OTR 2/2011

OTR 2/2012 (maj)
/układ merytoryczny - wybrane artykuły /
1. Czupryna Krzysztof, Nowotny-Czupryna Olga, Nowotny Janusz
Zakład Fizjoterapii, Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej
Zakład Podstaw Fizjoterapii, Wyższa Szkoła Administracji w Bielsku-Białej
Neuropatologiczne aspekty zachowawczego leczenia skolioz – aspekty teoretyczne
Streszczenie
Bierne utrzymywanie pionowej postawy nie jest możliwe, m.in. z powodu wysokiego umiejscowienia
środka ciężkości ciała oraz małej płaszczyzny podparcia. Właściwy układ ciała jest utrzymywany
automatycznie i zmierza do wzorca, jaki jest zakodowany w ośrodkowym układzie nerwowym (o.u.n.).
W regulacji postawy szczególną rolę odgrywają krótkie mięśnie grzbietu, reagujące skurczem na ich
rozciągnięcie.
Na początku rozwoju skoliozy o.u.n. automatycznie koryguje nieprawidłowość, lecz z czasem
przyzwyczaja się do tego i traktuje ją jak coś normalnego. Każda próba przywrócenia właściwego
układu ciała jest traktowana jako błąd i o.u.n. automatycznie sprowadza układ do nieprawidłowego
wzorca. Jeśli nieprawidłowy układ ciała utrzymuje się długo, o.u.n. traktuje to jako defekt i uruchamia
mechanizmy kompensacyjne zmierzające do zrównoważenia całego ciała. Jest wyrównanie posturalne
zapewniające zrównoważenie, ale układ ciała pozostaje nieprawidłowy.
W leczeniu skolioz ważne jest spowolnienie progresji oraz zapobieganie rozwojowi nawyku
nieprawidłowej postawy, który stanowi część błędnego koła, nawet przy braku progresji. Konieczna
jest więc profilaktyka drugorzędowa, a bierna obserwacja ogranicza możliwości prewencji i jest
sprzeczna z zasadą wczesności rehabilitacji.
W leczeniu, w zależności od wielkości kąta skrzywienia, zalecana jest obserwacja, gorsetowanie i
leczenie operacyjne. Fizjoterapia traktowana jest nieraz jako leczenie niekonwencjonalne i
nieefektywne. Największym problemem jest często przełożenie uzyskanej wcześniej korekcji na
automatyczne utrzymywanie prawidłowej postawy w pozycji pionowej.
Celem pracy było przedstawienie problematyki zachowawczego leczenia skolioz w kontekście
towarzyszących skoliozom zaburzeń sterowania utrzymywaniem pionowego układu ciała.
Słowa kluczowe: skolioza, układ ciała, kompensacja, nawyk postawy, leczenie zachowawcze
2. Beata Wójcik, Mirosław Jabłoński, Edyta Gębala, Małgorzata Drelich
Porównanie efektów klasycznego usprawniania pacjentów po alloplastykach stawów
biodrowych we wczesnym okresie pooperacyjnym z dodatkowym zastosowaniem techniki
rozluźniania powięziowego.
Streszczenie
Choroba zwyrodnieniowa stawów występuje często u osób starych i zwykle prowadzi do bólowej i
czynnościowej niewydolności zajętych części układu ruchu. Gdy zmiany dotyczą stawu biodrowego
dysfunkcja chodu, trudności podczas wstawania i siadania, samoobsługi znacznie zmniejszają jakość
życia dotkniętych chorobą pacjentów. Wówczas wymiana stawu na sztuczny, czyli protezoplastyka
stanowi podstawowy skuteczny sposób postępowania leczniczego. Zabieg znosi dolegliwości bólowe,
przywraca ruchomość stawu i poprawia jakość życia pacjentów.
Okres okołooperacyjny wymaga szczególnie starannego nadzoru, początkowo związanego z gojeniem
rany, a następnie o charakterze celowanego leczniczego usprawniania. Dobór, intensywność i rozkład
ćwiczeń powinien być indywidualizowany, tak aby zapewnić możliwie wysoką ich skuteczność z
zachowaniem bezpiecznego zakresu dawkowania obciążeń, często dla zaawansowanych wiekiem
osób.
Celem pracy była ocena skuteczności zastosowanej dodatkowo metody powięziowego rozluźniania
napiętych zespołów mięśniowych chorego stawu biodrowego w oparciu o analizę zakresu ruchomości,
obecności dolegliwości bólowych oraz jakości życia, poprzez porównanie z klasycznym tokiem
usprawniania fizjoterapeutycznego przeprowadzonego u pacjentów poddanych endoprotezoplastyce
Strona 1 z 4
OTR 2/2012 (maj)
/układ merytoryczny - wybrane artykuły /
biodra. Badania przeprowadzono we wczesnym okresie okołooperacyjnym tj. w przeddzień zabiegu
oraz w czwartym tygodniu od dnia po operacji.
Słowa kluczowe: endoprotezoplastyka biodra, rozluźnianie mięśniowo – powięziowe.
3. Piotr Walczak, Kazimierz Rąpała, Mirosława Nowak-Misiak, Roman Pykało, Aleksandra Truszczyńska
Wznowa procesu gruźliczego po alloplastyce stawu biodrowegopo 58 latach od pierwotnej
infekcji
Streszczenie
W pracy przedstawiono przypadek chorego, lat 73, po przebytej gruźlicy stawu biodrowego w
dzieciństwie, u którego założono endoprotezę Exeter. Po 58 latach od pierwotnej infekcji a 9 latach po
założeniu endoprotezy stwierdzono nawrót procesu gruźliczego. Autorzy poddali analizie dostępną
literaturę, w której przedstawiono raczej przypadki kazuistyczne, gdyż zakażenie sztucznego stawu
Mycobacterium tuberculosis są niezmiernie rzadkie. Najczęściej jest ona wynikiem miejscowej
reaktywacji patogenu lub rzadziej, przeoczonym rozpoznaniem gruźlicy w momencie implantacji
endoprotezy. Prawidłowa diagnostyka zakażenia prątkiem Kocha jest szczególnie trudna, ponieważ
badanie mikrobiologiczne płynu stawowego z reguły daje wynik ujemny. Dodatkowo obraz może
wikłać współistniejące nadkażenie gronkowcem złocistym. Po implantacji endoprotezy zaleca się pełne
leczenie przeciwprątkowe. Szczególną ostrożność należy zachować u chorych pochodzących z
regionów o wysokim wskaźniku zachorowalności lub z wywiadem przebytej gruźlicy płuc oraz
operowanego stawu.
Słowa kluczowe: gruźlica, endoprotezoplastyka, obluzowanie
4. Dariusz Czaprowski , Paulina Pawłowska, Anna Gębicka, Dominik Sitarski, Tomasz Kotwicki
Wydział Fizjoterapii, Olsztyńska Szkoła Wyższa im. Józefa Rusieckiego, Olsztyn
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu
Powtarzalność, zgodność i rzetelność pomiaru krzywizn przednio-tylnych kręgosłupa z
wykorzystaniem inklinometru cyfrowego Saundersa
Streszczenie
Zgodnie z wymogami Medycyny Opartej na Dowodach Naukowych każde narzędzie oraz metoda
badawcza powinny zostać poddane ocenie wiarygodności. W praktyce klinicznej do oceny
strzałkowych krzywizn kręgosłupa wykorzystuje się różne inklinometry. Celem badań była ocena
powtarzalności oraz zgodności pomiarów krzywizn przednio-tylnych kręgosłupa prowadzonych z
wykorzystaniem inklinometru cyfrowego Saundersa.
Materiał i metody
Badaniem objęto 30 zdrowych osób (5 mężczyzn, 25 kobiet) w wieku 20-35 lat. U wszystkich
dokonano pomiaru krzywizn przednio-tylnych kręgosłupa, wykorzystując inklinometr cyfrowy
Saundersa. W celu określenia powtarzalności pomiarów porównano wyniki uzyskane przez jednego
badacza, dla oceny zgodności porównano wyniki uzyskane przez trzech badaczy. Dodatkowo
wyznaczono poziom rzetelności oraz błędu pomiarowego.
Pomiary przeprowadzone przez jednego badacza charakteryzowały się dobrą powtarzalnością w
zakresie oceny kąta nachylenia kości krzyżowej, kątów lordozy lędźwiowej oraz kifozy piersiowej, w
tym kąta mierzonego dla części proksymalnej (Th1-Th6) i dystalnej (Th6-Th12) (p>0,05). W przypadku
pomiarów wykonanych przez trzech badaczy zgodność uzyskano dla parametrów charakteryzujących
kifozę piersiową (p>0,05). Przeprowadzone pomiary charakteryzowały się dobrą rzetelnością (0,9> α
≥0,8), błąd pomiarowy mieścił się w przedziale 2,8° – 3,8°.
Ocena krzywizn przednio-tylnych kręgosłupa przez jednego badacza daje możliwość uzyskania dobrej
powtarzalności i rzetelności pomiarów. Pomiary wykonane przez więcej niż jednego badacza cechuje
częściowa zgodność. Uzyskana wielkość błędu pomiarowego powinna być brana pod uwagę przy
Strona 2 z 4
OTR 2/2012 (maj)
/układ merytoryczny - wybrane artykuły /
interpretowaniu wyników pomiarów inklinometrem Saundersa. Ocena krzywizn przednio-tylnych
kręgosłupa powinna być poprzedzona weryfikacją wiarygodności pomiarów.
Słowa kluczowe: krzywizny kręgosłupa, inklinometria, rzetelność, powtarzalność.
5. Marta Topolska, Sebastian Chrzan, Rafał Sapała, Mieczysław Kowerski, Marta Soboń, Krzysztof
Marczewski
Zamojska Kliniki Rehabilitacji Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu
Katedra Fizjoterapii Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu
Katedra Informatyki i Inżynierii Wiedzy Wyższej Szkoły Zarządzania i Administracji w Zamościu
Oddział Nefrologiczno - Endokrynologiczny Chorób Metabolicznych i Wewnętrznych ze Stacją Dializ Szpitala
im. Papieża Jana Pawła II, Zamość, Polska
Katedra Fizjoterapii Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
Ocena skuteczności masażu leczniczego u osób z bólami szyjnego odcinka kręgosłupa
Streszczenie
Dolegliwości bólowe szyjnego odcinka kręgosłupa stanowią jedną z najczęstszych dolegliwości w
obrębie układu ruchu. Celem pracy była ocena skuteczności i wpływu masażu leczniczego na zakresy
ruchomości pacjentów z bólami szyjnego odcinka kręgosłupa.
Materiał i metoda: Badaniem objęto grupę 60 osób w wieku 37 – 82 lata (śr.: 62,8±9,86 lat) leczonych
z powodu bólów szyjnego odcinka kręgosłupa w Zamojskiej Klinice Rehabilitacji Wyższej Szkoły
Zarządzania i Administracji. Badanych pacjentów podzielono na dwie grupy: w pierwszej grupie (30
osób) zastosowano zabiegi z zakresu fizykoterapii i kinezyterapii; w drugiej grupie (30 osób)
dodatkowo zlecono masaż leczniczy. Do oceny skuteczności rehabilitacji zastosowano pomiar
cyfrowym inklinometrem Sounders`a, Wskaźnik Sprawności w Bólach Kręgosłupa Szyjnego (Neck
Disability Index - NDI) oraz skalę bólu VAS.
Wyniki: Obie badane grupy pod względem Wskaźnika NDI i Skali VAS przed (NDI: p=0,56; VAS:
p=0,231) i po rehabilitacji (NDI: p=0,203; VAS: p=0,401) nie różniły się istotnie statystycznie.
Posługując się kwestionariuszem NDI i Skalą VAS po rehabilitacji stwierdzono istotnie statystycznie
zmniejszenie bólu (p<0,001) poprawę sprawności i funkcjonowania (p<0,001) w obu badanych
grupach. W badaniu inklinometrem Saunders’a u pacjentów z masażem uzyskano istotną
statystycznie poprawę w zakresie zwiększenia ruchomości: zgięcia (p=0,022), zgięcia w prawo
(p=0,018), zgięcia w lewo (p=0,003).
Wnioski: 1. Masaż leczniczy wpływa na zwiększenie zakresów ruchomości.
2. Skuteczność masażu leczniczego jest porównywalna do skuteczności rehabilitacji opartej jedynie na
fizykoterapii i kinezyterapii.
Słowa kluczowe: masaż leczniczy, ból odcinka szyjnego, inklinometr Saunders’a, Wskaźnik Sprawności w
Bólach Kręgosłupa Szyjnego (NDI).
6. Marcos Almeida Matos, Luanne Lisle dos Santos Silva, Rony Brito Fernandes, Cristiane Dias Malheiros,
Bruno Vieira Pinto da Silva
Bahian School of Medicine and Public Health
Pediatric Orthopedic Service of Santa Izabel Hospital
Avascular necrosis of the femoral head in sickle cell disease patients.
Abstract
Background. Avascular necrosis of the femoral head (ANFH) has been described as a frequent
outcome in patients with sickle cell disease (SCD). The objective of the current report is to present the
prevalence of ANFH in patients under the age of 21, suffering from SCD as well as discuss some
possible associated risk factors. Material and Method. A cross-sectional study was carried out in a
group of 100 patients. Clinical, demographic variables and risk factors investigated were. 72 patients
had their data completely analyzed. Eight patients were found to be affected and comprise the group
“study” while the other 64 patients comprise the group “comparison”. Results. The prevalence of
Strona 3 z 4
OTR 2/2012 (maj)
/układ merytoryczny - wybrane artykuły /
ANFH was 8 out of 72 (11,1%). Age (p=0,042), weight (p=0,04) and hemoglobin levels (0,048) were
associated with ANFH. Time from diagnosis (p=0,14), ulcers (p=0.013), ferritin levels (p=0,07) and
familial thombosis history showed a probability near to the significance level. Conclusions. The
attention of physicians while attending SCD patients also must be turned to ANFH in order to prevent
or avoid this disastrous complication, especially in younger patients presenting frequent hemolytic
crisis.
Key words: avascular necrosis, sickle cell disease, femoral head.
7. Ramzi Harake, Sascha Colen, Michiel Mulier
Department of Orthopedic Reconstructive Hip Surgery, UZ Pellenberg, Katholieke Universiteit Leuven,
Belgium
Inverted cup prosthesis to treat recurrent hip dislocation in frail elderly patients
Abstract
Recurrent hip dislocation has become an increasing problem in patients who had multiple component
revision in total hip arthroplasty. These are often frail elderly patients with loss of constraining soft
tissue envelope around the hip and an excessive weakness of the abductor mechanism. We present a
simple technique for open reduction of a dislocated hip using a custom-made fully constrained
construct with potential for preserving the well fixed femoral implant and parts of the acetabular
component. The custom-made constrained construct consists of the application of an inverted cup
over the femoral neck or head, the cup being fixed to the acetabular insert with screws.
Three frail elderly patients have been successfully treated. One specific case is described in detail.
In frail elderly patients who may have undergone several revision surgeries, it is important to preserve
components of the total hip replacement when possible. The proposed technique may be an
alternative solution for these patients.
Key words: inverted cup, hip dislocation, revision, hip arthroplasty
8. Nasir Muzaffar, Naveed Bashir, Asif Baba, Aejaz Ahmad, Nawaz Ahmad
Bone and Joint Surgery Hospital, Barzalla, Srinagar,
Isolated osteochondroma of the femoral neck presenting as hip and leg pain-a case study
Summary:
Osteochondromas, or exostoses, are overwhelmingly found as isolated lesions although they can be
present within the context of multiple hereditary exostosis. Increased exostotic load associated with
multiple hereditary exostosis can lead to limb-length discrepancy, increased femoral anteversion,
valgus angulation, and acetabular dysplasia. Solitary osteochondromas have been linked with bursal
inflammation and pain, compression on neurovascular structures, and malignant degeneration, groin
and lower extremity pain. Isolated exostosis involving the femoral neck is a rare entity which is often
diagnosed late when the patient is being investigated for other problems. We present a young female
with a history of hip pain for 3 years with restriction of movements around the hip joint and radicular
pain which turned out to be a solitary osteochondroma of the femoral neck. Surgical excision relieved
the symptoms.
Strona 4 z 4