DPSIR - narzędzie identyfikacji obszarów konfliktowych w

DPSIR
Narzędzie identyfikacji
obszarów problemowych
w zbiorniku Goczałkowice
i jego zlewni
dr inż. Zofia Gręplowska,
dr inż. Antoni Bojarski
Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej
Politechnika Krakowska
Zakres prezentacji
• analiza DPSIR – interpretacja ogólna
• założenia podstawowe do analizy DPSIR w projekcie
ZiZOZap
• wykorzystane narzędzia
• efekty analizy
Panel ekspertów - Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem
Katowice, 16 stycznia 2013
2
Analiza DPSIR – interpretacja ogólna
Narzędzie dające podstawę identyfikacji problemów i doboru skutecznych
środków mających za zadanie ograniczenie lub likwidację niekorzystnych
skutków określonych procesów lub zjawisk
Identyfikacja elementów D - I pozwala odpowiedzieć na pytanie dlaczego
określone skutki negatywne wystąpiły w danym miejscu w danym momencie.
Respons – odpowiedź, czyli środki mające na celu ograniczenie negatywnych
skutków, dostosowane do wniosków z elementów D-I.
Panel ekspertów - Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem
Katowice, 16 stycznia 2013
3
Założenia podstawowe do analizy DPSIR
w projekcie ZiZOZap
Cel :
uzyskanie informacji o środowisku zbiornika i jego
zlewni, pozwalającej na identyfikację kluczowych
problemów i wskazanie zakresu koniecznych prac
badawczych
Rozpoznanie dotychczasowego stanu wiedzy na temat
zbiornika i jej interpretacja pod kątem celu projektu
ZiZOZap
_________________________________________
Cel projektu ZiZOZap:
opracowanie zintegrowanego systemu zarządzania zbiornikiem
i jego ochrony, pozwalającego na efektywną realizację jego funkcji,
zgodną z obowiązującymi obecnie zasadami polityki wodnej
Panel ekspertów - Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem
Katowice, 16 stycznia 2013
4
Założenia podstawowe do analizy DPSIR
w projekcie ZiZOZap
1. Interpretacja członów DPSIR dostosowana do
głównych zadań zbiornika:
•
•
•
zaopatrzenie w wodę Śląska,
ochrona przeciwpowodziowa,
poprawa i ochrona jakości ekologicznej akwenu
2. Możliwie wysoki poziom szczegółowości
określania członów analizy DPSIR
3. Identyfikacja członów DPSIR w oparciu o
aktualnie dostępną informację/dane
Panel ekspertów - Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem
Katowice, 16 stycznia 2013
5
Narzędzia wykorzystane w analizie DPSIR
w projekcie ZiZOZap
Narzędzia nowoczesne:
•
pozwalające na uzyskanie informacji obszernej i
charakteryzującej się odpowiednim poziomem
szczegółowości
•
stawiające określone wymagania co do zakresu i
szczegółowości (dokładności) danych
wejściowych
Panel ekspertów - Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem
Katowice, 16 stycznia 2013
6
Narzędzia wykorzystane w analizie DPSIR
w projekcie ZiZOZap
Przykład: Modelowanie dynamiki wody w zbiorniku
Narzędzie:
•
dostarczające obszernej i szczegółowej informacji
•
wymagające danych wejściowych o odpowiedniej szczegółowości
Pole średniej w pionie prędkości przepływu wody w zbiorniku Goczałkowice;
dopływ z Wisły 30 m3/s, wiatr południowo – zachodni o prędkości 3,5 m/s
Panel ekspertów - Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem
Katowice, 16 stycznia 2013
7
Narzędzia wykorzystane w analizie DPSIR
w projekcie ZiZOZap
Przykład:
Pomiar geometrii czaszy zbiornika – sondowanie z wykorzystaniem
dwuczęstotliwościowej echosondy i skaningu laserowego
Narzędzie pozwalające na uzyskanie informacji obszernej i charakteryzującej się
wysokim poziomem szczegółowości
Panel ekspertów - Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem
Katowice, 16 stycznia 2013
8
Efekty analizy DPSIR
1.
Identyfikacja istotnych problemów dla zarządzania
zbiornikiem Goczałkowice
2.
Definicja elementu R (odpowiedź) na poziomie:
a) ogólnym, obejmującym działania zmierzające do
poprawy stanu zbiornika z punktu widzenia jego
funkcji,
b) szczegółowym, obejmującym wytyczne do
merytorycznej bazy wsparcia dla systemu zarządzania
i ochrony zbiornika
Panel ekspertów - Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem
Katowice, 16 stycznia 2013
9
1. Istotne problemy …
1. Problem ilości i gwarancji poboru wody do zaopatrzenia Śląska w wodę ze zb.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Goczałkowice
Problem jakości (czystości) wody z punktu widzenia jej przydatności do celów
zaopatrzenia w wodę
Bezpieczna dla obiektów gospodarka wodna w okresie wezbrań przy istniejących
pojemnościach charakterystycznych, wydajnościach urządzeń upustowych i
wzrastających przepływach maksymalnych
Skutki powiększenia stałej rezerwy powodziowej w zbiorniku
Relacja między celami funkcjonalnymi zbiornika a celem środowiskowym wg RDW oraz
celami i wymaganiami warunkowanymi obszarem NATURA 2000
Rekreacja na zbiorniku a ochrona jego potencjału ekologicznego oraz wymogi obszaru
NATURA 2000
Proces starzenia się obiektów zbiornika i jego wpływ na realizację funkcji zbiornika
Nadzwyczajne zagrożenia zbiornika
Monitoring operacyjny w obszarze zlewni i zbiornika dla budowy prognoz
Zbiornik źródłem konfliktów społecznych
Relacja koszty – korzyści
Panel ekspertów - Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem
Katowice, 16 stycznia 2013
10
2. Odpowiedź (wytyczne)
Wytyczne do merytorycznej bazy wsparcia dla systemu
zarządzania i ochrony zbiornika Goczałkowice
• wytyczne do modelowania hydrodynamicznego, jakościowego i
hydrogeologicznego
• wytyczne do monitoringu zgodnego z wymaganiami wykorzystywanych
narzędzi
• wytyczne do weryfikacji wartości przepływu nienaruszalnego i
dozwolonego
• wytyczne do systemu narzędziowego i informacyjnego
• wytyczne do analizy koszty - korzyści
:
Panel ekspertów - Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem
Katowice, 16 stycznia 2013
11
Efekt dodatkowy
Analiza DPSIR płaszczyzną porozumienia wielu branż
biorących udział w realizacji projektu ZiZOZap
Panel ekspertów - Partnerstwo we wdrażaniu innowacyjnych metod zarządzania środowiskiem
Katowice, 16 stycznia 2013
12
www.zizozap.pl
Dziękuję za uwagę
dr inż. Zofia Gręplowska,
dr inż. Antoni Bojarski
Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej
Politechnika Krakowska
e-mail: [email protected]
[email protected]