docnr 14 - 06.02.2004
download 
Reklamacja Transkrypt
nr 14 - 06.02.2004
Kościół Ewangelicko–Augsburski w RP – www.luteranie.pl Luteranie 6 luty 2004 przegląd luteranie.pl - nr 4 (14) LITURGIA 3. Niedziela przed Postem (Septuagesimae – 70 dni przed Wielkanocą) – 8 luty 2004 r. Hasło tygodnia: Nakłoń, Boże mój, swojego ucha i usłysz! Otwórz oczy i spójrz na nasze spustoszenia i na miasto, które jest nazwane twoim imieniem! Gdyż nie dla naszej sprawiedliwości zanosimy nasze błaganie przed twoje oblicze, lecz dla obfitego twojego miłosierdzia. (Dn 9,18) Psalm dnia: Ps 31,20-25 Pieśń dnia: „Bóg dał zbawienie" (630) Graduale: Błogosławiony niech będzie Pan, gdyż okazał mi cudowną łaskę swoją w warownym grodzie. Alleluja! (Ps 31,22) Teksty liturgiczne: Stary Testament – Jr 9,22.23: „Tak mówi Pan: Niech się nie chlubi mędrzec swoją mądrością i niech się nie chlubi mocarz swoją mocą, niech się nie chlubi bogacz swoim bogactwem! Lecz kto chce się chlubić, niech się chlubi tym, że jest rozumny i wie o mnie, iż Ja, Pan, czynię miłosierdzie, prawo i sprawiedliwość na ziemi, gdyż w nich mam upodobanie - mówi Pan.” Ewangelia – Mt 20,1-16: Kazanie – 1 Kor 9,24-27: „Albowiem Królestwo Niebios podobne jest do pewnego gospodarza, który wyszedł wczesnym rankiem najmować robotników do swej winnicy. Ugodziwszy się z robotnikami na jednego denara dziennie, wysłał ich do swojej winnicy. I wyszedłszy około godziny trzeciej ujrzał innych, stojących na rynku bezczynnie, więc rzekł do nich: Idźcie i wy do winnicy, a ja, co się należy, wam zapłacę, i oni poszli. Znowu o szóstej i o dziewiątej godzinie wyszedł i uczynił tak samo. A wyszedłszy około jedenastej znalazł jeszcze innych stojących i mówił do nich: Dlaczego tutaj bezczynnie przez cały dzień stoicie? Oni na to: Nikt nas nie najął. Mówi do nich: Idźcie i wy do winnicy. A gdy nastał wieczór, mówi pan winnicy do rządcy swego: Zwołaj robotników i daj im zapłatę, a zacznij od ostatnich aż do pierwszych. Podeszli tedy najęci o godzinie jedenastej i otrzymali po denarze. A gdy podeszli pierwsi, sądzili, że wezmą więcej. Lecz i oni otrzymali po denarze. Wziąwszy tyle szemrali przeciwko gospodarzowi, mówiąc: Ci ostatni jedną tylko godzinę pracowali, a zrównałeś ich z nami, cośmy znosili ciężar dnia i upał. A on odrzekł jednemu z nich: Przyjacielu, nie czynię ci krzywdy. Czy nie ugodziłeś się ze mną na denara? Bierz, co twoje, i idź! Chcę bowiem temu ostatniemu dać, jak i tobie. Czy nie wolno mi czynić z tym, co moje, jak chcę? Albo czy oko twoje jest zawistne dlatego, iż ja jestem dobry? Tak będą ostatni pierwszymi, a pierwsi ostatnimi.” „Czy nie wiecie, że zawodnicy na stadionie wszyscy biegną, a tylko jeden zdobywa nagrodę? Tak biegnijcie, abyście nagrodę zdobyli. A każdy zawodnik od wszystkiego się wstrzymuje, tamci wprawdzie, aby znikomy zdobyć wieniec, my zaś nieznikomy. Ja tedy tak biegnę, nie jakby na oślep, tak walczę na pięści, nie jakbym w próżnię uderzał; ale umartwiam ciało moje i ujarzmiam, bym przypadkiem, będąc zwiastunem dla innych, sam nie był odrzucony.” Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP www.luteranie.pl, 6.02.2004 -1- MINIATURY BIBLIJNE Nie bój się. Iz 43,1 Pójdę do kościoła. Uczyłem się kiedyś, Że w ciszy kościelnej nawy Najlepiej mogę wyzbyć się lęku I z niego rodzącej się, wszelkiej obawy. Ks. bp Paweł Anweiler INFORMACJE Z kraju Spotkanie noworoczne PRE W dniu 16. stycznia 2004 r. w sali synodalnej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Warszawie odbyło się tradycyjne spotkanie noworoczne Polskiej Rady Ekumenicznej. Udział w nim wzięli zwierzchnicy Kościołów członkowskich PRE, w tym ks. bp. Janusz Jagucki z Kościoła EwangelickoAugsburskiego, metropolita Sawa z Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, ks. abp. prof. Wiktor Wysoczański z Kościoła Polskokatolickiego - rektor Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej; z Kościoła Rzymskokatolickiego - prymas ks. Józef kardynał Glemp, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski ks. bp. Piotr Libera i przewodniczący Komisji Episkopatu ds. Ekumenizmu - ks. bp. Tadeusz Pikus, a także przedstawiciel związku gmin wyznaniowych żydowskich. W imieniu Prezydenta RP pozdrowienie przekazał minister Marek Unger, a ks. abp. Jeremiasz - prezes Polskiej Rady Ekumenicznej wygłosił przemówienie, w którym stwierdził: „w wielu regionach świata ciągle jest brak pokoju. Utrzymujące się akty wzajemnego terroru w Ziemi Świętej, w Iraku, zagrożenie terrorem krajów, które jeszcze nie tak dawno wydawały się tak dalekie od tego niebezpieczeństwa, powoduje, że dążenie do trwałego pokoju na świecie staje się potrzebą chwili. Mieszkańcy Planety Ziemia powinni być tego świadomi. Wszystkich nas powinna łączyć tęsknota za pokojem, szczególnie tam, gdzie zagrożenia są największe. Modlimy się również za tych, którzy pragną przywrócić pokój na Bliskim Wschodzie, a w szczególności za tych, którzy swą służbą są tam obecni. W spotkaniu wzięli również udział: ks. bp senior Jan Szarek, ks. bp płk Ryszard Borski, duchowni Kościoła EwangelickoAugsburskiego z Warszawy, pracownicy naukowi Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej oraz pracownicy Kancelarii Konsystorza i Diakonii Kościoła. (Ewa Śliwka, Michał Hucał) Trenerzy i państwo Małyszowie na Wangu Pokój potrzebny jest również w naszym kraju. W Polsce rok 2003 był, niestety, rokiem wielu napięć społecznych, eskalacji żądań i rosnących obaw licznej rzeszy polskich rodzin o swoje jutro. Ubożenie społeczeństwa, i bezrobocie to niewątpliwie najbardziej bolesne nasze problemy. Potrzebna jest pilnie jasna koncepcja ich rozwiązywania. Jednym z warunków trwałych i sprawiedliwych rozwiązań jest szczera dyskusja na ten temat tych, którzy sprawują władzę z tymi, którzy niosą ciężar przemian. (...) Istnieje pilne zapotrzebowanie na świadomych i odpowiedzialnych obywateli własnego suwerennego państwa. Kościoły chrześcijańskie w Polsce chcą uczestniczyć w tej dyskusji. Posiadają niekiedy zaskakującą wręcz mądrość, wyrosłą z wielowiekowej tradycji. Chcielibyśmy być partnerami nie tylko od święta, ale również w powszedniej żmudnej i trudnej pracy. Dlatego dotkliwie odczuwamy przypadki zapominania o uzgodnieniach lub braku czasu urzędników państwowych. (...) W imieniu Kościołów członkowskich Polskiej Rady Ekumenicznej i własnym życzę, aby rozpoczęty rok był rokiem pokoju, spełniającej się nadziei, pomyślnego rozwoju gospodarczego, wzrastającego dobrobytu, wzajemnie korzystnych i pełnych wzajemnego zrozumienia stosunków z sąsiednimi narodami”. Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP www.luteranie.pl, 6.02.2004 -2- W dniach 27 - 29 stycznia 2004 r. w Karpaczu, na skoczni narciarskiej “Orlinek” (K-85, rekord skoczni 92,5 m) odbywają się Mistrzostwa Polski w Skokach i Kombinacji Norweskiej z udziałem naszego najlepszego obecnie skoczka - Mistrza Świata - Adama Małysza. Na zaproszenie Rady Parafialnej PEA Wang odbyło się dnia 28.01.2004 r. w Domu Parafialnym spotkanie z trenerami Apoloniuszem Tajnerem i Janem Szturcem. Panu Tajnerowi towarzyszyła Małżonka. W spotkaniu tym wzięli udział także Rodzice Adama Małysza, który był akurat w drodze do Karpacza, sędzia FIS Jerzy Pilch oraz osoby zaangażowane w działalności Klubu Sportowego Wisła Ustronianka. Po zwiedzeniu zabytkowego kościoła Wang, w czasie rozmów w plebani, ks. Edwin Pech zapoznał gości z działalnością Parafii oraz sukcesami sportowymi Parafian w snowboardzie. Kurator Parafii Zbigniew Kulik, który jest Dyrektorem Muzeum Sportu i Turystyki w Karpaczu, wskazał na sportowców z Karpacza, którzy znani są szeroko w sportach zimowych. Ryszard Witke, były reprezentant miejscowej Śnieżki, zdobył mistrzostwo Polski w 1963 roku. Apoloniusz Tajner stwierdził, że w czasie tegorocznego sezonu zimowego i zaraz po pobycie na Mistrzostwach Pucharu Świata w Japonii, pierwszy raz bierze udział w spotkaniu o takim charakterze i że wpłynęło ono na niego kojąco i budująco wobec codziennego stresu. Jan Szturc nawiązał do życia Parafii Ewangelicko – Augsburskiej w Wiśle Głębcach, gdzie pełni funkcję członka Rady Parafialnej i sukcesów tamtejszej Parafii w Olimpiadzie Ewangelickiej. Prowadzący spotkanie zwrócił się do Państwa Małyszów ze słowami uznania dla wychowania Adama w dobrej relacji z Bogiem. Uwidacznia się to w tym, iż Adam Małysz nie kryje obecności Boga w jego życiu i daje o Nim dobre świadectwo. Spotkanie zakończono modlitwą o błogosławieństwo i opiekę dla zawodników, trenerów i wszystkich osób związanych z prowadzeniem zawodów sportowych. (ks. Edwin Pech) Muzycznie i ekumenicznie w Pabianicach 25. stycznia br. odbył się w ewangelickim kościele św. Piotra i Pawła w Pabianicach koncert The Gdansk Philharmonic Brass. Koncert odbył się w ramach cyklu Muzyczna Niedziela w Pabianicach, który trwa od 2002 roku z inicjatywy i pod kierownictwem artystycznym Magdaleny Hudzieczek-Cieślar. Podczas koncertów, które odbywają się w każdą ostatnią niedzielę miesiąca, kościół wypełniony jest po brzegi. Patronat medialny nad cyklem koncertowym sprawują pabianickie media i łódzkie radio. W październiku 2003 roku kolejny cykl koncertowy zainaugurował zespół Glass Duo jedyny w Polsce, grający na szklanej harfie. Podczas nabożeństwa ekumenicznego śpiewał chór parafialny pod dyrekcją Magdaleny Hudzieczek-Cieślar. (Dariusz Bruncz) Nabożeństwo ekumeniczne w łódzkim Kościele św. Mateusza 25. stycznia br. odbyło się nabożeństwo ekumeniczne w ewangelicko-augsburskim kościele św. Mateusza w Łodzi w ramach Tygodnia Modlitwy o Jedność Chrześcijan. W uznaniu za działalność kulturalną dla miasta Pabianic przyznano w roku 2003 ks. Janowi Cieślarowi i Magdalenie Hudzieczek-Cieślar tytuł „Nieprzeciętny Pabianiczanin Roku 2002” w kategorii „Twórca Kultury”. *** Uczestników nabożeństwa przywitał proboszcz Parafii św. Mateusza oraz zwierzchnik Diecezji Warszawskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego ks. bp Mieczysław J. Cieślar. Liturgię wstępną poprowadziła diakon Karina Chwastek oraz wikariusz Parafii św. Mateusza ks. Wojciech Rudkowski, a kazanie wygłosił ks. Mirosław Szachiewicz z Kościoła Chrześcijan Baptystów. Tydzień Modlitwy o Jedność Chrześcijan w regionie łódzkim został zainaugurowany w luterańskim kościele w Pabianicach. Zebranych gości przywitał ks. Jan Cieślar, który wraz z ks. Marcinem Undasem, proboszczem Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Zgierzu, poprowadził liturgię wstępną. Na nabożeństwie obecni byli duchowni z Kościołów członkowskich Polskiej Rady Ekumenicznej (PRE): ks. Adam Kleszczyński z Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego z Łodzi oraz ks. dziekan Stanisław Muchewicz z łódzkiej Parafii św. Rodziny Kościoła Polskokatolickiego. Obecni byli również wszyscy proboszczowie rzymskokatoliccy z Pabianic na czele z ks. dziekanem Ryszardem Olszewskim. Kazanie wygłosił ks. Marek Ristau z Parafii Rzymskokatolickiej NMP. Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP www.luteranie.pl, 6.02.2004 -3- W swoim kazaniu ks. Szachiewicz zwrócił uwagę na potrzebę prawdziwego pokoju, którym obdarowuje tylko Bóg w Jezusie Chrystusie. Kaznodzieja podkreślił w oparciu o błogosławieństwo Jezusa z Kazania na Górze, że chrześcijanie bez względu na wyznanie zobowiązani są do czynienia pokoju we wszelkich wymiarach życia społecznego. Witold Dynak (z Zielonoświątkowego). Wśród zaproszonych duchownych obecni byli m.in. bp M. Ludwik Jabłoński, zwierzchnik Diecezji ŁódzkoŚląskiej Starokatolickiego Kościoła Mariawitów, ks. Przemysław S. Koroza z Kościoła EwangelickoReformowanego w Łodzi, ks. dziekan Stanisław Muchewicz z Polskokatolickiej Parafii św. Rodziny w Łodzi, ks. dr Henryk Eliasz z Parafii Rzymskokatolickiej w Rudzie Pabianickiej, ks. Marcin Undas z Parafii EwangelickoAugsburskiej Opatrzności Bożej w Zgierzu oraz liczne grono rzymskokatolickich kleryków, a także ojców franciszkanów z łódzkich Łagiewnik. Kazanie wygłosił ks. Tadeusz Raszyk, proboszcz ewangelickoaugsburskiej parafii leszczyńskiej. Za podstawę kazania obrał wersy 11–13 z 19 rozdziału księgi Jeremiasza. Mówił o tym, że Bóg ma o nas przede wszystkim myśli pokoju, ale - żeby był pokój - musi być wola dwóch stron; posłużył się przykładem procesu pokojowego na Bliskim Wschodzie. Uzmysławiał słuchającym, że Bóg Pokoju najpełniej objawił się w Jezusie Chrystusie i że wspólna droga w Jego imieniu jest najlepszą drogą, którą możemy obrać. Wspomniał również o praktycznym wymiarze ekumenii, która dla mieszkańców Leszna wyznania ewangelickiego jest codziennością, ponieważ żyjąc w diasporze zawierają oni przede wszystkim małżeństwa mieszane. Podczas nabożeństwa ekumenicznego śpiewał chór Parafii św. Mateusza pod dyrekcją Adama Świderskiego. (Dariusz Bruncz) Nabożeństwo ekumeniczne w Lesznie 25 stycznia 2004 r. zostanie wpisane w księgach pamiątkowych czterech wyznań w Lesznie jako wyjątkowy dzień. Właśnie wtedy odbyło się w leszczyńskiej rzymskokatolickiej kolegiacie p.w. Św. Mikołaja (fot. obok) nabożeństwo ekumeniczne. Gospodarzem nabożeństwa był ks. dziekan Jan Majchrzak, który zaprosił do wspólnej modlitwy Parafię EwangelickoAugsburską, Polskokatolicką oraz Zbór Zielonoświątkowy. Na nabożeństwie byli obecni duchowni wszystkich zaproszonych wyznań: ks. Tadeusz Raszyk, ks. Sławomir Sikora (obaj z Parafii Ewangelickiej), ks. Tadeusz Krasiejko (z Parafii Polskokatolickiej) oraz pastor Kościoła Bardzo miłym elementem nabożeństwa było przekazanie sobie znaku pokoju. Ksiądz dziekan zaproponował nową formułę, kiedy to duchowni i wierni różnych Kościołów mieli do siebie podejść i podać sobie rękę a nie jedynie ograniczać się do skinięcia głowy. Propozycja została zaakceptowana, co bardzo ogrzało atmosferę w kolegiacie. Pionierem nabożeństw ekumenicznych w Lesznie jest Parafia Ewangelicko-Augsburska, która to zorganizowała pierwsze podobne nabożeństwo rok temu, zapraszając rzymskich katolików. Niedawno zaprosiła do siebie także polskokatolików. Nabożeństwo w leszczyńskiej kolegiacie jest Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP www.luteranie.pl, 6.02.2004 -4- kontynuacją tych ekumenicznych. kontaktów (Marcin Błaszkowski) Ze świata Luteranie i prawosławni razem na rzecz pokoju „Światowa Federacja Luterańska (ŚFL) pragnie wzmocnienia więzi z prawosławnymi braćmi i siostrami na każdej płaszczyźnie” – podkreślił Sekretarz Generalny ŚFL, ks. dr. Ishmael Noko podczas swojego spotkania 28. stycznia 2004 r. z Jego Świątobliwością Bartolomeuszem I, prawosławnym Patriarchą Ekumenicznym. Wzmocnienie więzi, dodał ks. Noko, mogłoby przyczynić się do zwiększenia roli Kościołów na tych obszarach, gdzie zmagają się one z wyzwaniami współczesnego świata. ŚFL oraz Patriarchat Ekumeniczny podzieliły się podobnymi troskami i uwagami odnośnie rozwiązywania konfliktów oraz budowania pokoju, zauważył Sekretarz Generalny. Podkreślił także „poświęcenie Bortolomeusza I na rzecz ochrony Bożego stworzenia, jakie zostało nam powierzone jako dobrym gospodarzom z szacunkiem dla każdego życia i środowiska. Ks. dr Ishmael Noko przypomniał także o powołaniu Wspólnej Komisji LuterańskoPrawosławnej, której pierwsze spotkanie miało miejsce w 1981 r. Espoo (Finlandia). Patriarcha Ekumeniczny opisał dialog luterańsko-prawosławny jako "błogosławieństwo dla obu rodzin", wyraz nadziei, jak również miejsca dzielenia się wiedzą i doświadczeniem. Wezwał także delegację ŚFL do zjednoczenia sił duchowych, aby stawić czoło współczesnym przemianom na świecie. Sekretarzowi Generalnemu ŚFL towarzyszył współprzewodniczący Komisji Wspólnej Komisji LuterańskoPrawosławnej, ks. arcybiskup dr Greorg Kretschmar z Kościoła Ewangelicko-Luterańskiego w Rosji i Innych Krajach oraz Karin Achtelstetter, dyrektor biura komunikacji ŚFL. chrześcijańskiej, powiedział wiceprezydent ŚFL. Huovinen przewodniczył fińskiej delegacji ekumenicznej, przyjętej przez papieża Jana Pawła II z okazji Święta św. Henrika oraz Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan. Św. Henrik, pochodzący z Anglii, był pierwszym biskupem Finlandii w XII wieku oraz jest patronem Kościoła Luterańskiego w tym kraju. (Michał Hucał) ŚFL oraz papież o postępach ekumenii Wiceprezydent Światowej Federacji Luterańskiej (ŚFL), bp dr Eero Huovinen z Finlandii (na fot. obok)¸ wezwał 19 stycznia 2004 r. w Watykanie do pogłębienia porozumienia osiągniętego w 1999 r. poprzez podpisanie Wspólnej Deklaracji w sprawie Nauki o Usprawiedliwieniu pomiędzy Kościołem Rzymskokatolickim a Światową Federacją Luterańską. W słowach powitania do papieża Jana Pawła II stwierdził także, że potrzebne jest poszerzenie tego konsensusu o kolejne otwarte kwestie. Bp Huovinen przypomniał nadzieje, jakie wiązano z podpisaniem Wspólnej Deklaracji. Odniósł się tym samym do piątej rocznicy podpisania dokumentu, która będzie obchodzona w tym roku. 31 października 1999 r. w Augsburgu (Niemcy) przedstawiciele Kościoła Rzymskokatolickiego oraz Światowej Federacji Luterańskiej zatwierdzili porozumienie dotyczące podstawowych prawd wiary, związanych z nauką o usprawiedliwieniu. „Szczere pragnienie widzialnej jedności oraz wspólnej Eucharystii” wymaga dotarcia do korzeni wspólnej wiary bp dr Eero Huovinen Papież Jan Paweł II wyraził swój podziw dla postępu w relacjach pomiędzy Katolikami oraz Luteranami w ostatnich pięciu latach, odkąd została podpisana Wspólna Deklaracja. Wyraził także nadzieję, że Luteranie i Katolicy „będą powiększali w praktyce duchowość wspólnoty”. Duchowość ta – dodał – rysuje się w tych fragmentach życia kościelnego, które są już wspólnie dzielone oraz wzmacniają uczestnictwo w modlitwie oraz świadczeniu o Dobrej Nowinie. Papież Jan Paweł II uznał za „znak obietnicy” postęp na ścieżce „do pełnej oraz widzialnej jedności” pomiędzy luteranami i katolikami w Finlandii oraz Szwecji. Wcześniej, w niedzielę, 18. stycznia, Huovinen uczestniczył w uroczystościach rozpoczęcia Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan, które poprowadził Walter kardynał Kasper, sekretarz Papieskiej Rady ds. Popierania Jedności Chrześcijan. Amerykańscy luteranie zaangażowali się w debatę dotyczącą etycznych problemów zawiązanych z rozwojem nauk biologicznych oraz biotechnologii. Kościół Ewangelicko-Luterański w Ameryce (ELCA) – we współpracy ze Światową Federacją Luterańską – zorganizował w dniach 7-9. stycznia 2004 r. spotkanie pięćdziesięciu etyków luterańskich z Ameryki Północnej oraz Europy. Przedstawili swoje poglądy dotyczące problemów na styku etyki i biologii, a także próbowali określić, jakie poglądy są w tej sprawie charakterystyczne dla wszystkich luteranów. Dr Per Anderson, wykładowca oraz dziekan Concordia College, powiedział, że etycy gromadzą się co roku, aby przedyskutować razem - jako luteranie - problemy etyczne związane z Kościołem oraz społeczeństwem. Waga takich spotkań rośnie wraz z dynamiką refleksji całego Kościoła. W 2003 r. Kościół w Ameryce przyjął bowiem stanowisko dotyczące zdrowia i opieki zdrowotnej. Na spotkaniu przedstawiono bieżące dyskusje na temat m.in. transplantacji, genetyki oraz seksualności człowieka, która stanie się przedmiotem szczególnej debaty ELCA w latach 2005-2007. Na stronie internetowej ELCA http://www.elca.org/jle/ dostępny jest biuletyn poświęcony etyce luterańskiej, a także informacje z bieżącej aktywności środowisk kościelnych w tej dziedzinie. Spotkanie etyków luterańskich poprzedza zjazd Towarzystwa Etyki Chrześcijańskiej. (Michał Hucał) (Michał Hucał) Luteranie o bioetyce w USA Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP www.luteranie.pl, 6.02.2004 -5- Jubileusz 5-lecia amerykańskiej Formuły Zgody Ewangelicko-Luterański Kościół w Ameryce (ELCA) obchodzi 5. jubileusz przyjęcia Formuły Zgody, porozumienia z Kościołem Prezbiteriańskim, Kościołem Reformowanym w Ameryce oraz Zjednoczonym Kościołem Chrystusa. Formuła nie oznacza połączenia tych Kościołów, ale pozwala na współpracę lokalną i międzynarodową. Umożliwia duchownym jednego Kościoła posługę w parafiach pozostałych. Ks. bp Mark S. Hanson, zwierzchnik ELCA oraz prezydent Światowej Federacji Luterańskiej, uważa, że Formuła nie była zwykłym porozumieniem międzykościelnym, ale otwarciem nowego etapu rozwoju Kościoła, szczególnie w sferze misji, wymiany duchownych oraz współpracy parafialnej. Wyjątkowym uznaniem biskupa cieszy się możliwość wspólnego występowania w sprawach pokoju i sprawiedliwości na świecie. Aby pomóc parafiom w celebrowaniu rocznicy, Kościół – we współpracy z partnerami ekumenicznymi – opracował specjalną liturgię, a także materiały do pracy parafialnej dotyczące zagadnień wspólnoty (pełna komunia, nabożeństwo, procesy decyzyjne, wspólne życie). Kościoły przyjęły porozumienie w głosowaniach poszczególnych organów kościelnych pomiędzy czerwcem 1997 a marcem 1998 r. Pełny tekst Formuły Zgody przyjęty przez Synod EwangelickoLuterańskiego Kościoła w Ameryce dostępny jest w Internecie na http://www.elca.org/ea/Relationships /index.html, podobnie jak specjalna liturgia jubileuszowa http://www.elca.org/dcm/worship/de fault.asp oraz materiały dyskusyjne http://www.elca.org/ea/Relationships /reformed/5th_anniversary_of_the_f oa.htm. (Michał Hucał) Jubileusz luteranizmu w Brazylii Ponad 10 tysięcy osób świętowało w oddalonej o 115 km od Porto Alegre miejscowości Gramado setną rocznicę istnienia EwangelickoLuterańskiego Kościoła w Brazylii (IELB). Organizatorzy przewidzieli wstępnie „jedynie” 5 tysięcy, więc nabożeństwo postanowiono przenieść do miejskiego parku, który mógł pomieścić uczestników, 600osobowy chór z 78 parafii. Podczas uroczystego nabożeństwo kazanie wygłosił zwierzchnik IELB ks. Biskup Carlos Walter Winterle, które przed nabożeństwem odebrał tytuł doktora honoris causa kalifornijskiego Uniwersytetu Irvine. W jubileuszowych uroczystościach uczestniczyli przedstawiciele władz państwowych. Luteranizm przywędrował do Brazylii dzięki niemieckiej emigracji w XIX wieku, jednakże dziś wielu Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP www.luteranie.pl, 6.02.2004 -6- luteranów jest rdzennymi Brazylijczykami. Większość luteranów żyła kiedyś w stanie Rio Grande do Sul, a dziś diaspora luterańska rozsiana jest po całym kraju w prawie 2 tys. parafii, obejmujących ok. 223 tys. wiernych. Opiekę duszpasterską sprawuje 553 duchownych. (Dariusz Bruncz) Nagroda im. Paula Gerhardta Z okazji przypadającej na rok 2007 czterechsetnej rocznicy urodzin ks. Paula Gerhardta (1607-1676), najsłynniejszego obok Jana Sebastiana Bacha ewangelickiego pieśniarza religijnego, Zjednoczony Kościół Ewangelicko-Luterański Niemiec (VELKD) ufundował nagrodę imieniem Paula Gerhardta. Nagroda im. Paula Gerhardta będzie przyznawana w dwóch kategoriach: • nowe wiersze oraz pieśni religijne, uwzględniające duchową tradycję ks. Gerhardta • prace naukowe poświęcone życiu, twórczości oraz znaczeniu muzyki ks. Gerhardta w dzisiejszych czasach. Przewodniczącą jury w pierwszej kategorii jest ks. bp Margot Käßmann, która kieruje Ewangelicko-Luterańskim Kościołem Krajowym Hannoveru, natomiast przewodniczącym jury w drugiej kategorii jest ks. Walter Sparn, profesor teologii systematycznej na Fakultecie Teologii Ewangelickiej w Erlangen. Za zajęcie trzech pierwszych miejsc w pierwszej kategorii przewidziane są nagrody pieniężne w wysokości: 2 tys., 1,5 tys. oraz tysiąca euro. W drugiej kategorii główna nagroda to 4 tys. euro. Termin zgłaszania wszystkich prac konkursowych mija 15. września 2006 roku. ks. Paul Gerhardt Pieśni ks. Paula Gerhardta znane są także polskim ewangelikom. W nowym Śpiewniku Ewangelickim, używanym przez cztery Kościoły ewangelickie w Polsce i Republice Czeskiej można odnaleźć wiele pieśni Gerhardta. (Dariusz Bruncz) WYWIAD Tolerancja wyznaniowa to szansa dla Śmigla Jest Pan burmistrzem Śmigla dopiero od roku, a dość często można dowiedzieć się z lokalnych mediów o Pana planach rozwoju gminy, w których niemało miejsca ma zajmować tolerancja religijna i szacunek do historii. Józef Cieśla (na fot. obok) Historii naszego miasta, jak i każdej innej, nie należy się wstydzić. Z historią nie dyskutuje się, raz było dobrze, raz było źle. W okresie, gdy wchodzimy do Unii Europejskiej należy odkłamać stereotyp, że w Polsce istnieje jedna orientacja i staramy się zapomnieć o tych, którzy działali i pracowali dla kraju przed nami. Skoro mamy być partnerami dla Unii musimy wykazać, że żyjemy tolerancji od wieków. w duchu Jakie to może mieć przełożenie na cele praktyczne? - Kilka lat temu pracowałem na targu w jednym z miast przy granicy niemieckiej. Znajdował się tam cmentarz żołnierzy radzieckich, który postanowiłem odwiedzić. To, co zastałem zgorszyło mnie. Z wielu grobów powydłubywano gwiazdy, pomniki były upstrzone obrzydliwymi napisami, część z nich nawet zanieczyszczono odchodami. Pomyślałem wtedy, że Polacy pouczają Ukraińców, co oni mają zrobić z cmentarzem we Lwowie a sami postępują niewiele lepiej. Pomyślałem też o mojej gminie i mieście Śmigiel. Postanowiłem, że postaram się, by w Śmiglu podobne rzeczy nie miały miejsca. Wkrótce zwiększy się ruch turystyczny w Polsce i w przeważającej części Niemcy przyjadą zwiedzać Wielkopolskę, która jak by nie było, przez wieki jest obszarem pogranicza dwóch narodów. Nie jest prawdą, że Polacy i Niemcy byli sobie zawsze wrogami. Żyli razem, współpracowali, zawierali ze sobą małżeństwa. Sam miałem dziadka Niemca o polskim nazwisku i babcię Polkę z nazwiskiem niemieckim. wyjeżdżać masowo w latach 30 XX w. Mieli tu synagogę i cmentarz. Niewiele się zachowało po tym wyznaniu. Na części byłego cmentarza postawiono obelisk upamiętniający ofiary egzekucji z 1939 roku, pozostała część jest zagospodarowana na inne cele. Zachowały się części macew, które chciałbym przenieść na należne im, godne miejsce i odpowiednio wyeksponować. Odtwarzanie cmentarza oczywiście nie wchodzi w grę, chodzi raczej o estetyczne zagospodarowanie i zabezpieczenie tego, co zostało. Kolejnym wielkim wyznaniem w gminie byli luteranie, zbudowali oni trzy zbory. Do czasów obecnych pozostał jeden, aktualnie jest nim kościół rzymskokatolicki pod wezwaniem Św. Stanisława Kostki. Być może wkrótce chlubą Śmigla stanie się zabytkowy cmentarz ewangelicki. Jest tam kilkadziesiąt epitafiów, kaplica pogrzebowa z zachowanymi emporami. Cmentarz otoczony jest murem i jest zadbany. Pamiątki, których wyznań można zobaczyć w gminie? - Gmina zasłynęła z pobytu arian. Otworzyli tu oni słynną szkołę, do której zjeżdżali się najlepsi profesorowie ariańscy z całej Rzeczpospolitej. Jedną z najbardziej znanych osób tej społeczności był Krzysztof Arciszewski. Po wypędzeniu arian z Polski, Śmigiel już nigdy nie odzyskał tak znaczącej pozycji. Do dzisiaj nie zachowało się po nich wiele pamiątek, w przybliżeniu tylko możemy określić miejsce ich pochówku oraz staw, w którym dokonywali chrztu. Poza arianami, od czasu uzyskania praw miejskich, czyli od ponad 500 lat, mieszkali tu Żydzi. Zaczęli Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP www.luteranie.pl, 6.02.2004 -7- burmistrz Józef Cieśla Katolicy są w tej chwili najliczniejszym wyznaniem. Posiadają farę oraz wcześniej wspomniany zbór ewangelicki. Stosunki między wyznaniem rzymskokatolickim a gminą są bardzo poprawne, to jest małe miasto i my się po prostu wszyscy znamy. Czy dziedzictwo wyznaniowe i kulturowe stało się inspiracją dla konkretnych działań? Powstało Śmigielskie Towarzystwo Kulturalne, które aktywnie działa na tym polu. Reaktywowano Bractwo Kurkowe, które odnalazło część obiektów muzealnych, rozproszonych po zamknięciu śmigielskiego muzeum w latach 50. Liczę, że krok po kroku odnajdziemy inne zabytkowe pamiątki i stworzymy warunki do wyeksponowania Śmigla jako miasta upowszechniającego tradycje tolerancji wyznaniowej czterech wyznań. Mauzoleum Bojanowskich na cmentarzu ewangelickim W Śmiglu nie stworzymy doliny krzemowej i musimy liczyć na walory, którymi dysponujemy. Poza pamiątkami kultury „okołowyznaniowej”, dysponujemy sensacją archeologiczną. Jest nią stanowisko w Bruszczewie, które jest starsze o 1000 lat od Biskupina. Z uśmiechem mówię, że Śmigiel to kolebka Słowiańszczyzny, ale jest bezspornym faktem, że Bruszczewo jest najdalej na wschód odkrytym i udokumentowanym centrum kultury unietyckiej w związku z czym poważnie myślę o zagospodarowaniu turystycznym tego waloru. Tworzymy ścieżki rowerowe, mamy też dobrze funkcjonującą kolejkę wąskotorową, która jest nie lada atrakcją naszej gminy. Jest to obiekt na tyle ciekawy, że mawiam, że Bruksela przyjedzie na kolejkę do Śmigla, mając oczywiście na myśli jej znaczenie dla promocji gminy. Wszystko to łączy się w sensowny pakiet turystyczny, który można zaproponować nawet wymagającym turystom. Z burmistrzem Józefem Cieśla rozmawiał Marcin Błaszkowski. Od ponad dwóch lat Parafia Ewangelicko-Augsburska w Lesznie zaangażowała się w popularyzację wiedzy o cmentarzu ewangelickim w Robaczynie. Corocznie bierze udział w sprzątaniu terenu obiektu. Organizatorem akcji jest mieszkaniec Starego Bojanowa p. Rafał Kałek, który oprowadza również wycieczki szkolne opowiadając o historii cmentarza, poruszając kwestie wzajemnego zrozumienia międzywyznaniowego oraz przypomina o ogromie zasług protestantów w rozwoju gminy na przestrzeni wieków. Obecnie w gminie nie ma żadnego kościoła ewangelickiego, choć w okolicach Śmigla mieszka kilku luteranów, którzy dojeżdżają do parafii w Lesznie. OKRUCHY… Z zapisków niedzielnych ks. Janowi Grossowi Zbór Twój, Panie, staje. Bądź, stój przy mnie, Ojcze, Chór Harmonia śpiewa; Chwałę Ci oddaje. Proboszcz dziś dziękuje Wszystkim za przybycie; W kazaniu wyznaje: Ewangelia ma moc Kruszyć ludzkie serca; Pan do nas przystaje. Z rodzinnego domu, Luterskiego zawsze Od wieków już wielu; Wyniosłem szacunek Dla wszystkich Kościołów, Drogi przyjacielu. Byliście symbolem Braterskiej miłości; Nadziei na lepsze. Służyć zawsze Panu To wasza dewiza; Świadectwo największe. Dziś swojej diecezji Odznaczony różą; Ten ciekawy człowiek. Zawsze jest i wszędzie, Gdzie serce Kościoła Bije o cokolwiek. W nową perspektywę Składamy życzenia. Niechaj Bóg bogaty W miłosierdzie swoje, Ma Was w swej opiece, Strzeże waszej chaty. bp Paweł Anweiler Więcej na: www.luteranie.pl Kolejne wydanie: 13.12.2003 Redakcja: Administracja Systemu Internetowego Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego www.luteranie.pl ks. Jan Gross W modlitwie dziękczynnej Dzisiaj w Mikołowie Kościół Ewangelicko-Augsburski w RP www.luteranie.pl, 6.02.2004 -8- ul. Miodowa 21, 00-246 Warszawa e-mail: [email protected]
