Projekt z dnia 7 czerwca 2011 r - Izba Gospodarcza Komunikacji

Projekt z dnia 13 czerwca 2011 r.
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA FINANSÓW1)
z dnia .............. 2011 r.
w sprawie sposobu określenia wysokości rozsądnego zysku przysługującego
operatorowi publicznego transportu zbiorowego
Na podstawie art. 52 ust. 4 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie
zbiorowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13) zarządza się, co następuje:
§ 1. Rozporządzenie określa sposób określenia wysokości rozsądnego zysku, przysługującego
operatorowi publicznego transportu zbiorowego z tytułu kosztów, poniesionych w związku ze
świadczeniem usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.
§ 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
1) operatorze – oznacza to operatora publicznego transportu zbiorowego, w rozumieniu art. 4
ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym, z
wyłączeniem operatora publicznego transportu zbiorowego:
a) wybranego w trybie ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane
lub usługi (Dz. U. Nr 19, poz. 101, z późn. zm.2)),
b) wybranego w trybie art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym
transporcie zbiorowym, jeżeli umowa o świadczenie usług w zakresie publicznego
transportu zbiorowego przyjmie formę koncesji na usługi,
c) będącego samorządowym zakładem budżetowym;
2) usłudze publicznej – oznacza to usługę świadczoną w ramach umowy o świadczenie usług
w zakresie publicznego transportu zbiorowego;
3) kapitale zaangażowanym – oznacza to kapitał zaangażowany przez operatora do realizacji
umowy o świadczenie usługi w zakresie publicznego transportu zbiorowego, na który
składają się:
1)
2)
Minister Finansów kieruje działem administracji rządowej – finanse publiczne, na podstawie
§ 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r.
w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Finansów (Dz. U. Nr 216, poz. 1592).
Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 157, poz. 1241 i Nr
223, poz. 1778 oraz z 2010 r. Nr 106, poz. 675 i Nr 182, poz. 1228.
a) środki trwałe i wartości niematerialne i prawne użytkowane wyłącznie dla celów realizacji
usługi publicznej z zastrzeżeniem § 3, z wyłączeniem nabytych nieodpłatnie od organizatora
publicznego transportu zbiorowego lub oddanych przez organizatora publicznego transportu
zbiorowego w nieodpłatne użytkowanie,
b) zaliczki na środki trwałe i środki trwałe w budowie przeznaczone dla celów realizacji
usługi publicznej,
c) aktywa obrotowe użytkowane wyłącznie dla celów realizacji usługi publicznej
- w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152,
poz. 1223, z późn. zm.3));
4) wartości bieżącej składników kapitału zaangażowanego – oznacza to wartość początkową
aktywów, o których mowa w § 2 pkt 3, skorygowaną o wartość odpisów amortyzacyjnych i
odpisów aktualizujących.
§ 3. Jeżeli aktywa (lub jedno z nich), o których mowa w § 2 pkt 3, użytkowane są wspólnie dla celów
realizacji usługi publicznej oraz pozostałej działalności operatora, a nie jest możliwe ustalenie
wartości tych aktywów przypadających na poszczególne cele, wartość tych aktywów ustala się w
takim stosunku, w jakim pozostaje strata lub zysk osiągane z tytułu realizacji usługi publicznej w
ogólnej kwocie straty lub zysku.
§ 4. Wyliczenie kapitału zaangażowanego do realizacji usługi publicznej i określenia rozsądnego
zysku przysługującego operatorowi, może być dokonywane w ujęciu średniorocznym (przy
rozliczeniach rocznych) lub średniomiesięcznym (przy rozliczeniach miesięcznych), w zależności od
zawartej z organizatorem publicznego transportu zbiorowego umowy o świadczenie usługi w
zakresie publicznego transportu zbiorowego.
§ 5. 1. Rozsądny zysk dla operatora określa się, jako iloczyn skorygowanej wartości kapitału
zaangażowanego i stopy zwrotu ze skorygowanej wartości kapitału zaangażowanego.
2. Skorygowaną wartość kapitału zaangażowanego, służącego do realizacji usługi publicznej,
stanowi wartość bieżąca składników kapitału zaangażowanego pomniejszona o wartości
niespłaconych zobowiązań finansowych związanych z zakupem danego składnika kapitału
zaangażowanego – jeżeli składniki kapitału zaangażowanego w celu realizacji usługi publicznej
zostały zakupione z wykorzystaniem finansowania dłużnego.
3. Stopa zwrotu ze skorygowanej wartości kapitału zaangażowanego do realizacji usługi publicznej
przez operatora wynosi nie więcej niż:
1) w transporcie kolejowym, innym szynowym, linowym, linowo-terenowym, morskim oraz
w żegludze śródlądowej – 6%;
3)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 157,
poz. 1241 i Nr 165, poz. 1316 oraz z 2010 r. Nr 47, poz. 278.
2) w transporcie drogowym, w rozumieniu ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie
drogowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 125, poz. 874, z późn. zm.4)) – 8%.
4. Stopa zwrotu ze skorygowanej wartości kapitału zaangażowanego, o której mowa w ust. 1, może
być powiększona o wskaźnik prognozowanego poziomu inflacji, określonej w ustawie budżetowej
przyjętej przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej na dany rok.
§ 6. Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
MINISTER FINANSÓW
W porozumieniu:
MINISTER INFRASTRUKTURY
4)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2007 r. Nr 176,
poz. 1238 i Nr 192, poz. 1381, z 2008 r. Nr 218, poz. 1391, Nr 227, poz. 1505 i Nr 234, poz.
1574, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 31, poz. 206, Nr 86, poz. 720 i Nr 98, poz. 817, z 2010 r.
Nr 43, poz. 246, Nr 164, poz. 1107, Nr 225, poz. 1466, Nr 247, poz. 1652 i Nr 249, poz. 1656
oraz z 2011 r. Nr 5, poz. 13 i Nr 48, poz. 247.
UZASADNIENIE
1) Przyczyna i potrzeba wprowadzenia rozwiązań zawartych w niniejszym rozporządzeniu.
Podstawą prawną przedmiotowej regulacji jest delegacja ustawowa zawarta w art. 52 ust. 4
ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 5,
poz. 13), zwana dalej ustawą o publicznym transporcie zbiorowym, w myśl, której minister
właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
transportu określi, w drodze rozporządzenia, sposób określenia wysokości rozsądnego zysku,
mając na uwadze:
1) rodzaj transportu,
2) kapitał, od którego należy liczyć wysokość rozsądnego zysku,
3) konieczność zapobiegania nadmiernemu poziomowi rekompensaty.
Rozporządzenie przenosi do polskiego systemu prawnego pojęcie „rozsądnego zysku”, jakim
posługuje się Załącznik do rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady
z dnia 23 października 2007 r., dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego
transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr
1107/70 (Dz. Urz. UE L 315 z 3.12.2007 r., str. 1; dalej: rozporządzenie nr 1370/2007).
Jednocześnie należy wskazać, że rozporządzenie nr 1370/2007 nie wskazuje zasad określenia
wysokości rozsądnego zysku. Zatem istnieje potrzeba doprecyzowania i uszczegółowienia
powyższego zagadnienia poprzez regulacje krajowe.
2) Istota rozporządzenia.
Istotą rozporządzenia jest szczegółowe określenie sposobu ustalania wysokości rozsądnego zysku
przez operatora publicznego transportu zbiorowego.
Rozporządzenie stosuje się do operatora publicznego transportu zbiorowego, o którym mowa w
art. 4 ust. 1 pkt 8 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, z wyłączeniem operatora
publicznego transportu zbiorowego:
a) wybranego w trybie ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub
usługi (Dz. U. Nr 19, poz. 101, z późn. zm.),
b) wybranego w trybie art. 22 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, jeżeli umowa
o świadczenie usług przyjmie formę koncesji na usługi,
c) będącego samorządowym zakładem budżetowym.
Zgodnie z Załącznikiem do rozporządzenia nr 1370/2007 rozsądny zysk stanowi element
rekompensaty. Zgodnie natomiast z art. 50 ust. 1 pkt 2 ustawy o publicznym transporcie
zbiorowym finansowanie przewozów o charakterze użyteczności publicznej może polegać w
szczególności na przekazaniu operatorowi rekompensaty z tytułu:
a) utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do
ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym lub
b) utraconych przychodów w związku ze stosowaniem uprawnień do ulgowych
przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym ustanowionych na obszarze
właściwości danego organizatora, o ile zostały ustanowione lub
c) poniesionych kosztów w związku ze świadczeniem przez operatora usług w zakresie
publicznego transportu zbiorowego.
Operatorowi przysługuje rekompensata, jeżeli wykaże, że podstawą poniesionej straty z tytułu
realizacji usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego są utracone przychody i
poniesione koszty, o których mowa w art. 50 ust. 1 pkt 2 ustawy o publicznym transporcie
zbiorowym, proporcjonalnie do poniesionej straty (art. 52 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie
zbiorowym).
Stosownie natomiast do art. 52 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym operatorowi
przysługuje rozsądny zysk, o którym mowa w załączniku do rozporządzenia nr 1370/2007, w
ramach rekompensaty w części dotyczącej poniesionych kosztów w związku ze świadczeniem
przez operatora usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.
Stosowanie do treści art. 52 ust. 4 pkt 3 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym wysokość
rozsądnego zysku należy ustalać w taki sposób, aby zapobiegać nadmiernemu poziomowi
rekompensaty. Rozporządzenie zawiera zatem regulacje nakazujące obliczanie rozsądnego zysku
od skorygowanej wartości kapitału zaangażowanego, który stanowią wyłącznie aktywa
wymienione w rozporządzeniu, wycenione w wartościach bieżących, które nie są obciążone
żadnymi zobowiązaniami i które zostały zakupione wyłącznie z majątku operatora.
Ponadto w celu zapobiegania nadmiernemu poziomowi rekompensaty przyjmuje się, iż stopa
rozsądnego zysku dla przedsięwzięć transportowych wynosi nie więcej niż 6% (w transporcie
kolejowym, innym szynowym, linowym, linowo – terenowym, morskim oraz w żegludze
śródlądowej) oraz nie więcej niż 8% (w transporcie drogowym).
3) Data wejścia w życie rozporządzenia.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Rozporządzenie nie zawiera przepisów technicznych. Projekt rozporządzenia podlega
zamieszczeniu na stronach urzędowego informatora teleinformatycznego w Biuletynie Informacji
Publicznej, zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337).
Rozporządzenie objęte jest zakresem prawa Unii Europejskiej.
Rozporządzenie nie podlega notyfikacji Komisji Europejskiej, zgodnie z § 4 rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego
systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz.
597).
Ocena Skutków Regulacji
1. Podmioty, na które oddziałuje regulacja
Rozporządzenia oddziałuje na:
1) jednostki samorządu terytorialnego i ich związki,
2) ministra właściwego do spraw transportu,
3) przedsiębiorców uprawnionych do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie
przewozu osób, którzy zawarli z organizatorem publicznego transportu zbiorowego umowę o
świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, na linii komunikacyjnej
określonej w umowie.
2. Konsultacje społeczne
W celu zebrania opinii środowisk zainteresowanych kształtem regulacji prawnych zawartych w
rozporządzeniu przeprowadzono konsultacje z następującymi podmiotami:
1) Związek Województw RP,
2) Instytut Transportu Samochodowego,
3) Polska Izba Gospodarcza Transportu Samochodowego i Spedycji,
4) Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji RP,
5) Koleje Mazowieckie – KM Sp. z o. o.,
6) PKP Intercity S.A.,
7) PKP Przewozy Regionalne Sp. z o. o.,
8) Ogólnopolski Związek Pracodawców Transportu Samochodowego,
9) Główny Inspektor Transportu Drogowego,
10) Izba Gospodarcza Transportu Lądowego.
Rozporządzenie
podlega
rozpatrzeniu
przez
Komisję
Wspólną
Rządu
i
Samorządu
Terytorialnego.
Ponadto projekt rozporządzenia podlega publikacji w Biuletynie Informacji Publicznej
Ministerstwa Finansów w celu umożliwienia wypowiedzenia się wszystkim zainteresowanym.
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa
i budżety jednostek samorządu terytorialnego
Rozporządzenie nie pociąga skutków finansowych, gdyż stanowi ono wykonanie dyspozycji
zawartej w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym poprzez szczegółowe uregulowanie
zasad ustalania rekompensaty w odniesieniu do poniesionych kosztów w związku ze
świadczeniem przez operatora usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.
Jednocześnie należy wskazać, iż w odniesieniu do budżetu jednostek samorządu terytorialnego
wejście w życie rozporządzenia może przyczynić się do zmniejszenia obecnie ponoszonych
kosztów z ww. tytułu.
Rozporządzenie zakłada kontynuację istniejących rozwiązań prawnych w sferze finansowania
transportu pasażerów. Należy bowiem wskazać, że obecnie zawierane są z operatorami umowy o
świadczenie usług publicznych w zakresie publicznego transportu zbiorowego, które przewidują
wynagrodzenia za świadczone usługi o charakterze użyteczności publicznej.
Rozwiązania przyjęte w rozporządzeniu są korzystne z punktu widzenia skutków finansowych
ponieważ, określając zasady ustalania wysokości rozsądnego zysku, wprowadzają jednolite
regulacje w odniesieniu do wszystkich operatorów realizujących publiczny transport zbiorowy.
Niemniej jednak podkreślenia wymaga fakt, iż brak jest precyzyjnych danych na temat wydatków
jednostek samorządu terytorialnego z tytułu dotacji dla przewoźników w ramach umów o
świadczenie usług publicznych.
Według danych, którymi dysponuje Ministerstwo Finansów, wykonanie wydatków powiatów
i gmin z tytułu finansowania lokalnego transportu zbiorowego wyniosło w 2009 r. 5.424.390.000
zł. Wykonanie dochodów powiatów i gmin w ramach lokalnego transportu zbiorowego w 2009 r.
osiągnęło natomiast poziom 1.981.646.000 zł.
Natomiast w ramach krajowych pasażerskich przewozów kolejowych wydatki województw w
2009 r. wyniosły 1.141.175.324,05 zł, a dochody 48.270.079,92 zł.
Ponadto jak wynika z danych za 2010 r. wykonanie wydatków jednostek samorządu
terytorialnego z tytułu finansowania lokalnego transportu zbiorowego wyniosło 5.893.605.092,02
zł a wykonanie dochodów osiągnęło kwotę 2.051.459.180,42 zł.
Natomiast w 2010 r. wykonanie wydatków jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do
krajowych pasażerskich przewozów kolejowych wyniosło 1.572.601.074,51 zł a wykonanie
dochodów stanowiło kwotę 345.081.925,74 zł.
4. Wpływ regulacji na rynek pracy
Nie przewiduje się bezpośredniego wpływu regulacji na rynek pracy.
5. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym
na funkcjonowanie przedsiębiorstw
Rozporządzenie
nie wpłynie
na
konkurencyjność
gospodarki oraz
przedsiębiorczość.
Przedmiotowa regulacja wprowadza jednolite zasady ustalania przez operatorów publicznego
transportu zbiorowego wysokości rozsądnego zysku.
6. Wpływ regulacji na sytuację i rozwój regionalny
Rozporządzenie nie wpłynie na sytuację i rozwój regionalny.
7. Wstępna ocena zgodności z prawem Unii Europejskiej
Rozporządzenie jest zgodne z przepisami rozporządzenia (WE) Nr 1370/2007 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącego usług publicznych w zakresie
kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylającego rozporządzenia Rady
(EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70, które wyznaczają zasady rekompensowania wydatków
w transporcie drogowym, kolejowym, jak również innym szynowym (art. 1 ww. rozporządzenia)
ponoszonych z tytułu wykonywania świadczenia usługi publicznej. Ponadto przepis art. 1 ust. 2
rozporządzenia nr 1370/2007 umożliwia państwom członkowskim stosowanie przepisów
rozporządzenia do publicznego pasażerskiego transportu wodnego śródlądowego oraz na
krajowych wodach terytorialnych. Rozporządzenie nr 1370/2007 nie obejmuj swoim zakresem
przedmiotowym transportu linowego i linowo – terenowego. Niemniej jednak transport linowy
praz linowo – terenowy został objęty przepisami ustawy o publicznym transporcie zbiorowym ze
względu na potencjalny udział tych rodzajów transportu w zaspokajaniu potrzeb przewozowych
lokalnych społeczności.