Pobierz PDF - Racjonalista TV

„Auto da fe” (1935) to najgłośniejsza z książek Eliasa
Canettiego (1905-1994), wybitnego austriackiego prozaika (z
pochodzenia sefardyjskiego Żyda), dramaturga i eseisty,
laureata literackiej Nagrody Nobla 1981. Bohaterem powieści
jest profesor Piotr Kien, światowej sławy sinolog, mól
książkowy i odludek. Funkcjonuje on w doskonałej harmonii we
własnym, całkowicie oderwanym od rzeczywistości świecie.
Historia Kiena, który w finale powieści płonie we
własnoręcznie wznieconym pożarze wraz ze swym legendarnym
księgozbiorem, przybiera postać metafory. Choć osadzona w
realiach Wiednia przełomu lat dwudziestych i trzydziestych
ubiegłego wieku, nosi cechy zrodzonej w rozgorączkowanym
umyśle fantasmagorii.
Canetti znakomicie pokazuje losy człowieka dla którego idee są
ważniejsze od ludzi, co jeszcze możnaby przeboleć, ale także
cżłowieka, który ceni książki tak bardzo, że wszystko inne
przy nich wydaje mu się plugawe. Ceni egzemplarze książek na
równi, lub może nawet bardziej niż ich treść. Bardziej
niż samą myśl ludzką. Swą służbę nauce traktuje jak wojskowy
dryl, i co najistotniejsze – choć nie cierpi na syndrom
złotego wieku – jest zamknięty na współczesność. Przypomina to
trochę „Na wspak” (Au rebours) Charlesa (Jorisa Karla)
Huysmansa (1848-1907), o człowieku, którego prawdziwy Londyn
rozczarował, i wolał wrócić do domu czytać o tym najbardziej
skondensowanym londyńskim Londynie wielkiej literatury.
Książka Canettiego jest przez nieco nadmierne stosowanie
strumienia świadomości, bardziej rozwlekła, ale tak to już
jest z XX-wieczną literaturą. Może płacili od strony?…:)