Fizyka klasa II
Transkrypt
Fizyka klasa II
Wymagania na poszczególne oceny przy realizacji programu i podręcznika „Świat fizyki” – klasa 2 I. Siły w przyrodzie 1 2 3 4 5 6 Temat lekcji Wymagania konieczne Wymagania podstawowe Wymagania rozszerzone Wymagania dopełniające Lekcja organizacyjna Rodzaje i skutki oddziaływań DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY DOBRY BARDZO DOBRY • podaje przykłady układów ciał • podaje przykłady oddziaływań wzajemnie oddziałujących, grawitacyjnych, elektrostatycznych, magnetycznych i elektromagnetycznych • podaje przykłady statycznych i dynamicznych skutków oddziaływań • oblicza wartość i określa zwrot • oblicza wartość i określa zwrot wypadkowej dwóch sił działająsiły równoważącej kilka sił działacych na ciało wzdłuż jednej prostej jących na ciało wzdłuż jednej o zwrotach zgodnych prostej i przeciwnych • oblicza wartość i określa zwrot wypadkowej kilku sił działających na ciało wzdłuż jednej prostej o zwrotach zgodnych o przeciwnych Pierwsza • na prostych przykładach ciał • analizuje zachowanie się ciał na • opisuje doświadczenie potwierzasada spoczywających wskazuje siły podstawie pierwszej zasady dzające pierwszą zasadę dynamiki Newtona. równoważące się dynamiki dynamiki • rozpoznaje zjawisko bezwładności • na przykładzie opisuje zjawisko w podanych przykładach bezwładności Trzecia zasada • objaśnia zasadę akcji i reakcji na • wskazuje doświadczalnie, że siły • na dowolnym przykładzie dynamiki Newtona wskazanym przykładzie wzajemnego oddziaływania wskazuje siły wzajemnego odmają jednakowe wartości, ten działywania, rysuje je i podaje sam kierunek, przeciwne zwroty cechy tych sił i różne punkty przyłożenia • opisuje zjawisko odrzutu Siły sprężystości • podaje przykłady występowania • wymienia siły działające na sił sprężystości w otoczeniu ciężarek wiszący na sprężynie • wymienia różne rodzaje oddziaływania ciał • rozpoznaje na przykładach oddziaływania bezpośrednie i „na odległość” • potrafi pokazać na przykładach, że oddziaływania są wzajemne Wypadkowa sił • podaje przykład dwóch sił równoważących się działających na ciało wzdłuż jednej • podaje przykład wypadkowej prostej. Siły dwóch sił zwróconych zgodnie i równoważące się. przeciwnie • wskazuje siły wewnętrzne i zewnętrzne w układzie ciał oddziałujących • oblicza niepewność sumy i różnicy wartości dwóch sił zmierzonych z pewną dokładnością • opisuje doświadczenie i przeprowadza rozumowanie z którego wynika, że siły akcji i reakcji mają jednakową wartość • wyjaśnia, że w skutek rozciągania lub ściskania ciała pojawiają się w nim siły dążące do przywrócenia początkowych rozmiarów i kształtów, czyli siły sprężystości 7 8-9 • podaje przykłady świadczące o • podaje przykłady, w których na tym, że wartość siły oporu pociała poruszające się w powietrzu wietrza wzrasta wraz ze wzrostem działa siła oporu powietrza szybkości ciała • wymienia niektóre sposoby zmniejszania i zwiększania tarcia • wykazuje doświadczalnie, że siły tarcia występujące przy toczeniu mają mniejsze wartości niż przy przesuwaniu jednego ciała po drugim • podaje przykłady pożytecznych i szkodliwych skutków działania sił tarcia Siły parcia cieczy • podaje przykłady parcia gazów i • podaje prawo Pascala • wskazuje przyczyny występoi gazów na ścianki cieczy na ściany zbiornika wania ciśnienia hydrostatycznego • podaje przykłady wykorzystania zbiornika. Ciśnienie hydroprawa Pascala w urządzeniach • opisuje praktyczne skutki wystatyczne hydraulicznych stępowania ciśnienia hydro• wykorzystuje ciężar cieczy do statycznego uzasadnienia zależności ciśnienia • wskazuje, od czego zależy cieczy na dnie zbiornika od ciśnienie hydrostatyczne wysokości słupa cieczy Siła oporu powietrza. Siła tarcia. 10-11 Siła wyporu i jej wyznaczanie. Prawo Archimedesa 12-13 Druga zasada dynamiki • podaje przyczyny występowania sił tarcia • wykazuje doświadczalnie, że wartość siły tarcia kinetycznego nie zależy od pola powierzchni styku ciał przesuwających się względem siebie, a zależy od rodzaju powierzchni ciał trących o siebie i wartości siły dociskającej te ciała do siebie • wykorzystuje prawo Pascala w zadaniach obliczeniowych • wykorzystuje wzór na ciśnienie hydrostatyczne w zadaniach obliczeniowych • objaśnia zasadę działania podnośnika hydraulicznego i hamulca samochodowego • podaje wyniki obliczeń zaokrąglone do dwóch i trzech cyfr znaczących • wyznacza doświadczalnie wartość • podaje warunek pływania i to• podaje wzór na wartość siły siły wyporu działającej na ciało nięcia ciała zanurzonego w cieczy wyporu i wykorzystuje go do zanurzone w cieczy wykonywania obliczeń • podaje przykłady działania siły • wyjaśnia pływanie i tonięcie ciał, wyporu w powietrzu wykorzystując zasady dynamiki • opisuje ruch ciała pod działaniem • zapisuje wzorem drugą zasadę stałej siły wypadkowej zwróconej dynamiki i odczytuje ten zapis tak samo jak prędkość F • stosuje wzór a = do m rozwiązywania zadań • oblicza każdą z wielkości we wzorze F = m ⋅ a • podaje wymiar 1 niutona kg ⋅ m 1N = 1 2 s • rozwiązuje jakościowo problemy dotyczące siły tarcia • wyprowadza wzór na ciśnienie słupa cieczy na dnie cylindrycznego naczynia p = ρ ⋅g ⋅h • opisuje wykorzystanie praktyczne naczyń połączonych • przeprowadza rozumowanie związane z wyznaczeniem wartości siły wyporu • wyprowadza wzór na wartość siły wyporu działającej na prostopadłościenny klocek zanurzony w cieczy • wyjaśnia pochodzenie siły nośnej i zasadę unoszenia się samolotu •oblicza drogi przebyte w ruchu jednostajnie przyspieszonym w kolejnych jednakowych przedziałach czasu • przez porównanie wzorów F = m ⋅ a i Fc = m ⋅ g , uzasadnia, że współczynnik g to wartość przyspieszenia, z jakim spadają ciała 14 Jeszcze o siłach działających w • stosuje w prostych zadaniach zasadę zachowania pędu przyrodzie 15 16 • stosuje zasady dynamiki w skomplikowanych problemach jakościowych Powtórzenie wiadomości Sprawdzian II. Praca. Moc. Energia mechaniczna 17 Temat lekcji Wymagania konieczne Wymagania podstawowe Praca Mechaniczna • podaje przykłady wykonania pracy • podaje warunki konieczne do w sensie fizycznym tego, by w sensie fizycznym była • podaje jednostkę pracy (1 J) wykonywana praca • oblicza pracę ze wzoru W = F ⋅s 18 Moc • wyjaśnia, co to znaczy, że urządzenia pracują z różną mocą • podaje jednostkę mocy 1W • podaje przykłady urządzeń pracujących z różną mocą • oblicza moc na podstawie wzoru P= W t Wymagania rozszerzone Wymagania dopełniające • • sporządza wykres zależności W(s) oraz F(s), odczytuje i oblicza pracę na podstawie tych wykresów • wykonuje zadania wymagające stosowania równocześnie wzorów W = F ⋅s i F = m ⋅g wyraża jednostkę pracy kg ⋅ m 2 1J = 1 s2 • podaje ograniczenia stosowalności wzoru W = F ⋅ s • oblicza każdą z wielkości we wzorze W = F ⋅ s • objaśnia sens fizyczny pojęcia mocy • oblicza każdą z wielkości ze wzoru P = W t • wykonuje zadania złożone, W , t W = F ⋅s i F = m ⋅g stosując wzory P = • podaje jednostki mocy i przelicza • oblicza moc na podstawie wykresu zależności W(t) je 19 Energia w przyrodzie. Energia Mechaniczna • wyjaśnia, co to znaczy, że ciało posiada energię mechaniczną • podaje jednostkę energii 1J 20 Energia potencjalna • podaje przykłady ciał posiadają• opisuje każdy z rodzajów energii cych energię potencjalną mechanicznej ciężkości • wymienia czynności, które należy wykonać, by zmienić energię potencjalną ciała 21 Energia kinetyczna • podaje przykłady ciał posiadających energię kinetyczną • podaje przykłady zmiany energii mechanicznej przez wykonanie pracy • wyjaśnia pojęcia układu ciał • wyjaśnia i zapisuje związek wzajemnie oddziałujących oraz sił ∆E = W z wewnętrznych w układzie i zewnętrznych spoza układu • oblicza energię potencjalną ciężkości ze wzoru Ep = m ⋅ g ⋅ h • oblicza energię potencjalną względem dowolnie wybranego poziomu zerowego • wymienia czynności, które należy • oblicza energię kinetyczną ze wykonać, by zmienić energię m ⋅v 2 kinetyczną ciała wzoru E k = 2 • oblicza każdą wielkość ze wzoru Ep = m ⋅ g ⋅ h • oblicz każdą wielkość ze wzoru Ek = m ⋅v 2 2 • za pomocą obliczeń udowadnia, że ∆Ek = W siłi wypadkowej 22-23 Zasada zachowania • omawia przemiany energii mechanicznej na podanym • podaje przykłady przemiany • stosuje zasadę zachowania energii potencjalnej w kinetyczną i energii mechanicznej do • oblicza i objaśnia sprawność urządzenia mechanicznego 24-25 26 27 energii mechanicznej Dźwignia jako urządzenie ułatwiające wykonywanie pracy. Wyznaczanie masy za pomocą dźwigni dwustronnej. Powtórzenie wiadomości Sprawdzian przykładzie • wskazuje w swoim otoczeniu przykłady dźwigni dwustronnej i wyjaśnia jej praktyczną przydatność na odwrót, posługując się zasadą zachowania energii mechanicznej • opisuje zasadę działania dźwigni dwustronnej • podaje warunek równowagi dźwigni dwustronnej • wyznacza doświadczalnie nieznaną masę za pomocą dźwigni dwustronnej, linijki i ciała o znanej masie rozwiązywania zadań obliczeniowych • opisuje zasadę działania bloku nieruchomego i kołowrotu • oblicza każdą wielkość ze wzoru F1 ⋅ r1 = F2 ⋅ r2 • na podstawie odpowiedniego rozumowania wyjaśnia, w jaki sposób maszyny proste ułatwiają nam wykonywanie pracy • oblicza niepewność pomiaru masy metodą najmniej korzystnego przypadku III. Przemiany energii w zjawiskach cieplnych 28 29 Temat lekcji Energia wewnętrzna i jej zmiany przez wykonanie pracy Wymagania konieczne • podaje przykłady, w których na skutek wykonania pracy wzrosła energia wewnętrzna ciała Cieplny przepływ energii. Rola izolacji cieplnej • podaje przykłady przewodników i • opisuje przepływ ciepła (energii) izolatorów oraz ich zastosowania od ciała o wyższej temperaturze do ciała o niższej temperaturze, następujący przy zetknięciu tych ciał • opisuje rolę izolacji cieplnej w życiu codziennym Wymagania konieczne Wymagania podstawowe • objaśnia zjawisko konwekcji na • podaje przykłady występowania przykładzie konwekcji w przyrodzie 30 Temat lekcji Zjawisko konwekcji 31 Ciepło właściwe Wymagania podstawowe • wymienia składniki energii wewnętrznej • opisuje związek średniej energii kinetycznej cząsteczek z temperaturą • odczytuje z tabeli wartości ciepła • opisuje proporcjonalność ilości właściwego dostarczonego ciepła do masy • analizuje znaczenie dla przyogrzewanego ciała i przyrostu rody, dużej wartości ciepła jego temperatury właściwego wody • oblicza ciepło właściwe na pod- Q stawie wzoru c w = m ⋅ ∆T Wymagania rozszerzone Wymagania dopełniające • wyjaśnia, dlaczego podczas • podaje i objaśnia związek ruchu z tarciem nie jest spełniona E w śr ~ T zasada zachowania energii mechanicznej • wyjaśnia, dlaczego przyrost temperatury ciała świadczy o wzroście jego energii wewnętrznej • wykorzystując model budowy • formułuje pierwszą zasadę materii, objaśnia zjawisko termodynamiki przewodzenia ciepła • wymienia sposoby zmiany energii wewnętrznej ciała Wymagania rozszerzone • wyjaśnia zjawisko konwekcji • opisuje znaczenie konwekcji w prawidłowym oczyszczaniu powietrza w mieszkaniach Wymagania dopełniające • uzasadnia, dlaczego w cieczach i gazach przepływ energii odbywa się głównie przez konwekcję • na podstawie proporcjonalności Q • opisuje zasadę działania wymiennika ciepła i chłodnicy ~m, Q ~ ∆T definiuje ciepło • opisuje zależności szybkości właściwe substancji przekazywania ciepła od różnicy • oblicza każdą wielkość ze wzoru temperatur stykających się ciał Q = c ⋅ m ⋅ ∆T w • wyjaśnia sens fizyczny pojęcia ciepła właściwego • sporządza bilans cieplny dla wody i oblicza szukaną wielkość 32 33 34 35 Przemiany energii • odczytuje z tabeli temperaturę podczas topnienia. topnienia i ciepło topnienia Wyznaczanie ciepła topnienia lodu. Przemiany energii • opisuje zależność szybkości podczas paparowania od temperatury rowania i skra• odczytuje z tabeli temperaturę plania. wrzenia i ciepło parowania • opisuje zjawisko topnienia (stałość temperatury, zmiany energii wewnętrznej topniejących ciał) • podaje przykład znaczenia w przyrodzie dużej wartości ciepła topnienia lodu • opisuje proporcjonalność ilości dostarczanego ciepła w temperaturze topnienia do masy ciała, które chcemy stopić • na podstawie proporcjonalności • objaśnia, dlaczego podczas Q~ m definiuje ciepło topnienia topnienia i krzepnięcia tempesubstancji ratura pozostaje stała, mimo • oblicza każdą wielkość ze wzoru zmiany energii wewnętrznej • doświadczalnie wyznacza ciepło Q = m ⋅c topnienia lodu • wyjaśnia sens fizyczny pojęcia • analizuje (energetycznie) zjawisko parowania i wrzenia • opisuje proporcjonalność ilości dostarczanego ciepła do masy cieczy zamienianej w parę • podaje przykłady znaczenia w przyrodzie dużej wartości ciepła parowania wody • opisuje zależność temperatury • opisuje zasadę działania chłowrzenia od zewnętrznego cidziarki śnienia • opisuje zasadę działania silnika • na podstawie proporcjonalności Q spalinowego czterosuwowego ~ m definiuje ciepło parowania • oblicza każdą wielkość ze wzoru ciepła topnienia Q = m ⋅c • wyjaśnia sens fizyczny pojęcia ciepła parowania Powtórzenie wiadomości Sprawdzian IV. Drgania i fale sprężyste 36 37 38-39 Temat lekcji Ruch drgający. Wymagania konieczne • wskazuje w otoczeniu przykłady ciał wykonujących ruch drgający • objaśnia, co to są drgania gasnące • podaje znaczenie pojęć: położenie równowagi, wychylenie, amplituda, okres, częstotliwość dla ruchu wahadła i ciężarka na sprężynie Wymagania podstawowe • opisuje przemiany energii w ruchu drgającym Wymagania rozszerzone Wymagania dopełniające • odczytuje amplitudę i okres • opisuje przykłady drgań tłumioz wykresu x(t ) dla drgającego ciała nych i wymuszonych Wahadło. Wy• doświadczalnie wyznacza okres i • opisuje zjawisko izochronizmu • wykorzystuje drugą zasadę znaczanie okresu i częstotliwość drgań wahadła i wahadła dynamiki do opisu ruchu wahadła częstotliwości ciężarka na sprężynie drgań Fale sprężyste. • demonstruje falę poprzeczną • demonstrując falę, posługuje się • opisuje mechanizm przekazy• uzasadnia, dlaczego fale poi podłużną pojęciami długości fali, szybkości wania drgań jednego punktu dłużne mogą się rozchodzić w • podaje różnice między tymi falami rozchodzenia się fali, kierunku ośrodka do drugiego w przypadku ciałach stałych, cieczach i ga- rozchodzenia się fali • wykazuje w doświadczeniu, że fala niesie energię i może wykonać pracę fali na napiętej linie i sprężynie • stosuje wzory λ = v ⋅ T oraz λ= v do obliczeń f 40 Dźwięki i wielkości, • wytwarza dźwięki o małej i dużej częstotliwości które je opisują. Badanie związku • wymienia, od jakich wielkości fizycznych zależy wysokość częstotliwości i głośność dźwięku drgań z wysokością dźwięku. • wyjaśnia, jak zmienia się Ultradźwięki powietrze, gdy rozchodzi się fala i infradźwięki. akustyczna • opisuje mechanizm wytwarzania dźwięku w instrumentach muzycznych • podaje rząd wielkości szybkości fali dźwiękowej w powietrzu • opisuje doświadczalne badanie związku częstotliwości drgań źródła z wysokością dźwięku 41 Ultradźwięki i infradźwięki • wyjaśnia, co nazywamy ultradźwiękami i infradźwiękami • podaje cechy fali dźwiękowej (częstotliwość 16 Hz-20000 Hz, fala podłużna, szybkość w powietrzu) • opisuje występowanie w przyrodzie i zastosowania infradźwięków i ultradźwięków (np. w medycynie) 42 Powtórzenie wiadomości Sprawdzian 43 zach, a fale poprzeczne tylko w ciałach stałych • rysuje wykres obrazujący drgania cząstek ośrodka, w którym rozchodzą się dźwięki wysokie i niskie, głośne i ciche