czesności. Wojciecha Fangora, którego obraz „M58” sprzedany został
nież fotografii, komiksów, biżuterii i sztuki użytkowej. To tu w końcu
za rekordową kwotę 923 tys. zł, i którego prace można było oglądać
doszło do spektakularnej licytacji pracy Wojciecha Fangora „M58”.
podczas dwóch wystaw monograficznych – w Warszawie i Wrocławiu.
Dużo mniejszym, choć zaskakującym rekordem uzyskanym na aukcji
Andrzeja Wróblewskiego - bohatera bijącej rekordy popularności eks-
5 listopada była kwota opiewająca na 75 tys. zł za oryginalną okładkę
pozycji retrospektywnej „Recto/Verso”, odbywającej się w Warszawie
komiksu Papcia Chmiela pt. „Tytus, Romek i A’Tomek księga XX - Druga
i Madrycie. Tadeusza Kantora, którego dorobek został przypomniany
wyprawa na Wyspy Nonsensu” (tusz, wymiary 37 x 27,5 cm). Jest to
podczas obchodów międzynarodowego Roku Kantorowskiego.
najwyższa kwota zapłacona w Polsce za komiks lokalnego twórcy.
Miniony rok był jednak szczególnie ważny ze względu na sukcesy indywidualnych polskich artystów oraz galerii prywatnych poza granicami kraju. Ich udział w obiegu zagranicznym ma bowiem olbrzymi
wpływ na kształt lokalnego rynku sztuki, którego sytuacja cały czas
wymaga mocnej stymulacji. W kwietniu rozpoczął się ogólnoświatowy Rok Kantora, którego misją było zapoznanie międzynarodowej
publiczności głównie z plastycznym dorobkiem mistrza, kojarzonego
za granicą przede wszystkim z działalności teatralnej. Szereg wystaw
obejmujących jego prace malarskie, rysunkowe i graficzne, w kolejnych
latach wpłyną znacząco na podwyższenie rangi plastycznej twórczości
Kantora w globalnym obiegu sztuki. Od marca do sierpnia w jednym
z najważniejszych muzeów świata - Metropolitan Museum w Nowym
Jorku trwała indywidualna wystawa Piotra Uklańskiego. Była to pierwsza ekspozycja polskiego twórcy zorganizowana w tej instytucji. Mieszkający w Stanach Zjednoczonych artysta w swojej twórczości porusza
m.in. problematykę tożsamości, często odnosząc się do polskiej sym-
Jacek Malczewski, Lekcja historii, 1916, Polswiss Art
boliki, narodowościowych klisz i lokalnej ikonosfery.
DESA Unicum była w roku 2015 najlepiej zarabiającym domem aukcyjnym w Polsce, którego dochód ze sprzedaży dzieł sztuki oferowanych
tylko podczas ośmiu najpopularniejszych aukcji (z zakresu sztuki dawnej i współczesnej) wyniósł ponad 30 mln zł. Warto przy tym wyróżnić
dwie najpopularniejsze licytacje, którymi były Aukcja Sztuki Dawnej
z 3 grudnia, zakończona wynikiem 7 295 mln zł oraz Aukcja Sztuki
Współczesnej z 8 października, której łączna suma wyniosła 5 834 mln
zł. W sektorze handlu dziełami sztuki w roku 2015, wyraźnie wzrosło
też zainteresowanie sztuką współczesną. Świadczy o tym nie tylko
większa liczba aukcji z zakresu prac młodszego pokolenia artystów,
ale przede wszystkim wysokie noty i ważne rekordy dla poszczególnych nazwisk polskich malarzy. Prócz najwyższej ceny za obraz Fan-
Piotr Uklanski, Untitled (Bez nazwy)
gora, wskazać tu należy także pobicie dwóch rekordów za prace Jerzego Nowosielskiego i Tadeusza Brzozowskiego. Padły one podczas
czerwcowej licytacji w Agra-Art z wynikiem 460 tys. zł, za „Kompozycję
abstrakcyjną” Nowosielskiego z 1969 r. oraz 275 tys. zł, za „Myto” Brzozowskiego z 1963 r.
Wilhelm Sasnal
Józef Chełmoński, Zachód na błotach, Agra-Art
Bartosz Kokosiński „Z cyklu Zwęglone obrazy” olej, płótno, 114 x 114 cm, Polswiss Art
Równie ważnym wydarzeniem była monograficzna prezentacja Aliny
odkryciami ubiegłego roku były bezsprzecznie dwie artystki – Honora-
Szapocznikow w galerii Andrea Rossen w Nowym Jorku. Ta prywatna
ta Martin związana z ASP w Gdańsku oraz Ewa Juszkiewicz mieszkająca
instytucja specjalizuje się w sprzedaży sztuki współczesnej, a wśród
i pracująca w Krakowie. Choć obie artystki debiutowały kilka lat temu,
artystów, których reprezentuje, znajdują się najważniejsze nazwi-
to w roku 2015 były jednymi z najbardziej widocznych i aktywnych w
ska światowej historii sztuki. Obok Polki są to m.in. László Moholy-
rodzimym obiegu sztuki. Pierwsza z nich jako bohaterka licznych publi-
-Nagy, Robert Motherwell, Carl Andre, Hannah Wilke, czy Yoko Ono.
kacji, wystawy monograficznej we wrocławskim BWA oraz inicjatorka
Oznacza to, że na globalnym rynku status dzieł artystki będzie coraz
projektu „Zadomowienie” w Parku Rzeźby na Bródnie. Druga poprzez
mocniejszy. Jednocześnie warto zaznaczyć, że na fali międzynarodo-
udział w ważnych wystawach grupowych jak chociażby: „Procedures
wych sukcesów nazwisko Szapocznikow – choć od lat indeksowane
for the head” w Kunsthalle Bratislava, „I love you” w Videoinsight® w
w katalogach muzealnych - jest na nowo odkrywane również na ryn-
Turynie czy „O włos” w Centrum Kultury Zamek w Poznaniu. Istotnym
ku lokalnym, gdzie z roku na rok zyskuje silniejszą pozycję.Kolejnym
wydarzeniem na ogólnopolskiej scenie artystycznej była także wielka
bezprecedensowym wydarzeniem było pojawienie się prac Andrzeja
retrospektywna wystawa „Dzikie pola” pochylająca się nad artystycz-
Wróblewskiego w madryckim Palacio de Velázquez, podczas dużej,
nym dorobkiem powojennego Wrocławia, z uwzględnieniem przede
przeglądowej prezentacji „Recto/Verso”, odbywającej się wcześniej
wszystkim działań awangardowych. Zarówno sukces obu młodych
w MSN w Warszawie. Wartym odnotowania sukcesem była również
artystek jak i ekspozycja zaprezentowana w warszawskiej Narodowej
obecność Wojciecha Bąkowskiego na dwóch nowojorskich wystawach,
Galerii Sztuki Zachęta może być dowodem, że rok 2015 wyznaczył być
z których jedna miała charakter indywidualny. Otwarte z początkiem
może nową linię w artystycznym obiegu sztuki, dzięki której w kolej-
roku ekspozycje miały miejsce w niezależnej przestrzeni wystawien-
nych latach do głosu dojdą artyści z tzw. peryferii.
niczej Audio Visual Arts oraz prywatnej galerii Bureau. Artystycznymi
Kompas Młodej Sztuki 2015
W tym roku już po raz piąty został przeprowadzony ranking Kompas
Młodej Sztuki – ranking współczesnych, młodych artystów, tworzących w różnych mediach. Ukazał się nie jak dotychczas – po dwóch
latach, lecz po roku. O zmianie zadecydowało coraz większe zainteresowanie młodą sztuką, nie tylko ze względu na stosunkowo niskie
ceny, ale również i na rosnącą grupę utalentowanych, wchodzących
na rynek artystów.
Tekst: Kama Zboralska
współinicjatorka Kompasu Sztuki
autorka cyklu książek „Sztuka inwestowania w Sztukę”
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w uznaniu przede
Kompas Młodej Sztuki, który od 2008 roku, ukazuje się na łamach
wszystkim roli edukacyjnej objęło KMS patronatem honorowym.
„Rzeczpospolitej”, w dziale „Moje pieniądze” obejmuje artystów tylko
Patronem projektu jest także Narodowe Centrum Kultury. Podstawo-
do 35. roku życia i stanowi rozwinięcie idei Kompasu Sztuki - w rankin-
wą rolą KMS, oprócz edukacji jest również aktywne działanie na rzecz
gu tym notowani są czołowi polscy twórcy obecni na rynku sztuki po
budowy profesjonalnego rynku sztuki w Polsce. Kolekcjonerzy, artyści,
1945 roku. Listę Kompasu Młodej Sztuki, podobnie jak Kompasu Sztu-
właściciele galerii i domów aukcyjnych oraz inwestorzy traktują publi-
ki, układają profesjonaliści, przedstawiciele czołowych polskich galerii
kacje KMS jako źródło cennych informacji.
sztuki współczesnej – komercyjnych oraz publicznych.
Ewa Juszkiewicz (I miejsce)
Wiktor Dyndo
Katarzyna Makieła
Łukasz Surowiec
Grzegorz Gwiazda
Norman Leto
Juszkiewicz zdobyła m.in. Grand Prix Biennale Bielska Jesień (2013),
rok później została wybrana spośród 4 300 malarzy nominowanych
przez uczelnie artystyczne z 30 krajów do albumu Kurta Beersa „100
Painters of Tomorrow” wydanej przez londyńskie wydawnictwo Thames&Hudson. Juszkiewicz inspiracje czerpie przede wszystkim ze
sztuki dawnej, szczególnie zafascynowana jest mistrzami flamandzkimi. Maluje surrealistyczne, pełne niepokoju portrety kobiece,
w których zniekształca twarze uwiecznianych osób, zmienia je na rozrośnięte huby, korpusy owadów, bukiety roślin czy też udrapowane
tkaniny. Jednocześnie stara się wiernie odtworzyć pozostałe elementy
pierwowzoru. Jej nowy cykl malarski powstał w oparciu o dzieła sztuki,
które zostały uznane za zaginione. Współpracuje z warszawską galerią lokal_30. Ceny jej prac ostatnio bardzo wzrosły - od 2,5 tys. zł za
niewielki kolaż do 65 tys. zł za pracę olejną. 25.11. 2015 roku podczas
uroczystej Gali KMS 2015 w Galerii (-1) PKOI Ewa Juszkiewicz odebrała nagrody pieniężne: 10 tys. zł przyznane przez Narodowe Centrum
Kultury oraz 10 tys. zł przyznane przez Fundację Banku Millennium
„Inspiruje nas życie”.
Boguslaw Kot, Kama Zboralska, Piotr Ceglowski, Ewa Juszkiewicz, Karolina Nowak
Marta Kawiorska
Pełne listy Kompasu Młodej Sztuki 2015 można znaleźć na stronach
internetowych „Rzeczpospolitej” - www.rp.pl oraz Kompasu Młodej
Sztuki - www.kompasmlodej.pl
W tym roku w głosowaniu wzięło udział 77 galerii, wśród nich m.in. Ga-
cji. W Kompasie Młodej Sztuki znaleźć można informację jak głosowały
leria Foksal, Galeria Bielska, Galeria Biała, Łaźnia, BWA Zielona Góra,
galerie komercyjne i publiczne, co stanowić może ważny wskaźnik dla
Galeria Bałtycka, Galeria XX1, Galeria Kronika oraz z komercyjnych:
osób zainteresowanych rynkiem sztuki. Inicjatorzy przedsięwzięcia –
Galeria Starmach, Zderzak, Piekary, lokal_30, Propaganda, Leto, Le
Kama Zboralska (autorka cyklu książek „Sztuka inwestowania w Sztu-
Guern, Jan Fejkiel Gallery, Artemis, Art Agenda Nova, Mostra.
kę”) oraz Piotr Cegłowski (kolekcjoner i autor wielu tekstów o sztuce),
sami nie głosują w rankingu.
Ranking stanowi sumę notowań właścicieli bądź szefów galerii, którzy
zgłaszali po 5 nazwisk – kierując się osiągnięciami artystów (nagroda-
Lista Kompasu Młodej Sztuki 2015 obejmuje 211 nazwisk. Pierwsze
mi, wystawami, publikacjami itp.). Twórca wymieniony jako pierwszy
miejsce zajęła Ewa Juszkiewicz (rocznik 1984), która uzyskując 58
otrzymywał 5 punktów, drugi – 4, trzeci – 3 itd. Ilość punktów zadecy-
punktów, w niespotykany dotąd sposób wyprzedziła o 24 punkty na-
dowała o ostatecznej pozycji w rankingu. Istotny jest również wskaźnik
stępnego artystę - Bartosza Kokosińskiego. Dla przypomnienia, w ze-
liczby rekomendacji, czasem taki sam przy znacznej różnicy w punkta-
szłym roku artyści ci ex aequo zajęli pierwsze miejsce. Laureatka Ewa
Fotografia kolekcjonerska w Polsce
artyści docenieni przez obieg zagraniczny
Wybór Rastra na pierwsze pierwsze w rankin-
i reprezentowani przez Fundację Galerii Fok-
gu najlepszych polskich galerii podyktowany
sal: Paweł Althamer, Anna Molska, Monika
był także aktywnością instytucji w sferze
Sosnowska, Jakub Julian Ziółkowski.
niekomercyjnej. W 2015 roku galeria wraz
Fotografia kolekcjonerska na rynku polskim radzi sobie coraz lepiej
- nieustannie rośnie liczba festiwali fotograficznych, galerii, domów
aukcyjnych i instytucji, które wprowadzając fotografię do swojej
oferty, dają twórcom możliwość promocji.
Tekst: Kama Wróbel
z ośrodkami partnerującymi po raz czwarty
Relacja artysta – galeria sztuki funkcjonuje
zorganizowała międzynarodowy pokaz Villa
na zasadzie systemu naczyń połączonych,
Raster – odbywający się tym razem w To-
Fotografia, która ma trafić do sprzedaży galeryjnej czy aukcyjnej musi
Do pełni opisu potrzeba także daty wykonania, wymiaru odbitki,
co oznacza, że sukces twórcy przekłada się
ronto, którego celem jest stworzenie nowej
spełniać konkretne wymagania, dzięki którym będzie mogła zostać
tytułu, techniki oraz numeru odbitki i ich ilości w edycji. W przypadku
w dużym stopniu na lepszą kondycję finanso-
platformy dla zinstytucjonalizowanego rynku
uznana za wartościową zarówno pod względem estetycznym, arty-
daty należy pamiętać, że jeśli moment wykonania negatywu rożni się
wą i merytoryczną galerii. O promocję swoich
sztuki. W trwającym tydzień projekcie udział
stycznym, jak i – co ważne – kolekcjonerskim. Wychodząc od oczywi-
od wykonania danej odbitki, to w opisie zdjęcia powinny znaleźć się
twórców w minionym roku najbardziej zabie-
wzięło kilkanaście młodych galerii z całego
stej sprawy, proponowana przez artystę praca musi być jego dziełem,
dwie daty – wykonania negatywu oraz pozytywu. Jeśli natomiast jeste-
gały galerie: Raster, organizując 10 wystaw
świata, prezentujących indywidualne pokazy
a więc musi zostać opisana imieniem i nazwiskiem – istnieje także
śmy w posiadaniu zdjęcia nieopisanego, okres powstania musi zostać
indywidualnych i grupowych, biorąc udział
artystów w alternatywnej przestrzeni wysta-
możliwość opisu pseudonimem artystycznym – stemplem atramen-
ustalony przez eksperta. Do prawidłowego opisu zdjęcia niezbędny
w Warsaw Gallery Weekend oraz w świato-
wienniczej. Misją przedsięwzięcia było odkry-
towym lub suchą pieczęcią (pieczęcią wtłaczaną), która zwyczajowo
jest także opis techniki, w jakiej zostało dane zdjęcie wykonane, wymiar
wych targach sztuki; Lokal_30 oraz galeria
cie potencjału lokalnych scen artystycznych
jest wykonywana na rogu odbitki. Najpopularniejszą formą jest pod-
oraz stan zachowania uwzględniający wszelkie uszkodzenia, odbar-
Leto - otwierając w ciągu roku 7 prezentacji,
oraz rozwijanie międzynarodowej wymiany
pis imieniem i nazwiskiem lub sygnaturą artysty na odwrocie pracy.
wienia i inne ważne informacje, które mają wpływ na wycenę zdjęcia.
w dalszej kolejności także Le Guern, Dawid
twórczej z nastawieniem na formy ekspery-
Nieustannie powielany jest błąd opisu zdjęć długopisem lub piórem.
No i dochodzimy do kwestii, z którą współcześni artyści mają chyba
Radziszewski i Starmach, proponując odbior-
mentalne i zaangażowane społecznie.
Należy pamiętać, że większość fotografii pochodzącej z XX wieku była
najwięcej problemu – nakład. Prawda jest taka, że nie ma możliwo-
com odpowiednio 6, 5 i 4 indywidualne po-
opisywana tuszem, atramentem lub ołówkiem kopiowym (atramento-
ści sprawdzenia czy dany twórca pilnuje ustalonego nakładu czy przy
kazy sztuki.
wym). Według współczesnych standardów opis powinien być wykona-
nadarzającej się okazji sprzedaży wykonuje następne odbitki. Ta kwe-
ny wyłącznie ołówkiem.
stia jest szczególnie ważna przy współpracy artysty z galerią, głównie
Wernisaż Evy Kotatkovej w Galerii Raster, 2011
w sferze lojalnościowej. Prawidłowy opis na-
się edycji. Galerie i instytucje, które przyjmu-
niż 5 lat. Odbitka wykonana jest przez autora
Reprint – odbitka wykonana z negatywu,
powinna być szczegółowo opisania – data
uzyskać czytając dokument „Zasady wyko-
kładu powinien zawierać: całkowitą ilość
ją do sprzedaży fotografię, potrzebują także
lub pod jego ścisłym nadzorem. Aktualnie za
lecz nie przez autora zdjęcia w określonym
powstania negatywu, data powstania od-
nania współczesnego nakładu artystycznego
odbitek, które będą wykonane z jednego
specyficznego, szczegółowego opisu da-
vintage print uważa się fotografie, które po-
nakładzie. Reprinty powinny być opisane za-
bitki, na podstawie której wykonana została
fotografii pojedynczej oraz zestawu fotografii
negatywu – niezależnie od formatu. Nie-
nej fotografii, w którym posługiwać należy
wstały w okresie od XIX w. do końca lat 80.
równo datą powstania negatywu, powstania
reprodukcja oraz dane osoby lub firmy wyko-
w tece autorskiej” Zbigniewa Zegana.
dozwolone jest – jak niestety często u ar-
się internacjonalną terminologią i w którym
XX w. Ważną informacją jest to, że odbitki na-
odbitki oraz nazwą firmy lub nazwiskiem oso-
nującej. W kwestii kolekcjonerskiej warto pa-
tystów bywa – rozróżnienie nakładów pod
dookreślane są szczegóły zdjęcia np. czy ar-
leżące do vintage print są przeważnie dato-
by, która daną odbitkę zrobiła.
miętać jeszcze, że zwyczajowo nakład ustala-
Na zakup fotografii znajdują się chętni, co
względem formatu. Nakład to liczba prac,
tysta sam wywołał daną odbitkę. Ocenia się,
wane i sygnowane z przodu, rzadziej na
Copy Print – reprodukcja oryginału. Od-
ny jest do max. 25 sztuk, jednakże wszelkie
oznacza, że istotną rolą staje się kwestia edu-
które niezależnie od wielkości, nasycenia
że najbardziej poszukiwanymi fotografiami są
odwrocie, a także czasem zdarza się, że na
bitki wykonane z kontrnegatywu. Również
szczegóły i informacje dodatkowe można
kacji w zakresie fotografii kolekcjonerskiej -
koloru, podłoża, itp. powstały z jednego
zdjęcia typu vintage print. Oprócz szcze-
pass-par-tout i kartonie podkładowym. Do
zarówno artystów, jak i samym galerzystów
negatywu; kolejność danej odbitki w nakła-
gółowego opisu katalogowego należy też
tej grupy zdjęć nie zalicza się prac, które po-
- na co dzień nie mających zbyt dużej stycz-
dzie np. 2/15, gdzie pierwsza liczba oznacza
znać typy fotografii kolekcjonerskiej:
wstały w celu komercyjnym, tj. jako reproduk-
ności z odbitkami stricte kolekcjonerskimi.
kolejność, a druga całkowitą ilość odbitek
Unique Print – odbitka o charakterze uni-
cje do wydawnictw i prasy. Life Time Print.
w danym nakładzie I oczywiście – im mniej-
katowym brak negatywu, który umożliwiałby
Modern Print – odbitka wykonana przez
szy nakład, tym odbitka jest bardziej warto-
wykonanie następnej odbitki;
autora z oryginalnego negatywu, aczkolwiek
ściowa, a wartość samego negatywu wzrasta
Vintage Print – odbitka wykonana z nega-
w okresie późniejszym niż powstanie negaty-
proporcjonalnie do stopniowego kończenia
tywu, zaraz po jego powstaniu, nie później
wu – ok. 5 lat później.
Pobierz pełną wersję
Raportu Rynek Sztuki 2015:
Artykuł sponsorowany
„Dezajnerem nie można
zostać, dezajnerem się
po prostu jest.”
pokolenia, a ich forma powinna być ponad-
ilość miejsca do wypełnienia meblami, ide-
czasowa, by mogły wpisać się w każdą epo-
alna lokalizacja blisko cudownego jeziora,
kę i estetycznie determinować otoczenie.
a jednocześnie miejsce łatwo dostępne
Założenia współczesnego świata są zgoła
skłoniły nas do podjęcia decyzji o stworze-
inne. Mebel ma służyć krótko i generować
niu hotelu – galerii. Dlaczego galery69 i to
Galera nie galeria, a jednak galeria.
kolejny zakup. Nasz design to kontrpropo-
przez jedno „L” ? Galera – łódź wioślarzy
To świadectwo twórczego bytu kilku zaan-
zycja dla rzeczy nietrwałych. Nie generuje-
jako synonim ciężkiej pracy oraz galeria
gażowanych osób, głównie dwóch – Małgo-
my pędu za modą. Wykonane ręcznie jako
w prostym skojarzeniu. I tak powstała gale-
si i Wojtka Żółtowskich.
pojedyncze egzemplarze w manufakturze,
ria sztuki użytkowej w użytku codziennym.
Jesteśmy jedynymi autorami tego co po-
a nie masowo w fabryce.
Uzupełniliśmy kolekcję własną o malarstwo
wstało w Dorotowie, począwszy od kon-
Uczymy szacunku dla klasyki i tradycji. Me-
i rzeźbę oraz unikatową odzież i biżuterię.
cepcji po realizację w każdym detalu. Ręcz-
bel z naszej manufaktury jest wykonany ze
Spełniamy się tu jako kreatorzy i dykta-
na robota. I o to tu chodzi. I o ludzi, którzy
szlachetnych, trwałych i przede wszystkim
torzy. Tworzymy meble, wnętrza, smaki
żyją z pasją i zarażają nią innych, o sztukę
odnawialnych surowców: drewno, tkaniny
i nastroje. Zmuszamy do refleksji, karmimy
i jej byt w świadomości ludzi, o umiar i pro-
naturalne, kamień. Każdy mebel wystarczy
inspiracją. Dla tych wrażeń, smaków i zapa-
stotę jako wyznaczniki stylu. Tak powstała
na kilka pokoleń. Można go w każdej chwili
chów warto tu przyjechać. Po to by zostały
platforma spotkań dusz wrażliwych, osób,
odnowić i naprawić, a nie dorzucić do gi-
w nas, by z tych okruchów jak z puzzli uło-
które szukają wokół siebie estetyki, no-
gantycznego kopca przedmiotów światu
żyć całe piękne życie.
woczesności i kultury opartej na tradycji,
już niepotrzebnych.
które mają oczy otwarte na nowe trendy,
Unikatowość to luksus, na który sobie po-
unikających schematów i szablonów. Nie
zwalamy. Współczesny świat tak bezpar-
istnieją dla nas kryteria wieku ani płci. Ga-
donowo chce kreować nasze zachowanie,
lery69 ma być miejscem inspirującym dla
smak i potrzeby. Oprzeć się temu to luksus.
każdego. Design to nasz siódmy zmysł.
Iść własną drogą to luksus. Gdzieś po dro-
W listopadzie 2013 hotel Galery69 dołączył
To nasz sposób na wyrażenie siebie i na
dze zostaliśmy artystami i jest w nas silna
do wybitnej światowej kolekcji Design Ho-
przekaz. Rodzaj powołania. Gdzieś u źró-
potrzeba eksponowania swojej sztuki. To
tels. Witaj Świecie! Pierwszy polski hotel
deł tego powołania jest protest przeciwko
jest początek, ważny powód, dla którego
i aktualnie jeden z dwóch w bardzo presti-
masowym produktom, szablonom i jedna-
stworzyliśmy hotel Galery69 – nasz sho-
żowej społeczności. Od lat nieugięty marsz
kowości. Szukaliśmy form i proporcji spój-
wroom. Miejsce, które prezentuje nasze
w tę stronę i oto dostąpiliśmy zaszczytu
nych z naszą wrażliwością i poczuciem es-
dokonania i nas opowiada. Otwarcie wła-
wejścia na tę scenę, z której możemy po-
tetyki, funkcji, które realizują postawione
snej galerii w czasach nieprzychylnych
zdrowić szerokie grono miłośników dobrej
zadania oraz materiałów, które swoją natu-
sztuce to pomysł dość karkołomny. Skoro
sztuki i wzornictwa i być przez nich do-
ralnością i trwałością będą zgodne z naszą
nie galeria to przestrzeń do realizacji ar-
strzeżonym. Ukoronowanie naszych dzia-
filozofią. Naszym zdaniem meble wykona-
tystycznych zamiarów… może właśnie ho-
łań
ne z rzemieślniczą starannością ze szla-
tel? Możliwość urządzenia tak rozmaitych
i marketingu.
chetnych materiałów powinny przetrwać
funkcjonalnie przestrzeni, tak fantastyczna
Dorotowo 38, 11-034 Stawiguda
Galery69 to hotel nie hotel
na
polu
projektowania,
produkcji
Świat
Światowy rynek sztuki w 2015 roku
56 |Warszawskie
Raport RynekTargi
SztukiSztuki
2015 2015
Targi sztuki to współcześnie, obok dużych wystaw takich jak biennale, najważniejsze wydarzenia w globalnym świecie sztuki. Podczas
gdy biennale stają się coraz bardziej demokratyczne – przynajmniej
jeśli chodzi o status odwiedzających je odbiorców – to targi wciąż zarezerwowane są jednak przede wszystkim dla VIP-ów. Jak stwierdziła nowojorska marszand, Paula Cooper, podczas Art Basel 2014, „we
wszystkim chodzi o władzę i pieniądze”, a kupno i sprzedaż dzieł sztuki „zapewnia ludziom życie towarzyskie oraz bezpieczną inwestycję”.
Targi sztuki to istne targowiska próżności, odbywające się co roku
w największych miastach świata, przyciągają tłumy zamożnych miłośników sztuki, kolekcjonerów, marszandów i kuratorów, będąc miejscami nie do pominięcia na kulturalnej mapie człowieka nowoczesnego, o szerokich horyzontach, niepozbawionego, a jakże, znaczących
kwot na licznych kontach bankowych. Są one niezbitym dowodem
na to, że sztuka stała się w skomercjalizowanym świecie, rządzonym
przez kapitalizm, luksusowym towarem poświadczającym o statusie
ART BASEL 2015 © Art Basel
Targi Art Basel w Bazylei, odbywające się od 1970 roku, rozrastają
się od pewnego czasu, będąc świadectwem globalizacji rynku sztuki.
Od 2002 roku Art Basel ma swoją siedzibę również w Miami Beach,
a od 2013 roku – w Hong Kongu. W tym roku Art Basel w mieście na
granicy Szwajcarii, Francji i Niemiec po raz kolejny tryumfuje i jest na
pierwszym miejscu, jeśli chodzi o dyktowanie trendów rynkowych.
To również wydarzenie, na którym warto pojawić się ze względów towarzyskich – to tam spotkamy kuratorów największych muzeów i kuratorów-celebrytów takich jak Klaus Biesenbach i Hans Ulrich-Obrist,
którzy co roku zapraszają artystów performance do cyklu 14 Rooms.
To tam zobaczymy też dzieła takich gwiazd jak Andy Warhol, Jeff Koons
czy Damien Hirst.
i gustach nabywcy. Miłośnikom sztuki współczesnej oraz długoterminowych inwestycji niezbędna jest zatem orientacja w wydarzeniach,
Top 10 najpopularniejszych
Targów Sztuki na Świecie
Art Basel
które warto zaszczycić swoją obecnością. Oto dziesięć najważniejszych światowych targów, podczas których, z roku na rok, milionerzy
wydają wielkie pieniądze na wielką sztukę.
Jak podaje Olav Velthius, autor pracy poświęconej globalizacji rynków
sztuki współczesnej, dwie trzecie galerii wystawiających w Bazylei ma
swoje siedziby w USA, Niemczech, Wielkiej Brytanii i Szwajcarii. Podobnie było też, jego zdaniem, w tym roku – dominowały (65,6 proc.) galerie tych samych krajów. „The Art Newspaper” zamieściło infografikę
pokazującą podział bazylejskiego tortu: 26 % - USA, 19 % - Niemcy,
Targi sztuki to współcześnie, obok dużych wystaw takich jak biennale, najważniejsze wydarzenia w globalnym świecie sztuki. Podczas gdy
biennale stają się coraz bardziej demokratyczne – przynajmniej jeśli
chodzi o status odwiedzających je odbiorców – to targi wciąż zarezerwowane są jednak przede wszystkim dla VIP-ów. Jak stwierdziła nowojorska marszand, Paula Cooper, podczas Art Basel 2014, „we wszystkim
chodzi o władzę i pieniądze”, a kupno i sprzedaż dzieł sztuki „zapewnia
ludziom życie towarzyskie oraz bezpieczną inwestycję”.
Tekst: Magdalena Zięba
11 % - Wielka Brytania i 10 % - Szwajcaria. Ponadto, dominuje też tendencja inwestowania w dzieła będące pewnikiem: większość słonych
transakcji na targach Art Basel w 2015 roku dotyczyła artystów o ustalonej muzealnej renomie. Najdroższym dziełem ostatniej edycji był
najprawdopodobniej obraz Marka Rothko z 1955, Żółty, pomarańczowy, żółty, jasnopomarańczowy, wystawiony za 50 mln dolarów przez
nowojorskiego galerzystę Helly’ego Nahmada. W listopadzie ten sam
obraz, z kolekcji Paula Mellona sprzedano za 36.6 mln dolarów.
ART BASEL 2015 Widok na budynek główny © Art Basel
Frieze London
FIAC (Paryż)
Frieze Art Fair organizowane jest w październiku w londyńskim Re-
W Paryżu co roku od 1974, przy Grand Palais , w ogrodach Jardin des
gent’s Park przez wydawców magazynu „Frieze”, Amandę Sharp i Mat-
Tuileries i Jardin des Plantes, odbywają się targi FIAC, czyli Foire inter-
thew Slotovera. Frieze London gromadzi co roku ponad 170 galerii,
nationale d’art contemporain. Od 2003 roku dyrektorką artystyczną
a równolegle z targami odbywają się debaty, a także projekty zapra-
targów jest Jennifer Flay. FIAC co roku przyciąga ponad 70 tys. uczest-
szanych do współpracy artystów. W 2015 roku funkcję dyrektorki Frie-
ników i odwiedzających, pochodzących z 66 krajów.
ze London przejęła Victoria Siddall, zajmująca się dotychczas organizacją Frieze Masters, a współpracująca z Frieze od ponad dziesięciu
Tegoroczna, 42. edycja, była dużym sukcesem komercyjnym. Andrea
lat. W tym roku odwiedzających witała na samym wejściu instalacja
Rosen musiała uzupełniać ofertę ze względu na niezwykle szybką
Lutz Bacher – kalifornijska artystka, znana z trudnego do uchwycenia
sprzedaż. Z kolei Sharis Alexandrian z londyńskiej galerii White Cube
stylu i tajemniczej osobowości, stworzyła mroczny korytarz ze ścia-
relacjonował, że w sam dzień otwarcia zyski ze sprzedaży prac takich
nami pomalowanymi na czarno i krótkimi tekstami-przykazaniami czy
artystów jak Georg Baselitz, Theaster Gates, Mona Hatoum i Eddie
też wskazówkami dla odwiedzających ten „czyściec”, jak nazwała pra-
Peake, wyniosły niemal milion funtów. Galeria Sprüth Magers (z siedzi-
cę artystka. Wydawało się, że mroczny klimat będzie też dominował
bami w Londynie i Berlinie) zaprojektowała swoje stanowisko na wzór
wśród prezentowanych dzieł, ale nieobecność braci Chapmanów czy
domu francuskiego kolekcjonera – wystawione prace znalazły swoich
Jeffa Koonsa były w tym względzie rozczarowujące. Mimo to, można
nabywców głównie wśród zagranicznych filantropów: olejny obraz
było zaobserwować szaleństwo kupowania – Galeria Kammel Men-
George’a Condo, Large Female Portrait (2015) został sprzedany za 600
nour już pierwszego dnia wyprzedała wszystkie prace Camille Henrot
tys. dolarów. Tegorocznej edycji towarzyszyła nowa inicjatywa, sekcja
za ceny wahające się od 46 tys. dolarów do 230 tys. dolarów. Liczba
(Off)icielle, przeznaczona dla młodych galerii, które mają przed sobą
wystawiających się galerii osiągnęła liczbę 164 (z 27 krajów), a liczba
kolejne lata kreowania swojego sukcesu.
odwiedzających – 55 tys.
FIAC Paris, widok targów w Grand Palais, fot. © Yasmine Mohseni
TEFAF (Maastricht)
Paris Photo
Art Cologne
Art Brussels
TEFAF, czyli The European Fine Art Fair w niderlandzkim Maastricht są
Czterodniowe targi światowej fotografii, podobnie jak FIAC, mają swoją
Targi w Kolonii to najstarsze targi sztuki – i być może nie mają w sobie
Targi w Brukseli są być może mniej prestiżowe od tych w Kolonii, ale za
uważane za jedne z najważniejszych targów sztuki na świecie. Dzie-
siedzibę w Grand Palais i odbywają się regularnie od 1997 roku. Od
tej samej dawki szyku i elegancji, co powstające współcześnie wyda-
to charakteryzują się niezwykłą atmosferą i są interesującą alternaty-
sięciodniowe wydarzenie, organizowane od 1988 r., co roku staje się
2013 roku ma miejsce również edycja targów w Los Angeles, a od 2012
rzenia, są jednak niezwykle ważne dla rynku współczesnej sztuki. Targi
wą dla niemieckiego sąsiada. Pierwsza edycja odbyła się w 1982 roku,
miejscem, w którym spotyka się ponad 75 tys. odwiedzających, ma-
roku organizowana jest wystawa książek fotograficznych oraz przy-
powstały w 1967 roku jako Kölner Kunstmarkt z inicjatywy Heinego
aby podczas swojej 33. odsłony w 2015 roku ogłosić znaczące zmiany
jących okazję obejrzeć zbiory 275 galerii pochodzących z 20 krajów.
znawana jest nagroda za najlepszą książkę fotograficzną. Obecnie
Stünke i Rudolpha Zwirnera. Obecnie dyrektorem targów jest Daniel
strukturalne i organizacyjne: liczba galerii w kolejnym roku zostanie
Targi te to jednak nie tylko miejsce dla miłośników sztuki współczesnej.
dyrektorką targów w Paryżu jest Florence Bourgeois, która zastąpiła
Hug. Podczas sześciu dni Art Cologne odwiedza co roku 60 tys. wi-
zredukowana do 139, zaś siedziba targów przeniesiona zostanie do
W Maastricht bowiem znajdziemy ogromną rozpiętość artefaktów: od
na tym stanowisku Juliena Frydmana; w Los Angeles targami zarządza
dzów. Podczas 49. edycji, która odbyła się w zrestrukturyzowanych
postindustrialnej przestrzeni Tour & Taxis.
obrazów Cranacha, poprzez chińską porcelanę, biżuterię, dwudzie-
natomiast Christoph Wiesner.
halach budynku Koelnmesse, zaprezentowało się 209 galerii z 23 kra-
W ostatniej edycji udział wzięło 191 galerii z 33 krajów, w tym 37 no-
jów. Największym sukcesem sprzedażowym cieszyła się Galeria Kalus
wych galerii. Ponadto, w 2015 roku do trzech istniejących już sekcji (Di-
stowieczne wzornictwo, aż po prace Damiena Hirsta. Podczas targów
w minionym roku zgromadzonych zostało ponad 30 tysięcy obiektów
W tym roku w Paris Photo wzięło udział 147 galerii z 34 krajów, a także
Benden, która sprzedała sitodruk Andy’ego Warhola, Mona Lisa (Four
scovery, Prime i Solo) dodano nową, nazwaną, Rediscovery, ze sztuką
o wartości szacowanej na 5.5 mld dolarów. TEFAF to zatem idealne
27 wydawnictw fotograficznych. Niestety, ze względu na listopadowe
Times) (1979) za cenę 4.4 mln dolarów. Nagroda główna przyznawana
z lat 1917-1987. Na targi do Brukseli warto jednak wybrać się przede
miejsce na zakupy muzealne.
ataki terrorystyczne w Paryżu, targi musiały zakończyć się dwa dni
co roku, Art Cologne Prize, powędrowała w ręce Hansa Mayera, gale-
wszystkim, aby obejrzeć i kupić sztukę najnowszą, nieznaną szerszym
wcześniej. Tymczasem, nowością podczas 19. edycji była prezentacja
rzysty, który swoją galerię otworzył w 1967 roku w Krefeld, kiedy to
kręgom odbiorców, a prezentowaną przez takie galerie jak londyńskie
dużych formatów w ramach cyklu PRISMES w Salon d’Honneur. Swoją
współpracował z artystami takimi jak Victor Vasarely czy Jospeh Beuys.
Division of Labour i Copperfield Gallery czy berlińską galerię KOW.
kolekcję fotografii zaprezentowała tam również Enea Righi – wśród wystawionych prac znalazły się dzieła m.in. Cy Twombly’ego, Nan Goldin
i Hansa-Petera Feldmanna.
Targi rozwijają się wciąż ku coraz bardziej różnorodnym – w 2014 roku
ponad 50% galerii biorących w nich udział nie było galeriami specjalizującymi się w fotografii – co jest dużą zmianą w porównaniu z ilością
10% w 2010 roku. Ponadto, liczba odwiedzających w ciągu ostatnich
pięciu lat niemal się podwoiła.
TEFAF, widok ogólny
Targi Art Cologne © Koelnmesse
Art Brussels, © Art Brussels, fot. David Noels
Liste (Basel)
Artissima (Turin)
ABC Art Berlin Contemporary
Targi prezentujące głównie młodą sztukę i młode galerie w 2015 roku
Artsissima to największe targi sztuki współczesnej we Włoszech,
To najmłodsze wydarzenie w zestawieniu ma dopiero osiem lat,
obchodziły swoje dwudziestolecie. Sukces tych targów to przede
łączące w sobie prezentację sztuki z wydarzeniami artystycznymi
ale może poszczycić się już teraz bardzo dobrą renomą. Interesują-
wszystkim wyrafinowanie i postawienie na jakość ponad ilość – w tar-
o charakterze eksperymentalnym. Powstały w 1994 i do dzisiaj ich fun-
ce głównie przez eksperymentalne podejście i omijanie szerokim łu-
gach co roku bierze udział jedynie 79 galerii, a prezentowani przez nie
damentem jest połączenie perspektywy kolekcjonerów i galerzystów
kiem określenia „targi sztuki”, Art Berlin Contemporary odbywa się we
artyści często dopiero wchodzą na rynek sztuki. Podczas Liste wypro-
z tą reprezentowaną przez kuratorów (w 2015 roku udział wzięło po-
wrześniu i prezentuje nie tylko wystawy galerii, ale również projekty
mowano m.in. Wilhelma Sasnala, Elizabeth Peyton czy Jima Lambie.
nad pięćdziesięciu kuratorów oraz dyrektorów muzeów, wśród nich
kuratorskie.
Liste to satelita Art Basel, odbywa się bowiem w trakcie trwania tych
Natalia Sielewicz z warszawskiego MSN). Każdego roku przyznawane
największych targów – stąd ich sukces, zawdzięczany przecież głównie
są też nagrody dla artystów – w 2015 roku było ich aż sześć. Podczas
W ostatniej edycji innowacyjnym podejściem do prezentacji wykazała
międzynarodowej publiczności i kupcom. Liste to miejsce, gdzie pro-
ostatniej edycji prace jednej z laureatek, zdobywczyni Present Future
się berlińska galeria Societé, która zaprosiła do zaprojektowania swo-
mowane są młode talenty – zarówno artystyczne, jak i kolekcjonerskie,
Prize 2014, Rachel Rose, prezentowane były w Castello di Rivoli.
jego stanowiska artystów, Bunny Rogers i Timura Si-Qina. W rezultacie
stworzyli oni rodzaj kiosku, w którym można było nabyć katalogi, t-shi-
bo wiele młodych galerii zyskało swój prestiż właśnie dzięki udziałowi w tych targach. Podczas Liste wręczana jest nagroda, Helvetia Art
Ostatnia edycja Artissimy to 200 galerii z 31 krajów i ponad 2 tys. wy-
rty, a nawet perfumy. Nowością była też wystawa zorganizowana przez
Prize. Tym razem przyznano ją Dijanowi Kahrimanovicowi, artyście
stawionych na sprzedaż dzieł. To także projekty kuratorskie, oprowa-
Nikolę Dietrich, prezentująca trzydzieści dzieł sztuki z trzynastu pry-
mieszkającemu w Szwajcarii, a pochodzącemu z Bośni, który w swojej
dzania i debaty, m.in. sekcje Opium Den, Ypsilon St’Art Percorsi in Fie-
watnych kolekcji w Berlinie. Pojawiły się na niej prace takich artystów
sztuce często porusza problem imigracji.
ra, Art Advisory czy Con/TEXT.
jak Giovanni Anselmo, Heimo Zobering, Manfred Pernice i John Knight.
ABC w Berlinie to dobre miejsce na pierwsze zakupy – ceny nie są
wygórowane, a czasami można trafić na prawdziwe perełki. W ósmej
edycji najwyżej wyceniona (80 tys. dolarów) była wspólna rzeźba Lizzie
Fitch i Ryana Trecartina z galerii Sprüth Magers.
Targi Liste, fot. © Daniel Spehr
Artissima - Instalacja Romana Signera, Installation III
Utrecht, 1982 Courtesy Galerie Martin Janda
rynek
p o r t a l
i
sztuka
w w w.r ynek isztuk a.pl
Portal Rynek i Sztuka, Buforowa 4e (p.102), 52-131 Wrocław, e-mail: [email protected], +48 (71) 715 63 10, +48 609 614 359
Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych. Zastrzega sobie prawo do redagowania i skrótów nadesłanych tekstów.
Nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam, ogłoszeń i tekstów sponsorowanych. © Wszelkie prawa zastrzeżone.
Wydawca: Media&Work Agencja Komunikacji Medialnej, e-mail: [email protected], www.media-work.pl

Pobierz - Raport - Portal Rynek i Sztuka

Transkrypt

Podobne dokumenty