Ocena zastosowań technologii informacyjnych w

OCENA ZASTOSOWA TECHNOLOGII INFORMACYJNYCH
W POZAROLNICZYM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH
LUDOSŁAW DRELICHOWSKI
Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy
AGNIESZKA BOGDASKA
Elfville s.c.
Streszczenie
W pracy skoncentrowano siĊ na analizie rezultatów zastosowaĔ technologii internetowych w promowaniu oferty turystycznej zlokalizowanej na obszarze Borów
Tucholskich. Zakres nakładów i stosowane formy promocji internetowych w analizowanym przedsiĊwziĊciu pozwoliły oceniü osiągniĊty poziom wskaĨnika wykorzystania miejsc i stopy zwrotu nakładów inwestycyjnych na podstawie pierwszych dwu
lat działalnoĞci obiektu. Uzyskane rezultaty potwierdzają cytowaną w literaturze wysoką efektywnoĞü zastosowaĔ technologii internetowych w róĪnych formach usług
turystycznych.
Słowa kluczowe: technologie internetowe, rozwój obszarów wiejskich, Bory Tucholskie, turystyka
1. Wprowadzenie
Przebieg procesów aktywizacji obszarów wiejskich naley do jednego z priorytetowych
programów finansowanych ze rodków Unii Europejskiej, co wynika z jego wanej roli we
wspomaganiu rozwoju terenów o zapó
nieniu rozwojowym oraz znaczeniu w zakresie niezbdnego
rozwoju infrastruktury na tych obszarach. Tradycyjny rozwój sieci komunikacyjnej uzupełniany
jest priorytetami w zakresie unowoczeniania łcznoci telekomunikacyjnej, co materializowa
moe przykład projektu inwestycyjnego realizowanego w woj. kujawsko-pomorskim pod hasłem
„szerokopasmowy Internet w kadej gminie Kruszewski i wsp (2007)”. Jak wany jest problem
sprawnej łcznoci do aktywizacji produkcji surowców integrowanej z dystrybucj przetworów
rolno-spoywczych, moe stanowi przykład wymaga sprawnej łcznoci sieciowej dostawców
surowców przez partnerów Wielkopolskiej Giełdy Rolno-Ogrodniczej w Poznaniu. Stosowany
przez t organizacj system logistyczny posiadał wiele alternatywnych dróg komunikacyjnych,
podczas gdy aktualnie warunkiem tej współpracy jest łczno internetowa Drelichowski L.
Hempowicz G., Kamiski Ł. Niemier L.(2007). Warto zwróci uwag, e w niezwykle wanym
obszarze funkcjonowania rynków turystycznych na obszarach wiejskich ju w roku 1996 Kubiak
i Korowicki(1996) analizuj funkcjonowanie globalnych rynków elektronicznych w turystyce.
Cytowane wyej prace w całej rozcigłoci potwierdzaj, e reguły funkcjonowania
elektronicznych rynków turystycznych w pełni ju dotycz agroturystyki i turystyki obszarów
wiejskich.
Funkcjonowanie sieci informacyjno-komunikacyjnych jest cile zwizane ze stanem wiedzy
dotyczcym kluczowych dla funkcjonowania organizacji jej zasobów, które decyduj
o uwarunkowaniach technologicznych, kreatywnoci zatrudnionych pracowników i ich zdolnoci
62
Ludosław Drelichowski, Agnieszka BogdaĔska
Ocena zastosowaĔ technologii informacyjnych w pozarolniczym rozwoju obszarów wiejskich
do dokonywania zmian. Prezentowane w pracy uwarunkowania mog nawizywa do konwencji
przyjtej w ramach realizowanego projektu PR 6 TOWORDS "Migrating networks from
a producer TOWARDS a market orientation within the agri-food sector" FP6-2004-FOOD-3-C
Contract no.: 518702. Włanie te badania i analizy uwiadomiły potrzeb nowego spojrzenia na
wystpowanie silnych wizi pomidzy zdolnoci przedsibiorstw do dokonania zmian
uwzgldniajcych oczekiwania partnerów firmy, co staj si jednym z niezwykle wanych
aspektów aktywizacji obszarów wiejskich. Z drugiej strony idea sieci migrujcych wyraa
interakcje pomidzy stosowanym – rozwijanym standardem powiza sieciowych z partnerami,
a zdolnoci do poprawy jakoci obsługi klienta, czego przesłank stanowi rozwój technologii
internetowych Drelichowski L. Rutkiewicz Ł.(2007).
Badania prowadzone przez Drelichowskiego i Lustiga(2007) dotyczce oceny efektywnoci
zastosowa technologii internetowych w gospodarstwach agroturystycznych w Borach Tucholskich
dostarczaj dowodów osigania radykalnie wyszej efektywnoci wykorzystania kwater
w gospodarstwach stosujcych technologie internetowe. Ponad trzykrotnie wyszy poziom
wykorzystania dysponowanych miejsc noclegowych na korzy gospodarstw korzystajcych
z Internetu, stanowi niezbity dla nich dowód ródeł przewagi konkurencyjnej. Presja tworzona
przez młodzie zamieszkał na obszarach wiejskich w zakresie koniecznoci doskonalenia
moliwoci dostpu do szybkiej sieci Internetowej, stwarza szans na efektywne przyspieszenie
tego procesu wspomaganego dodatkowo, przez osiedlajcych si z wyboru na obszarach wiejskich
mieszkaców duych aglomeracji. Rozwój usług turystycznych i agroturystyki na terenach
o duych walorach krajobrazowych, stymulował bdzie rozwój lokalnych firm przetwórstwa rolnospoywczego. Zaopatrzenie obiektów turystycznych w lokalne przetwory rolno-spoywcze
sprzyja bdzie ich rozwojowi oraz intensyfikacji sieciowej wymiany informacji.
2. Uwarunkowania rozwoju turystyki w aspekcie postpu technologicznego i globalizacji
Informacja i wiedza zawsze były towarem cieszcym si popytem, a w czasach globalizacji
ten "zasób" jest zdecydowanie bardziej dostpny i konieczny dla rozwoju ni kiedykolwiek.
Dynamiczny rozwój wszystkich form komunikacji, a zwłaszcza Internetu oprócz zmian
o charakterze społecznym, mocno przyczynił si do zmian w sektorze usług turystycznych. W 2004
roku 82,3% przedsibiorstw turystycznych UE 25 posiadało stron internetow lub było w sieci
wirtualnej. Co ciekawe, przewyszało to o 24,6% redni dla pozostałych działów gospodarki1.
Zasig działa prowadzonych w Internecie trudno porówna z jakkolwiek inn form dotarcia do
potencjalnego klienta, dlatego włanie rozwój turystyki, która musi dotrze do bardzo duej iloci
odbiorców, najbardziej na tym zyskał i stymuluje moliwoci jej rozwoju. Z drugiej strony ma to
te ogromne znaczenie dla potencjalnych zainteresowanych, poniewa nastpił równie rozwój
dostpu do informacji dotyczcych walorów krajobrazowo kulturowych poszczególnych
miejscowoci, regionów i krajów. Teraz mona w łatwy i co najwaniejsze tani sposób znajdowa
informacje odnonie wymarzonego zakwaterowania adekwatne do własnych potrzeb
i zainteresowa. W ten sposób kreowany si jednoczenie popyt na nieznane do tej pory produkty
turystyczne.
Dla potwierdzenia powyszych rozwaa, a równie pewnoci, e Polska nie pozostaje w tyle
za Europ w tendencjach gospodarczych, badania wykazuj, e liczba gospodarstw domowych
1 Miecznikowski S., Rynek technologii informatycznych i jego wykorzystanie w sektorze turystycznym, Ekonomiczne Problemy Turystyki nr 7, 2006r.
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ
Seria: Studia i Materiały, nr 18, 2009
63
posiadajcych dostp do Internetu w miejscu zamieszkania w 2007 roku przekroczyła ju 5mln
(41% ogółu), z czego w 4,8mln gospodarstw (38% ogółu) rzeczywicie korzysta z tej sieci.
W miastach powyej 100 ty mieszkaców. dostp do sieci deklaruje 60% ludnoci, a w miastach
o liczbie ludnoci poniej 100tys. 56%. Na obszarach wiejskich dostpno Internetu wzrosła
o 10% w porównaniu z rokiem ubiegłym i wynosiła 46% ogółu gospodarstw. Co najciekawsze,
badania pokazuj, e jako cel korzystania z Internetu 11% badanych daje korzystanie z serwisów
powiconych turystyce, a wyszukiwanie informacji o usługach i towarach a 27% 2
3. Analiza efektywnoci rozwoju wykorzystania bazy turystycznej w ramach organizacji Elfville s.c. w Borach Tucholskich
Polska brana turystyczna w porównaniu z krajami Europy Zachodniej i Afryki Północnej
dopiero raczkuje. Istnieje jeszcze wiele miejsc zupełnie niezagospodarowanych pod wzgldem
turystycznym, gdzie brak jakiejkolwiek bazy noclegowej, a walory przyrodnicze, czy kulturowe s
nie do przecenienia. Przykład powiatu tucholskiego dowodzi, e istnieje jeszcze niewykorzystany,
ogromny potencjał turystyczny w naszym kraju, tym bardziej, e pozwala stworzy produkt
idealnie wpasowujcy si w najnowsze trendy turystyki – nieskomercjalizowany, naturalny,
ekologiczny, specyficzny3. Prób wpasowania si w zidentyfikowan „nisz turystyczn” było
stworzenie przez firm Elfville s.c. w zabytkowym, o charakterze regionalnym budynku „Lenych
Apartamentów” nad Bielsk Strug. W rodku Tucholskiego Parku Krajobrazowego, w pierwszym
tygodniu lipca 2007r. rozpoczła si działalno operacyjn polegajc na wynajmie stylowych
apartamentów. W drewnianym, odrestaurowanym budynku, bdcym przykładem architektury
z pierwszej połowy XIX w., zostały urzdzone stylowe i komfortowe apartamenty na wynajem.
Kady z apartamentów jest czteroosobowy, składa si z sypialni, duego pokoju z aneksem
kuchennym i kominkiem lub piecem kaflowym oraz łazienki. Całe umeblowanie wraz
z wyposaeniem zachowane jest w stylu epoki, a renowacja obiektu przebiegała tak, aby zachowa
jak najwicej oryginalnych elementów. Ponadto kady z oferowanych pokoi jest urzdzony
w odmiennym klimacie, a efektu kocowego dopełnia połoenie obiektu w rodku lasu.
Dostojnoci obiektowi dodaje równie dua 2ha działka – lena polana ze starodrzewem. Dojazd
do Bielskiej Strugi prowadzi malownicz drog gruntow i mona mie wraenie, e człowiek
nagle znalazł si w zupełnie innym wiecie. Badania pokazuj, e 62% turystów jako
najwaniejsze dla wymarzonego miejsca na wypoczynek uwaaj spokój i cisz. Bielska Struga to
nie jest nawet wie, a cisza panujca tam jest a dziwna, czasami przerywana odgłosami zwierzt,
co nie pozostawia wtpliwoci, czyim domem jest las. Co ciekawe, niewielu jest miałków, którzy
nie boj si wyj w nocy na spacer, choby tylko na teren działki.
Projekt rewitalizacji „Lenych Apartamentów” był współfinansowany ze rodków Unii
Europejskiej i budetu pastwa w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju
Regionalnego, Priorytet III, Działanie 3.4. Ponadto uzyskał wyrónienie przez Torusk Agencj
Rozwoju Regionalnego, jako wzorcowo zrealizowany projekt współfinansowany ze rodków
unijnych w województwie kujawsko-pomorskim.
2 Opracowanie GUS, Wykorzystanie technologii informacyjno-telekomunikacyjnych w gospodarstwach domowych i
przez osoby prywatne w 2007 r.
3 A.BogdaĔska, Uwarunkowania rozwoju turystyki na przykładzie powiatu tucholskiego, AR Szczecin 2006r.
64
Ludosław Drelichowski, Agnieszka BogdaĔska
Ocena zastosowaĔ technologii informacyjnych w pozarolniczym rozwoju obszarów wiejskich
Załoenia rentownoci przedsiwzicia opierały si na wydawa by si mogło, bardzo
optymistycznych załoeniach polegajcych na osigniciu 30% obłoenia ju w pierwszym roku
działalnoci przedsibiorstwa. W Polsce rednie obłoenie mierzone w stopniu wykorzystania
miejsc noclegowych w 2006r. dla obiektów najbardziej podobnych, czyli pensjonatów wyniosło
włanie 30%. Najbardziej obleganymi obiektami s hotele, których stopie wykorzystania wyniósł
36% w 2006r. (tabela nr 1). Z tego powodu podczas tworzenia biznes planu przedsiwzicia duy
nacisk został połoony na strategi promocji projektu, tak, aby ambitne cele i optymalne prognozy
finansowe mogły zosta zrealizowane. Wspomniana wyej praca Drelichowskiego i Lustiga(2007)
wyra
nie ukazuje jak ogromne s rónice w efektywnoci działalnoci gospodarstw
agroturystycznych promujcych si w Internecie i nie stosujcych tego rodzaju reklamy. Skoro 3,5
krotne zwikszenie iloci klientów udaje si uzyska poprzez zastosowanie odpowiedniej strategii
reklamy, konieczno powicenia na to znacznej czci budetu jest oczywista. Jeli chodzi
o sposób organizacji krajowych podróy długookresowych w Polsce to 78% badanych robi to
samodzielnie, natomiast w przypadku podróy krótkookresowych a 89%4. Tak wic promocja
poprzez biura podróy z pewnoci okazałaby si bardzo kosztotwórcza (prowizja biur wynosi 2030% przychodów) i mogłaby by nieskuteczna, w przypadku naszego kraju. Dlatego te, biorc
pod uwag dostpno Internetu, nisk cen pozyskania informacji z punktu widzenia klienta oraz
zasig tego narzdzia, decyzja o promocji obiektu podjła si sama. Pierwszym krokiem było
utworzenie profesjonalnej strony internetowej, wykupienie reklamy poprzez linki sponsorowane,
umieszczenie banerów reklamowych na regionalnych stronach internetowych, moliwoci
dokonania rezerwacji za porednictwem Internetu oraz reklamy na portalach słucych za baz
danych na temat obiektów noclegowych w Polsce. Najbardziej istotnym elementem kosztowym
były linki sponsorowane, jednak ustalony budet przeznaczony na reklam i tak wydawał si
stosunkowo niewielki. Po 6 miesicach działalnoci konkretne wielkoci ujte w liczbach wykazały
to, co mona było przypuszcza, a co prezentuje tabela nr2.
Tabela nr 1. StopieĔ wykorzystania miejsc noclegowych w turystycznych obiektach
zbiorowego zakwaterowania według miesiĊcy.
Rodzaj
obiektu
Obiekty
hotelowe
W tym:
pensjonaty
Domy wycieczkowe
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
2005
2006
Ogółem
w%
35
36
24
27
26
30
26
29
29
31
36
36
39
40
49
51
47
46
36
37
34
35
29
30
25
27
2006
30
29
31
23
21
28
32
49
46
33
22
15
21
2006
32
30
31
23
28
34
40
45
47
29
29
27
22
Rok
ródło opracowania: GUS, Departament Statystyki Usług, Turystyka w 2006 r., kier. dr A.Baran.
4 Instytut Turystyki, PodróĪe Polaków w 2006r.
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ
Seria: Studia i Materiały, nr 18, 2009
65
Tabela nr 2. StopieĔ wykorzystania miejsc noclegowych w LeĞnych Apartamentach w Bielskiej Strudze w ujĊciu miesiĊcznym.
Rodzaj
obiektu
Lene
Apartamenty
ROK
Ogółem
w%
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
2007/
2008
40
7
19
27
28
45*
60*
74
95
54
24
19
27
* - prognoza
ródło opracowania: badania własne.
Koszt poniesionych nakładów na reklam internetow przy poziomie obłoenia 40% stanowi
6,4% przychodów przedsibiorstwa, natomiast suma kosztów działalnoci wynosi 41,8%. Tak wic
dochód stanowi 51,8% przychodów.
Relacja kosztu reklamy internetowej do
dochodu w 1 roku działalnoĞci
dochód
52%
koszt
działalnoĞ
ci 42%
koszt
działalnoĞci
koszt reklamy
dochód
koszt
reklamy
6%
Dla porównania wielkoci obłoenia obiektów w Polsce, ponisza tabela nr 2 prezentuje dane
dotyczce stopnia wykorzystania miejsc w hotelach i podobnych obiektach w wybranych krajach.
Prezentowane wielkoci obnaaj nieefektywno polskiej gospodarki turystycznej, ale
jednoczenie prezentuj wielkoci, które mona osign w tego rodzaju działalnoci. Daje to
pozytywne prognozy dla rozwoju sektora usług turystycznych, a jednoczenie wyznacza kierunek
rozwoju i pokazuje konkretne, osigalne wielkoci dotyczce obłoenia.
66
Ludosław Drelichowski, Agnieszka BogdaĔska
Ocena zastosowaĔ technologii informacyjnych w pozarolniczym rozwoju obszarów wiejskich
Tabela nr 3 StopieĔ wykorzystania miejsc w hotelach i podobnych obiektach (netto%) w 2005r.
Kraj
Austria
Estonia
Francja
Słowenia
Cypr
Grecja
Ogółem
w%
42
45
59
48
57
48
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
55
27
49
42
29
25
65
30
52
45
35
28
58
38
57
43
46
33
25
43
55
41
47
29
31
48
61
48
64
449
36
53
67
53
70
64
48
70
65
59
79
80
58
61
67
70
93
91
40
48
68
58
76
73
30
45
60
47
70
46
24
38
54
38
45
28
36
36
49
37
28
27
ródło opracowania: GUS, Departament Statystyki Usług,, Turystyka w 2006r., kier. dr A.Baran
W przypadku brany turystycznej efektywno inwestycji wzrasta wraz z czasem, jaki upływa
od momentu rozpoczcia działalnoci. Zyskowno hoteli (czyli obiektów o najwyszym stopniu
wykorzystania ze wszystkich kategorii obiektów noclegowych, co pokazuj dane GUS i w tabeli nr
1) okrela si po 2-3 latach działalnoci na 8-12% (stosunek zysku netto do kapitałów własnych),
a po 4-5 latach na około 15%, natomiast stop zwrotu poniesionych nakładów na 10 lat.5
W przypadku inwestycji w Lene Apartamenty w Bielskiej Strudze efektywno jest wyjtkowo
wysoka, bo ju w 1 roku działalnoci wyniosła 18%, a stopa zwrotu poniesionych nakładów
stanowi obecnie jedynie 6 lat. Efektywno ta zaley jednak od wielu czynników, z których
najwaniejsza jest promocja. Nawet najwysza jako produktu turystycznego, najlepiej
zorganizowane przedsibiorstwo i najwysza kultura obsługi nie zapewni efektywnoci
nieodpowiednio wypromowanemu przedsiwziciu. Z przytoczonego przykładu jednoznacznie
wynika, e bez odpowiedniej promocji internetowej przedsibiorstwo byłoby naraone na
bankructwo, pomimo wielkiej starannoci na wszystkich pozostałych etapach działalnoci jak:
wytworzenie produktu o wysokim standardzie, właciwe oszacowanie optymalnej ceny, jako
wykoczenia apartamentów, lokalizacja obiektu i sposób finansowania.
4. Podsumowanie
Prezentowane w niniejszej pracy wyniki bada dotyczcych roli technologii internetowych w
rozwoju usług turystycznych na terenie obszarów wiejskich wskazuj na dominujce znaczenie ich
zastosowania dla wska
nika efektywnoci inwestycji. Chmielarz (2007) w pracy dotyczcej
systemów biznesu elektronicznego prezentuje równie analiz moliwoci zastosowania systemów
elektronicznego biznesu w turystyce. Przytoczone pozycje literatury dotyczce zastosowa
technologii informacyjnych w turystyce i wyniki bada empirycznych wskazuj, e rola technologii
internetowych w aktywizacji obszarów wiejskich bdzie obejmowała coraz szerszy zakres usług
realizowanych w formule pracy zdalnej, tak jak obecnie dotyczy to rozwoju turystyki. Rozwój
usług turystycznych na miar predyspozycji regionów o wysokim potencjale posiadanych zasobów,
stymuluje rozwój produkcji przetworów spoywczych sprzyjajc wzajemnym korzyciom
wynikajcym ze wzrostu skali i atrakcyjnoci kompleksowych usług oferowanych przez region.
Ten rodzaj powiza sprzyja funkcjonowaniu sieci informacyjno-komunikacyjnych pozwala na
5 Bednarska M,. GołĊbiewski G,. Marcinkiewicz E, Olszewski M(2007)., PrzedsiĊbiorstwo turystyczne. UjĊcie statyczne
i dynamiczne,. PWE Warszawa , s. 257
POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ
Seria: Studia i Materiały, nr 18, 2009
67
doskonalenie kooperacji pomidzy podmiotami produkcyjno usługowymi, podnoszc jako
i kompleksowo oferowanych usług.
Bibliografia
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Bednarska M,.Gołbiewski G,.Marcinkiewicz E, Olszewski M(2007)., Przedsibiorstwo
turystyczne. Ujcie statyczne i dynamiczne,. PWE Warszawa
Bogdaska. A.,(2006): Potencjał rozwojowy obszarów wiejskich. Uwarunkowania
rozwoju turystyki na przykładzie powiatu tucholskiego, Wyd. Akademia Rolnicza
Szczecin
Chmielarz (2007) Systemy biznesu elektronicznego. Difin
Drelichowski L. Lustig J (2007) : Application of Internet techniques in promotion of
agritourist farms in the National Park in the Bory Tucholskie Studies & Proceedings
PSZW nr 11 , Bydgoszcz
. Drelichowski L. Rutkiewicz Ł.(2007): Koncepcja agrobiznesu w strukturze sieci
branowych portali Internetowych firmy Vertica Studia i Materiały nr 12 Polskie
Stowarzyszenie Zarzdzania Wiedz Bydgoszcz
Drelichowski L. Hempowicz G., Kamiski Ł. Niemier L.(2007): Analiza uwarunkowa
techniczno-organizacyjnych funkcjonowania sieci rynku hurtowego Wielkopolskiej Gildii
Rolno-Ogrodniczej w Poznaniu. Studia i Materiały nr 12 Polskie Stowarzyszenie
Zarzdzania Wiedz Bydgoszcz.
Kruszewski Z., Leszczyski A., Straszak A., Zabłudowski A.(2007): Technologie
informatyczno-łcznociowo-transportowe szans przyspieszenia konkurencyjnoci
i innowacyjnoci w Polsce Wielkich Szybkoci. Studia i Materiały nr 10 Polskie
Stowarzyszenie Zarzdzania Wiedz Bydgoszcz.
Kubiak B.F., Korowicki A., Globalne rynki elektroniczne w turystyce. Komputerowe
Systemy Wielodostpne Bydgoszcz Ciechocinek 1996r.
Miecznikowski S. (2006), Rynek technologii informatycznych i jego wykorzystanie
w sektorze turystycznym, Ekonomiczne Problemy Turystyki nr 7.
68
Ludosław Drelichowski, Agnieszka BogdaĔska
Ocena zastosowaĔ technologii informacyjnych w pozarolniczym rozwoju obszarów wiejskich
EVALUATION OF INFORMATION TECHNOLOGY APPLICATION IN OF NONRURAL AREAS DEVELOPMENT
Summary
The paper presents the results of the analysis of information technology application In the promotion of the tourist offer located in the Bory Tucholskie area. The
scope of outlays and the applied forms of the Internet promotions In the venture facilitated the assessment of the index of the hotel beds occupation and the return rate
of the investment outlays on the basis of the first months of the tourist facility operation. The results achieved confirm the high efficiency of Internet solution application
in various forms of tourist services quoted in the literature.
Keywards: Internet technology, rural areas development, Bory Tucholskie, tourist
Ludosław Drelichowski
Katedra Informatyki w Zarzdzaniu,
Wydział Zarzdzania
Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy
85-970 Bydgoszcz, Al. S. Kaliskiego 7
e-mail: [email protected]
Agnieszka Bogdaska
Elfville s.c., Bydgoszcz