Pielęgnowanie w przypadkach klinicznych trudnych etycznie

Nazwa
jednostki
prowadzącej
Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku
kierunek:
Wydział Ogólnomedyczny
Nazwa kierunku:
Pielęgniarstwo
Poziom kształcenia:
drugiego stopnia
Profil kształcenia:
praktyczny
Moduły wprowadzające/wymagania Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki
wstępne:
Nazwa modułu / przedmiotu
(przedmiot lub grupa przedmiotów)
Pielęgnowanie w przypadkach klinicznych
trudnych etycznie
Osoby prowadzące:
Forma studiów
liczba godzin/liczba punktów ECTS
Dr hab. Jolanta Lewko
Kod przedmiotu*
ECTS:
P-2-K-EZP
3
studia
stacjonarne
w/sem.
studia
niestacjonarne
w/sem.
liczba punktów
-
10h/20 h
1,5
40 h
1,5
Zajęcia zorganizowane:
Praca własna studenta:
ECTS
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim:
udział
w wykładach
udział
w seminariach
konsultacje
Bilans nakładu pracy studenta
RAZEM:
2x5h
0,5
4x 5 h
1
1x2h
-
42 h
1,5
Samodzielna praca studenta:
przygotowanie
do ćwiczeń
przygotowanie
do kolokwiów
przygotowanie
do egzaminu
RAZEM:
10 h
10 h
1,5
20 h
40 h
1,5
Cele modułu:
Wiedza - student posiada rozszerzoną wiedzę w zakresie:
• Praw człowieka i praw pacjenta
• Istoty norm prawnych w pracy pielęgniarki
• Dylematów moralnych w pielęgniarstwie
• Znaczenie i celowość istnienia kodeksu etyki
Umiejętności - student jest przygotowany do:
Ponoszenia odpowiedzialności za podejmowane działania pielęgnacyjne w różnych
obszarach pielęgniarstwa.
• Rozpoznawania i rozwiązywania sytuacji konfliktowych będącymi dylematami
moralnymi
• Stosowania się do aspektów prawnych i deontologicznych standardów profesjonalnej
pomocy pielęgniarskiej
• Kształtowania etycznych relacji pomiędzy pielęgniarką a podopiecznym
Kompetencje społeczne - kształtowanie postawy studenta do:
•
• Przekonania o konieczności przestrzegania odpowiedzialność zawodowej
Efekty kształcenia:
Odniesienie do
Przedmiotowy efekt
Efekty kształcenia
kształcenia
kierunkowych
efektów
kształcenia
Wiedza
EKP_W01.
różnicuje zakres obowiązków,
A.W17.
odpowiedzialności i uprawnień zawodowych
w zależności od zakresu kompetencji;
Umiejętności
EKP_U01.
analizuje relację pielęgniarka
(psychoterapeuta) – pacjent;
Kompetencje społeczne
A.U24.
EKP_K01.
ponosi odpowiedzialność za udział w
podejmowaniu decyzji zawodowych;
rozwiązuje dylematy etyczne w organizacji
pracy własnej i zespołu;
przestrzega zasad etyki zawodowej w relacji
z pacjentem i zespołem terapeutycznym oraz
w pracy badawczej;
B.K1.
EKP_K02.
EKP_K03.
B.K3.
B.K6
Forma zajęć/metody dydaktyczne:
Wykłady - metody podające: wykład informacyjny, pogadanka, opis, objaśnienie lub
wyjaśnienie;
Seminaria - metody aktywizujące: metoda problemowa.
Metody weryfikacji efektu kształcenia:
Nr efektu
Metody weryfikacji efektu kształcenia
kształcenia
formujące
A.W17.
A.U24.
Egzamin teoretyczny
Obserwacje i ocena
umiejętności praktycznych
studenta
Egzamin teoretyczny
B.K1.
B.K3.
B.K6
podsumowujące
Rozwiązywanie zadań
problemowych
Zadania wykonane
indywidualnie
Treści programowe:
Wykłady – 10 godz.
1. Kodeksy etyki pielęgniarskiej a codzienna praca pielęgniarki. Niewystarczalność
kodeksów etycznych wobec różnorodności sytuacji w opiece nad pacjentem. Problem
możliwych konfliktów między koncepcjami etycznymi kodeksów a osobistymi
przekonaniami pielęgniarki. Klauzula sumienia a obowiązki zawodowe. Prawa
człowieka. Poszanowanie godności osobistej.
2. Wykorzystanie modeli podejmowania decyzji etycznych w praktyce pielęgniarki.
Doskonalenie przez pielęgniarki zdolności precyzowania konfliktów wartości.
Problem opieki pielęgniarskiej nad osobami o różnych systemach wartości,
wierzeniach religijnych lub obyczajach.
3. Problem niekompetentnego lub nieetycznego postępowania w opiece nad pacjentem.
Ocena stopnia, w jakim mogą być naruszane standardy etyczne w postępowaniu
pielęgniarki, położnej. Rodzaje przyczyn niepomyślnych skutków dla pacjenta.
4. Moralne aspekty racjonowania świadczeń zdrowotnych. Podstawowe grupy zasad
racjonowania. Poziomy racjonowania. Kolejki do świadczeń zdrowotnych i ich
wymiar moralny.
5. Odpowiedzialność prawna i odpowiedzialność zawodowa pielęgniarki. Uregulowania
prawne i normy moralne.
Seminaria – 20 godz.
1. Specyfika opieki pielęgniarskiej w wybranych obszarach specjalizacyjnych – analiza
najczęściej występujących dylematów moralnych oraz przypadków szczególnych.
2. Problem przymusu szczepień profilaktycznych i badań diagnostycznych chorób
zakaźnych.
3. Tajemnica zawodowa a obowiązek ostrzegania innych osób w przypadku zagrożenia
epidemicznego, odpowiedzialność prawna i zawodowa.
4. Dylematy etyczne w transplantologii. Definiowanie śmierci i modele pozyskiwania
narządów.
5. Problem zatajania prawdy w niepomyślnej diagnozie onkologicznej.
6. Problem odmowy udziału pielęgniarki, położnej w zabiegu sprzecznym z
wyznawanymi przez nią normami etycznymi, odpowiedzialność prawna i zawodowa.
7. Autonomia i godność pacjenta a ograniczanie jego wolności. Przymus badań i
hospitalizacji psychiatrycznej.
8. Problemy komunikacyjne z pacjentem psychiatrycznym. Tajemnica zawodowa a
obowiązek ostrzegania osób kontaktujących się z chorym psychicznie.
Odpowiedzialność zawodowa i prawna w opiece nad pacjentem z chorobą
psychiczną, prawa pacjenta.
9. Etyczne i prawne problemy pielęgniarki w opiece nad pacjentem w warunkach
domowych. Wypełnianie obowiązków zawodowych a wkraczanie w życie osobiste
podopiecznych. Promocja zdrowia wobec kwestii informowania lub uświadamiania
pacjentów.
10. Etyczne problemy pielęgniarstwa paliatywnego. Szczególne znaczenie wartości
osobowych pielęgniarki w opiece paliatywnej. Problem mylenia nadziei z szansami
na wyleczenie. Trudności związane ze stosowaniem kryterium najlepiej pojętego
interesu pacjenta jako moralnej sankcji przerywania procedur podtrzymujących życie.
Rozmawianie z umierającymi – dylematy moralne związane z prośbą pacjenta o
eutanazję.
11. Problem etyczny i prawny ograniczonych zasobów i środków niezbędnych do
ratowania i podtrzymywania życia.
12. Odpowiedzialność prawna i zawodowa pielęgniarki, położnej. Umocowania prawne.
Wykroczenia zawodowe, postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności
zawodowej pielęgniarki.
13. Prawo w praktyce zawodowej, umocowania prawne zawodu pielęgniarki, położnej.
Prawo w organizacji opieki zdrowotnej a prawa pacjenta i odpowiedzialność
pielęgniarki, położnej.
14. Samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych. Ustawa, prawo samorządowe, prawo
w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej. Zadania samorządu zawodowego w
zakresie czuwania nad należytym wykonywaniem zawodu. Samodzielność
zawodowa, prawa i obowiązki członka samorządu.
15. Etyka w działalności badawczej.
Literatura podstawowa:
Brzeziński T., Etyka lekarska, PZWL, Warszawa 2002
Wrońska I., Mariański J.: Etyka w pracy pielęgniarskiej. Wyd. Czelej, Lublin 2002.
Łuków P., Granice zgody: autonomia zasad i dobro pacjenta, Scholar, Warszawa
2005.
4. Sara T. Fry, Megan-Jane Johnstone, Etyka w praktyce pielęgniarskiej Zasady
podejmowania decyzji etycznych, Wyd. Makmed, Lublin 2009.
5. Rogala-Pawełczyk G., Odpowiedzialność zawodowa pielęgniarek i położnych, Wyd.
Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych, Warszawa 2007
1.
2.
3.
Literatura uzupełniająca:
1. Konstańczak S.: Etyka pielęgniarska. Wyd. Difin, Warszawa 2010
2. Marek Z.: Błąd medyczny. Wydawnictwo Medyczne, Kraków 2007
3. Nestorowicz M.: Prawo medyczne. Wyd. Dom Organizatora, Toruń 2013
4. Rogala-Pawelczyk G.: Pielęgniarstwo w systemie opieki zdrowotnej. Pielęgniarstwo:
prawo – praktyka – etyka. Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, Warszawa 2013
5. Rogala-Pawelczyk G.: Odpowiedzialność zawodowa pielęgniarek i położnych.
Postępowanie rzecznika odpowiedzialności zawodowej. Prewencja wykroczeń
zawodowych. Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych, Warszawa 2008
6. Szewczyk K.: Bioetyka – medycyna na granicach życia. Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 2009
7. Świderska M.: Zgoda pacjenta na zabieg medyczny. Wyd. Dom Organizatora, Toruń
2007