Marek Masny

Dostępność finansowania dla projektów realizowanych w formule PPP
Kwestie kluczowe przygotowania transakcji PPP o profilu
akceptowalnym dla instytucji finansowych.
24.09.10
24.09.10
Czynniki istotne dla dostępności
finansowania dla projektów PPP
• Projekt
• Podział ryzyk między podmiot publiczny i podmiot prywatny
• Stabilność i pewność źródeł spłaty finansowania
•
Struktura finansowania
(kapitał własny, okres, zabezpieczenia, regres do sponsorów)
2
Projekt
- Lokalizacja
- Stopień pewności realizacji projektu zgodnie z budżetem
kosztowym i harmonogramem czasowym
- Strumień dochodów / źródła spłaty
- Społeczna akceptacja / przydatność dla regionu
3
Podział ryzyk
I.
Ryzyka budowy – zwykle wysokie i
Podział ryzyk
ponoszone przez podmiot prywatny
• Kapitał własny
• Kontrakt z Generalnym Wykonawcą z
gwarancjami i ceną maksymalną
• Doświadczenie i zasoby Generalnego
Wykonawcy
• Odpowiednie zabezpieczenie ryzyka
przekroczenia kosztów i niedokończenia
budowy przez partnera prywatnego
• Kompetentny doradca techniczny
II. Ryzyko dostępności – zwykle
akceptowalne i ponoszone
przez podmiot prywatny
• kluczowe doświadczenie i
efektywność działania
• Zabezpieczenie ryzyka braku
dostępności – szczególnie
istotne w zakresie możliwości
redukcji płatności / odstąpienia
od umowy PPP przez JST,
jeżeli ta jest płatnikiem
III. Ryzyko popytu/ płatności – zwykle kluczowe
• W projektach dotyczących usług komunalnych tam gdzie stabilne przychody
- płatności końcowych użytkowników
• W projektach szpitalnych opłaty za dostępność ze wsparciem płatności NFZ
– przynajmniej w części ryzyko JST
• W pozostałych preferowane opłaty za dostępność – ryzyko JST
4
Ryzyka związane z budową
•
Przekroczenie kosztów:
 redukowane przy pomocy ceny maksymalnej w kontrakcie z
Generalnym Wykonawcą, odpowiedniego nadzoru, ale i tak może
się zmaterializować stanowiąc duże zagrożenie dla realizacji
projektu (relatywnie często efekt sporów z GW, zmian projektów
w trakcie realizacji, problemów GW)
 Konieczne zapewnienia pokrycia przekroczenia kosztów i
realizacji projektu przez dobrego partnera prywatnego lub JST
•
Przekroczenie terminów realizacji: kwestia regulacji w umowie PPP – jeśli
ta daje możliwość odstąpienia JST to potencjalnie duże ryzyko dla projektu
•
Efekt zgodny z oczekiwaniami zamawiającego czyli JST: kwestia nadzoru
ze strony JST oraz regulacji w umowie PPP – jeśli ta daje możliwość
odstąpienia JST bez spłaty zob. kredytowych to potencjalnie duże ryzyko
dla banku, który nie jest w stanie ocenić spełnienia tego warunku.
5
24.09.10
Źródła spłaty finansowania
•
Użytkownicy końcowi – projekty
preferowane jeśli przewidywalne
i stabilne przychody
•
Opłaty za dostępność – ryzyko
płatnika czyli JST w okresie trwania
kontraktu; istotna przydatność projektu
i akceptowalność społeczna
•
Wsparcie JST
Preferowane w formie realizowanych przychodów przedsięwzięcia, np. w
usługach transportowych;
Większym wyzwaniem umowa wsparcia zapewniająca np. dopłaty do
kapitału, jeśli projekt i tak pozostanie w długim terminie nierentowny.
6
Dlaczego opłaty za dostępność?
• Przenoszą
ryzyko popytu na solidnego partnera, JST co zwiększa wydatnie
prawdopodobieństwo uzyskania finansowania
• Dla samorządu jest to stała i maksymalna opłata za usługę zapewnienia
dostępności przez partnera prywatnego – efektywna kontrola partnera
prywatnego
• Opłaty za dostępność pozwalają rozłożyć nakłady kapitałowe w czasie
• Partner publiczny korzysta na ewentualnych dochodach z projektu
7
24.09.10
Struktura finansowania
• Kapitał własny: udział w finansowaniu oraz okres
pozostawania w projekcie
• Okres finansowania: projekty długookresowe przy braku
odpowiedniego refinansowania na rynku
Rozwiązaniem np. podział na krótsze okresy finansowania z
możliwością przedłużenia
• Zabezpieczenia (hipoteka), sesje praw lub wierzytelności,
zastawy na udziałach spółki celowej, zastawy na rachunkach,
gwarancje przekroczenia kosztów od partnera prywatnego
albo umowa wsparcia ze strony podmiotu publicznego
8
Udział banków w procesie przygotowania
projektu PPP
Ograniczenia w fazie początkowej:
•
Dostępne tylko podstawowe informacje na temat projektu i
transakcji
• Brak biznes planu
• Często etap entuzjastycznego ale mało realistycznego
podejścia do projektu
• Brak podstaw dla prezentacji szczegółowej oferty bankowej i
określenia marż
9
Udział banków w procesie przygotowania
projektu PPP
Zalety:
• Bankowcy zadadzą pytania,
odpowiedzi na które pomogą w
przygotowaniu projektu – przede
wszystkim o biznes plan
• Pragmatyczne i realistyczne podejście
do założeń projektu i jego ryzyka
• Darmowe quasi-doradztwo w zakresie
modelu transakcji, podziału ryzyk,
struktury finansowania
10
Jak przygotować transakcję - doradca finansowy partnera publicznego
4. Będzie równorzędnym negocjatorem dla partnera prywatnego
i banków
5. Powinien mieć wyobrażenie realnej struktury finansowania
6. Znajomość rynku finansowego
7. Zrozumienie konieczności zabezpieczeń
8. Zrozumienie procesu kredytowego
11
Proces kredytowy
Biznes plan
Czas
Komplet dokumentów
i informacji
Propozycja
finansowania
Wniosek kredytowy i
decyzja
kredytowa
Negocjacje
Umowa kredytowa
Spełnienie warunków
(ustanowienie zabezpieczeń)
Wypłata środków
12
Wnioski
3. Możliwie kompleksowe przygotowanie procesu
realizacji transakcji PPP
2. Im bardziej proces elastyczny tym większe
możliwości zapewnienia współpracy banków
13
Dziękuję i zapraszam do współpracy
Marek Masny
Departament Finansowania Strukturalnego i
Doradztwa
Tel. +48 22 599 80 58
Tel. kom. +48 22 519 309 737
E-mail: [email protected]
14